WPCR  ݚQ'[.T;ʻ}T"a_eT{[.fECT.p\wP*ѧL4wtb/Km<}xrKӹݗO F"kvMG9W%6¸6?5?«sxD W:L^荸nv͔uh -b<}e @MŇEI!{%L=7JSϊ'zP=QWAIf|bo&W O_r򡽟LPhÉIV}$/]F  0' 0  0 0 0 0C 0 0 0 0X 0, 0 0 0! 0@\" 0" 0v# 0M$ 0!% 0% 0& 0' 0S( 00) 0<F) 0) 0>F* 0v* 0`* 0`Z+ 0`+ 0`, 0`z, 08, 0- 02- 0. 0:/ 0YR/ 0_/ 0  0 0j1 0~2 B*4 D/,4 D+[4 04 D/ 6 096 067 0=7 0:E8 0^8 0<8 1e9U6~9U>9U*9 1: 72:f:a: 1: 72r;r;r; 1; 72+<V]<UN====*>>N+?+?+?+?+? 1-?-? 0Q???? 0QDD 0]`H`H 0uLL 0w2M2M 0MM 0FNFN 1u O O O O BOOOO6OOOOOOOOOOOO 72PP/QQ 14Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4Q4QU:QQQQMRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 0NRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRw^aR4RR&d9 Z6Times New Roman RegularX( Z$ IS , .\R6&A4\XħXXXTRW<6&A4W<6&A4 6&A4 6&A4T ? XXħ0?vvbX0#ggdd  8dXXd8ISUS.,    \\clust02\ps_pdf_prentuntt0 W:\WP2000\template\SKJRI~3H.WPT UW:\WP2000\template\SkjritunY2k.wpt*+ (_2623  ..yRQ2s *J+P (_25   2( , 4<D "223  ..  8.$$|, 4<D "8  *G+P (_24   /%, , 4<D "/23  ..  8.$$|, 4<D "8  *D+P (_23  ` ," 4<D ",23  ..  8.$$|, 4<D "8  *A+P (_22   ) 4<D ")23  ..  8.$$|, 4<D "8  *>+P (_21   &44<D "&23  ..  8.$$|, 4<D "8  *;+P (_20  h #<D "#23  ..  8.$$|, 4<D "8  *8+P (_19    <D " 23  ..  8.$$|, 4<D "8  *5+P (_18   <<D "23  ..  8.$$|, 4<D "8  * (_1723  Ԁ*JP (_16   2( , 4<D "223  Ԁ  8.$$|, 4<D "8  *GP (_15   /%, , 4<D "/23  Ԁ  8.$$|, 4<D "8  *DP (_14  ` ," 4<D ",23  Ԁ  8.$$|, 4<D "8  *AP (_13   ) 4<D ")23  Ԁ  8.$$|, 4<D "8  *>P (_12   &44<D "&23  Ԁ  8.$$|, 4<D "8  *;P (_11  h #<D "#23  Ԁ  8.$$|, 4<D "8  *8P (_10    <D " 23  Ԁ  8.$$|, 4<D "8  (5P &_9   <<D "23  Ԁ  8.$$|, 4<D "8  ( &_823  (JP &_7   2( , 4<D "223   8.$$|, 4<D "8  (GP &_6   /%, , 4<D "/23   8.$$|, 4<D "8  (DP &_5  ` ," 4<D ",23   8.$$|, 4<D "8  (AP &_4   ) 4<D ")23   8.$$|, 4<D "8  (>P &_3   &44<D "&23   8.$$|, 4<D "8  (;P &_2  h #<D "#23   8.$$|, 4<D "8  (8P &_1    <D " 23   8.$$|, 4<D "8  &5P $_   <<D "23   8.$$|, 4<D "8  0.Normal<:Definition T<DD:Definition L , 8.PP|, 4<D "8  8.$$|, 4<D "886Definition(''&H1      (&H2  (&H3  (&H4 XXX (&H5  (&H6  20Address8PP6Blockquote , , 8.PP|, 4<D "8   8.$$|, 4<D "8,*CITE,dl*CODEKF<6X9`(Courier NewKSG\  `&Times New RomanS42Emphasis64Hyperlink    <:FollowedHype    4go2Keyboard KF<6X9`(Courier NewKSG\  `&Times New RomanS <:Preformatted/%$ $Dc = \#/KF<6X9`(Courier NewKSG\  `&Times New RomanS/%$ $Dc = \#/<:zBottom of 7;(X7  ?H%2A`Arial?  SG\  `&Times New RomanS7<(X7&  d d:)1dxd'dxd<:zTop of For7>(X7  ?H%2A`Arial?  SG\  `&Times New RomanS7<(X7:)2dxd0KS.SampleKF<6X9`(Courier NewKSG\  `&Times New RomanS0.Strong 8dl6TypewriterKF<6X9`(Courier NewKSG\  `&Times New RomanS42Variable: 8HTML MarkupB      2 0CommentB   35;AGMSY_11.1.1.1.1.1.1.1.<6X9`(Courier New\  `&Times New Roman%2A`Arial(5hCEKQW]cioAutoList1a.a.a.a.a.a.a.a.Ia.TABLE A(UhCEKQW]cioAutoList31.1.1.1.1.1.1.1.M1.(EhCEKQW]cioAutoList21.1.1.1.1.1.1.1.Q1. L e:)ISUS.,,,..TXcXXX? T1XTXc0?vvbX0#ggdd  ISIS,.   _>? Ҁ&d9 Z6Times New Roman Regular  a:'ISUS.,,,..XcXXX? 1XXc0?vvbX0#ggdd  ISIS,.   ݀ikmo %Eu{}1. a. 1.StafliWir undir t?luliW1.a.1.()3:$ Z!ISUS.,,,..TRV<6&A4X3' Letter 6&A43'TXGXXXTRV<6&A4V<6&A4 6&A4 6&A4T ? ,XXG0?vvbX0#ggdd  8Idd8ISIS,.     ()3:$ Z!ISUS.,,,..TRV<6&A4X3' Letter 6&A43'TXGXXXTRV<6&A4V<6&A4 6&A4 6&A4T ? ,XXG0?vvbX0#ggdd  8Idd8ISIS,.     (53`$ Z!ISUS.,,,..TRV<6&A4X3' Letter 6&A43'TXGXXXTRV<6&A4V<6&A4 6&A4 6&A4T ? ,XXG0?vvbX0#ggdd  8Idd8ISIS,.      d (M0J$2  0  .3  0 ` (O;$0  2#  a  .3  0` (#(#(u$0  0` (#(#` `  2  a  .3  0` (#` (#(`$0  0` (#(#0 ` (#` (#0 (# (#"h2  0  .3  0(#(#3#37=CIQYag1.a.i.(1)(a)(i)1)a) d , g`+ISUS.,,,..XcXXX? 1XXc0?vvbX0#ggdd  ISIS,.   d  ݀qi) %y_ gEu{}a. 1. a.T?luliWur undir stafliWa.1.a.1)a)4cp Z "Times Regular($     UMMEEMEMDD;2:i+003|x Z!ISUS.,,,..TRW<6&A4X3' Letter 6&A43'TXcXXXTRW<6&A4W<6&A4 6&A4 6&A4T ? 1XXc0?vvbX0#ggdd  8"dd8ISIS,.     _ >?  _ikmo(%03qXS 9131.lggjafarYing2004!2005. ( Xskj.816"539.ml.     {1@ Frumvarptillaga#1 {#   umbreytingulgumnr.6/2002,umt;baksvarnir.   @! ! Flm.:SivFriWleifsd;ttir,staR.J;hannesd;ttir, K #  @ J;nnaBjartmarz,XurWurBackman.    @==!1.gr.     ViW2.gr.lagannabtistnUmlsgrein,svohlj;Wandi: wO    MeWYj;nusturUmierlgumYessumttviWllhsakynniundirYaki,fstueWahreyfan B  legu,svoogsamkomutjldogsUningartjld,semalmenningurhefuraWgangaWvegnaviW    skiptaogveittrarYj;nustuogYtttkumenningar-ogflagsstarfsemi,YarmeWtalinm.a.   horfendasvWi,biWstofur,gestam;ttaka,forstofur,gangarogsnyrtiherbergi. {  @==!2.gr. 9   EftirfarandibreytingarverWa9.gr.laganna:   I(5h80_ikmo"i0J"  i0J 25h  a  .3  Ԉ0    1.mgr.orWastsvo:i0J ݌ Ќ  0  0   v T;baksreykingareru;heimilarYj;nusturUmistofnana,fyrirtkjaogflagasamtaka, r svosemveitinga-ogskemmtistWumogYarsemmenningar-ogflagsstarfsemifer e= fram,YarmeWtaliWYr;tta-ogt;mstundastarf.SamaviWumYj;nustusvWiutanhss 0 suYauundirfstueWafranleguYakiogmeiraenaWhlfuleytiumlukinveggjumeWa  sambrilegummannvirkjum. "i0J"  i0J 25h  b  .3  Ԉ0    2.mgr.fellurbrott.i0J ݌i Ќ  "i0J"  i0J25h  c  .3  Ԉ0    5.mgr.fellurbrott.i0J݌\4 Ќ  "i0J"  i0J25h  d  .3  Ԉ0    6.mgr.,semverWur4.mgr,orWastsvo:i0J݌' Ќ  0  0   v RWherraerheimiltaWsetjameWreglugerWnnarikvWiumreykingargististWum  ogumframkvmdbannsviWreykingumveitinga-ogskemmtistWumsamrWiviW  samgngurWherraogumhverfisrWherra.`  @==!3.gr. "   1.mgr.12.gr.lagannaorWastsvo: #   MeWYeirriundantekningusemleiWakannaf2.mgr.9.gr.skalhvermaWureigartt  $ reyklausuandrmsloftiinnandyravinnustaWsnumogvinnuveitandihanssjtilYessaW !W% hannnj;tiYessrttar. J""& @==!4.gr. #(   LgYessiWlastYegargildi.kvWi2.og3.gr.komatilframkvmda1.ma2006. $ )   v%N!