Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 952. máls.
130. löggjafarþing 2003–2004.
Þskj. 1667 — 952. mál.
iðnaðarráðherra við fyrirspurn Kristins H. Gunnarssonar um Landsvirkjun.
Fyrirspurnin hljóðar svo:
1. Hver hafa verið framlög eigenda Landsvirkjunar til fyrirtækisins frá upphafi, sundurliðað eftir eigendum og árum?
2. Hvernig skiptast framlög hvers eiganda hverju sinni í fjárframlög og eignarhluta í framlögðum eignum og hverjar voru þær eignir, sundurliðað eftir árum?
3. Hverjar hafa verið arðgreiðslur Landsvirkjunar frá upphafi til eigenda fyrirtækisins hvers um sig og samtals, sundurliðað eftir árum, og hvernig hafa þær arðgreiðslur verið reiknaðar og greiddar?
4. Hvaða ábyrgðir hafa eigendur Landsvirkjunar gengist í og hvað hefur fyrirtækið greitt fyrir þær, sundurliðað eftir eigendum og árum?
5. Hvernig hefur Marshall-aðstoðin, sem Bandaríkjamenn veittu Íslendingum um miðja síðustu öld, nýst til þess að mynda eign einstakra eigenda í Landsvirkjun? Hver voru fjárframlög eigenda Sogsvirkjunar og Laxárvirkjunar, sundurliðað eftir eigendum, virkjunum og árum fram að því að virkjanirnar runnu inn í Landsvirkjun? Hver er fjárhæðin talin vera miðað við núverandi eigið fé Landsvirkjunar og einnig miðað við áætlað markaðsvirði fyrirtækisins?
Óskað er eftir því að allar fjárhæðir verði reiknaðar á núverandi verðlagi.
1. Framlög eigenda eftir árum á verðlagi í árslok 1995 eru sýnd í töflu hér á eftir en samkomulag eigenda Landsvirkjunar sem undirritað var 28. október 1996 byggðist á útreikningi á eigendaframlögum. Voru framlögin uppreiknuð miðað við byggingarvísitölu og vextir reiknaðir miðað við 3% vexti á ári. Síðan hafa eigendaframlögin verið uppfærð með byggingarvísitölu og reiknaður af þeim 5,5% arður. Útgreiddur hluti arðsins hefur verið dreginn frá endurreiknuðum framlögum. Eigendaframlögin skiptust í árslok 2003 sem hér segir:
Ríkissjóður 13.725.165.000 kr.
Reykjavíkurborg 12.222.256.000 kr.
Akureyrarbær 1.502.907.000 kr.
Samtals 27.450 328.000kr.
Fram til ársins 1989 skiptust eigendaframlögin jafnt milli ríkisins og Reykjavíkurborgar. Árið 1983 var Laxárvirkjun sameinuð Landsvirkjun en ríkið átti 35% í Laxárvirkjun og Akureyri 65%. Jafnframt fóru fram leiðréttingar á eiginfjárframlögum í samræmi við samkomulag eigenda um hlut eigenda hvers um sig í Landsvirkjun sem staðfest voru í sameignarsamningi, dags. 27. febrúar 1981.
Annað eigin fé Landsvirkjunar en eigendaframlögin námu 13.729.883.000 kr. í árslok 2003.
2. Vísað er í töflu hér að framan. Árið 1965 lögðu þáverandi eigendur Landsvirkjunar hvor um sig fram 1.636.640.000 kr. og námu fjárframlög 226.778.000 kr. og framlagðar eignir námu 1.409.862.000 kr. Þessar eignir voru:
Frá ríkinu: Eignarhlutur í Sogsvirkjun (50%) ásamt vatns- og lóðaréttindum, vatnsréttindi vegna Búrfellsvirkjunar og undirbúningur Búrfellsvirkjunar.
Frá Reykjavíkurborg: Eignarhlutur í Sogsvirkjun (50%) ásamt vatns- og lóðaréttindum, gufuaflsstöð við Elliðaár og lóð í Elliðaárdal vegna aðalspennustöðvar Sogsvirkjunar.
Árið 1983 lögðu eigendur Laxárvirkjunar, þ.e. ríkið og Akureyrarbær fram eignir Laxárvirkjunar. Að öðru leyti hafa eigendur lagt fram fé.
