WPCݚ 2_BNa Z3|omanTimes RomanTimes Roman Bold\  PCXP"m^2CRddCCCdq2C28dddddddddd88qqqYzoCNzoozzC8C^dCYdYdYCdd88d8ddddCN8ddddY`(`lC2CC!CCCCCCCCCCd8YYYYYYzYzYzYzYC8C8C8C8ddddddddddYdddddodYYYYYYYdzYzYzYzYddddddddC8C8C8C8Ndz8z8z8z8z8ddddddCCCoNoNoNoNz8z8z8dddddddzYzYzYdz8dCoNz8dddddNF2[dCYddddd7>d<d<$YYdCCddooCYd<d<$YYdCCddooCY,PX;NXXXXX17X5X5 NNX;;XXbb;N5ddaa~1d::aaa~~~dkkGd0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~πovakIlWlNlWk\;:ayaX\rWaabaikNlNzf\ayyoNk::affyonk~oooooooooooooooooooNNNNNNNkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk::::::::::::aaaaaaaffffffffffffyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyl;zNMALTexti neWanmls4Z' /  !<4 PC  !<4 PC /LH''  X4 PC0   X4 PC0 NMNRNeWanmlsnCmer 1 texta og n.mliDUU2YShh(|BSTRDLRTveir dkar fyrir r%Wuritun.$^  SP3Spss1ur (e=2,30 n=0,90) f/r%Wuritun.o ? DSK1Dlkaskilgreining fyrir r%Wuritun.0X` hp x (#%'0*,.8135@8:m2\h a> p MSP1Spss1ur (v=2,22 h=2,22) f/r%Wuritun.   TABASetur inn tab f. h. j. dalk ;G@LIN1Setur l1nuh%W og l1nubil f/r%Wuritun rHAU1Haus fyrir r%Wuritun.uritun.uhaus. "^ ^4 PC'    ?  3'3'Standard6&6&Standard/&U("Von `*@ X` hp x (#%'0*,.8135@8:m2? x jjpeX(T1X)ttir Yrj punkta fyrir r%Wuritun.   ddAP APAP EFN1Setur inn merkingu fyrir efnisyfirlit (Col 1). JEFN2Setur inn merkingu fyrir efnisyfirlit (Col 2). LUPHSHnikun i vinstri upphafsstodu   2Aq|pQHAULUppsetn.  landscape listum E 6&6&Standard(1.h) - HP LJ IIIISKJALAP.PRS&6&6StandardHaus fyrir ferWareikning     USKLrD yx dddy   AnnaW yx Gdddy   Alls: yx dddy T yx dddy   ____________________________ ritun yfirmanns HLINEHline}I! ybdddyVIKLVikulina yx dddy  yx dddy   2!naa  a!FFmFeedF?st blaWs1Wuskil]  TABTab i haus og faetur X8 MLINmjo lina} yb dddyHJFNH%gri j?fnun. ` "N2$*"\"e6#e#SNTLStaf- og t?luliWaskilgreining (1. a. 1.).X T I. A. 1. a.(1)(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)TXSTRXankastrik."HNK1Hnikar upp um 0.1c.  HNK3Hnikar upp um 0.3c.  r 2&n2$l$| %|%NBLSSetur nUja blaWs1Wu.s  TABRSetur inn INNDRTT+MARREL.5 X  LETCOUR  @Velur courier letur$KY x_  @CY CU10Courier 10pt Line Draw$ d  @R  2) |6&!|&".'#b/)CU8Courier 8pt Line Draw $a P  @  CU12Courier 12pt Line Draw!$, Xx  @r  \ HAUFREHaus fyrir ferWareikninga"} 6&6&StandardHaus #2 fyrir skjalaritun.6&6&Standard*@   X` hp x (#%'0*,.8135@8:7i?LET7St;rt (Times Roman 16,0 pt).4$=M$ 4 PC%|  4 PC%| LET9St%rst (Times Roman 30,0 pt).5$kk$ 94 PC f<  94 PC f< DSK2Dlkaskilgreining fyrir skjalaritun.6ВX` hp x (#%'0*,.8135@8:D?X%E/KHKaflahaus.< Xt3 - à /I1AWalliWur.sem ritarar setja inn).=%@ I.؃/I2UndirliWur.sem ritarar setja inn).>7 ` @ 1.؃/ULUndirliWur.?2~G@XEAFBbFCs G/LIAWalliWur.@/I3InnstiliWur.sem ritarar setja inn).AJ  `   @ h"(1)؃/KAKafli.B n -/BRkv%Wi.C $ v a, à  2KDbGExHFbHG#H/KGKaflagreinarnCmer.D z -GLEIGleitt letur.E ddd dd /GNGreinarnCmer.f greinarnCmeri.F x -FORSForseti gj?rir kunnugt.GJ p4 PC%  ddnd F dJ4 PC'm ORSETI  p4 PC% 0 dJ4 PC'm SLANDS Z   b4 PC' gj?rirXkunnugt: p4 PC%  ndnd  dJ4 PC'm  p4 PC%  dJ4 PC'm  b4 PC' 2QHiAKIxKJ"LKN/UFUndirfyrirs?gn.H #2 a,ÃX(T2X)ttir Yrj punkta fyrir skjalaritun.I ddUP UPUP TT07T?flutexti fyrir t?flu meW sj? dlkum.J֔X` hp x (#%'0*,.8135@8:6&StandardSKJALDB.PRSo\ *  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8:_K6&StandardSKJALDB.PRSo\ *    } X` hp x (#%'0*,.8135@8:,_X;XXXXXX5:X5X51XXX;;XXbb;X5eeaa~1e::aaa~~~ekkGe0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~πovakIlWlNlWk\;:ayab\rWaabaikNlNzf\ayyoNk::affyonk~oooooooooooooooooooNNNNNNNkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk::::::::::::aaaaaaaffffffffffffyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyl;z"m^,;bXX;;;Xe,;,1XXXXXXXXXX;;eeeXvvlEXvlbvv;1;gX;XbNbN;Xb1;b1bXbbNE;bXXXNF'F\;,;;;;;;;;;;;;b1XXXXXNvNvNvNvNE1E1E1E1bXXXXbbbbXXbXXXXlbXXXNNNNbvNvNvNvNXXXXXXbbE1E1E1E1Xbv1v1v1v1v1bbbbXXNNNbEbEbEbEv;v;v;bbbbbbXvNvNvNbv1bNbEv;XXbXbN>,_X;XXXXXX5:X5X51XXX;;XXbb;X5eeaa~1e::aaa~~~ekkGe0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~πovakIlWlNlWk\;:ayab\rWaabaikNlNzf\ayyoNk::affyonk~oooooooooooooooooooNNNNNNNkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk::::::::::::aaaaaaaffffffffffffyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyl;z2HZ,aa7oC2o\  