*  v%N!* @ v%N!* 9 y   @&   #dggGreinargerW.#ggdԈ -  MarkmiWfrumvarpsins.     MeginmarkmiWfrumvarpsinservinnuverndstarfsmannameWvsantilgildandivinnu  verndarlagaogt;baksvarnalagaogverndalmenningsmeWvsantilhrattvaxandifjlda a vsindalegrasannanafyrirYvaW'-{Ԁ;beinarreykingarvaldiheilsuskaWaogdauWsfllum.Xegar Y, YettameginmarkmiWeruppfylltmbastviWUmisskonarWrumvinningiafreykbanninu, $ bWifyrirsamflagogeinstaklinga.    Forsaga.   X   0rannarshafaslenskstj;rnvldveriWfararbroddiheiminumlagasetninguogfor P #  vrnumsviWit;baksvarnaogmrglndlitiWhingaWtillandsYegarmarkastefnut;baks    vrnum.      Lgumt;baksvarnirt;kugildi1.janar1985[1]oghafabreystnokkuWYeimtmasem   liWinner.01.gr.ngildandit;baksvarnalaga,nr.6/2002,erlgWherslaaWdragaskulir |O  heilsutj;niogdauWsfllumafvldumt;baksmeWYvaWminnkat;baksneysluoghlfaf;lki G  viWhrifumt;baksreyks.EinnigsegirYaraWvirWaberirtthversmannstilaWYurfaekkiaW   andaaWsrloftisemermengaWt;baksreykafvldumannarra.     Fr1985hefurYrisvarveriWhertkvWumt;baksvarnalagaYeimtilgangiaWkoma {  vegfyriraWf;lkYurfiaWandaaWsrt;baksreykfrWrum.09.gr.laganna,einsogYaueru sF n,erkveWiWumaWreykingarsu;heimilarYj;nusturUmistofnana,fyrirtkjaogflaga > samtakaenleyfamegiYrmeWkveWnumskilyrWumafmrkuWumsvWumveitinga-og   skemmtistWum.0lj;sinUrrarYekkingarumskaWsemi;beinnareykingaerafnmundanYgu  9.gr.lagannaeWlilegframvinda. r   riW1980vorulgumhollustuhttiogaWbnaWvinnustWumsamYykktafAlYingi[2]. j= MarkmiWvinnuverndarlaga,nr.46/1980,eraWtryggjaruggtogheilsusamlegtstarfs 5 umhverfisemjafnanssamrmiviWflagslegaogtknilegaYr;unYj;Wflaginuogsam  rmiviWrWleggingarogfyrirmliVinnueftirlitsrkisins.0kvWi65.gr.lagannakemur  framaWatvinnurekandaberaWgrpatilnauWsynlegraforvarnatilaWkomavegfyrirmengun i vinnustaWeWa,sYessekkikostur,dragarhennieinsogfrekasterunnt.MiWaWviW a4 nverandiundanYgu,semveitinga-ogskemmtistaWirhafafr9.gr.t;baksvarnalaga,nUtur , starfsf;lkYessarastaWaekkiYeirrarttindasemvinnuverndarlgumertlaWaWtryggjaYv  jafntsemWruvinnandif;lki.    riW1999samYykktiAlYingimeWllumgreiddumatkvWumHeilbrigWistluntilrsins `  2010.ErhennitlaWaWmarkastefnuheilbrigWismlumframtilrsins2010.Eittafmark X+! miWumtlunarinnareraWkomareykingum0slendingaaldrinum18!69raniWurfyrir15% #" (eruntplega20%)ogreykingumungmenna14!17raundir5%(erun7,7%)[3]. #   16.jn2003skrifuWu0slendingarundirrammasamningAlYj;WaheilbrigWismlastofnun  $ arinnar(WHO)umt;baksvarnirogvoruYeirmeWalfyrstuYj;WasemYaWgerWu.08.grein !W% samningsinserstaWfestaWaWilarviWurkenniaWvsindalegggnhafimeW;yggjandihtti O""& sUntaW;beinarreykingarvaldidauWa,sjkd;mumogftlunogYeirskuldbindisigtilYess #' hverogeinnaWsamYykkjaogframkvmalgogaWrarrWstafanirtilverndargegn;beinum #( reykingumvinnustWuminnanhss,almenningsfarartkjum,stWumsemtlaWireru $ ) fyriralmenninginnanhssog,eftirYvsemviW,WrumstWumfyriralmenning[4]. {%N!*   0lj;sivinnuverndarlaga,t;baksvarnalggjafar,heilbrigWistlunartilrsins2010ogYess F&"+  aW0slandhefurfullgiltrammasamningAlYj;WaheilbrigWismlastofnunarinnarumt;baks '", varnirermikilvgtaWstj;rnvldhaldifram&   YeirribrautsemYauhafamarkaWogtryggi - llumreyklaustvinnuumhverfi,YarmeWtaliWveitinga-ogskemmtistWum.'-)   & a :beinarreykingar.  a   0t;baksreykerunokkurYsundefniogefnasambnd.UppruniYeirraermargvslegur: Y, Yettaeruefnirt;baksjurtinnisjlfri,'a*ԀefninotuWviWrktunhennar(t.d.skordUraeitursleifar), $ efninotuWviWvinnsluplntunnar(t.d.kl;rsambnd)ogefninotuWtilaWaukafknarhrif  nik;tns(t.d.ammonak).FjlmrgYessaraefnaogefnasambandaeruhttulegheilsu   manna,YarmeWalerutugirkrabbameinsvaldandiefna.  X   XegarsgarettaeWaannaWt;bakbrennurverWatiltvrtegundirreykjar,annarsvegar P #  reykurinnsemreykingamennsjgaaWsr,kallaWurmeginreykur(mainstreamsmoke),og    hinsvegarreykurinnsemmyndastYegart;bakiWsjlftbrennur,hliWarreykur(sidestream    smoke).ReykurinnsemreykingamennsjgaaWsrverWurtilviWtiltlulegafullkominnbruna   (600!800C)oginniheldurminnaafskaWlegumefnumfyrirvikiW.Reykurinnsemmyndast |O  Yegart;bakiWbrennursjlftmyndasthinsvegarviW;fullkominnbruna(u.Y.b.350C)og G  inniheldurYvmeiraafskaWlegumefnum[5].Meirihlutihverrarsgarettu(ogannarst;baks)   brennuruppnsogsogmyndarhttulegrireykinn(hliWarreykinn).Reykmengunsemmynd   astYarsemreykterinnanhss,t.d.veitinga-ogskemmtistWum,verWurYvtilaWmeiri {  hlutarhinumhttulegrihliWarreyk. sF   :beinarreykingar(passivesmoking,involuntarysmoking)erYaWYegareinstaklingur > andaraWsrloftisemmengaWert;baksreyk.SsemverWurfyrir;beinumreykingumandar   aWsrsmuefnumogssemreykir.   AfleiWingar;beinnareykinga.  j=   RmhlfldersWanfyrstusannanirumskaWleghrifreykingaheilsukomuframog 5 hafaYaumargoftveriWstaWfestsWan.ratugireruliWnirfrYvaWmenngerWusrgrein  fyrirYvaWreykingarYungaWrakvennahafaskaWleghriff;stur.StyttraersWanvsbend  ingarkomuframumheilsuskaWahjYeimsemekkireykjasjlfirenbaviWt;baksreyk i mengaWandrmsloftheimilieWavinnu. a4   undanfrnumrumhefurkomiWframfjldiranns;knasemsUnaaWslkar?;beinar  , reykingareruskaWlegarheilsunnioggetaaukUmisskonar;YgindaogvanlWunarvaldiW  mrgumsmusjkd;mumoghlj;tastafYvaWreykja.TaflanhreftirsUnirheilsufarslegar  afleiWingar;beinnareykinga. `   XekktarafleiWingar;beinnareykinga.  #" *KLddd Xdd Xdd X>>, , +  -## -FullorWnir: 2($  2 ! % !Lungnakrabbamein. /% & / !!W' !Hjarta-ogWasjkd;mar. /%!W( / !O"") !Brj;stverkirogfleirieinkennihjartasjkd;maversna. /%O""* / !