3. Í eftirfarandi töflu er sundurliðun á arðgreiðslum frá upphafi eftir árum og eigendum. Arðgreiðslur eru reiknaðar af endurmetnum eigendaframlögum og er reiknaður arður 5,5%. Við ákvörðun um útborgun arðs hefur eftirfarandi verið lagt til grundvallar:
a. Séu hreinar rekstrartekjur án afskrifta 1) sem hlutfall af heildarskuldum undir 12% komi 25% af reiknuðum arði til útborgunar til eigenda í hlutfalli við eign þeirra en 75% bætist við eigendaframlög og hækki arðgreiðslustofn.
b. Séu hreinar rekstrartekjur án afskrifta 1) sem hlutfall af heildarskuldum á bilinu 12–15% komi 40% af reiknuðum arði til útborgunar til eigenda í hlutfalli við eign þeirra en 60% bætist við eigendaframlög og hækki arðgreiðslustofn.
c. Séu hreinar rekstrartekjur án afskrifta 1) sem hlutfall af heildarskuldum hærri en 15% komi 60% af reiknuðum arði til útborgunar til eigenda í hlutfalli við eign þeirra en 40% bætist við eigendaframlög og hækki arðgreiðslustofn.
d. Á árunum 2001–2003 fékk Akureyrarbær greiddar sérstakar viðbótararðgreiðslur til að vega upp á móti minni arðgjöf af framlagi Akureyrarbæjar til Landsvirkjunar en af framlögum ríkisins og Reykjavíkurborgar. Árleg viðbótararðgreiðsla á umræddu tímabili nam 5,475% af fjárhæð sem nemur 25% af reiknuðum arði samkvæmt framansögðu.
1) Hreinar rekstrartekjur án afskrifta = heildartekjur - beinn rekstrarkostnaður fyrir vaxtagreiðslur, skatta og afskriftir.
4. Samkvæmt 1. grein laga um Landsvirkjun er hver eigandi um sig í einfaldri ábyrgð fyrir öllum skuldbindinum fyrirtækisins en um innbyrðis skiptingu á ábyrgð þeirra fer eftir eignarhlutföllum. Heildarskuldir Landsvirkjunar í árslok 2003 námu 92.816.507.000 kr. og fellur mestur hluti þeirrar fjárhæðar undir ábyrgð eigenda. Í eftirfarandi töflu er að finna greiðslur Landsvirkjunar á ábyrgðargjaldi skipt eftir árum og eigendum.
5. Hvorki iðnaðarráðuneytið né Landsvirkjun búa yfir þeim upplýsingum sem farið er fram á í 5. lið fyrirspurnarinnar. Við stofnun Landsvirkjunar voru yfirtekin lán frá Mótvirðissjóði og önnur lán sem tengdust Marshall-aðstoðinni og voru þessi lán bæði í íslenskum krónum og í Bandaríkjadölum. Þessi lán báru öll vexti og voru endurgreidd í samræmi við lánasamninga. Landsvirkjun er ekki kunnugt um að virkjunarframkvæmdir hafi fengið neina styrki vegna Marshall-aðstoðarinnar.
130. löggjafarþing 2003–2004.
Þskj. 1667 — 952. mál.
Svar
iðnaðarráðherra við fyrirspurn Kristins H. Gunnarssonar um Landsvirkjun.
Fyrirspurnin hljóðar svo:
1. Hver hafa verið framlög eigenda Landsvirkjunar til fyrirtækisins frá upphafi, sundurliðað eftir eigendum og árum?
2. Hvernig skiptast framlög hvers eiganda hverju sinni í fjárframlög og eignarhluta í framlögðum eignum og hverjar voru þær eignir, sundurliðað eftir árum?
3. Hverjar hafa verið arðgreiðslur Landsvirkjunar frá upphafi til eigenda fyrirtækisins hvers um sig og samtals, sundurliðað eftir árum, og hvernig hafa þær arðgreiðslur verið reiknaðar og greiddar?
4. Hvaða ábyrgðir hafa eigendur Landsvirkjunar gengist í og hvað hefur fyrirtækið greitt fyrir þær, sundurliðað eftir eigendum og árum?
5. Hvernig hefur Marshall-aðstoðin, sem Bandaríkjamenn veittu Íslendingum um miðja síðustu öld, nýst til þess að mynda eign einstakra eigenda í Landsvirkjun? Hver voru fjárframlög eigenda Sogsvirkjunar og Laxárvirkjunar, sundurliðað eftir eigendum, virkjunum og árum fram að því að virkjanirnar runnu inn í Landsvirkjun? Hver er fjárhæðin talin vera miðað við núverandi eigið fé Landsvirkjunar og einnig miðað við áætlað markaðsvirði fyrirtækisins?
Óskað er eftir því að allar fjárhæðir verði reiknaðar á núverandi verðlagi.
1. Framlög eigenda eftir árum á verðlagi í árslok 1995 eru sýnd í töflu hér á eftir en samkomulag eigenda Landsvirkjunar sem undirritað var 28. október 1996 byggðist á útreikningi á eigendaframlögum. Voru framlögin uppreiknuð miðað við byggingarvísitölu og vextir reiknaðir miðað við 3% vexti á ári. Síðan hafa eigendaframlögin verið uppfærð með byggingarvísitölu og reiknaður af þeim 5,5% arður. Útgreiddur hluti arðsins hefur verið dreginn frá endurreiknuðum framlögum. Eigendaframlögin skiptust í árslok 2003 sem hér segir:
Ríkissjóður 13.725.165.000 kr.
