WPC9 2BI WQ "2CRddCCCdq2C28dddddddddd88qqqYzoCNzoozzC8C^dCYdYdYCdd88d8ddddCN8ddddY`(`lC2CC!CCCCCCCCCCd8YYYYYYzYzYzYzYC8C8C8C8ddddddddddYdddddodYYYYYYYdzYzYzYzYddddddddCCC8CNdz8z8z8z8z8ddddddCCCoNoNoNoNz8z8z8dddddddzYzYzYdz8dCoNz8dddddF2[dCYddddd7>d<d<$YYdCCddooCY<qqnn!8qBBnnnqyyPq7c1RyyXyycnnn~nyRzcXcyhFBnndhcnntnvyX~Xsyn~y3|oVon 8 - Skjalap. (1.h) - HP LJ IIIISKJALAP.PRSo4 PCs*@20   ",;HXX;;;Xd,;,1XXXXXXXXXX11dddNvvlb;Elbvbll;1;SX;NXNXN;XX11X1XXXX;E1XXXXNU#U`;,;;;;;;;;;;;;X1NNNNNvvNlNlNlNlN;1;1;1;1XXXXXXXXXXNXXXXXbXNNNvNvNvNvNXlNlNlNlNXXXXXXXX;;;1;EXl1l1l1l1l1XXXXXXv;v;v;bEbEbEbEl1l1l1XXXXXXXlNlNlNXl1Xv;bEl1XXXXX>,PX;NXXXXX17X5X5 NNX;;XXbb;N5ddaa~1d::aaa~~~dkkGd0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~{ouakIlWsNsWk\>:ayaX\rWaafaikNpNzfk}ayyozk~Times RomanTimes Roman BoldTimes Roman ItalicUSIS 3'3'Standard6&dis J. - HP LJ III3&Standard | ISIS 6&dis J. - HP LJ III6&Standard(1.h) - HP LJ IIISKJALAP.PRS6&6&Standard(1.h) - HP LJ IIISKJALAP.PRS*@ ",;bXX;;;Xe,;,1XXXXXXXXXX;;eeeXvvlEXvlbvv;1;gX;XbNbN;Xb1;b1bXbbNE;bXXXNF'F\;,;;;;;;;;;;;;b1XXXXXNvNvNvNvNE1E1E1E1bXXXXbbbbXXbXXXXlbXXXNNNNbvNvNvNvNXXXXXXbbEEE1EXbv1v1v1v1v1bbbbXXNNNbEbEbEbEv;v;v;bbbbbbXvNvNvNbv1bNbEv;XXbXb>,_X;XXXXXX5:X5X51XXX;;XXbb;X5eeaa~1e::aaa~~~ekkGe0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~{ouakIlWsNsWk\>:ayab\rWaafaikNpNzfk}ayyozk~2& !":N_uu¶NNNu:N:AuuuuuuuuuuAAhרN[ϨܨNANmuNhuhuhNuuAAuAuuuuN[Auuuuhp/p~N:NN'NNNNNNNNNNuAhhhhhϜhhhhhNANANANAuuuuuuuuuuhuuuuuuhhhhhhhuhhhhuuuuuuuuNNNAN[uAAAAAuuuuuuϨNNN[[[[AAAuuuuuuܨuhhhuAuN[AuuuuuR:juNhuuuuu@HuFuF*hhuNNuuNhF'AMM捍]@s:`捍fs`sfszRMuzsff":NuuNNNu:N:AuuuuuuuuuuNNu٨[uܨ騨NANuNuhhNuANA‚uh[Nuuuh\3\yN:NN'NNNNNNNNNNAuuuuu騨hhhhh[A[A[A[Auuuuuuuuuuuuuhhhhhhhhuuuuuu[[[A[uAAAAAuu騨hhh[[[[NNN騨uhhhAh[NuuuR:~uNuuuuuuFMuFuFAuuuNNuuNuF'AMM捍]@s:`捍fs`sfszRMւzsff",;JXX;;;Xw,;,1XXXXXXXXXX;;wwwXllvll;NvbvllXbllbbE1EKX;XXNXN1XX11N1XXXXEE1XNvNNEG1G`;,;;;;;;;;;;;;X1lXlXlXlXlXvvNlNlNlNlN;1;1;1;1vXXXXXXXXXbNlXXXXbNXlXlXlXlXvNvNvNvNXlNlNlNlNXXXXXXXX;;;1;NvNb1b1b1b1b1vXvXvXvXXXvlElElEXEXEXEXEb1b1b1XXXXXXvbNbEbEbEXb1vXlEXEb1bNbNXXX>,\XEXXXXXX17X5X5&bbX;;XXXX;b5wwaa~1w::aaa~~~wkkGw0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~{ouakIlWsNsWk\>:ayaX\rWaafaikNpNzfk}ayyozk~"!,6CCoh,,,CK!,!%CCCCCCCCCC%%KKK;{`YY`QJ``,4`Qw``J`YJQ``~``Q,%,?C,;C;C;,CC%%C%hCCCC,4%CC`CC;@@H,!,,,,,,,,,,,,C%`;`;`;`;`;wYY;Q;Q;Q;Q;,%,%,%,%`C`C`C`C`C`C`C`C`C`C`;`C`C`C`C`CJC`;`;`;Y;Y;Y;Y;`CQ;Q;Q;Q;`C`C`C`C`C`C`C`C,,,%,4`CQ%Q%Q%Q%Q%`C`C`C`C`C`Cw`Y,Y,Y,J4J4J4J4Q%Q%Q%`C`C`C`C`C`C~``CQ;Q;Q;`CQ%`CY,J4Q%`C`C`C`C`C/!6&Standard/&U("Von `*@  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8:tx /GNۃ + Hj;naefni eiga r)tt  aW stofna til hjCskapar fyrir borgaralegum v1gslumanni hvort sem Yau eiga kr?fu  kirkjulegri hj;nav1gslu eWa ekki. iV:/GS  + D;ms- og kirkjumlarWuneytiW getur, aW fengnum till?gum biskups, sett reglur um hven%r prestum s) skylt aW framkv%ma hj;nav1gslu og nnari reglur um hven%r Yeim s) Yetta heimilt. v#/UF C. Hvar hj;nav1gsla fari fram.Q@v2/UFۃ t/GN $23. gr.@tx /GNۃ + Borgaraleg hj;nav1gsla fer fram  skrifstofu v1gslumanns nema v1gslumaWur og hj;naefni verWi  annaW stt. iV:/GS  + Kirkjuleg hj;nav1gsla fer fram 1 kirkju nema v1gslumaWur og hj;naefni samYykki annaW. v#/UF D. Hj;nav1gsluath?fnin.^Bv2/UFۃ t/GN $24. gr.Btx /GNۃ z$Ԍ + Hj;nav1gsla skal fara fram 1 viWurvist tveggja vitna. iV:/GS  + V1gslumaWur spyr hj;naefni, sem b%Wi eru viWst?dd, hvort fyrir sig hvort Yau vilji stofna til hjCskaparins og lUsir Yau hj;n er Yau hafa jtaW Yv1.  iV:/GS  + D;ms- og kirkjumlarWuneytiW setur nnari reglur um framkv%md borgaralegrar og kirkjulegrar hj;nav1gslu aW h?fWu samrWi viW biskup 0slands og utanr1kisrWuneytiW. v#/UF E. Gildi hj;nav1gsluathafnar.Ev2/UFۃ t/GN $25. gr.&Ftx /GNۃ + Hj;nav1gsla er gild ef l?gm%tur v1gslumaWur hefur framkv%mt hana, enda hafi hann g%tt Yeirra reglna sem greinir 1 2. mgr. 24. gr. iV:/GS  + NC er hj;nav1gsla eigi gild skv. 1. mgr. og getur d;ms- og kirkjumlarWuneytiW Y lUst hana gilda ef s)rstakar st%Wur m%la meW Yv1.  Yetta einnig viW Y;tt annaW hj;na eWa b%Wi s)u ltin. v#/UF F. F%rsla emb%ttisb;ka o.fl.}Hv2/UFۃ t/GN $26. gr.Htx /GNۃ + Um f%rslu emb%ttisb;ka 1 sambandi viW hj;nav1gslur og skil  skUrslum um YaW efni fer eftir Yeim l?gum og ?Wrum r)ttarreglum sem um YaW efni gilda eWa sett kunna aW verWa. Heimilt er aW kveWa nnar  um Yessi efni 1 reglugerW er d;ms- og kirkjumlarWuneytiW setur. iV:/GS  + NC framkv%mir prestur eWa starfsmaWur skrWs trCf)lags hj;nav1gslu og gilda Y framangreindar reglur um Y hj;nav1gslu, en heimilt er aW ?Wru leyti aW viWhafa Y helgisiWi er reglur eWa venjur trCf)lags segja til um. p/KA #V. KAFLICLpn /KAۃ jX/KH  :gilding hjCskapar.Ljt3/KHۃ v#/UF A. Hven%r hjCskapur verWi ;giltur.Mv2/UFۃ t/GN $27. gr.Mtx /GNۃ + NC brUtur hjCskapur 1 bga viW kv%Wi 9. eWa 11. gr. og skal Y ;gilda hann meW d;mi, sbr. 116. gr. Ef hjCskapur gengur 1 berh?gg viW kv%Wi 11. gr. er ekki unnt aW ;gilda hann ef fyrra hjCskap er lokiW Wur en ml er h?fWaW. t/GN # 28. gr.MOtx /GNۃ + AnnaW hj;na getur krafist ;gildingar hjCskapar s1ns: T I. A. 1. a.(1)(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Hafi YaW veriW viti s1nu fj%r Yegar v1gsla f;r fram eWa aW ?Wru leyti svo statt um YaW aW YaW mtti Y eigi skuldbinda sig til hjCskapar aW l?gum.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Hafi YaW af vang ltiW v1gja sig ?Wrum en Yeim sem YaW hafWi bundist hjCskaparorWi eWa hafi YaW veriW v1gt n Yess aW YaW %tlaWist til Yess.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Hafi eiginkona Yess eWa eiginmaWur komiW Yv1 til aW eiga sig meW Yv1 aW villa v1svitandi  s)r heimildir eWa leyna atvikum Cr l1fi s1nu er mundu hafa f%lt hitt fr hjCskapnum ef vitaW hefWi.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Hafi YaW veriW neytt til v1gslunnar. iV:/GS Ʒ z$Ԍ + Ml til ;gildingar verWur ekki h?fWaW eftir aW sex mnuWir eru liWnir fr Yv1 aW standi Yv1 lauk sem lUst er 1 1. liW, fr Yv1 aW s;knaraWili komst aW raun um ;gildingarst%Wu skv. 2. eWa 3. liW eWa fr Yv1 aW nauWung l)tti skv. 4. liW. Hvernig sem  stendur verWur ;gildingarml ekki h?fWaW eftir aW liWin eru YrjC r fr hj;nav1gslu. v#/UF B. R)ttarhrif ;gildingar.Vv2/UFۃ t/GN $29. gr.hWtx /GNۃ + :gilding hjCskapar hefur s?mu hrif aW l?gum og l?gskilnaWur nema l?g greini annaW. v#/UF C. Fjrskipti vegna ;gildingar.FXv2/UFۃ t/GN $30. gr.Xtx /GNۃ + ViW skipti vegna ;gildingar hjCskapar tekur hvort hj;na aW ;skiptu verWm%ti Cr hjCskapareign sem svarar til Yess er YaW tti er til hjCskapar var stofnaW og til Yess sem s1War hefur b%st Yv1 vegna gjafar eWa arfs og enn fremur virWi Yess sem YaW hefur flutt fr s)reign sinni til hjCskapareignar sinnar. NC hr?kkva eigur hj;na ekki til aW fulln%gja kr?fum hvors um sig og ber Y aW l%kka Y%r aW tilt?lu. NC hefur annaW hj;na gefiW hinu eitthvaW til s)reignar og er Y sC gj?f afturt%k. v#/UF D. Andlt maka Wur en hjCskapur, sem ;gildanlegur er, hefur veriW ;giltur.[v2/UFۃ t/GN $31. gr.\tx /GNۃ + NC deyr annaW hj;na Wur en hj;naband, sem ;gildanlegt er skv. 27. gr., s%tir ;gildingu og getur Y hitt, eWa erfingjar hins ltna, krafist Yess aW s)rreglum um fjrskipti vegna ;gildingar verWi beitt.  iV:/GS  + Sama r)tt  YaW hj;na sem gat h?fWaW ml skv. 28. gr. Yegar hitt hj;na andast Wur en ;gilding hefur tt s)r staW, enda s)u mlsh?fWunarfrestir ekki liWnir. NC er ;gildingarml h?fWaW og maki andast eftir YaW og er Y erfingum hans heimilt aW krefjast Yess aW s)rreglum um fjrskipti vegna ;gildingar verWi beitt. iV:/GS  + Kr?fu skv. 1. og 2. mgr. ber aW hafa uppi innan sex mnaWa fr andlti. t/GN $32. gr.{`tx /GNۃ + NC andast YaW hj;na sem stofnaW hefur til hjCskapar andst%tt kv%Wi 11. gr. Wur en hjCskapur s%tir ;gildingu og skal Y l1ta svo  aW r)ttur gagnvart YriWja manni til b;ta, l1feyris og eftirlauna eWa annars verWm%tis, sem Yv1 hj;na er lifir er %tlaW, beri eftirlifandi maka Cr Yeim hjCskap sem tv1kv%nishjCskapur braut 1 bga viW nema annaW s) lj;st af atvikum. p/KA #VI. KAFLI bp/KAjX/KH  Hj;naskilnaWir.Ncjt3/KHۃ v#/UF A. SkilnaWur aW borWi og s%ng.cv2/UFۃ jX/KH  1. Samkomulag hj;na um aW leita skilnaWar aW borWi og s%ng.Ddjt3/KHۃ  r/KG $33. gr.drz /KGۃ + NC eru hj;n sammla um aW leita skilnaWar aW borWi og s%ng og ber Y aW veita Yeim leyfi til sl1ks skilnaWar. jX/KH  2. AnnaW hj;na krefst skilnaWar aW borWi og s%ng.ejt3/KHۃ  t/GN $34. gr.ftx /GNۃ z$Ԍ + Maki, sem telur sig ekki geta haldiW fram hjCskap,  r)tt  skilnaWi aW borWi og s%ng.  3. R)ttarhrif skilnaWar aW borWi og s%ng falla niWur. ă t/GN $35. gr.gtx /GNۃ + R)ttarhrif skilnaWar aW borWi og s%ng falla niWur ef makar halda fram sambCW umfram stuttan t1ma sem sanngjarnt er aW %tla Yeim, einkum vegna bCferlaflutnings og ?flunar nUs hCsn%Wis. R)ttarhrifin falla einnig niWur ef hj;n taka s1War upp sambCW nema um s) aW r%Wa skammvinna tilraun til aW endurvekja samvistir aW nUju. v#/UF B. L?gskilnaWur.jv2/UFۃ 1. AW undangengnum skilnaWi aW borWi og s%ng. ă t/GN $36. gr.jtx /GNۃ + NC eru hj;n  einu mli um aW leita l?gskilnaWar og er hann Y kr%fur er liWnir eru sex mnuWir fr Yv1 aW leyfi var gefiW Ct til skilnaWar aW borWi og s%ng eWa d;mur gekk, sbr. Y; 35. gr. iV:/GS  + Hvor maki um sig  r)tt  l?gskilnaWi eftir aW eitt r er liWiW fr Yv1 aW leyfi var veitt til skilnaWar aW borWi og s%ng eWa d;mur gekk, sbr. Y; 35. gr. 2. Samvistaslit hj;na. ă t/GN $37. gr.~mtx /GNۃ + NC hafa hj;n slitiW samvistir vegna ;samlyndis og getur Y hvort Yeirra krafist l?gskilnaWar Yegar samvistaslit hafa staWiW 1 tv? r hiW skemmsta. !3. Tv1kv%ni. ă t/GN $38. gr.ntx /GNۃ + NC hefur annaW hj;na stofnaW til hjCskapar andst%tt kv%Wum 11. gr. og getur Y hitt krafist l?gskilnaWar  hjCskap s1num er tv1kv%nishjCskapur gengur 1 berh?gg viW. 4. HjCskaparbrot. ă t/GN $39. gr.`ptx /GNۃ + NC fremur annaW hj;na hjCskaparbrot eWa sUnir af s)r atferli sem jafna m til Yess og getur Y hitt krafist l?gskilnaWar nema YaW hafi samYykkt brotiW eWa stutt aW framgangi Yess eWa falliW fr Yv1 aW hafa uppi l?gskilnaWarkr?fu af Yessu tilefni. iV:/GS  + L?gskilnaWar verWur ekki krafist skv. 1. mgr. vegna httsemi sem  s)r staW eftir skilnaW aW borWi og s%ng. iV:/GS  + H?fWa skal ml eWa setja fram kr?fu um leyfi til l?gskilnaWar innan sex mnaWa fr Yv1 aW maka varW kunnugt um httsemina og Y; eigi s1War en innan tveggja ra fr Yv1 aW hCn tti s)r staW.  5. L1kamsrs. ă t/GN $40. gr.Gttx /GNۃ + NC hefur annaW hj;na orWiW uppv1st aW l1kamsrs eWa kynferWisbroti er bitnar  hinu eWa barni sem bUr hj Yeim. Getur Y hitt krafist l?gskilnaWar, enda s) verknaWur framinn af settu rWi og valdi tj;ni  l1kama eWa heilbrigWi Yess er fyrir verWur ef l1kamsrs er til aW dreifa. iV:/GS  + Sama gegnir ef maki hefur sUnt af s)r atferli sem falliW er til aW vekja alvarlegan ;tta um aW hann gerist sekur um verknaW er greinir 1 1. mgr. iV:/GS  z$Ԍ + H?fWa skal ml eWa setja fram kr?fu um leyfi til l?gskilnaWar innan sex mnaWa fr Yv1 aW maka varW kunnugt um verknaWinn og Y; eigi s1War en innan tveggja ra fr Yv1 aW hann var framinn. v#/UF C. Brlausn um kr?fu til skilnaWar.fxv2/UFۃ t/GN $41. gr.xtx /GNۃ + Leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng skv. 33. gr. og l?gskilnaWar skv. 1. mgr. 36. gr. veita sUslumenn og l?gl%rWir fulltrCar Yeirra. iV:/GS  + SkilnaWar samkv%mt ?Wrum kv%Wum m leita hj sUslum?nnum ef hj;n eru sammla um YaW, en ella hj d;mst;lum. iV:/GS  + NC synjar sUslumaWur um leyfi til skilnaWar og getur aWili Y skotiW synjuninni til d;msmlarWuneytis, sbr. 132. gr. Synjun er ekki Yv1 til fyrirst?Wu aW skilnaWar s) leitaW fyrir d;mst;lum. v#/UF D. Sttaumleitan. |v2/UFۃ t/GN $42. gr.~|tx /GNۃ + Hj;n, sem kveWiW hafa aW leita skilnaWar, eiga Yess vallt kost aW leitaW s) um s%ttir meW Yeim samkv%mt Yessari grein. iV:/GS  + Skylt er aW leita um s%ttir meW hj;num sem eiga ;sjlfrWa barn, annaW eWa b%Wi, er Yau hafa forsj fyrir. Xetta  Y; ekki viW ef hj;n krefjast sameiginlega l?gskilnaWar aW undangengnum skilnaWi aW borWi og s%ng, sbr. 1. mgr. 36. gr. iV:/GS  + 0 sttatilraun felst aW kanna skal grundv?ll aW framhaldi hjCskaparins. iV:/GS  + Prestar leita um s%ttir eWa l?ggiltir forst?Wumenn trCf)laga. NC er annaW eWa b%Wi hj;na utan trCf)laga eWa hvort heyrir til s1nu trCf)lagi og getur Y sUslumaWur eWa d;mari eftir Yv1 hvar ml er til meWferWar leitaW um s%ttir. iV:/GS  + Xeir sem leita um s%ttir samkv%mt Yessu kv%Wi skulu g%ta trCnaWar um einkahagi sem Yeir ?Wlast vitneskju um 1 sttastarfi s1nu. iV:/GS  + Sttatilraun prests eWa l?ggilts forst?Wumanns trCf)lags skal aW jafnaWi hafa fariW fram  s1Wustu sex mnuWum Wur en ml er h?fWaW eWa sett fram krafa um skilnaW aW borWi og s%ng eWa l?gskilnaW fyrir sUslumanni, en 1 s1Wasta lagi Wur en skilnaWur er veittur. iV:/GS  + NC s%kir annaW hj;na ekki sttafund Y;tt YaW hafi fengiW kvaWningu tv1vegis og er Y n%gilegt aW reyna s%ttir meW hinu. Um l?gm%t forf?ll hj;na fr sttafundi fer skv. 1. mgr. a- til e-liWa 97. gr. laga um meWferW einkamla, nr. 91/1991. NC eru hj;n bCsett hvort 1 s1num landshluta og er Y heimilt aW reyna s%ttir meW Yeim hvoru 1 s1nu lagi. NC bUr annaW hj;na erlendis og Yarf Y ekki aW reyna s%ttir aW Yv1 er YaW varWar. iV:/GS  + D;ms- og kirkjumlarWuneytiW getur kveWiW 1 reglugerW aW sttaumleitan 1 stofnun um fj?lskyldurWgj?f geti komiW 1 staW sttaumleitunar samkv%mt Yessari grein. v#/UF E. SkilnaWarkj?r.&v2/UFۃ t/GN $43. gr.tx /GNۃ + Wur en skilnaWur aW borWi og s%ng eWa l?gskilnaWur er veittur skal sUslumaWur eWa d;mari reyna aW koma  samkomulagi milli hj;na um skipan forsjr fyrir b?rnum, um framf%rslueyri og aWra skilnaWarskilmla. Hj;n skulu staWfesta samkomulag um Yessi efni fyrir sUslumanni eWa d;mara. iV:/GS  + kv%Wi 1. mgr.  ekki viW ef ;skaW er l?gskilnaWar  grundvelli skilnaWar aW borWi og s%ng, sbr. 36. gr., meW ;breyttum skilnaWarskilmlum. iV:/GS  + D;ms- og kirkjumlarWuneyti getur sett nnari reglur um umleitun skv. 1. mgr. z$Ԍ t/GN $44. gr.tx /GNۃ + Forsj barns og framf%rslueyri meW Yv1 skal skipa viW skilnaW aW borWi og s%ng og viW l?gskilnaW 1 samr%mi viW kv%Wi barnalaga, enn fremur framf%rslueyri meW maka 1 samr%mi viW kv%Wi VII. kafla. Wur en skilnaWur er veittur skal annaW tveggja vera samkomulag milli hj;na um fjrskipti eWa opinber skipti hafin vegna fjrslita. iV:/GS  + greiningur foreldra um forsj og framf%rslueyri kemur ekki 1 veg fyrir aW skilnaWur verWi veittur aW kr?fu annars hj;na, aW ?Wrum skilyrWum fulln%gWum. v#/UF  F. Um gildi skilnaWarkjara vegna skilnaWar aW borWi og s%ng.:v2/UFۃ t/GN $45. gr.tx /GNۃ + Xeir skilnaWarskilmlar, sem hj;n hafa komiW s)r saman um eWa kveWnir hafa veriW meW ?Wrum h%tti 1 tilefni skilnaWar aW borWi og s%ng, skulu einnig gilda eftir aW l?gskilnaWur er fenginn nema annars hafi veriW getiW Yegar skilnaWur aW borWi og s%ng var veittur. Framf%rslueyrir meW maka eftir l?gskilnaW kemur Y; ekki til greina nema Yv1 aWeins aW kv?rWun um hann hafi veriW tekin skv. 2. mgr. 50. gr. p/KA "VII. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  byrgW hj;na  framf%rslu fj?lskyldu sinnar.ޑjt3/KHۃ v#/UF A. Framf%rsluskylda hj;na meWan  hjCskap stendur.wv2/UFۃ jX/KH  1. Sameiginleg byrgW hj;na  framf%rslu fj?lskyldu.jt3/KHۃ  r/KG $46. gr.rz /KGۃ + Hj;n bera sameiginlega byrgW  framf%rslu fj?lskyldunnar. Til framf%rslu telst YaW sem meW sanngirni verWur krafist til sameiginlegs heimilishalds og annarra sameiginlegra Yarfa, uppeldis og menntunar barna og s)rYarfa hvors hj;na. Um framf%rsluskyldu gagnvart b?rnum gilda aW ?Wru leyti kv%Wi barnalaga. iV:/GS  + Framlag annars maka til s)rYarfa hins verWur hjCskapareign viWtakanda nema s)rst?k heimild s) til aW telja YaW s)reign. jX/KH  2. Framf%rsluframl?g.jt3/KHۃ  t/GN $47. gr.tx /GNۃ + Framf%rsluframl?g hj;na eru f;lgin 1 peningagreiWslum, vinnu  heimili eWa ?Wrum stuWningi viW fj?lskyldu. Framl?g skiptast milli hj;na eftir getu Yeirra og aWst%Wum. iV:/GS  + NC n%gja fjrframl?g Yau, sem annaW hj;na  aW inna af hendi skv. 1. mgr., ekki til aW fulln%gja s)rY?rfum Yess og barna eWa Y?rfum heimilisins og  viWkomandi Y kr?fu  aW hitt lti honum eWa henni 1 t) peningafjrh%W sem meW Yarf, h%filega upph%W 1 hvert skipti, miWaW viW getu og hagi aWila. 3. Vanr%ksla  framf%rsluskyldum. ă t/GN $48. gr.dtx /GNۃ + NC vanr%kir annaW hj;na framf%rsluskyldu s1na skv. 46. og 47. gr. og skal Y eftir kr?fu hins gera Yv1 aW greiWa hinu f) samkv%mt kv%Wum 47. gr. ef YaW eftir ?llum aWst%Wum Yykir sanngjarnt.  4. Brlausn sUslumanns um fjrframl?g til framf%rslu. ă t/GN $49. gr.:tx /GNۃ + SUslumaWur leysir Cr kr?fum skv. 48. gr., sbr. 46. og 47. gr., og kveWur fjrframl?g z$  meW CrskurWi. Hann getur, ef annaW hj;na krefst Yess, breytt CrskurWi s1num ef aWst%Wur hafa breyst aW mun eWa atvik m%la aW ?Wru leyti meW Yv1.  iV:/GS  + SUslumaWur getur enn fremur, ef annaW hj;na krefst Yess, breytt samningi hj;na um fjrframl?g skv. 46. og 47. gr. ef s samningur er bersUnilega ;sanngjarn eWa hagir hj;na breyttir aW mun. iV:/GS  + Fjrframl?g skv. 48. gr. er aWeins h%gt aW kveWa fyrir s1Wasta riW Wur en krafa var sett fram nema alveg s)rstaklega standi . v#/UF B. L1feyrir meW maka eftir skilnaW aW borWi og s%ng og l?gskilnaW.v2/UFۃ 1. Framf%rsluskylda. ă t/GN $50. gr.Ӡtx /GNۃ + Gagnkv%m framf%rsluskylda hj;na helst eftir skilnaW aW borWi og s%ng. ViW skilnaW aW borWi og s%ng skal taka kv?rWun um skyldu hj;na til aW greiWa l1feyri hvort meW ?Wru og um fjrh%W hans. iV:/GS  + Eftir aW l?gskilnaWur er veittur verWur ?Wru hj;na ekki gert aW greiWa l1feyri meW hinu nema alveg s)rstaklega standi . 2. Brlausn um l1feyri. ă t/GN $51. gr.Dtx /GNۃ + NC n%st ekki samkomulag um greiWslu l1feyris skv. 50. gr. og leysir Y sUslumaWur eWa d;mst;ll Cr greiningnum. Ef skilnaWarml er til Crlausnar hj sUslumanni kveWur hann  um skyldu til greiWslu l1feyris, svo og fjrh%W hans. D;mst;ll, sem hefur skilnaWarml til Crlausnar, kveWur  um skyldu til greiWslu l1feyris, en fjrh%W hans CrskurWar sUslumaWur. iV:/GS  + ViW Crlausn skv. 1. mgr. skal viW YaW miWa hvaW %tla megi aW krefjandi geti aflaW s)r sjlfur, svo og viW YaW hvaW telja megi hitt hj;na afl?guf%rt um. X skal einnig taka tillit til atvika aW ?Wru leyti, Yar  meWal hversu lengi hjCskapur hafi staWiW og hvort Yeim er kr?fu hefur uppi s) Y?rf  menntun eWa endurh%fingu. iV:/GS  + Skylda til greiWslu l1feyris fellur niWur Yegar s sem r)tt  til hans giftist aW nUju, svo og Yegar annaW hvort hj;nanna andast. iV:/GS  + D;mst;ll getur aW kr?fu aWila breytt Crlausn sinni um skyldu til greiWslu l1feyris ef aWst%Wur hafa breyst aW mun eWa atvik m%la aW ?Wru leyti meW Yv1. iV:/GS  + Um breytingu  CrskurWi sUslumanns samkv%mt Yessari grein fer eftir Yv1 sem segir 1 1. mgr. 49. gr. 3. Breyting  samningi um l1feyri. ă t/GN $52. gr.Btx /GNۃ + NC hafa hj;n komiW s)r saman um skyldu til greiWslu l1feyris eWa fjrh%W hans og er Y unnt aW breyta samningi meW d;mi, enda s) sUnilega ;sanngjarnt vegna breyttra aWst%Wna aW halda samningnum til streitu. iV:/GS  + D;msml skal h?fWa innan eins rs fr fullnaWard;mi til skilnaWar eWa fr Ctgfu leyfisbr)fs. Xessir t1mafrestir gilda Y; ekki ef freistaW er aW hnekkja samningi meW stoW 1 almennum reglum um fjrmunar)ttarsamninga. p/KA "VIII. KAFLIpn /KAۃ jX/KH ! Eignir hj;na.|jt3/KHۃ v#/UF Yfirlit yfir eignadeildir 1 hjCskap.v2/UFۃ z$ Ԍr/KG $53. gr.rz /KGۃ + Eignir hj;na skiptast 1 hjCskapareignir og s)reignir sem geta veriW samningsbundnar eWa l?gm%ltar. iV:/GS  + Hj;n geta tt eign 1 sameign. Enn fremur getur hvort Yeirra fyrir sig tt pers;nubundin r)ttindi.  A. HjCskapareign.ă t/GN $54. gr.8tx /GNۃ + Eign maka verWur hjCskapareign nema s)rstakar heimildir standi til annars.  Yetta viW um eignir sem maki flytur 1 bCiW viW hjCskaparstofnun eWa ?Wlast s1War og gegnir einu meW hverjum h%tti eignar er aflaW aW l?gum.  "B. S)reign.ă t/GN $55. gr.tx /GNۃ + S)reign getur myndast meW kaupmla hj;na eWa hj;naefna, sbr. 74., 75. og 76. gr., eWa fyrir kv?rWun gefanda eWa arfleiWanda, sbr. 77. gr. X getur s)reign veriW l?gm%lt, sbr. 94. gr., svo og kv%Wi annarra laga Yar um.  "C. Sameign.ă t/GN $56. gr.tx /GNۃ + Eignarhlutdeild maka 1 verWm%ti, sem er sameign Yeirra, er hjCskapareign eWa s)reign eftir Yv1 hver skipan er  fjrmlum Yeirra.  D. Pers;nubundin r)ttindi.ă t/GN $57. gr.tx /GNۃ + Reglurnar um hjCskapareignir eiga viW um r)ttindi sem eigi m afhenda eWa eru aW ?Wru leyti pers;nulegs eWlis, aW svo miklu leyti sem Y%r koma ekki 1 bga viW s)rreglur Y%r sem um Yau r)ttindi gilda, enda s)u Yessi r)ttindi ekki s)reign samkv%mt l?gum Yessum eWa ?Wrum lagakv%Wum. Um fjrskipti varWandi Yessi r)ttindi segir 1 102. gr. p/KA #IX. KAFLI,pn /KAۃ jX/KH  Forr%Wi maka  eign sinni.jt3/KHۃ v#/UF A. Almenn kv%Wi.v2/UFۃ 1. RWst?funarr)ttur. ă r/KG $58. gr.rz /KGۃ + Maki hefur rWst?funarr)tt yfir eign sinni og getur gert samninga viW aWra um hana nema s)rstakar r)ttarreglur leiWi til annars.  2. :tilhlUWileg meWferW  eignum. ă t/GN $59. gr.tx /GNۃ + Hvoru hj;na um sig er skylt aW fara svo meW hjCskapareign s1na, Yar  meWal eign sem er sameign hj;nanna aW hCn skerWist ekki vegna ;tilhlUWilegrar httsemi Yess. v#/UF B. Takmarkanir  forr%Wi maka yfir eign sinni.Iv2/UFۃ 1. SamYykki til rWst?funar fasteignar. ă t/GN $60. gr.(tx /GNۃ + >Wru hj;na er ;heimilt n skriflegs samYykkis hins aW afhenda eWa veWsetja fasteign s1na, Yar  meWal sumarbCstaW, leigja hana eWa byggja, ef hCn er %tluW til bCstaWar fyr z$ Ԯir fj?lskylduna eWa er notuW viW atvinnurekstur beggja hj;na eWa hins. Sama gegnir um upps?gn leigusamnings um hCsn%Wi sem %tlaW er til bCstaWar fyrir fj?lskylduna eWa til nota viW atvinnurekstur beggja eWa annars, svo og framleigu sl1ks hCsn%Wis. iV:/GS  + kv%Wi 1. mgr. gilda um afhendingu  hlutabr)fum, ?Wrum eignarskilr1kjum eWa r)ttindum sem tengjast Yess konar hCsn%Wi. 2. SamYykki til rWst?funar  innbCi eWa lausaf). ă t/GN $61. gr.tx /GNۃ + >Wru hj;na er ;heimilt n skriflegs samYykkis hins aW afhenda, veWsetja eWa leigja innbC  sameiginlegu heimili Yeirra eWa annaW lausaf) sem %tlaW er til pers;nulegra nota fyrir hinn makann eWa b?rn Yeirra eWa fyrir sameiginlegan atvinnurekstur Yeirra. t/GN 3. Nnar um samYykki skv. 60. og 61. gr. tx /GNۃ t/GN $62. gr.ftx /GNۃ iV:/GS  + kv%Wi 60. og 61. gr. eiga viW hvort sem eign er hjCskapareign eWa s)reign annars hj;na. + kv%Wi 60. og 61. gr. gilda einnig um sameignir hj;na, svo og Y;tt samningur lCti aWeins aW hluta af eign maka. iV:/GS  + kv%Wi 60. og 61. gr. gilda einnig Y;tt hj;n hafi slitiW samvistir, svo og eftir skilnaW aW borWi og s%ng eWa l?gskilnaW, uns Cr Yv1 er skoriW hvort hj;na fi verWm%ti 1 sinn hlut. iV:/GS  + NC er s maki, sem samYykkja  l?ggerning, sviptur l?gr%Wi, sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi og Yarf Y samYykki l?grWamanns. t/GN $63. gr.tx /GNۃ + NC synjar maki eWa l?grWamaWur hans um samYykki til l?ggernings skv. 60. og 61. gr. eWa eigi er unnt n verulegs drttar aW afla samYykkis Yeirra og getur hinn makinn eWa viWsemjandi hans Y krafist Yess aW sUslumaWur samYykki hann. Getur hann veitt samYykki sitt ef hann telur r?k m%la meW Yv1. t/GN 4. XinglUsing l?ggerninga skv. 60. gr.tx /GNۃ t/GN $64. gr.~tx /GNۃ + NC er ;skaW YinglUsingar  l?ggerningum er greinir 1 60. gr. og skal skjaliW Y geyma yfirlUsingu um hvort s er skjal stafar fr s) 1 hjCskap og hvort eign s) bCstaWur fj?lskyldu hans eWa notuW viW atvinnurekstur hj;na eWa s) %tluW til Yess. iV:/GS  + D;ms- og kirkjumlarWuneytiW getur sett nnari reglur um k?nnun Yeirra efna er 1 1. mgr. greinir. t/GN  5. :gilding samninga er ganga 1 berh?gg viW 60.! F  62. gr.tx /GNۃ t/GN $65. gr.tx /GNۃ + NC hefur annaW hj;na gert samning n samYykkis hins Yar sem Yessa var Y?rf og getur hitt Y fengiW samningnum hrundiW meW d;mi. Xetta  Y; ekki viW um samninga skv. 61. gr. ef viWsemjandi sUnir fram  aW honum hafi hvorki veriW lj;st n) tt aW vera lj;st Yegar samningurinn var gerWur aW makanum v%ri samningsgerWin ;heimil. iV:/GS  + D;msml skal h?fWa innan sex mnaWa fr Yv1 aW YaW hj;na, sem samYykkja skyldi l?ggerninginn, f)kk vitneskju um hann og 1 s1Wasta lagi innan rs fr Yv1 aW honum var YinglUst eWa lausaf) afhent. z$ Ԍ 6. Gj?f til YriWja manns. ă t/GN $66. gr.Ytx /GNۃ + NC hefur maki gefiW YriWja manni gj?f Cr hjCskapareign sinni sem er Cr h;fi miWaW viW efnahag hj;na og telst ekki eWlileg eWa sanngj?rn eins og  stendur. Getur Y hitt hj;na eWa erfingjar Yess krafist Yess aW gj?finni verWi hrundiW, enda hafi gjafYega veriW lj;st eWa mtt vera lj;st aW gefanda v%ri gerningurinn ;heimill. iV:/GS  + D;msml skv. 1. mgr. skal h?fWa innan rs fr Yv1 aW hinum makanum eWa erfingjum Yess maka varW kunnugt um gj?fina og 1 s1Wasta lagi innan Yriggja ra fr afhendingu gjafar. p/KA #X. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  SkuldabyrgW hj;na.jt3/KHۃ  Heimild annars hj;na til aW skuldbinda hitt. ă r/KG $67. gr.rz /KGۃ + Hvort hj;na ber byrgW  Yeim skuldbindingum sem  Yv1 hv1la hvort sem Y%r hafa stofnast fyrir hjCskapinn eWa s1War. t/GN $68. gr.tx /GNۃ + AnnaW hj;na getur ekki skuldbundiW hitt meW samningsgerW sinni nema s)rstaklega s) heimilaW 1 l?gum eWa samningi hj;na. t/GN $69. gr.tx /GNۃ + MeWan sambCWin varir er hvoru hj;na heimilt gagnvart YriWja manni aW gera  byrgW beggja samninga sem venjulegir eru vegna sameiginlegs heimilishalds, svo og vegna Yarfa barna og s)rYarfa Yess maka er stendur aW samningi. Xetta gildir einnig um leigu hCsn%Wis sem %tlaW er til sameiginlegs heimilis hj;nanna. Sl1kir samningar teljast gerWir  byrgW beggja hj;na nema atvik segi ?Wruv1si til. iV:/GS  + Ef viWsemjandi s eWa tti aW sj aW samningurinn l utan heimildar maka til samningsgerWar eins og  st;W verWur YaW hj;na, sem eigi samdi, ;bundiW viW samninginn. t/GN $70. gr.Ftx /GNۃ + NC getur annaW hj;na, meWan sambCWin varir, eigi g%tt fjrmlefna sinna vegna fjarveru eWa veikinda og er hinu Y heimilt, ef Y?rf krefur vegna framf%rslu fj?lskyldunnar, aW gera nauWsynlegar rWstafanir fyrir h?nd maka s1ns svo aW skuldbindi hann, Yar  meWal aW innheimta laun hans eWa tekjur af eignum, taka Ct bankainnst%Wur hans eWa taka viW greiWslum Cr hendi annarra og kvitta fyrir Y%r, enda hafi ?Wrum eigi veriW falin Yessi umsUsla.  iV:/GS  + Samningur skuldbindur ekki makann ef viWsemjanda var lj;st eWa tti aW vera lj;st aW eigi var Y?rf  samningsgerWinni eins og  st;W. p/KA #XI. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  Samningar milli hj;na o.fl.@jt3/KHۃ  Reglur um s)reignir. ăv#/UF A. Almennt kv%Wi.v2/UFۃ r/KG $71. gr.Yrz /KGۃ + Hj;n geta gert samninga s1n  milli meW Yeim takm?rkunum sem l?g m%la fyrir um.  iV:/GS  z$ Ԍ + Um samninga milli hj;na varWandi framf%rslu eru fyrirm%li 1 VII. kafla og um fjrskipti 1 XIII. og XIV. kafla. v#/UF B. Gjafir milli hj;naefna og hj;na.v2/UFۃ 1. NauWsyn kaupmla. ă t/GN $72. gr.tx /GNۃ + Gjafir milli hj;naefna sem gjafYegi  aW f viW hjCskaparstofnun og gjafir milli hj;na eru Yv1 aWeins gildar aW um Y%r s) gerWur kaupmli. iV:/GS  + Xetta  Y; ekki viW um venjulegar gjafir sem eigi eru Cr h;fi miWaW viW efnahag gefanda og eigi heldur gjafir sem f;lgnar eru 1 l1ftryggingu, l1frentu, l1feyri eWa Yess konar framf%rslutryggingum af hendi annars hj;na til hagsb;ta hinu. iV:/GS  + MeW kaupmla, eWa annars konar l?ggerningi, er eigi h%gt aW kveWa svo aW gilt s) aW YaW sem annaW hj;na kann aW eignast framvegis verWi endurgjaldslaust eign hins. Xetta  Y; ekki viW um venjulegt innbC  sameiginlegu heimili hj;na. 2. AWgangur kr?fuhafa aW gj?fum milli hj;na. ă t/GN $73. gr.tx /GNۃ + NC hefur annaW hj;na gefiW hinu verWm%ti og getur s er Y tti kr?fu  hendur gefanda, sem hann f%r ekki fullnustu fyrir, gengiW aW gj?finni eWa verWm%ti hennar nema YaW sannist aW gefandi hafi ;tv1r%tt veriW gjaldf%r Yrtt fyrir gjafagerninginn. Ef endurgjald hefur aW einhverju leyti komiW fyrir dregst YaW fr Yv1 verWm%ti sem unnt er aW ganga aW. Ef bC Yess hj;na, sem gefiW hefur hinu verWm%ti, er tekiW til gjaldYrotaskipta gildir kv%WiW eing?ngu aW svo miklu leyti sem bCiW krefst ekki riftunar  gj?f eWa afsali. iV:/GS  + kv%Wi 1. mgr.  ekki viW um gjafir skv. 2. mgr. 72. gr. v#/UF !C. S)reignir.v2/UFۃ 1. S)reignir samkv%mt kaupmla. ă t/GN $74. gr.;tx /GNۃ + Hj;n eWa hj;naefni geta kveWiW 1 kaupmla aW tiltekin verWm%ti skuli verWa s)reign annars Yeirra. S)reign kemur eigi til skipta viW skilnaW milli hj;na eWa milli annars Yeirra og erfingja hins nema s)rstakar heimildir leiWi til annars.  iV:/GS  + S)reignarkv%Wi er h%gt aW t1mabinda, svo og skilyrWa meW Yeim h%tti aW kaupmli gildi ekki ef hj;n eignast sameiginlegan skylduerfingja. iV:/GS  + Hj;n geta enn fremur kveWiW 1 kaupmla aW eign skuli vera s)reign meWan b%Wi eru  l1fi, en hl1ta reglum um hjCskapareign aW ?Wru hvoru ltnu, ;tilgreint eWa einskorWaW viW aW annaW Yeirra, sem nafngreint er, ltist. t/GN $75. gr.!tx /GNۃ + VerWm%ti, sem koma 1 staW s)reignar, verWa einnig s)reign, svo og arWur af Yessum verWm%tum, nema annars s) getiW 1 kaupmla eWa 1 fyrirm%lum gefanda eWa arfleiWanda. t/GN $76. gr.ytx /GNۃ + kv%Wum kaupmla um s)reignir er h%gt aW breyta eWa fella Yau niWur meW nUjum kaupmla.  2. S)reignir samkv%mt kv?rWun gefenda eWa arfleiWenda. ă z$Ԍt/GN $77. gr.tx /GNۃ + Gefandi eWa arfleiWandi getur kveWiW aW gj?f eWa arfur, Yar  meWal skylduarfur, skuli vera s)reign 1 hjCskap gjafYega eWa erfingja meW Yv1 efni er greinir 1 74. gr. kv%Wi 75. gr.  h)r viW aW s1nu leyti. kvarWanir um arf skulu vera 1 erfWaskr.  iV:/GS  + Hj;n geta ekki breytt Yessum kv?rWunum gefanda og arfleiWanda nema sl1kt s) heimilaW 1 gjafagerningi eWa erfWaskr eWa leiWi ;tv1r%tt af Yeim gerningum. v#/UF D. Afhending  tekjuafgangi.v2/UFۃ t/GN $78. gr.+tx /GNۃ + AnnaW hj;na getur n kaupmla afhent hinu endurgjaldslaust allt aW helmingi af tekjuafgangi s1num umliWiW almanaksr, enda s) YaW gert fyrir lok n%sta rs eftir aW tekna var aflaW. AfsaliW skal vera skriflegt og undirritaW af viWkomandi maka 1 viWurvist tveggja votta svo aW gilt verWi gagnvart skuldheimtum?nnum hans. 0 skjalinu skal greina fjrh%W tekjuafgangsins. Enginn vafi m leika  um aW YaW hj;na, er afhendir hinu verWm%ti samkv%mt Yessu, haldi eftir n%gilegum efnum til greiWslu skuldbindinga sinna. v#/UF E. R)ttur Yess hj;na, sem veitir hinu aWstoW viW atvinnurekstur Yess,6v2/UFۃv#/UF til borgunar fyrir vinnu s1na.v2/UFۃ t/GN $79. gr.jtx /GNۃ + XaW hj;na, sem veitir hinu aWstoW viW atvinnurekstur Yess, getur krafist h%filegrar borgunar fyrir vinnu s1na Y;tt ekki hafi veriW svo um samiW ef YaW eftir ?llum atvikum Yykir sanngjarnt aW svo s) gert. Krafa fyrnist  einu ri. p/KA "XII. KAFLIpn /KAۃ jX/KH " Kaupmlar.djt3/KHۃ v#/UF A. Form kaupmla.v2/UFۃ r/KG $80. gr.:rz /KGۃ + Kaupmli skal vera skriflegur. Undirritun hj;na eWa hj;naefna skal staWfest af l?gb;kanda, h)raWsd;ms- eWa h%star)ttarl?gmanni eWa fulltrCa Yeirra eWa af tveimur vottum sem skulu vera samt1mis viWstaddir og rita n?fn s1n og kennit?lur  kaupmlann. 0 vottorWi Yeirra skal koma fram aW skjaliW, sem vottaW er, s) kaupmli. Vottarnir skulu vera l?grWa og staWfestingarh%fir samkv%mt r)ttarfarsl?gum. v#/UF  B. H%fi aWila.v2/UFۃ t/GN $81. gr.Btx /GNۃ + NC er annaW hj;na eWa hj;naefna ;l?grWa og skal l?grWamaWur Y einnig samYykkja kaupmlann skriflega.  C. Skrning kaupmla.ă t/GN $82. gr.ytx /GNۃ + Kaupmli er ekki gildur milli hj;na og gagnvart YriWja manni nema hann s) skrWur samkv%mt Yeim reglum sem 1 l?gum Yessum greinir. t/GN $83. gr.tx /GNۃ + Kaupmla skal skr 1 kaupmlab;k sem sUslumenn halda. iV:/GS  + Kaupmla, sem hj;naefni gera, skal skr 1 l?gsagnarumd%mi Yar sem Yau eiga l?gheimili eWa %tla s)r aW bCa. Kaupmla hj;na skal skr Yar 1 umd%mi sem Yau eiga l?g z$Ԯheimili. Ef Yau eiga ekki l?gheimili h)r  landi skal skr kaupmlann 1 Reykjav1k. iV:/GS  + Ekki Yarf aW skr kaupmla aW nUju Y;tt hj;nin flytjist 1 annaW l?gsagnarumd%mi. t/GN $84. gr.stx /GNۃ + Kaupmla skal afhenda 1 tv1riti, frumriti og samriti eWa endurriti og fer um gerW skjals og efni samkv%mt Yv1 er segir 1 5. og 6. gr. YinglUsingalaga, nr. 39/1978, eftir Yv1 sem viW getur tt. iV:/GS  + Kaupmli, sem afhentur er til skrningar, skal f%rWur 1 dagb;k aW undangenginni k?nnun skjals, sbr. 6. gr. YinglUsingalaga. AW lokinni f%rslu 1 dagb;k skal rita skjal og endurrit Yess eWa samrit og greina viWt?kudag Yess. t/GN # 85. gr.$tx /GNۃ + Skjal skal f%rt 1 kaupmlab;k Yegar sUslumaWur hefur gengiW Cr skugga um aW YaW s) skrningart%kt. Eiga h)r viW kv%Wi 2. mgr. 7. gr. laga nr. 39/1978 eftir Yv1 sem viW . GreiWa skal Cr Yv1 jafnflj;tt og f?ng eru  hvort skjal verWi skrW eWa Yv1 v1saW fr skrningu. iV:/GS  + Xegar kaupmli hefur veriW skrWur 1 kaupmlab;k skal rita  hann vottorW um innritunina og viWt?kudag. Skjal verWur ekki afhent Yeim er ;skar skrningar fyrr en aW Yessu loknu. iV:/GS  + Gildi skrningar telst fr viWt?kudegi samkv%mt Yv1 er 1 dagb;k greinir. iV:/GS  + D;ms- og kirkjumlarWuneytiW getur sett nnari reglur um skrningu kaupmla meW reglugerW. t/GN $86. gr.k tx /GNۃ + 0 d;ms- og kirkjumlarWuneytinu skal haldin allsherjarskr um kaupmla sem skrWir hafa veriW. SUslumanni ber, Yegar eftir aW kaupmli hefur veriW skrWur, aW senda rWuneytinu tilkynningu um kaupmlann Yar sem greina skal n?fn aWila, kennit?lur Yeirra og heimili og enn fremur viWt?kudag kaupmla. iV:/GS  + 0 lok hvers mnaWar skal auglUsa 1 L?gbirtingablaWi YaW sem Yann mnuW hefur veriW tekiW  kaupmlaskr rWuneytisins. t/GN $87. gr.R tx /GNۃ + NC varWar kaupmli fasteign, skip, 5 smlestir eWa st%rra, eWa skrW loftfar og skal sUslumaWur Y auk skrningar 1 kaupmlab;k skr kaupmlann 1 veWmlaskr viWkomandi eignar, enda s) eignin skrW 1 umd%mi hans. iV:/GS  + NC varWar kaupmlinn eign sem skrW er 1 ?Wru umd%mi og skal Y jafnframt YinglUsa kaupmlanum 1 Yv1 umd%mi.  D. Breyting og afturk?llun  kaupmla.ă t/GN $88. gr. tx /GNۃ + ViW breytingu eWa afturk?llun  kaupmla skal g%ta s?mu reglna og aW framan greinir. t/GN $89. gr.tx /GNۃ + Xegar hjCskap er lokiW getur hvor maki um sig krafist Yess aW kaupmli verWi afskrWur 1 kaupmlab;k. Hinu sama gegnir um erfingja maka. Krafa er Y; ekki t%k fyrr en fjrskiptum er lokiW. z$Ԍ  E. UpplUsingar um efni kaupmla.ă t/GN $90. gr.tx /GNۃ + Hver, sem Yess ;skar,  r)tt  upplUsingum Cr kaupmlab;k um tilvist kaupmla og efni hans. p/KA "XIII. KAFLIzpn /KAۃ jX/KH  Um fjrskipti milli hj;na n skilnaWar.jt3/KHۃ  r/KG $91. gr.grz /KGۃ + Hvort hj;na um sig getur krafist opinberra skipta vegna fjrslita milli s1n og maka s1ns Y;tt hjCskapnum hafi ekki veriW slitiW: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Ef hitt rUrir hjCskapareign s1na meW vang%slu  fjrmlum s1num, misbeitingu  rWum yfir hjCskapareign sinni eWa annarri ;h%filegri httsemi eWa gefur s)rstakt tilefni til aW ;ttast aW svo verWi. Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Ef bC hins er tekiW til gjaldYrotaskipta. iV:/GS Ʒ + Hj;n geta aW auki krafist sl1kra skipta ef Yau eru sammla um YaW. t/GN $92. gr.4tx /GNۃ + Krafa skv. 91. gr. skal vera skrifleg og skal beina henni til h)raWsd;mst;ls 1 Yv1 umd%mi Yar sem hj;n eiga eWa ttu s1Wast sameiginlegt l?gheimili nema Yau semji um annaW. Um meWferW kr?fu og framkv%md opinberra skipta fer samkv%mt kv%Wum XIV. kafla laga um skipti  dnarbCum o.fl., nr. 20/1991. t/GN $93. gr.,tx /GNۃ + NC er krafa skv. 91. gr. tekin til greina og skiptast Y eigur milli hj;na eftir efnisreglum um skipti viW skilnaW. t/GN $94. gr.tx /GNۃ + XaW sem ?Wru hj;na hlotnast eftir YaW t1mamark er greinir 1 1. mgr. 101. gr. og YaW f%r viW skiptin verWur s)reign Yess. p/KA "XIV. KAFLI2pn /KAۃ jX/KH  Um fjrskipti milli hj;na vegna hjCskaparslita o.fl.jt3/KHۃ v#/UF A. Um skiptahtt o.fl.(v2/UFۃ 1. Fjrskiptasamningur. ă r/KG $95. gr.rz /KGۃ + Hj;n geta rWiW fjrskiptum s1num vegna skilnaWar til lykta meW samningi. Fjrskiptasamningur skal vera skriflegur og undirritaWur af hj;num eWa umboWsm?nnum Yeirra. Samning Yennan skal staWfesta fyrir sUslumanni eWa d;mara. NC eru hj;n eignalaus og skal Y yfirlUsing Yeirra Yar aW lCtandi staWfest af Yeim eWa umboWsm?nnum Yeirra fyrir sUslumanni eWa d;mara eftir Yv1 hvar skilnaWarmliW er til meWferWar.  iV:/GS  + NC hafa hj;n vegna v%ntanlegs skilnaWar aW borWi og s%ng eWa l?gskilnaWar gert samning um fjrskipti s1n og er Y unnt aW fella hann Cr gildi aW nokkru eWa ?llu meW d;mi ef hann var bersUnilega ;sanngjarn  Yeim t1ma er til hans var stofnaW. D;msml skal h?fWa innan rs fr fullnaWard;mi til skilnaWar eWa fr Ctgfu leyfisbr)fs til skilnaWar. T1mafrestir Yessir eiga Y; ekki viW ef freistaW er aW hnekkja samningi meW stoW 1 reglum um fjrmunar)ttarsamninga. z$Ԍ 2. Opinber fjrskipti. ă t/GN $96. gr.s"tx /GNۃ + Hafi annaW hj;na eWa Yau b%Wi s;tt um leyfi til skilnaWar eWa d;msml veriW h?fWaW til skilnaWar eWa til ;gildingar hjCskaparins getur annaW Yeirra eWa Yau b%Wi krafist Yess aW opinber fjrskipti fari fram milli Yeirra samkv%mt kv%Wum Yessa kafla og l?gum um skipti  dnarbCum o.fl., nr. 20/1991. iV:/GS  + Efnisreglur um skipti 1 Yessum kafla eiga einnig viW um skipti vegna andlts maka nema annaW leiWi af einst?kum kv%Wum. t/GN $97. gr.O%tx /GNۃ + Krafa um opinber skipti viW skilnaW skal vera skrifleg og skal beina henni til h)raWsd;mst;ls er greinir 1 92. gr. og fer um meWferW kr?fu og framkv%md opinberra skipta samkv%mt Yv1 er Yar segir. t/GN $98. gr.&tx /GNۃ + ViW opinber skipti er hj;num skylt aW skUra fr eignum s1num og skuldum og veita Yeim sem annast skipti allar upplUsingar um fjrml s1n sem YUWingu geta haft viW skiptin. v#/UF B. Til hverra eigna og skulda skiptin taki.'v2/UFۃ "1. Eignir. $99. gr. iV:/GS ۃ + Skiptin taka til heildareigna hvors hj;na nema samningar um s)reignir, reglur um l?gm%ltar s)reignir eWa fyrirm%li gefanda eWa arfleiWanda leiWi til annars, sbr. enn fremur reglur Yessa kafla um verWm%ti sem undanYegin eru skiptum eWa geta veriW YaW aW kr?fu aWila. S)reign ber Y; aW draga undir skiptin aW svo miklu leyti sem Y?rf er  til aW fulln%gja endurgjaldskr?fum, sbr. 3. mgr. 107. gr. "2. Skuldir. ă t/GN #100. gr.