#+ !AstmaksthjYeimsemhafaastma. /%#, / !#- !Berkjub;lgaversnar. /%#. / !$ / !Heilabl;Wfall. /%$ 0 / !{%N!1 !F;sturvxturminnienella(ltilfWingarYyngd). /%{%N!2 / !F&"3 !FWingfyrirtmann. 3)F&"4 3&   Brn: 2(-  2 ! !VggudauWi. /% / ! !Eyrnab;lgur. /% / !a !SUkingarndunarfrum. /%a / !Y, !Xr;unastmahjeinkennalausum. /%Y,  / !$  !AstmaksthjYeimsemhafaastma. 3)$  3'-~<& # AWrarafleiWingar;beinnareykinga: 2(   2 !   !ndunarerfiWleikar. /%  / ! X !:gleWi. /% X / !P # !:Ygindindunarfrum. /%P # / !  !HfuWverkur. /%  / !  !H;sti. /%  / !  !:Ygindiaugum. 3)  3 1Taflanerfenginhjbreskalknaflaginu(BritishMedicalAssociation,2002[6]).(|O    ('#?#1  A#  :Ygindiaugum,nefiogndunarfrumerualgengustuogbeststaWfestuheilsufarshrif   ;beinnareykinga.SUnthefurveriWframaWt;baksreykurogYauefniogefnasambndsem   hanninniheldur,hafahrifstarfsemibifhrandunarvegiogdragarhreinsunslmsog {  ;hreininda,m.a.reykagnarndunarvegioglungum[7].XettageturvaldiWYvaWYeirsem sF verWafyrir;beinumreykingumreglulegaeigifrekarhttuaWflangvinnndunarfraein > kenni,svosemh;sta,slmuppgangogmWi[8].EinnighefurveriWsUntframaWYeirsem   verWafyrirt;baksreykheimaeWavinnunnisu40!60%meirihttuaWfastmaenYeir   semekkiverWafyrirt;baksreyk[9].F;lksemermeWastmafrekkiaWeinsalvarlegriastma r! kstefYaWverWurfyrirt;baksreykheldurlWurYvalmenntverrogYarfoftaraWleggjastinn j=" sjkrahs[10]. 5#   InternationalAgencyforResearchonCancer(IARC)skoWaWinUlegaallarstrrirann $ s;knirYarsemknnuWhfWuveriWtengslmilli;beinnareykingaoglungnakrabbameins. % XessisrfrWingah;purkemstaWYeirriniWurstWuaW;beinarreykingargetiaukiWhttu i& lungnakrabbameinium20!30%[11].TengslerumilliYessmagnsreykjarsemeinstaklingur a4' verWurfyriroghttulungnakrabbameini,rtteinsoghjreykingamnnum.Einnigbenda ,( ranns;knarniWurstWurtilYessaW;beinarreykingargetiaukiWhttunaleghls-[12]og ) brj;stakrabbameini[13]. *   Margarranns;knirhafasUntaW;beinarreykingaraukahttunahjarta-ogWasjk `+ d;mumhjYeimsembaviWreykingarheimaeWavinnunni.Xessarranns;knirbendatil X+, aWefeinstaklingursemreykirekkimakasemreykireWavinnurreykmettuWuumhverfi #- eyksthttanaWhannfihjartafallum25!30%[14].Ekkierlnulegtsambandmillireykjar . magnsoghrifahjarta-ogWakerfi,einsogYegarlungnakrabbameinhlUstaft;baksreyk.  / SrfrWingarhafakomistaWYvaWaWeinsltiWmagnreykjarYarftilaWhafahrifstorknun !W0 bl;Wsogmyndunbl;WtappaenlangtmahrifkomaframWaklkun[15].AllteruYetta O""1 httuYttirhjarta-ogWasjkd;ma. #2   NokkuWerumaWranns;knirsUnitengslmilli;beinnareykingaogheilabl;Wfalls.0lj;s #3 hefurkomiWaWf;lksemverWurreglulegafyrir;beinumreykingumerutvfaltmeirihttu $ 4 aWfheilabl;WfallenYeirsemverWaekkifyrir;beinumreykingum[16].NUlegranns;kn {%N!5 sUnireinnigaWkonursemurWufyrir;beinumreykingumheimilisnuvoru50%meiri F&"6 httuaWfheilabl;WfallfyrstasinnenhinarsemekkinduWuaWsrreykheima '"7 hsum[17]. '#8   BrnerusrstaklegaviWkvmfyrir;beinumreykingum.T;baksreykurminnkarlungna - virkniYeirraogYauverWaviWkvmarifyrirsUkingumndunarfrum,svosemlungna  b;lgu,berkjub;lguogeyrnab;lgu[18].:beinarreykingarhafajafnframtveriWtendgarminni  vextilungna[19](lungunverWaekkieinsst;rogjafnldrumsembaekkiviWreykheima a viW).Einnigvalda;beinarreykingareinkennumeinsogh;staogblstrindunarfrum[20]. Y, Brnreykingaf;lksflkaoftarastmaenbrnYeirrasemreykjaekkiog;beinarreykingar $ aukafjldaogYungaastmakastanna[21].0BretlandiertlaWaWum17.000brnundirfimm  raaldrisulgWinnsjkrahsrihverjuvegnaheilsubrestssemrekjamtil;beinna   reykinga[22].  X   :fddbrnverWafyrir;beinumreykingumefm;WirYeirrareykireWaefreykterum P #  hverfisYungaWam;Wur.LtilfWingarYyngd[23]ogfyrirburafWing[24]eralgengariefm;Wirin    hefurorWiWfyrir;beinumreykingummeWgnguoghttaneyksteftirYvsem;beinu    reykingarnarerumeiriogtWari[25].EinnighefurveriWbentaWvggudauWisalgengarief   barnverWurfyrir;beinumreykingum[26]. |O   Heilsuverndstarfsmanna.      Margirstarfsmennveitinga-ogskemmtistaWaverWafyrirmiklumhrifumaf;beinum   reykingum.Xettaereinfrrastttasemekkifrverndsamkvmt9.gr.t;baksvarnalagaog {  1.gr.vinnuverndarlaga.Xettastarfsf;lkbUrmargtviWYaWvinnusinniaWandaaWsrreyk sF menguWuloftiY;aWsannaWsaWYaWvaldi;Ygindum,sjkd;mumogdauWsfllum.Tileru > fjlmargarranns;knirsembendatilYessaW;beinarreykingarvinnustWumsuskaWlegar   heilsuf;lks.RannsakendurhafatilaWmyndasUntframaWf;lksemvinnurvnveitingabar  enreykirekkismeWsvipaWaYttninik;tnsbl;Wiogf;lksemreykirdaglega[27]. r   Xegarranns;knir,YarsemknnuWhafaveriWtengsllungnakrabbameinsogYessaWvinna j= veitinga-eWaskemmtistaW.,eruskoWaWarkemurlj;saWf;lksemvinnurbrumog 5 veitingahsumeralltaW50%meirihttuaWflungnakrabbamein[28].EinnighefurnUleg  ranns;knfrNUjaSjlandi(3,8millj;nirba)sUntframaWhgtsaWfkkadauWsfllum  um300rief;beinarreykingarerutakmarkaWar[29]. i   NUlegagerWuSvar,FinnarogEistarsameiginlegaranns;knYarsemkomuframtengsl a4 milli;beinnareykingaogmargraeinkenna,svosemlangvinnsh;sta,blstursndunar , frum,;eWlilegrarslmmyndunarogmWi.EinnigfunduYeirsterktengslmillimagns  t;baksreykjarumhverfif;lksog;YgindandunarfrumogaW;beinarreykingarvinnu  eruhttulegrien;beinarreykingarheimili[30].NrtkastaskUringinYessueraWvinnu `  reykjafleirieinurUmiogaWtillitssemiersennilegameiriheimili.Fleiriranns;knirhafa X+! sUnthiWsama[31].XessarniWurstWurbendatilYessaWsrstaklegamikilvgtsaWvernda #" starfsf;lkifyrirt;baksreykvinnunni. #   EnnfrekarirkstuWningurfyriralgjrubanniviWreykingumveitinga-ogskemmti  $ stWumhefurfengistrranns;knumheilsuogvellWanstarfsmannafyrirogeftirbann.0 !W% ranns;knsemgerWvarKalifornukomframaWYj;nustuf;lkkvartaWiundan;Ygindum O""& ndunarfrum,svosemh;sta,mWi,blstrindunarfrumog;Ygindumaugum,nefi #' oghlsifyrirbann.EinummnuWieftirbanniWhfWueinkennindunarfrumminnkaWum #( 60%og;Ygindium80%.LungnavirknihafWieinnigaukistnokkuW[32].Xessarranns;knar $ ) niWurstWursUnaaWYaWaWtiloka;beinarreykingarumhverfistarfsmannahefurmjg {%N!