PCXP1b;,(b\  PCP1f;, f4  p(AC@N:p\  PCP@N: Bp4  p(AC</a;,ڷa*f9 xCX"m^:N_uu¶NNNu:N:AuuuuuuuuuuAAhרN[ϨܨNANmuNhuhuhNuuAAuAuuuuN[Auuuuhp/p~N:NN'NNNNNNNNNNuAhhhhhϜhhhhhNANANANAuuuuuuuuuuhuuuuuuhhhhhhhuhhhhuuuuuuuuNANANANA[uAAAAAuuuuuuϨNNN[[[[AAAuuuuuuܨuhhhuAuN[AuuuuuNR:juNhuuuuu@HuFuF*hhuNNuuNhFфA'MM捍]@s:`捍fsϨ`sfszNMuzsffzfMMfffffffMMMMMMMMMMMMN"m^:NuuNNNu:N:AuuuuuuuuuuNNu٨[uܨ騨NANuNuhhNuANA‚uh[Nuuuh\3\yN:NN'NNNNNNNNNNAuuuuu騨hhhhh[A[A[A[Auuuuuuuuuuuuuhhhhhhhhuuuuuu[A[A[A[AuAAAAAuu騨hhh[[[[NNN騨uhhhAh[NuuuNR:~uNuuuuuuFMuFuFAuuuNNuuNuFхA'MM捍]@s:`捍fsϨ`sfszNMςzsffzfMMfffffffMMMMMMMMMMMMN2azJۚ"m^,;JXX;;;Xw,;,1XXXXXXXXXX;;wwwXllvll;NvbvllXbllbbE1EKX;XXNXN1XX11N1XXXXEE1XNvNNEG1G`;,;;;;;;;;;;;;X1lXlXlXlXlXvvNlNlNlNlN;1;1;1;1vXXXXXXXXXbNlXXXXbNXlXlXlXlXvNvNvNvNXlNlNlNlNXXXXXXXX;1;1;1;1NvNb1b1b1b1b1vXvXvXvXXXvlElElEXEXEXEXEb1b1b1XXXXXXvbNbEbEbEXb1vXlEXEb1bNbNXXXN>,\XEXXXXXX17X5X5&bbX;;XXXX;b5wwaa~1w::aaa~~~wkkGw0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~πovakIlWlNlWk\;:ayaX\rWaabaikNlNzf\ayyoNk::affyonk~oooooooooooooooooooNNNNNNNkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk::::::::::::aaaaaaaffffffffffffyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyl;z 2SiLET2  b4 PC(  g*BHAU2  &6 &6Standard.tersLITAPR.PRSo\ 6&>6&Standard.tersLITAPR.PRSo\ h  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8:ssur Skarph)Winsson, Svavar Gestsson. ++ AlYingi lyktar aW fela r1kisstj;rninni aW marka opinbera fj?lskyldustefnu 1 samr%mi viW till?gur landsnefndar um ?r fj?lskyldunnar   grundvelli Yeirra meginforsendna og viWfangsefna sem nnar er lUst 1 Yingslyktun Yessari. Jafnframt lyktar AlYingi aW fela r1kisstj;rninni aW vinna aW Yv1 aW styrkja st?Wu 1slenskra fj?lskyldna meW Yeim aWgerWum sem kveWiW er  um 1 lyktuninni. ++ #I. KAFLI  Meginforsendur fj?lskyldustefnu. Ġ1.1  Fj?lskyldan er grunneining 1slensks samf)lags, hCn er uppspretta l1fsgilda og mikilv%gur vettvangur til aW varWveita og miWla menningarverWm%tum. Xess vegna ber stj;rnv?ldum %vinlega aW veita henni s)rstaka athygli, styrkja hana og vernda, ;hW Yv1 hver gerW hennar er. 0 Yv1 skyni ber r1kisstj;rn og sveitarstj;rnum  hverjum t1ma aW marka s)r opinbera stefnu 1 mlefnum fj?lskyldunnar.Ʒ 1.2  Opinber fj?lskyldustefna hefur YaW markmiW aW styrkja og styWja fj?lskylduna til aW sinna hlutverki s1nu 1 nCt1maYj;Wf)lagi. Hlutverk fj?lskyldunnar er margY%tt og snertir flest sviW Yj;Wl1fsins. Xv1 spannar fj?lskyldustefna nnast ?ll viWfangsefni opinberrar stj;rnsUslu. herslur  hverjum t1ma skulu Yv1 taka miW af breytilegum Y?rfum fj?lskyldunnar samt grundvallarverkefnum hennar.Ʒ 1.3  Fj?lskyldustefna skal einkum taka miW af eftirfarandi meginforsendum:Ʒ ++   ".22aW stuWlaW s) aW Yv1 aW fj?lskyldan geti r%kt YaW hlutverk aW vera vettvangur tilfinningatengsla,Ʒ2 ++   ".22aW fj?lskyldum s) gert kleift aW annast uppeldi og um?nnun barna Yannig aW Yau fi notiW ?ryggis og t%kif%ra til aW Yroska eiginleika s1na til hins Utrasta,Ʒ2 ++   ".22aW borin s) virWing fyrir r)tti einstaklinga innan fj?lskyldna, ekki s1st barna, og gagnkv%mum skyldum Yeirra,Ʒ2 ++   ".22aW velferW fj?lskyldunnar byggist  jafnr)tti kvenna og karla og sameiginlegri byrgW  verkaskiptingu innan hennar.Ʒ2 ++ {#II. KAFLI W Helstu viWfangsefni fj?lskyldustefnu. ++ MeginviWfangsefni fj?lskyldustefnu skulu vera: 2.1  AW sk?puW s)u skilyrWi til Yess aW n jafnv%gi milli atvinnu foreldra og fj?lskyldul1fs, einkum meW tilliti til byrgWar og um?nnunar barna. Ʒ 2.2  AW stofnanir samf)lagsins, ekki s1st sk;lar, taki miW af Y?rfum fj?lskyldunnar, forWist aW svipta hana byrgW en leitist Yess 1 staW viW aW eiga viW hana samvinnu.