*tx /GNۃ + Fr eignum maka skulu dregnar skuldir sem hv1la  honum eWa hann  aW svara til samkv%mt Yv1 er segir 1 109. gr. laga nr. 20/1991, sbr. 104. gr. s?mu laga. 3. T1mamark viW Crlausn um eignir og skuldir. ă t/GN #101. gr.r,tx /GNۃ + ViW Crlausn um eignir og skuldir skv. 99. og 100. gr. skal, nema samm%li verWi um annaW, miWa viW YaW t1mamark er sUslumaWur t;k fyrst fyrir ums;kn um leyfi til skilnaWar, d;msml var h?fWaW til skilnaWar eWa ;gildingar hjCskapar eWa h)raWsd;mari t;k fyrst fyrir kr?fu um opinber fjrskipti milli hj;na skv. XIII. kafla. Eignir, sem maki hefur aflaW s)r eftir Yetta t1mamark og tekjur og arWur af Yeim, koma ekki undir skiptin. Skuldir, er maki hefur bakaW s)r eftir Yennan t1ma, koma ekki heldur til greina viW skiptin. iV:/GS  + NC stafar skuld, sem fyrr er til orWin en segir 1 1. mgr., fr ?flun verWm%ta sem eigi koma undir skiptin eWa af kostnaWi vegna Yeirra og kemur hCn Y ekki til frdrttar viW fjrskiptin.  z$Ԍ 4. VerWm%ti sem geta falliW utan skipta. ă t/GN #102. gr.1tx /GNۃ + Maki getur krafist Yess aW eftirfarandi verWm%ti og munir komi ekki undir skiptin hvort sem um er aW r%Wa hjCskapareign hans sjlfs eWa hins hj;nanna: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Munir sem eru Yv1 nauWsynlegir til aW halda fram atvinnu eWa menntun sinni eWa hefur eing?ngu eWa aWallega veriW aflaW til afnota Yess nema verWgildi munanna s) sl1kt aW YaW verWi taliW ;sanngjarnt gagnvart hinu hj;nanna. Sama gegnir um muni sem hafa minjagildi fyrir annan maka eWa fj?lskyldu hans. Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  R)ttindi 1 opinberum l1feyrissj;Wum eWa einkal1feyrissj;Wum, svo og krafa til l1feyris eWa l1ftryggingarfjr sem hefur ekki endurkaupsvirWi samkv%mt kr?fu annars makans eWa Yeirra sameiginlega.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  >nnur verWm%ti eWa r)ttindi sem ekki er h%gt aW afhenda eWa eru pers;nulegs eWlis. Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  F)b%tur, almannatryggingab%tur eWa vtryggingarf) vegna l1kams- eWa heilsutj;ns er leitt hefur til skerWingar  starfsorku til frambCWar eWa vegna Ctgjalda sem tj;niW veldur fyrirsjanlega 1 framt1Winni. Sama er um b%tur vegna Yjninga og annars ;fjrhagslegs tj;ns.Ʒ + T  Forsendan er Y; vallt sC aW Yessi verWm%ti eWa 1gildi Yeirra s)u enn viW lUWi  Yv1 t1mamarki er greinir 1 1. mgr. 101. gr. og verWi s)rgreind. NC stafar YaW af framl?gum hins makans aW f) Yetta eWa 1gildi Yess er enn fyrir hendi og ber Y aW kr?fu Yess maka aW l%kka Y fjrh%W sem haldiW er utan skipta meW hliWsj;n af Yessu, svo sem sanngjarnt Yykir.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  Munir sem aflaW er vegna Yarfa barna. S maki, sem barn bUr hj,  tilkall til Yess aW munir Yessir komi ekki undir skiptin. iV:/GS Ʒ + XaW hj;na, sem f%r verWm%ti eWa muni utan skipta meW Yessum h%tti, tekur aW s)r skuldir sem orWiW hafa til vegna ?flunar Yeirra eWa hv1la  Yeim. NC Yykir ;sanngjarnt gagnvart hinum makanum aW verWm%tum eWa r)ttindum skv. 2., 3. eWa 4. t?lul. s) haldiW utan skipta og er Y heimilt aW b%ta honum YaW meW fjrgreiWslum sem eftir atvikum m inna af hendi meW nnar greindum afborgunum.  C. Helmingaskiptareglan og frvik fr henni.ă t/GN #103. gr.=tx /GNۃ + Hvor maki um sig eWa dnarbC hans eiga tilkall til helmings Cr sk1rri hjCskapareign hins nema annaW leiWi af kv%Wum laga. #104. gr. iV:/GS ۃ + V1kja m fr reglum um helmingaskipti og kv%Wum um skipti  s)reign ef skipti yrWu aW ?Wrum kosti bersUnilega ;sanngj?rn fyrir annaW hj;na.  Yetta einkum viW Yegar tekiW er tillit til fjrhags hj;nanna og lengdar hjCskapar, svo og ef annaW hj;na hefur flutt 1 bCiW verulega miklu meira en hitt viW hjCskaparstofnun eWa hefur s1War erft f) eWa fengiW YaW aW gj?f fr ?Wrum en maka s1num.  iV:/GS  + Frvik fr helmingaskiptum geta enn fremur tt s)r staW Yegar annaW hj;na hefur meW vinnu, framl?gum til framf%rslu fj?lskyldunnar eWa  annan htt stuWlaW verulega aW aukningu  Yeirri fjreign sem falla %tti hinu hj;na 1 skaut eWa hefur tt hlut aW Yv1 aW b%ta fjreign hins aW ?Wru leyti.  iV:/GS  + Frviki fr helmingaskiptum samkv%mt Yessari grein er einnig h%gt aW beita til hagsb;ta fyrir erfingja maka ef hagir Yeirra m%la s)rstaklega meW Yv1, aW ?Wrum skilyrWum z$ fulln%gWum. t/GN #105. gr.VDtx /GNۃ + NC getur maki ekki innan marka hlutdeildar sinnar 1 samanl?gWum eignum fengiW bCsg?gn og annaW lausaf) sem er nauWsynlegt til aW halda uppi heimili. Er Y heimilt samkv%mt kr?fu hans aW kveWa svo  aW hlutdeild hans skuli aukast enda s)u ekki horfur  aW hann geti  annan htt aflaW s)r Yessara nauWsynja. + R)ttur skv. 1. mgr. v1kur Y; fyrir r)tti hins makans til aW f verWm%ti 1 sinn hlut til greiWslu skuldbindinga sem  honum hv1la og til greina geta komiW viW skiptin.  D. Bthlutun til greiWslu skuldbindinga.ă t/GN #106. gr.Gtx /GNۃ + ViW skiptin skal hvoru hj;na CthlutaW svo miklu af hjCskapareign sinni aW YaW n%gi til greiWslu skuldbindinga sem  Yv1 hv1ldu  Yeim t1ma sem h)r ber viW aW miWa, sbr. 1. mgr. 101. gr. laga Yessara, svo og 109. gr. skiptalaga nr. 20/1991, Yar  meWal til greiWslu  hluta hvors um sig 1 sameiginlegum skuldum ef Yv1 er aW skipta, sbr. Y; kv%Wi 2. mgr. 101. gr. iV:/GS  + Skuldir, sem annaW hj;na hefur bakaW s)r meW vanhirWu  fjrmlum s1num eWa meW annarri ;h%filegri aWferW, koma Yv1 aWeins til frdrttar skv. 1. mgr. aW ?nnur efni maka hr?kkvi ekki til greiWslu Yeirra.  E. Endurgjaldskr?fur.ă t/GN #107. gr.DKtx /GNۃ + NC hefur maki notaW eigur s1nar, er koma skyldu til skipta, til Yess aW auka verWm%ti er ekki eiga aW hl1ta skiptum samkv%mt samningi makanna, kv?rWun gefanda eWa arfleiWanda eWa samkv%mt lagakv%Wum eWa til aW afla s)r r)ttinda sem hafa veriW Yegin undan skiptum skv. 1. og 3. t?lul. 102. gr. og getur hinn makinn eWa dnarbC hans Y krafist endurgjalds af Yessu tilefni. Sama gegnir um r)ttindi skv. 2. t?lul. 102. gr. ef Ctgj?ld til Yessa fara Ct yfir eWlileg og sanngj?rn m?rk. iV:/GS  + NC hefur annaW hj;na rUrt hjCskapareign s1na eWa sameign hj;na meW Yv1 aW misbeita rWum yfir hjCskapareigninni eWa meW ?Wru ;h%filegu atferli og sl1kt hefur leitt til verulegrar skerWingar  fjrhlut Yeim sem hitt hj;na  tilkall til og getur Y hitt hj;na eWa dnarbC Yess krafist endurgjalds af hjCskapareign beggja Yegar skipti fara fram. iV:/GS  + Krafa skv. 1. og 2. mgr. verWur Yv1 aWeins tekin til greina aW eigur makans, sem krafan beinist gegn, n%gi fyrir skuldum sem  honum hv1la. Krefjast m greiWslu Cr s)reign makans ef hjCskapareign hans hrekkur ekki til. iV:/GS  + Endurgjaldskrafa, sem ekki er h%gt aW jafna viW skiptin, verWur ekki s1War uppi h?fW. iV:/GS  + NC er fallist  endurgjaldskr?fu samkv%mt Yessari grein og er Y h%gt aW kveWa aW fjrh%W verWi greidd meW nnar greindum afborgunum.  F. Um Ctlagningu.ă t/GN #108. gr.Stx /GNۃ + ViW opinber skipti vegna fjrslita getur hvort hj;na um sig krafist Yess aW f eignarhluta sinn CtlagWan s)r eftir virWingu. iV:/GS  + NC krefjast hj;n Yess aW f sama hlutinn og gengur Y YaW Yeirra fyrir sem  hlut aW hjCskapareign. AnnaW hj;na getur Y; krafist Ctlagningar  eign sem hitt  aW hjCskapareign 1 eftirfarandi tilvikum enda megi %tla aW YaW hafi meiri Y?rf fyrir eignina: z$ԌT 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Ef um er aW r%Wa fasteign sem %tluW er til 1bCWar fyrir YaW hj;na og b?rn Yess.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Sama  viW um sumarbCstaW ef telja verWur mikilv%gara fyrir YaW aW f hann 1 sinn hlut, einkum meW tilliti til barna hj;na.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Xegar um er aW r%Wa atvinnufyrirt%ki sem YaW hj;na hefur eing?ngu eWa aWallega rekiW.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Sama  viW um vinnut%ki og annaW lausaf) sem stendur 1 tengslum viW atvinnu ef sanngirni m%lir meW Yv1 meW tilliti til framhaldandi atvinnu viWkomandi.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  Xegar krafa maka beinist aW hCsg?gnum, bCsg?gnum eWa ?Wru lausaf) sem hefur veriW  sameiginlegu heimili hj;nanna enda m%li sanngirni meW Yv1 og YaW stuWli aW Yv1 aW honum s) unnt aW halda uppi heimili.  iV:/GS Ʒ + Um Ctlagningu aW ?Wru leyti fer samkv%mt kv%Wum skiptalaga. t/GN #109. gr.[tx /GNۃ + Heimilt er aW Cthluta ?Wru hj;na verWm%ti eftir virWingu Y;tt YaW fari fram Cr eignarhluta Yess enda megi %tla aW YaW hafi meiri Y?rf fyrir verWm%tiW en hitt hj;na, sbr. kv%Wi 108. gr. Xeim er Ctlagningu f%r ber Y aW greiWa hinu eWa erfingjum Yess fjrh%W sem fram yfir er r)tta tilt?lu. Skiptastj;ri getur kveWiW Yegar s)rstaklega stendur , einkum meW hliWsj;n af fjrhagsst?Wu Yess sem Ctlagningu f%r, aW fjrh%W Yessi s) greidd meW afborgunum um tiltekinn t1ma gegn tryggingum sem hann m%lir fyrir um og meW Yeim vaxtakj?rum sem hann tiltekur. Um greining um Yetta fer samkv%mt Yv1 er segir 1 112. gr. laga nr. 20/1991.   G. Heimild maka til aW gefa eftir af tilkalli s1nu til eigna.ă t/GN #110. gr._tx /GNۃ + Maka er heimilt viW fjrskipti aW gefa eftir af tilkalli s1nu til eigna, enda s) eigi st%Wa til aW ;ttast aW hann geti ekki fulln%gt fjrskuldbindingum sem  honum hv1ldu Y.  H. Brottfall skilnaWar aW borWi og s%ng.ă t/GN #111. gr.atx /GNۃ + NC takast samvistir hj;na aW nUju eftir aW skilnaWur aW borWi og s%ng, er leitt hefur til fjrskipta, er fenginn. Eiga Y kv%Wi 1. mgr. 104. gr. viW um eigur sem komiW hafa 1 hlut maka viW skiptin og hann hefur flutt aW nUju 1 hjCskapinn komi til fjrskipta s1War milli hj;nanna eWa annars Yeirra og erfingja hins.  I. Leigur)ttindi.ă t/GN #112. gr.ctx /GNۃ + NC greinir hj;n  viW skilnaW hvort Yeirra skuli halda r)tti til leigu 1bCWarhCsn%Wis og skal Y sUslumaWur eWa d;mari, eftir Yv1 hvar skilnaWarml er til meWferWar, kveWa eftir ?llum aWst%Wum hvort Yeirra haldi fram leigumlanum og skal einkum taka tillit til Yarfa hj;na og barna Yeirra. iV:/GS  + Fari fram opinber skipti milli hj;nanna tekur skiptastj;ri kv?rWun um hvort hj;na haldi fram leigumla eftir s?mu reglum og kveWiW er  um 1 1. mgr. p/KA #XV. KAFLIfpn /KAۃ jX/KH  Um r)ttarfar 1 hjCskaparmlum o.fl.gjt3/KHۃ v#/UF A. HvaWa ml teljist hjCskaparml.gv2/UFۃ r/KG #113. gr.1hrz /KGۃ z$Ԍ + HjCskaparml samkv%mt Yessum kafla eru eftirfarandi d;msml: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Ml sem h?fWuW eru til ;gildingar hjCskapar.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Ml sem h?fWuW eru til hj;naskilnaWar.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Ml til Crlausnar um hvort hjCskapur s) gildur eWa ekki gildur.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Ml til Crlausnar um hvort r)ttarhrif skilnaWar aW borWi og s%ng s)u fallin niWur.Ʒ v#/UF "B. L?gsaga.kv2/UFۃ t/GN #114. gr.Lltx /GNۃ + HjCskaparml m h?fWa h)r  landi 1 eftirfarandi tilvikum: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Ef stefndi er bCsettur h)r  landi.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Ef stefnandi er h)r bCsettur og hefur veriW YaW sl. tv? r eWa bCiW h)r Wur svo langan t1ma.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Ef stefnandi er 1slenskur r1kisborgari og leitt er 1 lj;s aW hann geti ekki vegna r1kisfangs s1ns h?fWaW ml 1 Yv1 landi sem hann er bCsettur 1.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Ef b%Wi eru 1slenskir r1kisborgarar og stefndi lUsir eigi andst?Wu sinni gegn Yv1 aW mliW s%ti Crlausn d;mst;ls h)r  landi.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  Ef l?gskilnaWar er krafist  grundvelli undanfarandi skilnaWar aW borWi og s%ng enda hafi leyfi veriW veitt eWa d;mur gengiW h)r  landi. iV:/GS Ʒ + Ml til ;gildingar hjCskapar m h?fWa h)r  landi ef hj;nav1gslan hefur fariW fram h)r. iV:/GS  + kv%Wi millir1kjasamninga, sem 0sland er aWili aW, skulu Y; ganga framar kv%Wum Yessarar greinar.   C. VarnarYing.ă t/GN #115. gr.nstx /GNۃ + Ml skal h?fWa  heimilisvarnarYingi stefnda. Ef stefndi  ekki heimilisvarnarYing h)r  landi skal ml h?fWa Yar sem stefnandi  heimilisvarnarYing. AWilar geta samiW um annaW varnarYing en aW framan greinir. iV:/GS  + NC er eigi til aW dreifa varnarYingi skv. 1. mgr. og skal Y h?fWa ml fyrir d;mst;li er d;ms- og kirkjumlarWuneytiW kveWur  um.  #D. AWild.ă t/GN #116. gr.utx /GNۃ + AnnaW hj;na og YaW eitt getur h?fWaW hjCskaparml. iV:/GS  + Ml til ;gildingar  hjCskap skv. 9. og 11. gr. m Y; h?fWa af d;ms- og kirkjumlarWuneyti eWa ?Wru hvoru hj;na. Ef ;gilding er reist  kv%Wi 11. gr. er mlsh?fWun einnig heimil Yv1 hj;na Cr eldra hjCskap sem tv1kv%nishjCskapur gengur 1 berh?gg viW.   E. MlsmeWferW.ă t/GN #117. gr.wxtx /GNۃ + HjCskaparml s%ta meWferW einkamla nema um frvik s) m%lt 1 l?gum. iV:/GS  + Ef hvorki er vitaW um heimilisfang n) dvalarstaW stefnda er d;mara heimilt aW skipa honum mlsvara. Sama  viW Yegar stefndi er bCsettur eWa dvelst erlendis og ekki tekst aW birta honum stefnu eWa hvorki hann n) umboWsmaWur hans s%kir Ying viW Yingfestingu mls og s)rstakar st%Wur m%la aW ?Wru leyti meW Yv1 aW honum verWi skipaWur mlsvari. Mlsvari skal hafa samrW viW umbj;Wanda sinn ef unnt er. D;mari kveWur z$ Y;knun til mlsvara sem greiWist Cr r1kissj;Wi. D;mari getur kveWiW  um aW stefndi skuli endurgreiWa r1kissj;Wi kostnaW vegna mlsvara aW ?llu eWa nokkru leyti ef r?k m%la meW Yv1. iV:/GS  + D;mari g%tir ;hjkv%milegra lagaskilyrWa viW Crlausn hjCskaparmls. iV:/GS  + HjCskap verWur ekki slitiW meW d;mstt. t/GN #118. gr.}tx /GNۃ + D;mYing 1 hjCskaparmlum skulu hW fyrir luktum dyrum nema d;mari kveWi ?Wruv1si  meW samYykki mlsaWila.  F. Nafnleynd o.fl.ă t/GN #119. gr.~tx /GNۃ + Eigi m n leyfis d;mara birta almenningi  nokkurn htt annaW af Yv1 sem gerst hefur 1 hjCskaparmli en d;minn. Brot gegn kv%Wi Yessu varWar sektum. iV:/GS  + NC er d;mur 1 sl1ku mli birtur, Yar  meWal aW tilstuWlan d;msins, og skal Y g%ta leyndar  n?fnum og upplUsingum sem bent geti til Yess hverjir s)u aWilar mls.  G. Andlt aWila.ă t/GN #120. gr.otx /GNۃ + HjCskaparml verWur eigi h?fWaW eftir dauWa annars hj;na. iV:/GS  + NC deyr annaW hj;na Wur en d;mur gengur 1 hjCskaparmli og fellur Y mliW niWur.  Yetta einnig viW ef mli er frUjaW.  H. Frv1sun og niWurfelling mls.ă t/GN #121. gr.Ttx /GNۃ + NC er mli v1saW fr d;mi eWa YaW fellt niWur n kr?fu s%kjanda og getur s%kjandi Y h?fWaW ml aW nUju innan mnaWar Y; aW l?gm%ltur mlsh?fWunarfrestur s) Y liWinn.  I. frUjun og endurupptaka mls.ă t/GN #122. gr.tx /GNۃ + Heimilt er aW frUja einst?kum Yttum d;ms. iV:/GS  + Hvorugur mlsaWili m ganga 1 nUtt hj;naband innan loka frUjunarfrests nema Yv1 aWeins aW gagnaWili og d;ms- og kirkjumlarWuneyti, Yegar YaW  aWild mls, hafi br)flega falliW fr frUjun.  iV:/GS  + Endurupptaka mls er ekki heimil eftir lok frUjunarfrests. p/KA "XVI. KAFLI~pn /KAۃ jX/KH  Um meWferW og Crlausn stj;rnvalda  mlum samkv%mt l?gum Yessum.ۇjt3/KHۃ v#/UF "A. L?gsaga.v2/UFۃ r/KG #123. gr.rz /KGۃ + Stj;rnv?ld geta leyst Cr mlum er tengjast ?Wrum r1kjum 1 eftirfarandi tilvikum: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Ef s sem krafa beinist gegn er bCsettur h)r  landi.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Ef aWilar eru 1slenskir r1kisborgarar og s sem krafa beinist gegn samYykkir aW mliW s%ti Crlausn h)r  landi.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Ef l?gskilnaWar er krafist  grundvelli undanfarandi skilnaWar aW borWi og s%ng, enda hafi leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng veriW veitt h)r  landi. iV:/GS Ʒ + kv%Wi millir1kjasamninga, sem 0sland er aWili aW, skulu Y; ganga framar kv%Wum z$ 1. mgr. v#/UF B. Brlausnarumd%mi.v2/UFۃ t/GN #124. gr.tx /GNۃ + Leysa skal Cr mli 1 Yv1 umd%mi Yar sem s sem krafa beinist gegn er bCsettur. Ef hann er ekki bCsettur h)r  landi skal leysa Cr mli 1 Yv1 umd%mi Yar sem krefjandi er bCsettur. Hj;n geta samiW um annaW Crlausnarumd%mi. iV:/GS  + D;ms- og kirkjumlarWuneytiW kvarWar Crlausnarumd%mi ef hvorki s sem krafa beinist gegn n) krefjandi eru bCsettir h)r  landi eWa ef annars leikur vafi  Yv1 hvar leysa skuli Cr mli samkv%mt framangreindu. v#/UF C. LeiWbeiningarskylda.v2/UFۃ t/GN #125. gr.Ytx /GNۃ + SUslumaWur skal leiWbeina aWilum um r)ttindi Yeirra og skyldur er mliW varWar.  D. Sttaumleitan.ă t/GN #126. gr.Ztx /GNۃ + SUslumaWur leitar stta meW aWilum Wur en hann leysir Cr greiningsmli. iV:/GS  + Ef aWilar mls bCa eWa dvelja hvor 1 s1nu umd%mi m leita stta Yar sem hvor aWila bUr eWa dvelst.  E. Kr?fur aWila og gagna?flun.ă t/GN #127. gr.tx /GNۃ + AWilum mls ber aW setja fram skUrar kr?fur fyrir stj;rnvaldi og afla Yeirra gagna sem stj;rnvald telur Y?rf  til Crlausnar mls. Enn fremur getur stj;rnvald aflaW gagna aW eigin frumkv%Wi ef Y?rf krefur. iV:/GS  + Ef s sem kr?fu gerWi sinnir eigi 1trekuWum kvaWningum eWa tilm%lum stj;rnvalds um framlagningu gagna er stj;rnvaldi heimilt aW synja um Crlausn. iV:/GS  + NC sinnir gagnaWili mls eigi 1trekuWum kvaWningum eWa tilm%lum stj;rnvalds um gagna?flun og m Y veita Crlausn  grundvelli Yeirra krafna og gagna sem fyrir liggja.  F. R)ttur aWila til aW kynna s)r g?gn mls.ă t/GN #128. gr.חtx /GNۃ + AWilum mls er heimilt aW kynna s)r skj?l og ?nnur g?gn sem mliW varWar. R)ttur Yessi n%r ekki til vinnuskjala sem rituW hafa veriW hj stj;rnvaldi til eigin afnota 1 sambandi viW meWferW mlsins.  G. R)ttur aWila til aW tj sig um ml.ă t/GN #129. gr.tx /GNۃ + AWilar skulu eiga Yess kost aW tj sig um ml Wur en kv?rWun er tekin og getur stj;rnvald sett Yeim kveWinn frest til Yess.  H. Form og efni CrskurWar.ă z$Ԍt/GN #130. gr.tx /GNۃ + BrskurWur stj;rnvalds skal vera skriflegur. Xar skal greina Crlausnarefni, niWurst?Wu og r?kstuWning fyrir henni, Yar  meWal lagaatriWi er niWurstaWa byggist  og ?nnur atriWi er mli skipta, Yar  meWal k%ruheimild og YvingunarCrr%Wi ef Yv1 er aW skipta.  I. Tilkynning um CrskurW.ă t/GN #131. gr. tx /GNۃ + BrskurW stj;rnvalds skal senda aWilum mls meW byrgWarbr)fi, hann birtur af einum stefnuvotti eWa kynntur meW ?Wrum sannanlegum h%tti.  J. Stj;rnsUsluk%ra.ă t/GN #132. gr.atx /GNۃ + K%ra m Crlausn sUslumanns til d;ms- og kirkjumlarWuneytis innan tveggja mnaWa fr dagsetningu hennar.  iV:/GS  + SUslumaWur getur kveWiW 1 CrskurWi aW k%ra fresti r)ttarhrifum hans. iV:/GS  + MlsaWilum, sem fengiW hafa leyfi til l?gskilnaWar, er ekki heimilt aW ganga 1 hjCskap aW nUju fyrr en eftir lok k%rufrests nema Yeir hafi falliW br)flega fr k%ru. p/KA "XVII. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  Gildistaka, lagaskil og brottfallin l?g.Rjt3/KHۃ  r/KG #133. gr.ۡrz /KGۃ + L?g Yessi taka gildi 1. jCl1 1993. iV:/GS  + D;ms- og kirkjumlarWuneytiW setur reglugerW og ?nnur fyrirm%li um einst?k atriWi er varWa framkv%md laganna. iV:/GS  + RWuneytiW skal gera s)rstakar rWstafanir til aW kynna almenningi efni laga Yessara. t/GN #134. gr.ɣtx /GNۃ + kv%Wi 2. mgr. 25. gr. gilda einnig um hj;nab?nd sem til er stofnaW fyrir gildist?ku laga Yessara. t/GN #135. gr.tx /GNۃ + NC var sett fram krafa um skilnaW aW borWi og s%ng eWa l?gskilnaW fyrir gildist?ku laga Yessara og skal Y fara um Y kr?fu eftir eldri l?gum. Ef b%Wi hj;n ;ska Yess er Y; unnt aW beita reglum Yessara laga. iV:/GS  + Um d;msml til skilnaWar eWa ;gildingar hjCskapar, sem h?fWuW hafa veriW fyrir gildist?ku Yessara laga, fer eftir eldri l?gum nema b%Wi hj;n ;ski Yess aW reglum Yessara laga verWi beitt, sbr. 2. mlsl. 1. mgr. iV:/GS  + NC s%tir hjCskapur ;gildingu eftir gildist?ku Yessara laga og fer Y um r)ttarhrif Yeirrar ;gildingar eftir kv%Wum Yessara laga. Sama er um r)ttarhrif skilnaWar aW borWi og s%ng og l?gskilnaWar. t/GN #136. gr.Ũtx /GNۃ + NC var veitt leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng 1 gildist1W eldri laga og fer Y um l?gskilnaW  grundvelli Yess leyfis eftir eldri l?gum, sbr. Y; 41. gr. t/GN #137. gr.tx /GNۃ + Breyting  CrskurWi um framf%rslueyri, sem gengiW hefur fyrir gildist?ku Yessara laga, z$ hl1tir kv%Wum Yeirra. iV:/GS  + Sama  viW um breytingu  samningum um framf%rslueyri. t/GN #138. gr.tx /GNۃ + kv%Wi XX. kafla skiptalaga nr. 20/1991 gilda um opinber fjrskipti milli hj;na sem ;lokiW er viW gildist?ku laga Yessara. t/GN #139. gr.tx /GNۃ T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  kv%Wum 12. gr. laga nr. 20/1923 skal beita um samninga sem gerWir eru fyrir gildist?ku laga Yessara.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  kv%Wum 20. og 21. gr. laga nr. 20/1923 skal beita um samninga sem gerWir eru fyrir gildist?ku laga Yessara, Yar  meWal um samYykki maka.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  kv%Wi 2. mgr. 23. gr. laga nr. 20/1923 skal beita um tekjur af s)reign sem myndast hafa fyrir gildist?ku laganna.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  kv%Wum 26. og 27. gr. laga nr. 20/1923 skal beita um samninga og skuldbindingar sem stofnast hafa fyrir gildist?ku laga Yessara.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  Gildi kaupmla, sem gerWir eru fyrir gildist?ku laganna, skal meta samkv%mt kv%Wum V. kafla laga nr. 20/1923, samt breytingal?gum. Um r)ttarhrif kaupmla fer samkv%mt kv%Wum laga Yessara.Ʒ t/GN #140. gr.tx /GNۃ + ViW gildist?ku laga Yessara falla Cr gildi l?g um stofnun og slit hjCskapar, nr. 60/1972, og l?g nr. 17/1973, 64/1979, 132/1989 og 39/1992 er breyta Yeim l?gum, sbr. enn fremur l?g nr. 25/1961. X falla Cr gildi I.!  VII. og IX.! E XI. kafli laga um r)ttindi og skyldur hj;na, nr. 20/1923, svo og l?g nr. 10/1962 er breyta Yeim l?gum. sGLEI gPd Athugasemdir viW lagafrumvarp Yetta.8sGLEI dgP ۃ + Sifjalaganefnd samdi frumvarp YaW sem h)r er flutt. 0 henni eiga nC s%ti dr. rmann Sn%varr, fyrrverandi h%star)ttard;mari, Baldur M?ller, fyrrverandi rWuneytisstj;ri, Dr1fa Plsd;ttir deildarstj;ri og GuWrCn Erlendsd;ttir h%star)ttard;mari. AuWur AuWuns, fyrrverandi d;msmlarWherra, tti s%ti 1 nefndinni uns hCn l)t af st?rfum aW eigin ;sk. T;k hCn Ytt 1 m;tun frumvarpsins  fyrstu stigum Yess. iV:/GS  + Ritari nefndarinnar er Anna GuWrCn Bj?rnsd;ttir deildarstj;ri.  iV:/GS  + Sifjalaganefnd er ein af fastanefndum d;msmlarWuneytisins. Nefndin hefur YaW hlutverk aW fylgjast meW nUjungum 1 sifjal?ggj?f, endurskoWa sifjal?ggj?fina og taka Ytt 1 norr%nu samstarfi  Yessum lagavettvangi.  iV:/GS  + Eftir aW sifjalaganefnd lauk frumgerW aW frumvarpi til hjCskaparlaga samt yfirlitsgreinargerW voru g?gn Yessi send ellefu aWilum til umsagnar. Brust umsagnir fr fimm: biskupi 0slands, Jafnr)ttisrWi, L?gmannaf)lagi 0slands, Prestaf)lagi 0slands og SUslumannaf)lagi 0slands. X hafa r)ttarfars- og skiptakv%Wi frumvarpsins veriW kynnt fulltrCum r)ttarfarsnefndar sem settu fram Umsar bendingar. Enn fremur hefur veriW haft samrW viW Umsa emb%ttismenn og l?gmenn sem hafa mikla reynslu  Yv1 lagasviWi sem frumvarpiW tekur til, Yar  meWal um kv%Wi frumvarpsins um kaupmla og fjrskipti. Hafa margar bendingar veriW teknar til greina viW endanlega m;tun frumvarpsins og greinargerWar meW Yv1. &I. z$Ԍ Yfirlit yfir gildandi hjCskaparr)tt. iV:/GS ۃ +  Allt fr YriWja ratug Yessarar aldar hafa gilt h)r  landi mismunandi l?g um tvo meginY%tti hjCskaparr)ttarins. Annars vegar eru l?g nr. 39/1921, um stofnun og slit hjCskapar, er l?g nr. 60/1972 leystu af h;lmi. Hins vegar eru l?g nr. 20/1923, um r)ttindi og skyldur hj;na. Xau fjalla um gagnkv%ma framf%rsluskyldu hj;na aW einkar)tti og um framf%rsluskyldu gagnvart fj?lskyldunni og um eignamynstriW 1 hjCskapnum. Enn fremur um skuldabyrgW hj;na og fjrhagslega st?Wu Yeirra og um fjrslit, einkum viW lok hjCskapar. MeW l?gum nr. 10/1962 var 29. gr. laga nr. 20/1923 breytt og l?gfest nU gerW kaupmla Yess efnis aW um s)reign geti fariW sem um hjCskapareign eftir lt annars hj;na, Yar  meWal aW eignin geti gengiW inn 1 ;skipt bC eWa komiW til skipta samkv%mt helmingaskiptareglu ef maki situr ekki 1 ;skiptu bCi. MeW erfWal?gum, nr. 8/1962, voru reglurnar 1 VIII. kafla laga nr. 20/1923 fluttar 1 erfWal?g, II. kafla, og s%ttu Y gagngerWri endurskoWun efnislega. iV:/GS  + L?g nr. 60/1972 hafa ekki tekiW miklum breytingum. Aldursmark 1 2. gr. var l%kkaW Cr 20 rum 1 18 r meW l?gum nr. 64/1979 og 1. mgr. 44. gr. varWandi s%ttir 1 skilnaWarmlum var breytt meW l?gum nr. 132/1989. iV:/GS  + 0 skiptal?gum nr. 20/1991 er fjallaW m.a. um opinber skipti vegna fjrslita milli hj;na. Sifjalaganefnd telur aW efnisreglur um skipti Yessi eigi aW vera 1 hjCskaparl?gum. Vegna hinna nUju laga varW nefndin aW breyta upphaflegu frumvarpi s1nu og hefur veriW leitast viW aW samr%ma efni frumvarpsins skiptal?gunum. Xetta verWur nnar r%tt 1 athugasemdum viW XIV. kafla frumvarpsins. &II. Almennar athugasemdir varWandi endurskoWun laga nr. 20/1923 og laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ +  Sifjalaganefnd leggur til meW frumvarpi Yessu aW Yessir tveir lagablkar veriW felld- ir 1 einn. MeW Yv1 m;ti f%st gleggri yfirsUn yfir l?ggj?f  Yessu sviWi og fr lagat%knilegu sj;narmiWi er Umislegt unniW viW Yetta, t.d. er ;heppilegt aW kv%Wi um fjrskipti vegna skilnaWa s)u sumpart 1 l?gum nr. 60/1972, VI. kafla, og sumpart og raunar Y; aWallega 1 l?gum nr. 20/1923, VII. kafla. X hefur nefndin 1 till?gum s1num leitast viW aW samr%ma efni Yessara tveggja lagablka. iV:/GS  + Nefndin hefur reynt aW kanna framkv%md Yessara laga h)r  landi og taka  Yeim atriWum sem reynslan bendir til aW breyta Yurfi eWa setja fyllri kv%Wi um, Yar  meWal 1 Yv1 skyni aW samr%ma lagaframkv%md. iV:/GS  + Til grundvallar frumvarpinu 1 heild sinni liggja enn fremur niWurst?Wur 1 norr%nu l?ggjafarsamstarfi sem nnar verWur gerW grein fyrir h)r s1War og svo norr%nu l?gin sem sett hafa veriW s1Wustu rin.  iV:/GS  + 0 norr%na samstarfinu hafa menn veriW  einu mli um aW hr;fla ekki viW meginYttunum 1 norr%nu l?gunum b%Wi um stofnun og slit hjCskapar og um fjrml hj;na. L?gW hefur veriW hersla  YaW grunnsj;narmiW sem setur mj?g mark sitt  norr%nan sifjar)tt aW hjCskapur s) frjlst samkomulag karls og konu um Yetta mikilv%ga l1fssamband. Eigi Yv1 annars vegar aW greiWa fyrir Yv1 aW menn geti stofnaW til hjCskapar meW Yv1 aW fella Cr gildi Umsa hj;nav1gslutlma og hins vegar aW veita hj;num kost  aW sl1ta hjCskap s1num ef samkomulag stendur til Yess eWa annaW telur sig ekki geta haldiW fram sambCW. Xau lagasj;narmiW hlj;ta aW leiWa til einf?ldunar b%Wi  hj;nav1gslu- og skilnaWarskilyrWum. Eftir sem Wur er taliW r)tt aW sporna viW hjCskaparslitum sem rWin eru 1 brWr%Wi og aW viWhafa sttastarfsemi, einkum meW Yeim h%tti aW Yj;Wf)lagiW veiti m?nnum z$ kost  aW nj;ta sttatilraunar. Xegar ;sjlfrWa b?rnum er til aW dreifa sem hj;n hafa forsj fyrir Yykir tillitiW til barna leiWa til Yess aW m%la fyrir um skyldubundnar s%ttir, sbr. 42. gr. frumvarpsins og norsku hjCskaparl?gin fr 1991. iV:/GS  + Um fjrml hj;na hefur veriW byggt  eignamynstri norr%nu laganna. XaW einkennist m.a. af rCmri heimild hvors maka um sig til forr%Wis  hjCskapareign sinni. Enn fremur  skiptri skuldabyrgW og helmingaskiptareglunni ef hjCskap lUkur eWa fjrslit verWa ella. Xr;un s1Wustu ra felur hins vegar 1 s)r aW Y?rf er talin  auknum heimildum til aW v1kja fr helmingaskiptareglunni ef hCn leiWir til ;sanngjarnra mlaloka, auk Yess sem r?k Yykja standa til Yess aW halda Umsum verWm%tum utan skipta 1 rUmra m%li en hingaW til hefur veriW heimilt. Framf%rslureglur eru ekki mikiW breyttar en heimild til aW kveWa maka l1feyri eftir l?gskilnaW hefur v1Wa veriW Yrengd, meW hliWsj;n af Yv1 grunnsj;narmiWi aW hjCskapur eigi ekki aW vera framf%rslustofnun Ct yfir endim?rk s1n.  iV:/GS  + 0 hjCskaparl?ggj?f norr%nu Yj;Wanna hafa veriW reglur um alYj;Wlegan einkamlar)tt  Yessu sviWi. Sl1k kv%Wi eru f 1 1slenskum hjCskaparl?gum. Er vafalaust Y?rf  l?gskrningu reglna h)r  landi og felur frumvarpiW 1 s)r fyllri reglur um Yetta efni en l?g nr. 60/1972, sbr. 114. og 123. gr. Yess. Bent er  aW 1 gildi eru samningar milli NorWurlandanna um Yessi efni, sbr. l?g nr. 29/1931, 62/1954, 98/1969 og 95/1973. iV:/GS  + S)rst?k athygli er vakin  Yv1 aW Yar sem greinir 1 frumvarpinu aW sUslumaWur leysi Cr greiningsmli eWa komi meW ?Wrum h%tti aW afgreiWslu mls samkv%mt frumvarpinu er einnig tt viW l?gl%rWa fulltrCa sUslumanns Y;tt Yess s) ekki s)rstaklega getiW. iV:/GS  + :v1gW sambCW, sem svo er nefnd, hefur fariW 1 v?xt s1Wustu ratugi. StefnumiW s1Wustu ra hefur ;tv1r%tt veriW 1 Y tt aW leggja sambCW n v1gslu 1 auknum m%li til jafns viW hjCskap 1 einst?kum lagasamb?ndum, einkum ef aWilar eiga barn saman. Skyldur hafa Y; ekki veriW tengdar ;v1gWri sambCW meW hliWst%Wum h%tti og viW hjCskap. Sem d%mi m nefna skattal?ggj?f, sambyrgW  opinberum gj?ldum, framf%rsluskyldur og atriWi eins og aW heimild til setu 1 ;skiptu bCi fellur niWur ef langl1fari maki gengur 1 hjCskap, en ekki ef hann stofnar til ;v1gWrar sambCWar. Hitt er YaW aW sambCWarf;lk nUtur ekki Umissa r)ttinda, svo sem erfWar)ttar og hlutdeildar eftir helmingaskiptareglu viW fjrskipti. Vissulega kemur til greina aW l?gfesta grundvallarreglur um Umis atriWi varWandi ;v1gWa sambCW. Sifjalaganefnd hefur Y; ekki taliW r)tt aW leggja til aW reglur um ;v1gWa sambCW verWi hluti hjCskaparl?ggjafarinnar og er YaW 1 samr%mi viW niWurst?Wur 1 norr%na l?ggjafarsamstarfinu. %III. Norr%nt samstarf um endurskoWun hjCskaparlaga. iV:/GS ۃ +  Norr%nt samstarf  Yessu sviWi hefur staWiW um alllanga hr1W. EndurskoWunarstarf YaW, sem liggur til grundvallar frumvarpi Yessu, h;fst raunar  sj?tta ratugnum. 0 upphafi var einkum fengist viW l?ggj?f um stofnun og slit hjCskapar. Leiddi YaW samstarf til breyttrar l?ggjafar um YaW efni hvarvetna  NorWurl?ndum, sbr. h)r  landi l?g nr. 60/1972. Sv1ar settu l?g um Yetta lagasviW riW 1973 og t;ku Yeir nokkuW aWra stefnu en hinar Yj;Wirnar, einkum aW Yv1 er varWar hj;naskilnaWi. Eftir YaW hefur samstarfiW veriW mestmegnis bundiW viW l?ggj?f um r)ttindi og skyldur hj;na, einkum um fjrml og framf%rslu. X hafa nefndirnar r%tt allmikiW hugmyndir aW reglum um ;v1gWa sambCW og hafa Sv1ar sett l?ggj?f um nokkra Y%tti Yess mls.  iV:/GS  + Norr%na samstarfiW um hjCskaparl?ggj?f hefur veriW mj?g gagnlegt. Um t1ma voru horfur  aW 1 einst?kum atriWum yrWi talsvert mikill munur  fyrirhugaWri l?ggj?f. Eftir v1Wt%kar umr%Wur og athuganir  nUjum grundvelli varWandi l?ggj?f um fjrml hj;na, z$ einkum meW hliWsj;n af nUlegri hjCskaparl?ggj?f v1Wa um l?nd urWu samstarfsnefndirnar sammla um aW r)tt v%ri aW byggja norr%na l?ggj?f um YaW efni  s?mu meginstoWum og nC er. SC l?ggj?f markast af jafnr)tti karls og konu 1 hjCskap, jafnst?Wu Yeirra og samst?Wu sem foreldra aW Yv1 er varWar forsj barna og forsjrskyldur og um framf%rslu. Enn fremur er byggt  efnahagslegu sjlfst%Wi hj;na, sbr. varWandi forr%Wi eigna og skuldabyrgW og samningsfrelsi Yeirra, m.a. s1n  milli, og enn  sameiginlegri byrgW Yeirra  heimili og fj?lskyldu, sbr. framf%rslureglur. iV:/GS  + AW Yv1 er varWar stofnun og slit hjCskapar er %tlandi aW l?ggj?f  NorWurl?ndum verWi mj?g l1k. Er YaW vissulega af margv1slegum st%Wum keppikefli. Xetta  n%r ;skoraW viW um reglur um stofnun hjCskapar. Um lok hjCskapar verWa reglurnar hins vegar nokkuW breytilegar Y;tt fremur s) 1 orWi en  borWi. Reglur um ;gildingu hjCskapar hafa veriW afnumdar meW nUjum l?gum 1 Finnlandi, Noregi og Sv1Yj;W, en Y%r eru ;breyttar 1 d?nsku hjCskaparl?gunum og er gert rW fyrir Yv1 1 fumvarpi Yessu aW svo verWi einnig h)r  landi.  iV:/GS  + Um skilnaWi er Yess aW geta aW Finnar og Sv1ar hafa horfiW fr skilnaWi aW borWi og s%ng 1 hefWbundnum skilningi Yess hugtaks. 0 l?ggj?f Yeirra er l?gfest ein skilnaWargerW, l?gskilnaWur, og Y; meW tvenns konar tilbrigWum, Y.e. 1) l?gskilnaWur meW reynslut1ma 1 sex mnuWi eWa eitt r eftir aW leyfi er veitt til skilnaWar og svo 2) l?gskilnaWur umsvifalaust n sl1ks reynslut1ma. 0 reyndinni verWur ekki mikill munur  Yessum reglum og hinum eldri, sbr. Y; aW hj;n geta haldiW fram samvistum Y;tt leyfi til skilnaWar meW reynslut1ma s) veitt, en samkv%mt d?nsku, norsku og 1slensku reglunum valda samvistir Yv1 yfirleitt aW leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng fellur niWur, sbr. 35. gr. Yessa frumvarps Yar sem Y; er lagt til aW frjlslegri regla 1 Yessu efni verWi l?gfest en er nC, sbr. 33. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  + Xegar til loka hjCskapar kemur er almennt byggt  helmingaskiptareglunni, en samningsfrelsiW milli hj;na leiWir til Yess aW Yau geta skipaW mlum s1num annan veg aW vissu marki, Y.e. meW kaupmla. Frviksreglur fr helmingaskiptum hafa svo veriW l?gm%ltar 1 nokkrum m%li. Efnislega er svigrCmiW til aW v1kja fr helmingaskiptareglunni svipaW. LeiWirnar aW Yv1 sameiginlega marki aW skapa sveigjanlegt fyrirkomulag, sem veiti kost  aW taka tillit til sanngirni og haga aWila viW Crlausn hvers einstaks mls, eru Y; mismunandi aW nokkru. H)r er Yess m.a. aW geta aW 1 Danm?rku, Noregi og h)r  landi (breytist 1. jCl1 1992) starfa s)rstakir d;mst;lar, skiptar)ttir, sem fjalla um fjrskiptin ef ;skaW er, en sl1kum d;mst;lum er ekki til aW dreifa 1 Finnlandi og Sv1Yj;W. Vegna Yessa mismunar er nokkuW erfitt aW samr%ma norr%na l?ggj?f um Yetta efni. Fr sj;narmiWi norr%ns lagasamstarfs og Yeirra veigamiklu stefnumiWa, sem bCa Yar aW baki, m vel una viW Y%r niWurst?Wur er samstarfsnefndirnar hafa komist aW. L?ggjafarYingin norr%nu hafa tekiW till?gum nefndanna vel og er mikilv%gt aW samr%mi verWi h)r 1 sem r1kustum m%li. iV:/GS  + S%nsk heildarl?ggj?f um hjCskap var l?gfest 1987 og norsk voriW 1991 og veigamiklar breytingar voru gerWar  finnsku hjCskaparl?ggj?finni 1987 og hinni d?nsku 1989. Mikil gr;ska hefur veriW hin s1Wari r 1 nUm%lum  sviWi hjCskaparr)ttar  NorWurl?ndum.  Yetta einnig viW um ?nnur Evr;pul?nd sem m?rg hver hafa gerbreytt l?ggj?f sinni s1Wustu rin. Er h)r um straumhv?rf aW r%Wa 1 Yr;un sifjalaga Y;tt YaW verWi ekki rakiW h)r. &IV.  Helstu nUm%li frumvarpsins og yfirlit yfir efni Yess. ă p/KA #I. KAFLILpn /KAۃ z$ԌjX/KH  EfnissviW laganna og almenn kv%Wi. j/KH  + Xessi kv%Wi sn1Wa frumvarpinu efnisstakk og gegna almennu leiWs?guhlutverki. Benda m s)rstaklega  jafnr)ttiskv%Wi 2. gr. og kv%Wi 3. gr. um verkaskiptingu innan fj?lskyldu og skyldu maka til aW veita hinum upplUsingar um efnahag sinn. iV:/GS  + 0 kaflanum eru kv%Wi hliWst%W 1. og 2. gr. laga nr. 20/1923. #II. KAFLI Hj;nav1gsluskilyrWi. ă + Kaflinn er hliWst%Wur I. kafla laga nr. 60/1972, en til muna styttri svo aW ekki s) vitnaW til enn eldri laga. Vakin er athygli  eftirfarandi atriWum:  A. UndanYga fr aldursskilyrWi.  + Lagt er til aW afnuminn verWi skilnaWur um samYykki foreldra (l?grWamanns) sem skilyrWi fyrir Yv1 aW aldursleyfi verWi veitt, sbr. 7. gr. frumvarpsins, enda fg%tt aW foreldrar taki af skariW 1 Yv1 efni. Aldursleyfi eru nC mj?g ft1W.  B. Hj;nav1gsla geWveikra manna og Yroskaheftra, sbr. 5. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ + Lagt er til aW Yessi hjCskapartlmi verWi felldur niWur svo sem gert hefur veriW 1 nUjustu norr%nu hjCskaparl?gunum. Mikilv%gt er aW andlega fatlaWir menn nj;ti Yeirra mannr)ttinda aW geta stofnaW til fj?lskyldubanda.  C. UndanY%gt bann viW hjCskap tengdra manna, sbr. 8. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ + Lagt er til 1 frumvarpinu aW bann gegn v1gslu tengdra manna verWi fellt meW ?llu niWur og Yv1 8. gr. 1 heild sinni. Xykir r)ttm%tt aW fylgja h)r ford%mi norr%nu laganna, enda er bann Yetta ;fullkomiW Crr%Wi til aW n Yv1 takmarki sem aW baki kv%Winu bUr.  D. SkiptaskilyrWi 10. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ + 0 norr%na sifjalagasamstarfinu naut sC skoWun byrjar aW afnema b%ri lagakv%Wi er v?rWuWu skipti sem v1gsluskilyrWi. Varhugavert hefur Y; Y;tt aW afnema YaW h)r  landi og v1sast til athugasemda viW 12. gr. frumvarpsins.  E. HjCskapur hlfsystkina. iV:/GS ۃ + S%nsku l?gin fr 1987 heimila aW leyfa hjCskap milli Yessara aWila. D?nsku l?gin fr 1989 halda hins vegar ;breyttu hjCskaparbanni Yegar svo stendur . Norsku l?gin nUju heimila aW staWfesta megi hjCskap milli hlfsystkina ef Yeim hefur veriW ;kunnugt um fr%ndsemi er hj;nav1gsla f;r fram. Sl1k tilvik eru vafalaust fg%t h)rlendis 1 Yessu fmennisYj;Wf)lagi. Xykir ekki st%Wa til aW setja kv%Wi um Yetta 1 frumvarpiW. p/KA "III. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  K?nnun  hj;nav1gsluskilyrWum.jt3/KHۃ  + Kaflinn er hliWst%Wur II. kafla laga nr. 60/1972, en hefur aW geyma nokkuW fyllri reglur um Yetta efni en hann Y;tt hann feli ekki 1 s)r umtalsverWar breytingar  nCgildandi reglum sem Yykja hafa gefiW g;Wa raun. p/KA #IV. KAFLI pn /KAۃ jX/KH ! Hj;nav1gsla.# jt3/KHۃ  + Xessi kafli er hliWst%Wur III. kafla laga nr. 60/1972. z$Ԍ  A. V1gsluheimild presta, sbr. 17. gr.  + 0 17. gr. segir aW Yeir prestar Yj;Wkirkjunnar, sem greinir 1 l?gum nr. 62/1990 um starfsmenn Yj;Wkirkjunnar o.fl., s)u l?ggildir hj;nav1gslumenn, en d;ms- og kirkjumlarWuneytiW skuli aW fengnum till?gum biskups kveWa hvort aWrir prestv1gWir menn, sem starfa innan Yj;Wkirkjunnar, hafi heimild til hj;nav1gslu. Er ?rWugt aW setja kv%Wi er taki yfir alla Y starfsmenn sem h)r geta komiW til greina, t.d. presta sem rWnir eru til Yj;nustu af stofnunum eWa f)lagssamt?kum. Xykir Yv1 heppilegt aW lta YaW velta  kv?rWun rWuneytis  grundvelli tillagna biskups hvernig rWa skuli Yv1 mli til lykta. iV:/GS  + 0 3. mgr. 17. gr. er kveWiW  um v1gsluheimild Yj;Wkirkjupresta sem ltiW hafa af emb%tti. M%lt er fyrir um aW Yeir skuli hafa samYykki prests sem hj;nav1gsluheimild hafi og aW s prestur kanni hj;nav1gsluskilyrWi og takist  hendur byrgW  f%rslu hj;nav1gslu 1 kirkjub;k og skUrsluskilum 1 Yv1 sambandi. Xessi tilh?gun Yykir tryggilegri en nCgildandi skipan, en meW Yessu er v1gsluheimild presta Yessara ekki skert verulega.  