Reykjavíkurborg 12.222.256.000 kr.
Akureyrarbær 1.502.907.000 kr.
Samtals 27.450 328.000kr.
Fram til ársins 1989 skiptust eigendaframlögin jafnt milli ríkisins og Reykjavíkurborgar. Árið 1983 var Laxárvirkjun sameinuð Landsvirkjun en ríkið átti 35% í Laxárvirkjun og Akureyri 65%. Jafnframt fóru fram leiðréttingar á eiginfjárframlögum í samræmi við samkomulag eigenda um hlut eigenda hvers um sig í Landsvirkjun sem staðfest voru í sameignarsamningi, dags. 27. febrúar 1981.
Annað eigin fé Landsvirkjunar en eigendaframlögin námu 13.729.883.000 kr. í árslok 2003.
Eigendaframlög samtals í þús. kr. á verðlagi í árslok 1995.
| Ár | Framlög |
| 1965 | 3.273.279 |
| 1966 | 194.309 |
| 1967 | 0 |
| 1968 | 0 |
| 1969 | 0 |
| 1970 | 0 |
| 1971 | 0 |
| 1972 | 702.751 |
| 1973 | 0 |
| 1974 | 153.880 |
| 1975 | 119.788 |
| 1976 | 84.588 |
| 1977 | 0 |
| 1978 | 0 |
| 1979 | 88.022 |
| 1980 | 81.645 |
| 1981 | 81.688 |
| 1982 | 68.486 |
| 1983 | 2.450.362 |
| 1984 | -85.328 |
| 1985 | 0 |
| Samtals eigendaframlög | 7.213.470 |
| Upps. staða með vöxtum | 14.000.000 |
Eigendaframlög í árslok 2003 í þús. kr.
| Ríkissjóður | 13.725.165 | 50,000% |
| Reykjavíkurborg | 12.222.256 | 44,525% |
| Akureyrarbær | 1.502.907 | 5,475% |
| Samtals | 27.450.328 |
2. Vísað er í töflu hér að framan. Árið 1965 lögðu þáverandi eigendur Landsvirkjunar hvor um sig fram 1.636.640.000 kr. og námu fjárframlög 226.778.000 kr. og framlagðar eignir námu 1.409.862.000 kr. Þessar eignir voru:
Frá ríkinu: Eignarhlutur í Sogsvirkjun (50%) ásamt vatns- og lóðaréttindum, vatnsréttindi vegna Búrfellsvirkjunar og undirbúningur Búrfellsvirkjunar.
Frá Reykjavíkurborg: Eignarhlutur í Sogsvirkjun (50%) ásamt vatns- og lóðaréttindum, gufuaflsstöð við Elliðaár og lóð í Elliðaárdal vegna aðalspennustöðvar Sogsvirkjunar.
Árið 1983 lögðu eigendur Laxárvirkjunar, þ.e. ríkið og Akureyrarbær fram eignir Laxárvirkjunar. Að öðru leyti hafa eigendur lagt fram fé.
3. Í eftirfarandi töflu er sundurliðun á arðgreiðslum frá upphafi eftir árum og eigendum. Arðgreiðslur eru reiknaðar af endurmetnum eigendaframlögum og er reiknaður arður 5,5%. Við ákvörðun um útborgun arðs hefur eftirfarandi verið lagt til grundvallar:
a. Séu hreinar rekstrartekjur án afskrifta 1) sem hlutfall af heildarskuldum undir 12% komi 25% af reiknuðum arði til útborgunar til eigenda í hlutfalli við eign þeirra en 75% bætist við eigendaframlög og hækki arðgreiðslustofn.
b. Séu hreinar rekstrartekjur án afskrifta 1) sem hlutfall af heildarskuldum á bilinu 12–15% komi 40% af reiknuðum arði til útborgunar til eigenda í hlutfalli við eign þeirra en 60% bætist við eigendaframlög og hækki arðgreiðslustofn.
c. Séu hreinar rekstrartekjur án afskrifta 1) sem hlutfall af heildarskuldum hærri en 15% komi 60% af reiknuðum arði til útborgunar til eigenda í hlutfalli við eign þeirra en 40% bætist við eigendaframlög og hækki arðgreiðslustofn.
d. Á árunum 2001–2003 fékk Akureyrarbær greiddar sérstakar viðbótararðgreiðslur til að vega upp á móti minni arðgjöf af framlagi Akureyrarbæjar til Landsvirkjunar en af framlögum ríkisins og Reykjavíkurborgar. Árleg viðbótararðgreiðsla á umræddu tímabili nam 5,475% af fjárhæð sem nemur 25% af reiknuðum arði samkvæmt framansögðu.