Ʒ 2.3  AW l?gW s) aukin hersla  byrgW feWra 1 um?nnun og uppeldi barna sinna.ƷX$(g%g%//Ԍ   о2.4  AW afkomu?ryggi fj?lskyldunnar sem efnahagslegrar einingar s) tryggt samt r)tti hennar til ?ryggis 1 hCsn%Wismlum.Ʒ 2.5  AW mikilv%gi heilbrigWis fj?lskyldunnar s) viWurkennt Yannig aW Yj;nusta  Yv1 sviWi taki miW af Y?rfum hennar sem heildar jafnframt Yv1 aW hCn nj;ti stuWnings til aW annast sjCka.Ʒ 2.6  AW stuWlaW s) aW fj?lskyldu%tlunum, m.a. meW fr%Wslu og rWgj?f um stofnun heimilis, byrgW foreldra, kynl1f, barneignir og getnaWarvarnir.Ʒ 2.7  AW tekiW s) miW af fj?lskyldunni viW skipulag umhverfis og Y?rfum hennar fyrir Yj;nustu, Ctivist og umferWar?ryggi.Ʒ 2.8  AW fj?lskyldur fatlaWra nj;ti nauWsynlegs stuWnings og aW grundvallarr)ttur fatlaWra til fj?lskyldustofnunar, heimilis og virkrar Yttt?ku 1 samf)laginu s) virtur.Ʒ 2.9  AW fj?lskyldur nj;ti stuWnings til aW annast aldraWa og aW ?ldruWum s) gert kleift aW taka Ytt 1 samf)laginu svo lengi sem auWiW er.Ʒ 2.10  AW fj?lskyldur nUbCa fi nauWsynlegan stuWning til aW festa r%tur 1 1slensku samf)lagi.Ʒ 2.11  AW unniW s) gegn misr)tti 1 garW fj?lskyldna samkynhneigWra. Ʒ 2.12  AW unniW s) gegn upplausn fj?lskyldna, m.a. meW fj?lskyldurWgj?f vegna samskiptaerfiWleika og lags.Ʒ 2.13  AW vernd einstakra fj?lskyldumeWlima gagnvart ofbeldi og misnotkun verWi efld, innan fj?lskyldu sem utan.Ʒ 2.14  AW fj?lskyldan nj;ti verndar og stuWnings gagnvart ofneyslu fengis og annarra v1mugjafa, einkum  sviWi forvarna.Ʒ 2.15  AW efla skilning  eWli fj?lskyldunnar, hlutverki, myndun og upplausn.Ʒ 2.16  AW auka vitund um mikilv%gi fj?lskyldunnar meW gagna?flun, ranns;knum og miWlun upplUsinga samt Yv1 aW efla virWingu fyrir ;l1kum gerWum hennar.Ʒ ++ \"III. KAFLI AWgerWir 1 Ygu fj?lskyldunnar. ă 3.1 Fj?lskyldurW. ++ UndirbCin verWi l?ggj?f sem kveWi  um stofnun opinbers fj?lskyldurWs sem hafi YaW hlutverk aW stuWla aW eflingu og vernd fj?lskyldunnar. Fj?lskyldurWiW verWi skipaW 3!  5 m?nnum sem kosnir eru hlutfallskosningu af AlYingi, a.m.k. aW hluta til. F)lagsmlarWherra skipar formann rWsins og skal starfsemi Yess heyra undir f)lagsmlarWuneyti. ++ Hlutverk fj?lskyldurWs skal m.a. vera eftirfarandi:  I. A. 1. a.(1)(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) =/I1 @+ a.ۃT AW veita stj;rnv?ldum rWgj?f 1 fj?lskyldumlum, t.d. vegna forma um stj;rnvaldsaWgerWir, jafnframt Yv1 aW koma  framf%ri bendingum um Crb%tur 1 fj?lskyldumlum.Ʒ  =/I1 @+ b.ۃT AW annast till?gugerW um framkv%mda%tlanir 1 mlefnum fj?lskyldunnar meW hliWsj;n af heildarsUn yfir viWfangsefni einstakra rWuneyta og verkaskiptingu r1kis og sveitarf)laga.Ʒ  =/I1 @+ c.ۃT AW eiga frumkv%Wi aW opinberri umr%Wu um mlefni fj?lskyldunnar.Ʒ  =/I1 @+ d.ۃT AW hvetja ;opinbera aWila til aWgerWa  sviWi fj?lskyldumla.Ʒ  =/I1 @+ e.ۃT AW stuWla aW ranns;knum  h?gum og aWst%Wum 1slenskra fj?lskyldna.Ʒ ++ 3.2 Sj;Wur um fj?lskylduvernd. ++ StofnaWur verWi sj;Wur sem hafi YaW markmiW aW styrkja og stuWla aW Yr;un fj?lskyldumlefna. Tekjur hans skulu kvarWaWar meW rlegu framlagi Cr r1kissj;Wi. Fj?lskyldurW skal fara meW stj;rn sj;Ws um fj?lskylduvernd. Hlutverk hans verWi eftirfarandi:E%X)$&$&//Ԍ   о a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) =/I1 @+ a.ۃT AW veita f) til styrktar tilraunaverkefnum sem hafa YaW aW markmiWi aW b%ta Yj;nustu viW fj?lskylduna eWa skilyrWi hennar til aW r%kja hlutverk sitt.Ʒ  =/I1 @+ b.ۃT AW veita f) til ranns;kna  h?gum og aWst%Wum 1slenskra fj?lskyldna.Ʒ Q!EGLEI ggd GreinargerW.