B. Borgaralegir v1gslumenn, sbr. 18. gr. iV:/GS ۃ + Til samr%mis viW l?g um aWskilnaW d;msvalds og umboWsvalds 1 h)raWi, nr. 92/1989, hafa veriW gerWar breytingar  kv%Wum um borgaralega v1gslumenn. Lagt er til aW sUslumenn og l?gl%rWir fulltrCar Yeirra framkv%mi borgaralega hj;nav1gslu.  C. Tengsl v1gslumanns viW hj;naefni, sbr. 21. gr. iV:/GS ۃ + Vakin er athygli  nUm%li 1 21. gr. um aW skyldleiki eWa vensl v1gslumanns viW hj;naefni valdi ekki vanh%fi til aW kanna hj;nav1gsluskilyrWi eWa gefa saman hj;n. Er YaW 1 samr%mi viW venjur sem r)tt Yykir aW l?gskr, en Y%r reglur v1kja fr reglum stj;rnarfarsr)ttar um s)rstakt h%fi stj;rnvalda.   D. StaWfesting  hj;nav1gslu sem eigi er gild, sbr. 25. gr. iV:/GS ۃ + 0 niWurlagi 25. gr. frumvarpsins er nUm%li Yess efnis aW staWfesta megi hj;nav1gslu sem eigi hefur veriW gild Y;tt annaW hj;na eWa b%Wi s)u ltin. Getur YaW skipt sk?pum um skipti milli Yeirra. p/KA #V. KAFLIhpn /KAۃ jX/KH  :gilding hjCskapar.jt3/KHۃ  + Hann er hliWst%Wur IV. kafla laga nr. 60/1972. + :gilding hjCskapar er n%sta fg%t hvarvetna  NorWurl?ndum. 0 finnsku, s%nsku og norsku hjCskaparl?gunum er Yetta Crr%Wi fellt Cr gildi. 0 staW Yess er Yeim maka, sem misgert er viW, heimilaW aW krefjast l?gskilnaWar umsvifalaust. Gilda almennar l?gskilnaWarreglur um mliW, Yar  meWal um fjrskipti. Heimildir til frvika fr helmingaskiptareglu Yykja svo v1Wt%kar aW ekki s) Y?rf  s)rreglu um fjrskiptin. Kunnugt er aW Danir hafa ekki hugsaW s)r aW afnema reglur um ;gildingu hjCskapar, a.m.k. var YaW ekki gert meW lagabreytingu 1989. Um r?kstuWning v1sast til umsagnar um V. kafla h)r s1War. p/KA #VI. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  Hj;naskilnaWir..jt3/KHۃ  + Hann er hliWst%Wur V. kafla laga nr. 60/1972. iV:/GS  + Reglur hafa veriW gerWar einfaldari og hj;naskilnaWarst%Wum hefur f%kkaW, sbr. aW kv%Wi 32., 36., 37., 41. og 42. gr. laga nr. 60/1972 eru ekki 1 frumvarpinu. z$Ԍ  A. SkilnaWur aW borWi og s%ng, sbr. 33.! $ 35. gr. iV:/GS ۃ + kv%Wi frumvarpsins byggjast  Yv1 aW skilnaWi aW borWi og s%ng s) haldiW sem s)rstakri skilnaWargerW og gegnir hinu sama 1 d?nskum og norskum r)tti. Finnsku og s%nsku l?gin nUju nota Yetta hugtak hins vegar ekki. Er Yar talaW um skilnaW meW eWa n umhugsunart1ma sem oft er Y svipaWur aW t1malengd og viW skilnaW aW borWi og s%ng 1 hinum l?ndunum. S grundvallarmunur er m.a.  aW eftir finnskum og s%nskum r)tti er Yess ekki krafist aW hj;nin rjCfi samvistir, en ella falli niWur r)ttarhrif skilnaWarins.  iV:/GS  + SkilyrWi til skilnaWar aW borWi og s%ng skv. 33. og 34. gr. frumvarpsins eru ;brotnari en kv%Wi 31. og 32. gr. laga nr. 60/1972.  iV:/GS  + NUm%li er 1 35. gr. um hrif Yess aW samvistir hj;na haldist eftir aW skilnaWur aW borWi og s%ng er fenginn eWa hj;n taki aftur upp samvistir. Er Yar dregiW Cr kr?funni um samvistaslit og verWur Yessi skilnaWargerW Y sveigjanlegri og sttav%nlegri.  B. L?gskilnaWur, sbr. 36.! e# 40. gr.ă T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Lgmarkst1mi, sem l1Wa Yarf, fr Yv1 aW skilnaWur aW borWi og s%ng er veittur og til Yess aW l?gskilnaWur er kr%fur  grundvelli hans er vallt eitt r skv. 34. gr. laga nr. 60/1972. 0 36. gr. frumvarpsins er lagt til aW t1minn verWi styttur 1 sex mnuWi ef hj;n eru  einu mli um aW ;ska l?gskilnaWar, en ella verWi hann eitt r. Xykir sex mnaWa frestur fulln%gjandi Yegar samkomulag er milli hj;na um aW leita l?gskilnaWar.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  0 37. gr. er frestur styttur Cr Yremur rum skv. 35. gr. laga nr. 60/1972 1 tv? r 1 samr%mi viW niWurst?Wur 1 norr%na l?ggjafarsamstarfinu.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Samkv%mt 39. gr. er hjCskaparbroti haldiW sem l?gskilnaWarst%Wu andst%tt Yv1 sem er 1 finnskum, norskum og s%nskum r)tti. SC breyting er orWuW 1 39. gr. aW hjCskaparbrot, eftir aW skilnaWur aW borWi og s%ng er fenginn, geti ekki veriW grundv?llur aW l?gskilnaWi. Samkv%mt l?gum nr. 60/1972 helst trCnaWarskylda einnig  Yessu t1mabili.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  OrWalagi 40. gr. frumvarpsins um ofbeldisverk annars maka gagnvart hinu eWa b?rnum er breytt nokkuW.Ʒ  C. Brlausn um kr?fu til skilnaWar, sbr. 41. gr. iV:/GS ۃ + kv%Wum Yar aW lCtandi hefur veriW breytt til samr%mis viW kv%Wi laga um aWskilnaW d;msvalds og umboWsvalds 1 h)raWi, nr. 92/1989. Ef hj;n eru sammla um aW leita skilnaWar aW borWi og s%ng leysir sUslumaWur eWa l?gl%rWur fulltrCi hans Cr kr?fu og veitir leyfi, sbr. 1. mgr. 41. gr. frumvarpsins. Sama  viW ef hj;n leita sameiginlega l?gskilnaWar eftir lok sex mnaWa frests skv. 1. mgr. 36. gr. 0 ?Wrum tilvikum er h%gt aW leita skilnaWar aW borWi og s%ng eWa l?gskilnaWar hj sUslum?nnum ef hj;n eru sammla um YaW, en ella hj d;mst;lum. D;msmlarWuneytiW er eing?ngu mlskotsstig 1 Yessu sambandi. Er YaW grundvallarbreyting fr l?gum nr. 60/1972.  D. Sttaumleitan, sbr. 42. gr. iV:/GS ۃ + Samkv%mt 44. gr. laga nr. 60/1972, sbr. l?g nr. 132/1989, eru s%ttir vegna skilnaWa skyldubundnar. Skulu Y%r hafa fariW fram  s1Wustu sex mnuWum Wur en skilnaWar er leitaW.  NorWurl?ndum hefur kv%Wum um s%ttir veriW breytt svo aW hj;num er ekki skylt aW leita stta, en hins vegar veittur kostur  sttum, t.d. 1 s)rst?kum stofnunum um fj?lskyldurWgj?f. H)r  landi eru mj?g skiptar skoWanir um gildi stta 1 Yessu sambandi. Sifjalaganefnd hefur  grundvelli kannana sinna og athugana  gildi stta komist aW Yeirri z$  niWurst?Wu aW ekki s)u r?k til aW halda 1 YaW fyrirkomulag aW sttir s)u skyldubundnar nema Yegar hj;n hafa forsj fyrir ;sjlfrWa b?rnum. Xessa millileiW hafa NorWmenn einnig valiW. Sifjalaganefnd leggur herslu  aW hj;n eigi samt sem Wur vallt kost  sttameWferW og er kv%Wi 42. gr. orWaW meW YaW stefnumiW 1 huga. 0 lok greinarinnar eru fyrirm%li um aW unnt s) aW kveWa svo  aW s%ttir 1 stofnun um fj?lskyldurWgj?f geti komiW 1 staW stta af hendi annarra Yeirra sttasemjara sem greindir eru 1 kv%Winu, Y.e. prests og forst?Wumanns safnaWa og sUslumanns eWa d;mara. Eiga hj;n Yv1 nokkurra kosta v?l um sttasemjara samkv%mt kv%Winu. H)r er s)rst?k st%Wa til aW benda  fj?lskyldurWgj?f Yj;Wkirkjunnar. 0 Yessu sambandi skal vakin athygli  59. og 68. gr. frumvarps til barnalaga og V. kafla laga nr. 40/1991, um f)lagsYj;nustu sveitarf)laga. iV:/GS  + Samkv%mt 42. gr. er eigi skylt aW viWhafa sttatilraun ef hj;n ;ska b%Wi eftir l?gskilnaWi  grundvelli skilnaWar aW borWi og s%ng og er YaW nUm%li.  E. Umleitun um skilnaWarkj?r, sbr. 43. gr. iV:/GS ۃ + kv%Win um Yetta efni eru aW mestu ;breytt fr Yv1 sem er 1 45. gr. laga nr. 60/1972. X; segir 1 frumvarpinu aW umleitunar s) ekki Y?rf ef ;skaW er l?gskilnaWar  grundvelli skilnaWar aW borWi og s%ng, sbr. 36. gr., meW ;breyttum skilnaWarskilmlum. Er Yetta 1 samr%mi viW 42. gr. frumvarpsins.  F. Um gildi skilnaWarkjara vegna skilnaWar aW borWi og s%ng, sbr. 45. gr. iV:/GS ۃ + Samkv%mt henni skulu s?mu skilnaWarskilmlar gilda viW l?gskilnaW og viW skilnaW aW borWi og s%ng nema annars hafi veriW getiW Yegar skilnaWur aW borWi og s%ng var veittur.  iV:/GS  + kv%Wi um skipan forsjr barna og umgengnisr)tt Yykja eiga betur heima 1 barnal?gum en hjCskaparl?gum. Er Yeim skipaW 1 frumvarpi til barnalaga sem flutt var  AlYingi haustiW 1991. p/KA "VII. KAFLI;pn /KAۃ jX/KH  byrgW hj;na  framf%rslu fj?lskyldu sinnar.<j/KH  + Kaflinn er hliWst%Wur 3.!   11. gr. laga nr. 20/1923 og 49.!  52. gr. og aW nokkru 54. og 60. gr. laga nr. 60/1972. 0 kaflanum eru felld saman kv%Wi um framf%rsluskyldu hj;na b%Wi meWan  hjCskap stendur, sbr. A, og um l1feyri meW maka eftir skilnaW, sbr. B. Ekki kveWur mikiW aW nUm%lum 1 kaflanum, en kv%Win eru einfaldari 1 sniWum en hliWst%W kv%Wi laga nr. 60/1972 og 20/1923. "VIII. KAFLI !Eignir hj;na. Yfirlit yfir eignadeildir 1 hjCskap. + HliWst%W kv%Wi er aW finna 1 III. kafla laga nr. 20/1923. kv%Wum kaflans, sem fela 1 s)r nokkur nUm%li, er fyrst og fremst %tlaW YaW hlutverk aW veita yfirlit yfir eignadeildir 1 hjCskap og hafa leiWs?gugildi. iV:/GS  + 0 53. gr. er eignamynstri 1 hjCskap lUst samfellt og til leiWs?gu, Y.e. greindar eru Y%r eignadeildir sem til greina geta komiW. Xetta er nUm%li. iV:/GS  + 0 54. gr. er hugtakiW hjCskapareign skilgreint. HorfiW er fr hugtakinu hjCskaparr)tti, sbr. 1. mgr. 17. gr. laga nr. 20/1923, enda hefur YaW ekki verulegt sjlfst%tt gildi. iV:/GS  + 0 55. gr. er YaW einnig greint til yfirlits hvernig s)reign geti myndast, en hliWst%tt kv%Wi er ekki 1 l?gum nr. 20/1923. iV:/GS  z$!Ԍ + 0 56. gr. er vikiW aW Yv1 aW sameign geti myndast 1 hjCskap, sbr. og 53. gr., og kveWiW er  um aW eignarhlutdeild maka 1 sameign geti Umist veriW hjCskapareign eWa s)reign eftir Yv1 hver skipan er  fjrmlum hj;na. H)r er lagt til aW fr%WiskUring verWi l?gfest og er greinin nUm%li aW Yv1 er l?gskrningu varWar. iV:/GS  + 57. gr. samsvarar 2. mgr. 17. gr. laga nr. 20/1923 og felur ekki 1 s)r nUm%li. p/KA #IX. KAFLIEpn /KAۃ Forr%Wi maka  eign sinni. ă  A. Almenn kv%Wi, sbr. 58.! # 59. gr. iV:/GS ۃ + 58. gr. samsvarar 1. mgr. 18. gr. laga nr. 20/1923. 59. gr. er hliWst%W 19. gr. laga nr. 20/1923 og felur fyrst og fremst 1 s)r stefnumiW og undirst?Wu 1 regluheildinni um fjrml hj;na.  B. Takmarkanir  forr%Wi maka yfir eign sinni.ă jX/KH  1. 60. gr. um fasteignir.Gjt3/KHۃ  + HCn samsvarar 20. gr. laga nr. 20/1923. Veitir 60. gr. fj?lskyldu, er bUr  fasteign, r1kari vernd gegn rWst?funum Yess sem eignina  en 20. gr. T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + a.؃T  60. gr. reisir skorWur viW rWst?fun maka hvort sem fasteignin er hjCskapareign hans eWa s)reign, enda er verndarY?rfin jafnr1k 1 bWum tilvikum. $tlunin er aW bCjarWir falli undir 60. gr., en hins vegar ekki ;byggWar l;Wir, sbr. h)r enn fremur skUringarkv%Wi 62. gr.Ʒ  k/I1 @ + b.؃T  XaW er nUm%li aW skiliW er aW samYykki maka s) skriflegt svo sem YaW er t1Wast 1 reynd. Ʒ  k/I1 @ + c.؃T  X er YaW nUm%li aW kveWiW er  um samYykki ef annar maki, sem er leigutaki 1bCWar Yar sem fj?lskyldan bUr, vill segja upp leigusamningi. kv%WiW  einnig viW um framleigu  sl1ku hCsn%Wi eWa hluta Yess. Xetta kv%Wi tekur einnig til leigusamninga um atvinnuhCsn%Wi annars hj;na eWa beggja.Ʒ  k/I1 @ + d.؃T  0 2. mgr. 60. gr. er m%lt fyrir um samYykki ef maki vill afhenda hlutabr)f eWa ?nnur eignarskilr1ki sem tengjast sl1ku hCsn%Wi. kv%WiW er einskorWaW viW afhendingu og tekur ekki til veWsetningar  br)fum Yessum. iV:/GS Ʒ + VerWm%ti, er koma 1 staW fasteignar, t.d. eignarnmsb%tur, lCta ekki reglu 60. gr. 2. 61. gr. um lausaf). ă + HCn samsvarar 21. gr. laga nr. 20/1923. iV:/GS  + NUm%li eru Yessi: T a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + a.؃T  kv%WiW  viW Y;tt eign s) s)reign Yess er rWstafa vill innbCi o.fl.Ʒ  k/I1 @ + b.؃T  Greinin skilur aW samYykki skuli vera skriflegt. Ʒ  k/I1 @ + c.؃T  kv%WiW tekur til Yess er leigja  verWm%ti er fellur undir greinina.Ʒ "3. 62. gr. T a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + a.؃T  1. mgr. er skUringarkv%Wi viW 60. og 61. gr. og er hCn nUm%li. Xar segir aW greinar Yessar eigi einnig viW ef eign, sem er 1 sameign hj;na, er rWstafaW, Y.e. M rWstafar hluta s1num 1 eign sem er sameign Yeirra M og K. Vera m Y; aW sameignarreglur leiWi til Yess 1 einstaka tilviki aW b%Wi hj;nin Yurfi beinl1nis aW standa aW samningsgerWinni.Ʒ  k/I1 @ + b.؃T  X segir 1 1. mgr., aW kv%Win eigi viW ef aWeins hluta af eign s) rWstafaW eWa hann bundinn ?Wrum kv?Wum. Er einkum tt viW fasteign. H)r er l?gskrW ;tv1r%W fr%Wi z$"ԮskUring sem staWfest hefur veriW af d;mst;lum. kv%Win gilda einnig ef hluti l;War eWa lands undir fasteign, sem fj?lskyldan bUr , er seld eWa bundin eignarkv?Wum. V1saW er til skUringa fr%Wirita um YaW.Ʒ  k/I1 @ + c.؃T  2. mgr. 62. gr. er einnig nUm%li sem reist er  almennum lagar?kum og stutt sanngirnisr?kum.Ʒ "4. 63. gr.  iV:/GS ۃ + HCn er hliWst%W 22. gr. laga nr. 20/1923. XaW er nUm%li aW viWsemjandi maka getur skotiW synjun um aW veita samYykki til sUslumanns. Eru haldg;W r?k fyrir Yv1. "5. 64. gr. ă + 1. mgr. felur 1 s)r nUm%li er varWar YinglUsingu  skjali um fasteign sem 60. gr. tekur til.  skjal aW geyma yfirlUsingu um hvort Ctgefandi s) 1 hjCskap og um YaW hvort fj?lskyldan bCi  eigninni. Er Yetta hugsaW sem ?ryggiskv%Wi. 6. :gilding samninga er ganga 1 berh?gg viW 60.! O# 62. gr., sbr. 65. gr. ă + 0 65. gr. er YaW mikilv%ga nUm%li aW unnt s) aW ;gilda samning er 60. gr. tekur til vegna skorts  samYykki Y;tt viWsemjandi s) grandlaus um aW Y?rf hafi veriW  samYykki eins og  st;W. 0 2. mgr. 20. gr. laga nr. 20/1923 er grandsemi hins vegar forsenda fyrir ;gildingu samnings. VarWandi samninga skv. 61. gr. er regla 65. gr. frumvarpsins svipuW og 1 l?gum nr. 20/1923. 7. Gj?f til YriWja manns, sbr. 66. gr. ă + Greinin fjallar um riftun  gj?f maka til YriWja manns ef gj?f er Cr h;fi miWaW viW efnahag hj;na. SkilyrWi riftunar er aW viWtakandi s) grandsamur. Greinin er nUm%li. p/KA #X. KAFLIu_pn /KAۃ jX/KH  SkuldabyrgW hj;na._jt3/KHۃ  Heimild annars hj;na til aW skuldbinda hitt. ă + AW nokkru hliWst%Wur IV. kafla laga nr. 20/1923. H)r er safnaW saman 1 einn kafla dreifWum kv%Wum 1 l?gum nr. 20/1923. Meginreglurnar eru ;breyttar. 67. gr. fer meW grunnregluna, sbr. 25. gr. laga nr. 20/1923. 68. gr. r)ttar hana og er hCn nUm%li til frekari skUringar. iV:/GS  + 69. gr. samsvarar 12. gr. laga nr. 20/1923. Lagt er til aW afnumiW verWi s)rkv%WiW 1 12. gr. um samninga vegna s)rYarfa hCsfreyju og jafnt ltiW yfir b%Wi hj;n ganga hvaW Yetta varWar. 0 greininni segir aW heimild til samningsgerWar annars hj;na taki einnig til leigu hCsn%Wis vegna sameiginlegs heimilis hj;na, en hins vegar ekki atvinnuhCsn%Wis. iV:/GS  + 70. gr. er hliWst%W 14. gr. laga nr. 20/1923 en nokkru Yrengri. S)rregla 26. gr. laga nr. 20/1923 um fyrningu  kr?fu  hendur hCsfreyju vegna samnings skv. 12. gr. Yeirra laga er ekki 1 frumvarpinu. HCn samrUmist ekki jafnr)ttisviWhorfum nCt1mans. p/KA #XI. KAFLIMepn /KAۃ jX/KH  Samningar milli hj;na o.fl.ejt3/KHۃ  Reglur um s)reignir.  iV:/GS ۃ + 0 kaflanum er safnaW kv%Wum um samninga hj;na 1 milli, Yar  meWal um s)reignir samkv%mt kaupmla. Samhengisins vegna eru h)r raunar einnig reglur um aWrar s)reignir, svo sem vegna fyrirm%la gefenda eWa arfleiWenda. Xessi kv%Wi eru  v1W og dreif z$# 1 l?gum nr. 20/1923, sbr. m.a. kv%Wi V. kafla Yeirra, en heppilegra er til yfirlits aW fella Yau saman 1 einn kafla. iV:/GS  + 0 Yessum kafla eru Umis nUm%li.  A. Almennt kv%Wi, sbr. 71. gr. iV:/GS ۃ + Xar segir almennt aW hj;n geti samiW s1n  milli meW Yeim takm?rkunum sem l?g m%la fyrir um. Xetta er l?gfesting  meginreglu sem nC gildir, en er nUm%li sem l?gskrW regla.   B. Gjafir milli hj;naefna og hj;na, sbr. 72. og 73. gr. iV:/GS ۃ + 0 3. mgr. 72. gr. er nUm%li er heimilar aW gera kaupmla meW Yv1 efni aW venjulegt innbC  sameiginlegu heimili hj;na, sem aflaW er eftir gerW kaupmla, verWi s)reign. Xetta er frvik fr Yeirri meginreglu aW ekki s) unnt aW gera ;?fluW verWm%ti aW s)reign meW kaupmla.  C. S)reignir, sbr. 74.! " 77. gr.  1. S)reignir samkv%mt kaupmla. + 0 2. mgr. 74. gr. er lagt til aW l?gfest verWi YaW nUm%li aW unnt s) aW t1mabinda kaupmla, t.d. til 10 ra, og skilyrWa Y meW Yeim h%tti aW kaupmli gildi ekki ef hj;n eignist sameiginlegan skylduerfingja.  iV:/GS  + 0 3. mgr. 74. gr. eru nokkur nUm%li 1 sambandi viW kaupmlagerW Y er greinir 1 l?gum nr. 10/1962. Er lagt til aW h%gt s) aW kveWa svo  aW um s)reign samkv%mt kaupmla fari sem um hjCskapareign aW ?Wru hvoru hj;na ltnu. iV:/GS  + 0 2. mgr. 23. gr. laga nr. 20/1923 segir aW arWur af s)reign skuli teljast hjCskapareign nema ?Wruv1si s) l?glega kveWiW. Alloft eru kv%Wi 1 kaupmla, gjafagerningi eWa erfWaskr Yar sem m%lt er svo fyrir aW arWur af s)reign verWi einnig s)reign. 0 75. gr. er lagt til aW s1Wastgreind tilh?gun verWi l?gfest sem aWalregla, Y.e. aW arWur (tekjur) af s)reign verWi einnig s)reign nema annars s) getiW 1 kaupmla eWa 1 fyrirm%lum gefanda eWa arfleiWanda. HliWst%tt kv%Wi er 1 s%nsku l?gunum nUju og hinum finnsku og norsku og verWur v%ntanlega l?gfest hvarvetna  NorWurl?ndum.  2. S)reignir samkv%mt kv?rWun gefenda eWa arfleiWenda. ă + 0 77. gr., er samsvarar 2. t?lul. 1. mgr. 23. gr. laga nr. 20/1923, er 1 fyrsta lagi YaW nUm%li aW gefandi eWa arfleiWandi geti m%lt svo fyrir aW gj?f eWa arfur verWi s)reign meW Yv1 efni er greinir 1 74. gr., Yar  meWal geti hann bundiW s)reignina viW %vi annars eWa t1mabundiW hana og skilyrt. Samkv%mt 75. gr. verWur arWur af sl1kri s)reign einnig s)reign nema annars s) getiW. Enn er YaW nUm%li 1 2. mgr. 77. gr. aW hj;num s) fyrirmunaW aW breyta kv%Wum gefanda eWa arfleiWanda um s)reign nema sl1kt s) heimilaW 1 gjafagerningi eWa erfWaskr eWa leiWi ;tv1r%tt af Yeim gerningum. Leysir Yetta skUringarkv%Wi Cr ;vissu.  D. AWrir samningar milli hj;na, sbr. 78. og 79. gr. iV:/GS ۃ + Um aWra samninga hj;na eru kv%Wi 1 31.!  35. gr. laga nr. 20/1923. Eru 31., 33. og 34. gr. teknar upp l1tt breyttar 1 73., 78. og 79. gr. frumvarpsins nema kv%Wi 32. gr. sem ekki Y;tti st%Wa til aW hafa 1 frumvarpi Yessu. p/KA "XII. KAFLIxpn /KAۃ jX/KH " Kaupmlar.cxjt3/KHۃ  + 0 Yessum kafla er skipaW samfellt kv%Wum um kaupmla, h%fi til kaupmlagerWar, z$$ form Yeirra og reglum um skrningu. kv%Wi um Yetta efni eru nokkuW dreifW 1 l?gum nr. 20/1923, en er aWallega aW finna 1 V. og IX. kafla Yeirra. + 0 kaflanum eru Umis nUm%li: + Um form kaupmla er YaW nUm%li 1 80. gr. aW undirritun hj;na eWa hj;naefna skuli staWfesta af l?gb;kanda eWa l?gmanni eWa fulltrCa hans eWa af tveimur vottum sem skulu vera samt1mis viWstaddir og skal koma fram 1 vottorWi Yeirra aW um kaupmla s) aW r%Wa. Vottarnir eiga aW vera l?grWa og staWfestingarh%fir samkv%mt r)ttarfarsl?gum.  iV:/GS  + 0 82. gr. frumvarpsins er tekiW fram aW skrning kaupmla s) forsenda fyrir r)ttarhrifum hans, b%Wi gagnvart YriWja manni og  milli hj;na. iV:/GS  + Reglur um skrningu kaupmla eru svipaWar nCgildandi reglum, en Y%r eru m.a. f%rWar til samr%mis viW YinglUsingal?g, nr. 39/1978. Vakin er athygli  87. gr. er varWar YinglUsingu  kv%Wi kaupmla um fasteign, skip st%rra en 5 smlestir og skrsett loftf?r. Greinin er nUm%li sem l?gskrW regla. 0 89. gr. er YaW nUm%li aW hvort hj;na getur krafist Yess aW kaupmli verWi afskrWur 1 kaupmlab;k Yegar hjCskap er lokiW, en Y; ekki fyrr en fjrskipti hafa fariW fram. Erfingi getur einnig krafist Yessa. p/KA "XIII. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  Um fjrskipti milli hj;na n skilnaWar.vjt3/KHۃ  + 0 VI. kafla laga nr. 20/1923 eru kv%Wi um skipti til fjrslita milli hj;na n Yess aW til skilnaWar komi. Xessum kv%Wum hefur ekki veriW mikiW beitt h)r  landi. 0 umr%Wum 1 norr%na l?ggjafarsamstarfinu hafa skoWanir veriW skiptar um hvort halda eigi Yessum reglum. Sifjalaganefnd hefur hallast aW Yv1 aW svo verWi, m.a. vegna Yess aW Y%r eru taldar hafa nokkurt varnaWargildi. kv%Win eru l1tt breytt fr kv%Wum VI. kafla laga nr. 20/1923. Tengsl Yessa kafla viW kv%Wi skiptalaga nr. 20/1991 hafa veriW athuguW s)rstaklega. p/KA "XIV. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  Um fjrskipti milli hj;na vegna hjCskaparslita o.fl.Cjt3/KHۃ  + Efnisreglur um fjrskipti milli hj;na vegna hjCskaparslita eiga aW mati sifjalaganefndar heima 1 hjCskaparl?gum. Hefur YaW veriW m;tuW l?ggjafarstefna, sbr. VII. kafla laga nr. 20/1923 og VI. kafla laga nr. 60/1972. Skiptar skoWanir eru hins vegar um YaW hvort formreglum eWa verklagsreglum um framkv%md skipta eigi aW ?Wru leyti aW skipa 1 skiptal?g eWa hjCskaparl?g og er YaW ml leyst meW mismunandi h%tti 1 norr%num l?gum. H)r er Yess aW g%ta aW greinimark milli efnisreglna og formreglna er hvergi n%rri hnitmiWaW.  iV:/GS  + Norr%na l?ggjafarsamstarfiW um endurskoWun hjCskaparlaga t;k m.a. til skiptareglna, fyrst og fremst efnislegra skiptareglna. Var YaW haft 1 huga viW samningu frumvarpsins aW tekiW v%ri tillit til Yeirra meginniWurstaWna sem fengust 1 Yv1 samstarfi, svo og Yeirra nUju norr%nu laga sem sett hafa veriW meW hliWsj;n af Yv1. Xetta  t.d. viW um YaW t1mamark er miWa skal eignir og skuldir hj;na viW, sbr. 101. gr., um verWm%ti sem maki getur krafist aW haldiW s) utan skipta, sbr. 102 gr., um frvik fr helmingaskiptareglu viW slit hjCskapar, sbr. 104 gr., um endurgjaldskr?fur, sbr. 107. gr., og um efnisviWmiWun varWandi Ctlagningu verWm%ta, sbr. 108. og 109. gr. Einkum eru YaW norsku l?gin sem h?fW eru til fyrirmyndar viW m;tun kv%Wanna. Enn fremur var leitast viW aW kanna og f%ra s)r 1 nyt reynslu af framkv%md Yessara mla h)r  landi og naut sifjalaganefnd rWgjafar reyndra skiptarWenda viW m;tun kv%Wanna. iV:/GS  + 0 skiptal?gum nr. 20/1991 eru nokkur kv%Wi er fela 1 s)r efnislegar skiptareglur. ViW z$% samningu kaflans hefur veriW tekiW miW af Yeim svo langt sem Yau n 1 Yessu efni og leitast viW aW laga reglur frumvarpsins aW Yeim l?gum. Hafa kv%Wi kaflans veriW st1luW meW YaW 1 huga aW tengja saman skiptal?g og Y regluheild er XIV. kafli frumvarpsins geymir. Er Yar mj?g v1saW til einstakra kv%Wa skiptalaga nr. 20/1991. + H)r  eftir verWur athygli beint aW feinum atriWum 1 XIV. kafla: T a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + a.؃T  Um greinimarkiW, sem miWa ber viW eignir og skuldir, er nUm%li 1 101. gr. 0 frumvarpinu segir aW leggja skuli til grundvallar YaW t1mamark er h)raWsd;mari t;k fyrst fyrir kr?fu um opinber fjrskipti n hjCskaparslita eWa sUslumaWur ums;kn um leyfi til skilnaWar eWa d;msml var h?fWaW til skilnaWar eWa ;gildingar hjCskapar. kv%WiW er 1 samr%mi viW 1. mgr. 104. gr. skiptalaga.Ʒ  k/I1 @ + b.؃T  0 102. gr. frumvarpsins segir um verWm%ti sem maki getur krafist aW komi ekki til skipta. Eru Y%r reglur aW nokkru 1 samr%mi viW lagaframkv%md, en jafnframt g%tir Yar nUm%la. Greinin er 1 samr%mi viW hliWst%tt kv%Wi 1 norskum l?gum.Ʒ  k/I1 @ + c.؃T  0 104. gr. er meginreglan um frvik fr helmingaskiptareglunni. SC regla er nC 1 57. gr. laga nr. 60/1972. HCn hefur Y;tt gegna g;Wu hlutverki, en Y;tt fela 1 s)r of Yr?nga heimild til frvika. 0 norr%na l?ggjafarsamstarfinu var r%tt r%kilega um efni sl1krar reglu og er tekiW tillit til Yeirra umr%Wna viW m;tun 104. gr. og Y ekki s1st h?fW hliWsj;n af d;mum og annarri lagaframkv%md varWandi 57. gr. laga nr. 60/1972 og reynslu sem af henni hefur fengist.Ʒ  k/I1 @ + d.؃T  kv%Wi 105. gr. fela 1 s)r rUmri reglur en nC um aW gerlegt s) aW taka tillit til pers;nulegra Yarfa viW uppgj?r bCs.Ʒ  k/I1 @ + e.؃T  kv%Wi 107. gr. um endurgjaldskr?fur er 1 st;rum drttum 1 samr%mi viW kv%Wi laga nr. 20/1923, 51.!   54. gr.Ʒ  k/I1 @ + f.؃T  kv%Win um Ctlagningu verWm%ta veita aukiW svigrCm til aW taka tillit til s)rYarfa maka og barna, sbr. 108. og 109. gr. Benda m s)rstaklega  1., 2. og 5. t?lul. 108. gr. Ʒ  k/I1 @ + g.؃T  kv%Wi 111. gr. er nUm%li.Ʒ #XV. KAFLI Um r)ttarfar 1 hjCskaparmlum o.fl. ă + 0 Yessum kafla eru endurskoWuW kv%Wi VII. kafla laga nr. 60/1972. Tmsu er breytt h)r 1 efnisskipan og uppbyggingu kaflans, kv%Wi einf?lduW og nokkur felld niWur. Mj?g er h)r tekiW tillit til nUrra laga um meWferW einkamla, nr. 91/1991. T a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + a.؃T  L?gs?gureglur skv. 114. gr. eru nokkru v1Wt%kari en skv. 66. gr. laga nr. 60/1972. Ʒ  k/I1 @ + b.؃T  Samkv%mt 117. gr. frumvarpsins s%ta hjCskaparml aW meginstefnu til meWferW einkamla. 0 kaflanum er m%lt fyrir um nokkur frvik fr Yv1 sem nauWsynleg eru vegna s)reWlis Yessara mla.Ʒ  k/I1 @ + c.؃T  0 122. gr. eru s)rkv%Wi um frUjun sem Y?rf er .Ʒ p/KA "XVI. KAFLIpn /KAۃ jX/KH  Um meWferW og Crlausn stj;rnvalda  mlum samkv%mt l?gum Yessum.jt3/KHۃ  + Xessi kafli er nUr aW stofni til. Hann er hliWst%Wur IX. kafla 1 frumvarpi til barnalaga. p/KA "XVII. KAFLIPpn /KAۃ jX/KH  Gildistaka, lagaskil og brottfallin l?g.jt3/KHۃ  + Lagt er til aW l?gin, ef samYykkt verWa, gildi einnig aW meginstefnu til um Yau hj;nab?nd sem til er stofnaW fyrir gildist?ku laganna. Nokkur frvik eru Y; fr Yv1 um til z$&Ԯtekna gerninga. iV:/GS  + 0 133. gr. er lagt til aW l?gin taki gildi 1. jCl1 1993.  Athugasemdir viW einstaka kafla og greinar frumvarpsins.ă !Um I. kafla. iV:/GS ۃ + kv%Wi Yessa kafla eru almenns eWlis, en fjalla um ;l1kt efni. Einum Yr%Wi marka Yau l?gunum efnissviW, sbr. 1. gr. >Wrum Yr%Wi eru Yar kv%Wi um jafnst?Wu hj;na og verkefni innan fj?lskyldu, sbr. 2. og 3. gr. X eru Yar kv%Wi sem gegna almennu leiWs?guhlutverki og eru %tluW til yfirlits, einkum um fjrmlaskipunina, sbr. 4.! c 6. gr. Xau kv%Wi f svo s1War fyllra inntak 1 einst?kum greinum frumvarpsins. kv%Wi 2. gr. svara til 1. og 2. gr. laga nr. 20/1923, en kv%Wi 2. mgr. 3. gr. til 11. gr. laganna. kv%Wi 1. mgr. 3. gr. og 4. og 5. gr. eiga ekki beina samsv?run 1 l?gunum eins og Yau eru nC, en 6. gr. frumvarpsins svarar til 2. mgr. 18. gr. laga nr. 20/1923. #Um 1. gr. iV:/GS ۃ + H)r er YaW afmarkaW til hverra l?gin taki ef samYykkt verWa. Eru Yau einskorWuW viW hj;n 1 skilningi sifjar)ttarins, Y.e. viW karl og konu sem gefin hafa veriW saman 1 hjCskap svo aW lgmarksskilyrWum um gildi hj;nav1gslu s) fulln%gt, sbr. 24. og 25. gr. Yessa frumvarps. N Yau ekki til ;v1gWrar sambCWar. L?g gera aW v1su hlut sambCWarkonu og sambCWarmanns hinn sama og hj;na 1 m?rgum samb?ndum og er YaW m.a. rakiW 1 riti GuWrCnar Erlendsd;ttur: :v1gW sambCW 1988. 0 norr%num l?gum og lagafrumv?rpum er hvarvetna hafnaW Yeirri hugmynd aW fjalla samfellt og 1 sama lagablki um Yessi tvenn sambCWarform og hinu sama gegnir yfirleitt um evr;pska sifjal?ggj?f. Xykir fara betur  Yv1 aW l?ggj?f um ;v1gWa sambCW taki miW af hverju einst?ku lagasambandi. S)rst?k st%Wa er til aW kanna hvort ekki s) r)ttm%tt aW setja lagakv%Wi um sameiginlegan bCstaW sambCWarf;lks og bCsl;W  sameiginlegu heimili, m.a. Yannig aW reistar verWi skorWur viW aW annaW Yeirra rWstafi sl1kum verWm%tum n Yess aW samYykki hins komi til. Um fjrskipti viW slit  ;v1gWri sambCW hafa gengiW allmargir stefnumarkandi d;mar 1 H%star)tti hin s1Wari r. Er Y?rf  Yv1 aW kannaW verWi hvort ekki s) st%Wa til aW setja efnislegar lagareglur um Yennan mikilv%ga Ytt meW hliWsj;n af d;munum til fyllingar kv%Wum skiptalaga nr. 20/1991 sem hafa aW geyma verklagsreglur um skipti viW slit ;v1gWar sambCWar, sbr. XIV. kafla Yeirra. X Yarf frekari athugun  kv%Wum Umissa laga Yar sem til greina kemur aW gera hlut ;v1gWrar sambCWar hinn sama eWa svipaWan og hjCskapar, b%Wi aW Yv1 er r)ttindi og skyldur varWar.  iV:/GS  + 0 1. gr. er f;lgiW aW hjCskapur getur aWeins myndast milli karls og konu. FrumvarpiW tekur Yv1 ekki til heita samkynja manna um sambCW. Um YaW hafa nUlega veriW sett l?g 1 Danm?rku, sbr. l?g nr. 372/1989. #Um 2. gr. iV:/GS ۃ + 0 upphafi 2. gr. er almennt kv%Wi um jafnst?Wu hj;na. kv%Winu er fyrst og fremst %tlaW hlutverk  sviWi sifjar)ttar og einkar)ttar almennt. kv%WiW %tti einnig aW hafa gildi  ?Wrum lagasviWum, m.a. sem l?gskUringarregla.  iV:/GS  + 0 2. gr. segir aW hj;n s)u 1 hv1vetna jafnr)tth 1 hjCskap s1num. Ef Yetta kv%Wi verWur samYykkt er afnuminn s munur er kann aW vera 1 sifjal?gum aW Yv1 er varWar lagast?Wu karls og konu 1 hjCskap. Nefna m sem d%mi 12., 26. og 27. gr., sbr. 28. gr. laga nr. 20/1923, en hliWst%W kv%Wi eru ekki tekin 1 Yetta frumvarp. iV:/GS  + LagastaWa hvors hj;na um sig gagnvart b?rnum  einnig aW vera hin sama. Segir nnar um YaW 1 barnal?gum, nr. 9/1981, og 1 frumvarpi til barnalaga. H)r er m.a. tt viW z$' st?Wu hj;na sem forsjraWila og l?grWenda meW r)ttindum og skyldum Yv1 samfara. S)rst?k kv%Wi 1 ?Wrum l?gum geta Y; kveWiW  um annaW, sbr. t.d. um r1kisfang, l?gheimili, kenningarnafn og forsj eftir hjCskaparslit og ganga Yau framar hinu almenna kv%Wi 2. gr. iV:/GS  + kv%Wi 2. gr. sver sig aW ?Wru leyti 1 %tt viW 1. og 2. gr. laga nr. 20/1923. XaW er Y; v1Wt%kara Yar sem h)r er kveWiW svo  aW hj;n skuli 1 sameiningu annast uppeldi og velferW barna sinna. iV:/GS  + 0 2. gr. segir aW vinna  heimili feli 1 s)r framl?g til framf%rslu fj?lskyldunnar og er Yetta r)ttaW 1 47. gr. frumvarpsins. 0 Yessu felst aW t.d. hCsm;Wir, sem vinnur  heimili en ekki utan Yess, er ekki fremur framf%rW af eiginmanni s1num, en hann af henni. HugtakiW framf%randi verWur aW skUrgreina 1 samr%mi viW Yessi viWhorf. En h)r er meira 1 efni. XaW hj;na, sem vinnur aWallega eWa eing?ngu  heimili, leggur grundv?ll aW Yv1 aW hitt geti aflaW s)r tekna utan heimilis. HiW s1Warnefnda hefur jafnaWarlega fjrrWin og Yau verWm%ti, sem YaW aflar 1 skj;li Yeirra, verWa hjCskapareign Yess. Hlutdeild hins heimavinnandi 1 eigninni verWur ekki virk aW rWi fyrr en viW hjCskaparslit. Xetta er galli viW norr%na eignamynstriW og afleiWing Yess er Y einnig sC aW viW fjrskipti viW hjCskaparslit hefur s maki, sem  verWm%tiW aW hjCskapareign, forgangsr)tt til Yess aW f YaW 1 sinn hlut viW Ctlagningu. Heimavinnandi makinn leggur meW vinnu sinni  heimili til veigamikinn skerf til heimilis og fj?lskyldunnar. StuWlar hann meW Yv1 aW ?flun tekna og sp?run Ctgjalda o.fl. Er r)ttm%tt aW telja, a.m.k. hvaW snertir eignir eins og 1bCWarhCsn%Wi og innbC  heimili, aW YaW hj;na komi til greina viW Ctlagningu Yeirra verWm%ta miWaW viW mat  Y?rfum hvors um sig  verWm%ti. Xetta hefur orWiW niWurstaWa 1 d;mum H%star)ttar Noregs 1 svonefndum hCsm%Wrad;mum allt fr 1975. Er frumvarp Yetta miWaW viW aW hliWst%W niWurstaWa geti orWiW h)r  landi. Um Yessi verWm%ti gilda s)rstakar reglur um samYykki vegna rWst?funargerninga, sbr. 20. og 21. gr. laga nr. 20/1923, sbr. og 60.! z  63. gr. frumvarpsins. Bent er h)r  108.!  109. gr. frumvarpsins er geyma s)rreglur um Ctlagningu verWm%ta meW hliWsj;n af Y?rfum hvors maka um sig. #Um 3. gr. iV:/GS ۃ + 0 1. mgr. er almennt kv%Wi um aW hj;n skuli skipta verkefnum  heimili milli s1n, svo og Ctgj?ldum vegna heimilisrekstrar, sbr. og 2. mgr. 2. gr. Xetta kv%Wi er vissulega almenns eWlis, enda ;gerlegt aW setja hnitmiWaWar reglur um verkaskiptingu, m.a. vegna Yess hve misjafnlega hagar til. kv%WiW  b%Wi aW gegna leiWs?guhlutverki og eins markar YaW almenna stefnu er gildi %tti aW hafa. Xr;unin er vafalaust sC aW b%Wi hj;n taki nC aukinn Ytt 1 heimilisst?rfum og er Yessu kv%Wi %tlaW aW stuWla enn frekar aW Yeirri mikilv%gu Yr;un. iV:/GS  + Skipting Ctgjalda vegna heimilisrekstrar hlUtur aW fara eftir getu hj;na og aWst%Wum, sbr. 1. mgr. 47. gr. og 1. mgr. 48. gr. frumvarpsins, en r)ttm%tt Yykir aW kveWa  um Yessa almennu stefnu 1 3. gr. Heimilisrekstur er v1Wt%kara orW en framf%rsluframl?g, sbr. VII. kafla, og n%r YaW m.a. yfir margv1sleg Ctgj?ld vegna hCsn%Wis fj?lskyldu, Yar  meWal hCsaleigu, afborganir af lnum af 1bCWarhCsn%Wi, Ctgj?ld vegna rafmagns, hitunar, s1ma, Ctvarps og sj;nvarps, bCsgagna og hCsgagna. kv%WiW tekur ekki s)rstaklega til skatta, en gert er rW fyrir Yv1 aW greiWsla  sk?ttum, Yar sem hj;n eru samsk?ttuW, falli undir kv%WiW. iV:/GS  + 0 2. mgr. 3. gr. er kv%Wi sem svipar til 11. gr. laga nr. 20/1923. HCn er Y; v1Wt%kari en 11. gr. Yar sem h)r er lagt til aW hj;num s) almennt skylt aW gefa hvort ?Wru upplUsingar um afkomu s1na, Y.e. um tekjur, eignir og skuldir og horfur  n%stunni. Helg z$(Ԯast Yetta af samst?Wu hj;nanna, sameiginlegri byrgW Yeirra og trCnaWi sem r1kir  milli Yeirra. kv%Wi 11. gr. laga nr. 20/1923 einskorWar upplUsingaskylduna viW YaW er taka Yarf kv?rWun um framf%rsluskyldu hj;nanna. Maka getur veriW Y?rf  upplUsingum um Yetta endran%r og er kv%WiW viW Yetta miWaW. Hitt er lj;st aW afkoma og efnahagur geta veriW torvirt, s)rstaklega hj Yeim er stunda atvinnurekstur og verWur aW tClka kv%WiW meW Yetta 1 huga. iV:/GS  + Samkv%mt 114. gr. laga nr. 75/1981, um tekjuskatt og eignarskatt, bera hj;n ;skipta byrgW  greiWslum skatta sem  Yau eru lagWir. XaW Yeirra sem innir af hendi greiWslu getur krafiW hitt um Yann hluta skatts sem koma skyldi 1 Yess hlut miWaW viW tekjur og eignir hvors hj;na. Um skattskyldu og framt?l hj;na eru kv%Wi 1 5. gr., 63.!  65. gr. og IX. kafla laganna. 0 1. mgr. 91. gr. Yeirra er m%lt svo fyrir aW skattskyldur aWili skuli afhenda skattstj;ra eWa umboWsmanni hans skattframtal ?1 Yv1 formi sem r1kisskattstj;ri kveWur . Samkv%mt Yessu er gert rW fyrir aW b%Wi hj;n undirriti framtal, sbr. Y; undantekningu 1 lok 1. mgr. 64. gr. um skattframtal hj;na sem sl1ta hjCskap eWa samvistum  Yv1 ri sem tekna er aflaW eWa eignir miWast viW. 0 framkv%md munu skattyfirv?ld yfirleitt lta afskiptalaust Y;tt aWeins annaW hj;na undirriti skattframtal og Y fyrir h?nd beggja. XaW hj;na, sem ekki undirritar skattframtal,  skv. 2. mgr. 3. gr. frumvarpsins kr?fu  Yv1 aW hitt lti Yv1 1 t) Y%r upplUsingar er framtaliW geymir. Ef YaW hj;na, sem eitt hefur undirritaW framtaliW, virWir Yessa kr?fu aW vettugi er h)r  Yv1 byggt aW hitt hj;na eigi tilkall til Yess aW f lj;srit af skattframtali hj skattstj;ra eWa upplUsingar um efni Yess. 0 norsku hjCskaparl?gunum fr 1991 er kveWiW svo  aW maki geti krafist Yess aW f aW kynna s)r skattframtal hins hj skattstj;ra eftir atvikum meW Yv1 aW f lj;srit af Yv1 ef svo ber undir. Ekki Yykir brUn Y?rf  sl1ku kv%Wi h)r Yar eW upplUsingar um Yetta munu kr%far hj skattyfirv?ldum samkv%mt almennum, ;skrWum reglum um aWgang aWila aW opinberum g?gnum hj stj;rnsUslunni. #Um 4. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi er til yfirlits og leiWs?gu um hiW almenna fjrskipulag 1 hjCskapnum samkv%mt frumvarpi Yessu. H)r er m?rkuW sC meginstefna aW hj;n hafi forr%Wi eigna sinna og beri byrgW  eigin skuldum, en ekki skuldum hins. Um Yetta tvennt eru svo r%kileg kv%Wi 1 frumvarpinu, sbr. VIII. og IX. kafla um eignir hj;na, forr%Wi Yeirra og takmarkanir  Yv1 og X. kafla um skuldabyrgW hj;na og frvik fr almennu reglunni um skipta skuldabyrgW. #Um 5. gr. iV:/GS ۃ + HCn fjallar samfellt um YaW hvernig hjCskap geti lokiW, Y.e. fyrir ;gildingu hans, l?gskilnaW og andlt maka. 0 Yessu sambandi er r)tt aW vekja athygli  kv%Wi 20. gr. laga nr. 44/1981, um horfna menn. XaW tekur til Yess er annaW hj;na hefur horfiW og d;mur gengur um YaW aW makinn teljist vera ltinn. Heimilar sC d;msCrlausn hinu hj;na aW ganga 1 hjCskap. Ef YaW hefur gengiW 1 hjCskap aW nUju og makinn, sem CrskurWaWur var ltinn, kemur fram kveWur 20. gr. svo  aW Yetta haggi ekki gildi s1Wara hjCskaparins. iV:/GS  + 0 2. mgr. 96. gr. frumvarpsins segir aW efnisreglur um fjrskipti skv. XIV. kafla frumvarpsins eigi einnig viW Yegar bCi er skipt eftir lt annars hj;na til kv?rWunar um eignarhlut hvors um sig nema annaW leiWi af einst?kum kv%Wum. Skipti eftir ltinn mann hl1ta einnig reglum skiptalaga og erfWalaga. iV:/GS  + HjCskap lUkur ekki Y;tt leyfi s) veitt til skilnaWar aW borWi og s%ng og Yv1 s1Wur Y;tt fjrskipti fari fram skv. XIII. kafla frumvarpsins n skilnaWar. z$)Ԍ #Um 6. gr. iV:/GS ۃ + 0 Yessari grein er m?rkuW sC mikilv%ga meginregla aW viW skilnaW og andlt skuli haga fjrskiptum svo aW sk1rri hjCskapareign hvors um sig verWi skipt til helminga. Um Yetta segir nnar 1 XIV. kafla frumvarpsins, Yar  meWal hvaWa verWm%ti geti veriW undanYegin skiptum og svo um frvik fr helmingaskiptum (?skskipti ).  iV:/GS  + 6. gr. kveWur  um kv?rWun  eignarhluta, en viW andlt er YaW hann sem kemur til arfskipta eftir hinn ltna. Ef YaW hj;na, er lengur lifir, f%r leyfi til setu 1 ;skiptu bCi kemur ekki aW svo st?ddu til kv?rWunar  eignarhluta og erfWahluta. iV:/GS  + 0 6. gr. segir enn fremur aW hj;n geti samiW um fjrskipti s1n vegna skilnaWar, sbr. og 95. gr., en einnig getur hvort Yeirra krafist Yess aW opinber skipti fari fram, sbr. 96. gr. iV:/GS  + Um fjrskipti vegna ;gildingar hjCskapar eru s)rreglur 1 30. og 31. gr. frumvarpsins. !Um II. kafla.  A. Almennar athugasemdir um hj;nav1gsluskilyrWi og hj;nav1gslur. iV:/GS ۃ + Xessi kafli fjallar um hj;nav1gsluskilyrWi og er %tlaW aW leysa kv%Wi I. kafla laga nr. 60/1972 af h;lmi. iV:/GS  + Xr;un sifjalaga v1Wa um l?nd hefur faliW 1 s)r aW mj?g hefur dregiW Cr hjCskapartlmum fyrri t1War. Allmargir Yeirra hafa veriW meW ?llu felldir Cr l?gum eWa t.d. gerWir undanY%gir 1 staW Yess aW vera afdrttarlausir. Sumpart hefur og veriW felld Cr l?gum heimild til aW ;gilda hjCskap Y;tt hjCskapur gangi 1 berh?gg viW tiltekinn hjCskapartlma.  iV:/GS  + MeW l?gum nr. 60/1972 voru r;tt%kar breytingar gerWar  Yessu sviWi. Afnumin voru kv%Wi er l)tu sjCkd;ma, aWra en geWveiki, sbr. og vitsmunaskerWingu, tlma hjCskap og afnumiW var undanY%gt bann viW hjCskap manns og afkomanda br;Wur eWa systur. Enn fremur var afnumiW undanY%gt bann viW hjCskap Wur giftra kvenna tiltekinn t1ma fr hjCskaparlokum. Bann viW v1gslu tengdra manna 1 beinan legg var gert undanY%gt og hiW sama var um bann viW v1gslu geWveikra manna og Yeirra er var vitsmuna vant. iV:/GS  + X er Yess aW geta aW kv%Wi um hj;nav1gslualdur karla hafa tekiW stakkaskiptum smm saman. 