* flj;ttjkvWhriflWanYeirra.Ranns;knarniWurstWurumneikvWlangtmahrif;beinna F&"+ reykingabendatilYessaWbannhafiekkisWurmjgjkvWhrifheilsuf;lksogfkki '", ;tmabrumdauWsfllum. '#-   EnY;ttmargirstarfsmennveitinga-ogskemmtistaWashttuvegna;beinnareykinga - erusumirh;parviWkvmarienaWrir.EinsogminnstvarhraWframanhefurveriWsUnt  framskaWleghrif;beinnareykingaf;sturYungaWrakvennaogmeirieinkennimeWal  astmasjklinga.StarfsmennsemreykjasjlfirverWaeinnigfyrirskaWlegumhrifumafvld a um;beinnareykingavinnustaWsnuofanlagviWeiginreykingar. Y,   Heilsuspillandihrift;baksreykjarf;lkYj;nustustrfumvirWastnokkuW;yggjandien $ spyrjamttiafhverjunverandilggjfumreyklaussvWiogloftrstingarerekkifull  ngjandi&  tilaWverndastarfsf;lkogafhverjusYrfalgjrubanni.NokkrarstWurliggja   YaraWbaki:' i  X ! ! Q(Eh88I"i0J"  i0J0k2Eh  1  .3  Ԉ0    Starfsf;lkfrekkiYheilsuverndsemYaWrtt.XrttfyriraWskiptsreyksvWiog P #  reyklaussvWiveitinga-ogskemmtistWumogfariWsfullkomlegaaWlgumog    reglumYarfstarfsf;lkenguaWsWuraWsinnastarfisnureyksvWum.MeWYvaWhafa    svWienekkialgjrtbannferYessih;purYvframmisviWYvinnuverndsem1.gr.   vinnuverndarlagaergreinilegatlaWaWtryggjalluvinnandif;lki.i0J0k]k݌|O  Ќ  "i0J"  i0JTn2Eh  2  .3  Ԉ0    ReykurberstmillireyksvWaogreyklausrasvWa.NokkrarerlendarmlingarsUnaaW G  YrttfyriraWreyklaussvWisunotuW,einsogtilertlast,dugiYauekkitilaWvernda   YgestisemYeimerunstarfsf;lkiW.stralskirheilsugslulknargerWunUlega   athugun17veitingastWumogbrumsemallirvorumeWreyklaussvWiogreykinga {  svWi.MlduYeirnik;tnognnurefnirt;baksreykandrmsloftibWumYessum sF svWumogkomustaWYeirriniWurstWuaWreyklaususvWinveittulitlaverndgegn > ;beinumreykingum.ReykmenguninmldistYarbestafallihelmingiminnien   reykingasvWunum[33].NorWmennhafagertnokkrarsvipaWarmlingaroglj;shefur  komiWaWY;tthlutfallefnart;baksreykseitthvaWlgrareyklausumsvWumen r reyksvWumYeruefninjafnanlangtyfirhttumrkum(alltupp560g/m,mrkin j= eru10g/m)[34].i0JTnn݌5 Ќ  "i0J"  i0Jt2Eh  3  .3  Ԉ0    ReglurumreyklaussvWiogloftrstinguvirWastekkiveravirtar.SumariW2002var  gerWtarlegvettvangsknnun40veitingastWumReykjavkYarsemleyftvaraW  reykja.Komlj;saWllumnemaeinumvantaWimeiraeWaminnaaWsettumskilyrW i umvrifullngt.flestumYessumstWumvaraWvsuskiptingreyklaussvWiog a4 reykingasvWienaWeinsumhelmingistaWannavorureyklaususvWinlkast;reWa , strrienreykingasvWin(reiknaWtfrborWafjlda).YremurstWumvorureykingar  leyfWarlluYj;nusturUminu.LoftrstingvarflestumtilvikumannaWhvortenginsUni  legeWaltteWaekkivirk.YeimstWumYarsemstandiWvarskstaWYessuleytingWi `  loftrstinginaWeinseinumstaW(tveiralvegaWskildirsalir)tilaWreykurinnmengaWi X+! ekkifinnanlegaandrmsloftiWreyklaususvWunum.AthyglisverteraWlj;skomaW #" aWeins8%gestareyktuenhin92%gerWuYaWekki[35].i0Jt0t݌# Ќ  "i0J"  i0Jy2Eh  4  .3  Ԉ0    LoftrstibnaWurrWurekkiviWt;baksreykjarmengun.ErlendirsrfrWingarhafakom  $ istaWYvaWYaWgeturtekiWmeiraenYrjrklukkustundiraWhreinsaburt95%afreyk !W% eftiraWreykingumerhtt.EinnighafaYeirkomistaWYvaWloftrstikerfisemalmennt O""& &  erunotuWveitinga-ogskemmtistWumrWaekkiviWaWhreinsaandrmsloftiWaf #' t;baksreyk[36].'#|i0Jy"z݌#( Ќ  AWrirkostiraflggjfYessari.  {%N!* ! ! M(Uh88Q1.Verndgestagegn;beinumreykingum. F&"+   X;ttmeginmarkmiWiWsaWhlfastarfsf;lkiviW;beinumreykingumvinnstYaWeinnigaW '", allirgestirveitinga-ogskemmtistaWafsmuvernd.Auglj;stmverahvemikilvgtYaW '#- er,ekkisstfyrirkveWnah;pa,svosemYungaWarkonur,brnogf;lkmeWndunarfra - sjkd;maeWahjartasjkd;ma.  2.Minnkunheildarreykinga. a   ReynslansUniraWbannviWreykingumvinnustWum,YarmeWtldumveitinga-og Y, skemmtistWum,dregurrheildarreykingumsamflaginu.0Kalifornu,Yarsemslktbann $ hefurgiltsWan1998,dr;gustreykingarsamaneftirbanniWognreykja16,4%en33%  KentuckyYarsemslklgeruekkigildi[37].0matisem0rargerWustuttueftiraWslklgt;ku   gildihjYeimkomeinnigframaW20%reykingamannaslepptualvegaWreykjaYegarYeir  X f;rutveitinga-eWaskemmtistaWiogYaWbendirtilminnkunarheildarreykingum[38]. P #    XrttfyriraWstuttssWanlggjfumYessiefnit;kgildibWiNoregiog0rlandibenda    nUjartlurtilYessaWfleirihafihttaWreykjaYareftiraWnUjulgint;kugildiogaWsala    sgarettumhafidregistsaman.Um40.000NorWmennhafahttaWreykjasWanlgint;ku   gildijn2004ogerYaWmunmeiraenundanfarinr[39].EinnighafaboristfrttirafYvaW |O  salat;bakihafidregistsaman0rlandi.0septembertilkynntiGallaherGroup,semermeW G  umhelmingsmarkaWshlutdeildsgarettuslu0rlandi,aWsalasgarettumfrfyrirtkinu   hefWiminnkaWum7,5%ogfyrirtkiWseldi260millj;nfrrisgaretturfrjanartiljn   2004ennstusexmnuWiundan[40].0byrjunn;vemberbrustsvofrttirfrnststrsta {  t;bakssala0raumaWsalaYeirrahafiminnkaWum10%riW2004ogaWfyrirtkiWbistviW sF aWselja200millj;nfrrisgaretturrenfyrra[41].XessartlurbendatilYessaWreyklausir > veitingastaWirhafihrifheildarreykingarYj;Warinnar.     skemmtistWumermikiWumaWungtf;lkreyki.ViWslkaraWstWurershttavel  YekktaWskuf;lksemWurhefurekkireyktbyrjiaWpr;faYaW(?fikta ).XettageturveriW r upphafiWaWdaglegumreykingum.ViWbannmbastviWaWdragirYessarihttueneinnig j= mbastviWaWsamkvmisreykingarminnki. 5   ReyklaustumhverfiereinnigmikilvgurstuWningurviWYsemhttaaWreykja.Kanad  skirranns;knarmennspurWu191fyrrverandireykingamennumstWurYessaWYeirhttu.  