*EGLEI dgg ۃ ++ Xingslyktunartillaga Yessi er efnislega samhlj;Wa till?gu sem f)lagsmlarWherra, Rannveig GuWmundsd;ttir, flutti voriW 1995 1 nafni r1kisstj;rnar Sjlfst%Wisflokks og AlYUWuflokks. HCn var unnin  vegum landsnefndar um r fj?lskyldunnar 1994 og var %tlaW aW marka lok Yess. Nefndin var skipuW s1Wla rs 1991 1 samr%mi viW samYykkt Yverandi r1kisstj;rnar Yar aW lCtandi. Nefndinni var m.a. %tlaW aW leggja fram till?gur aW aWgerWum stj;rnvalda 1 mlefnum fj?lskyldunnar  komandi rum og var Yess v%nst aW Y%r f%lu 1 s)r grundv?ll aW m;tun opinberrar fj?lskyldustefnu meW heildst%Wum h%tti. Landsnefndin var skipuW fulltrCum 30 f)lagasamtaka og stofnana, og var markmiWiW meW stofnun svo fj?lmennrar nefndar aW skapa v1Wt%ka samst?Wu um aWgerWir 1 tilefni rsins. SkUrsla um skipan og st?rf landsnefndarinnar er birt sem fylgiskjal meW Yingslyktunartill?gunni. ++ MarkmiWiW meW framlagningu Yingslyktunartill?gu Yessarar er aW stuWla aW Yv1 aW stj;rnv?ld  bWum stj;rnsUslustigum marki opinbera fj?lskyldustefnu sem taki  heildst%Wan htt til Yeirra atriWa sem hafa ?Wrum fremur YUWingu fyrir hagi og aWst%Wur 1slenskra fj?lskyldna. Xannig felst 1 Yingslyktuninni hvatning til r1kisstj;rna og sveitarstj;rna aW leggja fram stefnu eWa skUr form um meW hvaWa h%tti megi bCa 1 haginn fyrir fj?lskylduna. 0 fyrsta kafla lyktunarinnar er bent  nokkrar grundvallarforsendur sem sl1k stefnum;tun Yarf aW taka miW af og l1klegt Yykir aW almenn stt r1ki um. 0 ?Wrum kafla eru sett fram nokkur mikilv%g viWfangsefni sem opinber fj?lskyldustefna %tti einkum aW taka til. SC skr er alls ekki t%mandi heldur er hugsunin sem bUr aW baki sC aW draga fram Yau atriWi sem brUnt er aW gaumur s) gefinn viW r1kjandi Yj;Wf)lagsaWst%Wur. 0 YriWja kafla lyktunarinnar er aftur  m;ti m%lt meW aW r1kisstj;rnin hrindi 1 framkv%md tilteknum aWgerWum 1 Yv1 skyni aW styrkja st?Wu fj?lskyldunnar 1 1slensku samf)lagi. FjallaW er nnar um einstaka kafla lyktunarinnar 1 seinni hluta Yessara athugasemda en fyrst fariW almennum orWum um mikilv%gi fj?lskyldustefnu. R)tt er aW taka fram aW Yessar almennu athugasemdir eru aW mestu byggWar  erindi Braga GuWbrandssonar, formanns landsnefndarinnar, sem birt er 1 ritinu ?Fj?lskyldan, uppspretta l1fsgilda , en YaW hefur aW geyma erindin sem flutt voru  mlYingi sem markaWi upphaf rs fj?lskyldunnar 1 byrjun rs 1994. ++  ht1Warstundu er Yv1 gjarnan haldiW fram aW fj?lskyldan s) hornsteinn samf)lagsins, kj?lfestan 1 l1fi mannsins og undirstaWan aW fars%ld og framt1W hverrar Yj;War. Xv1 virWist liggja 1 augum uppi aW stj;rnv?ld m;ti opinbera stefnu 1 mlefnum fj?lskyldunnar. Engu aW s1Wur er YaW staWreynd aW YaW hefur ekki veriW gert. Enginn einn stj;rnvaldshafi, rWherra eWa rWuneyti ber byrgW  mlum fj?lskyldunnar ?Wrum fremur. Hagsmunir fj?lskyldunnar virWast hvorki vera viWurkenndur sj;narh;ll viW lagasetningu n) viW kvarWanir og afgreiWslur opinberrar stj;rnsUslu. Xetta er einkum merkilegt 1 lj;si Yess aW opinberir aWilar hafa leitast viW aW marka stefnu 1 Umsum mlaflokkum ?Wrum og ekkert s1Wur Yeim sem vissulega hafa hrif  aWst%Wur og afkomu fj?lskyldunnar, t.d. 1 heilbrigWis- og menntamlum. ++ Stj;rnmlalegar kvarWanir lCta aW sjlfs?gWu l?gmlum s1ns t1ma, nUjar Yarfir og nU viWhorf koma s1fellt fram 1 samr%mi viW breytingar  samf)lagsgerW og lifnaWarhttum fr einum t1ma til annars. Auglj;st er aW hiW opinbera velferWarkerfi er hvorki niWurstaWaz$(g%g%// meWvitaWrar n) skipulegrar tilraunar stj;rnvalda til aW m%ta Yeim Y?rfum sem r1kja  l1Wandi stundu. XaW hefur orWiW til 1 t1mans rs og grundv?llur Yess raunar lagWur viW allt aWrar Yj;Wf)lagsaWst%Wur en nC r1kja. XaW blasir l1ka viW aW enda Y;tt velferWarkerfinu s) %tlaW aW b%ta afkomu og treysta l1fsg%Wi fj?lskyldunnar eWa einstakra meWlima hennar verWur Yv1 t%plega haldiW fram aW fj?lskyldan s) eWa hafi veriW 1 brennidepli Yess. Raunar er tilt?lulega auWvelt aW sUna fram  aW sj;narmiW heildarsUnar eru framandi 1 umr%Wum um velferWarkerfiW Yar sem aldrei hefur veriW gerW tilraun til aW meta