0 l?gum nr. 39/1921 voru aldursm?rkin 18 r fyrir konur, en 21 r fyrir karla, en h?fWu veriW allt fr siWaskiptum til gildist?ku Yeirra laga 16 og 20 r. Hj;nav1gslualdur karla l%kkaWi 1 20 r meW l?gum nr. 77/1967. MeW 1. gr. laga nr. 60/1972 voru l?gfest s?mu aldursm?rk fyrir b%Wi kynin, 18 r. iV:/GS  + 0 norr%na lagasamstarfinu hafa kv%Wi um hj;nav1gsluskilyrWi s%tt r%kilegri athugun. XaW eru vissulega mikilv%g mannr)ttindi aW menn geti stofnaW til fj?lskyldu og aW l?g girWi ekki fyrir aW menn geti bundist hjCskap nema brUnir Yj;Wf)lagshagsmunir bj;Wi annaW. V1sa m h)r til 8. gr. Mannr)ttindasttmla Evr;pu. Xess er og aW g%ta aW oft hafa l?gm%ltir hjCskapartlmar takmarkaW gildi Yar eW Yeir taka ekki fyrir ;v1gWa sambCW. Tmsir hj;nav1gslutlmar eru arfleifW fyrri t1ma Yegar siWferWisskoWanir manna voru annars konar en nC er. 0 frumvarpi Yessu er lagt til aW enn verWi hj;nav1gslutlmum f%kkaW allverulega og 2., 4., 5. og 8. gr. laga nr. 60/1972 verWi felldar niWur, sbr. athugasemdir h)r aW neWan. Er h)r m.a. tekiW miW af niWurst?Wum 1 norr%na lagasamstarfinu, svo og finnsku og s%nsku l?gunum fr 1987, d?nsku l?gunum fr 1989 og hinum norsku fr 1991. Er mikilv%gt aW norr%n l?geining verWi  Yessu sviWi 1 ?llum meginatriWum og er stefnt aW Yv1 meW kv%Wum frumvarps Yessa aW svo verWi aW Yv1 er 1slenskan sifjar)tt varWar. iV:/GS  + Skal nC fariW nokkrum orWum um hvaWa r?k leiWi nnar til afnms Yeirra kv%Wa laga nr. 60/1972 sem lagt er til aW felld verWi Cr gildi. z$*Ԍ Um 2. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ + Xar er skiliW samYykki foreldra eWa l?grWamanns ef hj;naefni er yngra en 18 ra og s%kir um leyfi d;msmlarWuneytis til aW stofna til hjCskapar. 0 7. gr. frumvarpsins er haldiW heimild rWuneytisins til aW veita hj;naefni, sem ekki er orWiW 18 ra, leyfi til hj;nav1gslu en ekki er gert rW fyrir aW leita skuli samYykkis foreldra. Er gert rW fyrir aW mat rWuneytisins rWi Yv1 gagngert hvort svonefnt aldursleyfi verWi veitt. Xykja ekki r?k til Yess 1 nCt1maYj;Wf)lagi aW foreldrar geti meW afst?Wu sinni girt fyrir aW sl1k leyfi verWi veitt, enda ugglaust mj?g fg%tt aW foreldrar synji um samYykki. Benda m auk Yess  aW ;eWlilegt er aW sjlfrWa ungmenni Yurfi  samYykki aW halda 1 Yessu efni. RWuneytiW getur allt aW einu ;skaW umsagnar foreldra eWa forsjrmanna, sbr. athugasemdir viW 7. og 8. gr. Um 4. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ + Fellur niWur samhliWa afnmi 2. gr. laga nr. 60/1972. Um 5. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ + 0 finnsku og s%nsku l?gunum fr 1987 er afnumiW bann viW hj;nav1gslu geWveikra manna og Yroskaheftra. HiW sama  viW um d?nsku l?gin fr 1989 og hin norsku fr 1991. H)r er lagt til aW Yetta verWi einnig niWurstaWan h)r  landi meW afnmi 5. gr. laga nr. 60/1972. 0 Yv1 efni ber aW hafa 1 huga hve r1k mannr)ttindi YaW eru aW geta stofnaW til fj?lskyldu og Yar  meWal til hjCskapar. Mikilv%gt er aW andlega fatlaWir menn nj;ti Yessara mannr)ttinda. HjCskaparbann kemur ekki 1 veg fyrir aW Yeir gangi 1 ;v1gWa sambCW eWa eignist b?rn, en Wur fyrr Y;tti banniW m.a. styWjast viW viWleitni Yj;Wf)lagsins til aW sporna viW barneignum sl1kra manna Yar eW h%tta Y;tti  ;heppilegum kynfylgjum. ViWhorf 1 Yv1 efni hafa tekiW miklum stakkaskiptum. H)r er Yess einnig aW geta aW hugt?k Yau, er 5. gr. greinir, eru vandskUrW. 0 lagaframkv%md mun hj;nav1gslubann Yetta ekki hafa haft mikiW gildi Yar sem tilhneiging hefur veriW til aW fella undir hugt?kin Yau tilvik ein Yar sem sjCkd;mur eWa andleg f?tlun hefur veriW  mj?g hu stigi. Ef frumvarpiW verWur samYykkt verWur NorWurlandal?ggj?fin samr%md um Yetta atriWi og er s rangur vissulega mikils virWi. Um 8. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ + 0 Yessari grein er lagt undanY%gt bann viW hj;nav1gslu manna sem tengdir eru 1 beinan legg, einkum stjCpforeldris og stjCpbarns. HliWst%tt hj;nav1gslubann er afnumiW 1 finnsku og s%nsku l?gunum fr 1987 og 1 hinum norsku fr 1991. kv%Wi 8. gr. er s?gulega bundiW og grundvallaWist 1 upphafi einkum  siWsemiskennd almennings. S1War hefur YaW einkum veriW stutt Yeim r?kum aW YaW feli 1 s)r vernd fyrir stjCpbarn gegn s%lni stjCpforeldris. HjCskaparbann sUnist Y; vera ;fullkomiW Crr%Wi 1 Yv1 skyni. SUnist varla vera brUn Y?rf  aW halda banni Yessu til streitu og s1st Yegar svo stendur  aW kynforeldri (fyrri maki) er ltiW. Er r)ttm%tt aW fylgja h)r ford%mi norr%ns r)ttar.  B. Hj;nav1gslur 1 t?lfr%Wilegu lj;si.ă 1. Fj?ldi hj;nav1gslna. iV:/GS ۃ +  Hj;nav1gslum hefur f%kkaW s1Wustu r, einkum fr 1985. X%r urWu flestar 1974, t%plega 1900, en 1154 riW 1990. X%r reyndust um 39% f%rri  rabilinu 1986!  1990 en 1974. VarW f%kkunin Y; enn meiri um skeiW 1 Danm?rku og Sv1Yj;W, en fj?ldi Yeirra hefur vaxiW Yar aW nUju. H)r  eftir fer skr um hj;nav1gslur h)r  landi hin s1Wari r og z$+ hlutfall Yeirra, miWaW viW 1000 1bCa. TH04 dJ4 PC'm  .,,. yx?Edddy  \^ +l2 @@h  &MeWalt.-h,Hlutf.t?lur74Kirkjulegar? :Borgaralegar 't?lur,h. 1.00056v1gslur= =v1gslur r ))h/1bCa39%: @%  5TAFS  m yx?dddy G% zTT04h LlT 33 LlT 33Ll8  3331961!  65l%@%&1.458@+8/7,9 1966!  70l%@%&1.650@+8/8,2@2794,2@; ?5,8 1971!  75l%@%&1.730@+8/8,2@2789,7@; >11,3 1976!  80l%@%&1.511@+8/6,7@2784,8@; >15,2 1982   l%@%&1.303@+8/5,6 1983   l%@%&1.396@+8/5,9 1984   l%@%&1.413@+8/5,9 1985   l%@%&1.252@+8/5,2 1986   l%@%&1.229@+8/5,1@2785,4@; >14,6 1987   l%@%&1.160@+8/4,7@2786,2@; >13,8 1988   l%@%&1.294@+8/5,2@2786,7@; >13,3 1989   l%@%&1.176@+8/4,7@2786,5@; >13,5 1990   l%@%&1.154@+8/4,5@2788,0@; >12,0  zNTT04 Ll8  333h  5TAFS  yx??dddy % rpTH04 b4 PC' h +l2 @@ + Kirkjulegar hj;nav1gslur hafa vallt veriW miklu t1Wari en borgaralegar hj;nav1gslur h)r  landi og munu Y%r hlutfallslega t1Wari h)r en annars staWar  NorWurl?ndum. Borgaralegar hj;nav1gslur voru tilt?lulega t1Wastar h)r rabiliW 1936!  1940, 21,2%. Sj?unda ratuginn nmu kirkjulegar hj;nav1gslur u.Y.b. 95%, en  ttunda ratugnum l%kkaWi Yetta hlutfall niWur 1 r?sk 87% og er s1Wustu r 85!  88%. iV:/GS  + NC er svo komiW aW hj;nav1gslur eru ft1Wari h)r hlutfallslega en 1 nokkru ?Wru norr%nu landi (1989) og e.t.v. er ;v1gW sambCW enn t1Wari h)r en 1 hinum norr%nu l?ndunum. T?lurnar eru Yessar 1989: Danm?rk 6,25, Finnland 5,05, 0sland 4,7, Noregur 4,91 og Sv1Yj;W 5,24 (1988). 2. Aldur hj;naefna viW fyrsta hj;naband. iV:/GS ۃ +  rin 1966! | 1970 var meWalaldur kvenna 22,9 r en karla 25,0 r Yegar til fyrsta hj;nabands var stofnaW h)r  landi.  rabilinu 1981! o 1985 var hann kominn upp 1 24,2 og 26,3, en 1989 var hann 26,1 og 28,1. Xetta er umtalsverW breyting sem einnig kemur fram annars staWar  NorWurl?ndum. Skiptir h)r miklu mli aW f;lk hefur mj?g oft og oftast veriW 1 ;v1gWri sambCW Wur en til fyrsta hjCskapar er stofnaW. VerWur nC vikiW aW 7.! C  12. gr. frumvarpsins: #Um 7. gr. iV:/GS ۃ + HCn er efnislega ;breytt 1. gr. laga nr. 60/1972 um hj;nav1gslualdur og heimild rWuneytisins til aW leyfa yngra f;lki aW ganga 1 hjCskap.  iV:/GS  + Hj;nav1gslualdur annars staWar  NorWurl?ndum er hinn sami og h)r eftir aW l?gum var breytt 1 Finnlandi. Utan NorWurlanda er 18 ra aldur fyrir b%Wi kyn allt1Wur, sbr. t.d. vestur-YUskan r)tt, rCssneskan r)tt og r)tt margra r1kja 1 austurhluta lfunnar. 16 ra aldur fyrir b%Wi kyn er l?gfestur 1 Bretlandi, Skotlandi, 0rlandi, PortCgal og  Spni. Hvarvetna 1 Evr;pu eru nC afnumin hin fornu aldursm?rk kan;n1sks r)ttar, 12 r um konur og 14 r um karla sem tekin voru 1 Common Law bresks r)ttar og s1War 1 l?ggj?f Umissa r1kja 1 Bandar1kjunum. iV:/GS  + Aldursleyfi h)r  landi voru allt1W allt fram til 1972, en  s1Wustu rum eru Yau ft1W.  rabilinu 1981!   1986 voru alls veitt 39 aldursleyfi, 33 konum og 6 k?rlum, en ekkert leyfi var veitt riW 1987.  sl. fj;rum rum hafa aW meWaltali veriW veitt YrjC leyfi  ri. $, Fg%tt er aW synjaW s) um leyfi, sbr. Y; t.d. eina ums;kn riW 1986. iV:/GS  + X;tt frumvarpiW geri rW fyrir aW samYykkis foreldra s) ekki Y?rf Yegar aldursleyfi er veitt er viW YaW miWaW aW rWuneytiW mundi jafnaWarlega leita umsagnar foreldra eWa l?grWamanns hj;naefnis. Ums?gnin v%ri Y; ekki bindandi. iV:/GS  + Sums staWar 1 l?ndum er greindur lgmarksaldur 1 sambandi viW aldursleyfisveitingu. Ekki er gert rW fyrir sl1ku 1 7. gr. frekar en 1 fyrri l?gum um efniW. Naumast yrWi yngra f;lki en 16 ra veitt aldursleyfi. ViW mat  ums;kn geta Umis atriWi komiW til skoWunar, t.d. aW stClka s) vanf%r eWa aWilar hyggi  dv?l 1 Ctl?ndum. iV:/GS  + X;tt hj;nav1gsla fari fram andst%tt banni 7. gr. er ekki unnt aW ;gilda hjCskap nema um barnahj;naband v%ri aW r%Wa, en sl1ku Yarf ekki aW gera sk;na h)r  landi. #Um 8. gr. iV:/GS ۃ + 1. mlsl. er sama efnis og 3. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  + 2. mlsl. er sama efnis aW s1nu leyti og 4. gr. s?mu laga, en einskorWaWur viW synjun l?grWamanns. SamYykki Yarf enda Y;tt maWur s) eing?ngu sviptur sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi. #Um 9. gr. iV:/GS ۃ + HCn er sama efnis og 6. gr. laga nr. 60/1972. S%nsku l?gin fr 1987 heimila hlfsystkinum aW giftast aW fengnu leyfi, en haldiW er afdrttarlausu banni viW hj;nav1gslu alsystkina. 0 norsku l?gunum er gert rW fyrir aW hjCskap hlfsystkina megi lUsa gildan, en einnig megi veita sl1kum aWilum heimild til aW eigast. 0 d?nsku l?gunum fr 1989 og hinum finnsku fr 1987 er ekki haggaW viW banni gegn v1gslu hlfsystkina. iV:/GS  + Sifjalaganefnd telur ekki r?k standa til Yess aW breyta efni 6. gr. laga nr. 60/1972. Tilvikin, sem h)r eru h?fW 1 huga, eru ugglaust mj?g fg%t. Vafal1tiW mundi hjCskapur hlfsystkina v1Wa um l?nd vera talinn brj;ta gegn meginreglum laga og siWferWisviWhorfum (ordre public) og Yv1 ekki verWa viWurkenndur Yar. SUnist yfirleitt ekki vera Y?rf  reglum, er aW Yessu lCta, h)r  landi. iV:/GS  + Um ;gildingu hjCskapar, sem gengur 1 berh?gg viW Yetta kv%Wi, er m%lt 1 27. gr. frumvarpsins. iV:/GS  + 9. gr.  viW um %ttingja kj?rbarns er Yar greinir, t.d. kynforeldra og kynsystkin Yrtt fyrir %ttleiWinguna. "Um 10. gr. iV:/GS ۃ + HCn fjallar um bann gegn hj;nav1gslu kj?rforeldris og kj?rbarns nema %ttleiWing hafi Wur veriW niWur felld. HCn er sama efnis og 7. gr. laga nr. 60/1972. 0 s%nsku l?gunum er Yetta bann fellt niWur, en samkv%mt finnsku l?gunum er YaW undanY%gt. 0 norsku l?gunum er h)r v1saW til %ttleiWingarlaga og felst 1 Yv1 hjCskaparbann. R)ttm%tt Yykir aW halda kv%Wi 7. gr. laga nr. 60/1972 ;breyttu. 0 finnsku, norsku og s%nsku %ttleiWingarl?gunum hefur nC veriW numin Cr gildi heimild til aW fella niWur %ttleiWingu, en sC heimild er hins vegar 1 III. kafla laga nr. 15/1978 og sama er 1 Danm?rku. Ef heimild til niWurfellingar %ttleiWingar verWur numin Cr gildi h)r  landi Yarf aW endurskoWa Yetta kv%Wi. + Hj;nav1gslubanniW tekur ekki til kj?rsystkina. "Um 11. gr. iV:/GS ۃ + BanniW viW tv1kv%ni eWa tv1veri er tekiW ;breytt Cr 9. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  z$-Ԍ + 0 5. gr. frumvarpsins er greint meW hverjum h%tti hjCskap geti lokiW. Brlausn d;mst;ls samkv%mt l?gum nr. 44/1981 um aW maWur skuli talinn ltinn skapar fulln%gjandi grundv?ll fyrir hinn makann til aW ganga aW nUju 1 hjCskap. G%ta ber Y; kv%Wa 13. gr. laganna um frUjunarleika d;ms. AW s1nu leyti ber aW g%ta 122. gr. frumvarpsins, ef l?gfest verWur, um frUjunarleika ;gildingar- og l?gskilnaWard;ma.  iV:/GS  + Ef l?gskilnaWur er fenginn erlendis, utan NorWurlanda, kann aW vera ?rWugt fyrir v1gslumann aW meta g?gn um hann. Getur Y veriW nauWsynlegt fyrir hann aW leita lits d;msmlarWuneytis um mliW er aflar gagna ef Y?rf krefur. Um Crlausnir um l?gskilnaWi og ;gildingu hjCskapar  NorWurl?ndum v1sast til laga nr. 29/1931, 7.!   10. gr., sbr. l?g nr. 62/1954, 98/1969 og 95/1973. iV:/GS  + Um ;gildingu tv1kv%nishjCskapar v1sast til 27. gr. frumvarpsins. "Um 12. gr. iV:/GS ۃ + HCn er ;breytt 10. gr. laga nr. 60/1972. kv%WiW varWar Y sem hafa veriW 1 hjCskap. Felur YaW 1 s)r bann viW Yv1 aW Yeir stofni til hjCskapar aW nUju nema skiptum s) lokiW vegna fyrra hjCskaparins eWa opinber skipti s)u hafin. kv%WiW  ekki viW ef hj;n hafa bCiW viW fullkomiW s)reignafyrirkomulag. BanniW er undanY%gt. iV:/GS  + 0 norr%na l?ggjafarsamstarfinu naut sC skoWun byrjar aW afnema skyldi kv%Wi er aW Yessu laut. Hvorki finnsku n) s%nsku l?gin hafa sl1kt bann aW geyma. XaW var ekki afnumiW 1 d?nsku l?gunum viW endurskoWunina 1989 og er 1 8. gr. norsku hjCskaparlaganna fr 1991. iV:/GS  + kv%WiW er  Yv1 reist aW mikilv%gt s) aW draga Cr eignafl%kjum milli fyrri hjCskapar og hins s1Wari og skapa eftir f?ngum skUr skil milli eignaheilda hjCskapanna. Alkunna er aW oft vill YaW lenda 1 undandr%tti fyrir m?nnum h)r  landi aW ganga fr skiptum, Yar  meWal dnarbCskiptum eWa koma Yeim mlum 1 l?gm%lt horf. Hefur kv%Wi sem Yetta skapaW aWhald og styWst YaW lit viW mat reyndra skiptarWenda. MeWal annars aW rWi Yeirra og l?gmanna, sem mikla reynslu hafa af Yessum mlum, er lagt til aW kv%Wi Yetta verWi fram 1 hjCskaparl?gum. H)r eru ekki s1st hafWir 1 huga hagsmunir ;fjrrWa barna. Xess er vissulega aW geta aW bann Yetta er ;fullkomin v?rn Yar sem YaW girWir ekki fyrir aW aWili stofni til ;v1gWrar sambCWar og verWur eignafl%kjum Y sjaldnast afstUrt. iV:/GS  + Svo er kveWiW  um 1 greininni aW einkaskiptum skuli lokiW, en samkv%mt norsku l?gunum er n%gilegt aW einkaskipti s)u hafin. Markv1sara Yykir aW skilja aW einkaskiptum s) lokiW. iV:/GS  + BanniW er undanY%gt, m.a. 1 Yv1 tilviki er sUnt Yykir aW engar eignir s)u fyrir hendi. Einkaskipti kunna einnig aW vera komin  lokastig og ;yggjandi hverjar eignir og skuldir s)u. X m vera aW 1 hlut eigi f;lk sem bCsett er erlendis.  Um III. kafla. iV:/GS ۃ + kv%Wi 13.!  15. gr. um k?nnun hj;nav1gsluskilyrWa eru tekin efnislega Cr II. kafla laga nr. 60/1972, en nokkrum atriWum er breytt eWa viW aukiW. SC tilh?gun, sem  komst h)r  landi meW Yeim l?gum, hefur reynst vel og skiptir miklu 1 Yv1 sambandi aW reglugerW um k?nnun hj;nav1gsluskilyrWa nr. 155/1973 var sett sk?mmu eftir aW l?gin t;ku gildi. "Um 13. gr. iV:/GS ۃ + HCn er hliWst%W 11. gr. laga nr. 60/1972.  iV:/GS  + Xess ber aW g%ta aW kv%Wi um l1kamlega sjCkd;ma sem hjCskapartlma hafa Yegar veriW numin Cr l?gum og er lagt til 1 frumvarpinu aW kv%Wi 5. gr. laga nr. 60/1972 verWi z$. einnig fellt niWur. Ef svo verWur er ekki heimilt aW skilja 1 stj;rnvaldsreglum aW hj;naefni leggi fram l%knisvottorW um heilbrigWi, sbr. hins vegar 2. mlsl. 11. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  + 0 3. mgr. segir aW hj;naefni skuli lUsa Yv1 1 skriflegri yfirlUsingu, aW viWl?gWum drengskap, aW Yau viti ekki um lagatlma  fyrirhuguWum hjCskap. 0 11. gr. laga nr. 60/1972 er gert rW fyrir aW d;msmlarWuneytiW geti m%lt fyrir um sl1ka yfirlUsingu. EWlilegra Yykir aW um hana s) beint kv%Wi 1 sjlfum lagatextanum. iV:/GS  + Samkv%mt 4. mgr. er rWuneytinu heimilaW aW leyfa frvik fr kr?fu um tvo svaramenn ?ef alveg s)rstaklega stendur  . HliWst%tt kv%Wi er ekki 1 12. gr. laga nr. 60/1972. Heimild til frviks er nnast bundin viW erlenda menn Yar sem ekki er vallt v?l  m?nnum er hafi Y Yekkingu  h?gum hj;naefna aW Yeir geti byrgst aW engir meinbugir s)u aW l?gum  fyrirhuguWum hjCskap.  iV:/GS  + K?nnun skv. III. kafla verWur ekki framkv%md nema aW ;sk beggja hj;naefna. iV:/GS  + Xess mun d%mi aW hj;naefni hafi beitt fyrir sig f%WingarvottorWi annars manns og veriW v1gt 1 hjCskap  grundvelli sl1ks misferlis. Vegna atviks sem Yessa er st%Wa til aW taka fram aW v1gslumaWur  aW ganga Cr skugga um aW hj;naefni s) s eWa sC er hann eWa hCn kveWst vera og sanna  s)r deili meW opinberum skilr1kjum sem geyma mynd af viWkomanda, t.d. meW vegabr)fi eWa ?kusk1rteini ef v1gslumaWur Yekkir ekki hj;naefni. "Um 14. gr. iV:/GS ۃ + HCn er sama efnis og 12. gr. laga nr. 60/1972, en nokkru v1Wt%kari. kv%Wi um svaramenn og vottorW Yeirra er Y; 1 13. gr. frumvarpsins. iV:/GS  + Um 1. mgr. skal bent  aW k?nnun hj;nav1gsluskilyrWa erlendis hj presti, sbr. 4. mgr. 17. gr. frumvarpsins, eWa starfsmanni 1 utanr1kisYj;nustu, sbr. 21. gr. frumvarpsins, er viW YaW miWuW aW a.m.k. annaW hj;naefna dveljist  umd%missv%Wi viWkomandi starfsmanns. 0 2. mgr. er nUm%li er heimilar hj;naefni aW skj;ta synjun v1gslumanns um Ctgfu k?nnunarvottorWs til d;ms- og kirkjumlarWuneytisins. Ef rWuneytiW fellir synjun Cr gildi er hj;nav1gsla heimil  grundvelli Crlausnarinnar. RWuneytiW l%tur Yv1 ekki viW YaW eitt sitja aW fella synjun Cr gildi heldur gengur YaW einnig Cr skugga um aW hj;nav1gsluskilyrWum s) fulln%gt. "Um 15. gr. iV:/GS ۃ + HCn er efnislega ;breytt 13. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  + V1gslumanni ber aW ganga eftir l%knisvottorWi viW mat  Yv1 hvort vikiW verWi fr k?nnun skv. 2. mgr. ef f?ng eru  Yv1. !Um IV. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla eru kv%Wi um hj;nav1gslu, borgaralega og kirkjulega, hverjir framkv%ma hana og hvar og hverjum s) kr%f borgaraleg hj;nav1gsla. kv%Wi kaflans samsvara III. kafla laga nr. 60/1972, en nokkrar breytingar eru lagWar til. 15. gr. laga nr. 60/1972 er felld niWur Yar sem YaW Yykir vera undir kv?rWun hvers trCf)lags komiW hverjum s) kr%f hj;nav1gsla innan Yess. kv%Wi um v1gsluheimild fyrrverandi Yj;Wkirkjupresta, sbr. 17. gr., er nokkuW breytt og 21. gr. er nU aW stofni til. 18. gr. um borgaralega v1gslumenn er st1luW til samr%mis viW l?g nr. 92/1989. 0 2. mgr. 25. gr. er heimilaW aW lUsa hj;nav1gslu, sem eigi er gild, gilda eftir lt annars hj;na. "Um 16. gr. iV:/GS ۃ z$/Ԍ + HCn er efnislega ;breytt 14. gr. laga nr. 60/1972. "Um 17. gr. iV:/GS ۃ + 0 1. mgr. segir almennt aW prestar Yj;Wkirkjunnar annist kirkjulega hj;nav1gslu. Nnari skilgreining  Yessum hj;nav1gslum?nnum er 1 2. mgr. Xar segir aW prestar Yeir, er greinir 1 l?gum nr. 62/1990, um skipan prestakalla og pr;fastsd%ma og um starfsmenn Yj;Wkirkju 0slands, s)u l?ggildir v1gslumenn. Xeir prestar, sem um er aW r%Wa, eru s;knarprestar og aWstoWarprestar, sbr. 3. gr. laganna, en um hina s1Warnefndu segir aW Yeir starfi ?undir stj;rn s;knarprests og samkv%mt erindisbr)fi er biskup setur . Samkv%mt Yv1 framkv%mir aWstoWarprestur hj;nav1gslu eftir fyrirm%lum s;knarprests. L?ggildir v1gslumenn eru enn fremur s)rYj;nustuprestar, sbr. II. kafla laga nr. 62/1990 og Xingvallaprestur, sbr. 7. gr. laganna. 0 2. mgr. 17. gr. frumvarpsins segir um aWra Yj;Wkirkjupresta en Y sem greinir 1 l?gum nr. 62/1990 aW d;ms- og kirkjumlarWuneytiW kveWi aW fengnum till?gum biskups hvort Yeir hafi heimild til hj;nav1gslu.  Yetta einkum viW um presta sem rWnir eru af stofnunum eWa f)lagasamt?kum. iV:/GS  + Um presta og forst?Wumenn annarra trCf)laga en Yj;Wkirkjunnar og v1gsluheimild Yeirra segir 1 1. mgr. 17. gr. Veltur v1gsluheimild Yeirra  Yv1 hvort Yeir hafi fengiW viWurkenningu d;ms- og kirkjumlarWuneytisins til Yess aW framkv%ma emb%ttisverk innan skrWs trCf)lags, sbr. 12. gr. laga nr. 18/1975. Xeir Yurfa aW fulln%gja skilyrWum 17. og 18. gr. Yeirra laga. Hugt?kin prestar og forst?Wumenn geta nW yfir aWra starfsmenn trCf)lags svo framarlega sem skrning trCf)lags heimilar Yeim aW framkv%ma emb%ttisverk. L?ggilding er almenn fyrir hvern starfsmann og Yarf ekki  l?ggildingu aW halda 1 hvert einstakt skipti sem v1gsla fer fram.  iV:/GS  + 0 3. mgr. 17. gr. er lagt til aW nokkur breyting verWi gerW  reglum um heimild Yj;Wkirkjupresta, er ltiW hafa af st?rfum, til aW v1gja hj;n. EWlilegt Yykir aW einskorWa heimildina viW Y sem ltiW hafa af emb%tti aW eigin ;sk eWa samkv%mt kv%Wum laga um aldurshmark opinberra starfsmanna. 0 annan staW er brotiW upp  Yv1 aW YaW s) vallt starfandi prestur sem framkv%mi k?nnun  hj;nav1gsluskilyrWum og jafnframt takist s prestur  hendur byrgW  f%rslu hj;nav1gslu 1 kirkjub;k og skUrsluskilum 1 Yv1 sambandi. Eru Yessi kv%Wi tryggilegri en Yau er nC gilda. iV:/GS  + 4. mgr. 17. gr. samsvarar 1. mgr. 19. gr. laga nr. 60/1972. Undanfari l?ggildingar er samningur viW r1ki sem presti er %tlaW starfa 1. Xessara presta er getiW 1 10. gr. laga nr. 62/1990. Samkv%mt 2. mgr. 19. gr. frumvarpsins gilda kv%Wi laga Yessara, ef samYykkt verWa, um k?nnun Yessara starfsmanna  hj;nav1gsluskilyrWum og um hj;nav1gsluna. "Um 18. gr. iV:/GS ۃ + H)r er kveWiW  um YaW hverjir framkv%mi borgaralega hj;nav1gslu og er miWaW viW skipan laga nr. 92/1989, um aWskilnaW d;msvalds og umboWsvalds 1 h)raWi, er taka gildi 1. jCl1 1992. Bent er  aW 1 133. gr. frumvarps Yessa er lagt til aW l?gin taki gildi 1. jCl1 1992. "Um 19. gr. iV:/GS ۃ + 1. mgr. er sama efnis og 2. mgr. 19. gr. laga nr. 60/1972. TekiW er fram aW v1gsluheimild s) bundin viW Y r%Wismenn 0slands erlendis sem hafa dipl;mat1ska st?Wu. K?nnun hj;nav1gsluskilyrWa getur fariW fram af hlfu v1gslumanna 1 utanr1kisYj;nustunni er greinin tekur til Y;tt annar v1gslumaWur gefi saman hj;nin.  iV:/GS  z$0Ԍ + 2. mgr. er skUringarkv%Wi. "Um 20. gr. iV:/GS ۃ + HCn samsvarar 4. mgr. 19. gr. laga nr. 60/1972. TekiW er fram aW v1gsluheimild Yeirra erlendu manna, er Yar greinir, s) bundin viW aW a.m.k. annaW hj;naefna s) 1slenskur r1kisborgari. "Um 21. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er nUm%li. Segir Yar aW skyldleiki eWa vensl v1gslumanns viW hj;naefni valdi ekki vanh%fi til aW kanna hj;nav1gsluskilyrWi eWa gefa saman hj;n. Er YaW 1 samr%mi viW venjur sem r)tt Yykir aW l?gskr Yar sem Y%r v1kja fr almennum reglum stj;rnarfarsr)ttar um h%fi stj;rnvalds. "Um 22. gr. iV:/GS ۃ + 1. mgr. er sama efnis og 17. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  + 2. mgr. er sama efnis og 2. mgr. 16. gr. laga nr. 60/1972. Byggt er  Yv1 aW unnt s) samkv%mt almennum stj;rnsUslureglum aW skj;ta synjun prests  aW framkv%ma hj;nav1gslu til Crlausnar rWuneytisins sem mundi samkv%mt venju leita lits biskups um mliW. Reglur Y%r, sem v1saW er til 1 greininni, eiga vitaskuld eing?ngu viW um Yj;Wkirkjupresta. "Um 23. gr. iV:/GS ۃ + HCn er sama efnis og 20. gr. laga nr. 60/1972. "Um 24. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er sama efnis og 21. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  + 0 3. mgr. er l?gW til sC breyting aW d;ms- og kirkjumlarWuneytiW setji reglur Y%r er Yar greinir, aW h?fWu samrWi viW biskup, svo og viW utanr1kisrWuneytiW. Sektakv%WiW, sem 3. mgr. 21. gr. geymir, er ekki tekiW meW 1 frumvarpinu, enda naumast Y?rf  Yv1, sbr. almennar reglur um skyldur starfsmanna 1 opinberri sUslu. "Um 25. gr. iV:/GS ۃ + 1. mgr. er efnislega ;breytt 1. mgr. 22. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  + 0 niWurlagi 2. mgr. er YaW nUm%li aW unnt s) aW lUsa gallaWa hj;nav1gslu gilda Y;tt annaW hj;na eWa b%Wi s)u ltin. Getur sanngirni m%lt meW Yv1. H)r er einkum stuWst viW norsku hjCskaparl?gin sem fyrirmynd. "Um 26. gr. iV:/GS ۃ + HCn er sama efnis og 23. gr. laga nr. 60/1972. kv%Wi er varWar gjald fyrir hj;nav1gslu er Y; ekki tekiW meW h)r. Um gjald fyrir borgaralega hj;nav1gslu segir 1 14. gr. laga um aukatekjur r1kissj;Ws, nr. 88/1991. !Um V. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla eru kv%Wi um ;gildingu hjCskapar. Eru Yau 1 samr%mi viW kv%Wi IV. kafla laga nr. 60/1972. iV:/GS  + :gilding hjCskapar er 1 reynd nlega ;Yekkt h)r  landi og 1 ngrannal?ndum okkar. HCn er hins vegar allt1W 1 sumum l?ndum, einkum Yar sem hrif kaY;lsku kirkjunnar eru r1k og ?rWugleikum er bundiW aW f l?gskilnaW. iV:/GS  z$1Ԍ + Vegna Yess hve ;gilding er ft1W hafa reglur um hana veriW afnumdar 1 finnskum, s%nskum og norskum hjCskaparl?gum. Danska sifjalaganefndin taldi hins vegar r)ttm%tt aW halda Yessum reglum 1 hjCskaparl?gum. iV:/GS  + Samkv%mt finnsku, s%nsku og norsku l?gunum verWa ;gildingarst%Wur Y%r, sem nC eru l?gm%ltar, eftirleiWis l?gskilnaWarst%Wur. VerWur hjCskap Yv1 lokiW meW l?gskilnaWi ef sl1kar st%Wur eiga viW, Y.e. hjCskapur brUtur gegn banni viW v1gslu skyldra manna og banni viW tv1kv%ni eWa tv1veri. Samkv%mt finnsku og s%nsku l?gunum er h%gt aW f l?gskilnaW umsvifalaust, Y.e. n reynslut1mabils, ef st%Wur Yessar eiga viW. Eftir norsku l?gunum er l?gskilnaWur kr%fur Yegar svo stendur  n Yess aW  undan fari skilnaWur aW borWi og s%ng. Reglur um fjrskipti viW skilnaW gilda um l?gskilnaWi  Yessum grundvelli og eru s)rreglur um fjrskipti viW ;gildingu hjCskapar afnumdar. Heimild til aW v1kja fr helmingaskiptareglunni er svo v1Wt%k aW taliW er aW h%gt s) aW komast aW s?mu niWurst?Wu og meW greindum s)rreglum. Reglur um b%tur vegna ;gildingaratvika eru afnumdar meW finnsku, s%nsku og norsku l?gunum. iV:/GS  + Um YaW, hvort afnema eigi ;gildingarreglur h)r  landi, skal Yetta tekiW fram: T a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  X;tt ;gildingarml s)u nlega ;Yekkt h)r  landi er %tlandi aW reglurnar hafi varnaWargildi 1 einhverjum m%li og Y%r r)tta 1 hugum manna hve mikilv%g sum hj;nav1gsluskilyrWin eru.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Ef ;gildingarreglur eru afnumdar er YaW undir Yeim komiW sem misgert er viW hvort hjCskapurinn verWi felldur Cr gildi meW l?gskilnaWi, andst%tt Yv1 sem nC er um hinar meiri httar ;gildingarst%Wur. Kynni Y t.d. svo aW fara aW manni yrWi refsaW fyrir tv1kv%ni eWa sifjaspell, en hjCskapur h)ldi allt aW einu gildi. V1Wa um l?nd mundi YaW Yykja ;eWlilegt svo aW ekki s) fastar aW orWi kveWiW.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Ekki er sUnilegt af finnsku og s%nsku l?gunum aW aWili geti krafist loka hjCskapar s1ns ef st%Wur Y%r eru fyrir hendi sem samb%rilegar eru viW 25. gr. laga nr. 60/1972. Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Benda m einnig  aW fjrskiptareglur um ;gildingu hjCskapar, sbr. 27. gr. laga nr. 60/1972 og 30. gr. frumvarpsins, eru afdrttarlausar. $ttu Y%r aW vera Yeim hagst%Wari sem misgert er viW en l?gskilnaWarreglur Y;tt Yetta fari Y; eftir atvikum. iV:/GS Ʒ + kv%Wi V. kafla eru aW mestu hin s?mu og 1 IV. kafla laga nr. 60/1972. kv%Wi 28. gr. Yeirra laga um b%tur eru ekki 1 frumvarpinu, en b;taskylda kann 1 einst?ku tilviki aW vera fyrir hendi samkv%mt almennum b;tareglum. kv%Wi 2. mgr. 24. gr. laga nr. 60/1972 um h?fWun ;gildingarmls hefur veriW flutt 1 116. gr. frumvarpsins 1 r)ttarfarskaflanum Yar sem eWlilegra Yykir aW skipa Yv1. iV:/GS  + 0 38. gr. frumvarpsins er tv1kv%ni (tv1veri) greint meWal l?gskilnaWarst%Wna og getur maki, sem misgert er viW, fariW Y leiW aW krefjast l?gskilnaWar eins og veriW hefur. !Um VI. kafla.  Almennar athugasemdir. ă  A. Efni VI. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla er fjallaW um hj;naskilnaWi, Y.e. forsendur skilnaWa og Crlausnir um skilnaWi og aWdraganda aW Yeim Crlausnum.  iV:/GS  + Kaflinn fjallar ekki nema aW nokkru leyti um r)ttarhrif skilnaWar. Um YaW efni er tilv1sunarkv%Wi 1 44. gr. Yar sem vikiW er aW Yv1 hvar 1 l?gum s) kveWiW  um skipan forsjr yfir b?rnum vegna skilnaWa, svo og skipan framf%rslumla og um fjrskipti. Um ?nnur r)ttarhrif skilnaWa, Y.e. utan vettvangs sifjar)ttar, eru svo s)rkv%Wi v1Wa 1 l?ggj?f, sbr. t.d. 26. gr. erfWalaga, nr. 8/1962, kv%Wi 1 l1feyrisl?gum, sbr. t.d. 14. gr. laga nr. 29/1963, samt breytingal?gum, 15. gr. almannatryggingalaga, nr. 67/1971, samt z$2 breytingal?gum, 2. og 4. gr. framf%rslulaga, nr. 80/1947, 7. gr. laga um l?gheimili, nr. 21/1990, 5. gr. laga um r1kisborgarar)tt, nr. 100/1952, sbr. 4. gr. laga nr. 49/1982, svo og t.d. vanh%fisreglur samkv%mt r)ttarfarsl?gum og reglum um stj;rnsUslu. Xykir ;gerlegt aW kveWa  um Yessi sundurleitu r)ttarhrif 1 hjCskaparl?gum. B. T?lfr%Wilegar upplUsingar.ă 1. L?gskilnaWir og t1Wni Yeirra. iV:/GS ۃ +  SkilnaWir hafa fariW mj?g 1 v?xt  Yessari ?ld og allmikiW s1Wustu ratugina. Fj?ldi l?gskilnaWa hefur Yrefaldast fr 1961, en tv?faldast miWaW viW 1bCat?lu.  rabilinu 1966!  1970 komu 5,8 l?gskilnaWir  hver YCsund hj;nab?nd og reyndust l?gskilnaWir Y 219 rlega aW jafnaWi. riW 1990 er Yessi tala 10,2 og fj?ldi l?gskilnaWa 479 (527 riW 1985).  hinn veg er Yess aW geta aW hlutfall skilnaWa, miWaW viW hvert YCsund hj;nabanda, hefur ekki breyst mikiW s1Wasta ratuginn.  iV:/GS  + riW 1990 urWu 38% hjCskaparslita vegna andlts mannsins, 20% vegna andlts konunnar og 42% vegna l?gskilnaWar. 0 grannl?ndunum eru hj;naskilnaWir hlutfallslega t1Wastir 1 Danm?rku, Y 1 Sv1Yj;W, 0slandi, Finnlandi og Noregi. T?lfr%Wig?gn fr l?ndum utan NorWurlanda sUna aW l?gskilnaWir eru v1Wa t1Wari en h)r  landi.  2. Fj?ldi barna 1 hj;nab?ndum er lUkur meW l?gskilnaWi. iV:/GS ۃ +  riW 1984 og 1990 voru hundraWst?lur um fj?lda barna 1 hj;nab?ndum sem lauk meW skilnaWi svo sem h)r segir: UTH02 dJ4 PC'm  ,.,. yx?!dddy  8^ +l2 @@,k ,519849k?1985 ,7%8kA%  5TAFS   yx? dddy % iUSTT02,kL 3 Barnlaus hj;n1@1637@8?35,2 Hj;n meW 1 barn1@1634@8?35 Hj;n meW 2 b?rn1@1622@8?22 Hj;n meW 3 b?rn1@176@8@7 Hj;n meW 4 b?rn, eWa fleiri$1@171@8@0,8 ڕSiUfTT02 L 3,k 5TAFS   yx?dddy % iUcTH02 b4 PC' ,k+l2 @@ +  ratugnum 1961!   1970 voru b?rn skilinna foreldra talin alls um 2.877, en 5.252  rabilinu 1981!  1990. iV:/GS  + L?gskilnaWir snerta mj?g b?rn og voru Yau t.d. 479 riW 1990. 3. Forsj barna viW skilnaW. ă + Forsj barna viW skilnaW var skipaW svo sem h)r segir 1 hundraWst?lum nokkur s1Wustu r: UTH02 dJ4 PC'm  ,.,. yx?!dddy  ^ +l2 @@\k \51976! 1 80<\61990  5TAFS   yx?"dddy _% USTT02\kL 3 Hj m;Wur1@1688,8@:?88,8 Hj f?Wur1@174,5@:?11,2 Hj ?Wrum1@176,7 SUfTT02 L 3\k 5TAFS  Y! yx?%dddy 3!% UcTH02 b4 PC' \k+l2 @@ + Forsj barna hefur samkv%mt Yessu veriW falin m;Wur 1 r?sklega 88% tilvika. FaWir f%r forsj barns nokkru oftar en Wur var.  rabilinu 1961!  1968 voru hundraWst?lurnar 93,8 og 6,4. Taka ber fram aW langoftast er Yessu mli skipaW meW samkomulagi hj;na.  $3Ԍ 4. Formlegar l?gskilnaWarst%Wur. iV:/GS ۃ +  H)r  eftir er greint milli l?gskilnaWa  grundvelli undanfarins skilnaWar aW borWi og s%ng og l?gskilnaWar sem  s)r annan grundv?ll (hundraWst?lur). TH04 dJ4 PC'm  ,.,. yx?dddy  ^ +l2 @@h h  )1965-21971691981=@1990  5TAFS   yx?5dddy % :zTT04LlT 33 LlT 33Ll 31Undanfarandi skilnaWur aW borWi og s%ng (34. gr. laga nr. 60/1972)&l%@%((78,11)@/278,4@6966,9@=@80 L?gskilnaWur samkv%mt ?Wrum lagaheimildum2l%@%)21,9@-221,6@6933,1@=@20 z:NTT04 Ll 31 5TAFS   yx? dddy % :rpTH04 b4 PC' +l2 @@ + 0 reynd eru YaW einkum tv%r l?gskilnaWarst%Wur sem byggt er  svo aW nokkru nemi, Y.e. skilnaWur aW borWi og s%ng og hjCskaparbrot. Hefur YaW orWiW t1Wara en Wur aW l?gskilnaWur s) reistur  s1Wargreindu st%Wunni. Xetta hefur Y; breyst allra s1Wustu r. 5. MeWallengd hjCskapar er lUkur meW l?gskilnaWi. ă + Samkv%mt t?lfr%Wig?gnum var meWallengd hjCskapar er lauk meW l?gskilnaWi 1981!  1985 10,9 r, t1Wasta lengd 5 r, 1986! o 1990 var meWallengd 12,8 r og t1Wasta lengd 5 r.  C. SkilnaWarforsendur. iV:/GS ۃ + MeW setningu hjCskaparlaga  NorWurl?ndum  ?Wrum og YriWja ratug Yessarar aldar, sbr. l?g nr. 39/1921 h)r  landi, var norr%n skilnaWarl?ggj?f samr%md 1 r1kum m%li, sbr. Y; t.d. Crlausnarvald um skilnaWi (hlutur d;mst;la er mismikill) og sbr. einnig aW skilnaWur aW borWi og s%ng var ekki l?gleiddur 1 Finnlandi fyrr en 1948. Xessi norr%nu l?g byggWu  Yremur grunnsj;narmiWum varWandi skilnaWarst%Wur, Y.e. sakarreglu, samkomulagsreglu og reglu um hjCskaparhrun. Var mikilv%gt aW Yessar reglur voru festar 1 l?gum og eigi ltnar velta  venjum. ViW endurskoWun norr%nu l?ggjafarinnar  sj?tta og sj?unda ratug Yessarar aldar var 1 flestum l?ndunum ekki hvikaW fr Yessum reglum, sbr. h)r  landi l?g nr. 60/1972. Hin s1Wustu r hafa viWhorfin breyst nokkuW og skal vikiW stuttlega aW Yv1: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Br sakarreglunni hefur mj?g dregiW v1Wa um l?nd, b%Wi sem skilnaWarst%Wu og sem hrifaY%tti viW skipan mla er tengjast skilnaWi, sbr. einkum varWandi forsj barna, framf%rslu og fjrskipti. Byggjast hin breyttu viWhorf m.a.  Yv1 aW ?rWugt er aW meta ?s?k  aWila. Einnig aW mikilv%gt er aW draga Cr deilum viW skilnaW og aW l?ggj?f stuWli aW Yv1 aW slit Yessara pers;nutengsla verWi jafnmanneskjuleg og frekast eru f?ng . Sakarbundnar skilnaWarst%Wur kynda undir Umis andf)lagsleg viWbr?gW er einkennast af burWi um vammir og skammir og hefndarhug.Ʒ + T  Ekki orkar tv1m%lis aW ganga Yarf lengra 1 Yv1 en nC er aW draga Cr sakarreglunni svo sem s1War verWur greint.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Samkomulag hj;na er vafalaust fars%lasti grundv?llurinn b%Wi aW Yv1 er skilnaWinn sjlfan varWar og svo um Yau margv1slegu mlefni sem rWa Yarf til lykta 1 kj?lfar hans. 0slensk skilnaWarl?ggj?f er  Yv1 reist aW samkomulag hj;na um skilnaW geti leitt til skilnaWar aW borWi og s%ng, en verWi 1 fyrstu atrennu ekki grundv?llur aW l?gskilnaWi. L?ggj?fin hvetur til Yess aW mj?g s) leitaW eftir samkomulagi hj;na um skipan mla viW skilnaW, um forsj barna, framf%rslu og fjrskipti. SttafyrirkomulagiW er Crr%Wi til aW hvetja hj;n til aW hugsa vel rW sitt og rasa ekki um rW fram, sbr. 44. gr. laga nr. 60/1972, sbr. l?g nr. 132/1989. Umleitun yfirvalds um skilnaW $4Ԯarkj?r og reglur um aW samkomulag um Yau verWi staWfest fyrir Yv1, sbr. 43. gr., stuWla aW Yv1 aW tryggilegar s) bCiW um Yau ml en ella v%ri og draga Cr h%ttu  aW gengiW s) ;sanngjarnlega  hlut annars maka.Ʒ + T  Samkomulagsregluna m augsUnilega rUmka til muna fr Yv1 sem er 1 nCgildandi l?gum, einkum Yannig aW samkomulag hj;na geti beinl1nis veriW l?gskilnaWargrundv?llur. VerWur vikiW nnar aW Yv1 Yegar aW Yv1 kemur aW skUra s%nsku reglurnar fr 1973 (nC 1987) og Y%r finnsku fr 1987.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T   s1Wustu ratugum  sC skoWun s)r v1Wa talsmenn aW lagaforsenda skilnaWa eigi aW vera sC aW grundv?llur s) hruninn undan hjCskap. Er skilnaWarl?ggj?f v1Wa um l?nd reist  Yessu 1 auknum m%li, sbr. t.d. 1 Bretlandi, NUja-Sjlandi, stral1u, Vestur-XUskalandi, r1kjum 1 austurhluta Evr;pu o.fl. Tekur lagareglan Y sums staWar gagngert miW af Yv1 aW grundv?llur s) hruninn og hlUtur sC regla Y; aW vera %riW matskennd. 0 ?Wrum l?ndum er Yetta greinimark notaW sem undirst?Wuregla, en jafnframt Yarf aW sUna fram  nnar tilgreind l?gm%lt atriWi sem gefi hjCskaparhrun til kynna, svo sem l?ng samvistaslit, geWveiki annars hj;na, hjCskaparbrot, fangavist o.fl., sbr. t.d. breskan r)tt. 0 Yessu efni skiptir vitaskuld miklu hvernig s?nnunarviWhorfin eru, Y.e. hvort miWaW s) viW mat aWila sjlfra eWa annars aWilans og hversu r1kar kr?fur s)u gerWar til s?nnunar.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Upp  s1WkastiW hefur 1 auknum m%li veriW l?gW hersla  YaW grundvallarsj;narmiW aW hjCskapur s) sambCWarsamband karls og konu er byggist  samkomulagi Yeirra. Xj;Wf)lagiW hafi aW v1su hagsmuni af Yv1 aW tengslin verWi sem varanlegust og aW heimili og fj?lskyldur sundrist ekki. Hins vegar s)  YaW aW l1ta aW Yegar hj;n s)u ekki lengur samhuga um aW halda fram hjCskap s) ekki r)ttm%tt aW Yj;Wf)lagiW haldi til streitu kr?fum s1num um samvistir hj;na, sl1kt s) oft til ;farnaWar. Almenningsvaldi beri vissulega aW g%ta hags barna hj;na, en sC hagsmunag%sla geti naumast gengiW lengra en aW m%la fyrir um sttafyrirkomulag og eftir atvikum tiltekiW reynslut1mabil fr Yv1 aW leyst er Cr frumkr?fu um skilnaW uns l?gskilnaWur f%st. Xetta meginviWhorf er lj;slega 1 andst?Wu viW sakarregluna og einnig viW samkomulagsregluna aW vissu marki. Nefna m%tti YaW viljakenningu eWa viljareglu.Ʒ D. NU skilnaWarl?ggj?f 1 Sv1Yj;W, Finnlandi, Danm?rku og Noregi.ă 1. S%nsk l?g fr 1973 og 1987. ă + MeW l?gum fr 1973 voru gerWar allgagngerar breytingar  s%nskri skilnaWarl?ggj?f. S1Wan hafa Sv1ar sett s)r heildarl?g um hjCskap (14. ma1 1987, gildistaka 1. janCar 1988), en Yau breyta ekki efnislega kv%Wum laganna fr 1973. iV:/GS  + S%nsku skilnaWarl?gin fela 1 s)r aW hafnaW er b%Wi sakarsj;narmiWum og sj;narmiWum um hjCskaparhrun sem grunnviWhorfi. 0 staW Yess er YaW viWhorf r1kjandi aW viljaafstaWa hvors hj;na um sig eigi aW rWa framhaldi hjCskapar.  iV:/GS  + L?ggj?fin er reist  Yv1 grunnsj;narmiWi aW hjCskapur s) fr ?ndverWu frjlst sambCWarsamband karls og konu. Xv1 beri aW virWa vilja hvors maka um sig til Yess aW rjCfa Yetta samband. 0 Yv1 skyni aW koma 1 veg fyrir skilnaWi, sem rWnir eru 1 brWr%Wi, hefur Y; veriW l?gm%ltur s)rstakur umhugsunar- eWa biWt1mi sem vallt er sex mnuWir. Hann  viW 1) Yegar foreldri hefur forsj barns undir 16 ra aldri, 2) Yegar b%Wi hj;n ;ska eftir umhugsunar- eWa biWt1ma og 3) Yegar hj;n eru ekki samhuga um skilnaW. Endran%r getur l?gskilnaWur tt s)r staW n biWt1ma. iV:/GS  + SkilnaWarkv%Wi eru mj?g einf?ld 1 sniWum og afnumin eru allm?rg skilnaWarskilyrWi eWa skilnaWaratvik, svo sem hjCskaparbrot, geWveiki, refsivist annars maka o.fl. Skiln z$5ԮaWur aW borWi og s%ng sem r)ttarCrr%Wi er afnuminn. Ekki er gerW krafa til Yess aW hj;n bCi ekki saman  umhugsunart1manum (betnketid).  iV:/GS  + R?kin fyrir Yv1 aW afnema skilnaW aW borWi og s%ng sem r)ttarCrr%Wi eru Yessi: 1) Fresturinn, eitt r, Yykir of langur. 2) SC tilh?gun aW stemma stigu viW sambCW YaW t1mabil, sem skilnaWur aW borWi og s%ng stendur, er talinn til Yess fallinn aW vinna gegn sttum milli hj;na. 3) XaW aW skilnaWur aW borWi og s%ng rUfur fjrhagslega samst?Wu hj;na r)ttar aW til fulls skilnaWar muni draga. iV:/GS  + Maki verWur aW krefjast l?gskilnaWar innan rs fr Yv1 aW biWt1mi h;fst ella brestur grundv?ll undir l?gskilnaW. iV:/GS  + Samkv%mt Yessu er meginskilnaWarforsendan sC aW hj;n s)u samhuga um skilnaW eWa annaW ;ski skilnaWar. F%st Y fullnaWarskilnaWur Umist n umhugsunart1ma eWa ekki svo sem rakiW hefur veriW. Til viWb;tar Yessu eru greind tv? tilvik Yar sem unnt er aW f fullnaWarskilnaW n biWt1ma, Y.e. ef hj;n hafa ekki bCiW saman 1 a.m.k. tv? r eWa ef um tv1kv%ni er aW r%Wa. Reglur um ;gildingu hjCskapar eru meW ?llu afnumdar 1 l?gum Yessum svo sem Wur greinir. + kv%Wi, sem taka miW af s?k hj;na  skilnaWi, t.d. varWandi forsj og framf%rslu milli maka, hafa veriW afnumin. Framf%rsluskylda hj;na helst meWan  biWt1ma stendur. Eftir endanlegan skilnaW er unnt aW skylda annaW hj;na til aW styWja hitt fjrhagslega, s)rstaklega vegna menntunar og endurYjlfunar o.fl., miWaW viW mat  Y?rfum aWila og aWst%Wum. 2. Finnsk l?g fr 1987. ă + 0 Finnlandi gengu 1 gildi nU l?g um skilnaWi 16. apr1l 1987. 