Um39%sgWustWunaveralagasetningusembannaWireykingarllumopinberumstW i um.Einnigkomlj;saWreykingamennsemreynduaWhttavoruYrisvarsinnumlklegritil a4 aWnYvmarkmiWiYarsemslklgvorugildienYarsemekkivoruslklg[42]. , 3.MinnikostnaWur.    SlitiWtilkostnaWarviWreksturveitinga-ogskemmtistaWasstaWUmisvinningurfylgir `  YvaWYeirsureyklausir.NgiraWnefnaminnieldhttuogminniviWhaldsYrfvegna X+! skemmdahsbnaWiog;Yrifa.Einnighafa;beinarreykingaraWrarafleiWingarfyrirstarfs #" f;lk,vinnuveitendurogheilbrigWiskerfiW.:beinarreykingarhafasterklegaveriWtengdarviW # fjarvistirfrvinnu,fjldaheims;knatillknaognotkunlyfja[43].HagfrWistofnunH0mat  $ framleiWslutapvegna;beinnareykinga0slandiriW2000upp448millj;nir[44].Athugaber !W% aWaWeinsvartekiWmiWafhjartasjkd;mumoglungnakrabbameinienfjarvistirfrvinnuo.fl. O""& voruekkiteknarYarinn.tlamaWtalanmundihkkaefYaWvrigert. #' 4.Minnieldhtta. $ )   BastmviWaWbrunahttaveitingastWumminnkiviWaWgeraYreyklausaYarsem {%N!* bruniafvldumt;baksreykingaerueinafYremuralgengustuorskumbruna0slandi.Xegar F&"+ tlurBrunamlastofnunarfrrunum1995!2003eruskoWaWarkemurlj;saWum3%bruna '", 0slandieruafvldumreykinga(Y.e.brunarsemeruYaWst;riraWYeirsutilkynntirtil '#- lgreglu[45].Xettaeruum30brunarrisemtelst68millj.kr.millj;nireignatapverWlagirsins - 2003samkvmttreikningumHagfrWistofnunarH0[46].   ViWhorfviWskiptavinaveitinga-ogskemmtistaWa.  a   GallupgerWitvvegisviWhorfsranns;kn(2002og2004)YarsemskoWuWvoruviWhorffull Y, orWinnatilreykingaveitinga-ogkaffihsumogriW2004varspurthvortf;lkmundifara $ sjaldnar,jafnofteWaoftarYessastaWiefYeirvrualvegreyklausir.0bWumranns;knunum  komframaWrmlega60%svarendavoruandvgreykingumveitinga-ogkaffihsumog   ma2004sgWust85,8%svarendamundufarajafnofteWaoftarveitingastaWieWakaffihs  X efYessirstaWiryrWureyklausir.AWeins14,1%tldusigmundufarasjaldnar.Athyglivekur P #  aW52,8%f;lkssemreykirsgWustmundufarajafnofteWaoftarkaffihsogveitingastaWi    efYeiryrWureyklausir.XessarniWurstWurbendatilYessaWmeirihlutifullorWinnas    hlynnturalgjrlegareyklausumveitinga-ogkaffihsum[47].     hrifreykbannsreksturveitingahsa.  G    Xarsemlgumreyklausaveitinga-ogskemmtistaWihafatekiWgildi,hafahyggjurvWa   vaknaWmeWalveitingamanna.XeirhafahyggjurafYvaWtapverWirekstri,aWYeirverWi   aWsegjauppf;lkiogjafnvelaWfyrirtkiWberisigekkiefstaWurinnverWurreyklaus.Fjr {  hagsleghrifreykingabannsveitinga-ogskemmtistWumhafaveriWskoWuWmjgvWaog sF ekkifinnastneinreiWanlegggnsemstyWjaYessarhyggjurveitingamanna[48]. >   riW1997vargerWranns;knBandarkjunumYarsembornarvorusamanborgirsem   annarsvegarleyfWureykingarveitinga-ogskemmtistWumoghinsvegarborgirsemleyfWu  Yrekki.NiWurstaWaYessararranns;knarvaraWenginnmunurvarhlutfallslegrislu r drykkjaogmatarYeimborgumsembornarvorusaman[49].XessarniWurstWurstuddumargar j= fyrriranns;knirsemhfWusUnthiWsama.0annarriranns;kn,semgerWvarTexas2002, 5 vorubornarsamanslutlur12rafturtmann(fyrirlagasetningu)ogrieftirlagasetningu  ogkomustmennaWYvaWenginnmunurvarsludrykkjarogmatarYessumtma[50].  NiWurstWurYessaratveggjaranns;knahafaveriWstaWfestarsamantekt97ranns;knaYar i semframkemuraWengarreiWanlegarheimildirsufyrirYvaWbannviWreykingumYess a4 umstWumhafineikvWfjrhagsleghrif,heldurvoruUmistenginhrifeWajkvWhrif , sluogfjldastarfaatvinnugreininni[51].   ReynslaannarraYj;Wa.  `    MeWaukinniYekkinguYeimafleiWingumsem;beinarreykingargetahaftheilsuhafa X+! mrglndhertt;bakslggjfsnaundanfrnumrumtilverndarlandsmnnum. #"   &  Xr;unreykleysisveitingastWumsrhvaWlengstasguBandarkjunumognWiYar # fyrsttileinstakraborgaogsUslnaensWanheillarkja.'MԀKalifornurkibannaWifyrstreykingar  $ veitingastWumriW1994enfj;rumrumsWarvarbanniWfrttogltiWnyfirhvers !W% kynsveitinga-ogskemmtistaWi.HafakannanirsUntmikinnogvaxandistuWningviWYetta O""& bann,einnigmeWalreykingamannaogveitingahsaeigenda[52].EinsogWurhefurkomiW #' framhafasmuleiWiskomiWframeindreginjkvWhrifheilsuogvellWanstarfsmanna[53]. #(   FordmiKalifornumannahefurveriWvWafylgtYarvestraogYr;uninekkisstmarkast $ ) afYvaWfleirirkiogborgirfellabannviWreykingumveitingastWuminnheildar {%N!* lggjfumreyklausavinnustaWi(?smokefreeworkplacelegislation )Yarsemengirvinnu F&"+ staWireruundanskildir.0NewYork-borgt;kuslklgt.d.gildimars2003enreykingar '", hfWuYveriWbannaWarYarmatslustWumumttaraskeiW.Xrttfyrirhraksprand '#- stWingavirWisthiWvWtkabannekkihafabitnaWveitingahsarekstrieWaferWaYj;nustu - yfirleittNewYork-borg[54].Bloomberg,borgarstj;riNewYork-borgar,sagWitilaWmynda  viWtaliaWstrfumveitinga-ogskemmtistWumhefWifjlgaWum8%fyrstariWeftir  banniW.EinnighefurhannfullyrtaWreykingabanniWsekkilengurdeiluefniogstuWningur a salltafaWaukast. Y,   SvipuWYr;unogBandarkjunumernKanadaYarsemYrjaffylkjunumtuhafaYegar $ settsrlgumreyklausavinnustaWi.0BreskuK;lumbut;ku1.ma2002gildilgYarsem  reykingarerubannaWaropinberumstWum,YarmeWtldumveitinga-ogskemmtistWum,   nemaafmrkuWumherbergjumYarsemenginYj;nustaerveitt.OttawahefurgengiWlengst  X fylkjaKanadaogt;kuppalgjrtbann1.gst2001[55]. P #    riW2004bnnuWubWi0rarogNorWmennreykingarllumveitinga-ogskemmti    stWum.Hj0rumvarumvWtkavinnuverndarlggjfaWrWaenvinnuverndarsj;narmiW    v;einnigmjgYungthjNorWmnnum.0bWumlndumhefurframkvmdlagannagengiW   mjgvel. |O    T;baksvarnarW0rlands(OfficeofTobaccoControl)matrangurinn0rlandirmum G  mnuWieftiraWbanniWt;kgildiogbarsamanviWtlurfrYvmnuWifyrirbanniW.0Yessu   matikomfram97%hlUWniviWbanniW,71%YeirrasemspurWirvoruhfWufariWbarsWast   