YaW 1 heild eWa leggja d;m  hvernig einstakir Y%ttir Yess spila saman. XaWan af s1Wur hefur veriW gerW tilraun til aW greina hrif Yess  fj?lskylduna meW tilliti til Yeirra verkefna sem henni er %tlaW aW sinna 1 nCt1maYj;Wf)lagi. ++ Opinber umr%Wa um velferWarkerfiW hin s1Wari r hefur fyrst og fremst snCist um kostnaW Yess. Xetta  ekki einungis viW um 0sland heldur hefur YaW veriW meginviWfangsefni stj;rnvalda 1 hinum vestr%na heimi aW finna leiWir til aW bregWast viW alYj;Wlegri efnahagsl%gW. ViW Yessar aWst%Wur hefur reynst ?rWugt aW halda uppi ;skertri velferWarYj;nustu n Yess aW YaW komi fram 1 vaxandi fjrlagahalla og skuldas?fnun r1kisins. ViWbr?gW stj;rnvalda 1 flestum vestr%num iWnr1kjum hafa Yv1 veriW f;lgin 1 niWurskurWi  velferWarCtgj?ldum. Xannig hafa opinber Ctgj?ld til velferWarmla sem hlutfall af vergri Yj;WarframleiWslu skroppiW umtalsvert saman sl. ratug hj Yeim flestum, t.d. 1 XUskalandi, Hollandi og Bretlandi, Y;tt d%mi s)u um aW tekist hafi aW halda 1 horfinu, t.d. 1 Bandar1kjunum og Danm?rku. ++ ViW 0slendingar h?fum ekki fariW varhluta af niWurskurWi opinberra Ctgjalda frekar en aWrar Yj;Wir. SparnaWur 1 velferWarCtgj?ldum, einkum  sviWi heilbrigWismla og almannatrygginga, hefur orWiW tilefni snarpra deilna. HvaW sem l1Wur r)ttm%ti einstakra stj;rnvaldsaWgerWa hefur kreppan, sem velferWarkerfiW og umr%Wur um YaW eru komin 1, komiW Yreifanlega 1 lj;s. Eitt aWaleinkenni Yeirrar kreppu felst 1 Yv1 aW velferWarkerfiW og Yar meW Yau mlefni sem lCta aW fj?lskyldunni s)rstaklega eru nnast eing?ngu 1 brennidepli stj;rnmlanna 1 tengslum viW afgreiWslu fjrlaga. V%ntanlega er YaW vegna Yess aW velferWin kostar mikiW, of mikiW s)W fr b%jardyrum margra. Xetta veldur Yv1 aW opinber umr%Wa festist gjarnan 1 Yv1 fari aW deilt er um 1 hverju YaW er f;lgiW aW verja velferWarkerfiW  t1mum samdrttar: Er YaW f;lgiW 1 Yv1 aW skera af Yv1 meint fitulag til aW geta tryggt efnahagslega undirst?Wu Yess til framt1War eWa einfaldlega aW standa v?rW um YaW sem unnist hefur? ++ Xegar best l%tur hefur veriW r%tt um endurmat  vissum grundvallarYttum velferWarkerfis okkar, aW sl1kt endurmat s) nauWsynlegt fr fjrhagslegu sj;narmiWi og ekki s1Wur vegna Yess aW Yj;Wf)lagsaWst%Wur hafa breyst fr Yv1 aW grundv?llur Yess var lagWur. Komi til sl1ks endurmats er skynsamlegt aW YaW fari fram undir formerkjum fj?lskyldustefnu. Vandlega undirbCin stefna 1 fj?lskyldumlum getur veitt dUrm%ta leiWs?gn um hvernig gl1ma eigi viW nU viWfangsefni og vandaml sem Yarf aW finna lausn  1 framt1Winni. ++ Wur en hugtakiW fj?lskyldustefna er skilgreint er gagnlegt aW fara nokkrum orWum um hugtakiW ?stefna . Segja m aW 1 stefnu felist val sem felur 1 s)r aW tekiW s) miW af eftirs;knarverWum gildum eWa markmiWum. Gagnst%tt d%gurflugum hafa Yessi gildi varanleika og eru Yv1 hafin yfir stund og staW. D%mi um sl1k gildi 1 Yj;Wf)lagsstefnu eru ?frelsi einstaklingsins , ?jafnr)tti , ?r)ttl%ti  o.s.frv. Stefna felst Yv1 1 kerfisbundnu vali sem er til Yess falliW aW hafa %skileg hrif eWa skapa eftirs;knarvert stand. Um Yetta kerfisbundna val verWur aW r1kja stt sem felur 1 s)r aW valiW s) niWurstaWa ferlis Yar sem fleiri en einn kemur aW mlum og jafnframt aW YaW ferli lCti lUWr%Wislegum l?gmlum.z$(g%g%// AW ?Wru j?fnu felst 1 stefnu einhvers konar forgangsr?Wun viWfangsefna Yar sem sjaldnast er raunh%ft aW %tla aW ?ll markmiW nist 1 einu. Loks er mikilv%gt aW Yau markmiW, sem aW er stefnt, nj;ti skilnings og viWurkenningar samf)lagsins 1 meginatriWum ef takast  aW hrinda stefnu 1 framkv%md n verulegrar andst?Wu. ++ HugtakiW f)lagsmlastefna er algengara 1 stj;rnmlaumr%Wu en fj?lskyldustefna. F)lagsmlastefna felst 1 markmiWum og gildum samt aWgerWum er varWa tengsl einstaklinga og h;pa 1 Yj;Wf)laginu. Xannig getur f)lagsmlastefna Umist snCist um lausn tiltekinna vandamla og viWfangsefna