0 megindrttum fylgja Yau s%nsku l?gunum. Samkv%mt Yv1 eiga makar r)tt  l?gskilnaWi eftir sex mnaWa biWt1ma. S grundvallarmunur er milli s%nsku og finnsku reglnanna aW samkv%mt hinum fyrrnefndu geta hj;n alloft fengiW l?gskilnaW ef Yau eru sammla um YaW n Yess aW hl1ta sex mnaWa biWt1manum, en samkv%mt finnsku reglunum verWa Yau vallt aW hl1ta honum. TrCnaWarskylda hv1lir ekki  hj;num  biWt1manum fremur en samkv%mt s%nsku reglunum. S)rgreindu l?gskilnaWarst%Wurnar eru flestar afnumdar, en Y; er kv%Wum um tveggja ra samvistaslit, tv1kv%ni og um YaW er hjCskapur er stofnaWur 1 andst?Wu viW skyldleikatlmann viWhaldiW. :gildingarreglurnar eru afnumdar eins og 1 Sv1Yj;W. 3. Norsk l?g fr 1991. ă + Samkv%mt l?gunum  skilnaWur aW borWi og s%ng aW vera fram viW lUWi, en reglunum er breytt svo aW hvor maki um sig getur einhliWa krafist sl1ks skilnaWar. Krafan um virk samvistaslit er fram 1 gildi, en trCnaWarskyldan afnumin  Yessu t1mabili. Eitt r verWur aW l1Wa fr Yv1 aW skilnaWur aW borWi og s%ng er veittur uns l?gskilnaWur er kr%fur. Flestar af hinum s)rgreindu l?gskilnaWarst%Wum eru felldar niWur samkv%mt l?gunum, en Y; er haldiW kv%Wi um heimild til l?gskilnaWar eftir tveggja ra samvistaslit, vegna ofbeldis sem annaW sUnir af s)r og bitnar  hinu eWa b?rnum  heimilinu, tv1kv%nis og ef hjCskapur er stofnaWur andst%tt skyldleikatlmum. Heimild til ;gildingar hjCskapar er afnumin. 4. D?nsk l?g fr 1989. ă + L?gin eru mj?g svipuW norsku l?gunum fr 1991. Samkv%mt Yeim er l?gskilnaWur Y; kr%fur 1 fyrsta lagi sex mnuWum eftir aW leyfi er gefiW Ct til skilnaWar aW borWi og s%ng ef makar eru  einu mli um aW skilja, en ella eftir eitt r. Krafan um samvistaslit er z$6 fram 1 gildi en meW nokkru mildara orWalagi 1 samr%mi viW frjlslega lagaframkv%md. Tmsar s)rgreindar l?gskilnaWarst%Wur eru felldar Cr gildi, en Y; er l?gskilnaWur fram heimill eftir tveggja ra samvistaslit Yegar hjCskapur er stofnaWur andst%tt fr%ndsemistlma, svo og vegna ofbeldis er maki beitir hitt eWa b?rnin. X er gert rW fyrir aW hjCskaparbrot verWi fram l?gskilnaWarst%Wa, Y; Yannig aW ef sl1kt atferli  s)r staW eftir aW leyfi er veitt til skilnaWar aW borWi og s%ng Y er YaW ekki grundv?llur l?gskilnaWar. XaW kv%Wi er afnumiW aW unnt s), Yegar svona stendur , aW veita skilnaW aW borWi og s%ng og hafna l?gskilnaWarkr?fu ef tillitiW til barna eWa aWrar veigamiklar st%Wur m%la meW Yv1.   E. Er r)ttm%tt aW taka upp finnsk-s%nsku tilh?gunina 1 staW skilnaWar aW borWi og s%ng? T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  ViW fyrstu sUn virWist ekki vera mikill munur  finnsku og s%nsku tilh?guninni og Yeirri 1slensku, enda 1 bWum tilvikum um reynsluCrr%Wi aW r%Wa. Munurinn er Y; nokkur: a. Krafist er samvistaslita samkv%mt 1slenskum r)tti eftir aW leyfi er veitt til skilnaWar aW borWi og s%ng, andst%tt Yv1 sem er viW finnsk-s%nsku lausnina. b. Hj;n verWa aW ganga eftir l?gskilnaWi samkv%mt s1Wastgreindri tilh?gun innan eins rs fr Yv1 aW upprunalegur skilnaWur var veittur. c. Krafa um aW skipa skuli forsjrmlum, framf%rslumlum og fjrskiptamlum horfir annan veg viW en samkv%mt 1slenskum r)tti.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Fyrir Yann fj?lda hj;na, sem slitiW hafa samvistum Wur en leyfi er veitt til skilnaWar aW borWi og s%ng og leita s1Wan l?gskilnaWar einu ri s1War eWa svo, er YaW verulegur kostur aW forsjrmlum, framf%rslumlum og fjrskiptum s) rWiW til lykta Yegar leyfi er veitt til skilnaWar aW borWi og s%ng, enda er oftast svo um samiW aW sama skipan gildi eftir l?gskilnaW, aW undantekinni framf%rslu meW maka, sbr. og h)r 45. gr. frumvarpsins. Sama gegnir um Yann h;p hj;na sem leitar ekki l?gskilnaWar s1War Y;tt samvistaslit haldist.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Fyrir Yau hj;n, sem samvistum eru Yegar leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng er gefiW Ct, kann aW virWast hart aWg?ngu aW sl1kt leyfi leiWi beinl1nis til Yess aW Yau h%tti sambCW. Xess er Y; aW geta aW eWlilegt er aW tClka kv%Wi, er aW Yessu lCta, tilt?lulega frjlslega og t.d. %tla ?Wru hj;na nokkurn t1ma til aW afla 1bCWar og flytja af heimilinu, sbr. h)r 35. gr. frumvarpsins. MeW Yeim kr?fum um samvistaslit og skipan Umissa mla, sem aW framan greinir, er fenginn grundv?llur fyrir hj;nin til aW meta hvernig skilnaWurinn muni verka 1 raun og veru; Yau f Y nokkra innsUn 1 YaW sem 1 v%ndum er ef l?gskilnaWar verWur leitaW. SkilnaWur n samvistaslita er  hinn veg meW nokkrum ;raunveruleikabl%.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  XaW er mikill kostur viW 1slenska skipulagiW aW hj;nin geta leitaW l?gskilnaWar n Yess aW Yurfa aW hl1ta t1matakm?rkunum fyrir utan kv%WiW um lgmarkst1ma fr Yv1 aW Yau fengu leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng. XaW er enn fremur kostur aW Yau geta hafiW samvistir  nU og meW Yv1 fellt niWur leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng meW allsendis ;formlegum h%tti. Er kunnugt um aW sl1kt gerist h)r 1 reynd 1 nokkrum m%li. Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  SkilnaWur aW borWi og s%ng  s)r aldalanga hefW h)r  landi. Ef nU skipan um Yetta reynslut1mabil v%ri l?gleidd t%ki vafal1tiW alllangan t1ma aW kynna almenningi hana. Ekki er kunnugt um aW gildandi fyrirkomulag hafi s%tt verulegri gagnrUni. Er Yetta hvoru tveggja Yv1 til framdrttar aW eigi verWi horfiW fr Yessu r;tgr;na skilnaWarCrr%Wi. H)r kemur YaW enn til aW b%Wi Danir og NorWmenn %tla aW halda Yessu Cr z$7Ԯr%Wi. X;tt nokkuW mismunandi leiWir s)u valdar 1 annars vegar vestnorr%num og hins vegar austnorr%num r)tti hvaW Yetta snertir %tti YaW ekki aW koma aW s?k Yar sem markmiWiW er sameiginlegt meW Yessum tveimur Crr%Wum.Ʒ + h  MeW sk1rskotun til Yessa er sC stefna valin 1 frumvarpinu aW halda skilnaWi aW borWi og s%ng sem skilnaWargerW svo sem veriW hefur.Ʒ  F. Heimild til aW krefjast skilnaWar aW borWi og s%ng 1 staW l?gskilnaWar,  sbr. 3. mgr. 32. gr. og 2. mgr. 39. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ + Lagar?kin, sem bCa aW baki Yessum kv%Wum, voru Yau aW draga Cr l?gskilnaWi sem rWinn er 1 brWr%Wi. + Telja verWur kv%Win Yarflaus eins og frumvarpiW er Cr garWi garWi gert Yar sem maki  samkv%mt Yv1 jafnan Yess kost aW takmarka skilnaWarkr?fu s1na viW skilnaW aW borWi og s%ng, sbr. 34. gr. frumvarpsins. MeW hliWsj;n af ofangreindu og 1 samr%mi viW niWurst?Wu norr%nu samstarfsnefndanna er lagt til aW kv%Win verWi afnumin.  G.  samkomulag hj;na um skilnaW aW vera grundv?llur l?gskilnaWar? iV:/GS ۃ + Um Yetta efni hafa miklar umr%Wur vaknaW s1Wustu rin. Xegar aukin hersla er l?gW  hjCskapinn sem frjlst sambCWarsamband karls og konu er r?kr)tt aW lykta aW Yau geti slitiW Yessu sambandi meW samkomulagi s1nu og raunar eigi annaW hj;na aW geta krafist Yess einhliWa, en Y; Yurfi staWfestingar af hlfu almenningsvalds. 0 norr%na lagasamstarfinu hafa menn veriW  einu mli um aW samkomulag hj;na um skilnaW %tti aW vera skilnaWarst%Wa. SkoWanir hafa veriW skiptar um YaW eitt hvort samkomulag geti veriW grundv?llur aW l?gskilnaWi umsvifalaust eWa aWeins aW skilnaWi aW borWi og s%ng, svo sem nC er h)r  landi og 1 Danm?rku og Noregi. iV:/GS  + 0 s%nsku l?ggj?finni er YaW sett fram sem meginregla aW samkomulag hj;na s) grundv?llur aW l?gskilnaWi n reynslut1mabils. Fr Yessu er Y; undantekning ef hj;n eiga barn undir 16 ra aldri, Yar  meWal stjCpbarn. X verWur l?gskilnaWur ekki veittur umsvifalaust heldur skilnaWur til reynslu. 0 lj;s er leitt aW Yessu er svo fariW um a.m.k. 60% hj;na sem ;ska eftir skilnaWi. Undantekningarreglan ber Yv1 meginregluna ofurliWi 1 lagaframkv%md. iV:/GS  + Samkv%mt finnsku l?gunum fr 1987 verWur l?gskilnaWur n sex mnaWa reynslut1ma ekki veittur hj;num Y;tt Yau beiWist hans sameiginlega. Skiptir ekki mli hvort hj;n eigi b?rn undir 16 ra aldri eWa ekki. iV:/GS  + D?nsku l?gin fr 1989 og hin norsku fr 1991 byggjast  ;breyttum lagakv%Wum 1 Yessu efni, Y.e. aW samkomulag hj;na verWi aWeins grundv?llur skilnaWar aW borWi og s%ng en ekki l?gskilnaWar.  iV:/GS  + 0 Yessu frumvarpi er l?gW til ;breytt skipan um Yetta atriWi. Byggist YaW m.a.  Yv1 aW samkomulag hj;na verWur oft aW virWa meW nokkurri varCW. AW baki kann aW leynast YrUstingur annars makans gagnvart hinu. SamkomulagiW getur veriW liWur 1 aW n fram fjrskiptum eWa kveWinni niWurst?Wu varWandi forsj barna og aW Yv1 kann aW vera hrapaW 1 Yv1 mikla tilfinningar;ti sem h)r r1kir oft og einatt. S)rst?k st%Wa er til aW velja Y leiW sem er varf%rnislegri Yegar hj;nab?nd hafa staWiW alllengi og b?rnum er til aW dreifa. H)r er Yess einnig aW g%ta aW lagt er til 1 frumvarpinu aW unnt s) aW krefjast l?gskilnaWar sex til t;lf mnuWum eftir aW leyfi var veitt til skilnaWar aW borWi og s%ng. Er YaW Yv1 ekki langur t1mi sem Yreyja Yarf.  H. HjCskaparbrot sem skilnaWarst%Wa. iV:/GS ۃ z$8Ԍ + Umr%Wa um hvort viWhalda eigi hjCskaparbroti sem l?gskilnaWarst%Wu 1 norr%nni skilnaWarl?ggj?f hefur veriW ofarlega  baugi  s1Wustu rum. V1Wast hvar  NorWurl?ndum, Yar  meWal h)r  landi, fer 1 v?xt aW l?gskilnaWar s) leitaW meW v1san til meints hjCskaparbrots. H)r  landi m %tla aW 20!  25% l?gskilnaWa s) veittur  grundvelli kv%Wisins um hjCskaparbrot.  iV:/GS  + S)rkv%Wi um hjCskaparbrot hafa nC veriW afnumin 1 Sv1Yj;W, Finnlandi og Noregi. iV:/GS  + 0 d?nsku l?gunum fr 1989 (1991) er hjCskaparbrot l?gskilnaWarst%Wa svo sem veriW hefur. iV:/GS  + Vissulega m segja aW YaW skj;ti nokkuW sk?kku viW aW halda 1 hjCskaparbrot sem s)rgreinda l?gskilnaWarst%Wu 1 lj;si Yess aW sakarreglunni er almennt hafnaW 1 skilnaWarr)ttinum. X m einnig benda  aW skv. 34. gr. frumvarpsins getur maki vallt krafist skilnaWar aW borWi og s%ng n Yess aW tilgreina Yurfi s)rgreinda st%Wu. Til viWb;tar Yessu kemur svo aW YrjC NorWurlandanna hafa afnumiW Yessa l?gskilnaWarst%Wu.  m;ti Yessu kemur aW %tla m aW h)r  landi s) YaW nokkuW almenn afstaWa hj almenningi aW hjCskaparbrot s) svo alvarlegt brot  hjCskaparskyldum aW hinum aWilanum eigi aW vera kr%fur l?gskilnaWur og ekki aWeins skilnaWur aW borWi og s%ng. X ber einnig aW geta Yess aW kv%Wi 39. gr. laga nr. 60/1972 er allmikiW beitt 1 lagaframkv%mdinni. iV:/GS  + ViW samningu frumvarpsins hafa orWiW Yau mlalok aW greina hjCskaparbrot sem l?gskilnaWarst%Wu. I. AWrar s)rgreindar skilnaWarst%Wur.ă 1. Lgmarkst1mi fr skilnaWi aW borWi og s%ng til l?gskilnaWar. iV:/GS ۃ +  S t1mi er nC eitt r, sbr. 34. gr. laga nr. 60/1972. 0 36. gr. frumvarpsins er lagt til aW greint verWi milli Yess svo sem var 1 l?gum nr. 39/1921 hvort hj;n s)u sammla um aW leita l?gskilnaWar eWa ekki. Ef Yau eru  einu mli um YaW er l?gskilnaWur kr%fur sex mnuWum eftir aW skilnaWur aW borWi og s%ng var veittur, en ella eftir eitt r. SkilnaWur aW borWi og s%ng getur ekki gegnt hlutverki s1nu sem reynslu- og sttaCrr%Wi nema hann taki yfir nokkurt t1mabil. AWilar Yurfa t1ma til aW hugsa rW sitt og hyggja aW Umsu. Ef samkomulag er milli Yeirra um aW leita l?gskilnaWar eftir hlft r sUnist r?k skorta til Yess aW girWa fyrir aW krafa Yeirra verWi tekin til greina. H)r er lagt til aW sama skipan verWi tekin upp og samkv%mt d?nsku l?gunum fr 1989. Finnsku og s%nsku l?gin kveWa svo  aW reynslut1mabiliW s) sex mnuWir. Norsku l?gin fr 1991 miWa viW eitt r. 2. kv%Wi 35. og 36. gr. laga nr. 60/1972 um samvistaslit sem l?gskilnaWarst%Wu. iV:/GS ۃ +  Xeim er steypt saman 1 eitt kv%Wi, sbr. 37. gr. frumvarpsins, 1 samr%mi viW YaW aW leitast hefur veriW viW aW einfalda skilnaWarkv%Win. 3. GeWveiki sem l?gskilnaWarst%Wa, sbr. 42. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ +  0 frumvarpinu er lagt til aW kv%Wi 42. gr. laga nr. 60/1972 um geWveiki sem s)rgreinda l?gskilnaWarst%Wu verWi afnumiW. D?nsku, finnsku, norsku og s%nsku l?gin hafa afnumiW hliWst%W kv%Wi, enda er sC niWurstaWa 1 samr%mi viW mat norr%nu samstarfsnefndanna. 4. Hvarf maka, sbr. 37. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ +  Ekki Yykir st%Wa til aW halda 1 Yetta kv%Wi, enda er Yv1 ekki beitt 1 lagaframkv%md og ;raunh%ft aW jafnaWi fyrir hinn makann aW leita l?gskilnaWar Yegar maki hefur horfiW. Er n%rl%gara aW maki leiti d;msCrskurWar um aW makinn s) talinn ltinn, sbr. l?g nr. z$9 44/1981.  5. Tv1kv%ni (tv1veri), sbr. 38. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ +  R)tt hefur Y;tt aW halda Yessu kv%Wi efnislega, sbr. 38. gr. frumvarpsins. kv%WiW um ;gildingu hjCskapar, Yegar svona stendur , dugir aW v1su oftast, en hugsanlegt er Y; aW sC leiW reynist torveld og annaW hitt aW aWili kann fremur aW ;ska eftir Yv1 aW hjCskap verWi lokiW meW l?gskilnaWi, m.a. vegna Yess aW d;mst;laleiWin er jafnaWarlega seinfarnari en ?flun leyfis til l?gskilnaWar.  6. Fangavist annars maka, sbr. 41. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS ۃ +  Ekki Yykja n%gileg r?k til aW halda Yessu kv%Wi 1 l?gum og er YaW l1tt notaW 1 framkv%md. Endurh%fing fanga er mikilv%gt sakfr%Wilegt markmiW. Er Yetta kv%Wi 1 vissri andst?Wu viW Y yfirlUstu lagastefnu. SkilnaWur aW borWi og s%ng er Y %skilegri lausn ef hugur hins makans stendur til hjCskaparslita.  Athugasemdir um einst?k kv%Wi VI. kafla. ă  A. SkilnaWur aW borWi og s%ng.  "Um 33. gr. iV:/GS ۃ + Greinin samsvarar 31. gr. laga nr. 60/1972. H)r er gert rW fyrir aW samkomulag hj;na um skilnaW dugi sem grundv?llur aW leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng. Samkv%mt 44. gr. frumvarpsins Yarf annaWhvort aW vera samkomulag um fjrskiptin eWa fyrir liggi aW opinber skipti s)u hafin vegna fjrskipta. "Um 34. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein er nUm%li og felur 1 s)r aW annaW hj;na getur einhliWa krafist skilnaWar aW borWi og s%ng. VerWur gildi 33. gr. frumvarpsins vissulega takmarkaW Yegar greinar Yessar eru bornar saman, en 33. gr. h?fWar til Yess aW hj;n leitist viW aW rWa mli til lykta meW samkomulagi. iV:/GS  + BrlausnaraWili hlUtur aW verWa aW una mati maka sjlfs  Yv1 hvort hann telji sig geta haldiW fram sambCWinni, enda er utanaWkomandi torvelt aW virWa YaW ml. + Greinin  s)r nokkra samv?run 1 32. gr. laga nr. 60/1972, en er til muna einfaldari og ekki er aW finna 1 henni Yau sakaratriWi sem eru 1 32. gr. "Um 35. gr. iV:/GS ۃ + 0 33. gr. laga nr. 60/1972 segir aW Yegar samvistir takist milli hj;na sem skilin eru aW borWi og s%ng falli niWur r)ttarhrif skilnaWarleyfisins. Xetta  einnig viW ef samvistir hafa aldrei rofnaW. L?gskUring  orWalaginu aW ?samvistir takist  hefur valdiW nokkrum erfiWleikum. M um YaW v1sa til h%star)ttard;ms 1979, bls. 1369, er felur 1 s)r bUsna strangar kr?fur til samvistaslita. R)ttm%tt Yykir aW kveWa nnar  um Yetta atriWi 1 lagatextanum sjlfum og draga Cr kr?funni um samvistaslit. Er Y annars vegar tekiW miW af Yv1 aW maki Yurfi t1ma til aW afla s)r hCsn%Wis og heimilisaWst?Wu vegna flutnings af heimilinu og hins vegar Yykir eiga aW bCa svo um hnCta aW hj;n hafi t?k  aW reyna s%ttir meW Yv1 aW endurvekja samvistir um skamma hr1W n Yess aW r)ttarhrif skilnaWar aW borWi og s%ng falli niWur. BUr sanngirni h)r aW baki og viWleitni til aW efla sttahlutverk skilnaWar aW borWi og s%ng. Vissulega er orWalag h)r teygjanlegt, en YaW veitir grundv?ll til frjlslegrar tClkunar. H)r er brotiW upp  Yv1 aW v1sireglur verWi l?gfestar, en ;gerningur er samkv%mt eWli mls aW beita greinimarki sem hnitmiWaW s). z$:Ԍ  B. L?gskilnaWur.  "Um 36. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er hliWst%W 34. gr. laga nr. 60/1972, sbr. Wur 62. gr. laga nr. 39/1921. 0 greininni er kveWiW  um lgmarkst1ma er l1Wa verWur fr Yv1 aW skilnaWur aW borWi og s%ng er veittur og fram til Yess aW l?gskilnaWur er kr%fur. 0 kv%Winu er greint milli Yess hvort hj;n s)u  einu mli um aW leita l?gskilnaWar eWa ekki. 0 fyrra tilvikinu er frestur sex mnuWir, en eitt r 1 hinu s1Warnefnda. Samkv%mt 34. gr. laga nr. 60/1972 er frestur vallt eitt r. "Um 37. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er hliWst%W 35. gr. laga nr. 60/1972, en fresturinn er styttur Cr Yremur rum 1 tv? r. kv%Wi 36. gr. laga nr. 60/1972 Yykir ;Yarft viW hliW 37. gr. frumvarpsins. "Um 38. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er efnislega ;breytt 38. gr. laga nr. 60/1972 og er vikiW aW henni h)r Wur. "Um 39. gr. iV:/GS ۃ + 0 Yessari grein er kv%Wi um hjCskaparbrot sem l?gskilnaWarst%Wu og v1sast um YaW til almennra athugasemda viW Yennan kafla frumvarpsins. iV:/GS  + 1. og 3. mgr. samsvara 1. og 3. mgr. 39. gr. laga nr. 60/1972. Hins vegar hefur 2. mgr. 39. gr. laganna veriW felld niWur svo sem Wur greinir. 2. mgr. 39. gr. frumvarpsins felur 1 s)r YaW nUm%li aW verknaWur, sem  s)r staW eftir skilnaW aW borWi og s%ng, verWi ekki grundv?llur aW l?gskilnaWi. Eftir nCgildandi l?gum hv1lir trCnaWarskylda fram  hj;num eftir skilnaW aW borWi og s%ng, en 1 norr%na l?ggjafarsamstarfinu voru menn  einu mli um aW afnema hana, sbr. d?nsku l?gin fr 1989 og hin norsku fr 1991. iV:/GS  + 0 3. mgr. er notaW orWalagiW aW krafa s) ?sett fram  1 staW Yess aW 1 l?gum nr. 60/1972 er samb%rilegt orWalag aW afhenda ums;kn. Xykir hiW breytta orWalag markv1sara, sbr. einnig um Yetta 2. mgr. 40. gr. frumvarpsins. "Um 40. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein er hliWst%W 40. gr. laga nr. 60/1972, en er allmiklu v1Wt%kari. kv%WiW m%lir fyrir um l?gskilnaWarst%Wu sem miWast viW aW annar maki beitir hitt ofbeldi eWa gerist sekt um ;s%milegt afgerli af kynferWistoga gagnvart b?rnum sem bCa hj hj;nunum. AtferliW, sem greinin tekur til, getur faliW 1 s)r l1kamsrs, sbr. XXIII. kafla almennra hegningarlaga eWa veriW kynferWisbrot skv. XXII. kafla s?mu laga. Xetta atferli er oft ofbeldiskennt, en einnig sumpart ;s%mileg kynferWishegWun n Yess aW beitt s) ofbeldi. 0 upphaflegri gerW frumvarpsins var Yessum verknaWartilvikum lUst samfellt meW almennu orWalagi n sundurgreiningar. ViW endurskoWun greinarinnar hefur sifjalaganefnd taliW gleggra aW greina s)rstaklega hvort tilvik um sig, l1kamsrs og kynferWisbrot og Yykir YaW marka betur efnisinntak l?gskilnaWarst%Wunnar. T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Um l1kamsrs er h)r miWaW viW aW hCn s) allalvarleg, b%Wi Yegar litiW er til Yess hve h%ttuleg hCn er og hverjar afleiWingar hennar s)u, Y.e. aW hCn valdi tj;ni  l1kama eWa heilbrigWi, Yar  meWal andlegu heilbrigWi rsarYolans. Athuga ber hvort um endurtekiW ofbeldisverk s) aW r%Wa. 0 2. mgr. felst aW gefa skuli gaum aW Yv1 hvort atferliW s) falliW til aW vekja alvarlegan ;tta um ofbeldi aW nUju. Xetta  m.a. viW ef um tilraunaverknaW er aW tefla. 0 Yessu sambandi skiptir mli aW kanna feril z$; rsarmannsins og andlega hagi hans. iV:/GS Ʒ + Minni httar l1kamsmeiWingar falla utan marka kv%Wisins. Er Yessu einnig svo fariW 1 d?nsku og norsku hjCskaparl?gunum sem falla h)r 1 sama farveg. StyWst Yetta viW niWurst?Wur 1 norr%na samstarfinu um samr%mingu hjCskaparl?ggjafar. Um l1kamsrsir sem grundv?ll aW l?gskilnaWi hafa d?nsk og norsk l?g samst?Wu viW 40. gr. frumvarpsins. Hins vegar er kynferWisbrotum b%tt viW meW brUnu orWalagi 1 40. gr. frumvarpsins, en Yeirra er ekki getiW 1 d?nsku og norsku l?gunum. Til Yess er stofnaW meW 40. gr. aW l?gskilnaWarst%Wa Yessi verWi rUmri en samkv%mt d?nsku og norsku l?gunum a.m.k. eftir orWanna hlj;Wan. iV:/GS  + Greinin er einskorWuW viW l1kamsrs sem framin er af setningi. GleysisverknaWur fellur utan v)banda hennar, svo sem gleysisleg stj;rn ?kut%kja, gleysisleg meWferW eldfimra efna eWa leikt%kja er leiWa til tj;ns  l1kama eWa heilsu.  k/I1 @ + 2.؃T  KynferWisbrot eru nefnd 1 40. gr. og er h)r miWaW viW afm?rkun Yeirra brota 1 XXII. kafla almennra hegningarlaga, sbr. l?g nr. 40/1992. Til Yessara brota teljast nauWgun og ?nnur kynferWism?k sem greinir  XXII. kafla svo og kynferWisleg reitni viW barn. X falla sifjaspell undir hugtakiW kynferWisbrot. KynferWisleg reitni viW barn eWa ungmenni var um margt nUm%li sem s)rstakt brot samkv%mt l?gum nr. 40/1992. Er YaW atferli sem aukinn gaumur hefur veriW gefinn aW  s1Wustu rum. Xykir r)ttm%tt aW geta Yessa s)rstaklega 1 40. gr. Vafalaust getur vaknaW vafi um afm?rkun Yess hugtaks. B1Wur YaW stj;rnvalda og d;mst;la aW marka skil 1 Yv1 efni 1 Crlausnum s1num. Ekki Yarf aW sUna s)rstaklega fram  aW barni hafi stafaW heilsutj;n eWa velferWar af verknaWi. Xau kynferWisbrot ein, sem framin eru af setningi, falla undir greinina.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Tilraun til verknaWar getur falliW undir greinina, svo sem tilraun til manndrps, l1kamsrsar eWa nauWgunar. Hlutdeild 1 verknaWi g%ti einnig komiW til lita ef s)rstaklega stendur .Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Ekki er YaW skilyrWi fyrir Yv1 aW kv%Winu verWi beitt aW maWur hlj;ti refsid;m fyrir verknaWinn og h%gt er aW beita Yv1 Y;tt viWkomandi s) ;sakh%fur.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  Um atl?gu aW b?rnum er tekiW fram 1 greininni aW h)r s) tt viW b?rn sem bCi hj hj;num. Brot gagnvart ?Wrum b?rnum  ekki undir greinina. H)r getur Umist veriW um aW r%Wa sameiginleg b?rn Yeirra, Yar  meWal kj?rb?rn, eWa ekki, svo sem stjCpb?rn, enn fremur f;sturb?rn Yeirra eWa b?rn sem bCa Yar ella. MeW barni er h)r tt viW barn allt til 16 ra aldurs.Ʒ  k/I1 @ + 6.؃T  VerknaWur verWur vitaskuld aW vera sannaWur svo aW kv%Winu verWi beitt. S?nnunarbyrWi hv1lir almennt  Yeim er krefst l?gskilnaWar.Ʒ  k/I1 @ + 7.؃T  kv%Wi 40. gr. frumvarpsins er svo sem Wur greinir a.m.k. samkv%mt orWanna hlj;Wan til muna v1Wt%kara en samb%rileg kv%Wi d?nsku og norsku laganna Yar sem kynferWisbrotum er b%tt h)r viW. Er %tlandi aW Yetta horfi til aukinnar verndar innan fj?lskyldu, Y.e. fyrir maka og b?rn, og bCa r)ttl%tissj;narmiW h)r aW baki.Ʒ  k/I1 @ + 8.؃T  Frestir skv. 3. mgr. 40. gr. til mlsh?fWunar eWa til aW krefjast l?gskilnaWar hj stj;rnvaldi eru styttir fr Yv1 sem er 1 l?gum nr. 60/1972, 40. gr., og er YaW 1 samr%mi viW niWurst?Wur 1 norr%na l?ggjafarsamstarfinu.Ʒ  k/I1 @ + 9.؃T  Bent er  aW skilnaWur aW borWi og s%ng er auWfenginn skv. 34. gr. frumvarpsins ef aW l?gum verWur, sbr. nC l?g nr. 39/1992, 2. gr., n Yess aW s)rst?k st%Wa s) tilgreind og Y Yv1 fremur ef annaW hj;na hefur haft 1 frammi atferli sem rCmast innan 40. gr. frumvarpsins. 0 sl1ku tilviki er Yv1 tveggja kosta v?l fyrir Yann maka sem krafist getur skilnaWar.Ʒ z$<Ԍ  C. Brlausn um kr?fu til skilnaWar.  "Um 41. gr. iV:/GS ۃ + 0 Yessari grein eru fyrirm%li um hverjir leysi Cr kr?fu um skilnaW aW borWi og s%ng og l?gskilnaW. Er greininni %tlaW aW leysa 43. gr. laga nr. 60/1972 af h;lmi. iV:/GS  + kv%WiW byggist  Yeirri grunnreglu aW 1 flestum tilvikum eigi aW vera unnt aW leita skilnaWar hvort sem er hj d;mst;lum eWa stj;rnv?ldum. Er YaW sama meginregla og skv. 43. gr. laga nr. 60/1972. MeW greininni er Y; stofnaW til allmikilla breytinga  Crlausnarvaldi stj;rnvalda. Er Crlausnarvald sUslumanna aukiW til muna, en gert er rW fyrir aW d;msmlarWuneytiW verWi mlskotsstig um Crlausnir sUslumanns. T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  SUslumenn og Yeir einir veita leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng skv. 33. gr. frumvarpsins, svo og til l?gskilnaWar skv. 1. mgr. 36. gr., Y.e. Yegar hj;n eru sammla um aW leita skilnaWar. H)r er af eWlisst%Wum ekki gert rW fyrir mlskoti til d;msmlarWuneytis og ekki Yykja r?k til Yess aW d;mst;ll fjalli um ml Yegar svona stendur .Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  SkilnaWar aW borWi og s%ng og l?gskilnaWar samkv%mt ?Wrum kv%Wum en 33. gr. og 1. mgr. 36. gr. m leita hj sUslum?nnum ef hj;n eru sammla um YaW, en endran%r leysir d;mst;ll Cr kr?fu aWila um skilnaW. Ef hj;n greinir  um hvort grundv?llur l?gskilnaWar s) til staWar, t.d. skv. 36. gr., sbr. 35. gr., eWa skv. 39. gr. frumvarpsins, en ;ska Y; eftir aW sUslumaWur leysi Cr mli, getur sUslumaWur beint Yv1 til Yess hj;na er skilnaWar %skir aW YaW hlutist til um ?flun s?nnunargagna skv. XII. kafla laga um meWferW einkamla, nr. 91/1991, Wur en hann tekur afst?Wu til Yess hvort skilnaWur skuli veittur.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Synjun sUslumanns  Crlausn skv. 2. mgr. 41. gr. getur aWili skotiW til rWuneytis innan tveggja mnaWa fr dagsetningu br)fs um synjunina, sbr. og 132. gr. frumvarpsins. Synjun sUslumanns g%ti einkum tt s)r staW Yegar hann teldi vandkv%Wi  s?nnunarf%rslu. X;tt d;msmlarWuneytiW felli synjun sUslumanns Cr gildi gefur YaW ekki Ct skilnaWarleyfi heldur leggur fyrir sUslumann aW taka mliW til nUrrar meWferWar.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Synjun stj;rnvalds um Ctgfu leyfis er ekki Yv1 til fyrirst?Wu aW unnt s) aW leggja skilnaWarkr?fu fyrir d;mst;la. Xetta kv%Wi  b%Wi viW um skilnaW aW borWi og s%ng og l?gskilnaW. iV:/GS Ʒ + V1Wa um l?nd er Crlausn skilnaWarmla hj d;mst;lum einum. Ekki hafa Y;tt r?k til Yess aW fara Y leiW Yegar hj;n eru sammla um skilnaW eWa um aW leita hans hj stj;rnvaldi. Er  YaW aW l1ta aW stj;rnvaldsleiWin er aW jafnaWi greiWf%rari og ;dUrari fyrir aWila, auk Yess sem hCn styWst viW langa hefW h)r  landi. Ekki verWur s)W aW Yessi skipan s) andst%W Yj;Wr)ttarsamningnum er 0sland hefur bundist frekar en t.d. norska tilh?gunin. iV:/GS  + 0 frumvarpi til barnalaga er sUslum?nnum %tlaWur aukinn hlutur 1 Crlausnum sifjar)ttarmla. Er vafalaust hagr%Wi aW Yv1 fyrir f;lk, er bUr utan h?fuWborgarsv%Wis, aW geta leitaW til sUslumanns meW Yessi ml. Auk Yess sem YaW horfir til r)ttar?ryggis aW h%gt s) aW skj;ta mlum til rWuneytis.  YaW sama viW um skilnaWarml. Xekking sUslumanna  h?gum f;lks 1 umd%mi Yeirra getur h)r komiW aW liWi.  D. S%ttir milli hj;na.  "Um 42. gr. iV:/GS ۃ + Greinin m%lir fyrir um s%ttir milli hj;na vegna fyrirhugaWs skilnaWar. Er henni %tl z$=ԮaW aW koma 1 staW 44. gr. laga nr. 60/1972 svo sem henni var breytt meW l?gum nr. 132/1989. T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  XaW hefur lengi veriW regla 1slenskrar skilnaWarl?ggjafar aW skylt s) aW reyna s%ttir meW hj;num Wur en skilnaWur er veittur. Lengstum hafa prestar annast um s%ttir, en samkv%mt l?gum nr. 39/1921 skyldu Umist prestar eWa sttanefndir leita stta milli hj;na, sbr. s1War 44. gr. laga nr. 60/1972. Gilti sC regla allt til Yess aW l?g nr. 28/1981, um breyting  l?gum nr. 85/1936, um meWferW einkamla 1 h)raWi, afnmu sttanefndir. HjCskaparl?gum var ekki breytt Y og fj?lluWu prestar eWa forst?Wumenn trCf)laga einir um s%ttir.Ʒ + T   lMeW l?gum nr. 132/1989 var b%tt Cr Yessum annmarka. Var Yar kveWiW svo  aW hj;n, sem v%ru utan trCf)laga eWa Yar sem hvort heyrir til s1nu trCf)lagi, g%tu leitaW til yfirvalds um s%ttir.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  MeW sttum er hj;num, sem hyggja  skilnaW, bCinn vettvangur til aW r%Wa ml s1n viW hlutlausan aWila er kannar meW viWr%Wum viW aWila hvort grundv?llur s) ?aW framhaldi hjCskaparins . Xessu Crr%Wi er %tlaW aW draga Cr Yv1 aW hrapaW s) aW skilnaWinum, en sttasemjara ber aW h?fWa til byrgWarkenndar hj;na ekki s1st gagnvart ungum b?rnum Yeirra. Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Um gildi sttaumleitana vegna skilnaWa eru vafalaust skiptar skoWanir. 0 strjlbUli, Yar sem prestar Yekkja vel til haga f;lks, verWa umleitanir prests, ef aW l1kum l%tur, v%nlegri en 1 Y)ttbUli Yar sem pers;nuleg kynni eru oft minni. SttastarfiW er Yv1 miWur oft of seint  ferW ef svo m aW orWi komast. Stta er oftast ekki leitaW fyrr en djCpst%Wur greiningur hefur myndast milli hj;na.Ʒ + T  RWgj?f reynds prests eWa forst?Wumanns trCf)lags getur ;tv1r%tt veriW til mikilla b;ta.  YaW er Y; einnig aW l1ta aW mikil Y?rf er  fj?lskyldurWgj?f sem veitt s) 1 s)rst?kum stofnunum er hafi s)rmenntuWum starfsm?nnum  aW skipa, svo sem l?gfr%Wingum, prestum, slfr%Wingum, uppeldisfr%Wingum, f)lagsrWgj?fum o.fl. BrUn Y?rf er einnig  st;raukinni fr%Wslu um fj?lskylduml, Yar  meWal 1 sk;lum. $tti 1slensku Yj;Wf)lagi aW vera umhugaW um Crr%Wi er horfa til fj?lskylduverndar og eflingar fj?lskyldutengsla. Vantar h)r  landi bagalega almenna stefnum?rkun 1 fj?lskyldup;lit1k.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  0 norr%na hjCskaparlagasamstarfinu hefur veriW um YaW r%tt hvort r)ttm%tt s) aW halda 1 skyldubundnar sttir. Enn fremur hafa fariW fram v1Wt%kar umr%Wur um hvernig haga eigi sttastarfinu. Xeim skoWunum hefur vaxiW fylgi aW r?k standi ekki til Yess aW viWhalda skyldubundnum sttum, heldur beri aW veita hj;num kost  aW leitaW verWi um s%ttir meW Yeim ef hugur Yeirra stendur til Yess. Einnig hefur YaW veriW r%tt aW mikil Y?rf s)  aW koma upp fj?lskyldurWgj?f sem hj;n eigi greiWan aWgang aW meW vandaml s1n.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  Samkv%mt finnsku og s%nsku l?gunum fr 1987 og hinum d?nsku fr 1989 er horfiW fr skyldubundinni sttatilh?gun. Er reglunum breytt 1 YaW horf aW sttastarfsemi af hlfu Yj;Wf)lags s) Crr%Wi sem hj;n eigi kost , en Yeim s) ekki skylt aW nUta s)r YaW.Ʒ  k/I1 @ + 6.؃T  0 42. gr. frumvarpsins er ekki gengiW jafnlangt 1 aW afnema skyldubundna sttastarfsemi eins og 1 ofangreindum l?gum. Hefur sC leiW veriW valin aW greina milli Yess hvort hj;n eigi b?rn undir 16 ra aldri eWa ekki. TillitiW til barnanna vegur Yungt og Yykir r)ttm%tt aW halda reglunni um skyldubundnar sttir Yegar Yau eiga hlut aW mli. Er auWs%tt aW s)rstaklega r1k st%Wa er til Yess fyrir hj;n aW r%Wa viW sttasemjara Yegar Yau eiga b?rn og Yj;Wf)lagshagsmunir bj;Wa aW Y s) stuWlaW aW stta z$>Ԯtilraunum. H)r er valin leiW sem er svipuW norsku l?gunum fr 1991 og naut mikils fylgis 1 norska St;rYinginu.Ʒ + T  0 frumvarpinu er lagt til aW s%ttir verWi ekki eing?ngu skyldubundnar Yegar hj;n eiga sameiginleg b?rn, heldur einnig ef stjCpbarni er til aW dreifa, enda fari stjCpforeldri meW forsj barns. ViW Yessar aWst%Wur m%lir tillitiW til barns meW Yv1 aW stta verWi leitaW meW hj;num svo sem er Yegar Yau eiga barn saman.Ʒ + T  SC undantekning er fr kv%Winu um skyldubundnar s%ttir aW Y%r eiga ekki viW Yegar hj;n, sem skilin eru aW borWi og s%ng, eru sammla um aW leita l?gskilnaWar. iV:/GS Ʒ + Samkv%mt ofangreindu er YaW skoWun sifjalaganefndar aW ekki s)u r?k til Yess aW skylda hj;n til aW gangast undir sttaumleitan ef Yau eiga ekki ;sjlfrWa b?rn, en l?gW er hersla  aW hj;n eigi Yess vallt kost. VirWist ;l1kt sttav%nlegra aW hj;n ;ski sjlf Yvingunarlaust eftir sl1ku en aW Yau s)u skylduW til Yess. Xeir er annast sttir f Y meira rWrCm til aW einbeita s)r aW Yv1 sttastarfi Yar sem frekar er aW v%nta rangurs.  iV:/GS  + Bent er  aW biskup 0slands og Prestaf)lag 0slands hafa 1 ums?gnum s1num um frumvarpiW varaW viW Yv1 aW hvikaW verWi fr reglunni um skyldubundnar s%ttir og bent  aW hj;num s) einnig Y?rf  sttum Y;tt Yau eigi ekki ;sjlfrWa b?rn. AWrir umsagnaraWilar hafa ekki gert athugasemd viW Yetta kv%Wi. iV:/GS  + Sttatilraun prests eWa l?ggilts forst?Wumanns skal hafa fariW fram  s1Wustu sex mnuWum Wur en skilnaWarml er h?fWaW eWa sett fram krafa um skilnaW fyrir sUslumanni. Samkv%mt eWli mls  Yessi frestur ekki viW ef sUslumaWur eWa d;mari leitar um s%ttir samkv%mt kv%Winu. iV:/GS  + 0 7. mgr. 42. gr. er kv%Wi sem samsvarar 2. mgr., sbr. 3. mgr. 44. gr. laga nr. 60/1972. kv%WiW byggist  Yeirri reglu aW hj;n skuli s%kja sttafund pers;nulega. Dugir Yv1 ekki aW fulltrCi maka, t.d. l?gmaWur, s%ki sttafund. Enn fremur er byggt  Yv1 aW b%Wi hj;n s%ki sttafund saman. Fr Yv1 v1kur Y; ef erfiWleikar eru  sl1ku vegna Yess aW hj;n bCa fjarri hvort ?Wru og dugir Y aW leitaW s) um s%ttir meW hvoru um sig. Ekki Yykir raunh%ft aW setja fram afdrttarlausa reglu um fjarl%gW milli heimila hj;na svo sem er 1 3. mgr. 44. gr. laga nr. 60/1972. Er Yetta atriWi hW mati sttasemjara og s1War Yess er leysir Cr kr?fu um skilnaW og fer eftir aWst%Wum, svo sem samg?ngum og h?gum maka. Ekki Yykir gerlegt aW beita sektaviWurl?gum Y;tt maki sinni ekki kvaWningu Yegar stt er skyldubundin, sbr. hins vegar 3. mgr. 44. gr. laga nr. 60/1972. Ef maki er bCsettur erlendis Yarf ekki aW reyna stt aW Yv1 er hann varWar.  iV:/GS  + 0 8. mgr. er kveWiW  um aW sttaumleitan 1 stofnun um fj?lskyldurWgj?f geti komiW 1 staW sttaumleitunar Yeirra sttamanna sem kveWiW er  um 1 4. mgr. greinarinnar. Er gert rW fyrir aW hj;n geti Y valiW milli Yess aW leita til stofnunar eWa sttamanna skv. 4. mgr.  E. SkilnaWarkj?r.  "Um 43. gr. iV:/GS ۃ + Greinin kemur 1 staW 45. gr. laga nr. 60/1972.  iV:/GS  + Umleitun um skilnaWarkj?r fyrir sUslumanni eWa d;mara gegnir verulegu hlutverki. 0 fyrsta lagi Yv1 hlutverki aW reyna aW koma  samkomulagi milli hj;na um skilnaWarkj?r Yar sem YaW er ekki fyrir hendi, en einnig til aW staWreyna aW raunverulegt samkomulag s) milli hj;na um Yau og til aW athuga hvort hallaW s)  ;sanngjarnan htt  annaW hj;na meW sl1ku samkomulagi eWa a.m.k. aW vekja athygli  Yv1 ef sl1ku er til aW dreifa. Ekki sUnist Y?rf  sl1kri umleitun ef hCn hefur veriW framkv%md viW skilnaW aW borWi og s%ng og er kveWiW  um aW sC skipan skuli einnig gilda eftir l?gskilnaW, sbr. 2. mgr. iV:/GS  z$?Ԍ +  Yv1 er byggt aW l?gmaWur geti komiW fyrir sUslumann eWa d;mara og undirritaW Yau skj?l sem h)r er um aW r%Wa fyrir h?nd hj;na, enda hafi hann s)rstakt umboW til Yess. iV:/GS  + Athygli er vakin  Yv1 aW skv. 107. gr. laga um meWferW einkamla, nr. 91/1991, er h%gt aW v1sa sttaumleitunum 1 d;msmli til sUslumanns og %tti YaW einnig viW 1 hjCskaparmlum sem rekin eru fyrir d;mi. iV:/GS  + Samningur hj;na um skilnaWarkj?r verWur ekki endanlega skuldbindandi fyrr en hann hefur veriW staWfestur fyrir sUslumanni eWa d;mara, sbr. hrd. 1987, bls. 724. "Um 44. gr. iV:/GS ۃ + H)r segir um atriWi sem skipa Yarf viW skilnaW, Y.e. um forsj barna, framf%rslu og fjrskipti. Er v1saW til viWeigandi kv%Wa 1 l?gum um Yetta efni, en greinin hefur aW ?Wru leyti ekki sjlfst%tt r)ttarheimildagildi. iV:/GS  + Langan t1ma getur tekiW aW leysa Cr deilu foreldra um forsj barna. Ekki Yykir st%Wa til aW fresta Crlausn um skilnaWarkr?fu Y;tt foreldrar deili um forsj. kv%WiW byggist aW sjlfs?gWu  Yv1 aW greiningur um forsj s) til meWferWar hj l?gm%ltum yfirv?ldum 1 samr%mi viW kv%Wi barnalaga. Sama  viW Yegar foreldrar deila um framf%rslueyri. iV:/GS  + Gert er rW fyrir aW s)rst?k krafa verWi aW koma fram hj ?Wrum aWila eWa bWum um aW skilnaWur verWi veittur Wur en leyst verWi Cr greiningi um forsj eWa framf%rslueyri.   F. Um gildi skilnaWarkjara vegna skilnaWar aW borWi og s%ng.  "Um 45. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er sama efnis og 46. gr. laga nr. 60/1972. r)ttaW er aW til Yess aW heimilt s) viW l?gskilnaW aW v1kja fr skilnaWarskilmlum sem kveWnir hafa veriW viW skilnaW aW borWi og s%ng Yurfi fyrirvari Yar aW lCtandi aW hafa komiW fram viW skilnaW aW borWi og s%ng aW jafnaWi 1 skilnaWarsamningi hj;na eWa veriW b;kaWur 1 hj;naskilnaWarb;k af sUslumanni eWa l?gl%rWum fulltrCa hans aW ;sk beggja hj;na, sbr. Y; um framf%rslueyri meW maka 1 50. gr. frumvarpsins.  iV:/GS  + Xetta kv%Wi stendur ekki 1 vegi fyrir Yv1 aW unnt s) viW l?gskilnaW aW krefjast breytinga  forsj barns og meWlagi meW Yv1 samkv%mt almennum kv%Wum barnalaga vegna breyttra aWst%Wna og haga og Yarfa barns, sbr. 1. mgr. 35. gr. frumvarps til barnalaga.  Um VII. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla eru einkar)ttarreglur um byrgW hj;na  framf%rslu fj?lskyldu, Y.e. um gagnkv%ma framf%rsluskyldu hj;na og byrgW Yeirra 1 Yessu efni gagnvart b?rnum sem  heimili eru. kv%Win um framf%rsluskyldu 1 opinberum r)tti eru 1 framf%rslul?gum, nr. 80/1947. iV:/GS  + Einkar)ttarkv%Win um framf%rsluskyldu og viWmiWun um efnisleg framl?g til framf%rslu eru alldreifW 1 gildandi l?gum. Um framf%rsluskyldu hj;na 1 virkum hjCskap eru kv%Wi 1 I. kafla laga nr. 20/1923, um r)ttindi og skyldur hj;na. kv%Win um framf%rslu eftir skilnaW eru 1 V. kafla laga nr. 60/1972, einkum 1 49. og 50. gr. kv%Win um framf%rslu barna eru 1 IV. kafla barnalaga, nr. 9/1981. iV:/GS  + 0 Yessum kafla frumvarpsins eru felld saman kv%Wi um framf%rsluskyldu hj;na b%Wi meWan hjCskapur varir og eftir skilnaW hj;na. Almenna kv%WiW 1 46. gr., sbr. 47. gr. frumvarpsins, tekur til framf%rsluskyldu gagnvart fj?lskyldu 1 heild sinni, Yar  meWal gagnvart b?rnum. Geyma Yau kv%Wi frumreglur um framf%rsluskyldu og framf%rsluframl?g. AW ?Wru leyti fjalla kv%Win um framf%rsluskyldu hj;na s1n  milli Yv1 aW fram z$@Ԯf%rslukv%Wi barnalaga eru ekki felld inn 1 Yennan kafla, heldur er lagt til aW Yau haldist 1 barnal?gum, sbr. og III. kafla frumvarps til barnalaga. Stafar YaW af Yv1 aW 1 barnal?gum er fjallaW samfellt um framf%rslureglur varWandi ?ll b?rn. Er ;heppilegt aW rjCfa Y regluheild. iV:/GS  +  s1Wustu rum hefur allmikil umr%Wa orWiW um YaW annars staWar  NorWurl?ndum hvort st%Wa s) til aW halda 1 gagnkv%ma framf%rsluskyldu aW l?gum milli hj;na. Xeir sem vilja rjCfa Yessi tengsl setja  oddinn aW hjCskapur eigi ekki aW vera framf%rslustofnun og alls ekki Ct yfir endim?rk s1n, Y.e. eftir l?gskilnaW. HiW s1Wastnefnda hefur veriW meginregla 1slenskra sifjalaga allt fr setningu laga nr. 39/1921, um stofnun og slit hjCskapar. Hafa 1slensk l?g haft 1 Yv1 efni nokkra s)rst?Wu meWal annarra norr%nna laga. Gert er rW fyrir Yv1 1 2. mgr. 50. gr. aW Yessari reglu verWi fram haldiW. 0 norr%na l?ggjafarsamstarfinu hefur sC skoWun aW fella niWur gagnkv%ma framf%rslu hj;na ekki notiW byrjar. L?gW er hersla  sambyrgW hj;na  afkomu fj?lskyldunnar og samheldni innan hennar. Er eWlilegt Ct fr Yv1 grundvallarsj;narmiWi aW hvort hj;na um sig leggi YaW af m?rkum til heimilisrekstrar og Ctgjalda hvors um sig sem h%filegt megi telja, Yar  meWal 1 formi vinnuframlaga  heimili. Fr lagat%knilegu sj;narmiWi er ?rWugt aW hverfa fr hugtakinu framf%rsla sem merkir skyldu til framlaga. Hvorugt hj;na er Y; framf%randi eWa framf%rt ?Wru fremur og %tti aW hverfa fr Yv1 orWalagi. Eins og 1 fyrri l?gum er s)rst?k hersla l?gW  YaW aW vinna  heimili s) ekki s1Wur gilt framlag til framf%rslu en peningagreiWsla, sbr. 1. mgr. 47. gr. frumvarpsins. iV:/GS  + Ekki g%tir mikilla efnislegra nUm%la 1 Yessum kafla frumvarpsins umfram hina nUju efnisskipan sem r%tt er um h)r aW framan, en kv%Win eru um margt nokkru einfaldari 1 sniWum en hliWst%W kv%Wi 1 gildandi l?gum.  