WPC 2BIa W"2CRddCCCdq2C28dddddddddd88qqqYzoCNzoozzC8C^dCYdYdYCdd88d8ddddCN8ddddY`(`lC2CC!CCCCCCCCCCd8YYYYYYzYzYzYzYC8C8C8C8ddddddddddYdddddodYYYYYYYdzYzYzYzYddddddddCCC8CNdz8z8z8z8z8ddddddCCCoNoNoNoNz8z8z8dddddddzYzYzYdz8dCoNz8dddddF2[dCYddddd7>d<d<$YYdCCddooCY<qqnn!8qBBnnnqyyPq7c1RyyXyycnnn~nyRzcXcyhFBnndhcnntnvyX~Xsyn~y3|omanTimes RomanTimes RomanTimes Roman Bold4 PCVon 8 - Skjalap. (1.h) - HP LJ IIIISKJALAP.PRSo4 PCa2 @ *@USIS 3'3'Standard6&dis J. - HP LJ III3&Standard | 6&dis J. - HP LJ III6&Standardskjalrn - Apple LWPOSTSCR.PRS6&6&Standardskjalrn - Apple LWPOSTSCR.PRSZ_ *@",;HXX;;;Xd,;,1XXXXXXXXXX11dddNvvlb;Elbvbll;1;SX;NXNXN;XX11X1XXXX;E1XXXXNU#U`;,;;;;;;;;;;;;X1NNNNNvvNlNlNlNlN;1;1;1;1XXXXXXXXXXNXXXXXbXNNNvNvNvNvNXlNlNlNlNXXXXXXXX;;;1;EXl1l1l1l1l1XXXXXXv;v;v;bEbEbEbEl1l1l1XXXXXXXlNlNlNXl1Xv;bEl1XXXXX>,PX;NXXXXX17X5X5 NNX;;XXbb;N5ddaa~1d::aaa~~~dkkGd0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~{ouakIlWsNsWk\>:ayaX\rWaafaikNpNzfk}ayyozk~3|J2D! 0 WBHAU3Haus #2 fyrir skjalaritun.\ j 1996!1997. ! 1066 r fr stofnun AlYingis. 121. l?ggjafarYing. ! . ml. Times RomanTimes Roman BoldTimes Roman Italic|DbI,'b4 PCC2CC!CCCCCCCCCCd8YYYYYYzYzYzYzYC8C8C8C8ddddddddddYdddddodYYYYYYYdzYzYzYzYddddddddCCC8CNdz8z8z8z8z8ddddddCCCoNoNoNoNz8z8z8dddddddzYzYzYdz8dCoNz8dddddF2[dCYddddd7>d<d<$YYdCCddooCY<qqnn!8qBBnnnqyyPq7c1RyyXyycnnn~nyRzcXcyhFBnndhcnntnvyX~Xsyn~yMynda PostScript skjalrn - Apple LWPOSTSCR.PRSo4 PCaJwZ_2v0}hK",;bXX;;;Xe,;,1XXXXXXXXXX;;eeeXvvlEXvlbvv;1;gX;XbNbN;Xb1;b1bXbbNE;bXXXNF'F\;,;;;;;;;;;;;;b1XXXXXNvNvNvNvNE1E1E1E1bXXXXbbbbXXbXXXXlbXXXNNNNbvNvNvNvNXXXXXXbbEEE1EXbv1v1v1v1v1bbbbXXNNNbEbEbEbEv;v;v;bbbbbbXvNvNvNbv1bNbEv;XXbXb>,_X;XXXXXX5:X5X51XXX;;XXbb;X5eeaa~1e::aaa~~~ekkGe0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~{ouakIlWsNsWk\>:ayab\rWaafaikNpNzfk}ayyozk~Times RomanTimes Roman BoldTimes Roman ItalicUSIS 3'3'Standard6&dis J. - HP LJ III3&Standard | 6&dis J. - HP LJ III6&Standardskjalrn - Apple LWPOSTSCR.PRS6&6&Standardskjalrn - Apple LWPOSTSCR.PRSZ_ DLRTveir dkar fyrir r%Wuritun.$^  2>h(MhuaSP3Spss1ur (e=2,30 n=0,90) f/r%Wuritun.o ? DSK1Dlkaskilgreining fyrir r%Wuritun.0X` hp x (#%'0*,.8135@8:mSP1Spss1ur (v=2,22 h=2,22) f/r%Wuritun.   TABASetur inn tab f. h. j. dalk ;G@2!ppM x- j LIN1Setur l1nuh%W og l1nubil f/r%WuritunrHAU1Haus fyrir r%Wuritun.uritun.uhaus."^ ^4 PC'    ?  3'3'Standard6&6&Standard/&U("Von `*@ X` hp x (#%'0*,.8135@8:mX(T1X)ttir Yrj punkta fyrir r%Wuritun.   ddAP APAP EFN1Setur inn merkingu fyrir efnisyfirlit (Col 1). J2& jA! e! A"Q#EFN2Setur inn merkingu fyrir efnisyfirlit (Col 2). LUPHSHnikun i vinstri upphafsstodu   HAULUppsetn.  landscape listum E 6&6&Standard(1.h) - HP LJ IIIISKJALAP.PRS&6&6StandardHaus fyrir ferWareikning     USKLrD yx dddy   AnnaW yx Gdddy   Alls: yx dddy T yx dddy   ____________________________ ritun yfirmanns 2a)M&p"'n(a)HLINEHline}I! ybdddyVIKLVikulina yx dddy  yx dddy   FFmFeedF?st blaWs1Wuskil]  TABTab i haus og faetur X8 2+)ah**\y+MLINmjo lina} yb dddyHJFNH%gri j?fnun. ` "NSNTLStaf- og t?luliWaskilgreining (1. a. 1.).X T I. A. 1. a.(1)(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)TXSTRXankastrik."2-e,el,n,l?-HNK1Hnikar upp um 0.1c.  HNK3Hnikar upp um 0.3c.  r NBLSSetur nUja blaWs1Wu.s  TABRSetur inn INNDRTT+MARREL.5 X  2/|-|Y.|.|Q/LETCOUR  @Velur courier letur$KY x_  @CY CU10Courier 10pt Line Draw$ d  @R  CU8Courier 8pt Line Draw$a P  @  CU12Courier 12pt Line Draw$, Xx  @r  \ 2V6/ b2!b2"\4HAUFREHaus fyrir ferWareikninga} 6&6&StandardHaus #2 fyrir skjalaritun.6&6&Standard*@   X` hp x (#%'0*,.8135@8:#6${9%n<&^h>TH01T?fluhaus fyrir t?flu meW einum dlki.# ɓ dJ4 PC'm  .,,. yx dddy  ^ X` hp x (#%'0*,.8135@8:(Xh?)(?*(@LIN2Setur l1nuh%W og l1nubil f/skjalaritun.' 'MLSSetur "[ ml]" utan um mlsnCmer.(&bbDSK4S4Dlksk.gr. fyrir skjalaritun (YCs. kr.).)X` hp x (#%'0*,.8135@8:N/I2UndirliWur.sem ritarar setja inn).;7 ` @ 1.؃/ULUndirliWur.</LIAWalliWur.=/I3InnstiliWur.sem ritarar setja inn).>J  `   @ h"(1)؃2)Q?bzO@sOAbOPBxP/KAKafli.? n -/BRkv%Wi.@ $ v a, à  /KGKaflagreinarnCmer.A z -GLEIGleitt letur.B ddd dd 2TCb[QD#QEiSFxIT/GNGreinarnCmer.f greinarnCmeri.C x -FORSForseti gj?rir kunnugt.DJ p4 PC%  ddnd F dJ4 PC'm ORSETI  p4 PC% 0 dJ4 PC'm SLANDS Z   b4 PC' gj?rirXkunnugt: p4 PC%  ndnd  dJ4 PC'm  p4 PC%  dJ4 PC'm  b4 PC' /UFUndirfyrirs?gn.E #2 a,ÃX(T2X)ttir Yrj punkta fyrir skjalaritun.F ddUP UPUP 2]GTHVIYJ[TT07T?flutexti fyrir t?flu meW sj? dlkum.G֔X` hp x (#%'0*,.8135@8:3&Standard |  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8:_K6&StandardLAUSASKJ.PRSo\     } X` hp x (#%'0*,.8135@8:,_X;XXXXXX5:X5X51XXX;;XXbb;X5eeaa~1e::aaa~~~ekkGe0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~{ouakIlWsNsWk\>:ayab\rWaafaikNpNzfk}ayyozk~2AXHOfbV":N_uu¶NNNu:N:AuuuuuuuuuuAAhרN[ϨܨNANmuNhuhuhNuuAAuAuuuuN[Auuuuhp/p~N:NN'NNNNNNNNNNuAhhhhhϜhhhhhNANANANAuuuuuuuuuuhuuuuuuhhhhhhhuhhhhuuuuuuuuNNNAN[uAAAAAuuuuuuϨNNN[[[[AAAuuuuuuܨuhhhuAuN[AuuuuuR:juNhuuuuu@HuFuF*hhuNNuuNhF'AMM捍]@s:`捍fs`sfszRMuzsffMoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC|DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCuuuuuhhhhhhhhuuuuuu[[[A[uAAAAAuu騨hhh[[[[NNN騨uhhhAh[NuuuR:~uNuuuuuuFMuFuFAuuuNNuuNuF'AMM捍]@s:`捍fs`sfszRMւzsff":NuuNNNu:N:AuuuuuuuuuuNNu٨[uܨ騨NANuNuhhNuANA‚uh[Nuuuh\3\yN:NN'NNNNNNNNNNAuuuuu騨hhhhh[A[A[A[Auuuuuuuuuuuuuhhhhhhhhuuuuuu[[[A[uAAAAAuu騨hhh[[[[NNN騨uhhhAh[NuuuR:~uNuuuuuuFMuFuFAuuuNNuuNuF'AMM捍]@s:`捍fs`sfszRMւzsffMIVJMiWjar texta.kjalf M< a,2!geheOijnHNK4  g J r HNK2 h )  Default Paragraph FoDefault Paragraph Fonti11#XP\  P6QXP##C\  P6QP#NMALTexti neWanmlsj4Z' /  !<4 PC  !<4 PC 2]kSl^mWnX/LHk''  X4 PC0   X4 PC0 NMNRNeWanmlsnCmer 1 texta og n.mlilDUUMACNormalm     X` hp x (#%'0*,.8135@8:<     :}D4P T I. A. 1. a.(1)(a) i) a)T0*ÍÍ*Í ., US }\4 P      X` hp x (#%'0*,.8135@8:<     :}D4P T I. A. 1. a.(1)(a) i) a)T0*ÍÍ*Í ., US }\4 P Footern2oompqdrjAlmenn uppseningHverskonar skj?lo  = 6&6&StandardHaus #2 fyrir skjalaritun.6&6&StandardHaus #2 fyrir skjalaritun.  v  o4 PC Upphaf-2SniWtkn 1 upphafi fjrlagapMLX `4 PC ISIS ,.,.  M  N  6&onal)NT/IINTX":``"<^6&Venjulegt hj EyrCnuFJARLOG.PRS6&6&Venjulegt7&](!Appl`    Re.skleturingSkletur, feitt 1 alm. textandinni t?fluqLO  Stu.t?flutexiTextafyrirs?gn t?flu, feitl.flur c<) aR ă 2xsPt^uOv(PXr1dlkbotnLok Yr1dlkat?flusz~MK G y EdddyX` hp x (#%'0*,.8135@8:Samtals 1G yxdddy `4 PCe2 %33XF: Su.skleturaSkletur 1 alm. textag l1nubil  eftirt DlkarDlkar fyrir aWalt., talnablk, reikn. uBhX` hp x (#%'0*,.8135@8:UTv?f?ld undirstrikun. SKLSkletur.2^S^^^mHOLTHolt.SKYGSkyggt. UPPHUpphafsstafir.VIVBViWb;t. 2^c[be BTSKBtskrif.  INNDSetur inndrtt 1 skjal. ]vX HJ>FH%gri j?fnun.  ` "HHNK5Hnikar upp um 0,15.  2Yme}%TSTRTengistrik.R/KGN - UpphafSniWtkn 1 upphafi fjrlaga 8 M  N  3'3' Venjulegt6&6&Standardz(!Appl`}`c    ReikniskilgriningFyrir Ctreikninga 1 hefWbundinni t?flu, dJ4 PCM X` hp x (#%'0*,.8135@8:Fjrlaga og hagsUslustofnun a.MINNISBLAVă Y  Efni:  2ES\ciHAUS2Haus  frumvarp og ums?gn..).prentun).ʙ 6&6&Venjulegt7&](!Appl`6&>_K6&VenjulegtT?flutexti fyrir t?flc  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8:_K6&VenjulegtHaus fyrir fjrlagafrumv*@  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8:f—+b1'#XN\  PXP##XN\  PXP#a. 1. 1.(3t—7!B(Tmg>h RK+P—!6lg>f—+b1'#XN\  PXP##XN\  PXP#_6lg>x(3t—7!B(Tmg>h RK+P—!6lg>f—+b1'#XN\  PXP##XN\  PXP#2[1(-3.x.MSFooterp--  19 AIQ!$Y&( +a-/2i469q;=     $x6 @[1 !$Y&( +a-/2i469q;=!@yBD)GIK1NPR9UWYA\^`IcegQjloYqs"""""""""""""""""/  19 AIQ!$Y&( +a-/2i469q;=     u\4 P[1 !$Y&( +a-/2i469q;=!@yBD)GIK1NPR9UWYA\^`IcegQjloYqs"""""""""""""""""/ANNOTATION RwPt?1g*H(*RK+*P?2r'Ef—+*b1'#4\  PP##XN\  PXP#ANNOTATION TwPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b1'#A\  PP##XN\  PXP#TOC 8x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b  D4 D ! D#XN\  PXP# D4 4 <DL!#XN\  PXP#2m;x1x4x}6x8TOC 7x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b  4  ! #XN\  PXP# 4 4 <DL!#XN\  PXP#TOC 6x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b   4  ! #XN\  P XP# 4 4 <DL!#XN\  P XP#TOC 5x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b   <4 < ! <#XN\  P XP# <4 4 <DL!#XN\  P XP#TOC 4x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b   4  !  #XN\  P XP# 4 4 <DL!#XN\  PXP#2Dx;c>xz@BTOC 3 x(wPt?1g*B(*'E RK+*P?2r'Ef—+*b   4  !  #XN\  PXP# 4 4 <DL!#XN\  PXP#TOC 2 x(wPt?1g*B(*'E RK+*P?2r'Ef—+*b4 !(# 444#XN\  PXP#` hp x (##XN\  PXP#TOC 1 x(wPt?1g*B(*'E RK+*P?2r'Ef—+*b  4  !R#XN\  PXP# 4 %} -5=!#XN\  PXP#INDEX 7x(wPt?1g*B(*'E RK+*P?2r'Ef—+*b&'4 <DL!(# #XN\  PXP##XN\  PXP#2LyDBGnHJKINDEX 6x(wPt?1g*B(*'E RK+*P?2r'Ef—+*b&4 <DL!T$ #XN\  PXP#4 <DL!(##XN\  PXP#INDEX 5x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b'4 <DL!T$ #XN\  PXP##XN\  PXP#INDEX 4x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b4` <DL!T$` ` ` ` ` ` #XN\  PXP#4 <DL!(##XN\  PXP#INDEX 3x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b'4 <DL!T$444#XN\  PXP##XN\  PXP#2vVc MXnOXQXTINDEX 2x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b 4 <DL!T$#XN\  PXP#4 <DL!(##XN\  P XP#INDEX 1x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b!"4 <DL!T$#XN\  P!XP#4 <DL!(##XN\  P"XP#LINE NUMBER(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b#$4 <DL!T$#XN\  P#XP#4 <DL!(##XN\  P$XP#INDEX HEADINwPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b%&4 <DL!T$#XN\  P%XP#4 <DL!(##XN\  P&XP#2V`^VXY{^[}]FOOTNOTE REFwPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b+,4 <DL!T$#4\  P+P#4 <DL!(##XN\  P,XP#FOOTNOTE TEXwPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b-.4 <DL!T$#A\  P-P#4 <DL!(##XN\  P.XP#HEADING 3x(wPt?1g*B(*'ERK+*P?2r'Ef—+*b;<4 <DL!T$#XN\  P;XP# 4 <DL!(##XN\  P<XP# HEADING 2x(wPt?1g*B(*'E RK+*P?2r'Ef—+*b=> d 4 <DL!T$#XZ2P=XP# 4 <DL!(##XN\  P>XP# 2ei` chdcgHEADING 1x(wPt?1g*B(*'E"RK+*P?2r'Ef—+*b!? @ 4 <DL!T$#XZ2P?XP# 4 <DL!(##XN\  P@XP# NORMAL INDENwPt?1g*B(*'E#RK+*P?2r'Ef—+*bA'B4 <DL!T$444#XN\  PAXP##XN\  PBXP#Yfirskrift(wPt?1g*B(*'E$RK+*P?2r'Ef—+*bCD4 <DL!T$#\  PCP# 4 <DL!(##XN\  PDXP# InndregiWwPt?1g*B(*'E%RK+*P?2r'Ef—+*bEF4 <DL!T$#XN\  PEXP#4 <DL!(##XN\  PFXP#2ki%jjRka11. a. 1.~StafliWir undir t?luliWx 6@@`  a21. a. 1.~StafliWir undir t?luliWx / a31. a. 1.~StafliWir undir t?luliWx L` ` ` @ @hhh a41. a. 1.~StafliWir undir t?luliWx E 2o"llmPna51. a. 1.~StafliWir undir t?luliWx b  ` ` ` @hh#@& a61. a. 1.~StafliWir undir t?luliWx [   a71. a. 1.~StafliWir undir t?luliWx f  a81. a. 1.~StafliWir undir t?luliWx q 2qLoobpqa1a. 1. 1.~T?luliWir undir stafliW 6@@`  a2a. 1. 1.~T?luliWir undir stafliW / a3a. 1. 1.~T?luliWir undir stafliW L` ` ` @ @hhh a4a. 1. 1.~T?luliWir undir stafliW E 2tqrFsta5a. 1. 1.~T?luliWir undir stafliW b` ` ` @hh#@& a6a. 1. 1.~T?luliWir undir stafliW [ a7a. 1. 1.~T?luliWir undir stafliW f a8a. 1. 1.~T?luliWir undir stafliW q  26xtuguuu UFyrirsgnACDMiWjuW og feitletruW fyrirs?gn4. 1. !"   "'Small Circle!x   #$"MoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC|DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(AC|DaI,a4 XCMtW2 Xkt4 p(AC2rhxx y ynTitleJ}# u2PQ P#USUK List Bullet SUSUK"OiiiiOiOXXX$i{+iXiiiXXXi{X?iOii=5iiiiiiiiiiXiXiXiXiXiiiXi{XXXXXiii{{{{XXX+Xi{XoOiWb__9=ii6=i=_5Xhh99JWN999Joh#MoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC|DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PC2 Z"Oi=iiiOiOXii'{+=iXiiiXiX{i}F}iOii=5iiiiiiiiiiX={X{X{X{X{{{X{XXXXX={{{{iii=X{ioOi_i__X=ii==i=_5Xhh99JWN999Joh#MoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC|DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(AC"2CoddȧCCCdr2C28ddddddddddCCrrrdzNdzoȐC8CtdCdoYoYCdo8Co8odooYNCodddYO,OhC2CC!CCCCCCCCCCo8dddddȐYYYYYN8N8N8N8oddddooooddoddddzodddYYYYoYYYYddddddooNNN8Ndo88888ooooddȐYYYoNoNoNoNCCCooooooȐdYYYo8oYoNCddodoF2ldCdddddd,\XEXXXXXX17X5X5&bbX;;XXXX;b5wwaa~1w::aaa~~~wkkGw0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~{ouakIlWsNsWk\>:ayaX\rWaafaikNpNzfk}ayyozk~MoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC|DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(ACMtW2 Xwtt4 p(AC|DaI,a4 XCpage numberpage number 2 t\{ תޯ" '00QK 07 0000000000777+YF@@F;6FF &F;VFF6F@6;FF[FF;  -0 +0+0+ 000K0000 &00F00+..4  a 0F+F+F+F+F+V@@+;+;+;+;+    F0F0F0F0F0F0F0F0F0F0F+F0F0F0F0F060F+F+F+@+@+@+@+F0;+;+;+;+F0F0F0F0F0F0F0F0  &F0;;;;;F0F0F0F0F0F0VF@ @ @ 6&6&6&6&;;;F0F0F0F0F0F0[FF0;+;+;+F0;F0@ 6&;F0F0F0F0F0",0 +00000II0II0I++0a 00_66a +a7755E7 555EJEE7__::e'7PE0(BM___::eJEEEE*PJJJ::@05S55EEEC=@5:(;0?*?0J:H2" F5B5Y0G2>0I5J5859:*=*C8J:E5MBJB=C:EMoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC |DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(ACMtW2 Xwtt4 p(AC|DaI,a4 XCD%6("'64 PC"&2=KK}u222KU&2&*KKKKKKKKKK**UUUClddl\Sll2:l\llSldS\llll\2*2FK2CKCKC2KK**K*uKKKK2:*KKlKKCHHQ2&222222222222K*lClClClClCddC\C\C\C\C2*2*2*2*lKlKlKlKlKlKlKlKlKlKlClKlKlKlKlKSKlClClCdCdCdCdClK\C\C\C\ClKlKlKlKlKlKlKlK222*2:lK\*\*\*\*\*lKlKlKlKlKlKld2d2d2S:S:S:S:\*\*\*lKlKlKlKlKlKllK\C\C\ClK\*lKd2S:\*lKlKlKlKlK5&DK2CKKKKK)/qqK-rrKq-CCK22KKSS2C-UURRk*U11RRRkskkUZZ<U){kJ%>gwZZskkkkB{sssZZcJRRRkkkh_cRZ>\JbBbJsZoN51mRgRKoNaJqRsRWRYZB_BhVrZkRwgsg_hZkMoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC |DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(ACMtW2 Xwtt4 p(AC|DaI,a4 XCD%6("'64 PCj:S>&'S4 PC26 ³ɸ Ѽ^"&2SKK}222KV&2&*KKKKKKKKKK22VVVKldlld\uu:Kudlu\ulSdlllld2*2WK2KSCSC2KS*2S*}SKSSC:2SKlKKC;!;N2&222222222222S*lKlKlKlKlKllCdCdCdCdC:*:*:*:*lSuKuKuKuKlSlSlSlSlKlKlSuKuKlKlK\SlKlKlKlClClClClSdCdCdCdCuKuKuKuKuKuKuSuS:::*:KuSd*d*d*d*d*lSlSlSlSuKuKllClClCS:S:S:S:d2d2d2lSlSlSlSlSlSllKdCdCdClSd*lSlCS:d2lKlKlSuKlS5&QK2KKKKKK-2qqK-ppKq-*KKK22KKSS2K-VVRRk*V11RRRkskkVZZ<V){kJ%>gwZZskkkkB{sssZZcJRRRkkkh_cRZ>\JbBbJsZoN51mRgRSoNaJqRsRWRYZB_BhVrZkRwgsg_hZkMoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC |DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(ACMtW2 Xwtt4 p(AC|DaI,a4 XCD%6("'64 PCj:S>&'S4 PC j:WA& tW4 p(AC"8J[ppJJJp~8J8>pppppppppp>>~~~cΡ|JWǡ||ӡJ>JipJcpcpcJpp>>p>ppppJW>ppppck-kyJ8JJ%JJJJJJJJJJp>cccccǕcccccJ>J>J>J>ppppppppppcppppp|pcccccccpccccppppppppJJJ>JWp>>>>>ppppppǡJJJ|W|W|W|W>>>ppppppӡpcccp>pJ|W>pppppN8epJcppppp>EpCpC(ccpJJpp||JcC~~{{%>~II{{{~܇Y~=n7\܇bn{{{{\nbntNI{{ptn{{{bb{MoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC |DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(ACMtW2 Xwtt4 p(AC|DaI,a4 XCD%6("'64 PCj:S>&'S4 PC j:WA& tW4 p(ACV|]8$0U|4 PC24 ho# *"8J|ppߺJJJp8J8>ppppppppppJJpСWpӡ|ߡJ>JpJp|c|cJp|>J|>|p||cWJ|pppcX1XtJ8JJ%JJJJJJJJJJ|>pppppߡcccccW>W>W>W>|pppp||||pp|pppp|pppcccc|ccccpppppp||WWW>Wp|>>>>>||||ppߡccc|W|W|W|WJJJ||||||ߡpccc|>|c|WJpp|p|N8ypJppppppCJpCpC>pppJJpp||JpC{{%>II{{{܇Y=n7\܇bn{{{{\nbntNI{{|tn{{{bb{MoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC |DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(ACMtW2 Xwtt4 p(AC|DaI,a4 XCD%6("'64 PCj:S>&'S4 PC j:WA& tW4 p(ACV|]8$0U|4 PC Va8 vU4 p(AC"/>L]]>>>]i/>/4]]]]]]]]]]44iiiS}}rh>Irh}hrr>4>X]>S]S]S>]]44]4]]]]>I4]]]]SZ%Ze>/>>>>>>>>>>>>]4SSSSS}}SrSrSrSrS>4>4>4>4]]]]]]]]]]S]]]]]h]SSS}S}S}S}S]rSrSrSrS]]]]]]]]>>>4>I]r4r4r4r4r4]]]]]]}>}>}>hIhIhIhIr4r4r4]]]]]]]rSrSrS]r4]}>hIr4]]]]]A/U]>S]]]]]4:]8]8"SS]>>]]hh>S8iiff4i==fffiqqKi3\.MqqRqq{\fffv{fqMr\zRy\qaB=ff]ax\fflfoqRvRlqfvqMoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC |DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(ACMtW2 Xwtt4 p(AC|DaI,a4 XCD%6("'64 PCj:S>&'S4 PC j:WA& tW4 p(ACV|]8$0U|4 PC Va8 vU4 p(ACHhM/0'h4 PC2f`m"/>h]]>>>]j/>/4]]]]]]]]]]>>jjj]}}rI]}rh}}>4>l]>]hShS>]h4>h4h]hhSI>h]]]SJ)Ja>/>>>>>>>>>>>>h4]]]]]S}S}S}S}SI4I4I4I4h]]]]hhhh]]h]]]]rh]]]SSSSh}S}S}S}S]]]]]]hhIII4I]h}4}4}4}4}4hhhh]]SSShIhIhIhI}>}>}>hhhhhh]}S}S}Sh}4hShI}>]]h]hA/e]>]]]]]]8>]8]84]]]>>]]hh>]8jjff4j==fffjqqKj3\.MqqRqq{\fffv{fqMr\zRy\qaB=ffhax\fflfoqRvRlqfvqMoS2X$To4 PC|DbI,'b4 PC |DfM, tf4 p(ACZa:%p4 PCZe: vp4 p(ACzO$O4 PCzO wO4 p(ACMtW2 Xwtt4 p(AC|DaI,a4 XCD%6("'64 PCj:S>&'S4 PC j:WA& tW4 p(ACV|]8$0U|4 PC Va8 vU4 p(ACHhM/0'h4 PCHlQ/ 0tl4 p(AC /SiLET2  b4 PC'  dHAU2  6&6&StandardAWalliWur.sem ritara6&>6&Standard(1.h) - HP LJ IIIISKJALAP.PRS*@  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8:4d HAU3 1996!1997. ! 1066 r fr stofnun AlYingis. 121. l?ggjafarYing. ! 410jHAU3. ml. 0a,LET6 p4 PC%  707. Frumvarp til l?gr%Wislaga p0q,LET6 b4 PC'   c6pFEGR  ddgg    r     fMIVJ(Lagt fyrir AlYingi  121. l?ggjafarYingi 1996!97.)fnnur helstu nUm%li kaflans eru aW gert er rW fyrir aW l?gr%Wissvipting geti veriW t1mabundin og aW hCn geti eing?ngu tekiW til tiltekinna eigna Yegar um fjrr%Wissviptingu er aW r%Wa. Eru Yessar reglur  Yv1 byggWar aW ekki s) gengiW lengra viW sviptingu l?gr%Wis en Y?rf er  hverju sinni. X er nUm%li aW unnt s) aW svipta mann l?gr%Wi til brWabirgWa.Ʒ  :/I1 @ + 2.؃T  Reglur um nauWungarvistanir 1 III. kafla frumvarpsins eru mun 1tarlegri en reglur samsvarandi kafla 1 gildandi l?gum. MeginmarkmiW endurskoWunar Yeirra reglna er aW tryggja betur r)ttarst?Wu nauWungarvistaWs manns en nC er. LagWar eru til reglur sem eiga aW tryggja aW vistuWum manni s) kynnt r)ttarstaWa s1n, f%rslu kvarWana sem hann varWa 1 sjCkraskr, skipun rWgjafa honum til handa og meWferW hans 1 sjCkrahCsi. Enn fremur er m%lt fyrir um r)tt sjlfrWa manns sem vistaWur er  sjCkrahCsi til aW bera kv?rWun d;msmlarWuneytis eWa l%knis og aWrar kvarWanir um meWferW sem hann er YvingaWur til aW s%ta undir d;mst;la. X er kveWiW  um r)tt nauWungarvistaWs manns til b;ta ef l?gm%t skilyrWi hefur brostiW til sl1krar aWgerWar o.fl.Ʒ  :/I1 @ + 3.؃T  0 IV. kafla er aW finna mikilv%g nUm%li frumvarpsins. Xar er gert rW fyrir aW fjrrWa menn, sem eiga ;h%gt meW aW sj um fjrml s1n vegna veikinda eWa f?tlunar, geti ;skaW eftir Yv1 viW yfirl?grWanda aW Yeim verWi skipaWur rWsmaWur. Xar er einnig m%lt fyrir um nnari skilyrWi Yessa, um eignir sem afhentar verWa rWsmanni til umsj;nar, um r)ttarhrif skipunar rWsmanns, mlsmeWferW, h%fi z$  rWsmanna, heimildir Yeirra og skyldur o.fl.Ʒ    о :/I1 @ + 4.؃T  0 V. kafla er aW finna reglur um l?grWamenn, b%Wi svonefnda l?gborna l?grWamenn og l?grWamenn Yeirra sem sviptir hafa veriW l?gr%Wi. Eru reglur Yessar aW Umsu leyti 1tarlegri en 1 gildandi l?gum, einkum reglur frumvarpsins um l?gborna l?grWamenn.Ʒ  + T     l0 athugasemdum viW einstaka kafla, svo og 1 athugasemdum viW einstakar greinar frumvarpsins, er gerW 1tarlegri grein fyrir Yeim nUm%lum sem Yar er aW finna.Ʒ II.Erlend l?gr%Wisl?ggj?f.  + Nefndin hefur kynnt s)r erlenda l?gr%Wisl?ggj?f, einkum  NorWurl?ndunum, og tekiW miW af henni. Meginmunurinn  gildandi l?gr%Wisl?gum h)r  landi og hliWst%Wum l?gum 1 ngrannar1kjunum er s aW l?ggj?f Yeirra r1kja er mun sveigjanlegri og bUWur upp  fj?lbreytilegri Crr%Wi en 1slensk l?g. 0 Danm?rku, Noregi og Sv1Yj;W byggjast l?gr%Wisl?g m.a.  eins konar aWstoWarmannskerfum Yar sem gert er rW fyrir aW Yeir sem ekki geta annast sjlfir um fjrml s1n geti fengiW s)r skipaWan aWstoWarmann. 0 sl1kum tilvikum er yfirleitt ekki gert rW fyrir aW viWkomandi verWi sviptur l?gr%Wi og Yurfa rWstafanir sem gerWar eru yfirleitt samYykki hans. Full l?gr%Wissvipting kemur Y aWeins til Yegar ?nnur mildari Crr%Wi eru ekki talin koma aW gagni. 0 gildandi 1slenskum l?gr%Wisl?gum er aftur  m;ti byggt  hefWbundinni l?gr%Wissviptingu, eing?ngu sjlfr%Wissviptingu eWa eing?ngu fjrr%Wissviptingu, eWa hvoru tveggja. Xar er ekki gert rW fyrir neinum Crr%Wum sem skemmra ganga. Um erlenda l?ggj?f  Yessu sviWi er nnar fjallaW 1 athugasemdum um IV. kafla. III.Helstu markmiW nefndarinnar.  + XaW er sj;narmiW nefndarinnar aW megin;kostur gildandi l?gr%Wislaga s) skortur  Crr%Wum til aWstoWar Yeim sem ekki geta annast um ml s1n sjlfir. 0 frumvarpi Yv1 sem h)r liggur fyrir er leitast viW aW skapa aukiW svigrCm til aW koma til m;ts viW einstaklingsbundnar Yarfir 1 r1kari m%li en skilyrWi eru til samkv%mt gildandi l?gum. Xetta kemur fram 1 Yrennu. 0 fyrsta lagi 1 Yv1 aW gert er rW fyrir aW unnt s) aW t1mabinda l?gr%Wissviptingu Yannig aW hCn standi ekki lengur en Y?rf er  hverju sinni. 0 ?Wru lagi er gert rW fyrir, Yegar um fjrr%Wissviptingu er aW r%Wa, aW hCn geti tekiW til tilgreindra eigna. MeW Yv1 er stefnt aW Yv1 aW svipting gangi aldrei lengra en nauWsynlegt er hverju sinni og aW viWkomandi haldi fjrr%Wi s1nu aW ?Wru leyti. 0 YriWja lagi er miWaW viW aW s sem  ;h%gt meW aW rWa mlum s1num sjlfur geti fengiW s)r skipaWan rWsmann til aW annast um fjrml s1n.  + S) rWsmannsCrr%WiW boriW saman viW Yau aWstoWarmannskerfi sem l?ggj?f NorWurlandanna er reist  er  Yv1 nokkur munur. Hann felst 1 meginatriWum 1 Yv1 aW verWi einstaklingi skipaWur rWsmaWur er  Yv1 byggt 1 frumvarpinu aW viWkomandi einstaklingur missi gerh%fi sitt vegna Yeirra eigna sem rWsmanni verWa faldar til umsj;nar. st%Wan fyrir Yessu er sC aW reynslan 1 ngrannar1kjum okkar hefur sUnt aW upp geta komiW vandaml og greiningur um heimildir til rWst?funar Yegar rWst?funarheimildir eru  fleiri en einni hendi eWa reglur um sl1kar heimildir eru ;lj;sar. Telur nefndin %skilegra aW hafa reglur um rWst?funarheimildir skUrar og ;tv1r%War. X l1tur nefndin svo  aW reglur um hrein aWstoWarmannakerfi, sem ekki geri rW fyrir neins konar skerWingu  gerh%fi Yeirra sem Yeirra nj;ta, eigi ekki heima 1 l?gr%Wisl?gum heldur s) Yar um aW r%Wa f)lagsleg Crr%Wi sem heyri undir f)lagsmla og heilbrigWisyfirv?ld. Sl1k aWstoW s) eWli s1nu samkv%mt hluti af f)lags og heilbrigWisYj;nustu hins opinbera eins og hCn er skilgreind  hverjum t1ma.  E%!Ԍ "    о IV.S?gulegur bakgrunnur gildandi l?ggjafar.  + Fyrstu heildarl?g um l?gr%Wi h)r  landi voru l?g nr. 60 14. n;vember 1917. 0 frumvarpi til Yeirra laga er 1tarlega rakinn s?gulegur bakgrunnur Yeirra (sbr. AlYingist1Windi A 1917). Er aW nokkru stuWst viW YaW s?gulega yfirlit h)r.  + a.Reglur um l?gr%Wi fyrir gildist?ku laga nr. 60/1917.  + Elstu 1slensku lagakv%Wi um l?grW er aW finna 1 Grgs. Samkv%mt kv%Wum Grgsar urWu karlar fjrrWa 16 ra og konur 20 ra. MeW l?gt?ku Jrns1Wu var aldurstakmarkiW fyrir karla l%kkaW 1 15 r. kv%Wi J;nsb;kar fr 1281 voru s1Wan gildandi r)ttur h)r  landi 1 um fimm og hlfa ?ld, eWa nnar tiltekiW Yar til tilskipun 21. desember 1831, um fjrforrW ;myndugra  0slandi, t;k gildi h)r  landi.  + Eftir kv%Wum J;nsb;kar urWu menn sjlfrWir (pers;nulega myndugir) 16 ra gamlir (sbr. t.d. kvennagiftingar 16 og R)ttarb;t 1294, 17) og fjrrWa (fjrhagslega myndugir) 20 ra (t.d. kvennagiftingar 2 og 26). Samkv%mt reglum J;nsb;kar voru menn annaWhvort aW ?llu leyti fjr s1ns rWandi eWa alls ekki.  + Samkv%mt J;nsb;k var svokallaW ?hlfr%Wi  ;Yekkt. S1War var YaW innleitt meW fyrrgreindri tilskipun fr 21. desember 1831. MeW tilskipuninni voru innleidd kv%Wi 17. kap. 3. b;kar d?nsku laga Kristjns V. Fullr%Wisaldur um fjrml varW Y 25 r. 0 tilskipuninni var Y; gert rW fyrir aW veita m%tti k?rlum leyfi til aW verWa fullmyndugir um fjrml 22 ra, en Y meW tilsj;narmanni.  Yeim t1ma sem tilskipun Yessi var 1 gildi h)r  landi voru send hingaW tv? lagaboW um Yessi efni. HiW fyrra var tilskipun 18. febrCar 1847 um fjrforrW ;myndugra en hiW s1Wara opiW br)f 4. janCar 1862 um innkallanir  bCum. 0 fyrrnefnda lagaboWinu var aW finna reglur um meWferW  fjrmunum ;myndugra. X var aW finna kv%Wi sem aW l?grWum lCta 1 l?gum nr. 3/1900, um fjrml hj;na, og l?gum nr. 17/1905, um l?galdursleyfi handa konum. Samkv%mt s1Warnefndu l?gunum mtti eftirleiWis veita konum l?galdursleyfi meW s?mu skilmlum og k?rlum.  + b.L?g nr. 60/1917.  + MeW l?gr%Wisl?gunum fr 1917 voru gerWar tv%r meginbreytingar  1slenskri l?gr%Wisl?ggj?f. 0 fyrsta lagi var Yar gert rW fyrir l%kkun fullr%Wisaldurs um fjrml (fjrr%Wisaldurs) Cr 25 rum 1 21 r og 1 ?Wru lagi afnmi hlfr%Wis. HiW fyrrnefnda var byggt  Yv1 aW fjrr%Wisaldurinn v%ri fullhr. 0 fyrsta lagi Y;tti sem yngra f;lk v%ri fullf%rt um aW annast sjlft fjrml s1n, en auk Yess v%ri Yetta 1 samr%mi viW reglur 1 ngrannal?ndunum. HiW s1Wara var byggt  Yv1 aW framkv%md reglna um tilsj;narmenn hefWu ekki gefist vel. Brr%WiW var l1tiW notaW, en enn fremur var v1saW til Yess aW tilsj;narmenn hefWu oft hagaW s)r sem forrWamenn og meW Yv1 oftar en ekki spillt eignum viWkomandi 1 staW Yess aW varWveita Y%r. X Y;tti eftirlit meW tilsj;narm?nnum erfitt.  + Auk Yeirra tveggja meginbreytinga sem nC voru nefndar voru gerWar aWrar veigaminni breytingar. M Yar nefna aW tekin voru upp tv? nUyrWi ?l?gr%Wi  og ?sjlfr%Wi . X var fariW aW nota orWiW ?fjrr%Wi  um Y sem voru fjr s1ns rWandi. X voru ml til sviptingar l?gr%Wis l?gW til d;mst;lanna, en Wur h?fWu Yau veriW 1 h?ndum rWherra.  + c.L?gr%Wisl?g, nr. 95/1947.  +  rinu 1946 var X;rWi Eyj;lfssyni Yverandi h%star)ttard;mara faliW aW semja frumvarp til nUrra l?gr%Wislaga. X;tti l?gunum fr 1917 1 Umsu b;tavant. 0 greinargerW meW frumvarpi Yv1 sem X;rWur samdi (AlYingist1Windi A, 1947) sagWi aW fyrirm%li Yeirra laga, einkum r)ttarfarskv%Win, v%ru ;gl?gg. X vantaWi 1 l?gin Umis z$# kv%Wi sem sett h?fWu veriW 1 l?gr%Wisl?g annarra landa, svo sem um gildi samninga sem ;l?grWa maWur gerWi o.fl. X Y;tti vanta 1 l?gin kv%Wi til aW tryggja r)ttarst?Wu Yeirra sem af hlfu aWstandenda eWa almannavalds v%ru settir til langdvalar  sjCkrahCs eWa  heilsuh%li Yar sem YaW v%ri stundum gert gegn vilja viWkomandi manns eWa n Yess aW um vilja hans v%ri vitaW.  + MeWal nUm%la 1 l?gum nr. 95/1947 voru nnari kv%Wi um skilyrWi fyrir sviptingu l?gr%Wis. S)rst?k st%Wa er til aW nefna kv%Wi 4. t?lul. 5. gr. Yar sem sett var s)rst?k heimild til aW svipta mann l?gr%Wi, ef talin var nauWsyn  aW vista hann  sjCkrahCsi, n samYykkis hans eWa  heilsuh%li vegna fyrirm%la 1 heilbrigWisl?ggj?finni. kv%Wi af Yessu tagi voru Y; Yekkt 1 1slenskum r)tti fyrir, n Yess aW s)rst?k kv%Wi v%ri aW finna til tryggingar r)ttarst?Wu vistaWra manna. M Yar nefna l?g nr. 57/1909, sbr. l?g nr. 3/1898, um aWgreiningu holdsveikra manna fr ?Wrum m?nnum, l?g nr. 91/1932, um varnir gegn kynsjCkd;mum, og berklavarnarl?g, nr. 66/1939. 0 31. gr. laga nr. 95/1947 var aW finna nnari fyrirm%li um framkv%md nauWungarvistunar. Xar kom fram aW auk sjlfr%Wissviptingar Yyrfti fyrirskipun eWa samYykki d;msmlarWuneytisins til Yess aW maWur, eldri en 16 ra, yrWi n samYykkis s1ns vistaWur 1 sjCkrahCsi eWa  heilsuh%li s?kum fvitaskapar, geWveiki, ofnautnar fengis eWa deyfilyfja, eWa vegna fyrirm%la 1 heilbrigWisl?ggj?finni, sbr. 1. mgr. Skv. 3. mgr. mtti dv?l 1 sjCkrahCsi eWa  h%li ekki haldast lengur en Y?rf krafWi.  + d.L?gr%Wisl?g, nr. 68/1984.  +  rinu 1980 skipaWi Yverandi d;msmlarWherra nefnd til aW endurskoWa l?gr%Wisl?g, nr. 95/1947. 0 skipunarbr)fi Yeirrar nefndar var l?gW hersla  aW viW endurskoWunina yrWi s)rstaklega hugaW aW lagareglum 1 II. kafla laganna um sviptingu l?gr%Wis og brottnm l?gr%Wissviptingar, svo og aW r)ttarst?Wu Yess sem s%tir sl1kum aWgerWum. 0 Yv1 samhengi tti nefndin einnig aW athuga reglur 31. gr. laga nr. 95/1947, um nauWungarvistun.  + ViW endurskoWunina aW Yessu sinni voru gerWar margv1slegar breytingar  l?gunum. Helstu nUm%li komu fram 1 III. kafla Yeirra um nauWungarvistun. 0 greinargerW meW frumvarpinu kom fram aW framkv%md nauWungarvistunar hafWi ekki orWiW meW Yeim h%tti sem l?gin gerWu rW fyrir. Var framkv%mdin sC aW sviptingarbeiWnin ein var ltin n%gja, samt vottorWi l%knis og samYykkis d;msmlarWuneytisins, en d;mari t;k mliW ekki strax til meWferWar, nema sjCklingur ;skaWi Yess s)rstaklega. Meginst%Wan fyrir Yessu var s?gW vera tillitssemi viW sjCklinginn. T?ldu margir aW YaW v%ri ;Yarflega harkalegt aW aWstandendur Yyrftu aW lta svipta brWveikan geWsjCkling sjlfr%Wi til Yess aW unnt v%ri aW koma honum  sjCkrahCs. Meginverkefni nefndarinnar var aW semja reglur sem heimiluWu vistun manns  sjCkrastofnun gegn vilja hans n Yess aW til sjlfr%Wissviptingar Yyrfti aW koma strax. kv%Wi Yessa efnis er aW finna 1 III. kafla gildandi laga eins og fyrr segir. AW ?Wru leyti voru reglur laga nr. 68/1984 um sviptingu l?gr%Wis og skilyrWi sviptingar aW mestu leyti ;breytt fr Yv1 sem l?gin fr 1947 gerWu rW fyrir. X voru reglur um l?ggerninga ;l?grWa og l?grWamenn l1tt breyttar.   Athugasemdir viW einstaka kafla og greinar frumvarpsins. ă !Um I. kafla.  + 0 fyrsta kafla frumvarpsins er aW finna kv%Wi um inntak l?gr%Wis, sjlfr%Wis og fjrr%Wis. Xar er jafnframt kveWiW  um YaW hven%r menn ?Wlast sjlfr%Wi og fjrr%Wi og Yar meW l?gr%Wi. z$$Ԍ %  +  undanf?rnum rum hefur fariW fram talsverW umr%Wa um h%kkun sjlfr%Wisaldurs Cr 16 rum 1 18 r. Um Yetta hafa veriW skiptar skoWanir. Sk?mmu eftir aW nefndin t;k til starfa riW 1993 ;skaWi hCn eftir ums?gnum nokkurra stofnana, f)laga og samtaka varWandi Yetta litaefni og ;skaWi eftir Yv1 aW r?k meW og  m;ti h%kkun sjlfr%Wisaldurs 1 18 r yrWu reifuW. Sv?r brust fr f)lagsmlastofnunum Reykjav1kur, HafnarfjarWar og Akureyrar, GeWl%knaf)lagi 0slands, f)lagsmlarWuneytinu, Slfr%Wingaf)lagi 0slands, St)ttarf)lagi 1slenskra f)lagsrWgjafa, barna og unglingageWdeild Landsp1tala 0slands og Foreldrasamt?kunum. Tveir framangreindra umsagnaraWila t;ku beina afst?Wu til Yess 1 sv?rum s1num hvort h%kka %tti sjlfr%Wisaldurinn en fj?lm?rg r?k meW og  m;ti h%kkun hans komu fram. Xar sem st?rf nefndarinnar dr;gust  langinn var framangreindum aWilum skrifaW br)f riW 1996 og Yeim gefinn kostur , ef Yeir hefWu einhverju viW fyrri umsagnir aW b%ta, aW koma Yv1  framf%ri. X var auk Yess ritaW br)f til stofnana og samtaka sem ekki hafWi veriW leitaW lits hj 1 upphafi eWa h?fWu ekki svaraW og Yeim gefinn kostur  aW gefa ums?gn varWandi Yetta litaefni. Um er aW r%Wa Barnaheill, BarnaverndarrW, Barnaverndarstofu, D;maraf)lagiW, Samt?kin heimili og sk;li, HiW 1slenska kennaraf)lag, Kennaraf)lag 0slands, L?gmannaf)lagiW, l?greglustj;rann 1 Reykjav1k, Samfok, SUslumannaf)lagiW, umboWsmann barna og unglingaheimili r1kisins. Sv?r brust fr Landssamt?kunum heimili og sk;li, Barnaheillum, BarnaverndarrWi, Sambandi 1slenskra sveitarf)laga, F)lagsmlastofnun Akureyrarb%jar, GeWl%knaf)lagi 0slands, barna og unglingageWdeild Landsp1talans, BarnageWl%knaf)lagi 0slands, umboWsmanni barna, Kennarasambandi 0slands, f)lagsmlarWuneytinu, L?gmannaf)laginu, F)lagsmlastofnun Reykjav1kurborgar og F)lagsmlastofnun HafnarfjarWar. Meiri hluti umsagnaraWila m%lti meW h%kkun sjlfr%Wisaldurs 1 18 r og enginn m%lti gegn Yeirri h%kkun.  + Athyglisvert er Yegar bornar eru saman umsagnir Y%r sem ;skaW var eftir riW 1993 og Y%r sem ;skaW var eftir 1996 aW mun fleiri stofnanir og samt?k taka nC afst?Wu meW h%kkun sjlfr%Wisaldurs.  + Auk Yess hafWi nefndin undir h?ndum fj?lm?rg ?nnur g?gn Yar sem fram komu r?k meW og  m;ti h%kkun sjlfr%Wisaldurs, til aW mynda Umsar blaWagreinar, umr%Wur  AlYingi um Yessi ml, frumv?rp til laga um h%kkun sjlfr%Wisaldurs sem l?gW voru fram  120. l?ggjafarYingi, minnisblaW fulltrCa 0slands sem stu fundi nefndar SameinuWu Yj;Wanna um framkv%md barnasttmla SameinuWu Yj;Wanna og skUrslu og till?gur verkefnisstj;rnar til d;msmlarWherra vegna taks 1 vana og f1kniefnav?rnum. H)r  eftir verWa reifuW helstu r?k sem fram hafa komiW sem talin eru m%la meW og  m;ti h%kkun sjlfr%Wisaldurs. R?k meW h%kkun sjlfr%Wisaldurs.  + Fram kemur 1 m?rgum af Yeim ums?gnum sem nefndinni brust aW Yj;Wf)lagsaWst%Wur hafi breyst mj?g  s1Wustu ratugum. Xorri 1slenskra ungmenna bCi 1 foreldrahCsum fram undir tv1tugt og nj;ti stuWnings foreldra sinna. Fyrir Yennan st;ra h;p hafi sjlfr%WiW fyrst og fremst tknr%nt gildi.  + X er  YaW bent aW meW breyttum t1mum, minnkandi atvinnum?guleikum ungmenna og lengri sk;lag?ngu hafi aWst%Wur Yeirra breyst og f%st s)u f%r um aW framf%ra sig  eigin spUtur eWa reka heimili. Atvinnu, hCsn%Wi og tekjur skorti og Y?rfin fyrir aW ungmenni undirbCi framt1W s1na meW starfsmenntun eWa annarri menntun hafi aukist. Oft hafi ungmenni ekki skilning  Yessari nauWsyn og reki sig s1Wan illilega  YaW  vinnumarkaWinum.  z$&Ԍ '  +  YaW er bent aW hiW 1slenska fyrirkomulag s) ekki 1 samr%mi viW l?ggj?f 1 ngrannal?ndum okkar, auk Yess sem r)tt s) aW fylgja skilgreiningu barnasttmla SameinuWu Yj;Wanna Yar sem allir einstaklingar undir 18 ra aldri s)u skilgreindir sem b?rn.  + X er  YaW bent aW forsjrskyldur falli niWur viW 16 ra aldur barna, en framf%rsluskylda haldist hins vegar til 18 ra aldurs. Xetta misr%mi s) ;eWlilegt. Einnig er nefnt aW  grundvelli barnaverndarsj;narmiWa s) r)tt aW h%kka sjlfr%Wisaldur Yar sem barnaverndarnefndir geti ekki haft afskipti af mlefni unglings sem nW hefur 16 ra aldri nema meW samYykki hans. Xannig geti meWferWarstarf, sem hafiW s) fyrir 16 ra aldur, glatast Yar sem unglingar rjCfi oft ?ll tengsl viW meWferWaraWila 1 krafti fengins sjlfr%Wis. X s) auWveldara aW beita viWeigandi stuWningsCrr%Wum 1 barnaverndarmlum ef sjlfr%Wisaldurinn verWi h%kkaWur.  + HvaW varWar afbrot og v1muefnaneyslu ungmenna  aldrinum 16!18 ra er YaW nefnt aW h%kkun sjlfr%Wisaldurs geri YaW aW verkum aW auWveldara verWi aW n til og gr1pa 1 taumana hj einstaklingum  Yessum aldri ef sjlfr%Wisaldur verWi h%kkaWur.  + Meginr?kin fyrir h%kkun sjlfr%Wisaldurs samkv%mt Yessu eru breyttar Yj;Wf)lagsaWst%Wur, Y?rf fyrir menntun ungmenna og samr%mingarsj;narmiW hvaW varWar alYj;Wlega sttmla og l?ggj?f 1 ngrannar1kjum. X m nefna barnaverndarsj;narmiW og sj;narmiW varWandi meWferW ungra v1muefnaneytenda og afbrotamanna. R?k gegn h%kkun sjlfr%Wisaldurs.  + Fram kemur hj Umsum sem leitaW var lits hj aW meW Yv1 aW h%kka sjlfr%Wisaldur s) veriW aW svipta st;ran h;p ungmenna r)tti til aW takast  viW sjlfsbyrgW og YaW muni m%ta verulegri andst?Wu hj unglingum Yar sem ungt f;lk vilji taka kvarWanir 1 eigin mlum. Einnig eru sett fram Yau r?k aW meW h%kkun sjlfr%Wisaldurs s) einkum veriW aW reyna aW n til h;ps unglinga sem s)  villig?tum vegna neyslu v1muefna eWa vegna afbrota, en Yetta s) l1till h;pur og ekki v%nlegt aW skerWa r)ttindi allra  Yessu aldursskeiWi vegna frra einstaklinga.  + Einnig kemur fram aW sk;laskyldu barna ljCki viW 16 ra aldur, og ekki s) ;eWlilegt aW sjlfr%Wi og sk;laskylda fari saman. X er YaW einnig taliW hafa kveWna kosti aW ungmenni ?Wlist sjlfst%Wi stig af stigi, Y.e. fi fyrst sjlfr%Wi 16 ra og s1Wan fjrr%Wi og Yar meW l?gr%Wi 18 ra. XaW hafi sUnt sig 1 starfi meW ungmennum aW oftar en ekki hafi 16 ra aldurinn 1 f?r meW s)r aukna byrgW,  jkv%Wan og uppbyggilegan htt.  + Loks er taliW til aW skj;lst%Wingah;pur barnaverndarnefnda muni st%kka 1 hlutfalli viW auknar skyldur barnaverndaryfirvalda og Yv1 Yurfi aW m%ta meW fj?lgun starfsmanna og Crr%Wa fyrir aldursh;pinn 16!18 ra. Fram kemur 1 ums?gn f)lagsmlarWuneytisins aW bCast megi viW auknum Ctgj?ldum r1kisins til barnaverndarmla, einkum vegna fj?lgunar meWferWarheimila.  + Meginr?kin gegn h%kkun sjlfr%Wisaldurs samkv%mt framangreindu eru Yessi: St;r h;pur einstaklinga verWi sviptur r)ttindum vegna vandamla hj tilt?lulega fum ungmennum  Yessum aldri. VeriW s) aW koma 1 veg fyrir aW unglingar l%ri aW taka byrgW  eigin l1fi, 1 f?ngum. Sk;laskylda og sjlfr%Wi haldist ekki lengur 1 hendur. Skj;lst%Wingah;pur barnaverndarnefnda muni st%kka sem hafi 1 f?r meW s)r aukinn kostnaW. >nnur atriWi. z$(Ԍ + 0 byrjun rs 1996 f;ru fulltrCar 1slenskra stj;rnvalda til fundar viW nefnd sem starfar samkv%mt samningi SameinuWu Yj;Wanna um r)ttindi barnsins (barnasttmla SameinuWu Yj;Wanna) til Yess aW r%Wa fyrstu skUrslu 0slands um framkv%md samningsins h)r  landi.  fundum fulltrCa 1slenskra stj;rnvalda og nefndarinnar urWu nokkrar umr%Wur um hugtakiW ?barn  samkv%mt 1slenskum r)tti Yar sem m.a. kom fram aW samkv%mt gildandi l?gr%Wisl?gum yrWu einstaklingar sjlfrWa 16 ra gamlir. Nefndin kom Yeim tilm%lum til 1slensku fulltrCanna aW viW endurskoWun l?gr%Wislaga yrWi sjlfr%Wisaldur h%kkaWur 1 18 r. Ekki er hins vegar vikiW aW Yessu 1 skUrslu nefndarinnar sem hCn sendi s1War fr s)r.  + 0 jCn1 1996 skilaWi verkefnisstj;rn d;msmlarWherra vegna taks 1 vana og f1kniefnav?rnum skUrslu og till?gum s1num til d;msmlarWherra. 0 skUrslunni segir um Yetta atriWi:  + ?MikiW hefur veriW r%tt um Y?rfina  Yv1 aW h%kka sjlfr%Wisaldur 1 18 r, ekki s1st Yar sem erfiWlega reynist aW f ungmenni 16!18 ra 1 f1kniefnameWferW nema meW YvingunaraWgerWum. 0 langflestum ngrannal?ndum okkar er sjlfr%Wisaldurinn 18 r. Verkefnisstj;rnin hefur r%tt hver sjlfr%Wisaldur skuli vera og er sammla Yeim sem leggja til aW aldurinn verWi h%kkaWur 1 18 r.   + Till?gur verkefnisstj;rnarinnar eru 1 tta liWum. 0 till?gu 4 er vikiW aW breytingum sem gera Yurfi  l?gum og stj;rnvaldsfyrirm%lum. Xar segir um gildandi l?gr%Wisl?g:  + ?D;msmlarWherra beini Yeim tilm%lum til nefndar sem vinnur aW endurskoWun l?gr%Wislaga, nr. 68/1984, meW s1Wari breytingum, aW hCn undirbCi breytingar  l?gunum Yannig aW sjlfr%Wisaldur og fjrr%Wisaldur verWi hinn sami, 18 r. Lagabreytingartill?gur nefndarinnar liggi fyrir strax 1 haust svo aW d;msmlarWherra megi leggja till?gu um h%kkun sjlfr%Wisaldurs fyrir haustYing 1996.   + Eins og aW framan er reifaW hafa mikilv%g r?k veriW fram borin b%Wi meW og  m;ti h%kkun sjlfr%Wisaldurs. Nefndin tekur ekki afst?Wu til Yessa litaefnis og taldi Yv1 r)tt aW ganga Yannig fr mlinu aW semja tv? frumv?rp sem eru efnislega eins aW ?Wru leyti en Yv1 er varWar Yetta litaefni. 0 Yessu frumvarpi er miWaW viW aW sjlfr%Wisaldur verWi ;breyttur, Y.e. aW hann miWist viW 16 r. Xar sem nefndinni er kunnugt um aW skiptar skoWanir eru  AlYingi um hvort h%kka beri sjlfr%Wisaldurinn eWa ekki eru h)r reifaWar hugmyndir nefndarinnar um Y%r lagabreytingar sem hCn telur eWlilegt aW hugaW verWi aW viW skoWun  Yv1 hvort h%kka beri sjlfr%Wisaldur 1 18 r. Breytingar  kv%Wum laga ef h%kkun sjlfr%Wisaldurs verWur l?gfest.  + Nefndin telur ekki nauWsynlegt ef svo fer aW sjlfr%Wisaldur verWi h%kkaWur aW gera breytingar  ?Wrum l?gum. Hins vegar telur nefndin eWlilegt ef svo verWur aW tekin verWi til athugunar nokkur atriWi 1 l?ggj?finni sem Yessu tengjast. Nefndin telur meW tilliti til markmiWa breytingar  sjlfr%Wisaldri, ef af verWur, aW einnig verWi tekiW til athugunar hvort ekki s)u samsvarandi efnisr?k til breytinga  kv%Wum eftirfarandi laga: I. + h  AW 6. gr. laga um tekjuskatt og eignarskatt, nr. 75/1981, verWi breytt  Yann veg aW b?rn verWi sjlfst%Wir skattaWilar viW 18 ra aldur 1 staW 16 ra eins og nC er.Ʒ II. + h  Foreldrum verWi greiddar barnab%tur til 18 ra aldurs, sbr. 69. gr. laga nr. 75/1981.Ʒ III. + kv%Wi 3. gr. laga nr. 18/1975, um trCf)l?g, verWi Yannig aW einstaklingar 18 ra og eldri geti tekiW kv?rWun um aW ganga 1 trCf)lag.Ʒ+ IV.T  R)ttur til atvinnuleysisb;ta miWist viW 18 ra aldur, sbr. 16. gr. laga um atvinnu z$)Ԯleysistryggingar, nr. 93/1993.Ʒ V. + Tmis r)ttindi til b;ta samkv%mt almannatryggingal?gum miWist viW 18 ra aldur, svo sem r)ttur til ?rorkul1feyris, r)ttur til slysab;ta vegna 1Yr;ttaiWkunar og r)ttur barnatil aW vera sjCkratryggW meW foreldrum s1num og r)ttur til endurgreiWslu kostnaWar af almennum tannl%kningum.Ʒ+  + Eftirfarandi lagakv%Wum telur nefndin ekki st%Wu til aW breyta 1 tengslum viW h%kkun sjlfr%Wisaldurs, ef af verWur, enda tengjast aldursm?rk 1 viWkomandi l?gum ekki endilega sjlfr%Wisaldri: I. + T  kv%Wi um aldur 1 l?gum um rWgj?f og fr%Wslu varWandi kynl1f og barneignir, nr. 25/1975, og 1 l?gum nr. 16/1938, um aW heimila 1 viWeigandi tilfellum aWgerWir  f;lki, er koma 1 veg fyrir, aW YaW auki kyn sitt.Ʒ II. + T  kv%Wi um aldur varWandi r)tt til upplUsinga hj l%kni, sbr. 10. gr. l%knalaga, nr. 53/1988.Ʒ III. + kv%Wi um aldur varWandi r)tt til aW stj;rna bifreiW, sbr. 48. gr. umferWarlaga, nr. 50/1987.Ʒ+ IV.T  kv%Wi um aldur varWandi r)tt barna til aW tj sig, sbr. kv%Wi barnalaga, nr. 20/1992, laga um vernd barna og ungmenna, nr. 58/1992, %ttleiWingarlaga, nr. 15/1978, og laga um mannan?fn, nr. 45/1996.Ʒ V. + kv%Wi um aldur varWandi r)tt barns til Yess aW fulltrCi eWa starfsmaWur barnaverndarnefndar s) viWstaddur yfirheyrslur yfir Yv1, sbr. kv%Wi 2. mgr. 14. gr. laga nr. 58/1992, um vernd barna og ungmenna, og 4. mgr. 69. gr. laga nr. 19/1991, um meWferW opinberra mla. Ʒ+ VI.  kv%Wi um sakh%fisaldur, sbr. 14. gr. almennra hegningarlaga, nr. 19/1940. #Um 1. gr.  + 0 1. mgr. segir aW sjlfrWa verWi menn 16 ra og 1 2. mgr. aW fjrrWa verWi menn 18 ra. X segir 1 3. mgr. aW maWur sem er sjlfrWa og fjrrWa s) l?grWa. kv%Wi Yessi eru 1 samr%mi viW 1. gr. gildandi l?gr%Wislaga.  + 0 4. mgr. kemur fram aW stofni ;l?grWa maWur til hjCskapar s) hann l?grWa upp fr Yv1. kv%Wi Yetta er 1 samr%mi viW 2. gr. gildandi l?gr%Wislaga. 0 7. gr. hjCskaparlaga, nr. 31/1993, segir aW karl og kona megi stofna til hjCskapar Yegar Yau hafi nWi 18 ra aldri, en d;ms og kirkjumlarWuneytiW geti veitt yngra f;lki leyfi til aW ganga 1 hjCskap. kv%Wi 4. mgr. var fyrst 1 l?gr%Wisl?gum, nr. 95/1947. 0 athugasemdum 1 greinargerW meW frumvarpi Yv1 sem varW aW framangreindum l?gum segir aW YaW verWi aW teljast ;eWlilegt aW hj;n s)u undir forrWum foreldra sinna eWa annarra. 0 4. mgr. er tekiW fram aW Yetta eigi viW um Y sem ;l?grWa eru fyrir aldurs sakir, en YaW YUWir aW ef maWur, sem sviptur hefur veriW l?gr%Wi, gengur 1 hj;naband ?Wlast hann ekki l?gr%Wi  nU viW giftinguna. #Um 2. gr.  + kv%Wi 2. gr. er samhlj;Wa 12. gr. gildandi l?gr%Wislaga. 0 Yv1 felst meginreglan um inntak sjlfr%Wis. Samkv%mt Yv1 r%Wur sjlfrWa maWur ?Wru en f) s1nu, Y.e. pers;nulegum h?gum s1num. Af Yv1 leiWir enn fremur Y meginreglu aW hann r%Wur ekki meWferW og rWst?fun Yeirra eigna sinna sem teljast hafa fjrgildi.  + MeW fyrirvaranum um aW l?g m%li s)rstaklega fyrir  annan veg er 1 fyrsta lagi v1saW til heimilda 1 l?gr%Wisl?gum um nauWungarvistun, n sviptingar sjlfr%Wis, og 1 ?Wru lagi til kv%Wa l?gr%Wislaga um heimildir ;fjrrWa manna til aW rWa sjlfsaflaf) s1nu z$* og gjafaf). R)tt er Y; aW fram komi aW Y%r s1Warnefndu eru ekki bundnar viW aW maWur s) sjlfrWa.  + 3Um 3. gr. ' ? + kv%Wi 3. gr. er samhlj;Wa 20. gr. gildandi l?gr%Wislaga. 0 Yv1 felst meginreglan um aW fjrrWa maWur rWi f) s1nu. H)r er Yv1 l?gm%lt h%fi fjrrWa manns til aW rWa sjlfur meWferW og rWst?fun eigna sinna. Nnar felst 1 Yessu tvennt: 0 fyrsta lagi aW hann r%Wur sjlfur meW hvaWa h%tti hann notar eWa nUtir s)r eignir s1nar n l?ggernings, lausar eWa fastar, og 1 ?Wru lagi r%Wur hann rWst?fun Yeirra meW l?ggerningi 1 lifanda l1fi. Fyrirvar   оinn 1 kv%Winu um aW l?g m%li s)rstaklega  annan veg v1sar til tvenns. 0 fyrsta lagi almennt til lagakv%Wa sem setja eignarrWum manna takm?rk. Sl1k kv%Wi eru v1Wa 1 l?gum og ekki st%Wa til aW t1unda Yau h)r. Lagakv%Wi af Yessu tagi setja eigendum margv1slegar skorWur varWandi nUtingu og rWst?fun eigna sinna. Xessar takmarkanir eru almennar og eru ;hWar Yv1 hvort maWur er fjrrWa eWa ekki. 0 ?Wru lagi er h)r v1saW til kv%Wa 1 frumvarpi Yessu um rWsmenn Yar sem m?gulegt er aW setja nUtingar og rWst?funarr)tti manns skorWur aW Yv1 er varWar eignir sem afhentar hafa veriW rWsmanni til umsj;nar Y;tt viWkomandi s) ekki sviptur fjrr%Wi. 7 1Um II. kafla. ' ? + 0 II. kafla er fjallaW um sviptingu l?gr%Wis. Kaflinn er aW stofni til svipaWur II. kafla gildandi l?gr%Wislaga, en 1 frumvarpinu er einnig aW finna mikilsverWar nUjungar auk Yess sem mlsmeWferWarreglur Yess eru mun 1tarlegri en mlsmeWferWarreglur gildandi laga.  + Samkv%mt gildandi l?gum er unnt aW svipta mann l?gr%Wi, sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi einu s)r eWa hvoru tveggja, aW uppfylltum Yeim skilyrWum sem rakin eru 1 3. gr. Hvorki er hins vegar aW finna heimild 1 gildandi l?gum til aW svipta mann fjrr%Wi s1nu einungis varWandi tilteknar eignir, n) er unnt aW svipta mann l?gr%Wi, sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi, t1mabundiW.  + 0 samr%mi viW YaW meginmarkmiW sem stefnt er aW meW frumvarpi Yessu, aW aldrei skuli gengiW lengra en nauWsyn Yykir bera til viW skerWingu Yeirra mannr)ttinda hvers manns aW fara meW sjlfr%Wi sitt og fjrr%Wi, er lagt til aW heimilt verWi aW svipta mann fjrr%Wi einungis aW Yv1 er varWar tilteknar eignir hans og enn fremur aW unnt verWi aW svipta mann l?gr%Wi, sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi, t1mabundiW. Hv1lir Yv1  d;mara skylda til aW meta ml hvers einstaklings s)rstaklega og aW ganga aldrei lengra viW sviptingu l?gr%Wis en nauWsyn Yykir bera til hverju sinni. Nnar er fjallaW um Yetta efni 1 athugasemdum um 5. gr. h)r  eftir.  + 0 frumvarpinu er einnig aW finna mun 1tarlegri reglur um meWferW l?gr%Wissviptingarmls fyrir d;mi en eru 1 gildandi l?gum. Ekki er Y; gert rW fyrir aW um veigamiklar breytingar verWi aW r%Wa  framkv%md Yessara mla fyrir d;mi.  + L?gW er hersla  aW meW sviptingu l?gr%Wis manns, hvort sem um er aW r%Wa sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi, er YaW grundvallarsj;narmiW aW sviptingin og s1Wan skipun l?grWamanns eigi aW vera hinum svipta til fars%ldar og vernda hagsmuni hans. 7 3Um 4. gr. ' ? + Greinin er aW talsverWu leyti samhlj;Wa 3. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Fyrirmynd Yess kv%Wis var 1 5. gr. l?gr%Wislaganna fr 1947. X; hafa veriW gerWar eftirtaldar breytingar fr gildandi l?gum:  + 0 upphafi greinarinnar er s)rstaklega tekiW fram aW maWur verWi aWeins sviptur l?gr%Wi meW CrskurWi d;mara. Xetta er aW sjlfs?gWu 1 samr%mi viW gildandi l?g, en er nC tekiW fram  skUran og ;tv1r%Wan htt.  E%,    о + kv%Wi bliWar 1. mgr. 3. gr. gildandi laga er fellt brott. Samkv%mt Yv1 er heimilt aW svipta mann l?gr%Wi ef hann stofnar efnahag s1num eWa vandamanna sinna 1 h%ttu meW ;h%filegri eyWslusemi, annarri rWlausri breytni eWa hirWuleysi um eignir sem eru 1 umrWum hans. Xetta kv%Wi hefur aldrei veriW notaW sem grundv?llur l?gr%Wissviptingar svo vitaW s). Xykir Yv1 ekki vera Y?rf fyrir YaW auk Yess sem deila m um hvort sC breytni sem Yar er lUst eigi ein og s)r aW geta veriW grundv?llur sviptingar, n Yess aW ?nnur kv%Wi sem varWa andlegt eWa l1kamlegt heilbrigWi eigi viW um viWkomandi.  + kv%Wi cliWar 1. mgr. 3. gr. gildandi laga er einfaldaW, sbr. bliW 4. gr. H)r er lagt til aW eing?ngu s) miWaW viW aW viWkomandi s) ekki f%r um vegna ofdrykkju eWa ofnotkunar vana og f1kniefna aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f). Fellt er brott kv%Wi um aW viWkomandi s) ?Wrum til byrWi, vanr%ki framf%rsluskyldur s1nar eWa raski Yrfaldlega opinberum hagsmunum. Xetta telst Crelt og ekki eiga aW geta veriW grundv?llur l?gr%Wissviptingar. Er Yv1 lagt til aW Yetta verWi fellt Cr l?gr%Wisl?gum.  + kv%Wi 4. gr. er aW ?Wru leyti aW mestu 1 samr%mi viW 3. gr. gildandi laga. Xar er gert rW fyrir aW unnt s) aW svipta mann l?gr%Wi aW ?llu leyti, eing?ngu sjlfr%Wi eWa eing?ngu fjrr%Wi.  + Um einstaka liWi 4. gr.:  + AliWur 4. gr. er aW mestu leyti samhlj;Wa aliW 1. mgr. 3. gr. gildandi laga. Samkv%mt Yessum liW geta st%Wur l?gr%Wissviptingar veriW andlegir annmarkar, Y.e. andlegur vanYroski, ellislj;leiki, geWsjCkd;mur eWa annars konar alvarlegur heilsubrestur. MeW lokaorWum a-liWar 4. gr. ?annars konar alvarlegs heilsubrests , sem er nUm%li 1 l?gr%Wisl?gum, er tt viW Umiss konar sjCkd;ma eWa stand sjCklings, svo sem vegna heilabl%Wingar eWa heilarUrnunar, eWa annars konar heilask?ddunar af v?ldum slyss eWa sjCkd;ms. L?gr%Wissvipting verWur ekki reist  Yessum st%Wum nema fyrir liggi vottorW l%knis um andlegt heilsufar Yess sem krafa um l?gr%Wissviptingu beinist gegn, nema 1 algj?rum undantekningartilvikum. Auk Yess hv1lir sjlfst%W ranns;knarskylda  d;mara viW meWferW l?gr%Wissviptingarmla ef Y?rf krefur samkv%mt ?llum t?luliWum Yessarar greinar eins og nnar er reifaW aftar 1 Yessum kafla.  + BliWur er aW nokkru leyti samhlj;Wa cliW 1. mgr. 3. gr. gildandi laga sem aftur er aW rekja til 3. t?lul. 1. mgr. 5. gr. l?gr%Wislaganna fr 1947. Samkv%mt Yv1 getur ofneysla og f1kn manns 1 fengi eWa vana og f1kniefni veriW grundv?llur sviptingar. Lestir Yessir verWa aW vera  Yv1 stigi aW maWur s) af Yeirra v?ldum ;f%r um aW rWa sjlfur pers;nulegum h?gum s1num eWa f). Til grundvallar sviptingu skal ef Yess er nokkur kostur liggja vottorW l%knis og eftir atvikum l?gregluskUrslur.  + CliWur er samhlj;Wa eliW 1. mgr. 3. gr. gildandi laga, sbr. og 5. t?lul. 1. mgr. 5. gr. laganna fr 1947. 0 Yessu kv%Wi er byggt  Yv1 aW maWur eigi vegna l1kamlegs vanYroska, heilsubrests eWa annarra vanheilinda ;h%gt meW aW rWa h?gum s1num og ;ski sjlfur eftir sviptingu af Yeim s?kum. Xrtt fyrir aW maWur ;ski sjlfur eftir sviptingu fer fram sjlfst%W k?nnun  Yv1 hvort skilyrWum kv%Wisins er aW ?Wru leyti fulln%gt.  + DliWur er samhlj;Wa dliW 1. mgr. 3. gr. gildandi laga. Nefndin 1hugaWi aW fella niWur heimild til aW svipta menn l?gr%Wi  Yessum grundvelli Yar sem 1 frumvarpi til s;ttvarnarlaga sem lagt var fram  120. l?ggjafarYingi, 160. mli, Yingskjali 194, var aW finna s)rstaka heimild til aW flytja menn, aW nnar tilgreindum skilyrWum uppfylltum, nauWuga  sjCkrastofnun til einangrunar. XaW frumvarp hefur hins vegar ekki nW fram aW ganga og Yv1 ekki taliW r)tt aW fella Yessa heimild Cr l?gr%Wisl?gum aW svo st?ddu. E%-Ԍ  . X?rf l?gr%Wissviptingar.  + MaWur verWur ekki sviptur l?gr%Wi s1nu, hvorki sjlfr%Wi n) fjrr%Wi, nema Y?rf s) sviptingar. Xetta er nC skUrt tekiW fram 1 upphafi 4. gr. en viW YaW mun hafa veriW miWaW 1 l?gr%Wissviptingarmlum fram til Yessa Y;tt YaW hafi ekki veriW orWaW s)rstaklega 1 l?gr%Wisl?gum.  + Meta ber Y?rf l?gr%Wissviptingar 1 hverju einst?ku tilviki. XaW mat er upphaflega hj Yeim sem tt geta aWild aW l?gr%Wissviptingarmli og s1Wan, ef krafa um sviptingu er borin fram viW d;mst;l, hj d;mara Yeim sem meW mliW fer. Alkunna er aW ekki eru allir Yeir sviptir l?gr%Wi sem uppfylla skilyrWi 3. gr. gildandi l?gr%Wislaga Yar sem ekki er talin Y?rf sviptingar 1 ?llum tilvikum. Ekki er t.d. v1st aW Y?rf s)  fjrr%Wissviptingu Y;tt maWur s) ;f%r um aW rWa f) s1nu, t.d. vegna ellislj;leika, ef eignir hans eru tilt?lulega litlar og ekki er Y?rf  staWg?ngumanni til aW gera l?ggerninga fyrir hans h?nd. Sama  viW ef maWur, sem uppfyllir s?mu skilyrWi til fjrr%Wissviptingar, hefur gefiW ?Wrum gilt umboW til aW fara meW fjrml s1n og skiptir Y ekki mli hvort eignir hans eru litlar eWa miklar. Xegar litiW er til Yeirra sem ekki eru f%rir um aW rWa pers;nulegum h?gum s1num, vegna t.d. andlegs vanYroska, m fullyrWa aW Yeir nj;ta 1 m?rgum tilvikum aWstoWar og aWhlynningar ninna vandamanna eWa hjCkrunarf;lks eWa annars starfsf;lks  stofnunum sem Yeir eru vistaWir  meW samYykki s1nu. ViW Yessar aWst%Wur er oft ekki Y?rf  sjlfr%Wissviptingu.  + Ekki er unnt aW afmarka Y?rf l?gr%Wissviptingar 1 l?gum og getur hCn jafnvel tekiW breytingum miWaW viW YaW hvaWa Yj;nusta og annar aWbCnaWur er 1 boWi af hlfu hins opinbera fyrir Y sem minni mttar eru. Reynslan verWur Yv1 aW leiWa 1 lj;s hvernig d;mst;lar meta skilyrWi 4. gr. frumvarpsins um Y?rf l?gr%Wissviptingar. Vanh%fi Yess sem krafist er aW verWi sviptur l?gr%Wi s1nu til Yess aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f).  + Til viWb;tar Yv1 skilyrWi aW Y?rf s)  l?gr%Wissviptingu verWur Yeim skilyrWum aW vera fulln%gt 1 mlum skv. a- og b-liWum 4. gr. aW viWkomandi s) ekki f%r um aW rWa pers;nulegum h?gum s1num 1 mlum vegna kr?fu um sjlfr%Wissviptingu og ekki f%r um aW rWa f) s1nu 1 mlum til fjrr%Wissviptingar.  + Mat  Yv1 hvort h%fi viWkomandi er svo skert aW l?gr%Wissviptingar s) Y?rf er aW sjlfs?gWu einnig 1 h?ndum d;mara sem meW ml fer. Ekki er nauWsynlegt aW viWkomandi s) algj?rlega ;f%r um aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f), en gera verWur Y kr?fu aW um veruleg frvik fr eWlilegu standi s) aW r%Wa. X verWur ekki gerW ;frv1kjanleg krafa um aW stand viWkomandi s) samfellt meW Yeim h%tti aW hann s) ;f%r um aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f). Xannig getur til d%mis veriW r)ttl%tanlegt og 1 Ygu sjCklings aW svipta hann sjlfr%Wi s1nu vegna alvarlegs geWsjCkd;ms til Yess aW koma megi viW nauWsynlegri l%knishjlp meWan  alvarlegum og t1Wum geWsveiflum stendur Y;tt heilsa hans s) betri og hann f%r um aW rWa pers;nulegum h?gum s1num Yess  milli.  + ViW sviptingu fjrr%Wis eru einkum tv? sj;narmiW sem aW baki bCa. Annars vegar er YaW verndarsj;narmiW gagnvart hinum svipta, Y.e. einkum til aW koma 1 veg fyrir aW ;vandaWir samferWamenn notf%ri s)r veikleika hans 1 Yv1 skyni aW hafa af honum f), og reyndar einnig verndarsj;narmiW sem lCta aW grandlausum viWsemjendum hans. Hins vegar er YaW sj;narmiW aW b%ta Cr Y?rf sem skapast Yegar taka Yarf l?gm%tar kvarWanir um fjrmuni manns sem ekki er f%r um aW gera YaW sjlfur, t.d. aW selja hCs hans eWa reka fyrirt%ki hans.  E%/  + Ef maWur ;skar sjlfur eftir aW verWa sviptur l?gr%Wi skv. c-liW 4. gr. er slakaW  kr?fum Yeim sem gerWar eru til vanh%fis hans til aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f), sbr. orWalagiW ? ;h%gt meW . MeW Yv1 aW l?gleiWa rWsmannsskipan skv. IV. kafla m %tla aW sjaldg%ft verWi aW menn ;ski eftir aW verWa sviptir fjrr%Wi s1nu fyrir d;mi, eins og nnar er fjallaW um annars staWar 1 athugasemdum Yessum, og sjaldg%ft er aW menn ;skir sjlfir eftir aW vera sviptir sjlfr%Wi s1nu, sbr. t?flu VI. Engu aW s1Wur Yykir r)tt aW halda Yv1 Crr%Wi 1 l?gr%Wisl?gum aW menn geti sjlfir boriW fram sl1kar kr?fur, enda geta Yeir tt r1ka hagsmuni af Yv1 aW f s)r skipaWa l?grWamenn. Vanheilsa Yess sem krafist er aW verWi sviptur l?gr%Wi.  + Til Yess aW tryggja r)ttar?ryggi og 1 Yv1 skyni aW d;msCrlausnir 1 l?gr%Wissviptingarmlum verWi samr%mdar er lagt til aW eftir sem Wur skuli l?gr%Wissvipting bundin viW kveWin l%knisfr%Wileg skilyrWi.     + MeW orWunum ?andlegur vanYroski  1 aliW 4. gr., sem er ;breytt orWalag a-liWar 3. gr. gildandi l?gr%Wislaga, er einkum tt viW alvarlega Yroskahefta menn.  + GeWsjCkd;mar eru algengar st%Wur l?gr%Wissviptinga. VarWandi geWsjCkd;ma v1sast til Yess sem um Y segir 1 athugasemdum meW III. kafla um nauWungarvistanir 1 sjCkrahCsum.  YaW er Y; bent aW geWsjCkd;mur Yarf ekki aW vera  jafnalvarlegu stigi til Yess aW geta veriW grundv?llur l?gr%Wissviptingar og til Yess aW vera grundv?llur samYykkis d;msmlarWuneytisins til nauWungarvistunar, enda segir 1 2. mgr. 19. gr. um skilyrWi nauWungarvistunar aW til Yurfi aW koma ?alvarlegur geWsjCkd;mur  o.s.frv. st%Wur Yessa eru Y%r aW kvarWanir rWuneytisins eru stj;rnvaldskvarWanir sem taka ber svo flj;tt sem viW verWur komiW, enda er sjCklingur oft talinn sjlfum s)r og ?Wrum h%ttulegur og vallt 1 brUnni Y?rf fyrir l%knismeWferW Yegar 1 staW. Xeim Crr%Wum sem viW verWur komiW fyrir d;mi til ranns;knar l?gr%Wissviptingarmls er Yannig f%stum fyrir aW fara 1 nauWungarvistunarmlum. Um Yetta er nnar fjallaW 1 athugasemdum um 11. gr. og III. kafla frumvarpsins.  + Eins og fram kemur 1 b-liW 4. gr. er lagt til aW eftir sem Wur verWi unnt aW svipta mann l?gr%Wi vegna ofdrykkju eWa ofnotkunar vana og f1kniefna. Wur er fram komiW aW lestir Yessir verWa aW vera  hu stigi og hefur reynslan sUnt aW Y?rf getur veriW sviptingar af Yessum st%Wum til Yess aW skipa megi viWkomandi l?grWamann til aW g%ta hagsmuna hans.  + Xegar maWur ;skar sjlfur eftir aW verWa sviptur l?gr%Wi skv. c-liW 4. gr. er ekki aWeins slakaW  kr?funni um vanh%fi hans til aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f), heldur eru einnig gerWar minni kr?fur til hinna l%knisfr%Wilegu skilyrWa. Vanheilindi samkv%mt Yessum liW geta b%Wi veriW af l1kamlegum og andlegum toga, en vallt verWur aW gera Y kr?fu aW viWkomandi geri s)r grein fyrir YUWingu sviptingarinnar.  + Eins og aW framan hefur veriW reifaW og r)tt er aW leggja s)rstaka herslu  verWur l?gr%Wissviptingu manns, aW ;sk annars en hans sjlfs, ekki viW komiW nema ?llum skilyrWum 4. gr. s) fulln%gt, Y.e. Y?rfinni  l?gr%Wissviptingu, vanh%fi hans til Yess aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f) og aW hiW l%knisfr%Wilega skilyrWi s) til staWar. H)r gilda Y; s)rreglur ef krafa um l?gr%Wissviptingu er reist  d-liW 4. gr.  + Til fr;Wleiks fylgja h)r Yrjr t?flur meW t?lfr%Wilegum upplUsingum. 0 fyrstu t?flunni er aW finna t?lur um fj?lda d;msmla t1mabiliW 1. jCl1 1984 til 31. desember 1995, Yar sem menn hafa veriW sviptir sjlfr%Wi, fjrr%Wi eWa l?gr%Wi. 0 annarri t?flunni koma fram st%Wur sviptingar skv. 1. mgr. 3. gr. gildandi l?gr%Wislaga og 1 Yeirri z$0 YriWju er aW finna tilgreindar st%Wur sviptingar skv. a-liW 1. mgr. 3. gr. gildandi l?gr%Wislaga:  1 4 TAFLA I /L Fj?ldi d;msmla. ' ^ ddx!?ZZ%@@@@@^        +l2 @@4  r "  Sjlfr%Wi3Fjrr%WiDL?gr%WiU4Samtals   A1984L& 1L73LG0LX4 A1985'& 5'75'G3'W13  LA1986& 772G1W10  'A1987& 478G2W14  A1988& 5612G4W21  A1989& 6612G2W20  A1990n% 12n79nG2nW23  A1991I & 7I 615I G3I W25  nA1992$ & 5$ 616$ G4$ W25  I A1993 & 9 615 G5 W29  $ A1994 & 7 611 G4 W22   A1995 & 7 612 G5 W24       Samtals  %  75 6120 F35 W230   7 7 '#b\  PC'P#3a TAFLA II  st%Wur sviptingar skv. 1. mgr. 3. gr. l?gr%Wislaga, nr. 68/1984. ' r!?ZZ%@@@@@A?ZZ%@@@@@@@r &          &4 4 raliWur( bliWur42cliWur?dliWurKxeliWurUu. vantarN "  "1984 4+: 070B0N#0Z0" "1985]r 11]+: 0]70]B1]N#1]Z1"  "19868 88+: 18718B08N#28Z0"  ]"1987r 12+: 271B1N#0Z1"  8"1988r 17+: 173B0N#1Z1"  "1989r 18+: 171B0N#0Z0"  "1990r 20+: 275B0N#1Z0"  "1991r 22+: 071B0N#3Z0"  "1992Zr 21Z+: 2Z73ZB0ZN#1ZZ0"  "19935r 235+: 05775B05N#05Z0"  Z"1994r 20+: 271B0N#1Z0"  5"1995r 19+: 075B1N#1Z0"        "  Samtals195 78%') 11 4,5%328 11%?3 1%J11 4,5%W 3 - 1%   7Խо#6\  P6Q 'P# ~Խ ?Ծ Z  3ВDSK2 4+l2 N UpplUsingar vantar.  0 m?rgum tilfellum er 1 CrskurWi v1saW 1 fleiri en einn liW 1 1. mgr. 3. gr. l?gr%Wislaga. H)r er Yv1 samtalan 251 en heildarfj?ldi mla er 230.# b\  PC'P#   2 3= TAFLA III < st%Wur sviptingar skv. aliW 1. mgr. 3. gr. l?gr%Wislaga, nr. 68/1984. ' wA?ZZ%@@@@@@@a?ZZ&>>>>>B@@@@@@w        +l2 4 rC andl. vanY.* ellislj;leiki9geWsjCkd.IannaWUsamtals*     1984L" 0L02L=2LK:0LYr4   1985'" 6'00'=5'K:0'XM11   L 1986" 201=6K:0Yr9   ' 1987" 402=3K:3XM12    1988" 507=3K:2XM17    1989" 603=5K:5XM19    1990n" 2n03n<13nK:4nXMԐ22    1991I " 4I 09I =7I K:4I XM24   n 1992$ " 7$ 06$ =7$ K:2$ XM22   I 1993 " 7 03 =7 K:7 XM24   $ 1994 " 3 03 =5 K:9 XM20    1995 " 3 07 =4 K:6 XM20        K Samtals* ![ 49 /46 <67 J42 W204*   'Խо ? 3ВDSK2 4+l2 #6\  P6Q 'P# ,^ * NiWurstaWan 1 Yessum liW stemmir ekki viW niWurst?Wut?lur Cr fyrri t?flu Yar sem fram kemur aW v1saW hafi veriW 1 aliW 1 195 CrskurWum af Yeim 230 sem upp voru kveWnir  umr%ddu t1mabili. H)r er talan ?nnur, Y.e. 204, Yar sem fyrir kemur aW v1saW er 1 tvo undirliWi 1 greininni, t.d. b%Wi andlegan vanYroska og geWsjCkd;m. Undir liWinn annaW falla aWrar tilv1sanir en Y%r sem klrlega rCmast 1 upptalningunni 1 aliW 1. mgr. 3. gr. l?gr%Wislaga, t.d. heilabilun, heiladrep, hr?rnunarsjCkd;mur, l1kamleg f?tlun, heilabl;Wfall, blinda, heila%WasjCkd;mur, fall, heilsuskortur og verkar eftir slys (h?fuWh?gg og bl%Wingar).# b\  PC'P# о 3Um 5. gr. ' ? + kv%Wi 5. gr. er nUm%li. 0 1. mgr. er gert rW fyrir aW svipta megi mann l?gr%Wi t1mabundiW og 1 2. mgr. er aW finna heimild til aW svipta mann fjrr%Wi einungis varWandi tilteknar eignir. kv%Wi 1. mgr. tekur b%Wi til sviptingar sjlfr%Wis og fjrr%Wis.  + 0 gildandi l?gr%Wisl?gum er byggt  Yv1 aW l?gr%Wissvipting, hvort sem um er aW r%Wa eing?ngu sjlfr%Wissviptingu, eing?ngu fjrr%Wissviptingu eWa hvort tveggja, s) vallt ;t1mabundin. 0 samr%mi viW YaW f l?gr%Wissviptir einstaklingar ekki l?gr%Wi aftur nema d;mari felli l?gr%Wissviptingu niWur samkv%mt beiWni. Telja verWur aW gild r?k hn1gi aW Yv1 aW sett verWi 1 l?g kv%Wi sem heimila aW l?gr%Wissvipting verWi t1mabundin eins og Wur hefur veriW vikiW aW. Nefna m aW ;t1mabundin svipting l?gr%Wis felur 1 s)r mj?g afdrifar1ka skerWingu  grundvallarr)ttindum fullt1Wa einstaklings til aW rWa s)r og mlefnum s1num sjlfur. MeW Yv1 aW heimila aW h%gt verWi aW t1mabinda l?gr%Wissviptingu er d;mara skapaW svigrCm til aW kveWa aW sviptingin skuli ekki standa lengur en nauWsynlegt virWist vera  Yeim t1ma sem CrskurWur er kveWinn upp. Heimild til t1mabundinnar sviptingar felur Yv1 1 s)r mildara Crr%Wi en svipting til frambCWar og aukiW r)ttar?ryggi fyrir Yann sem krafa um sviptingu beinist gegn. Einnig m nefna aW l?gr%Wissvipting, og Y s)rstaklega sjlfr%Wissvipting, er oft liWur 1 Yv1 aW skapa grundv?ll til aW koma m?nnum 1 meWferW  sjCkrastofnunum, t.d. vegna geWsjCkd;ms, ofdrykkju eWa misnotkunar vana og f1kniefna. ViW Yessar aWst%Wur getur veriW heppilegra aW kveWa aW svipting skuli t1mabundin Yar sem 1 m?rgum tilfellum m gera rW fyrir aW viWkomandi verWi samvinnuYUWari 1 meWferWinni ef hann s)r fyrir endann  vist sinni og fyrir liggur aW hann muni f l?gr%Wi sitt sjlfkrafa aW nUju aW Yeim t1ma liWnum sem kveWinn hefur veriW. Leggja ber herslu  aW skilyrWi t1mabundinnar l?gr%Wissviptingar eru nkv%mlega Yau s?mu og ;t1mabundinnar. M?guleikinn  aW t1mabinda sviptingu  Yv1 ekki aW fela 1 s)r aW slakaW verWi  kr?fum um aW skilyrWi fyrir sviptingu s)u ?rugglega uppfyllt. Xar sem um er aW r%Wa afdrifar1ka skerWingu  grundvallarmannr)ttindum leiWa almenn l?gskUringarviWhorf til Yess aW kv%Win ber aW skUra Yr?ngt. R)tt Yykir aW s?mu reglur gildi um s;knaraWild Y;tt eing?ngu s) krafist t1mabundinnar sviptingar.  + 0 2. mlsl. 1. mgr. 5. gr. er gert rW fyrir aW t1mabundin svipting s) ekki kveWin styttri en sex mnuWir 1 senn. MeW Yv1 er l?gW hersla  aW Crr%Winu verWi almennt ekki beitt nema fyrirsjanlegt s) aW Yess s) Y?rf um einhvern t1ma. H)r er einnig h?fW hliWsj;n af sex mnaWa reglunni sem fram kemur 1 1. mgr. 9. gr. gildandi laga, sbr. 2. mgr. 15. gr. frumvarpsins. S$3Ԍ + R)tt Yykir aW taka s)rstaklega fram 1 kv%Winu aW maWur, sem sviptur hefur veriW l?gr%Wi t1mabundiW, ?Wlist sjlfkrafa l?gr%Wi aW Yeim t1ma liWnum sem kveWinn hefur veriW 1 CrskurWi. Ef talin er Y?rf  aW framlengja l?gr%Wissviptingu verWur YaW ekki gert nema meW annaWhvort ;t1mabundnum eWa t1mabundnum CrskurWi d;mara 1 nUju l?gr%Wissviptingarmli. Um rekstur sl1ks mls gilda s?mu reglur og um rekstur l?gr%Wismla endran%r. Um niWurfellingu t1mabundinnar sviptingar meW CrskurWi d;mara gilda s?mu reglur og Yegar um ;t1mabundna sviptingu er aW r%Wa, enda verWi hennar ekki lengur talin Y?rf. S)rreglu er aW finna 1 2. mgr. 15. gr. varWandi niWurfellingu t1mabundinnar sviptingar sem kveWin er 1 t;lf mnuWi eWa skemur, en Yar segir aW d;mara s) ;skylt aW taka kr?fu um niWurfellingu til meWferWar nema helmingur t1mans s) liWinn hiW skemmsta.  + 0 2. mgr. 5. gr. er lagt til aW heimilaW verWi aW svipta mann fjrr%Wi einungis varWandi tilteknar eignir hans. H)r er einnig um nUm%li aW r%Wa. VarWandi skUringar  Yeim eignum sem taldar eru upp 1 a-, b- og c-liWum 2. mgr. er v1saW til Yess er segir um eignir Yessar 1 athugasemdum um 35. gr. er m%lir fyrir um heimild til aW fela rWsmanni umsj;n sams konar eigna. R?ksemdir fyrir Yessu nUm%li eru af svipuWum meiWi og raktar hafa veriW varWandi t1mabundna l?gr%Wissviptingu. H)r er um v%gara Crr%Wi aW r%Wa en allsherjarsviptingu fjrr%Wis. Benda m  aW skv. 3. mgr. 14. gr. er rW fyrir Yv1 gert aW niWurst?Wu CrskurWar d;mara um sviptingu fjrr%Wis, sem ekki er bundin viW tilteknar eignir, skuli birta 1 L?gbirtingablaWi eins og l?gskylt er samkv%mt gildandi l?gr%Wisl?gum, en Yegar um sviptingu fjrr%Wis varWandi tilteknar eignir er aW r%Wa, til aW mynda fasteign, er einungis skylt aW YinglUsa CrskurWi d;mara  viWkomandi eign eWa gr1pa til annarra Yeirra rWstafana sem m%lt er fyrir um 1 4. mgr. 14. gr. Svipting l?gr%Wis skal ekki ganga lengra en d;mari telur Y?rf  hverju sinni, sbr. 1. mgr. 12. gr., og getur hann Yv1 CrskurWaW aW fjrr%Wissvipting taki aWeins til nnar tilgreindra eigna Y;tt krafist hafi veriW allsherjarsviptingar fjrr%Wis eWa aW svipting verWi t1mabundin Y;tt krafist hafi veriW ;t1mabundinnar sviptingar.  + kv%Wi 1. og 2. mgr. 5. gr. skapa kveWiW svigrCm til aW haga sviptingu aW Yv1 er varWar umfang hennar og t1malengd til samr%mis viW Yarfir 1 hverju einst?ku tilfelli. MeW Yv1 m;ti er tekiW tillit til megingagnrUni  nCverandi kerfi sem Y;tt hefur ;sveigjanlegt og ekki til Yess falliW aW koma til m;ts viW einstaklingsbundnar Yarfir.  + R)ttarhrif takmarkaWrar fjrr%Wissviptingar eru Yau aW hlutaWeigandi einstaklingur er sviptur r)tti til Yess aW fara meW, rWstafa og takast  herWar skuldbindingar vegna Yeirra eigna sem fjrr%Wissviptingin tekur til. AW ?Wru leyti heldur hann fjrr%Wi s1nu og r%Wur Yv1 einn ?Wru f) s1nu.  + kv%Wi 3. mgr. Yarfnast ekki skUringa.  4 3Um 6. gr. ' ? + MeW 6. gr. er lagt til YaW nUm%li aW svipta megi mann l?gr%Wi til brWabirgWa Yar sem reynslan hefur sUnt aW Y?rf er  aW unnt s) aW beita sl1ku Crr%Wi.  + 0 1. mgr. er tekiW fram, aW skilyrWi l?gr%Wissviptingar skv. 4. gr. Yurfi aW Yykja vera fyrir hendi og aW brUn Y?rf s)  l?gr%Wissviptingu Yegar 1 staW. Enn fremur er nauWsynlegt aW krafa hafi veriW borin fram fyrir sama d;mst;li um l?gr%Wissviptingu sem ekki er %tlaW aW vera til brWabirgWa, en sC krafa getur hvort sem er lotiW aW sviptingu sjlfr%Wis eWa fjrr%Wis, t1mabundinnar eWa ;t1mabundinnar, eWa einungis aW sviptingu fjrr%Wis aW Yv1 er varWar tilteknar eignir. MeW Yessu  aW vera tryggt aW mli verWi fram haldiW meW Yeim h%tti sem 1 frumvarpinu er m%lt fyrir um svo flj;tt sem verWa m Yannig aW svipting til brWabirgWa standi ekki lengur en nauWsynlegt er.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW kv%Wi II. kafla skuli gilda um ml til sviptingar l?gr%Wis til brWabirgWa meW Yeim undantekningum sem Yar greinir. Til Yess aW kv%Wi 6. gr. ni tilgangi s1num er nauWsynlegt aW unnt s) aW v1kja fr Yeim reglum ef nauWsyn krefur.  + kv%Wi 3. mgr. um aW kv?rWun um sviptingu l?gr%Wis til brWabirgWa skuli tekin meW CrskurWi sem skj;ta megi til H%star)ttar er til r)ttingar um Yessi atriWi Yar sem Yetta heyrir einnig undir 1. mlsl. 2. mgr. Xykir r)tt til herslu aW taka Yetta fram 1 kv%Winu.  + 0 4. mgr. er m%lt fyrir um meW hvaWa h%tti l?gr%Wissviptingu til brWabirgWa ljCki. EWli mlsins samkv%mt er nauWsynlegt aW skUrar reglur gildi um brottfall CrskurWar um l?gr%Wissviptingu til brWabirgWa og er ekki Y?rf frekari skUringa um Yetta efni.  + 0 5. mgr. er kveWiW  um aW r)ttarhrif l?gr%Wissviptingar eigi viW um l?gr%Wissviptingu til brWabirgWa og Yarfnast kv%WiW ekki frekari skUringa. 3Um 7. gr. ' ? + kv%Wi 7. gr. er aW mestu leyti samhlj;Wa 5. gr. gildandi l?gr%Wislaga, en hCn var aftur aW mestu leyti samhlj;Wa 7. gr. l?gr%Wislaganna fr 1947.  + Helstu breytingarnar eru Y%r aW 1 1. og 2. mgr. 7. gr. eru hugt?kin varnaraWili og s;knaraWili 1 l?gr%Wissviptingarmli skilgreind. X er c-liWur 1. mgr. 5. gr. gildandi laga felldur brott, rWsmanni aWila, sbr. IV. kafli frumvarpsins, b%tt viW sem hugsanlegum s;knaraWila, og s;knaraWild d;msmlarWherra skv. fliW 1. mgr. 5. gr. gildandi laga er Yrengd, sbr. eliW 2. mgr. 7. gr., en s;knaraWild f)lagsmlastofnunar eWa samb%rilegs fulltrCa sveitarstj;rnar v1kkuW aW sama skapi. AW ?Wru leyti eru greinarnar samhlj;Wa. 0 kv%Winu eru taldir upp Yeir sem sett geta fram kr?fu um l?gr%Wissviptingu. 0 athugasemdum Yessum er aW nokkru stuWst viW athugasemdir sem fram komu 1 greinargerW meW frumvarpi til l?gr%Wislaganna fr 1947.  + 0 aliW 2. mgr. eru taldir upp nnir vandamenn varnaraWila sem vegna tengsla sinna viW hann og g%slu eiginhagsmuna eiga aW hafa r)tt til aW setja fram kr?fu. Ef hj;n eru skilin fellur r)tturinn niWur. OrWiW systkin tekur einnig til hlfsystkina.  + 0 bliW er gert rW fyrir aW l?grWamaWur, hvort sem hann er l?gborinn eWa skipaWur, geti sett fram kr?fu um l?gr%Wissviptingu. Xetta getur tt viW t.d. ef %tlunin er aW koma 1 veg fyrir aW maWur ?Wlist l?gr%Wi Yegar hann hefur aldur til, %tlunin er aW framlengja t1mabundna sviptingu eWa Yegar aWili hefur aWeins veriW sviptur fjrr%Wi eWa aWeins sjlfr%Wi, en %tlunin er aW svipta hann frekara l?gr%Wi. Einnig er gert rW fyrir aW rWsmaWur varnaraWila, sbr. IV. kafla, geti sett fram kr?fu um l?gr%Wissviptingu. 0 2. mgr. 48. gr. segir aW sC skylda hv1li  rWsmanni aW vekja athygli yfirl?grWanda z$5  Yv1 ef skj;lst%Wingur rWsmanns uppfyllir ekki lengur Yau skilyrWi sem kveWiW er  um 1 33. gr. Yfirl?grWandi skal Y taka kv?rWun um hvort rWsmanni skuli Y Yegar veitt lausn fr st?rfum eWa hvort beWiW skuli CrskurWar 1 fjrr%Wissviptingarmli. Xykir r)tt 1 lj;si Yessa kv%Wis, sem og Yess aW rWsmaWur hefur oft mikil tengsl viW skj;lst%Wing sinn og Yv1 oft  t1Wum vel b%r til aW meta hvort nauWsynlegt s) aW svipta hann l?gr%Wi, aW rWsmaWur geti veriW s;knaraWili 1 l?gr%Wissviptingarmli.  + CliWur tekur til Ctarfa er n%stir standa til arfs vegna Yess aW nnari skyldmenni eru ekki til, svo og br)ferfingja Yegar erfWaskr er ekki afturt%k, annaWhvort s?kum Yess aW arfleifandi hefur skuldbundiW sig til Yess aW taka erfWaskr ekki aftur eWa hann er ekki lengur h%fur til aW afturkalla hana, t.d. vegna ellislj;leika, geWveiki eWa af ?Wrum st%Wum. Eins og fram kemur 1 Yeim upplUsingum, sem er aW finna 1 t?flu VI h)r  eftir hefur ekki komiW til aW s;knaraWild hafi veriW byggW  b eWa cliW 5. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Xrtt fyrir YaW telur nefndin aW st%Wa s) til aW hafa Y%r heimildir 1 l?gr%Wisl?gum.  + 0 dliW er kveWiW  um heimild f)lagsmlastofnunar eWa samsvarandi fulltrCa sveitarstj;rnar til aW setja fram kr?fu um l?gr%Wissviptingu Yegar taliW er r)ttm%tt aW gera kr?funa vegna tilm%la aWila sjlfs, vandamanna, l%knis hans eWa vina, eWa vegna vitneskju um hag aWila er fengist hefur  annan htt. kv%WiW um s;knaraWild f)lagsmlastofnunar eWa samsvarandi fulltrCa sveitarstj;rnar var nUm%li 1 gildandi l?gum. Einkum hefur reynt  Yetta kv%Wi Yegar ekki hefur veriW til aW dreifa ?Wrum s;knaraWilum eWa aWstandendur hafa ekki treyst s)r til aW standa aW kr?fu um l?gr%Wissviptingu. Eins og Wur sagWi er s;knaraWild f)lagsmlayfirvalda rUmkuW. Skv. fliW 1. mgr. 5. gr. gildandi laga er unnt aW beina tilm%lum til d;msmlarWuneytisins um aW YaW standi aW sl1kum mlum, en h)r er gert rW fyrir aW sl1kum tilm%lum verWi beint til f)lagsmlayfirvalda 1 sveitarf)lagi varnaraWila. Nefndin telur r)tt aW heimild til s;knaraWildar d;msmlarWueytisins verWi bundin viW Yau tilvik Yegar g%sla almannahags gerir Yess Y?rf Yar sem rWuneytiW annast yfirstj;rn mla samkv%mt l?gr%Wisl?gum. Unnt er aW k%ra kvarWanir yfirl?grWenda til rWuneytisins og gegnir YaW jafnframt veigamiklu hlutverki 1 sambandi viW nauWungarvistanir sjlfrWa manna 1 sjCkrahCsi. Nefndin telur hins vegar aW fram eigi aW vera 1 l?gum kv%Wi sem geri rW fyrir aW unnt s) aW beina Yv1 til opinberra aWila aW standa aW l?gr%Wissviptingarmli. Meginhugmyndin aW baki heimildinni 1 fliW gildandi laga er sC aW l?gr%Wissviptingarml geti veriW afar viWkv%m ml fyrir aWstandendur varnaraWila, ekki s1Wur en fyrir hann sjlfan. MeW Yv1 aW setja fram kr?fu geti aWstandendur varnaraWila bakaW s)r ;vild hans sem geti haft mj?g ;heppileg hrif  samskipti varnaraWila viW Y sem n%stir honum standa, ekki s1st honum sjlfum til tj;ns. Munu aWstandendur 1 m?rgum tilfellum veigra s)r viW Yv1 aW setja fram kr?fu, jafnvel 1 tilfellum Yar sem Yess er auglj;slega Y?rf. 0 sl1kum tilfellum getur veriW heppilegt aW viWkomandi aWstandendur geti snCiW s)r til f)lagsmlayfirvalda 1 sveitarf)lagi varnaraWila og beWiW Yau um aW hlutast til um aW reka mliW. Xessu til viWb;tar gerir kv%WiW rW fyrir aW aWrir aWilar sem Yekkja vel til haga varnaraWila, en eiga ekki s;knaraWild, geti boriW upp tilm%li viW f)lagsmlayfirv?ld um aW hlutast til um mlarekstur. F)lagsmlayfirv?ld geta einnig hafist handa um mls;kn Y;tt ekki hafi veriW beint til Yeirra tilm%lum um YaW ef Yau telja skilyrWi vera fyrir hendi.  + 0 eliW er d;msmlarWherra veitt heimild til aW setja fram kr?fu um l?gr%Wissviptingu. Heimild Yessi er Yrengri samkv%mt frumvarpinu en gildandi l?gum Yv1 aW h)r er gert rW fyrir aW sl1k krafa verWi einungis sett fram Yegar g%sla almannahags ger z$6Ԯir Yess Y?rf, sbr. framangreint. Eins og fram kemur 1 t?flu VI hefur einungis sj? sinnum reynt  Yessa heimild 1 gildist1W gildandi l?gr%Wislaga.  + 0 3. mgr. er gert rW fyrir aW maWur geti sjlfur ;skaW eftir Yv1 aW verWa sviptur l?gr%Wi, enda eigi cliWur 4. gr. viW um hagi hans. Er Yetta ;breytt 2. mgr. 5. gr. gildandi l?gr%Wislaga.  + 0 t?flum Yeim sem h)r fylgja er 1 fyrsta lagi aW finna upplUsingar um aldur varnaraWila 1 mlum til sviptingar l?gr%Wis t1mabiliW 1. jCl1 1984 til 31. desember 1995. 0 ?Wru lagi eru upplUsingar um kyn varnaraWila og 1 YriWja lagi um s;knaraWila skv. 5. gr. gildandi l?gr%Wislaga: 3D TAFLA IV . Aldur varnaraWila. ' ca?ZZ&>>>>>B@@@@@@?ZZ*}}~@@@c      +l2 4 Aldur*4GFj?ldiNHlutfall  i1620 ra 618 P7,8% i2130 ra 640 P17,4%   i3140 raZ 631Z P13,5%   i4150 ra5 6275 P11,7%  Z i5160 ra 619 P8,3%  5 i6170 ra 622 P9,6%   i7180 ra629P12,6%   i8190 ra636P15,6%  E91100 ra|78|P3,5%     Samtalsg6230gP100%   |7Խо ' ?#6\  P6Q 'P#*Aldur er reiknaWur miWaW viW f%Wingarr varnaraWila, ekki viW f%Wingardag. Xar af leiWandi geta veriW skekkjur 1 t?flunni. Yngstu varnaraWilar 1 mlunum voru 16 ra. Elsti varnaraWili 1 l?gr%Wissviptingarmli var 94 ra gamall.# b\  PC'P# о 4hTAFLA V /W Kyn varnaraWila. ' Y?ZZ*}}~@@@?ZZv*^^^^@@@@Y       |"4 4  ra*C Karla?KonaaRSamtals   v1984,) 3 (75%),>@1 (25%),Ud4 a1985) 7 (54%)>@6 (46%)T?13  ,1986) 5 (50%)>@5 (50%)T?11  1987) 7 (50%)>@7 (50%)T?14  1988) 9 (43%)=12 (57%)T?21  1989s( 11 (55%)s>@9 (45%)sT?20  1990N( 11 (48%)N=12 (52%)NT?23  s1991)( 14 (56%))=11 (44%))T?25  N1992( 14 (56%)=11 (44%)T?25  )1993( 18 (62%)=11 (38%)T?29  1994 ( 10 (45%) =12 (55%) T?22  1995!( 12 (50%)!=12 (50%)!T?24      Samtals"'V 121 (52,6%)"<109 (47,4%)"T230   !' ?  7 3D TAFLA VI =  S;knaraWilar skv. 5. gr. l?gr%Wislaga, nr. 68/1984. ' w?ZZv*^^^^@@@@ ?ZZ+@@@@@@@@@w 0             !0]4 4 ra-liWur! bliWur*^ cliWur4*dliWur=eliWurFfliWurO2.mgr.WXuppl.v.#6\  P6Q 'P#*# XP\  P6Q $0XP# &  & 1984L\4L$0 0L-0L70L@0LI0LRT0L["0& & 1985'210'$0 0'-0'70'@0'I2'RT0'["1&  L& 1986\7$0 0-070@1I1RT1["0&  '& 1987211$0 Ԑ0-070@1I0RT2["0&  & 1988218$0 0-070@0I2RT1["0&  & 1989217$0 0-072@1I0RT0["0&  & 1990n217n$0 0n-0n71n@3nI0nRT2n["0&  & 1991I 219I $0 0I -0I 70I @3I IԐ0I RT2I ["1&  n& 1992$ 216$ $0 0$ -0$ 71$ @6$ I1$ RT1$ ["0&  I & 1993 224 $0 0 -0 71 @1 I1 RT2 ["0&  $ & 1994 218 $0 0 -0 71 @3 I0 RT0 ["0&   & 1995 219 $0 0 -0 70 @4 I0 RT1 ["0&          & Samt.  180 $0 0 -0 76 ?23 I7 Q*12 ["2   'Խ ?Ծ 3ВDSK2 4+l2 # 6\  P6Q 'P#* UpplUsingar vantar.# b\  PC'P# 3Um 8. gr. ' ? + 0 greininni er m%lt fyrir um form og efni kr?fu. Krafa skal vallt vera skrifleg. 0 kr?fu  aW tilgreina s)rstaklega hvort krafist er l?gr%Wissviptingar aW ?llu leyti eWa aWeins fjrr%Wis eWa sjlfr%Wissviptingar. Einnig skal tilgreina hvort krafist er t1mabundinnar sviptingar og ef um kr?fu um fjrr%Wissviptingu er aW r%Wa skal tilgreina hvort hCn taki til allra eigna viWkomandi eWa nnar tilgreindra eigna.  + Gert er rW fyrir aW s;knaraWili leggi vallt fram l%knisvottorW meW kr?fu um l?gr%Wissviptingu ef Yv1 verWur viW komiW aW afla sl1ks vottorWs, annaWhvort heimilisl%knis varnaraWila eWa s)rfr%Wings sem hefur annast hann. Ef ekki reynist unnt aW afla sl1ks vottorWs getur d;mari viW ranns;kn mls aflaW l%knisvottorWs eins og nnar er reifaW 1 athugasemdum um 11. gr. Er Yv1 lagt til aW meW kr?fu um l?gr%Wissviptingu fylgi upplUsingar um heimilisl%kni varnaraWila og Y s)rfr%Winga, oftast geWl%kna, sem hann kann aW hafa leitaW til ef s;knaraWili hefur vitneskju um sl1kt. Xetta er Y; ekki nauWsynlegt ef vottorW heimilisl%knis eWa s)rfr%Wings fylgir kr?fu um l?gr%Wissviptingu. Einnig er lagt til aW 1 kr?fu s) getiW um n?fn og heimilisf?ng maka varnaraWila eWa sambCWarmaka, l?grWa barna hans og foreldra og upplUsinga um hvort Yessum aWilum s) kunnugt um kr?funa um l?gr%Wissviptingu. XaW aW Yessar upplUsingar liggi fyrir viW upphaf mlsmeWferWar er til Yess falliW aW auWvelda d;mara ranns;kn mlsins og flUta meWferW Yess, auk Yess sem v%nta m aW d;mari tilkynni nnum aWstandendum varnaraWila um kr?funa ef Yeim er ;kunnugt um hana. AW ?Wru leyti Yarfnast greinin ekki skUringa. 3Um 9. gr. ' ? + Ml til sviptingar l?gr%Wis eru rekin fyrir h)raWsd;mi. Um varnarYing gildir sC meginregla samkv%mt Yessari grein aW bera skuli upp kr?fu fyrir h)raWsd;mara 1 umd%mi Yar sem s er krafa beinist gegn  l?gheimili. Ef l?gheimili og fastur dvalarstaWur fara ekki saman skal Y; bera fram kr?fu 1 Yeirri Yingh Yar sem varnaraWili dvelst. Fram kemur 1 1. mgr. 1. gr. laga um l?gheimili, nr. 21/1990, aW l?gheimili manns s) s staWur Yar sem hann hefur fasta bCsetu. 0 3. mgr. s?mu greinar segir hins vegar aW dv?l 1 gistihCsi, fangelsi, vinnuh%li, sjCkrahCsi, athvarfi, heimavistarsk;la, verbCW, vinnubCWum eWa ?Wru hCsn%Wi, sem jafna megi til Yessa, s) ekki 1gildi fastrar bCsetu. X kemur fram 1 4. mgr. 4. gr. s?mu laga, sbr. l?g nr. 35/1994, aW manni, sem flyst  dvalarheimili aldraWra, s) heimilt 1 allt aW 18 mnuWi fr flutningi aW eiga fram l?gheimili 1 Yv1 sveitarf)lagi sem hann hafWi fasta bCsetu 1 Wur. Lj;st m vera aW oft muni maWur, sem krafist er aW verWi sviptur l?gr%Wi, heyra undir kv%Wi 3. mgr. 1. gr. laganna um dv?l 1 sjCkrahCsi eWa kv%Wi 4. mgr. 4. gr. um dvalarheimili aldraWra. Xegar Yannig hagar til er augsUnilega heppilegra aW reka mliW 1 Yeirri Yingh Yar sem varnaraWili hefur fastan dvalarstaW ef hann er annar en Yar sem l?gheimili hans er. Ef svo ;l1klega vill til aW hvorki er kunnugt um l?gheimili varnaraWila n) fast z$8Ԯan dvalarstaW skal bera kr?fu upp viW h)raWsd;m Reykjav1kur.  + 0 t?flum VII og VIII, sem h)r fylgja, koma fram upplUsingar fyrir t1mabiliW 1. jCl1 1984 til 31. desember 1995 um annars vegar bCsetu varnaraWila, Y.e. hvort viWkomandi bj;  h?fuWborgarsv%Winu eWa landsbyggWinni, og hins vegar upplUsingar um YaW hvort viWkomandi dvaldi  heimili s1nu eWa stofnun Yegar krafa var sett fram: 3  TAFLA VII .  BCseta varnaraWila. ' w ?ZZ+@@@@@@@@@?ZZ,^^^^@@@@w       "+l2 4  r$ H?fuWborg.sv%WiW;yLandsbyggWinRSamtals   1984) 3 (75%)>@1 (25%)Ud4 1985) 9 (69%)>@4 (31%)T?13  1986}( 10 (100%)}A0}T?10  1987X) 6 (43%)X>@8 (57%)XT?14  }19883( 19 (90%)3>@2 (10%)3T?21  X1989( 10 (50%)=10 (50%)T?20  31990( 20 (87%)>@3 (13%)T?23  1991( 19 (76%)>@6 (24%)T?25  1992( 18 (72%)>@7 (28%)T?25  1993z( 22 (76%)z>@7 (24%)zT?29  1994U( 10 (45%)U=12 (55%)UT?22  z19950( 15 (63%)0>@9 (38%)0T?24     U Samtals( 161 (70%)=69 (30%)T230   0' ?#b\  PC'P#  O 9    о2 TAFLA VIII +  DvalarstaWur varnaraWila. ' ^?ZZ,^^^^@@@@?ZZ-^^^^@@@@^       0"4 4  r) Heimili>;StofnunRSamtals   1984L) 1 (25%)L>@3 (75%)LUd4 1985') 3 (23%)'=10 (77%)'T?13  L1986) 3 (30%)>@7 (70%)T?10  '1987) 6 (43%)>@8 (57%)T?14  1988) 5 (24%)=16 (76%)T?21  1989) 6 (30%)=14 (70%)T?20  1990n( 12 (52%)n=11 (48%)nT?23  1991I ) 6 (24%)I =19 (76%)I T?25  n1992$ ) 8 (32%)$ =17 (68%)$ T?25  I 1993 ( 11 (39%) =17 (61%) T28*  $ 1994 ) 5 (23%) =17 (77%) T?22   1995 ) 6 (25%) =18 (75%) T?24      Samtals 'z 72 (31,5%) <157 (68,5%) S229 *   '&#6\  P6Q 'P# ?* UpplUsingar vantar um dvalarstaW 1 einu tilfelli. # b\  PC'P# 3ВDSK2 4 +l2  2`Um 10. gr. ' ? + 0 1. mgr. er m%lt fyrir um aW ml til sviptingar l?gr%Wis s%ti almennri meWferW einkamla, sbr. l?g um meWferW einkamla, nr. 91/1991, meW Yeim frvikum sem 1 frumvarpinu greinir.  + 0 2. mgr. er lagt fyrir h)raWsd;mara aW taka kr?fu fyrir svo flj;tt sem unnt er. Er Yetta 1 samr%mi viW kv%Wi 6. mgr. um hraWa mlsmeWferW.  + 0 3. mgr. er fjallaW um skipun verjanda. Lagt er til aW varnaraWili skuli vallt nj;ta liWsinnis verjanda, og s) d;mara Yv1 skylt aW skipa honum verjanda samkv%mt kv%Wum laga um meWferW opinberra mla nema varnaraWili hafi sjlfur rWiW s)r l?gmann til aW g%ta r)ttar s1ns. H)r er um aW r%Wa r1kari skyldur til skipunar verjanda en kv%Wi 2. mgr. 7. gr. gildandi l?gr%Wislaga m%lir fyrir um. Xykir Yetta 1 betra samr%mi viW kv%Wi 6. gr. mannr)ttindasttmla Evr;pu, sbr. l?g nr. 62/1994, en kv%Wi 2. mgr. 7. gr. gildandi laga.  + Hlutverk verjanda er aW koma fram fyrir h?nd varnaraWila 1 l?gr%Wissviptingarmlinu og veita honum liWsinni sitt. Xv1 er gert rW fyrir aW verjandi kynni s)r af eigin raun stand skj;lst%Wings s1ns og hafi samrW viW hann eftir Yv1 sem unnt er. Ef verjandi samYykkir kr?fu um l?gr%Wissviptingu eWa m;tm%lir henni a.m.k. ekki hefur sC afstaWa hans eflaust hrif  s?nnunarf%rslu 1 sviptingarmlinu, en leysir d;mara Y; ekki undan ranns;knarskyldu sinni.  + 0 niWurlagi 3. mgr. er aW finna YaW nUm%li aW d;mari getur skipaW s;knaraWila talsmann ef hann ;skar eftir Yv1. MeW talsmanni er h)r tt viW l?gmann og er lagt til 1 17. gr. aW Y;knun honum til handa skuli greidd Cr r1kissj;Wi. Krafa um l?gr%Wissviptingu er oftast borin fram af nnum aWstandanda Yess sem krafist er aW verWi sviptur l?gr%Wi eins og fram kemur 1 t?flu VI aW framan. Sl1k ml eru undantekningarl1tiW kaflega viWkv%m fyrir aWstandendur, ekki s1Wur en varnaraWila sjlfan, eins og reifaW er 1 athugasemdum um 7. gr., og Yv1 erfitt fyrir Y aW koma fram 1 d;mi, stundum augliti til auglitis viW varnaraWila sjlfan. Af Yeim s?kum aWallega er lagt til aW d;mari geti skipaW s;knaraWila talsmann ef hann ;skar eftir Yv1.  + 0 4. mgr. segir aW munnlegur mlflutningur fari ekki fram 1 mli til sviptingar l?gr%Wis nema d;mari telji Yess Y?rf og kveWi aW svo skuli vera. AW ?Wrum kosti skuli d;mari gefa l?gmanni varnaraWila kost  aW leggja fram skriflega v?rn Wur en ml er tekiW til CrskurWar. MeW Yessu kv%Wi er YaW lagt 1 mat d;mara hvort munnlegur mlflutningur skuli fara fram. Sl1kt er 1 m?rgum tilvikum ;Yarft, t.d. Yegar varnaraWili fellst  kr?fu s;knaraWila eWa verjandi telur engum v?rnum viW verWa komiW vegna stands varnaraWila. kv?rWun s1na tekur d;mari eftir samrW viW aWila mls, ef Yv1 verWur viW komiW. D;mari hefur Yannig mj?g frjlsar hendur viW kvarWanat?ku um meWferW mls Yar sem nauWsynlegt er aW henni verWi hagaW meW Yeim h%tti aW niWurstaWa l?gr%Wissviptingarmls liggi fyrir svo flj;tt sem verWa m, enda er kveWiW  um 1 6. mgr. aW hraWa beri meWferW mls til sviptingar l?gr%Wis svo sem kostur er.  + 0 5. mgr. er kveWiW  um aW Yingh?ld 1 mli til sviptingar l?gr%Wis skuli fara fram E%: fyrir luktum dyrum. Ml til sviptingar l?gr%Wis eru pers;nuleg og mj?g viWkv%m og Yv1 st%Wa til aW l?gfesta sl1kt kv%Wi til aW hl1fa aWilum og vandam?nnum Yeirra.  + 0 6. mgr. er kveWiW  um aW d;mara beri aW hraWa meWferW mls til sviptingar l?gr%Wis svo sem kostur er. Lj;st er aW manni, sem krafist er aW verWi sviptur Yeim mannr)ttindum aW fara sjlfur meW l?grW s1n, er brUn Y?rf  aW niWurstaWa mls liggi fyrir svo flj;tt sem kostur er. Einnig er lj;st aW ef skilyrWi l?gr%Wissviptingar eru fyrir hendi ber nauWsyn til aW skipa megi Yeim sem svipta Yarf l?gr%Wi l?grWamann svo flj;tt sem viW verWur komiW.  + 7. mgr. er ;breytt 3. mgr. 6. gr. gildandi laga og Yarfnast ekki skUringa. 2`Um 11. gr. ' ? + kv%Wi 11. gr. fela 1 s)r umtalsverW frvik fr almennum reglum um meWferW einkamla Yar sem gert er rW fyrir t?luverWum afskiptum d;mara viW gagna?flun og ranns;kn mls ef Y?rf krefur. Er beinl1nis tekiW fram 1 1. mgr. aW d;mara beri aW tryggja aW ml s) n%gjanlega upplUst Wur en hann kveWur upp CrskurW sinn. D;mari getur Yv1 ekki reist CrskurW eing?ngu  g?gnum sem s;knaraWili leggur fram, nema hann telji jafnframt aW mliW s) n%gjanlega upplUst samkv%mt Yeim g?gnum. Ranns;kn d;mara lUtur aW Yv1 aW kanna hvort ?llum skilyrWum til l?gr%Wissviptingar, sem reifuW eru 1 athugasemdum meW 4. gr., s) fulln%gt. kv%Wum 2., 3., 4. og 6. mgr. Yessarar greinar, sem nnar er fjallaW um h)r  eftir, er %tlaW aW tryggja aW d;mari hafi Yau Crr%Wi sem nauWsynleg eru til ranns;knar mls. Ekki Yarf aW fj?lyrWa um nauWsyn Yess aW niWurstaWa mls til sviptingar l?gr%Wis s) byggW  traustum grunni.  + 0 2. mgr. er s)rstaklega tekiW fram aW d;mari geti sjlfur aflaW s?nnunargagna, svo sem l%knisvottorWs, ef sl1kt vottorW hefur ekki fylgt kr?fu um l?gr%Wissviptingu, og annarra gagna sem hann telur Y?rf . Er Yv1 gert aW skilyrWi aW vallt skuli 1 mli til sviptingar l?gr%Wis liggja fyrir vottorW l%knis um hin l%knisfr%Wilegu skilyrWi 4. gr. ef Yv1 verWur viW komiW. Lj;st er aW l%knisvottorW eru aW jafnaWi mikilv%gustu s?nnunarg?gnin 1 mlum til sviptingar l?gr%Wis. Eins og Wur greinir skal 1 l%knisvottorWi gerW grein fyrir Yv1 hvort varnaraWili er haldinn einhverjum Yeim sjCkd;mi eWa 1 sl1ku standi sem er skilyrWi l?gr%Wissviptingar skv. 4. gr., samt sjCkd;msgreiningu, ef unnt er, eWa 1tarlegri lUsingu  standi varnaraWila. Einnig er r)tt aW komi fram ef stand varnaraWila er meW Yeim h%tti aW tilgangslaust s) aW kalla hann fyrir d;m 1 Yv1 skyni aW kynna honum kr?funa og gefa honum kost  aW tj sig um hana, sbr. 2. mlsl. 2. mgr. Xrtt fyrir aW hlutverk l%knis Yess er vottorW gefur s) fyrst og fremst aW lUsa Yv1 sem aW framan greinir hafa l%knisvottorW einnig oft aW geyma lUsingu  Yv1 hvort varnaraWili er aW mati l%knisins f%r um aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f).  + Ekki er taliW r)tt aW gera Y kr?fu aW l%knisvottorW s) vallt gefiW af s)rfr%Wingi, t.d. geWl%kni, Y;tt um geWsjCkd;m s) aW r%Wa. Heimilisl%knir varnaraWila er s l%knir sem oftast Yekkir best til stands hans og gera verWur rW fyrir aW oft verWi leitaW til heimilisl%knis til Ctgfu vottorWs.  + Xegar litiW er til Yess  hvaWa grundvelli l%knisvottorW byggist verWur aW gera Y kr?fu aW l%knir hafi nUlega skoWaW eWa a.m.k. r%tt viW varnaraWila, ef Yv1 verWur viW komiW, og 1 langflestum tilvikum er ekki viW vanda aW str1Wa hvaW Yetta snertir. Eins og fram kemur 1 t?flu VIII aW framan dvaldi varnaraWili  stofnun 1 68,5% tilfella 1 l?gr%Wissviptingarmlum  t1mabilinu fr 1. jCl1 1984 til 31. desember 1995 og 1 flestum ?Wrum tilvikum en Yeim er varnaraWili dvelst  stofnun m bCast viW aW hann reynist samvinnufCs um l%knisskoWun, eftir atvikum fyrir tilstilli verjanda s1ns. Ef varnaraWili hins vegar neitar alfariW aW hl1ta l%knisskoWun verWur aW byggja  eldri l%kn E%;Ԯisfr%Wilegum g?gnum, t.d. sjCkraskrm sjCkrahCss sem hann hefur dvaliW  eWa upplUsingum heimilisl%knis hans fr fyrri t1W. Ef svo ;l1klega vill til aW engin l%knisfr%Wileg g?gn eru til um varnaraWila og hann hafnar l%knisskoWun verWur d;mari aW byggja niWurst?Wu s1na 1 mli til sviptingar l?gr%Wis  ?Wrum g?gnum en l%knisvottorWi.  + R)tt er aW taka fram aW d;mari er aW sjlfs?gWu ekki bundinn af Yv1 sem fram kemur 1 l%knisvottorWi, t.d. mati l%knis  Yv1 hvort varnaraWili er f%r um aW rWa pers;nulegum h?gum s1num eWa f), Y;tt efni l%knisvottorWs, einkum um skilgreiningu sjCkd;ms, s) afar mikilv%gt s?nnunargagn 1 mli til sviptingar l?gr%Wis. Ef d;mari telur r)tt getur hann kallaW eftir vottorWi annars l%knis eWa s)rfr%Wings, ef heimilisl%knir varnaraWila hefur gefiW vottorW, og einnig getur hann kallaW l%kni fyrir d;m til skUrslugjafar og fyllingar  fyrirliggjandi vottorWi. Skylda l%kna til aW veita d;mst;li upplUsingar um varnaraWila byggist  1 6. mgr. Yessarar greinar.  + Vegna kostnaWar viW Ctgfu l%knisvottorWa er bent  kv%Wi 1. mgr. 17. gr. Yar sem fram kemur aW s kostnaWur skuli greiddur Cr r1kissj;Wi.  + VarWandi l%knisvottorW, sem gefin eru Ct vegna mla til sviptingar l?gr%Wis, er loks tekiW fram aW gert er rW fyrir aW d;msmlarWuneytiW, aW h?fWu samrWi viW heilbrigWisrWuneytiW, muni gefa Ct eyWubl?W til notkunar viW gerW sl1kra vottorWa eins og gert hefur veriW vegna nauWungarvistana manna 1 sjCkrahCsum og nnar er fjallaW um 1 athugasemdum viW III. kafla.  + MeW ?Wrum g?gnum 1 1. mlsl. 2. mgr. er tt viW ?nnur skrifleg g?gn en l%knisvottorW sem d;mari telur Y?rf  aW kalla eftir viW ranns;kn mls. H)r undir mundi t.d. heyra vottorW fr stofnun fyrir aldraWa sem varnaraWili dvelur . Starfsf;lk sl1kra stofnana Yekkir aW jafnaWi vel til vistmanna sem Yar dvelja og hefur oftast traustan grundv?ll til aW byggja ums?gn um Y  og getur sl1k ums?gn Yv1 veriW d;mara mikilv%gt gagn viW ranns;kn mls. Einnig er h)r tt viW skrifleg g?gn fr Umsum stofnunum o.fl. sem fjallaW er um 1 athugasemdum um 6. mgr.  + Skv. 2. mlsl. 2. mgr. skal d;mari kalla varnaraWila fyrir d;m, kynna honum kr?funa og gefa honum kost  aW tj sig um hana, nema standi hans s) svo httaW samkv%mt vottorWi l%knis aW YaW s) tilgangslaust. Gert er rW fyrir aW d;mari gefi varnaraWila kost  aW bera fram ;sk um hver verWi skipaWur verjandi hans 1 sama Yinghaldi, sbr. 3. mgr. 10. gr. kv%Wi 2. mlsl. 2. mgr. er 1 samr%mi viW 2. mlsl. 1. mgr. 7. gr. gildandi l?gr%Wislaga aW ?Wru leyti en Yv1 aW 1 staW Yess aW gera kr?fu um aW vottorW stafi fr yfirl%kni  sjCkrahCsi eWa ?Wrum emb%ttisl%kni er n%gilegt aW fyrir liggi vottorW ;tilgreinds l%knis, t.d. heimilisl%knis varnaraWila. Er YaW taliW n%gilegt Yegar litiW er til hinnar r1ku skyldu d;mara til aW kynna s)r stand varnaraWila af eigin raun  dvalarstaW hans ef ekki er unnt aW kveWja hann fyrir d;m, sbr. 4. mgr.     + BoWun varnaraWila fyrir d;m skal fara fram svo flj;tt sem viW verWur komiW eftir aW d;mst;li berst krafa um l?gr%Wissviptingu, sbr. 2. mgr. 10. gr. VarnaraWili  aW sjlfs?gWu r)tt  aW tj sig um mliW en ranns;knartilgangur Yess aW boWa hann fyrir d;m er tv1Y%ttur. 0 fyrsta lagi er hann s aW unnt s) aW kanna afst?Wu varnaraWila til sviptingarkr?funnar Yar sem afstaWa hans getur haft hrif  frekari meWferW mlsins, einkum s?nnunarf%rslu, Y;tt d;mari s) ekki bundinn af afst?Wu varnaraWila eins og Wur er fram komiW. 0 ?Wru lagi er tilgangurinn s aW d;mari geti af eigin raun kynnt s)r stand varnaraWila. 0 niWurlagi 2. mgr. segir loks aW d;mari skuli kveWja s;knaraWila og vitni fyrir d;m ef Yess er Y?rf. NauWsynlegt kann aW vera aW afla frekari upplUsinga hj s;knaraWila en fram koma meW kr?fu hans um l?gr%Wissviptingu z$< varnaraWila og einnig kann aW bera nauWsyn til aW kveWja til vitni vegna ranns;knar mls.  + 0 3. mgr. segir aW sinni varnaraWili ekki kvaWningu d;mara um aW koma fyrir d;m geti d;mari leitaW liWsinnis l?greglu viW aW s%kja hann, og er l?greglu skylt aW verWa viW sl1kum fyrirm%lum d;mara. Er h)r einkum tt viW Yau tilvik er varnaraWili er fullf%r um aW m%ta sjlfur fyrir d;mi, en skirrist viW sl1kt af einhverjum st%Wum. Er taliW nauWsynlegt aW unnt s) aW f%ra varnaraWila fyrir d;mara, jafnvel nauWugan, Yegar Yannig hagar til, 1 Yv1 skyni aW skapa traustan grundv?ll aW niWurst?Wu d;mara 1 jafnmikilv%gu mli og ml til sviptingar l?gr%Wis er. Xegar  allt er litiW er YaW einnig 1 Ygu varnaraWila sjlfs aW d;mari eigi kost  aW kanna afst?Wu hans til kr?fu um l?gr%Wissviptingu og meta stand hans.  + 0 4. mgr. er kveWiW  um aW ef ekki s) unnt aW kveWja varnaraWila fyrir d;m skuli d;mari fara  Yann staW Yar sem varnaraWili dvelur og kynna s)r stand hans af eigin raun. Setur d;mari Y Ying  dvalarstaW varnaraWila og f%rir nauWsynlegar upplUsingar 1 Yingb;k. Gert er rW fyrir aW d;mari kalli annaWhvort aWila fyrir d;m eWa fari  Yann staW Yar sem hann dvelur, nema 1 algj?rum undantekningartilvikum Yegar d;mari telur ;tv1r%tt aW sl1kt Yj;ni engum tilgangi. X;tt kv%Wi Yessa efnis hafi ekki veriW 1 l?gum fram aW Yessu er YaW 1 samr%mi viW algenga framkv%md viW rekstur Yessara mla. kv%WiW er liWur 1 Yv1 aW ml verWi vandlega upplUst Wur en CrskurWur er kveWinn upp.  + 0 5. mgr. segir aW d;mari geti ef hann telur Yess Y?rf m%lt svo fyrir um aW varnaraWila s) ;heimilt aW vera viWstaddur skUrslugj?f s;knaraWila og vitnisburW vitna, aW nokkru eWa ?llu leyti. Sl1k kv?rWun d;mara getur t.d. byggst  Yv1 aW telja megi aW upplUsingar um varnaraWila geti reynst honum sjlfum ;b%rilegar, t.d. lUsing  sjCkd;mi sem hann er haldinn eWa aW n%rvera varnaraWila geti orWiW s;knaraWila eWa vitni s)rstaklega til 1Yyngingar eWa geti haft hrif  framburW Yess. kveWi d;mari aW varnaraWila s) ;heimilt aW vera viWstaddur skUrslugj?f eWa vitnaleiWslur fyrir d;mi er nauWsynlegt aW hann kynni varnaraWila vallt hvaW fram hafi komiW viW skUrslugj?fina eWa vitnisburWinn sem mli skiptir, nema sl1kt s) auWsUnilega tilgangslaust eWa str1Wi gegn Yeim hagsmunum sem leiddu til kv?rWunar d;mara.  + 0 6. mgr. er m%lt fyrir um skyldu allra Yeirra sem vegna starfa sinna geta veitt upplUsingar um varnaraWila sem d;mari telur aW skipt geti mli fyrir Crslit mlsins til aW veita honum Y%r og lta honum 1 t) Yau g?gn um varnaraWila sem d;mari krefst. H)r undir heyra opinberar stofnanir og aWrar stofnanir, t.d. viWskiptabankar, sparisj;Wir, skattyfirv?ld, l?gregla, sjCkrahCs og aWrar heilbrigWisstofnanir og enn fremur einstaklingar, t.d. sjlfst%tt starfandi s)rfr%Wingar eins og l%knar, slfr%Wingar, l?gmenn og l?ggiltir endurskoWendur.  "= 2`Um 12. gr. Խ ?Ծ + Samkv%mt 1. mgr. skal svipting l?gr%Wis ekki ganga lengra en d;mari telur Y?rf  1 hverju einst?ku mli. D;mari getur Yannig komist aW Yeirri niWurst?Wu aW aWeins skuli svipta mann sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi, enda Y;tt krafist hafi veriW fullrar l?gr%Wissviptingar. X getur hann kveWiW aW t1mabinda sviptingu Y;tt krafist hafi veriW ;t1mabundinnar sviptingar, og enn fremur getur hann kveWiW aW svipting skuli standa skemur en krafist er. D;mari getur einnig kveWiW aW fjrr%Wissvipting ni einungis til nnar tilgreindra eigna Y;tt krafist hafi veriW ;takmarkaWrar fjrr%Wissviptingar. kv%WiW byggir  meWalh;fsreglu og  aW tryggja aW d;mari beiti ekki Yyngra Crr%Wi en telja m aW n%gi til aW n markmiWum sviptingarinnar eins og reifaW er 1 almennum athugasemdum um efni II. kafla. TekiW skal fram aW d;mari getur aldrei gengiW lengra 1 skerWingu pers;nur)ttinda varnaraWila en s;knaraWili krefst.