liWinnhlfanmnuWen68%fyrirbann(aukninginvarmeWalYeirrasemekkireyktuenYeir {  semreyktuf;rujafnoftogWur,74%).Um92%sgWustfarajafnofteWaoftarveitingastaWi sF og20%reykingamannasgWustsleppaYvaWreykjaYegarYauYeirfrut[56]. >   NorWmenngerWuknnunstuWningiviWlggjfinabWima2004(fyrirgildistkulg   gjafar)ogokt;ber2004.0mastuddu54%NorWmannabanniWenokt;berhafWistuWningur  aukistupp62%[57].SamtmismtuNorWmennheilsuogvellWanstarfsmannafyrirogeftir r banniWenveriWeraWvinnarokt;bermatinu. j=   0masWastliWnumsamYykktisnskaYingiWaWbannafrogmeW1.jn2005reykingar 5 llumhsakynnumYarsemmaturogdrykkurerframreiddur,hvortheldurermatslu  stWum,kaffihsum,krm,brumeWaskemmtistWum.SvarvlduaWfaraaWraleiWen  NorWmennog0rarogleyfareykingarsrstkumreykherbergjumYarsemhvorkimfram i reiWanneytamatareWadrykkjar[58]. a4   SkotareruaWhugasvipaWalggjfogngrannarYeirra0rar,stralareruaWhugaalgjrt , bannlandsvsuenYegarerbanneinhverjumborgumogborgarstj;riLundnaborgarhefur  lUstyfirhugaog;skaWeftirstuWningiheilbrigWisrWherraBretlandsviWaWsetjasvipaW  bannLondonoggertvarNewYork2003.LiverpoolborgkvaWnUlegaaWgeraallavinnu `  staWiborginnireyklausa,YarmeWeinnigveitinga-ogskemmtistaWi,ogvarWfyrstbreskra X+! borgatilYess. #"   DminhraWframansUnaaWvWahefursvipuWlggjfoglgWertilhrYegartekiWgildi # ogstendurumrWaumslkalagasetningueinnigyfirmjgvWaannarsstaWar.  $ @ &  AthugasemdirviWeinstakargreinarfrumvarpsins. O""& @ Um1.gr. #'   01.mgr.9.gr.lagaumt;baksvarnir,nr.74/1984,varkveWiWumbannviWreykingum #( ?YeimhlutaafhsnWistofnana,fyrirtkjaogannarraYarsemalmenningurleitaraWgangs $ ) sambandiviWafgreiWslueWaYj;nustusemYessiraWilarveita. 'O"ԀkvWiWvarsWarskUrtnn {%N!* ardreifispjaldiumtakmarkanirreykingavinnustWum.VoruYarm.a.nefndhelstudmi F&"+ umhvaWteldisttilYesshlutahsnWisYarsemekkimttireykja.FyrrgreinduorWalagi1. '", mgr.9.gr.varekkibreyttmeWbreytingalgumnr.101/1996enbreytingalgumnr.95/2001 '#- erYessusambanditalaWum?Yj;nusturUmi ,nskUringa.LagtertilaWrYessuverWibtt - meWYvaWskilgreinaYettahugtaklgumumt;baksvarnir.  @ Um2.gr a   Uma-liW.Breytingin1.mgr.9.gr.felstviWb;tarkvWiumaWviWtiltekinskilyrWi Y, skulifariWmeWYj;nustusvWiutanhssmeWsamahttiogYj;nusturUmiinnanhssaWYv $ ervarWarbannviWreykingum.ErYeinkumlitiWtilsvWatengslumviWkaffihsogaWra  matslustaWi.Reglansemhrersettframerhinsamaogrskulgunumsemsagterfrhr   aWframan.  X   Umb-liW.0liWYessumfelstsbreytingsemermegintilgangurfrumvarpsins,Y.e.afnm P #  undanYgufrreykingabannisemveitinga-ogskemmtistWumerveitt2.mgr.9.gr.laga    nr.6/2002.NgildandikvWilagannaumreykingarveitinga-ogskemmtistWumvorusett    meWlgumnr.95/2001.MeWYeimvargengiWlengraenWurviWleitnitilaWverndaf;lk   fyrirt;baksreykYessumstWum.UmrkfyrirYvaWgangaennlengraogbannareykingar |O  YaralfariWlluYj;nusturUmiervsaWtilgreinargerWarinnarhrundan. G    Umc-liW.BreytingintengistYvaWYj;nusturUmiveitinga-ogskemmtistWumverWa   meWllureyklausskv.b-liWogYvekkistWatilaWkveWaframvegissrstaklegaum   skyldustj;rnendaveitingastaWatilaWverndastarfsf;lkiWgegnt;baksreyk. {    Umd-liW.BreytinginsamkvmtYessumliWtengistbreytingunnisamkvmtb-liWmeW sF hliWsj;nafYvaWekkieraWsinnihr;flaWviWkvWi3.mgr.9.gr.laganr.6/2002umheim > ildtilreykingatilteknumgistiherbergjumgististWum.AWYvervarWarveitinga-og   skemmtistaWiergertrWfyrirheimildrWherratilaWstuWlaaWYvaWbanniviWreykingum  verWiframfylgtmeWsetningureglugerWarumframkvmdbannsinssamrWiviWaWra r rWherra. j= @ Um3.gr.    Breytingin1.mgr.12.gr.ereWlilegafleiWingbreytingarskv.b-liW2.gr.frumvarpsins,  sbr.einnigYaWsemWursegirumgististaWi. i @ Um4.gr. ,   0greininniergertrWfyriraWveitinga-ogskemmtistaWirhafifresttilaWundirbastarf  semisnaoglagahanaaWformuWumbreytingumtil1.ma2006,enYeigistaWirniraWvera  orWnirreyklausir. `  & { Heimildir. # "i0J"   1i0J2Uh  1  .3  Ԉ0    Lgumt;baksvarnir,nr.6/2002.i0J݌ $ Ќ  "i0J"  i0J2Uh  2  .3  Ԉ0    LgumaWbnaW,hollustuhttiogryggivinnustWum,nr.46/1980.i0J݌e!8% Ќ  "i0J"  i0J2Uh  3  .3  Ԉ0    HeilbrigWis-ogtryggingamlarWuneyti(2001).HeilbrigWistluntilrsins2010:LangtmamarkmiW "& heilbrigWismlum.Reykjavk:HeilbrigWis-ogtryggingamlarWuneyti.'{ri0J&݌"' Ќ  "i0J"  i0J2Uh  4  .3  Ԉ0    WorldHealthOrganization(2003).WHOFrameworkConventiononTobaccoControl.Geneva:WHO.i0J݌i#<( Ќ  "i0J"  i0J2Uh  5  .3  Ԉ0    USEnvironmentalProtectionAgency(EPA).(1992).Respiratoryhealtheffectofpassivesmoking: $) LungCancerandotherdisorders.WashingtonDC,EPA,OfficeofResearchandDevelopment.i0J݌$ * Ќ  "i0J"  i0J2Uh  6  .3  Ԉ0    BritishMedicalAssociation(2002).Towardsmoke-freepublicplaces.London:BMA.i0J݌m%@!+ Ќ  "i0J"  i0J2Uh  7  .3  Ԉ0    Bascom,R.,Kesavanathan,J.etal.(1995).Sidestreamtobaccosmokeacutelyaltershumanmucociliary &!, clearance.EnvironmentalHealthPerspectives,103(1),1026!1030.i0J݌&"- Ќ  0  0Walker,J.C.Kendal-Reed,M.etal.(1996).Olfactoryandtrigeminalresponsestonicotine.Drug q'D#. DevelopmentResearch,38,160!168.(#/ "i0J"  i0J82Uh  8  .3  Ԉ0    Lam,T.H.,Ho,L.M.etal.(2000).Environmentaltobaccosmokeexposureamongpoliceofficersin - HongKong.JournaloftheAmericanMedicalAssociation,284,756!63.i0J8e݌ Ќ  0  0White,J.R.,Froeb,H.F.etal.(1991).Respiratoryillnessinnon-smokerschronicallyexposedtotobacco X smokeintheworkplace.Chest,100,39!43.1 "i0J"  i0J2Uh  9  .3  Ԉ0    Jindal,S.K.,Gupta,D.,ogSingh,A.(1994).Indicesofmorbidityandcontrolofasthmainadultpatients  exposedtoenvironmentaltobaccosmoke.Chest,106,746!9.i0J݌\ Ќ  "i0J "  i0JSTT2Uh  10  .3  Ԉ0    Sippel,J.M.,Pedula,K.L.,Vollmer,W.M.,Vuist,A.S.,ogOsborne,M.L.