sem tengjast kveWnum Yj;Wf)lagsh;pum, t.d. b?rnum, ?ldruWum, ft%kum eWa sjCkum. Yfirleitt fjallar f)lagsmlastefna um Yarfir sem markaWurinn kemur ekki til m;ts viW eWa getur ekki fulln%gt fyrir kveWna Yj;Wf)lagsh;pa. Xess vegna snUst hCn ekki s1st um tilf%rslu verWm%ta: annars vegar l;Wr)tt  milli einstakra tekjuh;pa 1 Yj;Wf)laginu og hins vegar lr)tt er varWar rWst?fun Yessara s?mu verWm%ta til h;pa sem deila samb%rilegum kj?rum, t.d. Yroskaheftra eWa geWfatlaWra einstaklinga. ++ S) viWfangsefni f)lagsmlastefnu vandaml/Yarfir einstaklinga og h;pa 1 Yj;Wf)laginu liggur beinast viW aW skilgreina fj?lskyldustefnu Yannig aW hCn fjalli s)rstaklega um Yessi atriWi. 0 flj;tu bragWi s)W virWist Yetta leiWa til Yeirrar niWurst?Wu aW telja fj?lskyldustefnu eins konar undirflokk f)lagsmlastefnu. ViW nnari athugun kemur 1 lj;s aW YaW sj;narmiW stenst ekki. st%Wan er sC aW fj?lskyldan hefur algj?ra s)rst?Wu sem f)lagsh;pur. HCn er grunneining Yj;Wf)lagsins 1 Yeim skilningi aW hver einasti einstaklingur er, eWa hefur veriW, hluti af fj?lskyldu enda Y;tt fj?lskyldugerW og tengsl kunni aW vera breytileg. Xess vegna gengur fj?lskyldan Yvert  ?nnur f)lagstengsl. Af Yessu leiWir aW f)lagslegt, efnahagslegt, stj;rnmlalegt og menningarlegt umhverfi orkar st?Wugt  fj?lskylduna. Telja verWur Yv1 aW opinber fj?lskyldustefna taki til alls Yess sem stj;rnv?ld gera fyrir eWa viW fj?lskyldur, allra Yeirra kvarWana sem hrif hafa  aWst%Wur hennar, afkomu og velferW. kvarWanir eWa aWgerWir sem orka  innviWi fj?lskyldunnar eWa innra umhverfi hennar, t.d. samskipti fj?lskyldumeWlima og uppeldisstarf, skipta Yar aW sjlfs?gWu ekki s1Wur mli en ytra umhverfi. Xegar hrif stj;rnvaldsaWgerWa eru metin g%ti Yv1 veriW gagnlegt aW l1ta  hvort tveggja, fj?lskylduna sem einingu 1 f)lagslegu umhverfi og ekki s1Wur fj?lskylduna sem f)lagslegt umhverfi einstaklingsins. ++ Opinberar aWgerWir m meta eftir Yv1 hvort afleiWingar Yeirra fyrir fj?lskylduna eru til%tlaWar og fyrirs)War eWa ;fyrirs)War og jafnvel ;v%ntar. Opinber fj?lskyldustefna getur Umist veriW yfirlUst stefna eWa ekki. Segja m aW hCn s) yfirlUst Yegar hCn auglj;slega beinist aW Yv1 aW styrkja fj?lskylduna viW verkefni s1n eWa vernda einstaka meWlimi hennar, t.d. fj?lskyldurWgj?f, fj?lskyldu%tlanir eWa barnavernd. Hins vegar getur fj?lskyldustefna veriW dulin, Y.e. haft veruleg hrif  aWst%Wur fj?lskyldna enda Y;tt sl1kt s) ekki yfirlUstur tilgangur, t.d. h%kkun meWlagsgreiWslna og brottflutningur fatlaWra og geWsjCkra af s;larhringsstofnunum. Flestar aWgerWir stj;rnvalda eru af Yessari tegundinni, Y.e. hrif Yeirra  fj?lskylduna eru ;bein. ++ Aldrei hefur veriW gerW Cttekt  aWgerWum hins opinbera h)rlendis, r1kis og sveitarf)laga, meW tilliti til yfirlUstra markmiWa er varWa fj?lskylduna og YaWan af s1Wur hafa dulin hrif stj;rnvaldsaWgerWa veriW ranns?kuW. Eins og fram hefur komiW hafa opinberir aWilar ekki m;taW fj?lskyldustefnu og Yv1 er ft1tt aW hj Yeim g%ti yfirlUstra fj?lskyldumarkmiWa Y;tt ekki s) YaW ;Yekkt. Hins vegar hefur hiW opinbera %t1W dulda eWa ;opinbera stefnu 1 fj?lskyldumlum. ++ XaW er niWurstaWa landsnefndar um r fj?lskyldunnar aW Yegar litiW er yfir hiW opinbera velferWarkerfi fr sj;narh;li fj?lskyldunnar s) auglj;st aW hCn skipar Yar kveWinn sess og tekiW er tillit til hennar meW margv1slegum h%tti. Hitt er jafnlj;st aW engin heildz$(g%g%//Ԯarstefna 1 fj?lskyldumlum er fyrir hendi Yar sem einstakir Y%ttir velferWarkerfisins eru skipulagWir miWaW viW ?nnur yfirlUst markmiW en velferW fj?lskyldunnar. Hinir einst?ku Y%ttir velferWarkerfisins beinast aW tilteknum viWfangsefnum eWa afm?rkuWum h;pum, svo sem nemendum, f?tluWum eWa sjCkum. Fj?lskyldan verWur Yv1 oft eins konar afgangsst%rW og r)ttur hennar 1 reynd afleiddur af Yeim markh;pi sem um r%Wir hverju sinni. Hinar bannhelgu l1nur, sem dregnar