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW d;mari skuli leggja CrskurW  ml Wur en liWnir eru Yr1r s;larhringar fr Yv1 aW ml var tekiW til CrskurWar. Um form og efni CrskurWar fer samkv%mt kv%Wum laga um meWferW einkamla, sbr. 1. mgr. 10. gr. frumvarpsins. 0 l?gum um meWferW einkamla segir 1 3. mgr. 112. gr. aW CrskurWur skuli vera skriflegur og skrWur 1 Yingb;k eWa d;mab;k. 0 4. mgr. 112. gr. segir aW feli CrskurWur 1 s)r lokaniWurst?Wu skuli forsendur fylgja CrskurWarorWi meW sama h%tti og ef um d;m v%ri aW r%Wa, en um YaW er fjallaW 1 114. gr. laganna. Samkv%mt henni skulu koma fram 1 d;mi heiti og nCmer mls, svo og hvar og hven%r d;mur er upp kveWinn, og s1Wan skal 1 forsendum greina hven%r ml var h?fWaW og d;mtekiW, n?fn og heimili aWila, kr?fur aWila, stutt yfirlit um atvik aW baki mli og greiningsefni 1 Yv1, helstu mlsst%Wur aWila og r)ttarheimildir sem Yeir byggja , r?kstudda niWurst?Wu um s?nnunaratriWi og lagaatriWi, athugasemdir um rekstur mls og r)ttarfarssektir, mlskostnaW og loks n?fn d;menda og hver s) d;msformaWur ef d;mur er fj?lskipaWur, svo og starfsheiti meWd;msmanna.  + 0 t?flu IX er aW finna upplUsingar um Yann t1ma sem leiW fr Yv1 aW beiWni um sviptingu sjlfr%Wis, fjrr%Wis eWa l?gr%Wis kom fram og Yar til CrskurWur var kveWinn upp, fyrir t1mabiliW 1. jCl1 1984 til 31. desember 1995.  > 3D TAFLA IX m T1malengd fr Yv1 aW beiWni kom fram Yar til CrskurWur var upp kveWinn. ' ?ZZ-^^^^@@@@ !?ZZ2@@@@@@@@@@@@@ 8                  8+l2 #6\  P6Q 'P# Vikur# C\  P6Q'P#19841985" 1986( 1987.19885u1989;j1990A_1991 HT1992 NI1993 T>1994 [/1995 .  .#XP\  P6Q $0XP#1L6L 1L$ L* 3L02L72L=4LC5 LJ6 LP1 LV1 L]4.  .2'6'+ '$ '* '0 '72'='CА3 'J2 'P6 'V3 ']3.  L.36+ $ 3* 20373=4C2 J2 P4 V ]3.  '.46 1$ 2* 0574=2C3 J4 P3 V2 ]3.  .56 1$ * 10272=3C3 J2 P V ].  .6 3 2$ 1* 10271=3C1 J2 P3 V2 ]1.  .7n6n 1n$ 1n* n01n71n=nC1 nJ1 nP2 nV4 n].  .А8I 6I  2I $ 3I * 1I 0 I 7I =I C1 I J2 I P2 I V3 I ]3.  n.9$ 6$ + $ $ 1$ * $ 02$ 7$ =$ C $ J1 $ P $ V1 $ ]1.  I .10 6  1 $  *  0  7 =1 C  J  P  V  ]2.  $ .11 6  1 $  * 1 0  7 = C1  J  P1  V  ].   .12 6  2 $  *  01 7 =2 C1  J  P1  V  ]1.   .13 6 +  $  *  0  7 =1 C  J  P1  V1  ].   .14k6k+ k$ k* 1k0 k71k=kC kJ kP1 kV k].   .15F6F+ F$ F* F0 F7F=FC FJ FP FV F].  k.16!6!+ !$ !* !0 !7!=!C !J1 !P !V1 !].  F.176+ $ * 0 71=C J P V ]1.  !.186 А1$ * 0 7=1C J1 P V ].  .196 1$ * 0 7=C J P V ].  .20 1+ $ * 0 71=C1 J P1 V1 ].  .21h6h+ h$ h* h0 h7h=hC hJ hP hV h].  .22C6C+ C$ C* C0 C7C=CC1 CJ CP CV C].  h.236+ $ * 10 7=C J P1 V ].  C.246+ $ * 0 7=C J P V ].  .256+ $ * 0 7=C J P V ].  .266+ $ * 017=C J P V ].  .366+ $ * 0 7=C J P1 V ].              .? *u6u 1u$ u* 1u01u72u=2uC2 uJ1 uP uV3 u]2   'Խ ?Ծ 3ВDSK2 +l2 # 6\  P6Q 'P#* 0 umr%ddum tilvikum komu ekki fram 1 d;mi upplUsingar um hven%r beiWni um sviptingu kom fram eWa hven%r ml var Yingfest.# b\  PC'P# о  p? 2`Um 13. gr. ' ? + 0 13. gr. er aW finna kv%Wi um Yau t1mam?rk sem r)ttarhrif l?gr%Wissviptingar teljast fr. Skv. 1. mgr. teljast r)ttarhrif sjlfr%Wissviptingar fr uppkvaWningu CrskurWar um sviptingu. Fr Yessari reglu eru engar undantekningar. Af Yv1 leiWir aW Yetta  einnig viW um grandlausa viWsemjendur sjlfr%Wissvipts manns. Xessi fortakslausa regla er 1 samr%mi viW Yann skilning sem lagWur hefur veriW 1 2. mgr. 22. gr. gildandi l?gr%Wislaga. 0 2. og 3. mgr. 13. gr. er kveWiW  um r)ttarhrif fjrr%Wissviptingar. 0 Yv1 tilfelli teljast r)ttarhrif CrskurWar fr uppkvaWningu hans gagnvart hinum fjrr%Wissvipta sjlfum og Yeim sem vissu eWa mttu vita um sviptinguna. Um r)ttarhrif CrskurWar um fjrr%Wissviptingu gagnvart grandlausum viWsemjendum, sbr. 3. mgr., fer samkv%mt kv%Wum 2. og 3. mgr. 76. gr. 7 2`Um 14. gr. ' ? + 0 14. gr. er aW finna mun 1tarlegri reglur um birtingu og skrningu CrskurWar um l?gr%Wissviptingu en eru 1 gildandi l?gum.  + Fram kemur 1 1. mgr. aW ekki megi birta almenningi  nokkurn htt annaW af Yv1 sem fram hefur komiW 1 mli til sviptingar l?gr%Wis en CrskurWinn. Er Yetta 1 samr%mi viW kv%WiW 1 5. mgr. 10. gr. um aW Yingh?ld 1 mli til sviptingar l?gr%Wis skuli fara fram fyrir luktum dyrum. B%Wi eru kv%Wi Yessi til verndar varnaraWila og aWstandendum hans.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um skyldu verjanda varnaraWila til Yess aW kynna honum niWurst?Wu CrskurWar d;mara 1 mli til sviptingar l?gr%Wis. Skylda verjanda er ;hW Yv1 hver niWurstaWa d;mara er 1 mlinu. MeW undantekningunni 1 niWurlagi 2. mgr. er tt viW aW ekki s) nokkrum vafa undirorpiW aW varnaraWili geti ekki gert s)r grein fyrir YUWingu CrskurWarins, t.d. ef hann er r%nulaus eWa 1 di.  + 0 3. mgr. er m%lt fyrir um aW d;mari skuli svo flj;tt sem viW verWur komiW senda staWfest endurrit CrskurWar um sviptingu l?gr%Wis meW byrgWarbr)fi eWa  annan jafntryggan htt til d;msmlarWuneytisins. Jafnframt skal d;mari senda staWfest endurrit CrskurWarins til yfirl?grWanda 1 Yv1 umd%mi Yar sem hinn l?gr%Wissvipti  l?gheimili eWa Yar sem hann hefur fastan dvalarstaW, ef dvalarstaWur er annar en Yar sem hann  l?gheimili, meW sama h%tti, samt Yeim upplUsingum sem nauWsynlegar eru til aW yfirl?grWandi geti sinnt skyldum s1num skv. 4. mgr. Loks segir aW ef hvorki s) kunnugt um l?gheimili n) fastan dvalarstaW hins l?gr%Wissvipta skuli senda staWfest endurrit CrskurWar til yfirl?grWandans 1 Reykjav1k sem er 1 samr%mi viW varnarYingskv%Wi 9. gr. kv%WiW um tryggan sendingarmta er 1 samr%mi viW lit umboWsmanns AlYingis 1 mlinu nr. 1084/1994. Xar segir m.a.:  + ?0 l?gum nr. 68/1984, samt s1Wari breytingum, kemur hvorki fram, aW d;ms og kirkjumlarWuneytiW skuli halda skr um skipan l?grWamanna n) heldur aW CrskurWir um l?gr%Wissviptingu skuli sendir  tryggilegan htt, svo sem 1 byrgWarp;sti, til sUslumanns. X kemur ekki fram 1 8. gr. laganna, hvort d;mari skuli senda CrskurW um l?gr%Wissviptingu til sUslumanns 1 Yv1 umd%mi, Yar sem hinn l?gr%Wissvipti  l?gheimili, eWa Yar sem CrskurWurinn gengur.  + MeW tilliti til mikilv%gis Yess, aW l?g, sem kveWa  um 1hlutun um pers;nur)ttindi manna, m%li meW skUrum h%tti fyrir um framkv%md Yeirra mla, tel )g r)tt, aW um ofangreind atriWi verWi tekin skUr kv%Wi 1 l?g. M%list )g Yv1 til Yess, aW framangreind atriWi verWi tekin til athugunar viW samningu frumvarps til nUrra l?gr%Wislaga.   + 0 3. mgr. er enn fremur m%lt fyrir um aW niWurst?Wu CrskurWar um fjrr%Wissvipt z$@Ԯingu, sem ekki er bundin viW tilteknar eignir, skuli birta 1 L?gbirtingablaWi svo flj;tt sem viW verWi komiW. 0 Yessu felst aW ef um sviptingu fjrr%Wis er aW r%Wa, sem einungis tekur til tilgreindra eigna, ber ekki aW birta niWurst?Wuna 1 L?gbirtingablaWi. Ef einstaklingur er sviptur l?gr%Wi, Y.e. b%Wi sjlfr%Wi og fjrr%Wi, skal einungis birta 1 L?gbirtingablaWi tilkynningu um aW viWkomandi hafi veriW sviptur fjrr%Wi.  + 0 4. mgr. er kveWiW  um til hvaWa rWstafana yfirl?grWanda ber aW gr1pa Yegar honum hefur veriW tilkynnt um CrskurW d;mara um fjrr%Wissviptingu.  + 0 aliW segir aW YinglUsa skuli CrskurWi um fjrr%Wissviptingu ef hinn fjrr%Wissvipti er skrWur eigandi fasteignar, loftfars eWa skrningarskylds skips eWa ?kut%kis. H)r er um aW r%Wa eignir sem skylt er aW skr opinberlega. XinglUsing CrskurWar um fjrr%Wissviptingu hefur Yau hrif aW rWst?funarheimildir hins fjrr%Wissvipta yfir viWkomandi eign eru takmarkaWar gagnvart grandlausum viWsemjendum, sbr. 13. og 76. gr.  + 0 bliW segir aW yfirl?grWandi skuli skr athugasemd um fjrr%Wissviptingu  viWskiptabr)f sem hinn fjrr%Wissvipti er eigandi aW viW sviptinguna og aW hiW sama gildi um viWskiptabr)f sem l?grWamaWur kann aW kaupa s1War fyrir skj;lst%Wing sinn. Yfirl?grWandi skal aW jafnaWi sj til Yess sjlfur aW skr umr%dda athugasemd, en ef br)fiW er 1 v?rslum lnastofnana %tti tilkynning meW tryggum h%tti og beiWni um sl1ka skrningu aW n%gja.  + 0 cliW segir s1Wan aW reki hinn fjrr%Wissvipti atvinnu sem geta ber eWa getiW er  firmaskr skuli skr athugasemd um CrskurWinn 1 firmaskr.  + 0 dliW er m%lt fyrir um tilkynningu til Umissa fjrmlastofnana ef hinn fjrr%Wissvipti  fjrmuni  innlnsreikningum eWa 1 verWbr)fasj;Wum og til stj;rna f)laga sem hann kann aW eiga hlut 1, t.d. hlutaf)lags, sameignarf)lags eWa samvinnuf)lags. Tilkynning um fjrr%Wissviptingu meW byrgWarbr)fi eWa ?Wrum sannanlegum h%tti er n%gileg og Yarf yfirl?grWandi ekki aW gr1pa til frekari rWstafana. BrUnt er aW gripiW verWi til Yeirra rWstafana sem h)r greinir svo flj;tt sem verWa m, enda geta r)ttarhrif fjrr%Wissviptingar veriW bundin viW aW Y%r hafi veriW gerWar, sbr. 13. og 76. gr.  + 5. mgr. Yarfnast ekki skUringa.  + 6. mgr. er 1 samr%mi viW niWurlag 1. mgr. 8. gr. gildandi l?gr%Wislaga og Yarfnast ekki skUringa. 2`Um 15. gr. ' ? + kv%Wi 15. gr. um niWurfellingu l?gr%Wissviptingar felur 1 s)r umtalsverWar breytingar fr 9. gr. gildandi l?gr%Wislaga um sama efni, einkum aW Yv1 er varWar aWild aW mlum til niWurfellingar sviptingar. Lagt er til 1 1. mgr. aW allir Yeir sem aWild geta tt aW mli til l?gr%Wissviptingar skv. 7. gr. geti einnig boriW fram kr?fu um niWurfellingu sviptingarinnar. Xykir hagsmuna hins l?gr%Wissvipta betur g%tt meW rUmkaWri heimild til aWildar og einnig verWur aW telja eWlilegt aW nnir aWstandendur hins svipta geti boriW fram sl1ka kr?fu Y;tt Yeir hafi ekki tt aWild aW l?gr%Wissviptingarmlinu, enda eru YaW oftast Yeir sem mest tengsl hafa viW hinn svipta og Yv1 best til Yess b%rir aW meta stand hans.  + kv%Wi 2. mgr. er efnislega ;breytt fr gildandi l?gr%Wisl?gum, meW Yeim viWb;tum Y; sem leiWa af nUjum heimildum til aW t1mabinda l?gr%Wissviptingu.  + kv%Wi 3. mgr. er aW mestu leyti efnislega ;breytt fr gildandi l?gr%Wisl?gum, Y; meW Yeirri breytingu aW ekki er gert aW algj?ru skilyrWi aW kr?fu um niWurfellingu skuli z$A fylgja g?gn um breyttar aWst%Wur hins svipta eWa 1 kveWnum tilvikum l%knisvottorW. Xykir r)tt aW gera h)r samb%rilegar kr?fur um framlagningu fylgigagna meW kr?fu um niWurfellingu l?gr%Wissviptingar og gerWar eru 1 2. mgr. 8. gr. Skylda til framlagningar gagna, ef unnt er, kemur reyndar fram 1 4. mgr. Yessarar greinar, Yar sem m.a. er v1saW til 8. gr., en r)tt Yykir aW Yetta komi skUrt fram 1 texta kv%Wisins, einkum 1 lj;si Yess aW oft er krafa um niWurfellingu l?gr%Wissviptingar borin fram af ;l?gl%rWum n aWstoWar l?gmanns.  + 0 4. mgr. er tekiW fram aW Yar greind kv%Wi II. kafla um sviptingu l?gr%Wis skuli einnig gilda um ml til niWurfellingar l?gr%Wissviptingar. Um er aW r%Wa 8. gr. um form og efni kr?fu um l?gr%Wissviptingu og fylgig?gn meW henni, eins og aW framan greinir, 9. gr. um    оvarnarYing og 1.!6. mgr. 10. gr. um mlsmeWferW. Ekki er taliW r)tt aW kv%Wi 7. mgr. 10. gr. gildi um ml til niWurfellingar l?gr%Wissviptingar og getur Yv1 s sem kr?fu um niWurfellingu bar fram ekki afturkallaW Y kr?fu eftir aW hCn hefur borist d;mst;li. Einnig gildir ranns;knarregla 11. gr. um niWurfellingarml og 12. gr. um Crlausn mls. Enn fremur gildir 1. mgr. 14. gr. um bann viW Yv1 aW birta almenningi  nokkurn htt annaW af Yv1 sem fram hefur komiW 1 mli en CrskurWinn, n leyfis d;mara, og 2. mgr. 14. gr. um skyldu talsmanns hins l?gr%Wissvipta, ef hann hefur sjlfur boriW fram kr?fu, til aW kynna honum niWurst?Wu CrskurWar d;mara. Loks gilda 1., 3. og 4. mgr. 16. gr. um mlskot og 17. gr. um mlskostnaW.  + 0 5. mgr. er aW lokum kveWiW  um birtingu og skrningu CrskurWar d;mara 1 mli til niWurfellingar l?gr%Wissviptingar ef s CrskurWur breytir eWa fellir Cr gildi CrskurW um l?gr%Wissviptingu. Lj;st er aW ekki er Y?rf Yeirra tilkynninga og skrninga sem m%lt er fyrir um 1 3.!6. mgr. 14. gr. ef d;mari tekur kr?fu um l?gr%Wissviptingu ekki til greina aW neinu leyti.  + Mikilv%gt er aW l?gr%Wisl?g geri rW fyrir tilt?lulega greiWum leiWum og hafi aW geyma skUrar reglur um niWurfellingu l?gr%Wissviptingar s)u st%Wur sviptingar ekki taldar vera til staWar lengur. Byggist YaW  Yv1 aW l?gr%Wissvipting er jafnan 1Yyngjandi rWst?fun fyrir Yann sem henni Yarf aW s%ta og aW r)tt er aW hCn standi ekki lengur eWa s) v1Wt%kari en Y?rf krefur.  + 0 t?flu X koma fram upplUsingar um niWurfellingu sviptinga sjlfr%Wis, fjrr%Wis eWa l?gr%Wis: 4h TAFLA X '  NiWurfelling l?gr%Wissviptingar. '  !?ZZ2@@@@@@@@@@@@@A?ZZ5@@@@@       +l2 4  r" Sjlfr%Wi3Fjrr%WiDL?gr%WiU4Samtals   A1984& 070G0X0 A1985[& 0[70[G0[X0  A19866& 16706G06X1  [A1987& 270G0X2  6A1988& 070G0X0  A1989& 271G0X3  A1990& 071G0X1  A1991}& 1}71}G1}X3  A1992X & Ԑ2X 70X G0X X2  }A19933!& 33!703!G03!X3  X A1994"& 2"70"G0"X2  3!A1995"& 2"70"G0"X2      " Samtals#% 15#73#G1#W19  "7  B 2`Խ   о 3ВDSK2 4 +l2 Um 16. gr. Խ ?Ծ + kv%Wi 1. mgr. 16. gr. er 1 samr%mi viW 1. mgr. 10. gr. gildandi l?gr%Wislaga og Yarfnast ekki skUringa.  + kv%Wi 2. mgr. 16. gr. er nokkuW breytt fr 2. mgr. 10. gr. gildandi laga. 0 frumvarpinu er skUrt tekiW fram aW kv%Wi 2. mgr. um aW mlskot fresti ekki r)ttarhrifum CrskurWa d;mara eigi einungis viW um CrskurWi um l?gr%Wissviptingu. Um aWra CrskurWi d;mara, t.d. er varWa meWferW mls, gilda almennar reglur um meWferW einkamla. Reglan 1 2. mgr. hefur 1 f?r meW s)r aW CrskurWur ?Wlast Yegar gildi og skipa ber hinum svipta, ef um YaW er aW r%Wa, l?grWamann Yegar 1 staW Y;tt mlsh?fWunarfrestur s) ekki liWinn eWa CrskurWi h)raWsd;mara hafi veriW skotiW til H%star)ttar.  + 0 3. mgr. er m%lt fyrir um aW hraWa beri meWferW mls 1 H%star)tti svo sem kostur er. kv%WiW er 1 samr%mi viW 6. mgr. 10. gr. um hraWa meWferW mls fyrir h)raWsd;mi.  + kv%Wi 4. mgr. er efnislega ;breytt 3. mgr. 10. gr. gildandi l?gr%Wislaga meW Yeim breytingum Y; sem leiWa af 3.!5. mgr. 14. gr. frumvarpsins.  + Fr 1. jCl1 1984 til rsloka 1995 var n1u mlum um sviptingu l?gr%Wis skotiW til H%star)ttar. 0 t?flu XI koma fram upplUsingar um d;ma H%star)ttar 1 k%rumlum vegna kr?fu um sviptingu sjlfr%Wis eWa l?gr%Wis: 3D TAFLA XI ,l  K%rur til H%star)ttar. ' ^A?ZZ5@@@@@a?ZZ6}}~@@@^     "7+l2 4  H%star)ttard;mur2jTegund mlsM NiWurstaWa   q1985:411.Sjlfr%WissviptingNxFrv1sun q1985:962m.Sjlfr%WissviptingmNxFrv1sun  q1987:924H.Sjlfr%WissviptingHGH)raWsd;mur staWfestur  mM1990:1232#/L?gr%Wissvipting#ErFrv1sun h)raWsd. staWfest  Hq1991:236.Sjlfr%WissviptingGH)raWsd;mur staWfestur  #q1991:718.Sjlfr%WissviptingGH)raWsd;mur staWfestur  q1992:515/L?gr%WissviptingGH)raWsd;mur staWfestur  q1993:276.Sjlfr%WissviptingGH)raWsd;mur staWfestur    q1993:485z.Sjlfr%WissviptingzGH)raWsd;mur staWfestur  ' ? 3ВDSK2 4 +l2 #b\  PC'P# 2`Um 17. gr. ' ? + kv%Wi Yetta er 1 samr%mi viW 11. gr. gildandi l?gr%Wislaga, sbr. 79. gr. laga nr. 92/1991, aW ?Wru leyti en Yv1 aW h)r er lagt til aW kostnaWur viW ?flun l%knisvottorWa og annarra gagna sem talin er Y?rf  viW ranns;kn mls skuli greiddur Cr r1kissj;Wi. Sama skuli eiga viW um Y;knun skipaWs talsmanns s;knaraWila. Telja verWur ;eWlilegt aW s;knaraWili, sem oftast er ninn aWstandandi Yess sem krafist er aW verWi sviptur l?gr%Wi, Yurfi aW bera kostnaW af l%knisvottorWi og ?Wrum ranns;knarg?gnum. Sama  viW um Y;knun til skipaWs talsmanns.  Um III. kafla.  + 0 III. kafla er fjallaW um nauWungarvistun sjlfrWa manns 1 sjCkrahCsi vegna alvarlegs geWsjCkd;ms eWa ofneyslu vana og f1kniefna. Kaflinn er aW stofni til svipaWur III. kafla gildandi l?gr%Wislaga, en 1 frumvarpinu er jafnframt aW finna mikilsverWar breytingar fr gildandi l?gum sem hafa YaW aW markmiWi aW tryggja sem best r)ttarst?Wu Yeirra sem sviptir eru frelsi meW Yessum h%tti. Breytingar Yessar eiga einnig aW tryggja aW kv%Wi l?gr%Wislaga um nauWungarvistanir s)u 1 samr%mi viW 1slensk stj;rnskipunarl?g og alYj;Wlega mannr)ttindasttmla sem 0sland hefur fullgilt eWa veitt lagagildi.  + kv%Wi um nauWungarvistun manna 1 sjCkrahCsi var 1 31. gr. l?gr%Wislaga, nr. 95 fr 1947. Samkv%mt Yeirri grein Yurfti aW svipta mann sjlfr%Wi 1 tengslum viW nauW z$CԮungarvistun auk Yess sem samYykki d;msmlarWuneytisins var einnig krafist. X; var heimilt aW svipta mann frelsi til brWabirgWa, en sl1k frelsisskerWing mtti ekki vara lengur en 1 tvo s;larhringa n Yess aW krafa v%ri gerW fyrir d;mi um sjlfr%Wissviptingu. 0 greinargerW meW gildandi l?gr%Wisl?gum, nr. 68/1984, sem t;ku viW af l?gum nr. 95/1947, segir aW framkv%md Yessara    оmla hafi ekki orWiW  Yann veg sem l?gin m%ltu fyrir um, heldur sC aW sviptingarbeiWnin ein var ltin n%gja samt vottorWi l%knis og samYykki d;msmlarWuneytis, en d;mari t;k mliW ekki strax til meWferWar nema sjCklingurinn ;skaWi s)rstaklega eftir Yv1. AWalst%Wan fyrir Yeirri framkv%md var tillitssemi viW sjCklinginn. 0 greinargerWinni sagWi aW allir Yeir sem sinntu Yessum mlum v%ru sammla um aW YaW v%ri ;mannCWlegt aW 1Yyngja sjCklingum meW Yv1 aW lta Y Yurfa aW s%ta l?gr%Wissviptingu, auk Yess sem YaW virtist ;Yarflega harkalegt aW aWstandendur Yyrftu aW svipta brWveikan geWsjCkling sjlfr%Wi til aW h%gt v%ri aW koma honum 1 sjCkrahCs. Xessu var Yv1 breytt meW l?gum nr. 68/1984 og tekin upp sC regla aW ekki m nauWungarvista mann vegna alvarlegs geWsjCkd;ms eWa ofneyslu vana og f1kniefna lengur en 1 tvo s;larhringa, nema til komi samYykki d;msmlarWuneytisins. Vistun sem samYykkt hefur veriW af d;msmlarWuneyti lUkur Yegar yfirl%knir telur hennar ekki lengur Y?rf, og eigi s1War en 15 s;larhringum fr Yv1 aW hCn h;fst, nema Wur hafi veriW gerW krafa fyrir d;mi um aW viWkomandi verWi sviptur sjlfr%Wi.  + Gert er rW fyrir Yv1 1 Yessu frumvarpi aW sC regla, sem m;tuW var meW l?gum nr. 68/1984, gildi aW meginstefnu til fram, enda hefur hCn aW margra mati gefiW g;Wa raun, Y.e. aW nauWungarvistun standi ekki lengur en 1 48 klst. nema til komi samYykki d;msmlarWuneytis, og vistun sem samYykkt hefur veriW af rWuneytinu standi aldrei lengur en yfirl%knir telur hennar Y?rf og aW henni skuli ljCka eigi s1War en 15 s;larhringum fr Yv1 aW hCn h;fst.  + NUm%lin sem felast 1 Yessu frumvarpi eru eins og Wur sagWi einkum Yau aW r)ttarstaWa nauWungarvistaWs manns er gerW skUr og ;tv1r%W. Er YaW m.a. gert meW Yv1 aW m%la fyrir um r)tt hans 1 ?llum tilvikum til aW bera nauWungarvistun undir d;m, r)tt hans til aW nj;ta rWgjafar og stuWnings s)rstaks rWgjafa vegna sjCkrahCssdvalarinnar auk Yess sem skUr kv%Wi er aW finna um aW YvinguW meWferW nauWungarvistaWs manns 1 sjCkrahCsi s) hW kv?rWunum yfirl%knis nema 1 neyWartilvikum og aW sl1ka kv?rWun yfirl%knis s) unnt aW bera undir d;mst;la. X m og nefna aW 1 frumvarpinu er aW finna reglur um skrningu Umissa upplUsinga 1 sjCkraskr og fleira.  + Tmsar breytingar sem lagt er til aW verWi gerWar  gildandi l?gum meW Yessum kafla miWa aW Yv1 aW gera reglurnar um nauWungarvistun skUrar og aWgengilegar Yeim sem eftir Yeim starfa. X%r breytingar, sem miWa aW Yv1 aW tryggja sem best mannr)ttindi frelsissvipts manns, m b%Wi rekja til kv%Wa 1 nUjum mannr)ttindakafla 1 stj;rnarskr 0slands og til alYj;Wlegra mannr)ttindasttmla sem 0sland er aWili aW. H)r er einkum um aW r%Wa 67. gr. stj;rnarskrrinnar, sbr. 5. gr. stj;rnskipunarlaga, nr. 97/1995, 5. gr. mannr)ttindasttmla Evr;pu og 9. gr. alYj;Wasamnings um borgaraleg og stj;rnmlaleg r)ttindi. Umr%dd kv%Wi fjalla um r)ttindi og r)ttarst?Wu manns sem sviptur hefur veriW frelsi meW einum eWa ?Wrum h%tti og eru kv%Wi III. kafla frumvarps Yessa 1 samr%mi viW Yau.  + Nefndin, sem samdi frumvarpiW aW gildandi l?gr%Wisl?gum, 1hugaWi aW taka Cr l?gr%Wisl?gum kv%Wi um vistun manna 1 sjCkrahCsi n Yeirra samYykkis og semja s)rstakt frumvarp um sl1ka vistun en komst aW Yeirri niWurst?Wu aW heppilegast v%ri aW kv%Wi um Yess httar frelsisskerWingu v%ru 1 l?gr%Wisl?gum. 0 greinargerW meW l?gunum var m.a.  YaW bent aW athugasemdir fr GeWl%knaf)lagi 0slands hafi boriW YaW E%D meW s)r aW f)lagiW v%ri eindregiW m;tfalliW Yv1 aW sett yrWu s)rl?g um geWveika menn.  + 0 ?Wrum norr%num r1kjum eru 1 gildi s)rl?g sem fjalla um nauWungarvistanir geWsjCkra 1 sjCkrahCsum. 0 Danm?rku er fjallaW um Yetta 1 l?gum nr. 331 fr 1989, ?Lov om frihedsberQvelse og anden tvang i psykiatrien , 1 Sv1Yj;W 1 l?gum nr. 1991:1128, ?Lov om psykiatrisk tv#ngsv#rd , og 1 Noregi 1 l?gum nr. 2/1961 ?Lov om psykisk helsvern . Xessi l?g fjalla hins vegar eing?ngu um nauWungarvistun geWsjCkra en ekki nauWungarvistanir manna vegna ofneyslu vana og f1kniefna eins og heimilt er samkv%mt gildandi l?gr%Wisl?gum h)r  landi og frumvarpi Yessu.    о + Nefnd sC sem samiW hefur Yetta frumvarp telur ekki r)tt aW kv%Wi um nauWungarvistanir verWi sett 1 s)rl?g. st%Wan er fyrst og fremst sC aW h)r eru til umfj?llunar grundvallarmannr)ttindi, r)ttur manna til frelsis, og Yv1 r)tt aW kv%Wi um frelsisskerWingu s)u 1 l?gr%Wisl?gum. L?gin heyra undir d;ms og kirkjumlarWuneytiW sem skv. 3. gr. reglugerWar um Stj;rnarrW 0slands, nr. 96/1969, fer meW ml er varWa mannr)ttindi. Hins vegar er gert rW fyrir Yv1 aW Umis nnari Ctf%rsla  kv%Wum frumvarpsins um nauWungarvistaWa menn heyri undir heilbrigWisrWherra, Y.e. setning reglna um hvaWa sjCkrahCs hafi heimild til aW veita Yeim m?nnum m;tt?ku sem vistaWir eru nauWungarvistun, setning reglna um kynningu  r)ttarst?Wu nauWungarvistaWs manns, um skrningu 1 sjCkraskr og um meWferW nauWungarvistaWs manns 1 sjCkrahCsi. 2`Um 18. gr. ' ? + 0 18. gr. er skUrt hvaW tt er viW meW nauWungarvistun. Xar kemur fram aW b%Wi er tt viW YaW Yegar maWur er f%rWur nauWugur 1 sjCkrahCs og haldiW Yar, og Yegar manni, sem dvaliW hefur 1 sjCkrahCsi af fCsum og frjlsum vilja, er haldiW Yar nauWugum. HiW fyrrnefnda m kalla nauWungarinnl?gn og hiW s1Warnefnda nauWungarhald, en r)tt er aW r)tta aW nkv%mlega s?mu skilyrWi eru fyrir nauWungarinnl?gn og nauWungarhaldi; 1 bWum tilvikum er um aW r%Wa nauWungarvistun samkv%mt kv%Wum Yessa kafla.  2`Um 19. gr. ' ? + 0 19. gr. kemur fram hver skilyrWi nauWungarvistunar eru. 0 1. mgr. kemur fram sC meginregla aW sjlfrWa maWur verWi ekki vistaWur 1 sjCkrahCsi gegn vilja s1num.  + 0 2. mgr. er aW finna undantekningar fr Yessari reglu. Xar kemur fram aW l%knir geti kveWiW aW sjlfrWa maWur skuli f%rWur 1 sjCkrahCs og vistaWur Yar nauWugur ef hann er haldinn alvarlegum geWsjCkd;mi eWa verulegar l1kur eru taldar  aW svo s) eWa stand hans er meW Yeim h%tti aW jafna megi til alvarlegs geWsjCkd;ms. Sama gildir ef maWur  viW alvarlega fengisf1kn aW str1Wa eWa ofnautn vana og f1kniefna.  + Fyrsta undantekningin fr meginreglunni 1 1. mgr. er sC aW maWur s) haldinn alvarlegum geWsjCkd;mi. HugtakiW geWsjCkd;mur er samheiti yfir marga mismunandi sjCkd;ma eWa raskanir sem fela 1 s)r sjCklegar breytingar  hugarstarfi, htterni og sjlfsstj;rn. Alvarlegur geWsjCkd;mur er samheiti yfir geWraskanir sem einkennast af verulegum hugsanatruflunum og d;mgreindarbresti, samsvarar nokkurn veginn hugtakinu geWrof (psychosis) sem 1 1slensku mli er einnig nefnt geWveiki eWa brjlsemi. Sem d%mi um alvarlega geWsjCkd;ma m nefna geWklofa (schizophrenia), aWs;knargeWrof (paranoid psychosis), geWl%gW (depressio) meW geWrofseinkennum, geWh%W (mania) meW geWrofseinkennum og ;rW (delirium) vegna frhvarfs geWvirkra efna, sUkinga, heilaskaWa og Umissa l1kamssjCkd;ma. Fyrir utan Yetta hugtak falla hins vegar t.d. hug z$EԮraskanir og streitutengdar raskanir sem einkennst geta af kv1Wa, f%lni og Yrhyggju, enn fremur pers;nuleikaraskanir og Yroskahefting. Hent getur aW s sem haldinn er hugr?skun, pers;nuleikar?skun eWa Yroskaheftingu sUni jafnframt sjCkd;mseinkenni sem bent g%tu til alvarlegs geWsjCkd;ms, og m Y vista hann gegn vilja s1num  sjCkrahCsi til ranns;knar og meWferWar ef l%knir telur YaW ;hjkv%milegt, samanber YaW sem segir h)r  eftir.  + 0 ?Wru lagi er heimilt aW vista mann nauWugan 1 sjCkrahCsi ef verulegar l1kur eru taldar  aW hann s) haldinn alvarlegum geWsjCkd;mi. Er YaW nUm%li 1 l?gr%Wisl?gum. Er YaW  Yv1 byggt aW oftar en ekki Yegar um brWageWveiki er aW r%Wa er ;gj?rningur aW koma viW nkv%mri greiningu  standi hlutaWeigandi Wur en honum verWur komiW 1 sjCkrahCs. Xv1 Yykir r)tt aW heimild s) til staWar til aW vista mann sem verulegar l1kur eru  aW haldinn s) alvarlegum geWsjCkd;mi til Yess aW viW megi koma nauWsynlegri ranns;kn og veita megi honum Y meWferW sem brUn er aW mati l%kna.  + 0 YriWja lagi er heimilt aW nauWungarvista mann ef stand hans er meW Yeim h%tti aW jafna megi til alvarlegs geWsjCkd;ms, og er YaW einnig nUm%li. H)r er fyrst og fremst tt viW alvarlegt sjCklegt stand einstaklings sem fellur ekki undir hugtakiW geWsjCkd;mur. Nefna m sem d%mi meiri httar geWshr%ringu, sjCkleg viWbr?gW viW neyslu fengis eWa lyfja sem ekki tengist fengissUki, viWbr?gW 1 kj?lfar alvarlegs flogaveikikasts og lystarstol (anorexia nervosa)  l1fsh%ttulegu stigi. Xess konar stand ber vott um andlegan sjCkleika sem 1 hefWbundnum skilningi fellur ekki undir hugtakiW alvarlegur geWsjCkd;mur. NauWsyn Yess aW nauWungarvista einstakling 1 Yess konar standi getur veriW r1k og nauWsynleg til verndar l1fi hans eWa heilsu og er Yv1 taliW nauWsynlegt aW kveWa skUrt  um YaW 1 l?gr%Wisl?gum aW YaW s) heimilt. Reglur frumvarpsins um nauWungarvistun eru fyrst og fremst 1 Ygu Yess einstaklings sem  aW vista, og eiga Y%r aW tryggja aW veita megi honum nauWsynlega l%knishjlp.  + 0 fj;rWa lagi er skv. 2. mgr. heimilt aW f%ra mann 1 sjCkrahCs til afeitrunar ef hann  viW alvarlega fengisf1kn aW str1Wa eWa ofnautn vana og f1kniefna. Til Yess aW Yessi heimild verWi notuW verWur aW vera um aW r%Wa alvarlega misnotkun framangreindra efna.  + NauWungarvistun skv. 2. mgr. m ekki standa lengur en 48 klst. en sC meginregla gildir einnig skv. 29. gr. aW nauWungarvistun megi aldrei haldast lengur en yfirl%knir telur hennar Y?rf. Xessi t1mam?rk eru Yau s?mu og samkv%mt gildandi l?gum. Reynsla er komin  Yessi t1mam?rk og ekki talin st%Wa til aW breyta Yeim.  + TekiW er s)rstaklega fram 1 2. mgr. aW kv%Wi 18. gr. stj;rnsUslulaga um frestun mls gildi ekki viW meWferW mla samkv%mt mlsgreininni. Eins og nnar er rakiW 1 athugasemdum meW 22. gr. verWur, vegna s)reWlis Yessara mla og nauWsynjar  aW afgreiWa Yau n tafar, ekki hj Yv1 komist aW afnema Y frestunarheimild sem 18. gr. stj;rnsUslulaga felur 1 s)r.  + 0 3. mgr. kemur fram aW meW samYykki d;msmlarWuneytisins megi vista mann gegn vilja s1num 1 sjCkrahCsi til meWferWar, aW uppfylltum s?mu skilyrWum og um getur 1 2. mgr. og aW nauWungarvistun s) ;hjkv%mileg aW mati l%knis. R)tt er aW vekja athygli  Yv1 aW orWalagiW ?meW samYykki d;msmlarWuneytisins  gefur til kynna aW h)r er ekki um eiginlega kv?rWun aW r%Wa sem skylt er aW hl1ta, heldur er YaW eftir sem Wur undir yfirl%kni komiW hven%r eWa hvort nauWungarvistun lUkur innan Yeirra t1mamarka sem samYykktri nauWungarvistun eru sett. Fram kemur 1 29. gr. hven%r nauWungarvistun skuli ljCka, en Yar gildir sC meginregla aW hCn skuli ekki haldast lengur en yfirl%knir telur hennar Y?rf, hvort heldur sem um er aW r%Wa vist z$FԮun skv. 48 klst. reglunni eWa vistun sem samYykkt hefur veriW af d;msmlarWuneytinu. R)tt er aW r)tta aW samYykki d;msmlarWuneytis samkv%mt Yessari mlsgrein verWur ekki framlengt. Ef nauWsynlegt reynist aW halda manni lengur 1 sjCkrahCsi en 1 Y 15 s;larhringa sem heimilt er meW samYykki rWuneytisins er nauWsynlegt aW gera kr?fu fyrir d;mi um aW hann skuli svipur sjlfr%Wi s1nu, sbr. 2. mgr. 29. gr.  + 0 4. mgr. er aW finna nUm%li, en Yar segir aW l?greglu s) skylt aW verWa viW beiWni l%knis um aWstoW viW aW flytja mann nauWugan 1 sjCkrahCs skv. 2. og 3. mgr. st%Wan fyrir Yessu kv%Wi er sC aW reynslan hefur sUnt aW stuWningur s) af Yv1 aW hafa sl1kt kv%Wi 1 l?gum. B%Wi er um aW r%Wa r)ttar?ryggi fyrir Y sem aW Yessum mlum koma auk Yess sem kv%Winu er %tlaW aW skapa skUra heimild fyrir l?greglumenn til afskipta og aWstoWar 1 Yessum mlum. 0 kv%Winu er einnig kveWiW  um aW l%knir skuli fylgja manninum ef nauWsyn Yykir bera til. 0 kveWnum tilvikum kann aW vera nauWsynlegt meW tilliti til hins nauWungarvistaWa aW l%knir fylgi honum 1 sjCkrahCs, fylgist meW standi hans og veiti honum Y hjlp sem hann kann aW Yurfa  aW halda. Mat  nauWsyn l%knisfylgdar heyrir aW jafnaWi undir Yann l%kni sem ;skar eftir aWstoW l?greglu.  + Samkv%mt 5. mgr. kveWur heilbrigWisrWherra meW reglugerW hvaWa sjCkrahCs hafi heimild til aW taka viW Yeim m?nnum sem vistaWir verWa  grundvelli 2. og 3. mgr. Xetta kv%Wi er nUm%li. Lj;st er aW gera verWur r1kar kr?fur um g;Wa faglega um?nnun og aWbCnaW  Yeim sjCkrahCsum sem vista m menn 1, einkum  grundvelli 3. mgr., og Yykir r)tt aW heilbrigWisrWherra meti hvaWa sjCkrahCs uppfylli Y%r kr?fur. Gert er rW fyrir aW fleiri sjCkrahCsum verWi veitt heimild til aW taka viW m?nnum sem vistaWir eru skv. 2. mgr., en sl1k vistun m ekki standa lengur en 48 klst., heldur en sjCkrahCsum sem taka viW vistuWum m?nnum  grundvelli 3. mgr., Yar sem sl1k vistun getur staWiW allt aW 15 s;larhringa, og lengur ef krafa um sjlfr%Wissviptingu viWkomandi hefur veriW borin upp viW d;mst;la.  + 0 t?flum XII, XIII og XIV koma fram upplUsingar um nauWungarvistanir fyrir t1mabiliW 1. jCl1 1984 til 31. desember 1995, 1 fyrsta lagi um aldur og fj?lda Yeirra sem Y voru vistaWir 1 sjCkrahCsi, 1 ?Wru lagi um kyn nauWungarvistaWra manna og 1 YriWja lagi um st%Wur nauWungarvistunar. 3  TAFLA XII ' ? Ta?ZZ6}}~@@@?ZZ:}}~@@@T    +l2 4  Aldur4GFj?ldiNHlutfall   i1617 ra625P2,9%  i1820 ra645P5,2%  i2130 rak6250kP28,8%  i3140 raF6196FP22,6%  ki4150 ra!6148!P17,0%  Fi5160 ra6105P12,1%  !i6170 ra666P7,6%  i7180 ra628P3,2%  i8190 ra75P0,6%  E91100 rah 70h P0,0%     Samtals S!6 868 S!P 100%   h   G 2 TAFLA XIII ' Y?ZZ:}}~@@@?ZZ;^^^^@@@@Y       h "4 4 r*C Karl?KonaRSamtals   1984( 27(56,3%)=21(43,7%)T?48 1985\( 59(68,6%)\=27(31,4%\T?86  19867( 41(55,4%)7=33(44,6%)7T?74  \Ԑ1987( 34(56,7%)=26(43,3%)T?60  71988( 52(67,5%)=25(32,5%)T?77  1989( 37(52,1%)=34(47,9%)T?71  1990( 42(60,0%)=28(40,0%)T?70  1991~( 55(72,4%)~=21(27,6%)~T?76  1992Y ( 43(58,9%)Y =30(41,1%)Y T?73  ~19934 ( Ԑ42(56,0%)4 =33(44,0%)4 T?75  Y 1994 ( 46(59,0%) =32(41,0%) T?78  4 1995 ( 45(56,3%) =35(43,7%) T?80       Samtals 'n 523(60,2%) <345(39,8%) T868   ' ?4 4 <DL  X 34 <DL4 <DL TAFLA XIV ' w?ZZ;^^^^@@@@ ?ZZ;>n@@@@@@@@@w ,     ,v4 <DL4 r1.% 2./43.7\4.@5.I6.Q27.YSamt. &  &8198432& 5038o4A#0J3RE1Z448&  &8198568& 80438o0A#0J5RE2Z486&  &81986r59r% 10r043r8o0rA#1rJ0rRE1rZ474&  &81987M40M% 13M041M8o2MA#А1MJ3MRE0MZ460&  r&81988(51(% 14(044(8o3(A#2(J2(RE1(Z477&  M&8198948% 120438o1A#3J3RE1Z471&  (&8199050& 90458o3A#1J2RE0Z470&  &8199152% 170428o3A#1J1RE0Z476&  &8199251% 110408o5A#2J3RE1Z473&  &81993o49o% 12o044o8o5oA#2oJ3oRE0oZ475&  &81994J59J& 7J042J8o4JA#0JJ4JRE2JZ478&  o&81995%49%% 11%042%8o5%A#4%J6%RE3%Z480&          J& Samt.608% 129/4327J35@17I35Q А12Z4868   % 'Խо ? 3ВDSK2 4+l2  T / #6\  P6Q 'P#*Skilgreining  t?flu: 1. Alvarlegur geWsjCkd;mur. 2. Ofnautn fengis. 3. Ofnautn vana og f1kniefna. 4. B%Wi liWur 1. og 2. 5. B%Wi liWur 1. og 3. 6. B%Wi liWur 2. og 3. 7. LiWir 1., 2. og 3. о# b\  PC'P# 2`Um 20. gr. ' ? + kv%Wi Yetta er efnislega samhlj;Wa 14. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Einungis maki Yess sem ;skaW er eftir aW s%ti nauWungarvistun, %ttingjar hans 1 beinan legg og systkini, l?grWamaWur hans eWa rWsmaWur og f)lagsmlastofnun eWa samsvarandi fulltrCi sveitarstj;rnar  dvalarstaW hans geta lagt fram beiWni um samYykki d;msmlarWuneytisins til nauWungarvistunar.   H 2`Um 21. gr. ' ? + 0 21. gr. er m%lt fyrir um form, efni og fylgig?gn meW beiWni um nauWungarvistun. H)r er um aW r%Wa s?mu atriWi og nC Yegar er ;skaW eftir aW veittar verWi upplUsingar um  st?WluWu eyWublaWi sem d;msmlarWuneytiW hefur ltiW CtbCa. EyWublaW Yetta hefur veriW notaW um rabil 1 rWuneytinu og komin reynsla  notkun Yess. Fram kemur 1 1. mgr. aW beiWni skuli aW jafnaWi rituW  eyWublaW sem rWuneytiW l%tur 1 t).  + 0 2. mgr. er rakiW hvaWa atriWi skuli koma fram 1 beiWninni og Yarfnast Yau ekki skUringa.  + 0 3. mgr. er fjallaW um l%knisvottorW sem vallt skal fylgja beiWni. VottorWiW skal aW jafnaWi ritaW  eyWublaW sem rWuneytiW l%tur 1 t). L1kt og meW beiWni er ekki gert aW ;frv1kjanlegu formskilyrWi aW vottorW s) ritaW  sl1kt eyWublaW. Gert er rW fyrir aW d;msmlarWuneytiW sji um aW senda Yessi eyWubl?W og eyWubl?W Yau sem getiW er um 1 1. mgr.  viWeigandi sjCkrahCs, og aW Yau liggi jafnframt frammi hj l?greglustj;rum, sUslum?nnum og heilsug%slust?Wvum. VottorW m ekki vera eldra en Yriggja daga Yegar YaW berst rWuneytinu nema alveg s)rtaklega standi . SC verklagsregla hefur m;tast hj l%knum, ef um er aW r%Wa einstakling sem vistaWur er skv. 48 klst. reglunni 1 sjCkrahCsi, aW kallaW er eftir utanaWkomandi l%kni, oftast eftir geWl%kni af ?Wru sjCkrahCsi, til aW skoWa hinn vistaWa og skrifa umr%tt l%knisvottorW. Xykir mikilv%gt fyrir framhaldandi meWferW sjCklingsins og traust milli hans og Yeirra l%kna sem annast hann aW l%knar  Yeirri stofnun sem hann er vistaWur 1 komi ekki meW formlegum h%tti aW beiWni um nauWungarvistun. Ekki Yykir aW svo st?ddu st%Wa til aW l?gfesta sl1ka reglu, en henni er nC Yegar fylgt af l%knum og hennar Yv1 getiW h)r til upplUsingar.  + 0 4. mgr. er fjallaW um kostnaW af l%knisvottorWi en hann fellur  r1kissj;W.  2`Um 22. gr. ' ? + 0 22. gr. er fjallaW um Y meWferW sem ml, er snerta nauWungarvistun, skulu hlj;ta 1 d;msmlarWuneytinu.  + 0 1. mgr. og 3. mgr. er r)ttuW mlshraWaregla og ranns;knarregla stj;rnsUslur)ttarins sem fram koma 1 9. og 10. gr. stj;rnsUslulaga. L?gW er hersla  aW mlum Yessum s) hraWaW svo sem kostur er. Ef ekki er unnt aW afgreiWa ml  grundvelli beiWni og meWfylgjandi l%knisvottorWs getur rWuneytiW til aW mynda kallaW eftir ums?gn trCnaWarl%knis rWuneytisins, sbr. 23. gr.  + 0 2. mgr. er kveWiW svo  aW kv%Wi 13., 14. og 18. gr. stj;rnsUslulaga gildi ekki viW meWferW mla um nauWungarvistun. Xessar lagagreinar stj;rnsUslulaga fjalla um andm%lar)tt aWila mls, tilkynningu til hans um meWferW mls og heimild hans til Yess aW f mli frestaW til Yess aW kynna s)r g?gn Yess og tj sig um YaW. Vegna s)reWlis Yessara mla verWur ekki hj Yv1 komist aW Yau s%ti aW hluta til afbrigWilegri mlsmeWferW.  + 0 staW kv%Wa 14. gr. stj;rnsUslulaga er svo um hnCtana bCiW aW l%knir s, er l%knisvottorW ritar skv. 3. mgr. 21. gr., kynni sjCklingi aW fyrirhugaW s) aW leggja fram beiWni um nauWungarvistun hans.  + 0 staW kv%Wa 13. gr. stj;rnsUslulaga er m%lt svo fyrir aW l%kni beri aW inna sjCkling eftir afst?Wu hans til beiWni um nauWungarvistun og skr niWur viWhorf hans til hennar 1 l%knisvottorW, sbr. eliW 3. mgr. 21. gr. MeW Yessu  aW vera tryggt aW viWhorf sjCklings liggi vallt fyrir 1 Yeim mlum sem koma til kasta rWuneytisins s) sjCk z$IԮlingur heilsu sinnar vegna Yess umkominn aW lUsa viWhorfum s1num til beiWninnar.  + 0 18. gr. stj;rnsUslulaga er m%lt fyrir um heimild mlsaWila til Yess aW f mli frestaW uns honum hefur gefist t1mi til Yess aW kynna s)r g?gn Yess og gera grein fyrir afst?Wu    оsinni. Vegna s)reWlis Yessara mla og nauWsynjar  aW afgreiWa Yau n tafar verWur ekki hj Yv1 komist aW afnema Y frestunarheimild sem 18. gr. stj;rnsUslulaga felur 1 s)r. Ella er h%tta  aW nauWungarvistun verWi gagnslaus sem skilvirkt neyWarCrr%Wi. HiW sama gildir um Y l%knismeWferW sem nauWungarvistun er %tlaW aW tryggja sjCklingi og afstUra Yar meW yfirvofandi h%ttu fyrir heilsu sjCklingsins eWa annarra sem hann g%ti skaWaW. 2`Um 23. gr. ' ? + 0 23. gr. er aW finna kv%Wi um trCnaWarl%kni d;msmlarWuneytisins. kv%WiW er aW mestu leyti samhlj;Wa 17. gr. gildandi l?gr%Wislaga, en h)r er Y; aW finna YaW nUm%li aW trCnaWarl%knir hefur jafnan heimild til aW kynna s)r sjCkraskr hins nauWungarvistaWa. Hlutverk trCnaWarl%knis er aW gefa rWuneytinu ums?gn ef Y?rf krefur Wur en kv?rWun er tekin um hvort nauWungarvistun skuli heimiluW eWa ekki. Til Yess aW sC ums?gn verWi sem best Cr garWi gerW verWur trCnaWarl%knirinn aW hafa heimild til aW kynna s)r sjCkraskr hins nauWungarvistaWa. Reglur um sjCkraskrr eru 1 reglugerW um sjCkraskrr og skUrslugerW varWandi heilbrigWisml nr. 227/1989, sbr. reglugerW nr. 545/1995.  + R)tt er aW taka fram aW samkv%mt gildandi l?gum hv1lir sC skylda  trCnaWarl%kni rWuneytisins aW sj um aW nauWungarvistuWum manni s) gerW grein fyrir Yeim r)tti s1num aW leita Crlausnar d;mst;la um kv?rWun rWuneytisins um vistun. Skv. 1. mgr. 25. gr. frumvarpsins hv1lir sC skylda  vakthafandi sjCkrahCsl%kni og ber yfirl%knir byrgW  aW henni s) framfylgt, sbr. 2. mgr. s?mu greinar. "Um 24. gr.  + 0 24. gr. er aW finna kv%Wi um kv?rWun d;msmlarWuneytisins vegna beiWni um nauWungarvistun og birtingu hennar. kv%Wi 24. og 25. gr. fela 1 s)r afbrigWi fr birtingu og leiWbeiningarskyldu stj;rnvalda sem fram kemur 1 20. gr. stj;rnsUslulaga. Xannig er kv?rWun, ef beiWni er samYykkt, send yfirl%kni  hlutaWeigandi sjCkrahCsi. XaW er s1Wan  byrgW yfirl%knis aW sjCklingi s) leiWbeint um st%Wur nauWungarvistunar og fleiri atriWi, sbr. 25. gr. kv?rWun d;msmlarWuneytis um hvort nauWungarvistun skuli heimiluW skal vera skrifleg og r?kstudd. Xar skal geta Yess hven%r beiWni kom fram og aW hverjum hCn lCti o.fl. MiWaW er viW aW r?kstuWningur verWi stuttur meW sk1rskotun til lagaheimilda og meW v1sun til l%knisvottorWs og eftir atvikum til annarra mlsatvika. Greinin er hliWst%W 2. mgr. 16. gr. gildandi laga, en h)r er Y; aW finna YaW nUm%li aW lj;srit af l%knisvottorWi Yv1 er fylgdi beiWni skuli fylgja kv?rWun Yegar hCn er send yfirl%kni  hlutaWeigandi sjCkrahCsi. Sl1kt getur skipt mli og er til hjlpar Yeim sem taka  m;ti viWkomandi einstaklingi. Xessari reglu hefur veriW fylgt 1 d;msmlarWuneytinu um rabil og er lagt til aW um l?gfestingu  Yeirri framkv%md verWi aW r%Wa.  + H%gt er aW afturkalla beiWni um nauWungarvistun allt Yar til kv?rWun hefur veriW tekin. Eftir aW d;msmlarWuneytiW hefur veitt samYykki sitt er YaW  valdsviWi yfirl%knis hvort hinum nauWungarvistaWa verWur haldiW 1 sjCkrahCsinu 1 allt aW 15 daga eWa lok nauWungarvistunar kveWin fyrr 1 samr%mi viW meginreglu 29. gr. 7 2`Um 25. gr. E%JԌ' ? + 0 25. gr. er fjallaW um kynningu  r)ttarst?Wu nauWungarvistaWs manns. Vakthafandi sjCkrahCsl%knir skal kynna nauWungarvistuWum manni n tafar Yau atriWi sem greind er 1 a-, b-, c- og d-liWum 1. mgr., nema sl1kt s) bersUnilega YUWingarlaust vegna stands hans. Skv. 2. mgr. hefur yfirl%knir eftirlit meW og ber byrgW  aW kv%Wum 1. mgr. s) framfylgt. HeilbrigWisrWherra er heimilt aW setja nnari reglur um kynningu  r)ttarst?Wu nauWungarvistaWs manns samkv%mt Yessari grein.    о "Um 26. gr.  + 0 26. gr. er kv%Wi um skrningu 1 sjCkraskr  Umsum atriWum er tengjast nauWungarvistun. 0 1. mgr. kemur fram hvaWa atriWi skr skuli 1 sjCkraskr nauWungarvistaWs manns, eftir Yv1 sem viW  hverju sinni. Skal skrning fara fram svo flj;tt sem verWa m eftir komu hins nauWungarvistaWa manns 1 sjCkrahCsiW. Vakthafandi sjCkrahCsl%knir s)r um aW skr Yessi atriWi, en yfirl%knir hefur eftirlit meW og ber byrgW  skrningunni skv. 2. mgr. kv%Wi Yetta er hliWst%tt kv%Wum reglugerWar nr. 227/1991 um sjCkraskrr og skUrslugerW varWandi heilbrigWisml, sbr. reglugerW nr. 545/1995. HeilbrigWisrWherra hefur heimild til aW setja nnari reglur um skrningar samkv%mt Yessari grein. 7 2`Um 27. gr. 'Ľ ?Ծ + 0 27. gr. er aW finna nUm%li. Xar er kveWiW  um r)tt nauWungarvistaWs manns til aW nj;ta rWgjafar og stuWnings s)rstaks rWgjafa vegna sjCkrahCsdvalarinnar og meWferWar Yar. Mikilsvert er aW maWur sem sviptur er frelsi meW Yessum h%tti eigi r)tt  rWgj?f og stuWningi hlutlauss aWila sem fylgst getur meW Yv1 aW r)ttindi hins nauWungarvistaWa s)u virt og eftir atvikum aWstoWaW hann viW kr?fugerW skv. 30. gr. Gert er rW fyrir aW starfi rWgjafa samkv%mt Yessari grein sinni maWur meW fagmenntun  sviWi f)lagsrWgjafar eWa slfr%Wi eWa  ?Wrum samb%rilegum sviWum. L1kur eru  aW hlutastarf s) n%gilegt, en Yar sem h)r er um nUm%li aW r%Wa verWur reynslan aW leiWa 1 lj;s hve r1k Y?rf verWur fyrir vinnuframlag rWgjafans.  + Vakthafandi l%knir skal tilkynna nauWungarvistuWum manni Yegar 1 staW um r)tt hans samkv%mt Yessari grein, sbr. b-liW 1. mgr. 25. gr., og skal hann hafa samband viW rWgjafann ;ski hinn nauWungarvistaWi eftir Yv1, sbr. 2. mgr. 27. gr. Xar er einnig m%lt fyrir um r)tt nauWungarvistaWs manns til aW r%Wa viW rWgjafa sinn einslega um hvaWeina sem nauWungarvistunina varWar og hafa samband viW hann reglulega. S varnagli er Y; sleginn aW takmarka megi Yetta ef stand hins nauWungarvistaWa er Yannig aW YaW hafi enga YUWingu. Einnig er m%lt fyrir um aW rWgjafinn skuli hafa aWgang aW sjCkraskr hins nauWungarvistaWa.  + 0 3. mgr. er m%lt fyrir um Yagnarskyldu rWgjafa um atriWi er hann f%r vitneskju um 1 starfi s1nu eWa vegna Yess og um refsingu fyrir brot  Yagnarskyldu. X?rf er  s)rst?ku kv%Wi um Yagnarskyldu rWgjafa Yar sem gera m rW fyrir aW rWgjafi sinni Yv1 starfi sem hlutastarfi og Yv1 ekki tryggt aW Yagnarskylda hv1li  honum samkv%mt l?gum um r)ttindi og skyldur starfsmanna r1kisins, nr. 70/1996, sbr. niWurlag 1. mgr. 1. gr. laganna.  + 0 4. mgr. segir aW Y;knun rWgjafa, sem s)rstaklega skal rWinn til Yess aW veita nauWungarvistuWum m?nnum aWstoW, skuli greiWast Cr r1kissj;Wi.  + Skv. 5. mgr. skal d;msmlarWherra setja nnari reglur um rWningu rWgjafa samkv%mt Yessari grein, um r)ttindi hans og skyldur og Y;knun honum til handa. Xykir r)tt aW d;msmlarWherra setji reglur Yessar fremur en heilbrigWisrWherra, m.a. til Yess aW tryggja sjlfst%Wi og hlutleysi rWgjafans gagnvart heilbrigWisyfirv?ldum. z$KԌ 2`Um 28. gr. ' ? + kv%Wi 28. gr. er nUm%li. Xar er m%lt fyrir um hvers konar meWferW unnt er aW Yvinga nauWungarvistaWan mann til aW s%ta.  + MeW YvingaWri lyfjagj?f er tt viW alla lyfjagj?f, hvort sem hCn tengist beint Yeim geWsjCkd;mi eWa Yv1 standi sem leiddi til nauWungarvistunarinnar eWa ?Wru. EWli mls samkv%mt er h)r fyrst og fremst um aW r%Wa nauWsynlega lyfjagj?f vegna Yess sjCkd;ms eWa stands sem vistunin byggist , en annaW g%ti einnig komiW til. Samkv%mt Yv1 v%ri h%gt aW Yvinga nauWungarvistaWan mann til aW taka sUklalyf ef sl1kt v%ri nauWsynlegt. Taka m sem d%mi einstakling sem haldinn er geWsjCkd;mi og reynt hefur aW svipta sig l1fi. Hann getur 1 kj?lfariW fengiW sUkingu sem g%ti reynst banv%n, en neitaW aW taka inn sUklalyf. 0 sl1kum tilvikum v%ri yfirl%kni heimilt aW beita YvingaWri lyfjagj?f. MeW YvingaWri meWferW er tt viW alla Y meWferW sem nauWsynleg kann aW vera nauWungarvistuWum manni.  + Fram kemur 1 1. mgr. aW maWur, sem nauWungarvistaWur er 1 sjCkrahCsi n Yess aW samYykki d;msmlarWuneytis liggi fyrir, skuli hvorki s%ta YvingaWri lyfjagj?f n) annarri YvingaWri meWferW nema skilyrWum 3. mgr. s) fulln%gt.  + 0 2. mgr. segir aW maWur, sem nauWungarvistaWur er til meWferWar 1 sjCkrahCsi meW samYykki d;msmlarWuneytis, skuli einungis s%ta YvingaWri lyfjagj?f samkv%mt kv?rWun yfirl%knis, og sama  viW um aWra YvingaWa meWferW. Undantekningarkv%Wi 3. mgr. getur Y; tt viW eftir atvikum.  + 0 3. mgr. er m%lt fyrir um aW vakthafandi l%knir geti tekiW kv?rWun um YvingaWa lyfjagj?f eWa aWra YvingaWa meWferW Yegar hinn nauWungarvistaWi er sjlfum s)r eWa ?Wrum h%ttulegur eWa l1fi hans eWa heilsu yrWi annars stefnt 1 voWa. Gildir Yetta hvort heldur um er aW r%Wa nauWungarvistun  grundvelli 48 klst. reglunnar, sbr. 2. mgr. 19. gr., eWa vistun sem samYykkt hefur veriW af d;msmlarWuneyti, sbr. 3. mgr. s?mu greinar. kv?rWun vakthafandi l%knis um YvingaWa lyfjagj?f eWa aWra YvingaWa meWferW skal bera svo flj;tt sem verWa m undir yfirl%kni og skal hann taka kv?rWun um frekari meWferW.  + Samkv%mt 4. mgr. getur heilbrigWisrWherra sett nnari reglur um YvingaWa lyfjagj?f og aWra YvingaWa meWferW samkv%mt Yessari grein.  2`Um 29. gr. ' ? + 0 29. gr. er fjallaW um lok nauWungarvistunar. Xar kemur sC meginregla fram aW nauWungarvistun megi aldrei haldast lengur en yfirl%knir telur hennar Y?rf. Ef um er aW r%Wa nauWungarvistun skv. 2. mgr. 19. gr. m hCn aldrei haldast lengur en 48 klst, nema samYykki d;msmlarWuneytis komi til, sbr. 3. mgr. s?mu greinar. NauWungarvistun skv. 48 klst. reglunni getur einnig lokiW ef l?gm%ti hennar hefur veriW boriW undir d;mst;la og d;mari kemst aW Yeirri niWurst?Wu aW hCn skuli falla niWur. XaW er hins vegar litaml hvort vistun  grundvelli 48 klst. reglunnar skuli falla niWur ef leitaW hefur veriW eftir samYykki d;msmlarWuneytis skv. 3. mgr. 19. gr. og rWuneytiW kveWur Wur en 48 stundir eru liWnar fr Yv1 aW vistunin h;fst aW framhaldandi vistun verWi ekki samYykkt. 0 Yessum tilvikum verWur aW l1ta svo  aW vistun 1 allt aW 48 klst. standi ef yfirl%knir metur stand hins vistaWa manns svo aW hennar s) Y?rf.  + Vistun sem samYykkt hefur veriW af d;msmlarWuneyti lUtur s?mu l?gmlum og 48 klst. vistunin aW Yv1 leyti aW hCn m aldrei haldast lengur en yfirl%knir telur hennar Y?rf. Hmarkst1minn er hins vegar 15 s;larhringar fr dagsetningu kv?rWunar rWu z$LԮneytisins. Heildart1mi nauWungarvistunar samkv%mt frumvarpi Yessu getur Yv1 orWiW allt aW 17 s;larhringar ef hlutaWeigandi hefur fyrst veriW vistaWur  grundvelli 48 klst. reglunnar og s1Wan  grundvelli samYykkis d;msmlarWuneytis.  + 0 2. mgr. segir aW framlengja megi nauWungarvistun manns ef krafa hefur veriW gerW fyrir d;mi um aW hann verWi sviptur sjlfr%Wi s1nu. Skylda hv1lir  d;mara aW tilkynna yfirl%kni  sjCkrahCsi um kr?funa og skal YaW gert meW s1mskeyti eWa ?Wrum tryggilegum h%tti. Er Yetta 1 samr%mi viW lit umboWsmanns AlYingis 1 mlinu nr. 928/1993. 0 litinu segir m.a.:  XM  + ?Svo sem fram kemur 1 br)fi d;mstj;rans 1 Reykjav1k til m1n 15. gCst 1994, verWur ekki leitt af kv%Wum l?gr%Wislaga nr. 68/1984, aW h)raWsd;mi s) skylt aW tilkynna l%kni, aW beiWni um sjlfr%Wissviptingu sjCklings, sem hefur veriW lagWur inn gegn vilja s1num, hafi veriW l?gW fyrir d;mst;linn. (g l1t svo , aW sC framkv%md s)  engan htt fulln%gjandi eWa 1 samr%mi viW sj;narmiW um r)ttar?ryggi sjCklinga, sem Yannig eru vistaWir  sjCkrahCsi, aW YaW hv1li  aWstandendum Yeirra aW koma Yv1 til skila til hlutaWeigandi yfirl%knis, aW gerW hafi veriW krafa fyrir h)raWsd;mi um sjlfr%Wissviptingu. Tryggara v%ri aW setja YaW skilyrWi fyrir framhaldandi vistun sjCklings  grundvelli 2. mgr. 19. gr. l?gr%Wislaga, aW yfirl%kni  viWkomandi deild sjCkrahCss b%rist staWfesting fr h)raWsd;mi um YaW, aW sl1k krafa hafi veriW gerW fyrir d;mst;lnum. (g tel einnig r)tt, miWaW viW nCverandi framkv%md, aW d;ms og kirkjumlarWuneytiW taki til athugunar, hvort ekki s) st%Wa til aW m%la fyrir um Yetta atriWi 1 l?gr%Wisl?gum, Yannig aW h)raWsd;mur sendi yfirl%kni viWkomandi deildar, Yar sem sjCklingurinn er vistaWur, staWfestingu  Yv1, aW krafa hafi veriW gerW fyrir d;mst;lnum um sjlfr%Wissviptingu sjCklingsins.   + kv?rWun um framlengingu vistunar 1 Yessum tilvikum tekur yfirl%knir. 2`Um 30. gr. ' ? + 0 30. gr. er m%lt fyrir um skilyrWislausan r)tt nauWungarvistaWs manns til aW leita Crlausnar d;mst;la um vistunina, hvort sem hCn byggist  2. eWa 3. mgr. 19. gr. Einnig er Yar kveWiW  um r)tt Yess sem gert hefur veriW aW s%ta YvingaWri lyfjagj?f eWa meWferW skv. 28. gr. aW bera Y kv?rWun undir d;mst;la.  + Samkv%mt gildandi l?gum  maWur sem vistaWur er 1 sjCkrahCsi gegn vilja s1num meW samYykki d;msmlarWuneytis r)tt  leita Crlausnar d;mst;la um kv?rWun rWuneytisins um vistunina, en ekki er vikiW aW Yv1 1 l?gunum hvort heimilt s) aW bera kv?rWun um vistun skv. 48 klst. reglunni undir d;mst;la. 0 1. mgr. er kveWiW skUrt  um aW r)tturinn til aW bera nauWungarvistun undir d;mst;la gildi 1 ?llum tilvikum.  + R)ttur til aW bera l?gm%ti nauWungarvistunar undir d;mst;la er tryggWur 1 4. mgr. 5. gr. mannr)ttindasttmla Evr;pu, sbr. l?g nr. 62/1994, svo og 1 4. mgr. 67. gr. stj;rnarskrrinnar, sbr. 4. mgr. 5. gr. stj;rnskipunarlaga, nr. 97/1995. kv%Wi stj;rnarskrrinnar hlj;War svo:  + ?Hver s sem er af ?Wrum st%Wum sviptur frelsi  r)tt  aW d;mst;ll kveWi  um l?gm%ti Yess svo flj;tt sem verWa m. Reynist frelsissvipting ;l?gm%t skal hann Yegar ltinn laus.   + 0 greinargerW meW Wurnefndri 5. gr. stj;rnarskrrinnar segir aW Yetta kv%Wi snCi s)rstaklega aW aWst?Wu Yar sem maWur er sviptur frelsi af ?Wrum st%Wum en meW handt?ku vegna gruns um refsiverWa httsemi. Undir Yetta geti t.d. tt tilvik Yar sem frelsissvipting er studd viW heimild 1 l?gr%Wisl?gum, nr. 68/1984. S munur s) hins vegar  Yessu kv%Wi og kv%Winu um r)ttarst?Wu handtekinna manna aW 1 fyrrnefnda tilvikinu s) fortakslaus skylda aW leiWa mann alltaf fyrir d;mara ef hann er ekki ltinn laus 1 kj?lfar handt?ku. S1Wan segir orWr)tt:  + ?Samkv%mt 4. mgr. 5. gr. frumvarpsins gildir Yetta  hinn b;ginn ekki um st?Wu Yess sem er sviptur frelsi af ?Wrum st%Wum, heldur er rWgert aW hann skuli alltaf eiga kost  aW bera l?gm%ti frelsissviptingarinnar undir d;mst;la ef hann ;skar eftir Yv1. st%Wan fyrir Yessum mun er einkum sC aW 1 tilvikum sem falla undir 4. mgr. er frelsissvipting aW ?Wru j?fnu reist  stj;rnsUslukv?rWun sem fer eftir reglum um mlsmeWferW 1 stj;rnsUslul?gum, nr. 37/1993. AWgangur aW d;mara 1 Yeim tilvikum Yj;n z$NԮar Yv1 einkum tilgangi mlskots til endurskoWunar  stj;rnvaldskv?rWun. Vert er aW benda  aW reglan 1 4. mgr. 5. gr. frumvarpsins getur faliW 1 s)r sjlfst%Wan r)tt til aW f mli um frelsissviptingu skotiW til d;mst;la Y;tt ekki s) kveWiW  um sl1kan r)tt 1 s)rl?gunum sem geyma heimild til frelsissviptingarinnar. X er st%Wa til aW vekja athygli  aW 1 4. mgr. 5. gr. er ekki m%lt fyrir um aW frelsissviptur maWur eigi r)tt  aW f Crlausn d;mst;ls um ml sitt innan kveWinna t1mamarka, heldur er sagt aW Yetta verWi aW gerast svo flj;tt sem verWa m. Xessi orW getur Yurft aW skUra meW hliWsj;n af eWli frelsissviptingar hverju sinni, en %tla m aW kr?fur yrWu aW ?Wru j?fnu gerWar til Yess aW ekki yrWi fariW 1 Yessum efnum fram Cr viWmiWunarm?rkunum skv. 3. mgr. 5. gr. sem r%dd voru aW framan nema viWhl1tandi st%Wur Y%ttu r)ttl%ta YaW. Um 4. mgr. 5. gr. m aW endingu vekja athygli  aW 1 s1Wari mlsliW kv%Wisins er rWgert aW maWur skuli ltinn laus ef d;mst;ll kemst aW Yeirri niWurst?Wu aW frelsissvipting s) ;l?gm%t og b%ri aW fylgja sl1kri kv?rWun Yegar 1 staW.   + 0 liti umboWsmanns AlYingis fr 11. janCar 1996 1 mlinu nr. 1265/1994 er fjallaW um r)tt aWila til aW bera l?gm%ti nauWungarvistunar skv. 48 klst. reglunni undir d;mst;la. 0 liti s1nu gerir umboWsmaWur grein fyrir Yv1 aW 1 gildandi l?gr%Wisl?gum s) einungis gert rW fyrir Yv1 aW heimilt s) aW leita Crlausnar d;mst;la um kv?rWun rWuneytis um nauWungarvistun, en ekki s) vikiW aW sl1kum r)tti 1 sambandi viW vistun  grundvelli 48 klst. reglunnar. Reglan 1 4. mgr. 67. gr. stj;rnarskrrinnar geti aftur  m;ti faliW 1 s)r sjlfst%Wan r)tt til Yess aW f mli um frelsissviptingu skotiW til d;mst;la, enda Y;tt ekki s) kveWiW  um sl1kan r)tt 1 l?gunum. UmboWsmaWur segir s1Wan orWr)tt 1 umr%ddu liti:  + ?MeW tilliti til mikilv%gis Yess, aW l?g, sem kveWa  um 1hlutun um pers;nur)ttindi manna, m%li meW skUrum h%tti fyrir um framkv%md Yeirra mla, tel )g Y; r)tt, aW um ofangreind atriWi verWi tekin skUr kv%Wi 1 l?gr%Wisl?g, en Yar er, svo sem gerW hefur veriW grein fyrir h)r aW framan, aW finna reglur um nauWungarvistun einstaklinga  sjCkrahCsum, m.a. um skilyrWi fyrir sl1kri vistun og mlsmeWferW. (g tel Yv1, aW eWlilegt s) aW 1 Yeim l?gum komi fram Y%r reglur, sem leiWa m samkv%mt framans?gWu af 4. mgr. 67. gr. stj;rnarskrrinnar. Xannig yrWi kveWiW  um, aW einstaklingur, sem sviptur hefur veriW frelsi s1nu og vistaWur  sjCkrahCsi, sbr. 2. mgr. 13. gr. l?gr%Wislaga, %tti r)tt  Yv1 aW bera l?gm%ti Yeirrar frelsissviptingar undir d;mst;la og kveWiW  um skj;ta meWferW sl1kra mla fyrir d;mst;lum, svo sem 3. mgr. 18. gr. laganna m%lir fyrir um, aW Yv1 er snertir kv?rWun d;ms og kirkjumlarWuneytisins samkv%mt 3. mgr. 13. gr., sbr. 14.!17. gr. laganna.   + kv%Wi 2. mgr. er nUm%li. Xar er m%lt fyrir um r)tt manns, sem gert hefur veriW aW s%ta YvingaWri lyfjagj?f eWa meWferW skv. 28. gr., til aW bera Y kv?rWun undir d;mst;la. Um nnari skilgreiningu  hugt?kunum YvinguW lyfjagj?f og YvinguW meWferW v1sast til athugasemda um 28. gr.  + Ekki er skilyrWi aW kv?rWun um nauWungarvistun skuli jafnframt tekin til athugunar, ef kv?rWun um YvingaWa lyfjagj?f eWa aWra YvingaWa meWferW er borin undir d;mst;la, og ?fugt. H)r er um tv%r sjlfst%War kvarWanir aW r%Wa, en vissulega getur YaW komiW til aW maWur beri b%Wi kv?rWun um nauWungarvistun og YvingaWa lyfjagj?f eWa meWferW undir d;mst;la.  + 0 3. mgr. er m%lt fyrir um aW krafa skv. 1. eWa 2. mgr. skuli vera skrifleg og aW rWgjafi skuli aWstoWa viW kr?fugerW, ef Yess er ;skaW, og sj um aW d;mst;li berist krafan Yegar 1 staW. 7 z$OԌ7 P 2`Um 31. gr. ' ? + 0 31. gr. er fjallaW um mlsmeWferW fyrir d;mi.  + M%lt er fyrir um 1 1. mgr. aW kr?fu skv. 30. gr. skuli taka fyrir n tafar. D;mari skipar s1Wan Yeim sem kr?fu ber fram talsmann samkv%mt kv%Wum laga um meWferW opinberra mla um verjendur eftir aW hafa gefiW honum kost  aW bera fram ;sk um hver skipaWur verWi.  + Ef um er aW r%Wa kr?fu um niWurfellingu vistunar skv. 2. mgr. 19. eWa kv?rWun um YvingaWa lyfjagj?f eWa meWferW skal d;mari skv. 2. mgr. tilkynna yfirl%kni viWkomandi deildar um kr?funa og skal hann Yegar 1 staW lta d;maranum 1 t) athugasemdir s1nar Yar sem gerW er grein fyrir st%Wum vistunar eWa YvingaWrar lyfjagjafar eWa meWferWar.  + 0 3. mgr. er m%lt fyrir um aW ef krafist er niWurfellingar nauWungarvistunar sem samYykkt hefur veriW af d;msmlarWuneyti skuli rWuneytiW lta viWkomandi d;mst;li 1 t) ?ll g?gn sem vistunin er reist , samt athugasemdum s1num ef Yv1 er aW skipta.  + 0 4. mgr. er v1saW til II. kafla um sviptingu l?gr%Wis eftir Yv1 sem viW . Xau ml, eins og ml samkv%mt Yessari grein, s%ta afbrigWilegri meWferW einkamla eins og nnar er reifaW 1 athugasemdum um Yann kafla.  + kv%Wi 5. mgr. m%lir fyrir um hraWa mlsmeWferW Yar sem brUna nauWsyn ber til skj;trar Crlausnar d;mara um kr?fur skv. 30. gr. D;mari CrskurWar um hvort kv?rWunin sem borin er undir d;mst;l skuli standa eWa hCn felld Cr gildi.  + 0 6. mgr. kemur fram aW Yegar ;skaW er eftir samYykki d;msmlarWuneytis til nauWungarvistunar manns, sem dvelur nauWugur  sjCkrahCsi samkv%mt kv?rWun l%knis skv. 2. mgr. 19. gr., og sC kv?rWun hefur veriW borin undir d;mst;l, skuli rWuneytiW n tafar tilkynna viWkomandi d;mst;li um kr?funa og um lyktir mlsins er YaW hefur hlotiW afgreiWslu 1 rWuneytinu. X kemur Yar einnig fram aW meWferW mls fyrir d;mi fresti ekki mlsmeWferW 1 rWuneytinu. 2`Um 32. gr. ' ? + kv%Wi 1. mgr. 32. gr. m%lir fyrir um skyldu til aW d%ma sjlfrWa manni b%tur Cr r1kissj;Wi vegna nauWungarvistunar hans ef l?gm%t skilyrWi hefur brostiW til sl1krar aWgerWar, hCn hefur staWiW lengur en efni st;Wu til eWa aW henni hefur veriW staWiW  ;Yarflega h%ttulegan, s%randi eWa m;Wgandi htt.  + 0 1. mgr. er v1saW til Yeirra skilyrWa sem rakin eru 1 19. gr. kv%Wi Yetta er 1 samr%mi viW 67. gr. stj;rnarskrrinnar, nr. 33/1944, sbr. stj;rnskipunarl?g, nr. 97/1995. Xar segir 1 5. mgr. 5. gr. aW maWur, sem sviptur hefur veriW frelsi aW ;sekju, skuli eiga r)tt til skaWab;ta. 0 greinargerW meW frumvarpi Yv1 til stj;rnskipunarlaga sem varW aW l?gum nr. 97/1995 kemur fram aW gert s) rW fyrir aW nnari reglur um b;tar)tt manns vegna frelsissviptingar verWi settar 1 almenn l?g og Yar verWi aW taka afst?Wu til atriWa varWandi m.a. skilyrWi fyrir b;tar)ttinum. Xar kemur einnig fram aW b;tar)ttur geti falliW brott ef maWur telst sjlfur hafa tt s?k  Yv1 aW gripiW hafi veriW til sviptingar frelsis hans eWa frelsissvipting hafi orWiW svo l?ng sem raun ber vitni. Segir jafnframt aW sl1kar reglur verWi Y; aW sjlfs?gWu aW samrUmast kv%Wum stj;rnarskrrinnar. kv%WiW 1 32. gr. frumvarpsins tekur miW af 176. gr., sbr. og 2. mgr. 175. gr., laga um meWferW opinberra mla.  + 0 2. mgr. kemur fram aW b%ta skuli fjrtj;n og miska ef Yv1 er aW skipta.  + 0 3. mgr. er s1Wan r)ttaW aW almennar reglur skaWab;tar)ttarins gildi aW ?Wru leyti z$Q og er Yar tt viW reglur um r)ttarhrif eigin sakar, samYykkis o.fl.   R 1Um IV. kafla. ' ? + kv%Wi IV. kafla eru nUm%li 1 1slenskum l?gum. Xar er gert rW fyrir Yv1 aW fjrrWa maWur, sem ;h%gt  meW aW sj um fjrml s1n vegna veikinda eWa f?tlunar, geti ;skaW eftir Yv1 aW honum verWi skipaWur aWstoWarmaWur sem 1 frumvarpi Yessu er nefndur rWsmaWur. H%gt er aW fela rWsmanni umsj;n tiltekinna eigna skj;lst%Wings s1ns. RWsmaWur er undir opinberu eftirliti yfirl?grWanda og ber honum aW hafa samrW viW skj;lst%Wing sinn eftir Yv1 sem viW verWur komiW. Skj;lst%Wingur rWsmannsins glatar viW skipun rWsmanns gerh%fi s1nu yfir Yeim eignum sem faldar hafa veriW rWsmanni til umsj;nar, en getur hven%r sem er ;skaW eftir niWurfellingu rWsmennskunnar og aW honum verWi  nU fengin umrW eigna sinna. Skal yfirl?grWandi verWa viW Yeirri ;sk nema kv%Wi 48. gr. eigi viW. 0 merkingu kv%Wa frumvarpsins er hugtakiW rWsmaWur nUtt 1 1slensku lagamli en orWiW sjlft hefur Yekkst h)r um aldir. RWsmaWur er 1 Yeim skilningi s sem rWinn er til aW standa fyrir bCi og segja fyrir verkum 1 forf?llum og fjarveru hCsb;nda s1ns. Hinn almenni skilningur fellur Yv1 aW vissu marki vel aW notkun hugtaksins 1 frumvarpinu.  + Brr%Wi sem Yetta hefur ekki veriW 1 1slenskri l?ggj?f til Yessa, en Yekkist annars staWar  NorWurl?ndum. XaW kerfi sem lagt er til aW l?gfest verWi h)r  landi er Y; mun einfaldara og skUrara en fyrirkomulag svonefndrar rWsmennsku (samv%rgem#l  d?nsku, god mans institut  s%nsku og hjelpeverger  norsku) 1 ngrannal?ndum okkar.  + 0 Danm?rku getur einstaklingur ;skaW eftir Yv1 aW honum verWi skipaWur rWsmaWur (samv%rge), sbr. 7. gr. d?nsku l?gr%Wislaganna fr 1995. RWsmaWur og skj;lst%Wingur hans skulu samkv%mt Yv1 kv%Wi standa saman aW gerW l?ggerninga varWandi Yau fjrml skj;lst%Wingsins sem rWsmanninum hafa veriW falin. Skipun rWsmanns hefur Y; ekki Yau r)ttarhrif aW s sem ;skar eftir skipun rWsmanns s)r til aWstoWar glati gerh%fi s1nu. Geta Yv1 l?ggerningar skj;lst%Wingsins, sem hann stendur einn aW og l?ggerningar Yeir sem hann og rWsmaWurinn standa saman aW stangast . Xetta fyrirkomulag getur Yv1 valdiW ;vissu um r)ttarhrif sl1kra l?ggerninga. RWsmaWurinn er ekki undir opinberu eftirliti l1kt og l?grWamaWur og ekki skal tilkynna um skipun hans meW YinglUsingu  sama htt og um sviptingu l?gr%Wis v%ri aW r%Wa.  + 0 Sv1Yj;W er boWiW upp  tvenns konar opinber Crr%Wi Yekk rWsmennsku, en hefWbundin l?gr%Wissvipting var afnumin meW lagabreytingum Yar riW 1988. kv%Wi um Yetta er aW finna 1 Forldrabalken fr 1949. Xar er fyrst til aW nefna svokallaW ?God mans institut  sem  1slensku m%tti nefna tilsj;narmannskerfi. Samkv%mt Yv1 er h%gt aW skipa manni, sem Yarf aWstoW vegna heilsufarsst%Wna, Yroskahafta eWa annarra svipaWra atvika, tilsj;narmann (god man). Tilsj;narmaWurinn er eins konar rWunautur eWa aWstoWarmaWur skj;lst%Wingsins, en hefur engar formlegar heimildir til aW rWstafa eWa sj um eignir skj;lst%Wings s1ns. S) tilsj;n ekki n%gilegt Crr%Wi er m?guleiki  Yv1 aW skipa viWkomandi rWsmann ?f?rvaltere  sem hefur einkavald yfir Yeim mlefnum sem undir hann eru s)rstaklega l?gW. Tilsj;n er komiW  meW d;msath?fn og Yeir sem krafist geta skipunar tilsj;narmanns eru yfirl?grWandi, l?grWamaWur ef viWkomandi hefur ekki nW l?galdri, aWilinn sjlfur hafi hann nW 16 ra aldri og loks maki viWkomandi eWa nnustu %ttingjar. Hlutverk tilsj;narmanns er fyrst og fremst aW reka og vaxta eignir og tekjur skj;lst%Wings s1ns  arWb%ran og ?ruggan htt, en 1 Yv1 getur einnig falist aWstoW viW skj;lst%Winginn 1 mlefnum er viW koma pers;nulegri velferW hans. Tilsj;narmaWur er undir eftirliti yfirl?grWanda og d;mara og ber aW veita Yeim Y%r upplUsingar varWandi tilsj;nina sem Yeir fara fram . Xar sem skj;lst%Wing z$SԮurinn glatar ekki viW skipun tilsj;narmanns gerh%fi s1nu er YaW meginregla aW tilsj;narmaWur verWur aW hafa samYykki skj;lst%Wings s1ns til Yeirra l?ggerninga sem hann gerir. Xv1 ber tilsj;narmanni aW bera allar kvarWanir s1nar undir skj;lst%Wing sinn um mikilv%g mlefni sem eru tilsj;ninni viWkomandi, enda Y;tt ekki s) um aW r%Wa eiginlega l?ggerninga. Skortur  samYykki skj;lst%Wings tilsj;narmanns gerir YaW aW verkum aW l?ggerningurinn bindur hann almennt ekki. Skipun tilsj;narmanns er ekki birt opinberlega og ekki er um YaW aW r%Wa aW henni s) YinglUst  Y%r eignir sem undir tilsj;n falla.  + RWsmennsku (f?rvaltarskap) er 1 Sv1Yj;W komiW  meW d;msath?fn og  rinu 1988 kom hCn 1 staW hefWbundinnar l?gr%Wissviptingar. SkilyrWi skipunar rWsmanns eru Yau aW viWkomandi einstaklingur geti ekki annast mlefni s1n sjlfur vegna andlegrar eWa l1kamlegrar vanheilsu. Kr?fu um skipun rWsmanns geta sett fram Yeir s?mu og krafist geta skipunar tilsj;narmanns, en aW auki getur tilsj;narmaWur aWila krafist Yess aW honum verWi skipaWur rWsmaWur. Meginreglan er sC aW rWsmaWur r%Wur einn s1ns liWs til hvaWa rWstafana hann gr1pur vegna skj;lst%Wingsins, innan Yeirra marka sem rW er fyrir gert 1 skipun hans. Xrtt fyrir YaW  rWsmaWur almennt aW bera hugmyndir s1nar og fyrir%tlanir undir skj;lst%Winginn. Hversu v1Wt%k rWsmennska er fer eftir Y?rfum hvers og eins. Tilkynningu um skipun rWsmanns skal birta 1 l?gbirtingablaWi og YinglUsa sem hafti  Y%r eignir sem undir skipunarbr)f rWsmannsins falla. Auk Yess skal rWsmaWur tilkynna bankastofnunum um rWsmennsku ef undir hana falla inneignir 1 banka og tilkynna skal um rWsmennsku til hlutaf)lagsstj;rnar ef skj;lst%Wingur hans er hluthafi.  + 0 Noregi kallast rWsmennska ?hjelpevergeordning  og kv%Wi um hana er aW finna 1 l?gum nr. 3 fr 1927, um ?vergem#l for umyndige . L1kt og 1 tilsj;narmannskerfi Sv1a glatar viWkomandi einstaklingur ekki gerh%fi s1nu Y;tt honum s) skipaWur rWsmaWur (hjelpeverge). Hlutverk rWsmanns samkv%mt norskum r)tti er fyrst og fremst YaW aW sj um fjrml viWkomandi og vera l?glegur staWgengill hans. MarkmiWiW meW norska fyrirkomulaginu er ekki einkum YaW aW koma 1 veg fyrir aW skj;lst%Wingur rWsmanns fari ;skynsamlega meW fjrmuni s1na, l1kt og er Yegar viWkomandi er sviptur l?gr%Wi, heldur frekar aW f utanaWkomandi aWila til aW koma reglu  fjrml hans.  + H)r  landi gera gildandi l?gr%Wisl?g einungis rW fyrir Yv1 aW yfirl?grWandi geti skipaW einstaklingi l?grWamann s) hann sviptur sjlfr%Wi eWa fjrr%Wi. AWst%Wur hj m?rgum Yeim sem  aWstoW Yurfa aW halda til Yess aW annast fjrml s1n eru Yannig aW andlega teljast Yeir fullfr1skir, en vegna veikinda eWa l1kamlegrar f?tlunar eiga Yeir ;h%gt um vik meW aW sj um fjrhagsmlefni s1n svo vel s). Fjrr%Wissvipting og YaW sem henni fylgir er ekki %skilegur kostur fyrir Yennan h;p manna, og Y?rfin fyrir mildara Crr%Wi er Yv1 til staWar Y;tt ekki s) lj;st hversu mikil hCn er. X; m gera rW fyrir Yv1 aW eftirspurnin eftir sl1ku Crr%Wi aukist  n%stu rum. MeWal Yeirra sem bCast m viW aW mundu notf%ra s)r Yetta Crr%Wi eru aldraWir, og spr, sem liggja fyrir um fj?lgun 1 h;pi aldraWra  n%stu rum og ratugum, gefa til kynna aW Y?rf fyrir sl1kt Crr%Wi fari vaxandi.  + Oft fylgja Yv1 srindi, b%Wi hj viWkomandi einstaklingi og %ttingjum hans, aW Yurfa aW ganga 1 gegnum ferli fjrr%Wissviptingar, ekki s1st Yegar viWkomandi einstaklingur er b%rilega  sig kominn andlega, og margir telja YaW niWurl%gjandi. Svipting fjrr%Wis 1 sl1kum tilvikum gengur oftar en ekki lengra en nauWsynlegt er. RWsmennska m%tir a.m.k. aW nokkru marki Y?rfum Yess h;ps einstaklinga sem Yannig er statt um.  + XaW kerfi sem lagt er til aW tekiW verWi upp 1 IV. kafla byggist  Yv1 aW einstak z$TԮlingur, sem er fjrrWa og  ;h%gt meW aW sj um fjrml s1n vegna veikinda eWa f?tlunar, geti ;skaW eftir Yv1 aW honum verWi skipaWur rWsmaWur, enda geri hann s)r grein fyrir YUWingu Yeirrar rWst?funar. Xegar manni hefur veriW skipaWur rWsmaWur glatar hann gerh%fi s1nu yfir Yeim eignum sem rWsmanni hafa veriW faldar til umsj;nar, en skipun rWsmanns er bundin viW tilteknar eignir og eru Y%r eignir sem m?gulegt er aW fela rWsmanni umsj;n yfir t%mandi taldar 1 35. gr. Skipun rWsmanns er ;t1mabundin en skj;lst%Wingur hans getur hven%r sem er ;skaW eftir Yv1 aW hann verWi leystur fr st?rfum og honum fengin umsj;n eigna sinna  nU. RWsmaWur er undir opinberu eftirliti, sem m.a. felst 1 Yv1 aW honum ber aW skila yfirl?grWanda skUrslu r hvert um helstu kvarWanir sem teknar hafa veriW  s1Wasta almanaksri um fjrhald og eignaumsUslu skj;lst%Wings s1ns, auk Yess sem meiri httar rWstafanir eigna, svo sem sala eWa langt1maleiga, eru hWar samYykki yfirl?grWanda. Eins og fram kemur 1 33. gr. er YaW einungis einstaklingurinn sjlfur sem getur fariW fram  skipun rWsmanns, og er sC krafa gerW aW viWkomandi geri s)r grein fyrir YUWingu Yess. IV. kafli er  Yv1 byggWur og geti hann ekki gert s)r grein fyrir YUWingu sl1krar beiWni b%ri aW hafna beiWni sem fram k%mi um skipun rWsmanns. Reynist nauWsynlegt 1 sl1ku tilviki aW skipa viWkomandi staWg?ngumann er ekki um annaW aW r%Wa en aW fara fram  sviptingu fjrr%Wis, Y eftir atvikum aW hluta. Xessu kerfi sem h)r hefur stuttlega veriW lUst svipar um margt til Yeirra kerfa sem viW lUWi eru 1 ngrannal?ndum okkar, en YaW  s)r Y; ekki beina hliWst%Wu. ViW sm1Wi rWsmannskerfisins, sem getur aW l1ta 1 IV. kafla, hefur veriW leitast viW aW hafa YaW einfalt og skUrt, ekki s1st til aW gera Yennan kost aWgengilegan fyrir Y sem  Yv1 Yurfa aW halda, auk Yess sem Yarfir viWskiptal1fsins m%la meW Yv1 aW skUrar reglur gildi  Yessu sviWi.  + Kjarni Yess kerfis, sem h)r er lagt til aW verWi tekiW upp, er s aW h%gt verWi aW koma  svipuWu fyrirkomulagi meW frjlsum umboWssamningi. Munurinn  Yv1 og rWsmannskerfinu er hins vegar s aW rWsmaWurinn er settur undir opinbert eftirlit yfirl?grWanda og umsUslu rWsmannsins Yar meW komiW  fastari grundv?ll. Sl1kt eftirlit getur 1 m?rgum tilvikum veriW %skilegt, ekki s1st ef viWkomandi einstaklingur er kominn  efri r og h%tta er  ;eWlilegum afskiptum erfingja af fjrmlum hans. Auk eftirlits yfirl?grWanda hefur einstaklingurinn sjlfur eftirlit meW rWsmanni s1num og getur hven%r sem er, eftir skipun rWsmanns, krafist Yess aW rWsmaWur verWi leystur fr st?rfum og honum fengin umsj;n eigna sinna  nU. 2`ISUSUm 33. gr. ' ? + 0 33. gr. eru tilgreind Yau skilyrWi sem uppfylla Yarf til aW yfirl?grWandi megi skipa einstaklingi rWsmann. Fyrsta skilyrWi Yess aW einstaklingi verWi skipaWur rWsmaWur er aW viWkomandi s) fjrrWa. Xeir sem sviptir hafa veriW fjrr%Wi eiga Yv1 ekki kost  Yessu Crr%Wi, enda hafa Yeir s)r til fulltingis skipaWan l?grWamann. Xeir sem eru ;fjrrWa fyrir %sku sakir eiga heldur ekki kost  Yessu Crr%Wi.  + AnnaW skilyrWi skipunar rWsmanns er aW viWkomandi einstaklingur eigi ;h%gt meW aW sj um fjrml s1n vegna veikinda eWa f?tlunar. Hvers konar l1kamleg veikindi koma til lita 1 Yessu samhengi, sem og elli o.fl. Andleg veikindi geta einnig orWiW grundv?llur skipunar rWsmanns, en Yau mega Y; ekki vera  Yv1 stigi aW viWkomandi einstaklingur geri s)r ekki grein fyrir YUWingu skipunar rWsmanns, en YaW er YriWja skilyrWi skipunar rWsmanns. 0 Yv1 skilyrWi felst aW viWkomandi Yarf aW vera YaW heill heilsu andlega aW hann geri s)r grein fyrir Yv1 hvaW felist 1 skipun rWsmanns, t.d. aW hann geti ekki rWstafaW Yeim eignum sem undir rWsmann heyra o.fl., sbr. 41. gr. Xeir z$U sem haldnir eru geWsjCkd;mum geta 1 m?rgum tilvikum, Yrtt fyrir sjCkd;m sinn, gert s)r lj;sa grein fyrir YUWingu sl1krar rWst?funar sem skipun rWsmanns er, og sama er h%gt aW segja um st;ran hluta Yeirra sem teljast Yroskaheftir.  + 0 2. mgr. 48. gr. greinir aW verWi rWsmaWur Yess var aW heilsufar skj;lst%Wings hans breytist Yannig aW hann uppfyllir ekki lengur skilyrWi 33. gr. skuli rWsmaWurinn vekja athygli yfirl?grWanda  Yv1. Yfirl?grWandi tekur 1 kj?lfariW kv?rWun um hvort rWsmanni skuli Yegar 1 staW veitt lausn fr st?rfum eWa hvort beWiW skuli CrskurWar 1 l?gr%Wissviptingarmli, sbr. athugasemdir meW umr%ddri grein. XaW kerfi sem h)r er lagt til aW verWi tekiW upp felur 1 s)r eftirlit af hlfu viWkomandi einstaklings og opinbert eftirlit eins og Wur sagWi. Ekki er  hinn b;ginn meW Yessu %tlast til aW stj;rnv?ld veiti atbeina sinn til eftirlits meW ?Wrum rWsm?nnum en Yeim sem sinna st?rfum fyrir einstaklinga sem s?kum veikinda eWa f?tlunar eiga ;h%gt meW aW sj um eignir s1nar sjlfir. Xv1 ber yfirl?grWanda aW veita rWsmanni lausn fr st?rfum ef mat yfirl?grWanda er YaW aW skj;lst%Wingur rWsmanns hafi  nU nW heilsu og geti Yv1 sinnt fjrmlum s1num sjlfur. Einnig er rW fyrir Yv1 gert 1 2. mgr. 48. gr. aW hraki skj;lst%Wingi rWsmanns svo aW hann geri s)r ekki lengur grein fyrir YUWingu skipunar rWsmanns beri yfirl?grWanda aW veita rWsmanni lausn fr st?rfum eWa b1Wa CrskurWar 1 l?gr%Wissviptingarmli. KerfiW byggir eins og Wur sagWi  tv1Y%ttu eftirliti, og geti hlutaWeigandi einstaklingur ekki sinnt Yv1 eWa gert s)r grein fyrir YUWingu skipunar rWsmanns er forsenda fyrir rWsmennskunni brostin. 2`Um 34. gr. ' ? + 0 34. gr. er fjallaW um form og efni ums;knar um skipun rWsmanns. Gert er rW fyrir aW s%kja skuli um skipun rWsmanns  s)rst?ku eyWublaWi sem yfirl?grWandi 1 hverju umd%mi l%tur 1 t).  