(1999).Associationsofsmok 5 ingwithhospital-basedcareandqualityoflifeinpatientswithobstructiveairwaydisease.Chest,115,  691!9.i0JS݌ ` Ќ  "i0J "  i0J2TT2Uh  11  .3  Ԉ0    WHOInternationaAgencyforResearchonCancer(inpress).Monographontheevaluationofcarcino 9   genicriskstohumans,Volume83:Tobaccosmokeandinvoluntarysmoking.Lyons:WHOIARC.i0J2_݌   Ќ  "i0J "  i0JTT2Uh  12  .3  Ԉ0    Tay,S.K.ogTay,K.J.(2004).Passivecigarettesmokingisariskfactorincervicalneoplasia.Gyneco  d  logicOncology,93(1),116!20.i0J ݌=   Ќ  "i0J "  i0J\TT2Uh  13  .3  Ԉ0    CaliforniaEnvironmentalProtectionAgency,AirResourcesBoard.(2003).Proposedidentificationof    environmentaltobaccosmokeasatoxicaircontaminant.PartB:Healtheffects.California:EPA.i0J\݌ h  Ќ  "i0J "  i0JTT2Uh  14  .3  Ԉ0    Glantz,S.A.,&Parmley,W.W.(1995).Passivesmokingandheartdisease.Mechanismsandrisk. A  JournalofAmericanMedicalAssociation,273,1047!1053.i0J?݌  Ќ  0  0He,J.,Vupputuri,S.,Allen,K.,Prerost,M.,Hughes,J.,&Whelton,P.(1999).Passivesmokingandthe l  riskofcoronaryheartdisease!ameta-analysisofepidemiologicstudies.NewEnglandJournalofMedi E  cine,340,920!926.  0  0Kawachi,I.,Colditz,G.A.,Speizer,F.F.,Manson,J.F.,Stamfer,M.J.,Willett,W.C.etal.(1997).A p  prospectivestudyofpassivesmokingandcoronaryheartdisease.Circulation,95,2374!9.I 0  0Law,M.R.,Morris,J.K.ogWald,N.J.(1997).Environmentaltobaccosmokeandischaemicheart  disease:anevaluationoftheevidence.BritishMedicalJournal,315,973!9.t "i0J"  i0JTT2Uh  15  .3  Ԉ0    Glantz,S.A.,&Parmley,W.W.(1995).Passivesmokingandheartdisease.Mechanismsandrisk.Jour M  nalofAmericanMedicalAssociation,273,1047!1053.i0J2݌ Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  16  .3  Ԉ0    Bonita,R.,Duncan,J.etal.(1999).Passivesmokingaswellasactivesmokingincreasestheriskof x acutestroke.TobaccoControl,8,156!160.i0J݌Q$ Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  17  .3  Ԉ0    YouR.X.etal.(1999).Ischemicstrokeriskandpassiveexposuretospouses'cigarettesmoking.Ameri  canJournalofPublicHealth,89,572!5.i0JB݌| Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  18  .3  Ԉ0    WorldHealthOrganisation(1999).Internationalconsultationonenvironmentaltobaccosmokeandchild U( health:consultationreport.Geneva:WHO.i0J݌ Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  19  .3  Ԉ0    & X Strachan,D.P.,&Cook,D.G.(1998).Healtheffectsofpassivesmoking:parentalsmoking,middleear   diseaseandadenotonsillectomyinchildren.Thorax,53,50!56.'Xi0JF݌Y,! Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  20  .3  Ԉ0    WorldHealthOrganisation(1999).Internationalconsultationonenvironmentaltobaccosmokeandchild " health:consultationreport.Geneva:WHO.i0J݌# Ќ  "i0J"  i0JPTT2Uh  21  .3  Ԉ0    Strachan,D.P.,&Cook,D.G.(1998).Healtheffectsofpassivesmoking:parentalsmokingandchild ]0$ hoodasthma:longitudinalandcase-controlstudies.Thorax,53,204!212.i0JP}݌ % Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  22  .3  Ԉ0    RoyalCollegeofPhysiciansofLondon.(1992).Smokingandtheyoung.London,RCP.i0J݌& Ќ  "i0J"  i0J TT2Uh  23  .3  Ԉ0    Misra,D.PogNguyen,R.H.(1999).Environmentaltobaccosmokeandlowbirthweight:ahazardin a4' theworkplace?EnvironmentalHealthPerspective,107,897!90.i0J M݌ ( Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  24  .3  Ԉ0    & X Windham,G.C.Hopkins,B.Fenster,L.ogSwan,S.H.(2000).Pre-natalactiveorpassivetobacco ) smokeexposureandtheriskofpre-termdeliveryorlowbirthweight.Epidemiology,11,427!33.'XLi0J݌e 8* Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  25  .3  Ԉ0    Hruba,D.ogKachlik,P.(2000).Influenceofmaternalactiveandpassivesmokingduringpregnancy !+ onbirthweightinnewborns.CentralEuropeanJournalofPublicHealth,8,249!52.i0J݌!, Ќ  "i0J"  i0J,TT2Uh  26  .3  Ԉ0    BlairP.S.,FlemingP.J.,BensleyD.etal.(1996).SmokingandSuddenInfantDeathSyndrome:results i"<- from1993!5case-controlstudyforconfidentialinquiryintostillbirthsanddeathsininfancy.British #. MedicalJournal,313,195!198.i0J,Y݌#/ Ќ  0  0RoyalCollegeofPhysiciansofLondon.(1992).Smokingandtheyoung.London,RCP.m$@ 0 "i0J"  i0JTT2Uh  27  .3  Ԉ0    Akbar-Khanzadeh,F.,&Greco,T.M.(1996).Healthandsocialconcernsofrestaurant/barworkers % 1 exposedtoenvironmentaltobaccosmoke.MedLav,87(2),122!132.i0J݌%!2 Ќ  "i0J"  i0JKTT2Uh  28  .3  Ԉ0    Siegel,M.(1993).Involuntarysmokingintherestaurantworkplace.Areviewofemployeesexposure q&D"3 andhealtheffects.JournaloftheAmericanMedicalAssociation,270,490!493.i0JKx݌'"4 Ќ  "i0J"  i0JTT2Uh  29  .3  Ԉ0    Woodward,A.ogLaugesen,M.(2001).Howmanydeathsarecausedbysecond-handcigarettesmoke? '#5 TobaccoControl,10,283!388.i0J݌u(H$6 Ќ  "i0J"  i0JbTT2Uh  30  .3  Ԉ0    Larsson,M.L.,Loit,H.M.,Meren,M.,Plluste,J.,Magnusson,A.,Larsson,K.,&Lundback,B.(2003). - PassivesmokingandrespiratorysymptomsintheFinEsSStudy.EuropeanRespiratoryJournal,21,  672!676.i0Jb݌X Ќ  "i0J"  i0J9TT2Uh  31  .3  Ԉ0    &  Jansson,C.,Chinn,S.,Jarvis,D.,Zock,JP.,Torn,K.&Burney,P.(2001).Effectsofpassivesmoking 1 onrespiratorysymptoms,bronchialresponsiveness,lungfunctionandtotalIgEintheEuropeanCom  munityRespiratoryHealthSurvey:across-sectionalstudy.Lancet,2103!2109.'1i0J9f݌\ Ќ  0  0Leuenberger,P.,Schwartz,J.,Ackermann-Liebrich,U.,etal.(1994).Passivesmokingexposurein 5 adultsandchronicrespiratorysymptoms(SAPALDIAstudy).AmericanJournalofRespiratoryCritical  CareMedicine,150,1222!1228. ` 0  0White,J.R.,Froeb,H.F.,&Kulik,J.A.