eru  milli einstakra Ytta velferWarkerfisins,  milli landam%ra rWuneyta,  milli r1kis og sveitarf)laga, byrgja heildarsUn. XaW kemur niWur  sveigjanleika Yess og getu til aW m%ta nUjum og breytilegum Y?rfum fj?lskyldna. Auk Yess geta aWgerWir stj;rnvalda  einu sviWi Yv1 auWveldlega valdiW ;fyrirs)Wum og ;heppilegum breytingum  ?Wrum sviWum. Xegar velferW fj?lskyldunnar er ekki yfirlUst markmiW hins opinbera verWur opinber umr%Wa um fj?lskylduna rUr Yar sem farvegur fyrir Y umfj?llun er ekki fyrir hendi. Xannig er sjaldan spurt leitinna spurninga um verkefni fj?lskyldunnar. Enn s1Wur er leitaW svara viW Yeim meW Yeim h%tti aW hiW opinbera geti m;taW aWgerWir s1nar 1 samr%mi viW Yau sv?r. Br Yessu er Yingslyktunartill?gunni %tlaW aW b%ta. Athugasemdir viW einstaka kafla Yingslyktunartill?gu Yessarar.ă 1!Um I. kafla. ++ Kaflinn hefur aW geyma herslu  mikilv%gi fj?lskyldunnar sem grunneiningar samf)lagsins. Vakin er athygli  Yv1 aW Yess vegna verWskuldar hCn aW stj;rnv?ld hlCi aW henni meW skipul?gWum h%tti meW Yv1 aW setja fram stefnu 1 mlefnum hennar. ++ L?gW er hersla  aW gerW fj?lskyldna er ;l1k og aW stj;rnv?ld geri ekki upp  milli fj?lskyldugerWa og aW Y%r nj;ti jafnr%Wis. 0 Yessu sambandi er r)tt aW vekja athygli  skilgreiningu landsnefndar um r fj?lskyldunnar  fj?lskyldunni en hCn er svohlj;Wandi: ?Fj?lskyldan er h;pur einstaklinga sem  sameiginlegt heimili Yar sem Yeir deila t;mstundum, hv1ld, tilfinningum, efnahag, byrgW og verkefnum. MeWlimir eru oftast fullorWnar manneskjur af bWum kynjum, eWa einstaklingur, samt barni eWa b?rnum (Yeirra). Xeir eru skuldbundnir hver ?Wrum 1 siWferWilegri gagnkv%mri hollustu.  ++ 0 annarri mlsgrein er fjallaW um markmiW fj?lskyldustefnu sem er aW styWja og styrkja fj?lskylduna 1 verkefnum s1num. S)rstaWa fj?lskyldunnar sem f)lagslegar einingar er f;lgin 1 Yv1 aW hver einasti einstaklingur hefur fr f%Wingu lifaW og hr%rst 1 fj?lskylduumhverfi. Einstakir fj?lskyldumeWlimir og fj?lskyldan sem eining eiga samskipti viW samf)lagiW og einstakar stofnanir Yess. Xessi margY%ttu og ;rjCfanlegu tengsl fj?lskyldu og samf)lags valda Yv1 aW YaW eru nnast engin takm?rk sett fyrir umfangi Yeirra viWfangsefna sem fj?lskyldustefna tekur til. Xess vegna hlUtur YaW aW vera breytilegt fr einum t1ma til annars hvaWa viWfangsefni og herslur 1 fj?lskyldumlum eiga viW. R%Wst YaW m.a. af almennum sj;narmiWum, hugmyndum um forgangsr?Wun verkefna og breytilegum aWst%Wum fj?lskyldunnar. ++ X;tt herslur 1 fj?lskyldustefnu hlj;ti aW vera breytilegar fr einum t1ma til annars eru vissar meginforsendur sem eWlilegt er aW gengiW s) Ct fr. LCta Y%r ekki s1st aW Yeim siWferWilega m%likvarWa sem fj?lskyldunni tengist og %tla verWur aW almennt s) stt um. 0 YriWju mlsgrein eru fj?gur atriWi tilgreind og varWa tv? Yau fyrri grundvallarhlutverk fj?lskyldunnar: fj?lskylduna sem tilfinningalegt athvarf einstaklinga annars vegar og um?nnunar- og uppeldishlutverk fj?lskyldunnar hins vegar. Tv? s1Wari undirst?WuatriWin varWa virWingu fyrir sjlfst%Wum r)ttindum hvers einstaklings innan fj?lskyldunnar og jafnr)tti kvenna og karla. ++ z$(g%g%//Ԍ!Um II. kafla. ++ Kaflinn hefur aW geyma skr yfir Yau viWfangsefni sem aW mati landsnefndar um r fj?lskyldunnar eru einkar mikilv%g viW m;tun fj?lskyldustefnu l1Wandi stundar. Xannig eru Yau hugsuW sem leiWs?gn en ber ekki aW l1ta  Yau sem t%mandi Cttekt. Jafnframt er st%Wa til aW leggja herslu  aW enda Y;tt um s) aW r%Wa viWfangsefni sem hafa tiltekin markmiW verWur nnari Ctf%rsla Yeirra og framkv%md hW stj;rnmlalegum kv?rWunum. ++ Xau viWfangsefni, sem fjallaW er um 1 Yessum kafla, eru f%st nU og hafa flest veriW til umr%Wu oft Wur. Hins vegar hefur sjaldan veriW gerW tilraun til aW fjalla um Yau Ct fr heildarsUn. ViWfangsefnin skUra sig aW mestu sjlf. ViWfangsefni 2.1!  