1) Hreinar rekstrartekjur án afskrifta = heildartekjur - beinn rekstrarkostnaður fyrir vaxtagreiðslur, skatta og afskriftir.
Arðgreiðslur. Fjárhæðir í þús. kr. á verðlagi 2003.
| Ár | Ríkissjóður | Reykjavík | Akureyri | Samtals |
| 50,000% | 44,525% | 5,475% | 100,000% | |
| 1985 | 96.439 | 85.879 | 10.560 | 192.879 |
| 1986 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1987 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1988 | 55.252 | 49.202 | 6.050 | 110.504 |
| 1989 | 52.511 | 46.761 | 5.750 | 105.021 |
| 1990 | 55.699 | 49.600 | 6.099 | 111.397 |
| 1991 | 56.885 | 50.656 | 6.229 | 113.770 |
| 1992 | 59.571 | 53.048 | 6.523 | 119.142 |
| 1993 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1994 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1995 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1996 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1997 | 131.071 | 116.719 | 14.352 | 262.141 |
| 1998 | 136.507 | 121.561 | 14.948 | 273.016 |
| 1999 | 142.268 | 126.690 | 15.579 | 284.537 |
| 2000 | 147.225 | 131.104 | 16.122 | 294.451 |
| 2001 | 150.083 | 133.649 | 16.434 | 300.165 |
| 2002 | 157.442 | 140.201 | 17.240 | 314.882 |
| 2003 | 165.938 | 147.768 | 18.170 | 331.876 |
| Samtals | 1.406.889 | 1.252.837 | 154.055 | 2.813.781 |
4. Samkvæmt 1. grein laga um Landsvirkjun er hver eigandi um sig í einfaldri ábyrgð fyrir öllum skuldbindinum fyrirtækisins en um innbyrðis skiptingu á ábyrgð þeirra fer eftir eignarhlutföllum. Heildarskuldir Landsvirkjunar í árslok 2003 námu 92.816.507.000 kr. og fellur mestur hluti þeirrar fjárhæðar undir ábyrgð eigenda. Í eftirfarandi töflu er að finna greiðslur Landsvirkjunar á ábyrgðargjaldi skipt eftir árum og eigendum.
Ábyrgðargjald. Fjárhæðir í þús. kr. á verðlagi 2003.
| Ár | Ríkissjóður | Reykjavík | Akureyri | Samtals |
| 50,000% | 44,525% | 5,475% | 100,000% | |
| 1985 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1986 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1987 | 33.434 | 29.773 | 3.661 | 66.868 |
| 1988 | 68.205 | 60.736 | 7.468 | 136.409 |
| 1989 | 68.784 | 61.252 | 7.532 | 137.568 |
| 1990 | 63.141 | 56.227 | 6.914 | 126.282 |
| 1991 | 67.218 | 59.858 | 7.360 | 134.436 |
| 1992 | 68.731 | 61.205 | 7.526 | 137.462 |
| 1993 | 81.828 | 72.868 | 8.960 | 163.656 |
| 1994 | 82.600 | 73.555 | 9.045 | 165.199 |
| 1995 | 77.900 | 69.370 | 8.530 | 155.801 |
| 1996 | 71.743 | 63.888 | 7.856 | 143.487 |
| 1997 | 67.065 | 59.721 | 7.344 | 134.129 |
| 1998 | 71.060 | 63.279 | 7.781 | 142.121 |
| 1999 | 86.143 | 76.710 | 9.433 | 172.285 |
| 2000 | 93.351 | 83.129 | 10.222 | 186.702 |
| 2001 | 117.055 | 104.238 | 12.818 | 234.111 |
| 2002 | 104.549 | 93.101 | 11.448 | 209.098 |
| 2003 | 103.802 | 92.436 | 11.366 | 207.605 |
| Samtals | 1.326.610 | 1.181.346 | 145.264 | 2.653.220 |
5. Hvorki iðnaðarráðuneytið né Landsvirkjun búa yfir þeim upplýsingum sem farið er fram á í 5. lið fyrirspurnarinnar. Við stofnun Landsvirkjunar voru yfirtekin lán frá Mótvirðissjóði og önnur lán sem tengdust Marshall-aðstoðinni og voru þessi lán bæði í íslenskum krónum og í Bandaríkjadölum. Þessi lán báru öll vexti og voru endurgreidd í samræmi við lánasamninga. Landsvirkjun er ekki kunnugt um að virkjunarframkvæmdir hafi fengið neina styrki vegna Marshall-aðstoðarinnar.