(1991).Respiratoryillnessinnon-smokerschronicallyexposed 9   totobaccosmokeintheworkplace.Chest,100(1),39!43.   "i0J"  i0JTT2Uh  32  .3  Ԉ0    Eisner,M.D.,Smith,A.K.,&Blanc,P.D.(1998).Bartendersrespiratoryhealthafterestablishmentof  d  smokefreebarsandtaverns.JournalofAmericanMedicalAssociation,280,1909!1914.i0J݌=   Ќ  "i0J "  i0JlTT2Uh  33  .3  Ԉ0    &  Cains,T.,Cannata,S.,Poulos,R.,Ferson,M.J.ogStewart,B.W.(2004).Designatednosmoking     areasprovidefrompartialtonoprotectionfromenvironmentaltobaccosmoke.Tobaccocontrol,13,  h  17!22.' i0Jl݌A  Ќ  "i0J!"  i0JdTT2Uh  34  .3  Ԉ0    MinistryofHealth(2002).PropositiontotheOdelsting:Smoke-FreeFoodandDrinkEstablishments.   :sl;:MinistryofHealth.i0Jd݌l  Ќ  "i0J""  i0JTT2Uh  35  .3  Ԉ0    T;baksvarnanefnd(2002).Vettvangsknnun40veitingastWumReykjavk.Reykjavk:T;baksvarna E  nefnd.i0J݌  Ќ  "i0J#"  i0J: TT2Uh  36  .3  Ԉ0    Repace,J.(1994).Riskmanagementandpassivesmokingatworkandathome.St.LouisUniversity p  PublicLawReview,13(2),763!785.i0J: g ݌I Ќ  "i0J$"  i0J TT2Uh  37  .3  Ԉ0    &  Balluz,L.,Ahluwalia,I.B.,Murphy,W.,Mokdad,A.,Giles,W.,ogHarris,V.B.(2004).Surveillance  forcertainhealthbehaviorsamongselectedlocalareas!UnitedStates,BehavioralRiskFactorSurveil t lanceSystem,2002.MMWRSurveillenceSummary,53(5),1!100.'K i0J  ݌M  Ќ  "i0J%"  i0J TT2Uh  38  .3  Ԉ0    OfficeofTobaccoControl(2004).Smoke-FreeWorkplaceLegislationImplementation:Progress  Report,May2004.OfficeofTobaccoControli0J  ݌x Ќ  "i0J&"  i0J]TT2Uh  39  .3  Ԉ0    Sanner,T.(2004).Storminskningavrkareefternorskarkfrbudet.Birt:25.gst2004.http://www. Q$ tobaksfakta.org/Default.asp?bhcd=16&bhsh=1024&bhsw=1280.SkoWaW:15.n;vember2004.i0J]݌ Ќ  "i0J'"  i0JTT2Uh  40  .3  Ԉ0    &  Halm,J.(2004).CigarettesalesinIrelandfall.Birt:10.september2004.http://www.bbc.co.uk/ | worldservice/learningenglish/newsenglish/witn/2004/09/040910_smoking_ban.shtml.SkoWaW:15.n;v U( ember2004.'i0JA݌ Ќ  "i0J("  i0JTT2Uh  41  .3  Ԉ0    $<<The#g`ggԀIrishExaminer.(2004).SmokingBanhitscigarettesales.Birt:9.n;vember2004.http://www.   examiner.ie/#1  # 1registration/#1  {# 1login_and_reg.asp?page.SkoWaW:15.n;vember2004.$<<#ggg`i0J?݌Y,! Ќ  "i0J)"  i0JTT2Uh  42  .3  Ԉ0    Hammond,D.,McDonald,P.W.,Fong,G.T.,Brown,K.S.,ogCameron,R.(2004).Theimpactofcigar " ettewarninglabelsandsmoke-freebylawsonsmokingcessation.CanadianJournalofPublicHealth, # 95(3),201!204.i0J݌]0$ Ќ  "i0J*"  i0JlTT2Uh  43  .3  Ԉ0    McGhee,S.M.etal.(2000).Passivesmokingatwork:theshort-termcost.JournalofEpidemiologyand  % CommunityHealth,54,673!676.i0Jl݌& Ќ  0  0Parrott,S.,Godfrey,C.,ogRaw,M.(2000).CostofemployeesmokingintheworkplaceinScotland. a4' TobaccoControl,9,187!192. ( "i0J+"  i0JTT2Uh  44  .3  Ԉ0    & X HagfrWistofnunHsk;la0slands(2003).KostnaWurveganreykinga0slandiriW2000.Reykjavk: ) HagrWistofnun.'XTi0J݌e 8* Ќ  "i0J,"  i0JPTT2Uh  45  .3  Ԉ0    GuWmundurGunnarsson.(2004).BrunaraWvldumt;baks1995!2004.Brunamlastofun.i0JP}݌!+ Ќ  "i0J-"  i0JTT2Uh  46  .3  Ԉ0    HagfrWistofnunHsk;la0slands(2003).KostnaWurveganreykinga0slandiriW2000.Reykjavk: !, HagfrWistofnun.i0J݌i"<- Ќ  "i0J."  i0JTT2Uh  47  .3  Ԉ0    IMGGallup(2002).T;baksvarnarW:ViWhorftilreykingamars2002.Reykjavk:Gallup.i0J.݌#. Ќ  0  0IMGGallup(2004).T;baksvarnarW:ViWhorftilreykingarma2004.Reykjavk:Gallup.#/ "i0J/"  i0JTT2Uh  48  .3  Ԉ0    Scollo,M.,Lal,A.,Hyland,A.,ogGlantz,S.(2003).Reviewofthequalityofstudiesontheeconomic m$@ 0 effectsofsmoke-freepoliciesonthehospitalityindustry.TobaccoControl,12,13!20.i0J݌% 1 Ќ  "i0J0"  i0J TT2Uh  49  .3  Ԉ0    Glantz,S.A.,ogSmith,L.R.A.(1997).Theeffectofordinancesrequiringsmoke-freerestaurantsand %!2 barsonrevenues:afollowup.AmericanJournalofPublicHealth,87(10),1687!1693.i0J  ݌q&D"3 Ќ  "i0J1"  i0J:"TT2Uh  50  .3  Ԉ0    Huang,P.,De,A.K.,ogMcCrucker,M.E.(2004).Impactofsmokingbaninrestaurantandbar '"4  revenues-ElPaso,Texas,2002.MorbidityandMortalityWeeklyReport,53(7),150!152.i0J:"g"݌'#5 Ќ  "i0J2"  i0J#TT2Uh  51  .3  Ԉ0    & X  Scollo,M.,Lal,A.,Hyland,A.,ogGlantz,S.(2003).Reviewofthequalityofstudiesontheeconomic -  effectsofsmoke-freepoliciesonthehospitalityindustry.TobaccoControl,12,13!20.'X-$i0J#$݌ Ќ  "i0J3"  i0J%TT2Uh  52  .3  Ԉ0    &  Tang,H.,Cowling,D.W.,Lloyd,J.C.,Rogers,T.,Koumjian,K.L.,Stevens,C.M.,Bal,D.G.(2003). X ChangesofAttitudesandPatronageBehaviorsinResponsetoaSmoke-FreeBarLaw.AmericanJournal 1 ofPublicHealth,93,611!617.'}&i0J%&݌ Ќ  "i0J4"  i0J'TT2Uh  53  .3  Ԉ0    Eisner,M.D.,Smith,A.K.,&Blanc,P.D.(1998).Bartendersrespiratoryhealthafterestablishmentof \ smoke-freebarsandtaverns.JournalofAmericanMedicalAssociation,280,1909!1914.i0J'(݌5 Ќ  "i0J5"  i0J)TT2Uh  54  .3  Ԉ0    Hyland,A.ogTuk,J.(2001).RestaurantemploymentboominNewYorkCity.TobaccoControl,10,  199!200.i0J))݌ ` Ќ  "i0J6"  i0J*TT2Uh  55  .3  Ԉ0    OfficeofTobaccoControl&HealthandSafetyAuthority(2002).Reportonthehealtheffectsof 9   environmentaltobaccosmoke(ETS)intheworkplace.0rland:OTC&HAS.i0J**+݌   Ќ  "i0J7"  i0J,TT2Uh  56  .3  Ԉ0    OfficeofTobaccoControl(2004).Smoke-FreeWorkplaceLegislationImplementation:Progress  d  Report,May2004.OfficeofTobaccoControl.i0J,,݌=   Ќ  "i0J8"  i0J.TT2Uh  57  .3  Ԉ0    & X Sosial-oghelsedirektoratet.(2004).Endaflereerpositivetilrykfrieserveringssteder.:sl;:Social-    oghelsedirektoratet.'X .i0J.=.݌ h  Ќ  "i0J9"  i0J/TT2Uh  58  .3  Ԉ0    Persson,G.,&Johansson,M.(2003).Regeringensproposition:Rkfriaserveringsmiljer.Stokkh;lmur.i0J//݌A  Ќ  #1  #