2.3 eru almenns eWlis og lCta einkum aW Yv1 aW styrkja fj?lskylduna til aW sinna verkefnum s1num, ekki s1st hvaW varWar b?rn. ViWfangsefni 2.4!  2.7 fjalla um atriWi sem beinast aW Yv1 aW treysta fars%ld fj?lskyldunnar, einkum ?ryggi og afkomu. ViWfangsefni 2.8!  2.11 v1kja aW stuWningi viW fj?lskyldur sem verWskulda aW Yeim s) gefinn gaumur vegna Yarfa fyrir s)rstakan stuWning (fatlaWir, aldraWir) eWa vegna Yess aW staWa Yeirra er veik og hana Yarf aW styrkja (nUbCar, samkynhneigWir). ViWfangsefni 2.12!  2.14 taka til Yeirra Ytta sem einkum ;gna velferW fj?lskyldunnar eWa einstakra fj?lskyldumeWlima, svo sem samskiptaerfiWleika, ofbeldis eWa f1kniefnaneyslu. Loks miWa viWfangsefni 2.15!  2.16 aW Yv1 aW efla skilning  mikilv%gi fj?lskyldunnar, virWingu fyrir ;l1kum fj?lskyldugerWum og Y?rf fyrir ranns;knir 1 fj?lskyldumlum.  Um III. kafla. ++ 0 Yessum kafla eru lagWar fram tv%r till?gur um aWgerWir af hlfu stj;rnvalda: undirbCin s) lagasetning um stofnun fj?lskyldurWs annars vegar og sj;Ws um fj?lskylduvernd hins vegar. ++ Hugsunin, sem liggur aW baki fj?lskyldurWi r1kisins, er aW stj;rnv?ld  hverjum t1ma hafi aWgang aW rWgjafarnefnd sem s) Yeim til rWuneytis 1 mlefnum fj?lskyldunnar. Jafnframt er fj?lskyldurWinu %tlaW aW hafa frumkv%Wi aW Yv1 aW vekja athygli  %skilegum Crb;tum er varWa fj?lskylduna og viWhalda umr%Wu um st?Wu hennar 1 samf)laginu. Xetta skal m.a. gera meW Yv1 aW hvetja einkaaWila og f)lagasamt?k til aW lta mlefni fj?lskyldunnar til s1n taka og jafnframt aW stuWla aW ranns;knum  h?gum og aWst%Wum 1slenskra fj?lskyldna. ++ R)tt er aW leggja s)rstaka herslu  aW fj?lskyldurWinu er %tlaW aW gera till?gur aW framkv%mda%tlun 1 fj?lskyldumlum 1 samrWi viW einst?k rWuneyti, samb%rilega viW Y sem gerW hefur veriW 1 jafnr)ttismlum. Xannig er rWinu %tlaW aW hafa heildarsUn yfir mlefni fj?lskyldunnar og er h)r um mj?g mikilv%gt atriWi aW r%Wa Yv1 eins og fyrr er getiW um deilast verkefnin Umist  ;l1k fagrWuneyti eWa  milli r1kis og sveitarf)laga. ++ Gert er rW fyrir aW fj?lskyldurWiW skipi allt aW fimm menn sem kosnir s)u hlutfallskosningu af AlYingi, a.m.k. aW hluta. Til greina kemur t.d. aW Hsk;li 0slands tilnefni mann 1 rWiW 1 Yv1 skyni aW treysta fr%Wilegan grunn rWsins, svo og aW auWvelda Yv1 aW sinna ranns;knarhlutverki s1nu. X er gert rW fyrir aW f)lagsmlarWherra skipi formann og aW fj?lskyldurWiW starfi  vegum f)lagsmlarWuneytis. Sl1k rWst?fun felur 1 s)r aW f)lagsmlarWherra og f)lagsmlarWuneytiW beri meiri byrgW en aWrir handhafar framkv%mdarvaldsins  mlefnum fj?lskyldunnar. ++ Stofnun sj;Ws, sem hafi YaW hlutverk aW stuWla aW og styrkja Yr;unarverkefni og ranns;knir  sviWi fj?lskyldumla, er mj?g t1mab%r. Afar far ranns;knir hafa veriW gerWar  h?gum 1slenskra fj?lskyldna. SameinuWu Yj;Wirnar hafa lagt mikla herslu  Yetta atriWi 1 tilm%lum s1num til aWildarr1kjanna  ri fj?lskyldunnar. Af Yessu tilefni kvaW landsz$(g%g%//Ԯnefndin aW verja st%rstum hluta Yess fjrmagns sem nefndin hafWi til rWst?funar til viWamikillar ranns;knar  aWst%Wum 1slenskra barnafj?lskyldna. NiWurst?Wur hennar munu birtar flj;tlega. ++ MikiW skortir  aW fj?lskyldur eigi aWgang aW nauWsynlegri Yj;nustu, einkum  sviWi fj?lskyldurWgjafar. Fj?lskyldurWgj?f miWar aW Yv1 aW styWja fj?lskylduna  lagst1mum og tekur hCn m.a. til rWgjafar 1 uppeldismlum, samskiptaerfiWleikum og skilnaWarmlum.  fjrl?gum rsins 1994 var af tilefni rs fj?lskyldunnar veitt f) til fj?lskylduYj;nustu. AW tilm%lum landsnefndarinnar var st%rstum hluta Yess fjrmagns veitt til tilraunaverkefna 1 fj?lskyldurWgj?f  vegum sveitarf)laga  h?fuWborgarsv%Winu og 1 EyjafirWi. Mj?g %skilegt er aW framhald verWi  Yessum stuWningi og aW hann taki til samvinnuverkefna fleiri sveitarf)laga. Fylgiskjal.  y?>dddy ^  F)lagsmlarWuneytiW:  LokaskUrsla landsnefndar um r fj?lskyldunnar 1994, ă  (JanCar 1995.) _(Repr;, 29 s1Wur.)