A. Framf%rsluskylda hj;na meWan  hjCskap stendur.  "Um 46. gr. iV:/GS ۃ + 1. mgr. samsvarar 2. gr. laga nr. 20/1923. HCn geymir kv%Wi um framf%rslu og afkomu fj?lskyldunnar. Sanngirnism%likvarWa  aW leggja  framl?g hvors um sig 1 Yessu efni. iV:/GS  + 2. mgr. er sama efnis og 4. gr. laga nr. 20/1923. Segir Yar fullum fetum aW framlag annars hj;na til s)rYarfa hins verWi hjCskapareign viWtakanda sem skuldheimtumenn greiWanda geta Y ekki gengiW aW. Hins vegar verWur Yetta f) eWa 1gildi Yess ekki s)reign viWtakanda nema s)rst?k heimild s) til Yess, Y.e. kaupmli. Er YaW tekiW fram vegna umm%la 1 greinargerW fyrir frumvarpi til laga nr. 20/1923. "Um 47. gr. iV:/GS ۃ + 1. mgr. samsvarar 1. mlsl. 2. gr. laga nr. 20/1923, en er nokkru v1Wt%kari aW efni til. iV:/GS  + 0 2. mgr. er kv%Wi er samsvarar 3. gr. laga nr. 20/1923 og aW meginefni sams konar og YaW kv%Wi. "Um 48. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein fjallar um vanr%kslu  skyldum skv. 46. og 47. gr. og hvernig brugWist skuli viW Yv1.  iV:/GS  + Greinin er sama efnis og 5. gr. laga nr. 20/1923. ViW Crlausn um framl?g skal beita reglum 47. gr.  iV:/GS  + R)tt er aW r)tta aW barnal?g gilda almennt um framf%rsluskyldu foreldra gagnvart b?rnum, en meW hliWsj;n af Yv1 aW ?rWugt getur reynst aW aWgreina s)rstaklega vanr%kslu z$A  framf%rsluskyldum gagnvart b?rnum viW mat  vanr%kslu  framf%rsluskyldu skv. 46. og 47. gr. fela kv%Win 1 s)r heimild til aW kveWa jafnframt  um framl?g til framf%rslu Yeirra. Sjlfsagt verWur Y; Yessari heimild ekki mikiW beitt 1 framkv%md Yar sem CrskurWarhafi skv. 48. gr.  ekki aWgang aW Tryggingastofnun um greiWslur eins og um CrskurWi um meWl?g meW b?rnum  grundvelli barnalaga. "Um 49. gr. iV:/GS ۃ + H)r segir um CrskurWi um framf%rslueyri samkv%mt kv%Wum Yessa kafla. Greinin fjallar um sama efni og 9. og 10. gr. laga nr. 20/1923. iV:/GS  + Framl?g skv. 49. gr. kveWa stj;rnv?ld, sUslumenn, sbr. 1. mgr., en d;ms- og kirkjumlarWuneytiW ef Crlausn sUslumanns er skotiW YangaW, sbr. 132. gr. frumvarpsins. D;mst;lum er ekki %tlaW aW leysa Cr Yessum mlum og er YaW 1 samr%mi viW gildandi l?g. iV:/GS  + 2. mgr. er sama efnis og 10. gr. laga nr. 20/1923. Samkv%mt kv%Winu hefur sUslumaWur heimild til aW breyta samningi hj;na. Xetta er undantekning fr Yeirri meginreglu aW eing?ngu s) heimilt aW gera breytingar  samningi meW d;mi, sbr. 52. gr. frumvarpsins. StyWst sC undantekning viW YaW aW ekki er viW neinar formreglur aW styWjast varWandi samninga hj;na um Yessi efni og Yau nj;ta ekki leiWsagnar um gerW Yeirra andst%tt Yv1 sem er viW skilnaW, sbr. 52. gr. iV:/GS  + 0 4. mgr. segir aW aWeins s) h%gt aW kveWa framf%rslueyri skv. 48. gr. fyrir s1Wasta riW Wur en krafa er sett fram. Xykir r)ttm%tt aW setja h)r t1maskorWur, enda er st%Wa til aW stuWla aW Yv1 aW sl1kar kr?fur komi t1manlega fram, sbr. h)r til hliWsj;nar 1. mgr. 6. gr. laga nr. 20/1923.  B. L1feyrir meW maka eftir skilnaW aW borWi og s%ng og l?gskilnaW.  "Um 50. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er sama efnis og 49. gr. laga nr. 60/1972. 0 upphafi segir Y; aW gagnkv%m framf%rsluskylda haldist eftir skilnaW aW borWi og s%ng. Er lagt til aW Yar s) l?gfest ;tv1r%W fr%WiskUring. + OrWalagi er nokkuW hnikaW til varWandi heimild til aW CrskurWa l1feyri eftir l?gskilnaW til r)ttingar  Yv1 aW YaW skuli vera 1 algerum undantekningartilvikum sem l1feyrir s) CrskurWaWur eftir l?gskilnaW. "Um 51. gr. iV:/GS ۃ + 1. og 2. mgr. eru hliWst%War 1. og 2. mgr. 50. gr. laga nr. 60/1972. BrskurWi sUslumanns skv. 1. mgr. verWur skotiW til d;ms- og kirkjumlarWuneytis samkv%mt meginreglunni um mlskot til %Wra stj;rnvalds, sbr. 132. gr. frumvarpsins. iV:/GS  + 3. mgr. er samhlj;Wa 3. mgr. 50. gr. laga nr. 60/1972. Um YaW hefur veriW allmikiW r%tt 1 sifjalaganefnd og 1 norr%nu samstarfsnefndunum hvort kveWa %tti enn fremur svo  h)r aW skylda til greiWslu framf%rslueyris falli niWur ef s sem  r)tt til hans stofnar til ;v1gWrar sambCWar, Y.e. aW leggja h)r aW j?fnu hjCskaparstofnun og stofnun ;v1gWrar sambCWar. :tv1r%tt er aW kv%Wi 3. mgr. 50. gr. laga nr. 60/1972 verWur ekki tClkaW svo, enda ekki um aW r%Wa framf%rsluskyldu milli aWila 1 ;v1gWri sambCW eins og er milli hj;na. EWlilegt Yykir aW Yetta atriWi verWi tekiW til gagngerWar athugunar Yegar fjallaW verWur um heildarlagasetningu um ;v1gWa sambCW. AW svo st?ddu Yykir rWlegt aW lta viW ;breytta skipan sitja.  iV:/GS  + X;tt hjCskapur falli niWur raknar r)ttur til framf%rslueyris eftir fyrri hjCskap ekki viW; hann er fallinn brott endanlega. iV:/GS  z$BԌ + SUslumaWur getur breytt Crlausn sinni um fjrh%W framf%rslueyris ef skilyrWum 1. mgr. 49. gr. er fulln%gt Y;tt til grundvallar henni liggi d;mur um framf%rsluskyldu. "Um 52. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er sama efnis og 51. og 54. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS  +  YaW hefur reynt 1 d;mi hvernig meta eigi samkomulag hj;na um forsj barna sem staWfest er fyrir valdsmanni ef d;msmlarWuneyti tekur kv%Wi 1 skilnaWarbr)f um skipan mls 1 samr%mi viW YaW sem aWilar hafa orWiW sttir um, sbr. hrd. 1976, bls. 656. Xetta g%ti einnig gerst aW Yv1 er framf%rslueyri varWar. Xegar skUr g?gn liggja fyrir um YaW aW kv?rWun sUslumanns s) beinl1nis reist  Yv1 sem hj;n hafa orWiW stt um virWist eiga aW meta YaW svo aW samningsreglan eigi viW aW Yv1 er breytingu varWar Y;tt kv%Wi s) tekiW upp 1 skilnaWarbr)f um Yetta efni. Um eignaskipulag hjCskaparlaga og viWhorf viW endurskoWun Yess, sbr. VIII.! ;! XII. kafla. iV:/GS ۃ +  0 VIII.! j XII. k?flum frumvarpsins er fjallaW um eignaskipulagiW 1 hjCskap, eignamynstriW, einstakar eignadeildir, skuldabyrgW og samninga hj;na. Eru Yetta mikilv%gir Y%ttir 1 hjCskaparl?gum. Er virWa skal hvernig skipa skuli Yessum mlum Yykir nauWsynlegt aW gera stutta grein fyrir eignaskipulagi laga nr. 20/1923 (skammst?fuW hjrl.) svo og l1tillega erlendra laga. MeW Yessa greinargerW aW bakhjarli verWa svo settar fram athugasemdir um hverju rWlegt Yyki aW breyta 1 nCgildandi reglum og verWur Y j?fnum h?ndum vikiW aW Umsum litamlum og niWurst?Wum 1 hinni norr%nu l?ggjafarsamvinnu s1Wustu ra um Yessi efni.  A. Nokkur meginatriWi 1 l?gum nr. 20/1923, um r)ttindi og skyldur hj;na. iV:/GS ۃ + L?gin um r)ttindi og skyldur hj;na, nr. 20/1923, eru eftirtekja Yeirrar norr%nu samvinnu  sviWi sifjalaga sem h;fst riW 1909. MeW norr%na lagasamstarfinu var 1 r1kum m%li komiW  l?geiningu  Yessu veigamikla lagasviWi um NorWurl?nd ?ll. Samningar milli NorWurlandanna um framkv%md einstakra Ytta 1 Yessari l?ggj?f hafa og stuWlaW aW greiWri framkv%md laganna 1 skiptum Yeirra 1 milli. iV:/GS  + Norr%nu l?gin um r)ttindi og skyldur hj;na, er einkum varWa fjrhagsmlefni hj;na, v?ktu mikla athygli v1Wa um l?nd. Xau h?fWu YaW megintakmark aW stuWla aW jafnst?Wu karls og konu innan hjCskapar og gagnvart b?rnum, svo og aW lagalegu sjlfst%Wi hvors maka um sig. T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  Mikilv%gt var aW samkv%mt l?gum nr. 20/1923 skyldi forr%Wi eigna hvors um sig vera 1 h?ndum Yess hj;na er aflaWi verWm%tis. F;lst 1 Yv1 gagnger breyting fr fyrri t1War l?gum er %tluWu b;ndanum forr%Wi allra eigna hj;na er t?ldust til fjrf)lags Yeirra sem svo var nefnt, sbr. l?g nr. 3/1900 h)r  landi. Jafnframt var 1 hjrl. m%lt fyrir um skipta skuldabyrgW Y;tt nokkur d%mi s)u um sambyrgW, en samkv%mt fyrri t1War l?gum svaraWi fjrf)lagiW 1 heild sinni til skulda hj;na aW meginstefnu til. Hlutur eiginkonu var n%sta ;frjls og h%ttusamur eftir l?gunum fr 1900.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  X skipti YaW miklu aW l?gin fr 1923 leggja aW j?fnu, a.m.k. aW Yv1 er framf%rsluframl?g varWar, hlut Yess sem heima vinnur og hlut hins er leggur fram peninga til heimilishaldsins. MeW Yessu var til Yess stofnaW aW veita framlagi Yess er bundinn er viW heimilisst?rf, oftast hCsfreyju, verWskuldaWa viWurkenningu.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  X;tt meginreglan s) sC aW hvort hj;na um sig hafi forr%Wi hjCskapareigna sinna samkv%mt l?gum nr. 20/1923 Y eru reistar skorWur viW Yv1 1 einstaka tilviki, sbr. z$C 20. og 21. gr. og raunar 19. gr. laganna, einkum meW Yeim h%tti aW skiliW er samYykki hins makans ef %tlunin er aW afhenda, veWsetja eWa leigja fasteign sem er 1 hjCskapareign og fj?lskyldan bUr  eWa notuW er viW atvinnurekstur hins hj;na. Sama er um afhendingu og veWsetningu lausafjrmuna sem teljast til sameiginlegra bCsmuna. >ryggisloki er svo 1 22. gr. er tekur miW af Yv1 ef neitaW er aW ;fyrirsynju um samYykki. Allt eru Yetta kv%Wi 1 Ygu fj?lskylduverndar.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  L?gin nr. 20/1923 kveWa svo  aW s)reignir geti myndast 1 hjCskap b%Wi  Y lund aW hj;num s) heimilt aW lUsa tiltekin verWm%ti s)reign meW kaupmla og einnig geta gefendur og arfleiWendur m%lt svo fyrir aW gj?f eWa arfur verWi s)reign, sbr. 23. gr. laganna. X eru Yess d%mi aW s)reign s) l?gm%lt til hl1tar, sbr. 18. gr. erfWalaga, nr. 8/1962, 30. gr. h?fundalaga, nr. 73/1972, 6. gr. laga um eignarr)tt og afnotar)tt fasteigna, nr. 19/1966, sbr. og 44. gr. hjrl. MeW l?gum nr. 10/1962 var hj;num heimilaW aW stofna til nUrrar gerWar af kaupmlum Yar sem unnt var aW kveWa svo  aW verWm%ti skyldi verWa s)reign 1 lifanda l1fi hj;na, en hl1ta reglum um hjCskapareignir eftir lt annars Yeirra. Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  L?g nr. 20/1923 byggjast  Yv1 aW viW skipti eftir lok hjCskapar (og raunar viW skilnaW aW borWi og s%ng) skuli sk1rri hjCskapareign hvors maka um sig skipt til helminga, sbr. 2. mgr. 18. gr., en s maki, sem s)reign , taki s)reignarverWm%ti aW ;skiptu, sbr. Y; kaupmlagerW Y sem heimiluW var meW l?gum nr. 10/1962. Frvik eru samt fr Yessari reglu, sbr. einkum 51.! R 55. gr. laganna um endurgjaldskr?fur annars hj;na, m.a. vegna Yess aW hitt hefur rUrt hjCskapareign s1na meW ;h%filegri httsemi. MeW VI. kafla laga nr. 60/1972 eru veittar frekari heimildir til aW v1kja fr helmingaskiptareglum, sbr. m.a. 57. gr., um YaW er helmingaskipti Yykja bersUnilega ;sanngj?rn, ?einkum vegna Yess aW hjCskapur hafi staWiW skamma stund og hafi ekki leitt til verulegrar fjrhagslegrar samst?Wu .  Yetta kv%Wi hefur reynt 1 Y; nokkrum d;mum H%star)ttar og CrskurWum skiptar)ttar sem m%lt hafa fyrir um ?skskipti . X eru Umis kv%Wi 1 l?gum nr. 20/1923, VI. kafla laga nr. 60/1972 og skiptal?gum sem veita maka forgangsr)tt til nauWsynlegra muna innan Yeirra marka sem hann  tilkall til eWa jafnvel Y;tt verWm%ti Yeirra fari fram Cr Yv1 sem hann  tilkall til. Er maka veittur r)ttur til aW krefjast Ctlagningar s)r til handa  einst?kum munum eftir virWingu. st%Wa er einnig til aW benda  kv%Wi 60. gr. laga nr. 60/1972 um r)tt til leigu1bCWar og er heimilt aW kveWa eftir ?llum aWst%Wum hvort hj;nanna haldi fram leigumlanum og ber aW taka tillit til Yarfa hj;na og barna sem hvort Yeirra um sig hefur forsj fyrir.Ʒ  k/I1 @ + 6.؃T  Fr hinni s)rst%Wu og skiptu fjrbyrgW hvors maka um sig, sbr. IV. kafla laga nr. 20/1923, eru nokkrar undantekningar, sbr. m.a. 12. gr. um sambyrgW hj;na  samningum sem annaW Yeirra gerir vegna heimilisYarfa eWa Yarfa barna, svo og um samninga sem hCsfreyjan gerir vegna s)rYarfa sinna, en eigi gagnkv%mt og felst 1 Yv1 misr)tti sem sjlfsagt er aW leiWr)tta. X veita l?gin ?Wru hj;na heimild til aW stofna til samninga  byrgW hins 1 einstaka tilviki, sbr. 14. gr. H)r m einnig benda  YaW er hj;n eiga verWm%ti 1 sameign eWa vinna saman skaWaverk, sbr. og t.d. um sameiginlega byrgW Yeirra  opinberum gj?ldum s1num.Ʒ  k/I1 @ + 7.؃T  L?g nr. 20/1923 byggjast  Yv1 aW hjCskapurinn leggi ekki h?ft  hj;n til Yess aW gera samninga s1n  milli eWa viW aWra menn. Um fyrra atriWiW er Yess Y; g%ta aW skiliW er aW hj;n geri kaupmla um gjafir s1n  milli eWa gjafir gefnar 1 tilefni af hjCskaparstofnun, enda s) um meiri gjafaverWm%ti aW r%Wa en venjulegar t%kif%risgjafir, sbr. 30. gr., sbr. og kv%Wi 32. og 33. gr. er hnykkja  Yessu fyrirkomulagi. z$D Stafa Yessi kv%Wi af Yv1 aW h%tta er  mlamyndagerningum og aW vegiW s) gegn hagsmunum skuldheimtumanna meW ;heftri heimild til gjafagerninga. Athyglisvert er 1 Yessu sambandi kv%Wi 31. gr. er heimilar maka, sem haft hefur tekjuafgang  umliWnu almanaksri, aW afhenda hinu endurgjaldslaust helming af tekjuafgangi n Yess aW til Yess Yurfi kaupmla, enda s) YaW gert fyrir lok n%sta rs. Mun Yessa kv%Wis Y; l1tt hafa g%tt 1 lagaframkv%md.Ʒ  k/I1 @ + 8.؃T  Xegar hvort hj;na um sig hefur forr%Wi  eign sinni og Yar  meWal r)tt til aW stofna til fjrskuldbindinga getur veriW h%tta  Yv1 aW annaW misfari meW heimildir s1nar, hinu hj;na og fj?lskyldunni 1 heild sinni til tj;ns. Tmis kv%Wi eru 1 l?gunum sem eiga r;t aW rekja til tillits til Yessa. H)r m m.a. benda  almenna kv%WiW 1 19. gr. sem bUWur hvoru hj;na um sig aW fara svo meW hjCskapareign s1na aW hinu verWi eigi til tj;ns vegna ;h%filegra athafna Yess. Enn m benda  endurgjaldskr?fur, sbr. 51.!  54. gr., er Wur var getiW, og svo  kv%Wi 1 VI. kafla hjrl. um slit  fjrf)lagi, n Yess Y; aW til skilnaWar komi. Raunar m einnig minna  reglurnar 1 I. kafla er varWa m.a. Crr%Wi til Yess aW kvarWa framf%rsluframl?g ef misbrestur verWur 1 Yv1 efni af hendi annars hj;na. iV:/GS Ʒ + L?g nr. 20/1923 eru reist  kveWnu eignamynstri. Meginreglan er sC aW verWm%ti, sem maki  viW stofnun hjCskapar og eignast s1War, verWur hjCskapareign hans. iV:/GS  + Hins vegar veita l?gin hj;num svigrCm til aW velja s)r annaW eignamynstur aW nokkru eWa ?llu meW Yv1 aW lUsa nokkrar eWa allar eignir s)reignir. Til Yess er skilinn kaupmli sem skal vera skriflegur og skrWur 1 kaupmlab;k, sbr. 37. og 38. gr. 0 29. gr. laganna, sbr. l?g nr. 10/1962, er YaW Y; bundiW hvers konar s)reignaskipan hj;num er v?l . X;tt tilh?gunin um hjCskapareignir s) frv1kjanleg eru samkv%mt Yessu reistar skorWur 1 l?gunum viW Yv1 hvert s)reignamynstriW geti orWiW og er t%mandi talning  Yv1 efni 1 Yeim lagakv%Wum sem greind voru. Xrtt fyrir Yetta er hj;num samt veitt nokkuW v1Wt%kt f%ri  aW skipa fjrmlum s1num eftir Yv1 sem Yau telja s)r henta. R)tt er aW benda  aW r)ttindi Yau, sem 2. mgr. 17. gr. hjrl. v1kur aW, hafa nokkra s)rst?Wu. X nefna l?gin ekki s)rstaklega Yann m?guleika aW hj;n eigi verWm%ti 1 sameign, en  sl1kt getur vitaskuld reynt.   B. Fein atriWi um l?ggj?f um fjrml hj;na utan NorWurlanda. iV:/GS ۃ + L?gum um fjrml hj;na er fyrir komiW meW margv1slegum h%tti ef litiW er til sifjalaga utan NorWurlanda. Oft er Yar greint milli Yrenns konar meginkerfa. 0 fyrsta lagi aW eignir hj;na verWi sameign Yeirra, 1 ?Wru lagi aW l?gm%lt s) algert s)reignaskipulag og 1 YriWja lagi svonefnt ?blandaW kerfi . D%mi um hiW s1Wastnefnda er aW forr%Wisreglur s)u svipaWar og 1 l?ndum sem byggja  s)reignakerfi, en beitt s) helmingaskiptum aW meginstefnu viW fjrskipti viW lok hjCskapar sem er meginatriWi 1 sameignarkerfi og jafnframt kann hj;num aW vera heimilaW aW lUsa einst?k verWm%ti s)reignir meW kaupmla. Er sUnilegt aW norr%na sifjalagamynstriW fellur 1 Yennan s1Wastgreinda flokk. Innan allra Yessara kerfa geta veriW margv1sleg tilbrigWi. Til d%mis kunna aW vera mismunandi reglur um forr%Wi og skuldabyrgW 1 l?gum sem reist eru  sameignarskipulagi aW meginstefnu. 0 l?gum, sem byggjast  s)reignaskipulagi, geta t.d. einnig veriW s)rstakar reglur er takmarka forr%Wi  einst?kum eignum, s)rstaklega fasteign sem er bCstaWur fj?lskyldu, svo og innanstokksmunum. ViW Y skipan tengjast oft v1Wt%kar reglur um framf%rslueyri sem ?Wru hj;na er skylt aW leggja hinu til eftir skilnaW, jafnvel %vilangt. 0 lagakerfi, sem svipar til norr%na skipulagsins, geta l1ka veriW mismunandi tilbrigWi, t.d. varWandi svigrCm hj;na til samninga s1n  milli og um val  einst?kum flokkum s)reigna. z$E st%Wa er til aW nefna aW 1 l?gum um fjrml hj;na, sem Vestur-Xj;Wverjar settu riW 1957 og byggjast 1 veigamiklum greinum  norr%na kerfinu, er s meginmunur  aW Yau verWm%ti, sem hj;n flytja 1 bCiW 1 upphafi, eru ekki andlag helmingaskiptareglunnar viW slit hjCskapar, sbr. einnig sp%nska og franska kerfiW. XaW er Yv1 aWeins hin sk1ra eignaaukning meWan  hjCskap stendur er skiptist, a.m.k. aW meginstefnu til (aukningarreglur svonefndar). iV:/GS  + Benda m  aW m?rg l?nd, sem bCa viW breska lagahefW, reisa hjCskaparl?ggj?f s1na  s)reignakerfi meW v1Wt%kum reglum um framf%rslueyri til Yess maka sem hlUtur minni hlut viW fjrskiptin. Xetta  viW um m?rg, en alls ekki ?ll, r1ki Bandar1kjanna. Flest r1ki 1 austurhluta Evr;pu hafa hins vegar byggt l?ggj?f s1na  sameignarskipulagi.  C. EndurskoWun norr%nu laganna um fjrml hj;na og umr%Wur er aW Yv1 lCta. T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  EndurskoWun norr%nna laga um fjrml hj;na hefur staWiW s1Wan  sj?tta ratugnum, en s1Wustu fundir voru haldnir 1987. Norr%nu sifjalaganefndirnar hafa lagt Yar fram hugmyndir aW breytingum og v1Wt%kar umr%Wur hafa fariW fram um YaW efni. Reglur um fjrml f;lks 1 ;v1gWri sambCW hafa einnig veriW til meWferWar svo sem Wur greinir. Um ;v1gWa sambCW m einkum benda  s%nsk l?g fr 1980 er varWa fyrst og fremst hCsn%Wi sambCWarf;lks.Ʒ + T  NorWurlandarW hefur sett fram ;skir um aW Yess verWi freistaW eftir f?ngum aW n samst?Wu meWal NorWurlandaYj;Wa um Y%r breytingar sem fyrirhugaWar eru  hjCskaparl?ggj?f. Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Norr%nu sifjalaganefndirnar hafa veriW  einu mli um aW ekki s) t1mab%rt aW hvika fr Yeim megingrundvelli sem nCgildandi l?g um fjrml hj;na eru reist . S kostur var tekinn til gagngerWrar umr%Wu aW hverfa aW algeru s)reignaskipulagi, s)rstaklega meW hliWsj;n af Yv1 aW nC aflar meiri hluti giftra kvenna s)r peningatekna meW vinnu utan heimilis.  sl1kri tilh?gun eru Y; auWs%ir gallar Yar eW h%tt er viW aW s aWilinn, sem minni eignir , fari Ct Cr hjCskap meW skarWan fjrhlut. ViW Yessu m%tti aW v1su sj meW v1Wt%kum reglum um framf%rslueyri til Yessa maka eftir lok hjCskapar. Sl1kt fyrirkomulag er Y; annmarkakennt og er YaW andst%tt hugmyndum Yorra manna  NorWurl?ndum um aW hjCskapur verWi framf%rslustofnun Ct yfir endim?rk s1n. 0 norr%nu sifjalaganefndunum var einnig gefinn gaumur aW aukningarreglu vestur-YUskra hjCskaparlaga, sbr. og t.d. franskan og sp%nskan r)tt. XaW fyrirkomulag var ekki taliW heppilegt  NorWurl?ndum, m.a. meW hliWsj;n af Yv1 aW hj;naefni hafi naumast sl1ka hirWu  fjrmlum s1num Yegar til hjCskapar er stofnaW aW Yau semji skrr um eigur s1nar. Getur sl1kt fyrirkomulag haft 1 f?r meW s)r margv1slegar s?nnunarfl%kjur og mundi v%ntanlega verWa torvelt 1 framkv%md.Ʒ + T  Ekki hefur veriW verulegur hugi  sameignarskipulagi, en Y; hefur veriW l?gW hersla  aW vissulega geti sameign myndast meW hj;num innan hins norr%na lagakerfis og hlutdeild hj;na hvors um sig 1 henni kann Y t.d. aW verWa hjCskapareign Yess. L?gin sjlf v1kja ekki aW sl1ku, en mliW er leyst sumpart  grundvelli lagakv%Wa um fjrml hj;na og sumpart meW hliWsj;n af almennum reglum um sameignir, en Y%r eru raunar ekki skrWar h)r  landi, andst%tt Yv1 sem er t.d. 1 Noregi. Eru athyglisverWir d;mar norskra d;mst;la um aW heimavinnandi hCsfreyja geti meW starfi s1nu  heimili eignast verWm%ti aW sameign meW b;nda s1num n Yess aW peningaframlag komi til af hennar hendi Yar sem starf hennar  heimili leggi grundv?ll aW Yv1 aW b;ndinn geti stundaW tekjug%f st?rf.  Yetta ekki s1st viW um r)tt til Ctlagningar verWm%ta viW skipti vegna skilnaWar og andlts.Ʒ z$FԌ  D. Nnar um atriWi sem upp hafa komiW viW endurskoWun laganna. T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  L?gin um fjrml hj;na hafa nC gilt 1 nlega 70 r l1tiW breytt og hafa Yv1 staWist vel t1mans t?nn. Xeir sem st;Wu aW samningu laganna voru vissulega framsUnir menn. Xeir su fyrir aW s t1mi nlgaWist aW giftar konur mundu leita 1 auknum m%li Ct  hinn almenna vinnumarkaW, m.a. vegna Yess aW Yeirra biWu meiri menntunarkostir en Wur og Umiss konar starfsYjlfun. Segja m aW helsti galli viW norr%nu hjCskaparl?ggj?fina hafi fr upphafi veriW s aW konum var l?gm%ltur forr%Wisr)ttur yfir hjCskapareign sinni, en ekki var 1 m?rgum tilvikum um nein veruleg verWm%ti aW r%Wa sem konan tti aW hjCskapareign. L?gin stuWluWu l1tt aW Yv1 aW hjCskapareign g%ti myndast hj Yv1 hj;na sem vann ekki tekjug%f st?rf, sbr. Y; 31. gr. laga nr. 20/1923, en hennar g%tir mj?g l1tiW 1 lagaframkv%md. Uppi hafa aW v1su veriW hugmyndir um aW skipta %tti tekjum hj;na 1 tvennt jafnskj;tt og Yeirra v%ri aflaW, en sl1kt er Y; miklum ?rWugleikum bundiW. X hafa veriW settar fram skoWanir um aW heimavinnandi aWilinn %tti aW f laun fr r1kinu, t.d. gegnum almannatryggingar, fyrir starf sitt  heimili. MeW Yv1 v%ri 1 reynd f;lgin viWurkenning  hinum mikilv%gu st?rfum  heimili og Y fyrst yrWi aWila veitt v?l tveggja aWgengilegra kosta, heimavinnu eWa Ctivinnu. Inn 1 Yessa umr%Wu kemur einnig til skoWunar hvernig haga eigi sk?ttum hj;na. Athyglisvert er aW nC Yegar meiri hluti giftra kvenna vinnur tekjug%f st?rf utan heimilis eiga l?gin um fjrml hj;na raunverulega betur viW en Wur var Yv1 aW meW vinnutekjum hvors hj;na um sig skapast einmitt grundv?llur aW hjCskapareignum hvors um sig. Hitt er YaW aW tekjur Ctivinnandi kvenna eru oft miklu l%gri en karlmanna.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Vissulega hefur Yj;Wf)lagiW tekiW miklum f)lagslegum breytingum sl. 70 r er gefa verWur gaum aW viW endurskoWun laga um fjrml hj;na. Xegar l?gin voru sett var miklu ft1Wara en nC aW giftar konur ynnu utan heimilis. Heimilin bjuggu Y meir aW s1nu, heimiliW var framleiWslustofnun og Yj;nustustofnun 1 mun r1kara m%li en nC er. Fj?lskyldur voru barnfleiri en nC. Uppeldi barna f;r og meira fram  heimilunum. Verkefni og viWfangsefni heimilanna eru Yv1 ekki Yau s?mu og Wur. H)r verWur einnig aW hafa 1 huga aW skilnaWir eru miklu t1Wari en var Yegar l?gin um fjrml hj;na voru sett. Hefur athygli manna Yv1 beinst 1 auknum m%li aW Yeim kv%Wum laganna er varWa fjrskipti viW skilnaWi. 0 reynd er vels%ld meiri en Wur og hj;n eiga meiri eignir. Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  ViWhorf um f)lagsleg mlefni hafa tekiW stakkaskiptum s1Wustu ratugina. Jafnr)ttisskoWunum hefur aukist fylgi og Yv1 viWhorfi aW hjCskapurinn eigi ekki aW vera framf%rslustofnun eins og oft er tekiW til orWa, heldur frjlst samband karls og konu Yeim til l1fsfyllingar og Yroska. Sjlfst%Wi hvors hj;na um sig gagnvart hinu er grein af Yessum meiWi. Hvorugt  aW vera hinu hW. Umr%Wur um jafnst?Wu hj;na hafa sett mikiW mark  endurskoWun laga um fjrml hj;na upp  s1WkastiW. Er Yess aW geta aW jafnr)ttissj;narmiW eru vissulega grunnt;nn laga nr. 20/1923 Y;tt fr Yv1 v1ki, sbr. t.d. 12. gr. laganna. Sifjalaganefnd hefur gefiW tilliti til jafnst?Wu maka mikinn gaum viW endurskoWun laganna. Nefndin telur aW Yv1 stefnumiWi aW hj;n nj;ti sem mest sjlfst%Wis 1 fjrmlum s1num og Y; meW sambyrgW s) aW h?fuWstefnu vel borgiW meW nCverandi skipulagi. Vissulega m segja aW viW algert s)reignaskipulag nj;ti tillit til sjlfst%Wis hvors maka um sig s1n betur, en  Yv1 skipulagi er sC brotal?m sem Wur greinir og felst 1 Yv1 aW YaW hj;na, sem s1Wur  Yess kost aW b%ta eign s1na meWan hjCskapur varir, stendur oft h?llum f%ti viW slit sl1ks hjCskapar. 0 Yv1 sambandi z$G er sifjalaganefnd eindregiW Yeirrar skoWunar aW ekki s) r)ttm%tt aW taka upp v1Wt%kari reglur en nC eru 1 hjCskaparl?gum um framf%rslueyri til handa maka eftir l?gskilnaW. Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  Almennt fjrmlaskipulag hlUtur aW taka miW af Yeim skoWunum sem uppi eru meWal almennings um skipan Yessara mla og af Yv1 hvaWa skipulag muni henta best Y?rfum Yorra hj;na. Vissulega v%ri %skilegt aW stofna til v1Wt%krar f)lagslegrar k?nnunar  Yv1 hvernig viWhorf almennings s)u til Yessara mla og m.a. aW leggja fyrir menn Umsa kosti um breytta skipan Yeirra.  Yessu stigi er ekki v?l  sl1kri ranns;kn. Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  ViW endurskoWun hjCskaparl?ggjafar ber vitaskuld aW hafa 1 huga st;raukiW samf)lagslegt liWsinni viW fj?lskyldur, einkum meW almannatryggingal?ggj?f og ?Wrum Crr%Wum velferWarYj;Wf)lagsins.Ʒ  Um VIII. kafla. iV:/GS ۃ + kv%Wum Yessa kafla er %tlaW aW aW veita yfirlit yfir hiW almenna skipulag  fjrmlum hj;na og tengsl hinna einst?ku eignadeilda. "Um 53. gr. iV:/GS ۃ + 0 Yessari grein er eignamynstri 1 hjCskap lUst samfellt, Y.e. greindar eru til yfirlits Y%r eignadeildir sem til greina koma. H)r er ekki um efnisleg nUm%li aW r%Wa, en heppilegt Yykir aW hefja Yennan kafla um fjrml hj;na meW sl1ku yfirliti um eignadeildirnar sem gegnir eins konar kynningarhlutverki. Hugt?kin, sem h)r r%Wir um, eru ekki skUrgreind, en efni Yeirra er lUst 1 greinunum n%st  eftir, sbr. 54. gr. um hjCskapareignir, 55. gr. um s)reignir, 56. gr. um sameignir og 57. gr. um r)ttindi meW pers;nulegu 1vafi. Nnari kv%Wi eru 1 IX. og XI. kafla. "Um 54. gr. + Greinin svarar til 1. mgr. 17. gr. hjrl. Eignir eru hjCskapareignir nema heimildir s)u til annars. S er heldur Yv1 fram aW tiltekiW verWm%ti s) ekki hjCskapareign hefur s?nnunarbyrWi fyrir Yv1. HugtakiW hjCskaparr)ttur, sem vikiW er aW 1 1. mgr. 17. gr., er ekki notaW 1 frumvarpinu Yar eW YaW hefur ekki verulegt sjlfst%tt gildi. "Um 55. gr. iV:/GS ۃ + 0 Yessu kv%Wi er greint samfellt hvernig s)reign geti myndast, Y.e. a) meW kaupmla, b) fyrir kv%Wi gefanda eWa arfleiWanda og c) meW Yv1 aW l?g m%li svo aW tiltekiW verWm%ti s) s)reign. Um a v1sast til XI. og XII. kafla frumvarpsins og um b og c til 77. gr. og 94. gr. frumvarpsins og til einstakra lagakv%Wa. "Um 56. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi er aW formi til nUm%li, en meW Yv1 er lagt til aW ?rugg fr%WiskUring verWi l?gfest. Sameignir geta vissulega myndast 1 hjCskap svo sem vegna framlaga beggja hj;na til kaupa  fasteign eWa vegna Yess aW Yau erfa sameiginlega tiltekna eign eWa er gefin hCn sameiginlega. 0 lagaframkv%md getur raunar veriW ?rWugt aW skera Cr hvort t.d. brCWkaupsgj?f verWi hjCskapareign annars eWa sameign beggja. Ef eign er sameign hj;na verWur eignarhlutdeild hvors um sig hjCskapareign nema s)rst?k heimild s) til aW telja hana s)reign. Einstakar r)ttarreglur um s)rstakar sameignir geta tt h)r viW, en virWa verWur YaW ml meW varCW Yv1 aW 1 Yessu efni ganga reglur hjCskaparlaga fyrir hinum almennu regl z$HԮum, sbr. um slit  sameign og rWst?fun  eignarhluta. ArWur af sameign yrWi Y einnig jafnaWarlega hjCskapareign 1 r)ttu hlutfalli viW eignarhlutdeild og ber Y hj;num meW hliWst%Wum h%tti aW svara til skatta og skyldna og Ctgjalda vegna viWhalds o.fl. "Um 57. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein samsvarar 2. mgr. 17. gr. hjrl. Pers;nuleg r)ttindi eWa r)ttindi meW pers;nulegu 1vafi verWa svo sem Wur almennt hjCskapareign viWkomandi r)tthafa, en Y; svo aW g%ta verWur h)r s)rreglna um hver einst?k r)ttindi og ganga Yau fyrir hinum almennu reglum hjCskaparlaga um hjCskapareignir. H?fundal?g, nr. 73/1972, 30. gr., m%la t.d. svo fyrir aW r)ttur til hugverka skuli vera s)reign h?fundar og verWi Yv1 ekki raskaW meW kaupmla. Auk h?fundar)ttinda falla undir Yessa grein Umis framf%rslu- og l1feyrisr)ttindi og t.d. b;tar)ttindi vegna miska eWa Yjninga eWa vegna skertrar starfsorku til frambCWar. V1sast um Yetta til 102. gr. frumvarpsins sem geymir skiptareglu er varWar Yessi r)ttindi. iV:/GS  + R)ttindi Yau, sem greinin tekur til, eru s)rstaks eWlis Yar sem pers;nuYttur Yeirra er mj?g r1kur. Um sum Yeirra er fjallaW 1 l?ggj?f, en ?nnur eru ;l?gm%lt. Um l1feyrisr)ttindi, sem stafa fr starfi 1 Ygu annarra en opinberra aWila, er Yess aW geta aW tilh?gun Yeirra er n%sta margbreytileg og verWur aW virWa Yau eftir Yeim kv%Wum sem samningar um Yau m%la fyrir um. 0 fr%Wiritum um sifjar)tt og skaWab;tar)tt er mikiW fjallaW um Yessi r)ttindi og annars staWar  NorWurl?ndum hafa allmargir d;mar gengiW um Yessi r)ttindi og st?Wu Yeirra 1 sambandi hj;na s1n  milli, einkum viW slit hjCskapar. !Um IX. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla eru kv%Wi um forr%Wi maka  eign sinni b%Wi almennt og svo um Y%r skorWur sem rWst?funarheimild eru settar. Meginreglurnar eru hinar s?mu og 1 l?gum nr. 20/1923, en Umsu er Y; ?Wruv1si skipaW svo sem gerW verWur grein fyrir h)r s1War. iV:/GS  + 0 frumvarpinu er ekki tekin afstaWa til Yess 1 hverjum m%li reglur Yessa kafla s)u frv1kjanlegar. Byggt er  Yv1 aW hj;n geti ekki samiW sig undan Yeim, t.d. svo aW fasteign verWi aW v1su hjCskapareign, en Yeim maka, sem eignina , s) heimilt aW selja hana n samYykkis hins Y;tt fj?lskyldan bCi  eigninni, sbr. 60. gr. Hitt er YaW aW samYykki er h%gt aW veita fyrir fram. Telja verWur enn fremur aW gefanda eWa arfleiWanda s) eigi heimilt aW kveWa svo  aW gj?f eWa arfur hl1ti ekki kv%Wum Yessa kafla um takmarkanir  forr%Wi fyrir eign. Gefandi eWa arfleiWandi geta m%lt svo fyrir, sbr. 77. gr., aW gj?f eWa arfur verWi s)reign viWtakanda, en t.d. ekki aW gj?f eWa arfur verWi hjCskapareign M er ekki hl1ti kv%Wum um samYykki K vegna s?lu eWa veWsetningar.  A. Almenn kv%Wi.  "Um 58. gr. iV:/GS ۃ + 0 1. mgr. 58. gr. er meginreglan um forr%Wi maka  eignum s1num og heimild hans til samningsgerWar almennt, sbr. hins vegar 68. gr. um samninga annars hj;na sem er %tlaW aW skuldbinda hitt. 0 hjCskapnum  aW r1kja frjlsr%Wi til forrWa eigna og til samningsgerWar. XaW er eitt af meginauWkennum  norr%nu hjCskaparl?ggj?finni aW bCa maka efnahagslegt sjlfst%Wi eftir f?ngum og veita honum m.a. svigrCm til umsvifa 1 atvinnurekstri og til aW verja eignum s1num til aW n Yeim markmiWum sem honum eru hugleikin, aW aWg%ttum skyldum hans viW fj?lskyldu. Annar Ytturinn og raunar grein  sama meiWi er svo hin sjlfst%Wa skuldabyrgW. Hvort hj;na ber byrgW  s1num skuldum hvort sem Y%r stafa fr l?ggerningum, b;taskyldu atferli o.fl. Segir um YaW 1 X. kafla frum z$IԮvarpsins, sbr. 67. og 68. gr.  iV:/GS  + 58. gr.  viW um samninga annars maka viW YriWja mann, en um samningsgerW hj;na s1n  milli eru fyrirm%li 1 71. gr. frumvarpsins. Vissulega geta hj;n staWiW sameiginlega aW samningsgerW viW YriWja mann og verWa Y skuldbundin vegna Yessa skv. 58. gr. "Um 59. gr. iV:/GS ۃ + kv%WiW svarar til 19. gr. hjrl. og svo aW s1nu leyti kv%Wa I. og VII. kafla frumvarpsins.  iV:/GS  + XaW er almenns eWlis, en Y; stefnumarkandi. XaW geymir undirst?Wureglu er taka m miW af Yegar meta skal hvort eign s) skert svo aW fjrslitakrafa verWi uppi h?fW eWa endurgjaldskrafa viW skipti. B. Takmarkanir  forr%Wi maka yfir eign sinni. Almennar athugasemdir um 60. og 61. gr. iV:/GS ۃ +  Xessar greinar samsvara 20. og 21. gr. hjrl. 60. gr. frumvarpsins reisir skorWur viW forr%Wi maka  fasteign eWa r)ttindum yfir fasteign ef fj?lskyldan bUr  henni eWa hCn er %tluW til Yeirra nota eWa til atvinnurekstrar annars eWa beggja. 61. gr. frumvarpsins varWar hins vegar innbC  sameiginlegu heimili og muni sem %tlaWir eru til pers;nulegra nota eWa til sameiginlegs atvinnurekstrar. Takmarkanir skv. 60. gr. eru f;lgnar 1 Yv1 aW skilja skriflegt samYykki Yess maka sem ekki  eignina ef %tlunin er aW afhenda hana, leigja, byggja eWa veWsetja. 0 61. gr. eru svipaWar takmarkanir  rWst?fun varWandi innbC o.fl. iV:/GS  + V1Wa um l?nd eru s)rstakar reglur settar um fasteignir og fasteignar)ttindi Yar sem fj?lskyldan bUr, Yar  meWal um leigusamninga 1 Ygu fj?lskyldu er bUr 1 leiguhCsn%Wi. Sums staWar er svo fyrir m%lt aW Yessi verWm%ti og innbC s)u sameign hj;na og verWa b%Wi hj;n Y aW standa aW ?llum samningum um Yau. 0 norr%num r)tti er hins vegar farin sC leiW aW skilja samYykki Yess maka, sem ekki  eignina, til Umissa l?ggerninga um hana. Sl1k Crr%Wi eiga r;t aW rekja til Yess hversu nauWsynlegt er aW vernda fj?lskylduna og stuWla aW samrWum hj;na um 1bCWarhCsn%Wi og innanstokksmuni  heimili sem eru grundvallarml hj hverri fj?lskyldu. Nefna m%tti aW meWal Yeirra hugmynda, sem uppi hafa veriW, er aW sporna viW Yv1 1 l?gum aW Yessi verWm%ti verWi gerW aW s)reign maka, en YaW skiptir verulegu mli eftir hjrl. eins og Yau eru nC vegna Yess aW takmarkanirnar eru bundnar viW verWm%ti sem eru hjCskapareignir og taka ekki til s)reigna. 0 60. og 61. gr. frumvarpsins er lagt til svo sem s1War greinir aW skilnaWur um samYykki maka taki einnig til verWm%ta sem eru s)reign. "Um 60. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein er hliWst%W 20. gr. hjrl.  iV:/GS  + 0 henni eru Umis nUm%li: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  kv%Wi 20. gr. hjrl. er einskorWaW viW fasteign sem er hjCskapareign annars hj;na, en 60. gr. tekur einnig til fasteignar sem er s)reign. AW baki kv%Winu bUr YaW sj;narmiW aW vernda fj?lskylduna. Henni er YaW vitaskuld mikiW hagsmunaml aW samrW s)u h?fW um rWst?fun  fasteign sem %tluW er til bCsetu fyrir hana eWa er notuW viW atvinnurekstur beggja hj;na eWa hins. XaW verndarsj;narmiW  einnig viW Y;tt fasteignin s) s)reign annars hj;na. StyWst Yessi breyting viW traust lagar?k og er ekki f;lgin 1 henni ;viWhl1tandi skerWing  s)reignareglum. Greinin spornar ekki viW Yv1 aW skuldheimtumenn Yess hj;na, sem fasteignin tilheyrir, leiti fullnustu 1 henni og t.d. aW hCn s) seld  nauWungaruppboWi. HCn girWir ekki heldur fyrir aW eignarnm z$J verWi gert 1 eigninni eWa r)ttindi yfir henni verWi hefWuW.Ʒ + T  Hafa ber 1 huga aW hugsanlegt er aW hj;nin s)u sameigendur fasteignar eWa fasteignar)ttinda. Xarf Y atbeini Yeirra beggja beinl1nis til aW koma Yannig aW b%Wi verWi samningsaWilar ef rWstafa  eigninni. XaW hj;na, er samYykkir l?ggerning skv. 60. gr., verWur hins vegar ekki aWili hans og ber ekki byrgW  efnd hans.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  0 greininni er m%lt svo fyrir aW samYykki skuli vera skriflegt. Er munnlegt samYykki Yv1 ekki fulln%gjandi. SamYykki er oftast skriflegt nC, en Yess er ekki lagaY?rf svo sem 20. gr. er Cr garWi gerW, sbr. Y; aW samYykkiW Yarf aW vera skriflegt ef YinglUsa  l?ggerningi. Ekki Yarf samYykkiW aW vera ritaW  skjal sem l?ggerningur er ritaWur  Y;tt sl1kt s) t1Wast. S sem samYykkir Yarf aW f fr%Wslu um efni samnings og m.a. um samningskj?r. Er YaW forsenda fyrir Yv1 aW honum s) kleift aW meta hvort samYykki verWi veitt. Heppilegast er aW samYykki s) ritaW  skjaliW Yv1 aW Y fer sjaldnast  milli mla aW s er samYykkir hafi tt kost  aW kynna s)r efni l?ggerningsins. Endran%r g%ti Yetta atriWi valdiW greiningi. Ekki er skiliW aW samYykki s) ritaW viW votta, en heppilegt er aW svo verWi gert.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  0 60. gr. er m%lt fyrir um samYykki maka til aW segja upp hCsaleigusamningi Yar sem fj?lskyldan bUr eWa er notaW viW atvinnurekstur beggja hj;na eWa annars. Lagt er til 1 60. gr. aW framleiga verWi einnig hW samYykki hins makans. MeW henni getur veriW Yrengt aW fj?lskyldunni og henni b?kuW ;Y%gindi, auk Yess sem YaW skiptir hana mli hver framleigutakinn er. 0 20. gr. hjrl. er ekki vikiW aW upps?gn hCsaleigusamninga.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  X kveWur 60. gr. enn fremur  um samYykki vegna afhendingar  hlutabr)fum eWa ?Wrum eignarskilr1kjum sem tengjast hCsn%Wi Yar sem fj?lskyldan bUr eWa er %tlaW til Yeirra nota. Hugsanlegt er aW hlutaf)lag s) um eignarhald aW 1bCW og felur afhending hlutabr)fa Y 1 s)r aW eign hverfi Cr eignarrWum afsalanda aW nokkru eWa ?llu. Er eWlilegt aW skilja samYykki um sl1ka afhendingu. Um ?nnur eignarskilr1ki kann aW gegna svipuWu mli, sbr. t.d. kaupleigusamninga. X;tt eignin s) sameign maka og YriWja manns er Y?rf  samYykki hins makans ef s maki, sem  eignina meW ?Wrum, vill afhenda, veWsetja eWa leigja eignarhluta sinn. Er Yessa getiW s)rstaklega 1 1. mgr. 62. gr. Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  60. gr. kveWur svo  aW samYykkis s) Y?rf ef fasteign er notuW viW atvinnurekstur beggja eWa hins makans. Er YaW sama regla og 1 20. gr. hjrl.Ʒ  k/I1 @ + 6.؃T  60. gr. tekur m.a. til sumarbCstaWar sem %tlaWur er fyrir fj?lskyldu Y;tt hCn bCi Yar um takmarkaWan t1ma r hvert. Ef ytri ummerki sUna aW fj?lskylda s) afhuga Yv1 aW nota bCstaWinn 1 Yessu skyni er hugsanlegt aW hann falli utan marka 60. gr. HCsn%Wi til annarra fr1stundaiWkana, svo sem veiWiskli, fellur ekki undir 60. gr. $tlunin er aW bCjarWir falli undir greinina, en hins vegar ekki ;byggWar l;Wir. iV:/GS Ʒ + 60. gr.  viW Y;tt YaW s) aWeins hluti fasteignar sem rWstafa  eWa binda meW l?ggerningi. Er YaW r)ttaW 1 1. mgr. 62. gr. M  t.d. h%W 1 hCsi Yar sem fj?lskyldan bUr, en einnig rish%W 1 sama hCsi. Afhending, veWsetning og leiga  rish%Winni er Y einnig hW samYykki, sbr. hrd. 1952, bls. 629. iV:/GS  + XaW er ekki eing?ngu hCsn%WiW sem sl1kt er fellur undir 60. gr., heldur einnig landiW er Yv1 fylgir. Ef %tlunin er aW selja eWa veWsetja (leigja) hluta af sl1ku landi eWa l;W er samYykkis almennt Y?rf. iV:/GS  + Bent er  aW um hlutabr)f og eignarskilr1ki er aWeins vikiW aW samYykki viW afhendingu Yessara skilr1kja, sbr. hins vegar um fasteignir, Yar sem kveWiW er  um afhendingu, veWsetningu, leigu og byggingu jarWar. Xykir ekki st%Wa til aW lta kv%WiW taka til ann z$KԮars en afhendingar Yessara skilr1kja. AW Yv1 er fasteignir varWar geta eignarh?ft ?nnur en Yau, sem nefnd eru s)rstaklega, eftir atvikum falliW h)r undir, t.d. samningur um malart?ku, vatnst?ku eWa umferWarr)tt um fasteign. iV:/GS  + F)b%tur, eignarnmsb%tur eWa tryggingarf), er stafar fr eWa tengist fasteign, falla ekki undir 60. gr. aW Yv1 er rWst?funargerninga varWar. "Um 61. gr. iV:/GS ۃ + HCn samsvarar 21. gr. hjrl.  iV:/GS  + H)r eru Umis nUm%li: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  0 61. gr. er sleppt s)rkv%Wi 21. gr. um ;fjrrWa aWila, sbr. almenna kv%WiW 1 3. mgr. 62. gr.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Greinin m%lir svo fyrir aW samYykki skuli vera skriflegt, sbr. athugasemdir viW 60. gr.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  X er sC meginbreyting f;lgin 1 61. gr. aW kv%WiW  jafnt viW hvort sem verWm%ti er 1 hjCskapareign eWa s)reign Yess maka er aW rWst?fun stendur.  61. gr. samst?Wu meW 60. gr. aW Yessu leyti svo sem Wur greinir. Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  X er Yv1 b%tt viW 1 61. gr. aW Y?rf s)  samYykki ef leigja  innbC. H)r er notaW orWiW innbC 1 staW bCsgagna. Er meW Yv1 tt viW innanstokksmuni  heimili: hCsg?gn, heimilist%ki, mlverk og b%kur, svo og t%ki til matseldar, potta og p?nnur, borWbCnaW o.fl.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  Xv1 er enn b%tt viW aW munir til pers;nulegra nota fyrir maka eWa b?rn Yeirra falli h)r undir, Yar  meWal vinnut%ki sem M  en K notar og enn fremur v1kur 61. gr. aW munum til sameiginlegs atvinnurekstrar hj;na.Ʒ "Um 62. gr. iV:/GS ۃ + kv%Wi 1. mgr. er Wur getiW, en hCn felur 1 s)r skUringu  efni 60. og 61. gr. Er hCn nUm%li. iV:/GS  + 0 2. mgr. er einnig nUm%li er tekur af vafa og geymir einnig skUringu  60. og 61. gr. Samkv%mt Yv1 eiga kv%Win um samYykki viW allt til Yess aW Cr Yv1 verWur skoriW hvort hj;na fi verWm%ti 1 sinn hlut viW fjrskipti. Er h)r nnast lagt til aW fr%WiskUring verWi l?gfest. LeiWa almenn lagar?k og sanngirnissj;narmiW til Yessara mlaloka. iV:/GS  + 3. mgr. er samb%rileg viW 3. og 4. mlsl. 1. mgr. 20. gr. hjrl. Er h)r fjallaW um YaW er annaW hj;na (M) er svipt l?gr%Wi, sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi eWa hvort tveggja og hinn makinn (K) vill t.d. selja fasteign er fj?lskyldan bUr . S) K l?grWamaWur M Yarf aW skipa s)rstakan l?grWamann til aW taka afst?Wu til mlsins. LeiWa almennar r)ttarreglur til Yeirrar niWurst?Wu, sbr. til hliWsj;nar 28. gr. laga nr. 68/1984. "Um 63. gr. iV:/GS ۃ + HCn er samb%rileg viW 22. gr. hjrl. Samkv%mt Yv1 er unnt aW skj;ta synjun maka eWa l?grWamanns hans um samYykki til sUslumanns. H)r er Yess s)rstaklega getiW aW b%Wi makinn er stendur aW l?ggerningnum og viWsemjandi hans geta skotiW mlinu til sUslumanns. TaliW hefur veriW aW hinn s1Warnefndi eigi ekki aWild skv. 22. gr. hjrl. R)tt Yykir aW veita honum hana, enda getur hann tt mikilla hagsmuna aW g%ta og s maki, er samiW hefur, kann aW sj eftir samningsgerW og getur Y losnaW undan skyldum s1num meW Yv1 aW telja hinn  aW synja um samYykki. SUslumaWur metur Yetta ml eftir ?llum aWst%Wum. Getur hann veitt samYykki ef hann telur r?k m%la meW Yv1, Yar  meWal ef hann telur aW synjun s) reist  ;mlefnalegum sj;narmiWum. kv%WiW  einnig viW ef ekki z$L hefur veriW h%gt n verulegs drttar aW afla samYykkis maka eWa l?grWamanns. "Um 64. gr. iV:/GS ۃ + Greinin fer meW nUm%li og %tti aW geta komiW aW verulegu haldi fyrir Yann sem fjallar um YinglUsingu  l?ggerningum er greinir 1 60. gr. R)tt Yykir aW skipa Yessu kv%Wi h)r Y;tt e.t.v. eigi YaW betur heima 1 YinglUsingal?gum. iV:/GS  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW nnari reglur um k?nnun Yeirra efna, er 1 1. mgr. greinir, verWi settar 1 reglugerW Yar sem YaW Yykir eWlilegra en aW Yeim s) skipaW 1 l?g.   C. :gilding samninga er ganga 1 berh?gg viW 60.! % 62. gr.  "Um 65. gr. iV:/GS ۃ + H)r er samfellt kveWiW  um hugr%n skilyrWi fyrir Yv1 aW samningi, er gengur 1 berh?gg viW 60. og 61. gr., sbr. 62. gr., verWi hrundiW. Eru hliWst%W kv%Wi 1 2. mgr. 20. gr. og 2. mgr. 21. gr. hjrl. H)r er s meginmunur  aW lagt er til aW samning, er 60. gr. tekur til, s) unnt aW ;gilda vegna skorts  samYykki Y;tt viWsemjandi s) grandlaus um aW Y?rf hafi veriW  samYykki eins og  st;W. Samkv%mt 2. mgr. 20. gr. er hins vegar grandsemi forsenda fyrir ;gildingu samnings. st%Wa Yykir til aW auka vernd til handa fj?lskyldu meW Yessum h%tti aW fyrirmynd finnsku, norsku og s%nsku laganna. ViWsemjanda er aW jafnaWi ekki torvelt aW ganga Cr skugga um hvort fasteign falli undir 60. gr., en viWbru hans um grandleysi kann aW vera ?rWugt aW hnekkja. iV:/GS  + Um samninga skv. 61. gr. verWur reglan svipuW og Wur og verWur samningi hrundiW nema viWsemjandi sUni fram  aW honum hafi hvorki veriW lj;st n) tt aW vera lj;st aW makanum v%ri samningsgerWin ;heimil. S?nnunarbyrWi er h)r l?gW  viWsemjandann, enda er %rin st%Wa fyrir hann aW ganga Cr skugga um hvort um verWm%ti s) aW r%Wa sem 61. gr. tekur til. iV:/GS  + Mlsh?fWunarfrestur er greindur 1 einu lagi 1 2. mgr. og efnislega  sama htt og 1 2. mgr. 20. gr. og 2. mgr. 21. gr. hjrl. ViWsemjandi hefur e.t.v. flutt inn 1 hCsn%Wi 1 skj;li samnings viW maka er hrundiW hefur veriW. Kann Yess Y aW verWa krafist aW hann verWi borinn Ct Cr Yv1. M%la s%nsku hjCskaparl?gin Y svo fyrir aW r)tt s) aW %tla honum frest til flutnings eftir Yv1 sem sanngjarnt Yykir. Er h)r einnig byggt  aW sl1ks verWi g%tt Y;tt ekki Yyki st%Wa til aW greina YaW s)rstaklega 1 2. mgr.  D. Gj?f til YriWja manns.  "Um 66. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi er nUm%li. iV:/GS  + Greinin fjallar um riftun  gj?f maka til YriWja manns. iV:/GS  + Riftun er viW YaW miWuW aW gj?f s) Cr h;fi miWaW viW efnahag maka og teljist ekki eWlileg eWa sanngj?rn eins og  stendur. Gj?f verWur Y; ekki hrundiW nema gjafYega hafi veriW lj;st eWa mtt vera lj;st aW gefanda v%ri gerningurinn ;heimill. S?nnunarbyrWin um grandsemi hv1lir  Yeim er hrinda vill gerningnum. G%ta verWur Yess aW Y;tt gerningur s) ?rl%tisgerningur  ytra borWi m vera aW h)r s) 1 raun og veru um endurgjald aW r%Wa, t.d. fyrir Yj;nustu. iV:/GS  + 0 2. mgr. er greindur frestur til mlsh?fWunar er miWast annars vegar viW YaW er hinum makanum varW kunnugt um gj?fina og hins vegar viW afhendingu gjafarinnar hvaW sem vitneskju makans l1Wur. iV:/GS  + :h;fleg gj?f getur leitt til endurgjaldskrafna skv. 52. gr. hjrl., sbr. og 107. gr. frumvarpsins, en reynslan hefur sUnt aW Y?rf er  beinni heimild til aW hrinda gj?finni. Til z$M samanburWar m h)r benda  2. mgr. 15. gr. erfWalaga, nr. 8/1962, varWandi verWm%ti sem maki, er situr 1 ;skiptu bCi, gefur YriWja manni. !Um X. kafla. iV:/GS ۃ + H)r er safnaW 1 einn kafla kv%Wum er varWa skuldabyrgW hj;na. kv%Wi um Yetta eru nokkuW dreifW 1 hjrl., en haganlegra er aW skipa Yeim samfellt 1 sama kafla. 67. gr. svarar til 25. gr. hjrl., 68. gr. er nUm%li til frekari skUringar, 69. gr. er sama efnis og 12. gr. hrjl. og 70. gr. er hliWst%W 14. gr. s?mu laga. TekiW skal fram aW 13. og 15. gr. hjrl. eru ekki 1 frumvarpinu. S)rreglur um aW kr?fur  hendur hCsfreyju fyrnist  skemmri t1ma en  hendur b;nda, sbr. 26. gr. hjrl., eru ekki 1 frumvarpinu og sama er um s)rreglu 27. gr. hjrl. um kr?fur  hendur eiginkonu. M%la jafnr)ttissj;narmiW gegn sl1kum s)rreglum. Xetta  aW s1nu leyti einnig viW um 12. gr. hjrl. er geymir einum Yr%Wi s)rreglu til handa hCsfreyju um samningsgerW vegna s)rYarfa sinna. Er lagt til 1 69. gr. aW sC s)rstaWa verWi Cr l?gum numin. "Um 67. gr. iV:/GS ۃ + Greinin samsvarar 25. gr. hjrl. og geymir meginregluna um skuldabyrgW hj;na sem er skipt eins og veriW hefur. "Um 68. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein er nUm%li og nnast til fyllingar  efni 67. gr. H)r segir aW maki beri ekki byrgW  skuldbindingum hins makans nema s)rst?k heimild s) til Yess. Skiptir ekki mli hver lagagrundv?llur fjrskuldbindingar er, svo sem samningsgerW, skaWaverk, meWlagsskylda eWa ?nnur r)ttaratvik er stofnaW geta til fjrskuldbindinga. Um skatta gilda s)rstakar lagareglur um sambyrgW. Heimild til sambyrgWar verWur aW vera ;tv1r%W samkv%mt almennum l?gskUringarreglum. Skuldbinding getur m.a. tt stoW 1 umboWi er annar maki gefur hinum til samningsgerWar fyrir sig. "Um 69. gr. iV:/GS ۃ + Greinin svarar til 12. gr. hjrl. Samkv%mt Yeirri grein er heimildin bundin viW aW samningsgerW s) nauWsynleg. H)r er miWaW viW YaW greinimark aW hCn s) venjuleg og Yykir YaW orWalag h%fa betur. Allt um YaW verWur aWstaWan aW vera sC aW ?rWugt s) aW n til hins makans n bagalegrar biWar. Lagt er til aW afnumin verWi s)rregla um s)rYarfir hCsfreyju, sbr. h)r Wur. X segir s)rstaklega aW heimildin taki einnig til leigu hCsn%Wis vegna sameiginlegs heimilis hj;na. Samningur um leigu  atvinnuhCsn%Wi fellur hins vegar utan v)banda greinarinnar. iV:/GS  + Um Yessa samninga gildir sC regla aW Yeir teljast gerWir  byrgW beggja hj;na nema atvik segi ?Wruv1si til, Yar  meWal aW YaW hj;na, er semur, geti Yess svo aW sannaW verWi aW samningur eigi ekki aW binda hitt. S)rYarfir, sem fulln%gja  meW samningi, geta og veriW Yess eWlis aW l1ta beri svo  aW samningur bindi aWeins Yann er semur. iV:/GS  + Samningur verWur aW vera gildur fyrir Yann er semur svo aW skuldbundiW geti hitt hj;na, sbr. t.d. aW s er semur s) sviptur fjrr%Wi. iV:/GS  + kv%WiW heimilar ekki ?Wrum maka aW hinu fornspurWu aW rWa starfsf;lk  heimili, nema til einstakra verkefna, svo sem r%stinga. Vistun barns  leiksk;la er orWin svo venjulegur gerningur aW miWaW er viW aW hann rCmist innan 69. gr. Sama er um kaup  nmsg?gnum barna. iV:/GS  + 0 2. mgr. er tekiW fram aW ef viWsemjandi s eWa tti aW sj aW samningur l%gi utan z$N heimildar maka til samningsgerWar verWi YaW hj;na er ekki semur ;bundiW af samningnum. Samningurinn getur hins vegar bundiW Yann maka er samdi. iV:/GS  + Ekki Yykir Y?rf  13. gr. laga nr. 20/1923 og er hliWst%tt kv%Wi ekki 1 frumvarpinu. "Um 70. gr. iV:/GS ۃ + HCn er sama efnis og 14. gr. hjrl., en Y; nokkru Yrengri. Heimildin til samningsgerWar er bundin viW aW nauWsyn beri til vegna framf%rslu fj?lskyldunnar aW stofna til fjrskuldbindinga svo aW skuldbindi hinn makann. Samkv%mt 14. gr. hjrl. er maka heimilt aW selja eWa veWsetja eignir hins, fasteign Y; ekki nema meW samYykki valdsmanns. 0 70. gr. frumvarpsins er Yessu sleppt. Xykir ekki Y?rf  aW ganga svo langt og ber m.a. aW hafa 1 huga aW f)lagsleg Yj;nusta er nC miklu v1Wt%kari en var Yegar Yetta kv%Wi var l?gfest 1923 og auWveldara aW n til manna Y;tt 1 fjarska s)u og bera undir Y fyrirhugaWar rWstafanir. iV:/GS  + kv%Wi 15. gr. laga nr. 20/1923 er ekki tekiW meW 1 frumvarpiW. Er YaW 1 samr%mi viW niWurst?Wur  fundum samvinnunefndanna norr%nu. XaW gengur lengra en Y?rf krefur varWandi samningsgerW makans sem ekki  eignina. !Um XI. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla er safnaW kv%Wum um samninga hj;na 1 milli, Yar  meWal um s)reignir. Samhengis vegna eru h)r raunar einnig reglur um aWrar s)reignir, svo sem vegna fyrirm%la gefenda eWa arfleiWenda. Xessi kv%Wi eru  v1W og dreif 1 hjrl. og er heppilegra til yfirlits aW fella Yau saman 1 einn kafla. iV:/GS  + 0 Yessum kafla eru Umis nUm%li: T 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  0 71. gr. segir almennt aW hj;n geti samiW s1n  milli meW Yeim takm?rkunum sem l?g m%la fyrir um. Xetta er l?gfesting  meginreglu er nC gildir.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  0 3. mgr. 72. gr. er nUm%li er heimilar aW gera kaupmla meW Yv1 efni aW venjulegt innbC  sameiginlegu heimili hj;na, sem aflaW er eftir gerW kaupmla, verWi s)reign. Xetta er frvik fr Yeirri meginreglu aW ekki s) unnt aW gera ;?fluW verWm%ti aW s)reign meW kaupmla.Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Samkv%mt 2. mgr. 74. gr. er lagt til aW l?gfest verWi YaW nUm%li aW unnt s) aW t1mabinda kaupmla, t.d. til 10 ra, svo og skilyrWa meW Yeim h%tti aW kaupmli gildi ekki ef hj;n eignist sameiginlegan skylduerfingja. 0 3. mgr. 74. gr. eru nokkur nUm%li 1 sambandi viW kaupmlagerW sem eru Y; aW mestu 1 samr%mi viW l?g nr. 10/1962 um breytingu  29. gr. laga nr. 20/1923.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  0 2. mgr. 23. gr. hjrl. segir aW tekjur af s)reign skuli teljast hjCskapareign nema ?Wruv1si s) l?glega kveWiW. Oft eru kv%Wi 1 kaupmla, gjafagerningi eWa erfWaskr Yar sem m%lt er svo fyrir aW arWur af s)reign verWi einnig s)reign. 0 75. gr. er lagt til aW s1Wastgreinda tilh?gunin verWi l?gfest sem aWalregla, Y.e. aW arWur (tekjur) af s)reign verWi einnig s)reign nema annars s) getiW 1 kaupmla eWa 1 fyrirm%lum gefanda eWa arfleiWanda. HliWst%tt kv%Wi er 1 s%nsku og norsku l?gunum nUju og verWur v%ntanlega l?gfest hvarvetna  NorWurl?ndum.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  0 1. mgr. 77. gr., er samsvarar 2. t?lul. 1. mgr. 23. gr. hjrl., er 1 fyrsta lagi YaW nUm%li aW gefandi eWa arfleiWandi geti m%lt svo fyrir aW gj?f eWa arWur verWi s)reign meW Yv1 efni er greinir 1 74. og 75. gr., Yar  meWal geti hann bundiW s)reignina viW %vi annars eWa t1mabundiW hana og skilyrt, sbr. 74. gr. Enn er YaW nUm%li 1 2. mgr. aW hj;num er fyrirmunaW aW breyta kv?rWun gefanda eWa arfleiWanda um s)reign nema sl1kt s) heimilaW 1 gjafagerningi eWa erfWaskr eWa leiWi ;tv1r%tt af Yeim gern z$OԮingum. Er Yar lagt til aW l?gskrW verWi regla sem nC er talin gilda.Ʒ  k/I1 @ + 6.؃T  Um aWra samninga hj;na eru kv%Wi 1 31.! 1 35. gr. hjrl. Eru 31. gr. og 34. gr. teknar upp 1 78. og 79. gr. frumvarpsins, en 33. gr. 1 73. gr. kv%Wi 33. og 35. gr. hjrl. Y;tti ekki st%Wa til aW taka upp 1 frumvarpiW. iV:/GS Ʒ + Um einstakar greinar skulu aW ?Wru leyti settar fram nokkrar athugasemdir.  A. Almenn kv%Wi.  "Um 71. gr. iV:/GS ۃ + Greinin geymir almennt kv%Wi, eins konar formla aW XI. kafla. iV:/GS  + MeW 1. mgr. er gert rW fyrir aW l?gfest verWi grundvallarregla 1 fjrmlamynstrinu sem talin hefur veriW gilda Y;tt ;l?gfest hafi veriW. iV:/GS  + 0 2. mgr. er v1saW til kv%Wa 1 frumvarpinu er varWa samningsgerW hj;na. Gegnir kv%WiW eing?ngu almennu leiWs?guhlutverki.  B. Gjafir milli hj;naefna og hj;na.  "Um 72. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein er hliWst%W 30. gr. hjrl. iV:/GS  + R)tt er aW r)tta aW enda Y;tt kaupmli s) gerWur um gj?f er ekki Yar meW sagt aW hCn verWi s)reign, heldur fer YaW eftir nnari kv%Wum kaupmlans.  iV:/GS  + NUm%li er 1 3. mgr. Xar er lagt til aW hj;n geti gert kaupmla Yess efnis aW venjulegt innbC  sameiginlegu heimili Yeirra geti orWiW s)reign Y;tt aflaW s) eftir aW kaupmli er gerWur. Er YaW frvik fr meginreglu 1. mlsl. 3. mgr. Sl1kir kaupmlar eru t1WkaWir, en hafa ekki gildi nema aWilar fallist  aW Yeim verWi beitt. Er brUn Y?rf  aW l?gfesta sl1ka heimild er styWst viW haldg;W r?k. "Um 73. gr. iV:/GS ۃ + HCn er sama efnis og 33. gr. hjrl. B%tt er Y; viW 1. mgr. kv%Wi um YaW er bC gefanda er tekiW til gjaldYrotaskipta. Er YaW nnast skUringarkv%Wi. !C. S)reignir.ă 1. S)reignir samkv%mt kaupmla. "Um 74. gr. iV:/GS ۃ + 1. mgr. svarar til upphafs 29. gr. hjrl., sbr. 1. gr. laga nr. 10/1962. B%tt er h)r viW kv%Wi til skUringar og leiWsagnar um lagahrif s)reignar viW skilnaW og andlt maka. iV:/GS  + 0 2. mgr. er nUm%li er heimilar aW t1mabinda kaupmla, svo og aW skilyrWa hann Yannig aW hann gildi ekki ef hj;n eignast sameiginlegan skylduerfingja. 0 s1Wara tilviki eru aWst%Wur breyttar fr Yv1 aW kaupmli var gerWur og Yv1 eWlilegt aW heimilt s) aW binda kaupmla skilyrWum er aW Yessu lCta. Almennt er hins vegar ekki h%gt aW skilyrWa kaupmla. iV:/GS  + 3. mgr.  um margt sammerkt viW 29. gr. hjrl., sbr. 1. gr. laga nr. 10/1962. X; er sC regla greind h)r aW s)reign geti hl1tt reglum um hjCskapareignir aW ?Wru hvoru ltnu, ;tilgreint eWa tilgreint (nUm%li auWk. h)r). Er mikilv%gt aW taka af skariW um hvort sl1kt s) heimilt, en  Yv1 hefur leikiW vafi. Eignin verWur Y talin hjCskapareign viW skipti. "Um 75. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi samsvarar 3. t?lul. 1. mgr. og 2. mgr. 23. gr. hjrl. ArWur (tekjur) af s)reign  aW verWa hjCskapareign skv. 2. mgr. 23. gr. hjrl. nema ?Wruv1si s) l?glega kveW z$PԮiW. Oft er Yess getiW 1 kaupmla, gjafagerningi eWa erfWaskr aW arWur af s)reign eigi einnig aW verWa s)reign og liggur n%rri aW telja aW Yessu s) svo skipaW ef menn yfirleitt koma auga  vandamliW. Xykir r)tt aW l?gfesta Yetta sem aWalreglu. VerWur arWur (tekjur) Y s)reign samkv%mt frumvarpinu nema annars s) getiW 1 kaupmla, gjafagerningi eWa erfWaskr. Xessi breyting hefur Yegar veriW gerW 1 s%nsku og norsku l?gunum og verWur v%ntanlega l?gfest  n%stunni hvarvetna  NorWurl?ndum. "Um 76. gr. iV:/GS ۃ + Greinin samsvarar Y%tti Cr 29. gr. hjrl., sbr. 1. gr. laga nr. 10/1962. Breyta m kv%Wum kaupmla eWa fella Yau niWur meW nUjum kaupmla, en breytingar f ekki staWist ella, sbr. Y; t1mabundna kaupmla. Ef kaupmli er fallinn Cr gildi verWur s)reign hjCskapareign nema nU kv%Wi s)u sett er m%li fyrir um s)reign. Heimilt er m.a. aW fella niWur eWa breyta kv%Wum 1 kaupmla er greinir 1 3. mgr. 72. og 75. gr. G%ta verWur 2. mgr. 77. gr. ef fyrirhuguW er breyting  kv%Wum gjafagernings eWa arfleiWsluskrr. iV:/GS  + Um breytingu  kaupmla v1sast einnig til 88. gr. frumvarpsins.  2. S)reignir samkv%mt kv?rWun gefenda eWa arfleiWenda. "Um 77. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er hliWst%W 23. gr. hjrl. um kvarWanir gefanda og arfleiWanda um aW gj?f eWa arfur skuli verWa s)reign viWtakanda 1 hjCskap. H)r er l?gW til sC breyting aW gefandi eWa arfleiWandi geti tekiW 1 gjafagerningi eWa erfWaskr Yau kv%Wi um s)reignir er greinir 1 74. og 75. gr. skiliW er sem fyrr aW kv?rWun arfleiWanda s) 1 erfWaskr er hl1ti form- og efnisreglum erfWalaga. Ekki er m%lt fyrir um aW gjafagerningur skuli vera skriflegur og er Y; langtryggilegast aW svo s), enda almennt t1WkaW. H)r er ekki haggaW viW eldri reglum um formleysi gjafar. iV:/GS  + Samkv%mt 2. mgr. er hj;num fyrirmunaW aW breyta kv%Wum gefanda eWa arfleiWanda nema sl1kt fi stoW 1 gjafagerningi eWa erfWaskr eWa leiWi ;tv1r%tt af gerningi.  Yetta t.d. viW um skilyrWi og t1mafresti, svo og t.d. um arW af s)reign, svo aW ekki s) talaW um aW fella niWur YaW kv%Wi aW verWm%ti skuli yfirleitt vera s)reign. H)r er lagt til aW fr%WiskUring verWi l?gfest sem mikilv%gt er aW l?gskrW verWi. OrWiW ?;tv1r%tt  1 lok greinarinnar felur 1 s)r aW r1ka kr?fu verWur aW gera varWandi viljaafst?Wu gefanda eWa arfleiWanda.  D. Afhending  tekjuafgangi.  "Um 78. gr. iV:/GS ۃ + Greinin samsvarar 31. gr. hjrl., en h)r er Y; lagt til aW skjal, sem m%lir fyrir um afsal YaW er greinir 1 kv%Winu, verWi formbundiW, Y.e. gert viW votta. Xykir YaW tryggilegra, einkum vegna h%ttunnar  undanskoti fjr Yegar skuldheimtumenn ganga aW maka. VerWm%ti, sem afhent er samkv%mt Yessu, verWur hjCskapareign viWtakanda nema s)rstakar heimildir s)u til annars.  E. R)ttur Yess hj;na, sem veitir hinu aWstoW viW atvinnurekstur Yess, til borgunar fyrir vinnu s1na.  "Um 79. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er sama efnis og 34. gr. hjrl.  Um XII. kafla. iV:/GS ۃ z$QԌ + 0 Yessum kafla er skipaW samfellt kv%Wum um kaupmla, form Yeirra og skrningu, h%fi til kaupmlagerWar og upplUsingar Cr kaupmlab;k um efni Yeirra. Fj?ldi kaupmla.  iV:/GS ۃ + Kaupmlar eru allt1Wir h)r  landi svo sem rWa m af eftirfarandi skr um kaupmla  rabilinu 1980! X  1990. Tala Yeirra er borin saman viW hj;nav1gslur og Yannig fundin hundraWstala, en grundv?llur Yessa samanburWar er Y; ekki einhl1tur. Kaupmlar tilkynntir til d;ms- og kirkjumlarWuneytisins 1980! d( 1990. ywTH03 dJ4 PC'm  ,.,. yx?h dddy  ^ +l2 @@h  h-Kaupmlar63Hj;nav1gslur? :HundraWstala  5TAFS  n yx? dddy H % #yRZTT03h LT 30 LT 30LHk " LHk " LH< " 1980   -@-/177@2H51.306@:<?13,5 1981   -@-/159@2H51.357@:<?11,7 1982   -@-/129@2H51.303@:<?12,0 1983   -@-/178@2H51.396@:<?12,4 1984   -@-/176@2H51.413@:<?12,4 1985   -@-/170@2H51.252@:<?13,5 1986   -@-/165@2H51.229@:<?13,4 1987   -@-/216@2H51.160@:<?18,6 1988   -@-/236@2H51.294@:<?18,2 1989   -@-/312@2H51.176@:<?26,5 1990   -@-/239@2H51.154@:<?20,7 Samtals, kaupmlar-@--2.157 R#y2TT03 LH< " h  5TAFS   yx?@dddy % #yTH03 b4 PC' h +l2 @@ iV:/GS  + Af skrnni m rWa aW f%rst hefur 1 v?xt hin s1Wustu r aW stofna til kaupmla og er Y miWaW viW fj?lda hj;nav1gslna. Valda Yv1 m.a. h%ttusamur atvinnurekstur og aukin t1Wni hj;naskilnaWa. iV:/GS  + kv%Wi um kaupmla eru nokkuW dreifW 1 hjrl., sbr. 37. og 38. gr. og svo IX. kafla. Er Yeim safnaW h)r 1 einn kafla. iV:/GS  + 0 Yessum kafla eru Umis nUm%li:  A. Form kaupmla.  "Um 80. gr. iV:/GS ۃ + Greinin fjallar um form kaupmla og er hliWst%W 37. gr. hjrl. H)r kveWur allmikiW aW nUm%lum. 0 hjrl. er ekki m%lt fyrir um neins konar vottfestingu  kaupmla. Xessa %tti Y; aW vera Y?rf b%Wi vegna Yess aW hann er oft veigamikill l?ggerningur og formiW hvetur h)r sem endran%r til Yess aW menn vandi l?ggerning sinn. X stuWlar formiW aW Yv1 aW s?nnun fist fyrir Yv1 aW hj;n hafi undirritaW kaupmla af fCsum vilja og hven%r undirritun hafi fariW fram. XaW er Ct af fyrir sig ekki meWal formkrafna aW l?ggerningur s) nefndur kaupmli eWa aW YaW orW komi fyrir 1 texta gerningsins, en vottar eiga Y; aW ganga Cr skugga um aW skjaliW geymi kaupmla aW efni til og votta um YaW. T1Wast er nafniW kaupmli greint 1 skjalinu, en endran%r veitir efni skjalsins ;r%ka v1sbendingu um aW kaupmla s) fyrir aW fara. Ekki eru h)r bein fyrirm%li um vanh%fi votta vegna tengsla viW hj;nin, en Yeir eiga aW vera staWfestingarh%fir samkv%mt r)ttarfarsl?gum og l?grWa.   B. H%fi aWila. ($RԌ "Um 81. gr. iV:/GS ۃ + Greinin kveWur  um h%fi til kaupmlagerWar og er sama efnis og 37. gr. hjrl. aW Yv1 er l?gr%Wi varWar. H)r er miWaW viW aW maWur s) sviptur l?gr%Wi, sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi, Yv1 aW hann verWur Ct af fyrir sig l?grWa viW hjCskaparstofnun ef ;l?grWa er vegna %sku, sbr. 2. gr. l?gr%Wislaga, nr. 68/1984. Gert er rW fyrir aW samYykki l?grWamanns s) ritaW  kaupmlann. XaW er Y; ekki algert gildisskilyrWi. ritun, sem v%ri rituW  annaW skjal, en %tti ;tv1r%tt viW kaupmlann, g%ti komiW h)r aW haldi.  C. Skrning kaupmla.  + 0 82.!  89. gr. er m%lt fyrir um skrningu kaupmla. "Um 82. gr. iV:/GS ۃ + 0 82. gr. er Yess getiW skUrlega aW skrning kaupmla s) forsenda fyrir gildi hans, Y.e. fyrir Yv1 aW hann hafi r)ttarhrif, b%Wi gagnvart YriWja manni og milli hj;na. AW Yv1 er s1Warnefnda atriWiW varWar er vikiW fr almennum reglum um YinglUsingar.  Um 83.! 0" 86. gr. iV:/GS ۃ + H)r er lagt til aW haldiW s) Yv1 fyrirkomulagi 1 megindrttum sem l?gfest var meW IX. kafla hjrl., Y.e. f%rslu fyrst 1 dagb;k en s1War 1 kaupmlab;k. Reglurnar 1 frumvarpinu eru lagaWar eftir megintilh?gun YinglUsingalaga, nr. 39/1978. Gildi skrningar telst fr viWt?kudegi samkv%mt Yv1 er 1 dagb;k greinir, sbr. 3. mgr. 85. gr., er endurtekur 80. gr. hjrl. og er Y; forsendan aW skjaliW reynist t%kt til skrningar. "Um 83. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er hliWst%W 82. gr. hjrl. aW efni til og fjallar um YaW hvar kaupmli skuli skrWur. Lagt er til aW afnumin verWi sC regla aW miWa skuli viW varnarYing b;ndans. Kaupmla hj;naefna skal skr Yar 1 umd%mi sem Yau eiga l?gheimili eWa hyggjast bCa, en kaupmla hj;na Yar sem Yau eiga l?gheimili. Ef Yau eiga ekki l?gheimili h)r  landi er r)tt aW skr kaupmlann 1 Reykjav1k ef yfirleitt er unnt aW skr hann h)r  landi. iV:/GS  + 3. mgr. er endurtekning  lokamlsliW 82. gr. hjrl.  Um 84.! 0" 85. gr. iV:/GS ۃ + X%r m%la fyrir um skrningu 1 dagb;k, sbr. 84. gr., og 1 kaupmlab;k, sbr. 85. gr. iV:/GS  + 0 84. gr. er kveWiW  um gerW kaupmla sem afhentur er til skrningar. Skjal  aW vera Cr garWi gert 1 samr%mi viW 5. og 6. gr. YinglUsingalaga. Ef kaupmli er ritaWur  erlendu mli m skilja aW viWhl1tandi YUWing fylgi skjalinu, sbr. 2. mgr. 5. gr. YinglUsingalaga. iV:/GS  + Kaupmli er skrWur 1 kaupmlab;k eftir aW kannaW er hvort hann s) t%kur til Yeirrar skrningar. Rita skal s1Wan  kaupmlann um viWt?kudag hans og telst gildi skrningar fr Yeim degi, sbr. 3. mgr. 85. gr. iV:/GS  + Synjun um skrningu  kaupmla er heimilt aW skj;ta til d;ms- og kirkjumlarWuneytis, sbr. 132. gr. frumvarpsins.  iV:/GS  + Reglur 85. gr. um skrningu 1 kaupmlab;k v1kja ekki fr nCverandi framkv%md hennar. "Um 86. gr. iV:/GS ۃ + 0 Yessari grein eru kv%Wi um allsherjarskr um kaupmla er haldin skal 1 d;ms- og z$SԌkirkjumlarWuneyti, svo og um auglUsingar um kaupmla 1 L?gbirtingablaWi. Greinin er hliWst%W 83. gr. hjrl., en efni hennar er l1tilega breytt og einfaldaW. "Um 87. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein er nUm%li Yar sem lagt er til aW reglur, sem nC er fariW eftir v1Wa um landiW, verWi l?gskrWar. 0 greininni er fjallaW um kaupmla sem varWa fasteignir, skip st%rri en 5 smlestir og skrW loftf?r. Eftir aW kaupmli er skrWur 1 kaupmlab;k er lagt til aW sUslumaWur skri Yegar 1 staW efni kaupmla 1 veWmlab;k viWkomandi eignar. Nokkur vafi hefur leikiW  Yv1 hver framkv%md sl1kra mla eigi aW vera og ber nauWsyn til aW taka h)r af skariW. Er %tlandi aW kv%Wi Yetta horfi til r)ttar?ryggis. Xegar sUslumaWur skrir efni kaupmla 1 veWmlab;k samkv%mt Yessu er ekki tekiW s)rstakt YinglUsingargjald. Ef eign er 1 ?Wru umd%mi Y ber sUslumanni, sem skrir kaupmla, aW senda g?gn til sUslumanns sem 1 hlut  og ber Y aW YinglUsa efni kaupmla Yar. X mun verWa tekiW YinglUsingargjald. Af eWlisst%Wum ber aW hraWa Yessum afgreiWslum eftir Yv1 sem frekast eru f?ng . iV:/GS  + AWg%ta ber Y?rf  skrningu kaupmla  fyrirt%kjaskr og ritun  verWbr)f ef Yv1 er aW skipta, en um YaW verWur r)tthafi sjlfur aW annast. "Um 88. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi er nUm%li, en h)r er gert rW fyrir aW regla, sem 1 gildi er, verWi l?gskrW varWandi breytingu  kaupmla og afturk?llun hans. "Um 89. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi er nUm%li. Xegar hjCskap er lokiW og fjrskipti um garW gengin vegna skilnaWar geta hj;n haft r)ttm%tra hagsmuna aW g%ta af Yv1 aW kaupmli verWi afskrWur. Getur hinu sama gegnt um erfingja ltins maka. XaW er efni Yessa kv%Wis aW m%la fyrir um r)tt Yessara aWila til aW krefjast afskrningar kaupmla sem Y hefur gegnt hlutverki s1nu. "Um 90. gr. iV:/GS ۃ + H)r er lagt til aW hver, sem Yess ;skar, eigi r)tt  aW f upplUsingar Cr kaupmlab;k um tilvist kaupmla og efni. Er YaW 1 samr%mi viW framkv%md. Felur YaW 1 s)r nokkrar breytingar  2. mgr. 83. gr. hjrl.  Um XIII. kafla. iV:/GS ۃ + 0 VI. kafla hjrl. eru kv%Wi um slit  fjrf)lagi n Yess aW til skilnaWar komi, b%Wi samkv%mt einhliWa kr?fu annars hj;na vegna vang%slu hins  fjrmlum s1num og einnig geta hj;n veriW sammla um aW krefjast slita  fjrf)lagi. Xessum kv%Wum hefur l1tiW veriW beitt h)r  landi. 0 umr%Wum 1 norr%na l?ggjafarsamstarfinu hafa skoWanir veriW skiptar um hvort halda eigi Yessum reglum. Sifjalaganefnd hefur hallast aW Yv1, aW h?fWu samrWi viW reynda l?gmenn, m.a. vegna Yess aW Y%r eru taldar hafa nokkurt varnaWargildi. kv%Win eru l1tt breytt fr Yv1 sem Yau eru 1 VI. kafla hjrl. iV:/GS  + 0 XIV. kafla skiptalaga nr. 20/1991 eru kv%Wi um sama efni og greinir 1 Yessum kafla. Eru kv%Wi frumvarpsins l?guW aW kv%Wum laga nr. 20/1991. V1sast til athugasemda viW n%sta kafla varWandi r?k fyrir Yv1 aW halda Yessum kv%Wum 1 hjCskaparl?gum.  z$TԌ "Um 91. gr. iV:/GS ۃ + H)r er fjallaW um sama efni og 1 39. og 40. gr. hjrl. og 99. gr. laga nr. 20/1991. HliWsj;n skal m.a. af Yv1 h?fW ef annaW hj;na veldur h%ttu  aW fj?lskyldan missi af sameiginlegu heimili vegna httsemi Yess eWa grundv?llur fyrir atvinnurekstri Yess skerWist. "Um 92. gr. iV:/GS ۃ + HCn kemur 1 staW 41.!   42. gr. hjrl. en er nokkru einfaldari 1 sniWum. Greinin er 1 samr%mi viW 101. gr. laga nr. 20/1991. BrskurW h)raWsd;mara um kr?fu um fjrskipti m k%ra til H%star)ttar skv. 133. gr. laga nr. 20/1991. "Um 93. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er aW nokkru um sama efni og 43. gr. hjrl., en einfaldari til muna. 0 greininni er m%lt fyrir um aW beita skuli efnisreglum um fjrskipti viW skilnaW er skipti fara fram samkv%mt Yessum kafla. Um st?Wu maka meWan  skiptum stendur fer eftir s?mu reglum og um skipti vegna skilnaWar. "Um 94. gr. iV:/GS ۃ + H)r er l?gm%lt s)reign sem ekki er hW kaupmla. Greinin er hliWst%W 44. gr. hjrl. T1mamark 1. mgr. 101. gr. er YaW sama og 1 1. mgr. 104. gr. skiptalaga. Athyglisvert er aW s)reignafyrirkomulagiW hefst Yegar krafa um fjrskipti hefur veriW sett fram, en ekki er miWaW viW YaW er Yeim s) lokiW.  Um XIV. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla er fjallaW um skiptareglur. X%r reglur eru tvenns konar, annars vegar efnislegar skiptareglur og hins vegar form- eWa verklagsreglur um framkv%md skipta. Almennt er taliW aW efnisreglur um skipti eigi undir hjCskaparl?ggj?f en um staWsetningu reglna Yessara aW ?Wru leyti er stefna norr%nu laganna nokkuW mismunandi. Sums staWar eru Y%r 1 hjCskaparl?gum aW verulegu leyti en annars staWar 1 skiptal?gum. 0 norr%na l?ggjafarsamstarfinu voru Yessar reglur, einkum efnisreglurnar, r%ddar allr%kilega. 0 fyrstu dr?gum aW frumvarpi til hjCskaparlaga byggWi sifjalaganefnd  Yv1 aW hjCskaparl?g t%kju til skiptareglna 1 svipuWum m%li og veriW hefur og voru kv%Wi Yeirra draga st1luW  Yeim grundvelli. MeW XIV. kafla skiptalaga nr. 20/1991 voru hins vegar sett allv1Wt%k kv%Wi um skipti vegna hj;naskilnaWa, ;gildingar hjCskapar og slita  fjrf)lagi n hj;naskilnaWar, Yar  meWal nokkrar efnisreglur. Sifjalaganefnd endurskoWaWi Yv1 fyrra frumvarp sitt meW hliWsj;n af kv%Wum hinna nUju skiptalaga og hefur reynt aW samrUma og samlaga YaW Yeim. Hefur veriW gengiW Ct fr Yv1 aW skiptal?gin gildi 1 heild sinni um skipti, auk Yeirra kv%Wa sem Yetta frumvarp hefur aW geyma. HjCskaparl?g varWa almenning mj?g miklu og meW hliWsj;n af Yv1 hefur sifjalaganefnd taliW r)tt aW 1 l?gunum s) gefiW aWgengilegt yfirlit yfir fjrskipti hj;na, Yar  meWal skiptaferliW, jafnmikilv%gur Yttur og Yau eru 1 fjrmlaskipan hj;na. Er YaW gert meW Yv1 aW v1sa til viWkomandi kv%Wa skiptalaga, en einnig meW Yv1 aW taka upp 1 frumvarpiW kv%Wi sem skiptal?g geyma reglur um. MeW ?Wrum h%tti n%st ekki YaW leiWs?guhlutverk sem hjCskaparl?gum er %tlaW aW gegna fyrir Y er viW l?gin eiga aW bCa. AW ?Wru leyti hefur 1 frumvarpinu veriW l?gW hersla  efnisreglur um skipti. TekiW skal fram aW ekki er aW ?llu leyti auWvelt aW greina  milli efnis- og formreglna um skipti og skiptar skoWanir geta veriW um greinimarkiW. iV:/GS  + kv%Wi XIV. kafla m flokka svo sem h)r segir: z$UԌT 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + a.؃T  kv%Wi um skiptah%tti, Y.e. annars vegar skipti er hj;n framkv%ma s1n  milli meW skiptasamningi og hins vegar opinber skipti, sbr. 95. og 96. gr. frumvarpsins.Ʒ  k/I1 @ + b.؃T  Reglur um kr?fugerW og hvert beina skuli kr?fu um skipti, sbr. 97. gr.Ʒ  k/I1 @ + c.؃T  Reglur um upplUsingaskyldu aWila, sbr. 98. gr.Ʒ  k/I1 @ + d.؃T  Reglur um YaW til hverra eigna og skulda skiptin taki, Yar  meWal reglur um aW s)reignir skuli vera utan skipta aW meginstefnu til og viW hvaWa t1mamark skuli miWa eigna- og skuldatal, sbr. 99.!  101. gr.Ʒ  k/I1 @ + e.؃T  Mikilv%gt er aW afmarka hvort einst?k r)ttindi s)u utan skipta aW einhverju leyti og er YaW gert 1 102. gr.Ʒ  k/I1 @ + f.؃T  Helmingaskiptareglan, sbr. 103. gr. frumvarpsins, er r;tgr;in regla 1 norr%num hjCskaparr)tti. MeW 57. gr. laga nr. 60/1972 er heimilaW aW v1kja fr Yeirri reglu ef s)rstaklega stendur .  s1Wustu rum hafa Y%r skoWanir notiW byrjar aW sl1kar frviksheimildir, svonefndar ?skskiptareglur , eigi aW rUmka og er YaW gert 1 Yessu frumvarpi, sbr. einkum 104. gr. og enn fremur aW nokkru 105. og 109. gr. Ʒ  k/I1 @ + g.؃T  Reglur um endurgjaldskr?fur, sbr. 107. gr. frumvarpsins. X%r eru hliWst%War 51.! p 54. gr. hjrl. Ʒ  k/I1 @ + h.؃T  Bthlutunarreglur eru 1 106. gr. og Ctlagningarreglur 1 108. og 109. gr.Ʒ  k/I1 @ + i.؃T  0 110. gr. er almenn regla um heimildir hj;na til aW gefa eftir af eignarhluta s1num.Ʒ  k/I1 @ +  j.؃T  X er skUringarkv%Wi 1 111. gr. sem tengist fjrskiptum vegna skilnaWar aW borWi og s%ng og loks er regla er varWar leigur)ttindi hCsn%Wis 1 112. gr., sbr. 60. gr. laga nr. 60/1972. iV:/GS Ʒ + H)r  eftir fara athugasemdir um einstakar greinar Yessa kafla. 0 ums?gnum um Y%r verWur v1saW h)r til samsvarandi kv%Wa 1 VII. kafla laga nr. 20/1923 Y;tt Umis Yeirra s)u afnumin meW skiptal?gum nr. 20/1991 sem raunar taka ekki gildi fyrr en 1. jCl1 1992. Er Yetta gert samhengisins vegna. "Um 95. gr. iV:/GS ۃ + R)tt Yykir aW hefja kaflann  kv%Wi um fjrskiptasamning, enda %skilegt aW hj;n rWi skiptum til lykta meW samningi. Greinin er aW nokkru samb%rileg viW 54. gr. laga nr. 60/1972. H)r er YaW nUm%li aW l?gfest er aW sl1kur samningur skuli vera skriflegur og undirritaWur af hj;num eWa umboWsm?nnum Yeirra. Hann skal enn fremur staWfestur fyrir sUslumanni eWa d;mara eftir Yv1 hvar skilnaWarml er til meWferWar, sbr. einnig 43. gr. frumvarpsins, sbr. hrd. 1987, bls. 724. H)r er tekin upp sams konar regla og 1 54. gr. laga 60/1972 um aW unnt s) aW ;gilda samning ef hann hefur veriW bersUnilega ;sanngjarn  Yeim t1ma er hann var gerWur. H)r er Yv1 b%tt viW aW unnt s) aW ;gilda hann aW ?llu eWa nokkru. Ef hj;n eru eignalaus kemur yfirlUsing Yeirra um YaW efni 1 staW fjrskiptasamnings og skulu Yau eWa umboWsmenn Yeirra staWfesta yfirlUsinguna fyrir sUslumanni eWa d;mara.  iV:/GS  + Xar sem r%tt er um umboW 1 1. mgr. er  Yv1 byggt aW l?gmaWur, sem undirritar fjrskiptasamning vegna annars hj;na, hafi s)rstakt umboW Yess til umsUslunnar, sbr. hrd. 1976, bls. 984.  iV:/GS  + S sem heldur Yv1 fram aW samningur s) ?bersUnilega ;sanngjarn   s?nnunarbyrWina Yar um. Getur s?nnun orWiW torveld svo sem rWa m af d;mum, sbr. t.d. hrd. 1983, bls. 89, 1984, bls. 133, og 1985, bls. 832, sbr. Y; hrd. 1988, bls. 474. Grundv?llur getur brostiW undan fjrskiptasamningi, svo sem fyrir YaW aW skilnaWur aW borWi og s%ng falli niWur eWa l?gskilnaWur er felldur Cr gildi, sbr. hrd. 1979, bls. 1369. iV:/GS  + 0 2. mgr. eru skorWur reistar viW Yv1 hven%r ml Ct af ;gildingu samnings verWi h?fW z$VԮaW og er Yar endurtekin regla 2. og 3. mgr. 54. gr. laga nr. 60/1972, Yar  meWal um upphaf frests, sbr. hrd. 1984, bls. 1085. Er r)ttm%tt aW stuWla aW Yv1 aW hafist verWi flj;tlega handa um mlarekstur Ct af Yessu. X; Yykir varhugavert aW hafa Yr?ngan frest ef mlss;kn er reist  almennum reglum fjrmunar)ttar um ;gildingu samnings, sbr. hrd. 1984, bls. 1085. Frestur hefur stundum veriW liWinn Yegar ml var h?fWaW, sbr. hrd. 1975, bls. 283. "Um 96. gr. iV:/GS ۃ + 1. mgr. er til leiWs?gu um aW aWilar geti krafist opinberra fjrskipta vegna skilnaWar og ;gildingar hjCskapar, sbr. h)r 98. gr. skiptalaga nr. 20/1991. TekiW skal fram aW tilv1sun til skiptalaga 1 lok 1. mgr. felur m.a. 1 s)r aW lokakv%Wi 1. mgr. 98. gr. skiptalaga eigi h)r viW. iV:/GS  + 0 2. mgr. segir aW efnisreglur um skipti 1 Yessum kafla eigi einnig viW Yegar skipti eiga s)r staW vegna andlts maka. Xar ber einnig aW beita kv%Wum skiptalaga, sbr. einkum III. kafla Yeirra. "Um 97. gr. iV:/GS ۃ + H)r er v1saW til 92. gr. varWandi YaW til hvaWa h)raWsd;mst;ls eigi aW beina kr?fu. Er Yar miWaW viW umd%mi Yar sem hj;n eiga eWa ttu s1Wast sameiginlegt l?gheimili nema samiW s) um annaW, sbr. einnig 101. gr. skiptalaga Yar sem m%lt er fyrir um kr?fugerW og g?gn er henni fylgi. Um skipun skiptastj;ra segir 1 102. gr. skiptalaga. "Um 98. gr. iV:/GS ۃ + Greinin fjallar um upplUsingaskyldu hj;na viW skiptin. Miklu varWar fyrir skiptastj;ra aW f ekki aWeins upplUsingar um eignir og skuldir hj;na, heldur einnig aWrar upplUsingar um fjrml Yeirra. Mikilv%gt er aW halda hjCskapareignum aWskildum, svo og s)reignum, og aW YaW komi fram Yegar viW uppskrift hvort greiningur s) 1 Yv1 efni. Sama er um s)rskuldir svo og samskuldir. "Um 99. gr. iV:/GS ۃ + 0 Yessari grein eru fyrirm%li um YaW til hverra eigna skiptin taki. iV:/GS  + Xar er sC meginregla m?rkuW aW skiptin ni ekki til s)reigna hvort sem Y%r stafa fr kaupmla hj;na, fyrirm%lum gefanda eWa arfleiWanda eWa leiWi af beinum lagakv%Wum er kveWi svo  aW tiltekin verWm%ti skuli vera s)reignir, sbr. Y; 2. mlsl. 99. gr. sem felur 1 s)r s)rreglu. Er hCn 1 samr%mi viW gildandi r)tt, sbr. 2. mgr. 52. gr. hjrl. sem heimilar aW draga s)reign undir skiptin til aW fulln%gja endurgjaldskr?fu. Xetta er s)rregla hjCskaparlaga er gengur framar hinum almennu kv%Wum skiptalaga. Til viWb;tar er svo kv%Wi 102. gr. frumvarpsins. kv%WiW gegnir fyrst og fremst leiWs?guhlutverki. Efnislega felast ekki nUm%li 1 greininni. "Um 100. gr. iV:/GS ۃ + 0 greininni er greint fr Yeirri meginreglu aW skuldir hvors hj;na um sig skuli dregnar fr eignum Yess viW fjrskiptin, enda er YaW sk1r eign sem til skipta kemur, sbr. 103. gr. frumvarpsins. AW ?Wru leyti v1sar kv%WiW til viWeigandi kv%Wa skiptalaga varWandi nnari Ctf%rslu Yessarar reglu. "Um 101. gr. iV:/GS ۃ z$WԌ + 0 1. mgr. er tekin afstaWa til Yess mikilv%ga mls viW hvaWa t1mamark skuli miWa eignir og skuldir er til skipta koma. Er h)r miWaW viW sama t1mamark og 1 1. mgr. 104. gr. skiptalaga. 0 Yv1 felst breyting fr gildandi l?gum sem miWa viW lok fjrf)lagsins, Y.e. viW Ctgfu leyfisbr)fs til skilnaWar eWa upps?gu d;ms  frumd;mstigi ef mli er frUjaW og d;mur staWfestur, sbr. 48. gr. hjrl. og 2. mgr. 65. gr. skiptalaganna d?nsku. ViW slit  fjrf)lagi n skilnaWar ber Y; aW miWa viW YaW er krafa um fjrslit var sett fram. Xetta greinimark viW skilnaW aW borWi og s%ng og l?gskilnaW er jafnaWarlega skUrt. Hins vegar er YaW Yv1 verWi keypt aW maki getur misfariW meW eign hinum og fj?lskyldunni til tj;ns, b%Wi svo aW hann fargi eignum eWa stofni til ;h%filegra fjrskuldbindinga. Hafa menn Yv1 leitaW eftir annarri viWmiWun sem fram kemur 1 greininni. + 2. mgr. varWar skuldir er stafa fr ?flun verWm%ta sem eigi koma undir skiptin eWa af kostnaWi vegna Yeirra. Segir 1 kv%Winu aW Yessar skuldir komi ekki til frdrttar viW fjrskiptin. Eru auWs% r?k til Yessa. ArWur af sl1kum eignum kemur ekki heldur undir skiptin. "Um 102. gr. iV:/GS ۃ + 0 Yessari grein eru kv%Wi um verWm%ti sem maki, r)tthafi, getur krafist aW komi ekki til skipta, Y.e. aW hann taki aW ;skiptu. kv%Wi Yetta er 1 heild sinni sniWiW eftir norsku hjCskaparl?gunum fr 1991 og ?Wrum norr%num l?gum og meW hliWsj;n af umr%Wum 1 norr%nu samstarfsnefndunum um hjCskaparl?g. X er einnig h?fW 1 huga lagaframkv%md h)r  landi. Um Yetta efni er aW nokkru m%lt 1 2. mgr. 104. gr. skiptalaga nr. 20/1991. kv%Wi 102. gr. frumvarpsins er um margt fyllri en 104. gr., en 1 samr%mi viW YaW kv%Wi svo langt sem YaW n%r. Krafa getur lotiW aW eigin hjCskapareign maka eWa hCskapareign hins, sbr. upphaf 102. gr. iV:/GS  + 0 1. t?lul. er fjallaW um muni sem eing?ngu eWa aWallega eru %tlaWir til pers;nulegra nota maka og muni sem hafa minjagildi. M%la r?k meW Yv1 aW Yeim s) haldiW utan skipta aW kr?fu aWila, sbr. h)r 50. gr. hjrl. kv%WiW tekur einnig til muna sem maka eru nauWsynlegir til aW halda fram atvinnu eWa menntun sinni, sbr. h)r 2. mgr. 104. gr. skiptalaga. iV:/GS  + 0 2. t?lul. er tekiW  vandas?mu mli Yar sem eru r)ttindi maka 1 opinberum l1feyrissj;Wum eWa einkal1feyrissj;Wum, svo og krafa til l1feyris eWa l1ftryggingarfjr. AWstaWan viW l1ftryggingu sem sl1ka er Y; almennt lj;s og veltur  Yv1 hvort tilnefning  r)tthafa er afturt%k eWa ekki, sbr. einkum 108. gr. laga nr. 20/1954. Um st?Wuna viW skilnaW kunna aW vera kv%Wi 1 l?gum um opinbera l1feyrissj;Wi, sbr. tilv1sunarkv%Wi 56. gr. laga nr. 60/1972, en um einkal1feyrissj;Wi eru oft kv%Wi 1 samYykktum Yeirra eWa 1 samningum um frjlsa l1ftryggingu o.fl. kv%Wi 2. t?lul. er almenns eWlis og er lj;st aW s)rl?g ganga h)r fyrir. Ekki eru bein kv%Wi 1 gildandi hjCskaparl?gum um Yessi r)ttindi aW Yv1 er skiptin varWar, en sC lausn, sem h)r er l?gW til, hefur stoW 1 grunnreglu 2. mgr. 17. gr. hjrl., aW Yv1 er taliW hefur veriW, sbr. einnig 2. mgr. 30. gr. er markar Yessum r)ttindum Umsum s)rst?Wu, sbr. h)r 57. gr. og 2. mgr. 72. gr. frumvarpsins. Bent er  aW kv%WiW um aW r)ttindi verWi utan skipta er einskorWaW viW YaW aW Yau hafi ekki endurkaupsverW samkv%mt kr?fu annars hj;na eWa Yeirra sameiginlega. Tryggingar)ttindi Yessi eru meW margv1slegu m;ti. H)r geta vaknaW fl;kin litaefni sem leysa verWur 1 lagaframkv%md og l1tt gerlegt er aW setja nkv%m lagakv%Wi um. kv%Wi 2. t?lul. felur 1 s)r stefnumiW viW Crlausn Yessara mla, en er eins og fyrr segir almenns eWlis. iV:/GS  + Um 3. t?lul. v1sast til 57. gr. frumvarpsins og 2. mgr. 17. gr. hjrl. H)r er lagt til aW l?gfestar verWi reglur sem %tla m aW nC s) fariW eftir h)r  landi. iV:/GS  z$XԌ + Um 4. t?lul. Xar er kveWiW  um f)b%tur sem annaW hj;na hlUtur vegna l1kams- eWa heilsutj;ns er leitt hefur til skerWingar  starfsorku til frambCWar. Ekki er eWlilegt aW hitt hlj;ti hlutdeild 1 Yv1 f) ef til skilnaWar kemur. Sama er um b%tur vegna Yjninga og annars ;fjrhagslegs tj;ns. X%r f)greiWslur eru bundnar viW pers;nu r)tthafans og m%la r?k meW Yv1 aW hann geti tekiW f) Yetta aW ;skiptu. iV:/GS  + Forsenda fyrir Yv1 aW verWm%ti Yessi verWi tekin aW ;skiptu er sC aW unnt s) aW s)rgreina Yau  Yv1 t1mamarki er eignatal ber viW aW miWa, sbr. 1. mgr. 101. gr. Um Yetta m vitna til hrd. 1970, bls. 897. Xessu er lj;slega fulln%gt ef b;taf)W er ;hreyft  sparisj;Wsb;k, en kv%WiW tekur einnig til 1gildis b;ta svo sem Yegar f)W er fest 1 verWbr)fum eWa fasteign er keypt fyrir YaW, atvinnufyrirt%ki o.s.frv., enda verWi kr?fu um s)rgreiningu fulln%gt. Ef YaW stafar af framl?gum hins makans M aW Yetta f) er enn viW lUWi er m%lt fyrir um YaW 1 kv%Winu aW l%kka megi fjrverWm%ti sem K getur krafist aW ;skiptu, enda Yyki YaW sanngjarnt, sbr. og lokakv%Wi greinarinnar. H)r m%tti t.d. benda  aW M hafi kostaW heimilisreksturinn um langt rabil aW ?llu verulegu og meW Yv1 gert K kleift aW ganga ekki  verWm%ti sem greinir 1 Yessum t?luliW. B%tur fyrir missi framf%randa falla undir kv%Wi 4. t?lul. iV:/GS  + Sifjalaganefnd hefur tt Yess kost aW kynna s)r frumvarp til skaWab;talaga sem samiW hefur veriW. Er ekki sUnilegt aW kv%Wi 4. t?lul. stangist  viW hliWst%tt kv%Wi 1 greindu frumvarpi. iV:/GS  + Um 5. t?lul. H)r segir um verWm%ti sem aflaW hefur veriW vegna Yarfa barna. XaW hj;na, sem barn bUr hj, getur krafist Yess aW Yessum verWm%tum s) haldiW utan skipta. Er kv%WiW hliWst%tt 2. mgr. 104. gr. skiptalaga nr. 20/1991. Vakin er Y; athygli  Yv1 aW 1 skiptal?gunum er miWaW viW aW YaW hj;na, sem fer meW forsj ;fjrrWa barns, geti sett fram kr?fu. $tla m aW hj;n fari oft sameiginlega meW forsj barns  Yv1 t1mamarki sem h)r um r%Wir og Yykir Yv1 heppilegra aW miWa viW hj hvoru hj;na barn bCi. Ekki Y;tti st%Wa til aW gera fyrirvara um verWgildi munanna, sbr. hins vegar 2. mgr. 104. gr. skiptalaga. Gengur Yetta kv%Wi frumvarpsins framar kv%Wi skiptalaga hvaW Yetta snertir. iV:/GS  + Ekki er fyrir YaW aW synja aW ;sanngjarnt kunni aW reynast 1 einstaka tilviki aW halda r)ttindum skv. 2., 3. eWa 4. t?lul. utan skipta aW ?llu leyti. Hugsanlegt er aW endurgjaldskrafa komi h)r til greina, sbr. athugasemd 1 hrd. 1970, bls. 670. Sl1k ml hafa Y; veriW tors;tt fyrir norr%num d;mst;lum og er Yv1 gert rW fyrir Yv1 1 lokakv%Wi greinarinnar aW unnt s) aW b%ta hinu hj;na meW fjrgreiWslum viW skiptin ef ;sanngjarnt Yykir aW r)ttindi Yessi verWi 1 heild sinni utan skipta. iV:/GS  + AW lokum skal bent  aW kv%Wi 102. gr. skerWa ekki heimildir skv. 3. mgr. 104. gr. skiptalaga. "Um 103. gr. iV:/GS ۃ + Greinin m%lir fyrir um helmingaskiptareglu viW fjrskipti, sbr. einnig 6. gr. frumvarpsins og 4. mgr. 109. gr. skiptalaga. iV:/GS  + Helmingaskiptareglan viW fjrskipti vegna skilnaWar  s)r aldahefW 1 norr%num r)tti. 2. mgr. 18. gr. hjrl., er m%lir fyrir um Yetta efni, var staWfesting  fyrri reglum. HCn byggist  Yv1 aW 1 hjCskap r1ki efnahagsleg samstaWa og hefur YaW markmiW aW veita hvorum maka um sig hlutdeild 1 eignum hins og stuWla Yannig aW jafnst?Wu Yeirra viW hjCskaparlok. Xessi regla tekur b%Wi til eignamyndunar eftir aW hjCskapur er stofnaWur og einnig til hlutdeildar 1 eignum sem hj;n fluttu meW s)r 1 bCiW. Eftir r)tti sumra r1kja n%r helmingaskiptareglan ekki til s1Wargreindu verWm%tanna, sbr. t.d. YUskan hjCskaparr)tt z$Y eftir 1957, svo og franskan, gr1skan og sp%nskan r)tt. Reglan tekur m.a. tillit til Yess aW hj;n hafi mismikil t?k  aW afla s)r tekna og eigna. Einkum verWur staWa heimavinnandi maka oft lakari en hins, auk Yess sem tekjur hj;na geta veriW n%sta mishar. Helmingaskiptareglunni er %tlaW aW draga Cr Yessum mismun 1 reynd. BCa sanngirnissj;narmiW Yar aW baki og r%Wur m.a. tillit til afkomu maka eftir skilnaW efni Yessarar reglu. Hj;nin og fj?lskyldan 1 heild sinni hafa notiW Yessara eigna og hefur Y sjaldnast veriW greint milli verWm%ta sem hvort um sig  aW hjCskapareign. M raunar segja aW 1 virkum hjCskap l1ti hj;n oft  t.d. 1bCW, hCsg?gn og bifreiW nnast sem sameign s1na. Er oft torvelt aW greina  milli hjCskapareigna Yar sem b%Wi hafa innt af hendi framl?g, t.d. til 1bCWarbyggingar eWa 1bCWarkaupa, kaupa  hCsg?gnum o.fl. Helmingaskiptareglan kemur fr Yessu sj;narmiWi aW haldi sem Crr%Wi til aW skapa hj;num fjrhagslega jafnst?Wu viW hjCskaparlok. Ef Yessari reglu v%ri ekki fyrir aW fara mundu sanngirnisr?k bj;Wa aW l?gfestar yrWu v1Wt%kar reglur um framf%rslueyri til Yess maka er stendur verr aW v1gi fjrhagslega eftir skilnaW, sbr. t.d. breskan og bandar1skan r)tt.  NorWurl?ndum hefur veriW tekin eindregin afstaWa gegn Yv1 fyrirkomulagi sem er gallaW Crr%Wi fr f)lagslegu og pers;nulegu sj;narmiWi og mj?g erfitt 1 framkv%md. "Um 104. gr. iV:/GS ۃ + X;tt helmingaskiptareglan s) meginregla 1 1slenskum hjCskaparr)tti voru nokkur frvik fr henni fr upphafi, sbr. s)reignir, pers;nuleg r)ttindi, endurgjaldsreglur o.fl. iV:/GS  + ViW endurskoWun norr%nu hjCskaparlaganna  sj?unda ratugnum, sbr. l?g nr. 60/1972 h)r  landi, var YaW r1kjandi viWhorf aW heimila %tti v1Wt%kari frvik fr helmingaskiptareglunni en Wur voru 1 l?gum. Einkum var bent  aW oft geti veriW ;sanngjarnt aW beita henni ef hjCskapur hefur staWiW skamman t1ma og ekki leitt til fjrhagslegrar samst?Wu aW marki. Xegar svo standi  s) r)ttm%tt aW heimila hvorum maka um sig aW taka aW ;skiptu Y%r eigur sem hann flutti 1 bCiW eWa eftir atvikum verW1gildi Yeirra. Var Yessi tilh?gun l?gfest meW 57. gr. laga nr. 60/1972. Voru Y ?Wrum Yr%Wi hafWar 1 huga reglur um fjrskipti vegna ;gildingar hjCskapar. iV:/GS  + Regla 57. gr. laga nr. 60/1972 hefur gegnt g;Wu og gildu hlutverki svo langt sem hCn n%r. Allnokkrir h%star)ttard;mar hafa gengiW um hana, Umist svo aW hafnaW hefur veriW kr?fu um ?skskipti  eWa hCn tekin til greina, a.m.k. aW nokkru. X er einnig kunnugt um CrskurWi 1 skiptar)ttum sem gengiW hafa n Yess aW til frUjunar hafi komiW. iV:/GS  + 0 norr%nu samstarfi s1Wasta ratugar um endurskoWun hjCskaparlaga voru menn  einu mli um aW rUmka Yyrfti heimild til frvika fr helmingaskiptareglu. Einkum hafa umr%Wur hnigiW aW Yv1 aW ekki s) fulln%gjandi aW takmarka frviksheimild svo aW binda hana viW eigur er makar hafa flutt 1 bC svo sem gert er 1 57. gr. Tmsar aWrar eignadeildir komi einnig til greina, Yar  meWal verWm%ti er maki hefur hlotiW aW gj?f eWa arfi n Yess Y; aW Y%r s)u s)reignir samkv%mt fyrirm%lum gefanda eWa arfleiWanda, svo og t.d. Yegar maki flytur verWm%ti Cr s)reign sinni 1 hjCskapareign. iV:/GS  + Norr%nu l?gin eru nokkuW ;l1k hvaW snertir framsetningu reglna Yessara. Efnislegur munur verWur Y; ekki mikill 1 lagaframkv%md aW Yv1 er %tla verWur. iV:/GS  + Skal nC fariW nokkrum orWum um efni 104. gr.: T a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)T k/I1 @ + 1.؃T  0 104. gr. er valin sC leiW aW greina YaW sem frumforsendu og allsherjarforsendu fyrir frviki fr helmingaskiptareglu aW skiptin yrWu bersUnilega ;sanngj?rn aW ?Wrum kosti fyrir annaW hj;na. Xykir eWlilegt aW reglan, sem er raunar svonefnd v1siregla, hefjist  Yessu greinimarki. S1Wan eru s)rgreind tilvik sem einkum ber aW taka tillit til Yegar sanngirnism%likvarWi er  lagWur, en Yau eru ekki t%mandi talin 1 grein z$ZԮinni.Ʒ  k/I1 @ + 2.؃T  Taka  tillit til fjrhags hj;na og lengdar hjCskapar. Xessu er lUst svo 1 57. gr. laga nr. 60/1972 aW hafa skuli hliWsj;n af Yv1 aW hjCskapur hafi staWiW skamma stund og ekki leitt til verulegrar fjrhagslegrar samst?Wu. OrWalag 1. mgr. 104. gr. er almennara, en h)r er tt viW svipuW tilvik og Yau er greinir 1 57. gr. Skammvinnur hjCskapur leiWir sjaldnast til Yeirrar fjrhagslegu og f)lagslegu samst?Wu sem er grundv?llur helmingaskiptareglunnar. H)r ber jafnvel aW hafa 1 huga hugsanlegt misferli 1 sambandi viW hjCskaparstofnun Yar sem annar aWili stofnar til hjCskaparins nnast 1 Yv1 skyni aW komast yfir eignir 1 skj;li skj;tfengins skilnaWar og helmingaskiptareglu. Ʒ  k/I1 @ + 3.؃T  Einnig ber aW hafa hliWsj;n af Yv1 aW annaW hj;na kann aW hafa flutt 1 bCiW viW hjCskaparstofnun verWm%ti sem eru verulega miklu meiri en Yau er fr hinu stafa. Xessi Yttur er einnig greindur 1 57. gr. laga nr. 60/1972. Ekki er Yetta einskorWaW viW aW hjCskapur hafi veriW skammvinnur, en mundi einkum eiga viW Yegar svo hagar til.Ʒ  k/I1 @ + 4.؃T  X er YaW greint aW annaW hj;na hafi eftir hjCskaparstofnun erft f) eWa fengiW gj?f fr ?Wrum en maka s1num. H)r er viW YaW tt aW arfur eWa gj?f s) ekki s)reign, sbr. 77. gr. frumvarpsins. Tmsir hafa raunar taliW aW erfWaf) eWa gjafaf), er greinin tekur til, %tti aW vera utan skipta. Ekki hefur Y;tt r)tt aW ganga svo langt Yv1 aW h)r getur staWiW mj?g misjafnlega . Xykir heppilegra aW lta sanngirnissj;narmiW rWa.Ʒ  k/I1 @ + 5.؃T  Loks v1kur 104. gr. aW Yv1 aW annaW hj;na hafi meW vinnu, framl?gum til framf%rslu fj?lskyldu eWa  annan htt stuWlaW verulega aW aukningu fjreignar sem falla %tti hinu hj;na 1 skaut eWa tt hlut aW Yv1 aW b%ta fjreign hins aW ?Wru leyti. H)r er m.a. h?fW 1 huga vinna maka  heimili og Yann grundv?ll sem meW Yv1 f%st til Yess aW hinn makinn geti aflaW s)r tekna og eigna. Hlut Yess maka ber einnig aW virWa Yegar til Ctlagningar verWm%ta kemur.Ʒ  k/I1 @ + 6.؃T  0 3. mgr. 104. gr. er tekiW fram aW frvik fr helmingaskiptareglu skv. 1. og 2. mgr. verWi einnig beitt til hagsb;ta fyrir erfingja maka ef hagir Yeirra m%la s)rstaklega meW Yv1. H)r verWur aW leggja til grundvallar Y%r lagaforsendur sem f;lgnar eru 1 1. og 2. mgr. M%lir sanngirni meW Yessari reglu sem ekki er greind 1 57. gr. laga nr. 60/1972.Ʒ + T  kv%Wi 104. gr. fela 1 s)r til muna rUmri frvik fr helmingaskiptareglu en Y%r er greinir 1 57. gr., en bent skal  aW Yetta eru heimildareglur.Ʒ + h  Reglur um endurgjaldskr?fur gilda sjlfst%tt viW hliW heimilda skv. 104. gr., sbr. h)r 107. gr. frumvarpsins.Ʒ "Um 105. gr. iV:/GS ۃ + HCn samsvarar 58. gr. laga nr. 60/1972. Xv1 er h)r b%tt viW aW r)ttur Yessi v1ki fyrir r)tti hins makans til aW f verWm%ti 1 sinn hlut til greiWslu skuldbindinga sem  honum hv1la. "Um 106. gr. iV:/GS ۃ + HCn samsvarar 48. gr. hjrl. og fjallar aW nokkru um sama efni og 109. gr. skiptalaga nr. 20/1991. "Um 107. gr. iV:/GS ۃ + H)r eru fyrirm%li um endurgjaldskr?fur, sbr. 51.!  54. gr., sbr. 55. gr. laga nr. 20/1923. X%r greinar eru ekki afnumdar meW skiptal?gum nr. 20/1991. Er til endurgjaldskrafna v1saW 1 2. mgr. 106. gr. og 4. mgr. 109. gr. Yeirra laga. iV:/GS  z$[Ԍ + 1. mgr. varWar sama efni og greinir 1 53. gr. laga nr. 20/1923. S)rregla er h)r um f) sem gengur til Yess aW afla l1feyrisr)ttinda, sbr. 2. t?lul. 102. gr.  iV:/GS  + 2. mgr. svarar til 52. gr. laga nr. 20/1923. iV:/GS  + 1. mlsl. 3. mgr. er nnast skUringarkv%Wi. 0 2. mlsl. segir aW krefjast megi greiWslu Cr s)reign makans ef hjCskapareign hrekkur ekki til, sbr. 2. mgr. 52. gr. hjrl. iV:/GS  + 4. mgr. er sama efnis og 55. gr. laga nr. 20/1923. iV:/GS  + 5. mgr. er nUm%li og kveWur  um greiWslu endurgjaldskrafna. Er unnt aW m%la svo fyrir aW greiWsla s) innt af hendi meW afborgunum. iV:/GS  + kv%Wi 54. gr. laga nr. 20/1923 er ekki tekiW meW 1 107. gr. Xegar svo stendur  sem Yar greinir  maki sem notar s)reignarf) til Yess aW auka verWgildi hjCskapareignar eftir atvikum kr?fu  hitt hj;na er jafna ber viW skiptin ef krafist verWur. "Um 108. gr. iV:/GS ۃ + 0 greininni eru fyrirm%li um Ctlagningu verWm%ta, Y.e. eftir aW Cthlutun fer fram til greiWslu skulda, sbr. 106. gr. iV:/GS  + 0 1. mgr. er m%lt svo fyrir aW viW opinber skipti vegna skilnaWar geti hvort hj;na um sig krafist Yess aW f hlut sinn CtlagWan eftir virWingu. Er YaW 1 samr%mi viW gildandi r)tt. iV:/GS  + 0 2. mgr. er haldiW Yeirri reglu gildandi laga aW YaW hj;na, sem  verWm%ti aW hjCskapareign, geti krafist Yess aW f YaW 1 sinn hlut, enda rCmist YaW innan fjrmarka eignarhluta hans. iV:/GS  + Fr meginreglu upphafskv%Wis 2. mgr. eru aW ?Wru leyti frvik skv. 1.! K 5. t?lul. Samkv%mt Yeim er heimilt 1 kveWnum tilvikum aW leggja verWm%ti Ct til Yess hj;na sem ekki  mun aW hjCskapareign. Sanngirnisr?k Y;ttu m%la meW sl1kri reglu, auk Yess sem hCn er 1 samr%mi viW niWurst?Wur 1 norr%na lagasamstarfinu. Samkv%mt 110. gr. skiptalaga getur annaW hj;na hins vegar ekki krafist Ctlagningar Cr hjCskapareign hins nema samkomulag verWi um YaW. kv%Wi 108. gr. frumvarpsins hefur Yv1 aW geyma s)rreglu sem gengur framar 110. gr. skiptalaga hvaW Yetta snertir. kv%WiW stangast aW ?Wru leyti ekki  viW skiptal?g, en kveWur  um fyllri reglur en kv%Wi 110. gr. skiptalaga og gengur sem s)rkv%Wi framar Yv1.  iV:/GS  + 108. gr. getur l1ka tt viW Yegar hj;n eiga eign 1 sameign enda Y;tt ekki s) vikiW s)rstaklega aW sameignum 1 kv%Winu. 3. mgr. 110. gr. skiptalaga fjallar um r)tt aWila til aW krefjast Ctlagningar Cr sameign. Samkv%mt henni skal YaW hj;na ganga fyrir sem %tla m aW hafi meiri Y?rf fyrir eignina en ella skal varpa hlukesti um 1 hvors hlut hCn komi ef ekki verWa samm%li um annaW. Forsendan fyrir beitingu 1.!  5. t?lul. er Y?rf maka fyrir eign og stangast kv%WiW Yv1 ekki  viW 110. gr. skiptalaga, en felur vissulega 1 s)r fyllri reglur um Yessi tilvik og gengur sem s)rkv%Wi framar Yv1.  iV:/GS  + 1. og 2. t?lul. varWa 1bCWarhCsn%Wi fj?lskyldu og sumarbCstaW. Ef greiningur verWur ber aW taka tillit til Yess viW Ctlagningu hvorum maka s) meiri Y?rf  hCsn%Winu 1 Yv1 skyni aW halda uppi heimili og varWandi sumarbCstaWi r%Wur s)rstaklega tillitiW til barna hj;na.  iV:/GS  + 0 3. og 4. t?lul. er kveWiW  um atvinnufyrirt%ki og vinnut%ki og annaW lausaf) er tengist atvinnu. Xar er viWmiWunin hvort hj;na hafi rekiW fyrirt%kiW (3. t?lul.) og tillitiW til framhaldandi atvinnu og til sanngirni (4. t?lul.). iV:/GS  + 0 5. t?lul., sem varWar kr?fu til Ctlagningar hCsgagna, bCsgagna og annars lausafjr  sameiginlegu heimili, er einnig boWiW aW taka tillit til Yess aW krefjanda s) unnt aW halda uppi heimili. z$\Ԍ "Um 109. gr. iV:/GS ۃ + Greinin heimilar aW leggja maka Ct verWm%ti Y;tt YaW fari fram Cr eignarhluta hans, enda m%li sanngirni meW Yv1. 0 105. gr. er einnig kv%Wi um heimild til aukningar  eignarhluta en YaW kv%Wi er bundiW viW tiltekin verWm%ti, bCsg?gn og annaW lausaf)  sameiginlegu heimili. 109. gr. er ekki einskorWuW viW nein s)rst?k verWm%ti aW Yv1 er andlag varWar. X er s munur  kv%Wunum aW skv. 109. gr. ber maka aW greiWa fjrh%W sem samsvarar Yv1 er verWm%tiW fer fram Cr r)ttri tilt?lu, en YaW  ekki viW skv. 105. gr. kveWa m Yegar s)rstaklega stendur  aW fjrh%W verWi greidd meW afborgunum. AW ?Wrum kosti yrWi Yeim maka, sem 1 hlut , oft ofviWa aW standa undir greiWslunni. H)r ber aW hafa 1 huga aWst%Wur allar, en einkum fjrhagsst?Wu og afkomu Yess er greiWa skal og fj?lskylduhagi og framf%rslubyrWi hans. iV:/GS  + Svo sem Wur er greint nUtur eftirlifandi maki viW skipti dnarbCa Umissa s)rr)ttinda samkv%mt skiptal?gum nr. 20/1991, sbr. einkum III. kafla. "Um 110. gr. iV:/GS ۃ + 0 greininni er fjallaW um heimild annars hj;na til aW gefa hinu viW fjrskiptin eftir af eignarhluta s1num.  iV:/GS  + Samkv%mt 60. gr. laga nr. 20/1923 geta skuldheimtumenn hins fyrrnefnda gengiW aW hinu s1Warnefnda um fjrh%W sem eftirgj?f nemur ef YaW er eigi alveg vafalaust aW makinn hafi Y tt n%gilega fjrmuni til Yess aW fulln%gja skuldheimtum?nnum s1num. Xetta kv%Wi er ekki tekiW 1 frumvarpiW, en 1 3. mgr. 132. gr. laga um gjaldYrotaskipti o.fl., nr. 21/1991, er riftunarregla er varWar Yann fjrhlut er maki hefur hlotiW viW fjrskipti umfram r)tta tilt?lu. "Um 111. gr. iV:/GS ۃ + kv%WiW horfir til skUringar Yegar svo er aW fjrskipti hafa fariW fram vegna skilnaWar aW borWi og s%ng og samvistir takast aW nUju. Segir 1 kv%Winu aW verWm%ti, sem hvort hj;na um sig hefur fengiW 1 sinn hlut viW fjrskiptin og YaW flytur meW s)r er samvistir takast aW nUju, falli undir kv%Wi 1. mgr. 104. gr. H)r er 1 raun tt viW 2. mlsl. 1. mgr. SkilyrWum 1. mlsl. 1. mgr. Yarf aW vera fulln%gt. kv%Winu er %tlaW aW taka af tv1m%li. "Um 112. gr. iV:/GS ۃ + Ef hj;n hafa haft 1bCWarhCsn%Wi  leigu mundu Yau aW jafnaWi sjlf kveWa hvort Yeirra taki viW 1bCWinni er hjCskap lUkur. Ef greiningur verWur 1 Yessu efni ber samkv%mt greininni aW leysa mliW meW tilliti til Yarfa hj;na og barna. kv%WiW er hliWst%tt 60. gr. laga nr. 60/1972. !Um XV. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla eru kv%Wi um hjCskaparml svo sem Yau eru skUrgreind 1 113. gr. frumvarpsins. Er Yeim %tlaW aW leysa af h;lmi VII. kafla laga nr. 60/1972. Gert er rW fyrir aW meWferW Yessara mla lCti 1 ?llum meginatriWum almennri meWferW einkamla samkv%mt l?gum nr. 91/1991 meW nokkrum frvikum sem greind eru 1 kaflanum. iV:/GS  + 0 hjCskaparmlum Yarf oft aW taka  fleiri atriWum en skilnaWarkr?funni sjlfri. Eitt og sama d;msmliW getur veriW h?fWaW meW kr?fu um skilnaW vegna greinings um forsj barna og vegna skyldu til greiWslu l1feyris meW maka. Er unnt aW s%kja Yessa Yrj Y%tti z$] 1 sama d;msmlinu, en vegna s)reWlis hvers Yeirra gilda nokkuW ;l1k r)ttarfarsleg sj;narmiW um Y, einkum hvaW varWar forr%Wi aWila  mli. VerWur aW meta Yetta  grundvelli efnislegra lagareglna  Yessu sviWi.  iV:/GS  + VarWandi forsjrYttinn Yarf aW taka tillit til hagsmuna YriWja aWila, Y.e. barnsins, sem Yarfnast s)rstakrar verndar. MeW tilliti til hagsmuna Yess er taliW nauWsynlegt aW skerWa forr%Wi aWila  mli fr Yv1 sem t1Wkast almennt 1 einkamlar)ttarfari. 0 VIII. kafla frumvarps til barnalaga, sem flutt hefur veriW  AlYingi, eru s)rkv%Wi um r)ttarfar 1 d;msmlum um forsj barna. 0 3. mgr. 56. gr. frumvarpsins er gert rW fyrir aW reglur hjCskaparlaga um l?gs?gu og varnarYing gildi s) krafa um forsj Yttur 1 hjCskaparmli, en s)rkv%Wi barnalagafrumvarpsins eigi aW ?Wru leyti viW um forsjrYttinn. Xetta  t.d. viW um 62. gr. Yess Yar sem segir aW d;mari s) ekki bundinn af mlsst%Wum og kr?fum aWila, en hliWst%tt kv%Wi er ekki 1 Yessu frumvarpi. R)tt er aW vekja  Yv1 athygli aW skv. 44. gr. Yessa frumvarps Yarf greiningur um forsj barna ekki aW standa 1 vegi fyrir Yv1 aW skilnaWur verWi veittur Wur en leyst hefur veriW Cr forsjrdeilu, enda komi fram krafa Yar aW lCtandi. iV:/GS  + ViW Crlausn um skilnaWarkr?funa sjlfa gilda nokkur ?nnur sj;narmiW en viW Crlausn um forsj barna. X er um tvo jafnsetta einstaklinga aW r%Wa og Yv1 eWlilegt aW aWilar hafi r1kara forr%Wi  mli. Hins vegar koma h)r til Yau Yj;Wf)lagslegu sj;narmiW aW styrkja eigi hj;nabandiW og ;frv1kjanlegar lagareglur um skilnaWi sem settar hafa veriW 1 Yv1 skyni, svo sem kv%Win um lgmarksfrest fr Yv1 aW skilnaWur aW borWi og s%ng er veittur og uns l?gskilnaWur er kr%fur, sbr. 36. gr. frumvarpsins, eWa um t1malengd samvistaslita, sbr. 37. gr. Einnig reglur Yar sem skilnaWarforsendum er lUst meW kveWnu efnisinntaki, sbr. 39. gr. um hjCskaparbrot og 40. gr. um l1kamsrs. 0 Yessum tilvikum verWur aW ganga Cr skugga um aW lagaskilyrWum s) fulln%gt og skerWa verWur forr%Wi aWila  mli meW hliWsj;n af Yv1. H)r dugir ekki aW stefndi samYykki skilnaWarkr?fu stefnanda sem reist er t.d.  skemmri samvistaslitum en tveimur rum eWa  l1kamsrs sem ekki er jafnalvarleg og lUst er 1 40. gr. Af Yessum st%Wum hefur veriW talin Y?rf  nokkrum s)rkv%Wum um meWferW Yessara mla, sbr. 117. gr. frumvarpsins. Frvikin eru Y; f%rri en um forsjrml samkv%mt barnalagafrumvarpi. + R)tt er aW benda  YaW aW stefndi 1 hjCskaparmli getur auWvitaW sett fram gagnkr?fu og krafist skilnaWar  ?Wrum grundvelli en stefnandi, t.d. skilnaWar aW borWi og s%ng 1 staW l?gskilnaWar vegna hjCskaparbrots. iV:/GS  + Xau sj;narmiW, sem rakin hafa veriW h)r aW ofan um skilnaWarkr?funa og forsjrYttinn 1 hjCskaparmli, eiga ekki viW um eigna- og framf%rsluml hj;na. ViW meWferW Yessara Ytta eru ekki s?mu r?k til aW skerWa forr%Wi aWila og frvik fr almennri meWferW einkamla verWa f%rri. VerWur aW l1ta svo  aW aWilar geti gert stt um Yessi ml, sbr. 43. og 95. gr. Ber ekki aW tClka 4. mgr. 117. gr. frumvarpsins svo aW ekki s) heimilt aW gera stt um sl1ka afmarkaWa Y%tti sem ;frv1kjanlegar lagareglur gilda ekki um. iV:/GS  + Um hjCskaparml gilda s?mu sj;narmiW og um forsjrml varWandi nauWsyn Yess aW d;mYing s)u lokuW og g%tt s) nafnleyndar viW birtingu d;ms, sbr. 118. og 119. gr. "Um 113. gr. iV:/GS ۃ + HCn er sama efnis og 61. gr. laga nr. 60/1972, en 4. t?lul. er nUm%li sem m%lir fyrir um aW komi til d;msmls um hvort r)ttarhrif skilnaWar aW borWi og s%ng s)u fallin niWur fari um YaW ml sem hjCskaparml. "Um 114. gr. iV:/GS ۃ z$^Ԍ + L?gs?gureglur samkv%mt Yessu kv%Wi eru m;taWar meW hliWsj;n af d?nskum og norskum l?gum. X%r fela 1 s)r nokkra rUmkun  reglum 66. gr. laga nr. 60/1972. Lagt er til 1 2. mgr. aW ml til ;gildingar hjCskapar megi h?fWa h)r  landi ef hj;nav1gsla hefur fariW h)r fram. iV:/GS  + L?gs?gureglur 114. gr. eru 1 samr%mi viW l?gs?gureglur 1. mgr. 56. gr. frumvarps til barnalaga aW svo miklu leyti sem Yessi tvenns konar ml eru samb%rileg af eWlisst%Wum. 0 1. mgr. 56. gr. segir aW Yegar krafa um forsj barns s) Yttur 1 hjCskaparmli gildi Y%r reglur um l?gs?gu og varnarYing sem greinir 1 l?gum um hjCskaparml. "Um 115. gr. iV:/GS ۃ + Henni er %tlaW aW koma 1 staW 67. gr. laga nr. 60/1972 um varnarYing, sj til samanburWar 57. gr. frumvarps til barnalaga, svo og 3. mgr. 56. gr. er greinir 1 ums?gn um 114. gr. AWilar geta samiW um varnarYing, sbr. og 3. t?lul. 42. gr. laga nr. 91/1991. "Um 116. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi er 1 samr%mi viW gildandi l?g.  iV:/GS  + Um 1. mgr. v1sast til 65. og 79. gr. laga nr. 60/1972 og um 2. mgr. til 24. gr. Yeirra laga.  iV:/GS  + 0 frumvarpinu er ekki kv%Wi hliWst%tt 68. gr. laga nr. 60/1972 um aW d;msmlarWuneytiW geti ltiW fresta mlss;kn til ;gildingar tv1kv%nishjCskap, s)rstaklega ef %tla megi aW fyrra hjCskap verWi brWlega slitiW. Var ekki talin Y?rf  sl1ku kv%Wi. Xessi ml s%ta ekki lengur meWferW opinberra mla og rWuneytiW getur tekiW kv?rWun um frestun enda Y;tt lagakv%Wi kveWi ekki  um YaW. "Um 117. gr. iV:/GS ۃ + 0 1. mgr. er sC meginregla aW hjCskaparml s%ti meWferW einkamla, sbr. l?g nr. 91/1991. Er YaW 1 samr%mi viW 3. mgr. 68. gr. laga nr. 60/1972. Xetta  einnig viW um ml til ;gildingar hjCskapar, sbr. 2. mgr. 116. gr. frumvarpsins. iV:/GS  + 0 2. og 4. mgr. 117. gr. og greinunum Yar  eftir er s1Wan m%lt fyrir um nokkur frvik fr meginreglu 1. mgr. iV:/GS  + 0 2. mgr. er lagt til aW d;mara s) heimilt aW skipa stefnda mlsvara Yegar svo stendur  aW ekki er vitaW um heimilisfang n) dvalarstaW stefnda. Enn fremur Yegar stefndi er bCsettur eWa dvelst erlendis og ekki tekst aW birta honum stefnu eWa hvorki hann n) umboWsmaWur hans s%kja Ying viW Yingfestingu mls og s)rstakar st%Wur m%la aW ?Wru leyti meW Yv1. BrUn nauWsyn getur boriW til Yessa Crr%Wis sem %tlaW er m.a. aW tryggja aW ml, sem h?fWa m h)r  landi skv. 113. gr., geti s%tt meWferW h)r og aW skilnaWard;mar sem kveWnir eru upp h)r  landi gegn m?nnum, sem eru bCsettir erlendis, verWi viWurkenndir utan 0slands. Xetta er Yrengri regla en kv%Wi 70. gr. laga nr. 60/1972. Mlsvari skal tala mli hins stefnda og g%ta hagsmuna hans, en hefur ekki heimild til aW skuldbinda hann fyrir d;mi. Ekki er Yess krafist aW mlsvari skuli vera l?gmaWur, k%mi t.d. til greina aW %ttingi eWa vinur hins stefnda yrWi skipaWur mlsvari. EWlilegt er aW l1ta svo  aW mlsvari verWi aW fulln%gja almennum h%fisskilyrWum l?gr%Wislaga, sbr. 29. gr. laga nr. 68/1984. Gert er rW fyrir aW kostnaWur vegna mlsvara greiWist 1 fyrstu Cr r1kissj;Wi, en d;mari geti kveWiW  um aW stefndi skuli endurgreiWa r1kissj;Wi hann aW ?llu eWa nokkru leyti.  iV:/GS  + Eins og vikiW var aW 1 almennum athugasemdum viW XV. kafla takmarka ;frv1kjanlegar lagareglur forr%Wi aWila  hjCskaparmli. kv%Wi 3. mgr. r)ttar Yetta og v1sar til z$_ Yess aW viW Crlausn skilnaWarmla beri d;mara ?ex officio  aW g%ta Yess aW ;frv1kjanlegum lagareglum s) fulln%gt. Xannig eiga aWilar ekki aW geta vikiW s)r undan ;frv1kjanlegum lagareglum, t.d. fengiW l?gskilnaW meW Yv1 aW jta  sig hjCskaparbrot sem ekki hefur veriW framiW.  iV:/GS  + 0 4. mgr. segir aW hjCskap verWi ekki slitiW meW d;mstt aWila. Xessi regla er 1 samr%mi viW danska, norska og s%nska lagaframkv%md. HCn helgast af Yeim opinberu hagsmunum og einkahagsmunum sem eru af Yv1 aW niWurstaWa byggist  r)ttum forsendum og Yeim v1Wt%ku r)ttarhrifum sem skilnaWur hefur 1 f?r meW s)r. Hefur veriW taliW nauWsynlegt aW lyktir mls s)u meW formlegri h%tti en d;mstt. H)r Yarf einnig aW hafa 1 huga gildi 1slenskra skilnaWard;ma gagnvart r)tti annarra r1kja. kv%WiW girWir ekki fyrir aW d;mari staWfesti samkomulag aWila um einstaka Y%tti sem snerta hvorki ;frv1kjanlegar lagareglur n) hagsmuni barns, sbr. h)r aW ofan. "Um 118. gr. iV:/GS ۃ + D;msml Yessi eru mj?g pers;nuleg og viWkv%m og Yykir r)ttm%tt aW kveWa svo  aW Yingh?ld skuli fara fram fyrir luktum dyrum nema d;mari kveWi ?Wruv1si  meW samYykki aWila, sbr. h)r 1. mgr. 76. gr. laga nr. 60/1972 og 63. gr. frumvarps til barnalaga. "Um 119. gr. iV:/GS ۃ + 0 kv%Winu er kveWiW  um nafnleynd vegna Yessara mla, b%Wi aW Yv1 er varWar frs?gn um YaW er gerist 1 sl1kum mlum, nema d;mari leyfi, og svo Yegar d;mur er birtur, Yar  meWal gefinn Ct aW tilhlutan d;ms svo sem er um d;mas?fn H%star)ttar. Stafa Yessi kv%Wi af Yv1 hve pers;nuleg og viWkv%m Yessi ml eru aW jafnaWi, sbr. h)r 2. mgr. 76. gr. laga nr. 60/1972 og 64. gr. frumvarps til barnalaga. "Um 120. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi varWar andlt mlsaWila og hrif Yess  h?fWun eWa frUjun hjCskaparmls. iV:/GS  + kv%Wi 1. mgr. m leiWa af 1. mgr. 116. gr. iV:/GS  + 2. mgr. kveWur svo  aW ml falli niWur ef annaW hj;na andast Wur en d;mur gengur 1 mli sem h?fWaW hefur veriW.  Yetta einnig viW um frUjun. H)raWsd;mur verWur Yv1 ekki endurskoWaWur 1 %Wra r)tti. ViW mlalok 1 h)raWi verWur aW sitja. "Um 121. gr. iV:/GS ۃ + AWalgildi Yessarar greinar er aW kveWiW er svo  aW unnt s) aW h?fWa ml aW nUju innan mnaWar fr Yv1 aW mli er v1saW fr d;mi eWa fellt niWur n kr?fu s%kjanda Y;tt mlsh?fWunarfrestir s)u liWnir. Xess eru allm?rg d%mi 1 frumvarpinu aW settir s)u t1mafrestir til mlsh?fWunar, sbr. t.d. 3. mgr. 39. gr., 2. mgr. 40. gr., 2. mgr. 52. gr. og 2. mgr. 65. gr. "Um 122. gr. iV:/GS ۃ + 0 1. mgr. segir aW heimilt s) aW frUja einst?kum Yttum d;msmls. D;murinn kveWur t.d.  um l?gskilnaW aWila, forsj barna Yeirra og skyldur til greiWslu l1feyris meW maka. Vera m aW bWir aWilar uni Crlausn d;mara um l?gskilnaW, en annaW eWa b%Wi vilja frUja Y%ttinum um forsj og jafnvel skyldu til greiWslu l1feyris. Er lagt til aW tekiW s) af skariW um aW sl1kt s) heimilt. R)ttarhrif Yeirra Ytta, sem ekki er frUjaW, haldast ;breytt. S)rreglur eru 1 l?gum um mlskot 1 sambandi viW mlskostnaW og tekur kv%WiW ekki til z$` Yess Yttar. iV:/GS  + 0 2. mgr. segir aW hvorugur mlsaWili megi ganga 1 hjCskap innan loka frUjunarfrests nema aWilar, Yar  meWal d;ms- og kirkjumlarWuneytiW Yegar YaW  aWild mls, hafi falliW br)flega fr frUjun. kv%WiW er sama efnis og 3. mgr. 78. gr. laga nr. 60/1972. + Um frUjunarleika d;msathafnar er vakin athygli  13. gr. laga nr. 44/1981 varWandi CrskurW um aW horfinn maWur skuli talinn ltinn. iV:/GS  + 0 3. mgr. segir aW endurupptaka mls s) ekki heimil eftir lok frUjunarfrests. Af Yv1 leiWir aW kv%Wi einkamlalaga um enduruppt?ku eiga ekki viW um Yessi ml eftir lok frUjunarfrests. Stafar Yetta kv%Wi af hinum v1Wt%ku r)ttarhrifum d;ms 1 hjCskaparmli. Ef ml er d%mt aW nUju eftir YaW t1mamark sem nefnt er 1 greininni mundi YaW leiWa til mikilla raunh%fra erfiWleika Yar sem aWilar hafa treyst d;msniWurst?Wunni og hagaW s)r samkv%mt Yv1, t.d. gifst aW nUju og hagaW margv1slegum fjrmlarWst?funum meW hliWsj;n af Yeim mlalokum. Xykir Yetta sj;narmiW svo mikilv%gt aW ?nnur hlj;ti aW Yoka.  Um XVI. kafla. iV:/GS ۃ + 0 Yessum kafla eru kv%Wi um meWferW og Crlausn stj;rnvalda  mlum samkv%mt l?gunum. H)r er lagt til aW l?gfestar verWi reglur sem m;tast hafa 1 lagaframkv%md, einkum viW meWferW d;msmlarWuneytisins  hjCskaparmlum. Horfir sl1k l?gskrning til r)ttar?ryggis. Er hennar og s)rst?k Y?rf nC Yegar margv1slegar Crlausnir flytjast fr d;msmlarWuneyti til sUslumanna. TekiW skal fram aW reglur Yessar gilda einnig um meWferW mla hj d;msmlarWuneyti Yegar ml koma til kasta Yess. ViW m;tun kv%Wa Yessa kafla hefur veriW h?fW hliWsj;n af frumv?rpum til stj;rnsUslulaga, almennum viWhorfum 1 stj;rnsUslur)tti og sifjar)tti og litsgerWum umboWsmanns AlYingis. iV:/GS  + kv%Wi Yessa kafla eru 1 megindrttum eftir Yv1 sem viW getur tt, sama eWa svipaWs efnis og kv%Wi IX. kafla frumvarps til barnalaga. Xykir mega v1sa til greinargerWar um Yann kafla og einstakra greina hans. VerWur h)r aWeins getiW feinna atriWa. "Um 123. gr. iV:/GS ۃ + L?gs?gureglurnar eru nokkru Yrengri en hliWst%War reglur 114. gr. um l?gs?gu d;mst;la. VerWur h)r aW fara aW meW nokkurri gt. MeWal annars er Yess aW g%ta aW v1Wa erlendis eru skilnaWarml og greiningsml, er tengjast Yeim, alfariW hW Crlausn d;mst;la. "Um 124. gr. iV:/GS ۃ + Xetta kv%Wi svarar til 115. gr. um varnarYing 1 d;msmlum. "Um 125. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er sama efnis og 67. gr. frumvarps til barnalaga og varWar leiWbeiningarskyldu sUslumanna. "Um 126. gr. iV:/GS ۃ + Xessi grein varWar sttaumleitun sUslumanns og er 1 megindrttum sama efnis og 1. mgr. 68. gr. frumvarps til barnalaga, sbr. og 43. gr. Yessa frumvarps. "Um 127. gr. iV:/GS ۃ + Greinin fjallar um kr?fur aWila og gagna?flun og er sama efnis og 69. gr. frumvarps til barnalaga.  z$aԌ "Um 128. gr. iV:/GS ۃ + Greinin fjallar um r)tt aWila til aW kynna s)r g?gn mls. Er hCn sama efnis og 1. mgr. 70. gr. frumvarps til barnalaga. 2. mgr. Yeirrar greinar er ekki 1 128. gr., en Yar er heimilaW aW takmarka aWgang aW g?gnum vegna hagsmuna barns. H)r horfir ml ?Wruv1si viW. "Um 129. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er hliWst%W 71. gr. frumvarps til barnalaga og varWar r)tt aWila til aW tj sig um ml. "Um 130. gr. iV:/GS ۃ + Greinin m%lir fyrir um CrskurW stj;rnvalds sem skal m.a. vera skriflegur og geyma lUsingu  Crlausnarefni, niWurst?Wu og r?kstuWning fyrir henni, greiningu  k%ruheimild og YvingunarCrr%Wi ef Yv1 er aW skipta. kv%WiW er sama efnis og 72. gr. frumvarps til barnalaga og er v1saW um r?kstuWning fyrir kv%Winu til athugasemda um Y grein. Horfa Yeir h%ttir, sem greinin kveWur  um, til r)ttar?ryggis og verWa nauWsynleg undirstaWa aW mati aWila  Yv1 hvort Crlausn verWi skotiW til %Wra stj;rnvalds. Benda ber  aW afgreiWslur mla samkv%mt Yessu frumvarpi eru oft og einatt ekki 1 formi CrskurWa, heldur t.d. leyfisbr)fa sem nokkuW ?nnur sj;narmiW eiga viW um. 0 sambandi viW leyfisbr)f reynir helst  CrskurWi ef synjaW er um Ctgfu leyfis. "Um 131. gr. iV:/GS ۃ + Greinin er hliWst%W 73. gr. frumvarps til barnalaga og varWar tilkynningu um CrskurW. "Um 132. gr. iV:/GS ۃ + Greinin fjallar um stj;rnsUsluk%ru, sbr. 74. gr. frumvarps til barnalaga. Tekur kv%WiW til allra Crlausna sUslumanna  Yessu sviWi. Stundum er Yess getiW 1 frumvarpinu um einstaka Crlausnir aW Y%r s)u k%ranlegar, en fr Yv1 m ekki gagnlykta svo aW Crlausnir s)u Yv1 aWeins k%ranlegar aW Yessa s) getiW 1 l?gunum. K%rufrestur er tveir mnuWir miWaW viW dagsetningu Crlausnar. K%ra frestar ekki r)ttarhrifum Crlausnar nema sUslumaWur kveWi annaW af sjlfsdWum eWa aW kr?fu aWila. AW Yv1 er leyfi til skilnaWar varWar Yykja r?k standa til Yess aW k%ra fresti r)ttarhrifunum Yannig aW maki geti ekki gengiW 1 hjCskap aW nUju aW svo st?ddu. Ef aWilar hafa lUst Yv1 br)flega aW Yeir muni ekki k%ra stendur Yetta kv%Wi Y; ekki 1 vegi fyrir Yv1 aW til hjCskapar verWi stofnaW. Endran%r verWur aW Yreyja uns tveggja mnaWa fresti lUkur, Y.e. allt til Yess aW sUnt er hvort Crlausn verWi k%rW.  Um XVII. kafla. iV:/GS ۃ + H)r er fjallaW um gildist?ku laganna, l?g er falla brott og tengsl laganna viW eldri l?g um sama efni o.fl. "Um 133. gr. iV:/GS ۃ + Lagt er til aW l?gin taki gildi 1. jCl1 1993. iV:/GS  + 0 einst?kum greinum frumvarpsins er vikiW aW Ctgfu reglna og reglugerWa, sbr. t.d. 13. gr., 19. gr., 22. gr., 24. gr., 26. gr., 42. gr., 43. gr., 64. gr. og 85. gr. 0 2. mgr. 133. gr. er s1Wan greind almenn heimild til Ctgfu reglugerWa. iV:/GS  + L?gW er hersla  nauWsynina sem til Yess ber aW kynna almenningi efni laganna, sbr. 3. mgr.  z$bԌ Um 134.! " 139. gr. iV:/GS ۃ + Meginreglan er sC samkv%mt frumvarpinu aW beita skuli l?gunum fr gildist?ku Yeirra. Einnig hvaW snertir hj;nab?nd sem til er stofnaW fyrir gildist?ku Yeirra. Stundum er Yetta r)ttaW s)rstaklega, sbr. 134. gr., 3. mgr. 135. gr. og 137. gr. iV:/GS  + L?gin eiga viW um fjrml hj;na sem gengiW hafa 1 hj;naband fyrir gildist?ku laganna. Xessu var andst%tt fariW um l?g nr. 20/1923 og gilti sC skipan allt til 1961. X;tt hj;nav1gsluskilyrWi hafi veriW k?nnuW fyrir gildist?ku laganna hl1tir hj;nav1gsla, sem fram fer eftir gildist?ku laganna, kv%Wum Yeirra o.s.frv. iV:/GS  + Um nokkur atriWi segir 1 frumvarpinu aW Yau fari eftir eldri l?gum. 0 1. mgr. 135. gr. segir aW krafa um skilnaW aW borWi og s%ng og l?gskilnaW, sem sett er fram fyrir gildist?ku laganna, hl1ti kv%Wum eldri laga. Ef b%Wi hj;n ;ska Yess er Y; unnt aW beita reglum Yessara laga um sl1ka kr?fu. Hins vegar segir svo 1 3. mgr. aW um r)ttarhrif ;gildingar hjCskapar og skilnaWar fari eftir Yessum l?gum Yegar svo stendur  sem 1 1. og 2. mgr. segir. 0 1. mgr. 136. gr. er vikiW aW leyfi til skilnaWar aW borWi og s%ng sem veitt er fyrir gildist?ku laganna. 0 138. gr. er kveWiW  um aW lagaskilareglur skiptalaga gildi um opinber fjrskipti milli hj;na sem ;lokiW er viW gildist?ku laganna. 0 139. gr. eru nokkur tilvik greind Yar sem beita  eldri l?gum. XaW  einkum viW um samninga sem gerWir eru fyrir gildist?ku laganna, sbr. samning skv. 12. gr. hjrl. (1. t?lul.), eWa skv. 20. og 21. gr. ( 2. t?lul.) og sama er um 26. og 27. gr. hjrl. er tengjast samningum (4. t?lul.). Tekjur af s)reign, sem myndast hefur fyrir gildist?ku laganna, eiga aW hl1ta kv%Wum 2. mgr. 23. gr. hjrl., en tekjur, er s1War falla til, Yessum l?gum. Um kaupmla, sem gerWir eru fyrir gildist?ku laganna, segir 1 5. t?lul. aW um gildi Yeirra fari skv. hjrl., en um r)ttarhrif eftir gildist?ku laganna  aW beita l?gum Yessum. iV:/GS  + Stundum er kv%Wi valkv%tt Yannig aW aWilum er kostur aW ;ska Yess aW Yessum l?gum verWi beitt, sbr. 1. mgr. og 2. mgr. 135. gr. "Um 140. gr. iV:/GS ۃ + Xar er kveWiW  um l?g sem lagt er til aW felld verWi brott. Bent skal  aW meW skiptal?gum nr. 20/1991 eru felld niWur nokkur kv%Wi laga nr. 20/1923 meW gildist?ku 1. jCl1 1992. H)r er Y; s kostur valinn aW fella l?g nr. 20/1923 samfellt Cr gildi nema VIII. kafla sem afnuminn var meW erfWal?gum, nr. 8/1962.