Yv1 blaWi skal ;skaW eftir Yv1 aW ums%kjandi geri grein fyrir Yeim atriWum sem talin eru upp 1 a!e-liWum 2. mgr. og ?Wru Yv1 sem ums%kjandi telur r)tt aW fram komi. 0 a-liW er gert rW fyrir aW ums%kjandi gefi helstu pers;nulegar upplUsingar og 1 b-liW er fariW fram  aW nafn maka s) gefiW upp eWa sambCWarmaka ef honum er til aW dreifa. Mikilv%gt er aW Yetta komi fram, enda ?Wru hj;na heimilt aW fara fram  skipun rWsmanns Y;tt hitt geri YaW ekki. AfstaWa maka til ums;knar skiptir Y; mli, enda gert rW fyrir Yv1 1 5. mgr. 37. gr. aW maka ums%kjanda eWa sambCWarmaka skuli veitt s)rstakt f%ri  aW tj sig um mliW. 0 c-liW er tekiW fram aW geta eigi st%Wna Yess aW skipunar rWsmanns er ;skaW, en Yar er tt viW hvaWa veikindi eWa f?tlun, sbr. 33. gr., valdi Yv1 aW ums%kjandi eigi ;h%gt meW aW sj um fjrml s1n. 0 d-liW er fariW fram  aW Y%r eignir sem rWsmanni er %tlaW aW sj um s)u taldar nkv%mlega upp. 0 35. gr. er tekiW fram aW einungis s) h%gt aW fela rWsmanni umsj;n tiltekinna eigna og Yv1 nauWsynlegt aW fram komi strax 1 ums;kninni hvaWa eignir ums%kjandi hefur 1 huga. Loks er tekiW fram 1 e-liW aW ;ski ums%kjandi eftir Yv1 aW tiltekinn maWur verWi skipaWur rWsmaWur skuli Yess getiW 1 ums;kn. Uppfylli s sem ums%kjandi tilgreinir Yau h%fisskilyrWi sem gerW eru til rWsmanna, sbr. 38. gr., og aWrir annmarkar eru ekki  ums;kninni, ber yfirl?grWanda aW skipa Yann mann rWsmann ums%kjanda.  + 0 3. mgr. er mikilsvert kv%Wi, en Yar er kveWiW  um aW ums;kn skuli fylgja l%knisvottorW Yar sem grein er gerW fyrir heilsufari ums%kjandans og mati l%knis  Yv1 hvort hann geri s)r grein fyrir YUWingu rWst?funar skv. 33. gr. L%knir s sem skoWar ums%kjanda Yarf Yv1 ekki aWeins aW gera grein fyrir veikindum hans eWa f?tlun, heldur einnig Yv1 hvort hann telji, meW hliWsj;n af veikindum ums%kjanda eWa ?Wru, z$V aW hann geri s)r grein fyrir hvaWa YUWingu skipun rWsmanns hefur. Yfirl?grWandi hefur l%knisvottorWiW s1Wan til hliWsj;nar viW mat  Yv1 hvort skilyrWum 33. gr. er fulln%gt, en leggur jafnframt sjlfst%tt mat  viWkomandi ums%kjanda, sbr. skUr fyrirm%li 1 3. mlsl. 3. mgr. 37. gr.  W 2`Um 35. gr. ' ? + 0 35. gr. er m%lt fyrir um hvaWa eignir YaW eru sem heimilt er aW fela rWsmanni umsj;n meW. Xetta kv%Wi  s)r ekki hliWst%Wu 1 ngrannal?ndum okkar Yar sem YaW er ekki takm?rkunum bundiW hvaWa eignir geta falliW undir umsj;n rWsmanns eWa tilsj;narmanns. Helsta st%Wan fyrir Yv1 aW ekki er lagt til aW veitt verWi heimild til aW fela rWsmanni umsj;n allra eigna sem einstaklingur telur sig ekki geta annast svo viWeigandi s) er sC aW r)tt Yykir aW fara h%gt af staW 1 byrjun. X%r eignir sem 35. gr. gerir rW fyrir aW h%gt s) aW fela rWsmanni umsj;n meW eru eignir Yar sem tilt?lulega auWvelt er aW koma viW skrningu Yannig aW grandlausum viWsemjendum megi vera kunnugt um takm?rkun  rWst?funarheimildum viWkomandi. 0 40. gr., sem vikiW verWur aW h)r  eftir, er kveWiW  um skyldu yfirl?grWanda til aW gr1pa til viWeigandi rWstafana til aW koma 1 veg fyrir aW grandlaus YriWji maWur geti ?Wlast r)ttindi yfir Yeim eignum sem rWsmanni hafa veriW faldar til umsj;nar.  + 0 a-liW 35. gr. er m%lt fyrir um aW h%gt s) aW fela rWsmanni umsj;n fasteigna, loftfara, skrningarskyldra ?kut%kja og skrningarskyldra skipa. MeW skrningarskyldum skipun er tt viW s)rhvert YaW skip sem skylt er aW skr samkv%mt l?gum um skrningu skipa, nr. 115/1985. X%r eignir, sem h)r eru taldar upp eru allar hWar opinberri skrningu og Yv1 auWvelt aW tilkynna viWeigandi skrningaryfirv?ldum ef umsj;n meW Yeim er falin rWsmanni. Gert er rW fyrir Yv1 1 a-liW 2. mgr. 40. gr. aW skipun rWsmanns skuli YinglUst  Y%r eignir sem skipunin tekur til.  + 0 b-liW 35. gr. er heimild til aW fela rWsmanni umsj;n viWskiptabr)fa. V1saW er til reglna kr?fur)ttarins um YaW hvaWa br)f teljist viWskiptabr)f. 0 flestum tilvikum yrWi v%ntanlega um aW r%Wa Umiss konar skuldabr)f, v1xla og hlutabr)f. Traustfangsreglur um viWskiptabr)f eru v1Wt%kar og gerir 40. gr. rW fyrir aW yfirl?grWandi sji til Yess aW ritaW verWi um skipun rWsmanns  Yau viWskiptabr)f sem honum hafa veriW falin til umsj;nar.  + 0 c-liW er veitt heimild til Yess aW fela rWsmanni umsj;n fjrmuna  innlnsreikningum hj b?nkum eWa sparisj;Wum og enn fremur inneigna hj verWbr)fasj;Wum. tt er viW hvers konar innlnsreikninga sem viWkomandi stofnanir bj;Wa upp .  + Allar Y%r eignir sem taldar eru upp h)r aW framan eiga YaW sammerkt aW auWvelt er aW skrsetja hver fer meW forr%Wi yfir Yeim. Eins og Wur hefur veriW vikiW aW m%la hagsmunir viWskiptal1fsins meW Yv1 aW yfirrW yfir eignum sem faldar eru rWsmanni til umsj;nar s)u skUr, og komiW er til m;ts viW Y hagsmuni meW Yv1 aW haga mlum meW framangreindum h%tti. 2`Um 36. gr. ' ? + 0 36. gr. kemur fram aW ums;kn um skipun rWsmanns skuli bera upp viW yfirl?grWanda 1 Yv1 umd%mi Yar sem ums%kjandi  l?gheimili eWa Yar sem hann dvelur.  + R)tt er aW taka fram aW unnt er aW leggja ums;kn fram hvort heldur sem er hj yfirl?grWanda 1 Yv1 umd%mi sem ums%kjandi  l?gheimili 1 eWa Yar sem hann dvelur, en Yetta fer aW jafnaWi saman, sbr. 1. gr. laga um l?gheimili, nr. 21 fr 1990. R)tt er taliW aW bj;Wa upp  Yessa tvo kosti, enda m bCast viW Yv1 aW einhver hluti Yeirra sem ;ska eftir aW Yeim verWi skipaWur rWsmaWur dveljist Yegar ums;knir eru lagWar fram  sjCkrahCsum eWa dvalarheimilum aldraWra fjarri l?gheimili s1nu, en dv?l 1 sjCkrahCsi er ekki 1gildi fastrar bCsetu, sbr. 3. mgr. 1. gr. laga um l?gheimili, og getur l?gheimili manns Yv1 ekki veriW Yar, sbr. 1. mgr. s?mu greinar. X er manni, sem flyst  dvalarheimili aldraWra, heimilt 1 allt aW 18 mnuWi fr flutningi aW eiga fram l?g z$XԮheimili 1 Yv1 sveitarf)lagi sem hann hafWi fasta bCsetu 1 Wur, sbr. 4. mgr. 4. gr. laganna. XaW er Yv1 til h%gWarauka fyrir umr%dda einstaklinga aW veita yfirl?grWanda 1 Yv1 umd%mi Yar sem viWkomandi dvelur heimild til aW afgreiWa ums;kn um skipun rWsmanns. 7 2`Um 37. gr. ' ? + 0 37. gr. er m%lt fyrir um Y%r grundvallarmlsmeWferWarreglur sem gilda eiga um afgreiWslu yfirl?grWanda  ums;knum um skipun rWsmanns.  + 0 1. mgr. er kveWiW  um aW ums;kn skuli taka til afgreiWslu n st%Wulausra tafa, sbr. og 9. gr. stj;rnsUslulaga, nr. 37/1993, um mlshraWa.  + 0 2. mgr. er kveWiW  um leiWbeiningarskyldu yfirl?grWanda, sbr. og 7. gr. stj;rnsUslulaga um leiWbeiningarskyldu.  + 0 3. mgr. er m%lt fyrir um aW yfirl?grWandi skuli sj til Yess aW ml s) n%gjanlega upplUst Wur en kv?rWun er tekin 1 Yv1, sbr. 10. gr. stj;rnsUslulaga um ranns;knarreglu stj;rnvalda. 0 2. mlsl. mlsgreinarinnar er hnykkt  Yv1 aW yfirl?grWandi geti lagt fyrir aWila aW afla frekari gagna eWa aflaW Yeirra sjlfur, en Yetta felst aW sjlfs?gWu 1 ranns;knarreglunni. 0 3. mlsl. 3. mgr. er mikilv%gt kv%Wi um aW yfirl?grWandi skuli kynna s)r af eigin raun hvort ums%kjandi uppfylli skilyrWi 33. gr. 0 Yessu felst aW yfirl?grWandi skuli auk athugunar  l%knisvottorWi Yv1, sem m%lt er fyrir um aW fylgja eigi ums;kn, og eftir atvikum  ?Wrum g?gnum, leggja sjlfst%tt mat  hvort skilyrWum 33. gr. er fulln%gt meW Yv1 aW r%Wa viW viWkomandi ums%kjanda.  + 0 4. mgr. kemur fram aW rWsmaWur skuli valinn 1 samrWi viW ums%kjanda hafi hann ekki fariW fram  aW tiltekinn maWur verWi skipaWur rWsmaWur. 0 Yessu felst aW yfirl?grWandi skal bera undir ums%kjanda till?gur s1nar um hvern skipa eigi rWsmann. XaW er mikilv%gt aW ums%kjandi s) hafWur meW 1 rWum viW val  rWsmanni 1 Yessum tilvikum Yar sem g;W samskipti rWsmanns og ums%kjanda hlj;ta aW vera grundv?llur Yess aW vel takist til meW rWsmennskuna.  + 0 5. mgr. kemur fram aW yfirl?grWandi skuli veita maka ums%kjanda eWa sambCWarmaka hans kost  aW tj sig um mliW Wur en skipun rWsmanns fer fram. Gert er rW fyrir Yv1 aW annaW hj;na geti ;skaW eftir skipun rWsmanns, og er Yv1 eWlilegt aW maki fi aW tj sig um YaW, Yar  meWal um val  rWsmanni, enda m bCast viW Yv1 aW samstarf rWsmanns og maka ums%kjanda verWi niW. Meginreglan varWandi andm%lar)tt aWila stj;rnsUslumls er sC aW hann verWi sjlfur aW hafa frumkv%Wi aW Yv1 aW kynna s)r g?gn og tj sig um ml. H)r er gert rW fyrir undantekningu fr Yeirri meginreglu Yv1 yfirl?grWandi skal samkv%mt mlsgreininni gefa maka s)rstakt f%ri  Yv1 aW tj sig um mliW. Yfirl?grWandi skal Yv1 hafa samband viW maka eWa sambCWarmaka ums%kjanda og veita honum kveWinn frest til aW kynna s)r g?gn og tj sig um mliW, og eftir YaW er undir honum komiW hvort hann nUtir s)r Yennan r)tt.  + 0 6. mgr. er m%lt fyrir um r)tt manna til aW afturkalla ums;kn s1na  hvaWa stigi mlsmeWferWar sem er Yar til rWsmaWur hefur veriW skipaWur. Vilji menn afturkalla ums;kn eftir skipun rWsmanns fer um lausn hans fr st?rfum eftir reglum 47. og 48. gr. 2`Um 38. gr. ' ? + 0 38. gr. er 1 1. mgr. v1saW 1 53. og 54. gr. varWandi almennt og s)rstakt h%fi rWsmanna og v1sast til athugasemda meW Yeim greinum.  z$YԌ + 0 2. mgr. er vikiW aW Yeirri meginreglu aW enginn verWi skipaWur rWsmaWur, nema hann hafi veitt til Yess samYykki sitt. Eins og vikiW er aW s1War er ekki taliW f%rt aW gera YaW aW borgaralegri skyldu aW taka aW s)r l?grWamennsku fyrir einstaklinga sem sviptir hafa veriW l?gr%Wi, og enn s1Wur er h%gt aW gera rWsmennsku aW borgaralegri skyldu.    о2BUm 39. gr. ' ? + 0 39. gr. er m%lt fyrir um kv?rWun um skipun rWsmanns o.fl. Xar kemur fram 1 1. mgr. aW s)u skilyrWi 33. gr. uppfyllt skuli yfirl?grWandi skipa ums%kjanda rWsmann. S1Wari mlsliWur mlsgreinarinnar er til leiWbeiningar um aW heimilt s) aW skipa hj;num eWa sambCWarm?kum sama rWsmann.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW rWsmanni skuli ekki falin umsj;n annarra eigna en nauWsynlegt er miWaW viW Yarfir ums%kjandans. Xau sj;narmiW sem bCa aW baki Yessari reglu eru Yau aW koma 1 veg fyrir aW rWsmaWur s) skipaWur aW Yarflausu. Brr%WiW er hugsaW fyrir Y sem Yurfa  Yessu aW halda vegna veikinda eWa f?tlunar sem kemur 1 veg fyrir aW viWkomandi geti sinnt fjrhagslegum mlefnum s1num sem skyldi, og hiW opinbera eftirlit og umgj?rWin ?ll  aW tryggja aW hagsmunir skj;lst%Winga rWsmanna s)u ekki fyrir borW bornir. AWrir sem fullfr1skir teljast en hafa engu aW s1Wur huga  Yv1 aW fela ?Wrum umsUslu eigna sinna geta gert YaW meW samningum eftir reglum samningar)ttarins, en reglum Yessa frumvarps er ekki %tlaW aW stofna til opinbers eftirlits meW sl1kum samningum.  + 0 3. mgr. er veitt heimild til Yess aW skipa sama einstaklingi fleiri en einn rWsmann ef s)rstaklega stendur , en YaW skilyrWi sett aW Yeir fari Y ekki meW umsj;n s?mu eigna. 0 kveWnum tilvikum g%ti YaW reynst heppilegt aW fela fleiri en einum manni umsj;n meW eignum ums%kjanda, t.d. Yegar um miklar eignir er aW r%Wa og/eWa ;l1kar.  + 0 4. mgr. er kveWiW  um aW kv?rWun um skipun rWsmanns skuli vera skrifleg og s1Wan er rakiW 1 fimm liWum hvaW fram skuli koma 1 henni. NauWsynlegt er aW skipunin s) skrifleg og Yau atriWi komi fram sem kv%WiW m%lir fyrir um Yv1 skipun rWsmanns felur 1 s)r skerWingu  gerh%fi ums%kjanda og Yv1 er mikilv%gt aW festa s) 1 framkv%md og aW ekki leiki vafi  aW kv?rWun um skipun rWsmanns hafi veriW tekin og hvers efnis hCn er. kv?rWun um skipun rWsmanns skal f%ra 1 gerWab;k yfirl?grWanda, sbr. 82. gr. kv?rWun mun 1 flestum tilvikum verWa 1 samr%mi viW Y ums;kn sem ums%kjandi lagWi fram ef fr er taliW YaW atriWi sem nefnt er 1 e-liW 4. mgr. Xar er m%lt fyrir um aW Y;knun rWsmanns og greiWslufyrirkomulag hennar skuli koma fram 1 kv?rWun um skipun. Mikilv%gt er aW kveWiW s) skUrt  um Yetta, en nnar er m%lt fyrir um Y;knun rWsmanns 1 44. gr. Xar kemur fram aW Y;knun skuli greidd af ums%kjanda, en kv?rWun um fjrh%W hennar og greiWslufyrirkomulag er 1 h?ndum yfirl?grWanda. Ekki er gert rW fyrir Yv1 aW rWsmaWur geti krafiW skj;lst%Wing sinn um h%rri Y;knun fyrir rWsmennskuna en kveWiW er  um 1 skipuninni. X; m nefna aW sinni rWsmaWurinn ?Wrum st?rfum fyrir skj;lst%Wing sinn en umsj;n meW Yeim eignum sem honum voru falin til rWsmennsku, til aW mynda umsj;n meW eignum sem ekki er h%gt aW fela rWsmanni umsj;n yfir samkv%mt kv%Wum frumvarpsins getur hann krafiW skj;lst%Winginn um s)rstaka greiWslu fyrir YaW.  + 0 5. mgr. er m%lt fyrir um aW yfirl?grWandi skuli gefa Ct skipunarbr)f til rWsmanns Yar sem fram komi Yau atriWi sem talin eru upp 1 a-, b- og d-liWum 4. mgr. Xau atriWi sem ekki eiga aW koma fram 1 skipunarbr)fi eru upplUsingar um Y;knun rWsmanns og st%Wur skipunar rWsmannsins. Gert er rW fyrir aW endurrit skipunarbr)fsins verWi s1Wan eftir Yv1 sem viW  notaW viW YinglUsingu skipunar rWsmanns  viW E%ZԮkomandi eignir og viW aWrar tilkynningar um skipun hans, sbr. 40. gr.  + 0 6. mgr. segir aW skipun rWsmanns s) ;t1mabundin. Sl1kt fyrirkomulag hefur ;tv1r%Wa kosti, ekki s1st eru YaW hagsmunir viWskiptal1fsins sem m%la meW Yv1. Festa 1 framkv%md er viWskiptal1finu 1 hag og t1mabundin rWsmennska g%ti haft hamlandi hrif  viWskipti meW Y%r eignir sem undir rWsmennsku heyra. R)tt er aW benda  aW skj;lst%Wingur rWsmanns getur hven%r sem er ;skaW eftir Yv1 aW rWsmaWurinn verWi leystur fr st?rfum og honum fengin umrW viWkomandi eigna sinna  nU.    о2`Um 40. gr. ' ? + 0 40. gr. er er aW finna reglur um tilkynningu um skipun rWsmanns og um skrningu rWsmanna.  + 0 1. mgr. er m%lt fyrir um hvernig tilkynna skuli rWsmanni, skj;lst%Wingi hans og d;msmlarWuneytinu um skipunina og er greinin 1 samr%mi viW 1. mgr. 20. gr. stj;rnsUslulaga aW ?Wru leyti en Yv1 aW h)r er m%lt fyrir um tryggilegri birtingu, Y.e. meW byrgWarbr)fi eWa ?Wrum sannanlegum h%tti.  + 0 2. mgr. er fjallaW um meW hvaWa h%tti veita skuli ?Wrum upplUsingar um kv?rWun um skipun rWsmanns. M%lt er fyrir um YinglUsingu varWandi Y%r eignir sem hWar eru opinberri skrningu, skrningu  viWskiptabr)f sem falin eru rWsmanni til umsj;nar og tilkynningu til innlnsstofnana og verWbr)fasj;Wa hafi rWsmanni veriW falin umsj;n fjrmuna skj;lst%Wings s1ns  innlnsreikningum hj b?nkum eWa sparisj;Wum eWa inneigna 1 verWbr)fasj;Wum. Yfirl?grWanda er %tlaW YaW hlutverk aW sj um Yetta og skal hann gera YaW svo flj;tt sem viW verWur komiW.  + 0 3. mgr. er m%lt fyrir um skyldu d;msmlarWuneytisins til Yess aW halda skr yfir rWsmenn og skj;lst%Winga Yeirra. Er Yetta 1 samr%mi viW kv%Wi 6. mgr. 14. gr. og 2. mgr. 57. gr. um skr yfir l?gr%Wissvipta menn og l?grWamenn Yeirra. 2BUm 41. gr. ' ? + Um r)ttarhrif skipunar rWsmanns er fjallaW 1 41. gr.  + 0 1. mgr. segir aW Yegar tilkynning s) komin til ums%kjanda um aW honum hafi veriW skipaWur rWsmaWur glati hann r)tti til aW fara meW, rWstafa og takast  herWar skuldbindingar vegna Yeirra eigna sem rWsmanni hafa veriW faldar til umsj;nar. Hann glatar Yv1 gerh%fi s1nu yfir Yeim eignum. L?ggerningar skj;lst%Wings rWsmanns, sem varWa Y%r eignir sem skipun rWsmannsins tekur til, eru Yv1 ekki bindandi fyrir hann, nema eftir Yv1 sem fyrir er m%lt um 1 frumvarpi Yessu. Munurinn  venjulegum umboWssamningi og skipun rWsmanns kemur skUrt fram 1 Yessari grein, en viW gerW umboWssamnings Yar sem ?Wrum er falin meWferW tiltekinna eigna annars manns glatar hann ekki gerh%fi s1nu yfir Yeim eignum sem um r%Wir, l1kt og er Yegar rWsmaWur er skipaWur. XaW er aW m?rgu leyti heppilegra fyrir hagsmuni viWskiptal1fsins aW einungis einn aWili fari meW gerh%fi yfir tiltekinni eign. Eins og m%lt er fyrir um 1 1. mgr. glatar skj;lst%Wingur rWsmanns ekki heimildum s1num til aW rWstafa Yeim eignum sem faldar hafa veriW rWsmanni til umsj;nar, meW erfWaskr eWa ?Wrum dnargerningum, svo sem dnargj?f sem ekki er %tlast til aW komi til framkv%mdar fyrr en aW gefandanum ltnum.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um viW hvaWa t1mamark r)ttarhrif skipunar rWsmanns miWast gagnvart grandlausum aWilum. Xar segir aW Yau s)u hW Yv1 aW rWstafanir Y%r sem greindar eru 1 2. mgr. 40. gr. hafi fariW fram. Hafi sl1kt ekki veriW gert geta grandlausir viWsemjendur skj;lst%Wings rWsmanns unniW r)tt fyrir traustnm.  + 0 3. mgr. er aW finna hliWst%tt kv%Wi og er 1 1. mgr. 23. gr. gildandi l?gr%W z$[Ԯislaga. Xar kemur fram aW l?ggerningar skj;lst%Wings rWsmanns um eign, sem fara 1 bga viW 1. mgr., bindi hann ekki, nema l?ggerningurinn hafi annaWhvort veriW staWfestur af rWsmanni, og eftir atvikum yfirl?grWanda, eWa honum veriW fulln%gt svo skuldbindandi s) fyrir skj;lst%Winginn. Eins og Wur sagWi er hliWst%tt kv%Wi 1 gildandi l?gr%Wisl?gum um samninga ;l?grWa 1 1. mgr. 23. gr. laganna Y;tt orWalagiW s) ekki eins. Xar segir aW hafi ;l?grWa maWur gert samning sem hann skorti heimild til aW gera, Y geti hinn aWili samningsins rift honum nema samningurinn hafi veriW staWfestur af l?grWamanni eWa fulln%gt svo skuldbindandi s) fyrir hinn ;l?grWa mann. Samb%rilegt kv%Wi m fyrst finna 1 l?gr%Wisl?gum, nr. 95 fr 1947, og 1 athugasemdum meW frumvarpinu sem varW aW Yeim l?gum segir aW tt s) viW Yau tilfelli, er samningsaWili hins ;l?grWa manns er grandlaus um heimild hans til aW gera samning, Y.e. hann annaWhvort vissi ekki um ;l?gr%WiW eWa hafWi st%Wu til aW %tla aW samYykki l?grWamanns v%ri fyrir hendi. Xegar svo stendur  geti samningsaWilinn Yegar rift samningnum meW tilkynningu til hins ;l?grWa manns sjlfs eWa l?grWamanns hans, nema l?grWamaWurinn hafi Y Yegar staWfest samninginn eWa honum hafi veriW fulln%gt svo bindandi s) fyrir hinn ;l?grWa mann. Getur Yar komiW til greina aW ;fjrrWa maWur hafi goldiW f), sem ekki verWi aftur heimt vegna reglna um traustnm, eWa f) s) goldiW af sjlfsaflaf) eWa gjafaf), sem ;fjrrWa maWur m rWstafa. StaWfesting rWsmanns eins n%gir aW sjlfs?gWu ekki Yegar um gerninga er aW r%Wa sem samYykki yfirl?grWanda Yarf til.  + 0 4. mgr. er m%lt fyrir um aW um l?ggerninga skj;lst%Wings rWsmanns og meWferW rWsmanns  fjrmunum hans gildi, auk kv%Wa IV. kafla, reglur 1. og 3. mgr. 67. gr., 1. mgr. 68. gr., 1., 2. og 4. mgr. 77. gr. og 78. gr. Er 1 Yv1 sambandi v1saW til athugasemda viW Yessar greinar h)r aW aftan. 2`Um 42. gr. ' ? + 0 42. gr. er m%lt fyrir um heimildir rWsmanns. Meginreglan er sC aW hann hefur s?mu heimildir yfir Yeim eignum sem honum hefur veriW falin umsj;n meW og skj;lst%Wingur hans hafWi fyrir skipun hans. 0 2. og 3. mgr. eru varnaglar slegnir og Yar er aW finna undantekningar fr Yeirri reglu. 0 2. mgr. er YaW skilyrWi sett aW yfirl?grWandi skuli veita skriflegt samYykki ef binda  skj;lst%Wing rWsmanns viW byrgW eWa tryggingu fyrir YriWja mann og enn fremur ef selja eWa veWsetja  eignir Y%r sem tilgreindar eru 1 3. mgr., og aW YaW sama gildi um Ctleigu sl1kra eigna til lengri t1ma en Yriggja ra, nema kveWiW s)  um r)tt til uppsagnar meW h%filegum fyrirvara. RWstafanir Y%r sem h)r greinir geta 1 m?rgum tilvikum veriW skynsamlegar og %skilegar og ekki er %tlunin aW koma 1 veg fyrir Y%r, heldur aW tryggja hagsmuni skj;lst%Wings rWsmanns sem best, enda teljast Y%r rWstafanir sem m%lt er fyrir um 1 2. og 3. mgr. oftast til mikils httar rWstafana varWandi eignir. Afskipti yfirl?grWanda af sl1kum mikils httar rWst?funum er einnig hluti af Yv1 eftirliti sem %tlunin er aW koma  f;t meW Yessu kerfi. 2`Um 43. gr. ' ? + 0 43. gr. er fjallaW um starfsskyldur rWsmanns og skaWab;taskyldu og er 1 1. mgr. m%lt fyrir um aW um Yessi efni gildi kv%Wi 1.!3. mgr. 60. gr. og 61. gr. Um skUringar  framangreindum kv%Wum er v1saW til Yess er fram kemur 1 athugasemdum um Yau h)r aW aftan.  + 0 2. mgr. er d;msmlarWherra veitt heimild til aW setja nnari reglur um st?rf og z$\ starfsskyldur rWsmanna og eftirlit yfirl?grWenda meW Yeim. 2`Um 44. gr. ' ? + 0 44. gr. kemur fram 1 1. mgr. aW yfirl?grWandi skal viW skipun rWsmanns kveWa Y;knun hans fyrir starfann. 0 Yessu felst aW rWsmaWur getur ekki krafist frekari greiWslu fyrir rWsmennskuna en yfirl?grWandi kveWur. Taki rWsmaWur aW s)r ?nnur st?rf fyrir skj;lst%Wing sinn en rWsmennsku yfir Yeim eignum sem honum var faliW 1 skipunarbr)fi er honum heimilt aW krefja skj;lst%Winginn um greiWslu fyrir YaW, en sl1kar greiWslur falla fyrir utan eftirlit yfirl?grWanda. Fjrh%W Y;knunar skal, eins og segir 1 kv%Winu, miWast viW eWli og umfang starfans. Mikilv%gt er aW samr%mi s) viW kvarWanir yfirl?grWenda um Y;knanir og eWlilegt aW almennar viWmiWunarreglur verWi m;taWar 1 d;msmlarWuneytinu og yfirl?grWendur leitist viW aW fara eftir Yeim.  + 0 2. mgr. er kveWiW  um aW Y;knun rWsmanns skuli greidd af skj;lst%Wingi hans. Ekki er gert rW fyrir Yv1 aW r1kiW eigi 1 neinum tilvikum aW hlaupa undir bagga, sbr. hins vegar kv%Wi 62. gr. um greiWslu fyrir l?grWamennsku.  + 0 3. mgr. er kv%Wi um aW rWsmaWur og skj;lst%Wingur hans geti hvor um sig krafist endurskoWunar  fjrh%W Y;knunar rWsmannsins. Umsvif rWsmennsku geta aukist eWa minnkaW og Yv1 nauWsynlegt aW gefa aWilum kost  Yv1 aW geta krafist endurskoWunar  Yessum Y%tti skipunar ef st%Wa er til. 2`Um 45. gr. ' ? + M%lt er fyrir um skUrslugj?f rWsmanns til yfirl?grWanda um framkv%md rWsmennskunnar 1 45. gr. Eftirlit YaW sem yfirl?grWandi skal hafa meW rWsm?nnum er viWamikiW, og felst b%Wi 1 Yv1 aW fylgjast niW meW Yeim skUrslum sem rWsmenn gefa og ?Wru eftirliti sem nauWsynlegt kann aW vera 1 hverju tilviki fyrir sig.  + SkUrslugj?f rWsmanns er mikilv%gur Yttur 1 eftirliti yfirl?grWanda og nauWsynlegt aW skUrslur s)u eins 1tarlegar og kostur er  og ?ll nauWsynleg g?gn fylgi. 0 skUrslu samkv%mt 1. mgr. skal gera grein fyrir Yeim kv?rWunum sem teknar hafa veriW  fyrra almanaksri um fjrhald og eignaumsUslu skj;lst%Wings rWsmanns.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um r)tt yfirl?grWanda til aW f fjrhaldiW endurskoWaW af l?ggiltum endurskoWanda  kostnaW skj;lst%Wings rWsmanns. Xessi heimild er nauWsynleg til aW gera eftirlitiW n%gilega virkt og er henni einnig %tlaW aW hafa b%Wi almenn og s)rst?k varnaWarhrif.  + kv%Wi 3. mgr. tengist 1. mgr., en 1 3. mgr. felst YaW aW yfirl?grWandi getur hven%r sem er kallaW eftir upplUsingum fr rWsmanni.  Yessu kv%Wi s)st aW frumkv%Wisskylda yfirl?grWanda er r1k, og vakni grunsemdir hj honum um aW rWsmaWur sinni ekki sem skyldi starfsskyldum s1num ber honum aW krefjast upplUsinga um fjrhald og eignaumsUslu eWa annaW sem rWsmennskunni tengist.  + 0 4. mgr. er loks kveWiW  um aW Yegar rWsmaWur f%r lausn fr st?rfum skuli hann gefa yfirl?grWanda skUrslu um fjrhald og eignaumsUslu skj;lst%Wings s1ns. Um er aW r%Wa sams konar skUrslu og nefnd er 1 1. mgr., en hCn mundi v%ntanlega alltaf taka yfir styttra t1mabil, Y.e. fr Yv1 t1mabili sem hin rlega skUrsla endar og til lausnardags. SkUrslu Yessari skal skila n tillits til Yess meW hvaWa h%tti lausn rWsmanns bar aW, sbr. 47. gr. 2`Um 46. gr. ' ? + 0 lj;si Yess aW rWsmennska er hugsuW sem Crr%Wi fyrir einstaklinga, sem vegna z$] veikinda eWa f?tlunar eiga ;h%gt meW aW sj um fjrml s1n, m bCast viW Yv1 aW breyting geti orWiW  Yv1 standi einstaklingsins. X%r breytingar geta orWiW 1 hvora ttina sem er, m?nnum getur hrakaW meW Yeim afleiWingum aW nauWsynlegt reynist aW fela rWsmanni umsUslu fleiri eigna en upphaflega var gert rW fyrir, eWa m?nnum getur batnaW meW Yeim afleiWingum aW ekki er st%Wa til aW hafa rWsmennskuna eins v1Wt%ka og hCn Yurfti aW vera 1 upphafi. 0 1. mgr. 46. gr. er m%lt fyrir um heimild skj;lst%Wings rWsmanns til aW fara fram  breytingar  Yv1 hvaWa eignir faldar eru rWsmanni til umsj;nar.  + Samkv%mt 2. mgr. er %tlast til aW um meWferW sl1kra mla fari eftir s?mu reglum og gilda um skipun rWsmanns, eftir Yv1 sem viW getur tt, og v1sast 1 Yv1 sambandi til athugasemda meW Yv1 kv%Wi h)r aW framan. 2`Um 47. gr. ' ? + 0 47. gr. er fjallaW um YaW hvernig fara skuli meW lausn rWsmanns fr st?rfum. RWsmaWur eWa skj;lst%Wingur hans geta hvor um sig ;skaW eftir Yv1 aW rWsmanni verWi veitt lausn fr st?rfum og auk Yess getur yfirl?grWandi aW eigin frumkv%Wi leyst rWsmann fr st?rfum.  + 0 1. mgr. er fjallaW um YaW Yegar rWsmaWur ;skar eftir Yv1 aW vera leystur fr st?rfum.  honum hv1lir Y; sC skylda aW gegna fram starfa s1num Yar til nUr rWsmaWur hefur veriW skipaWur, s) Yess Y?rf. Yfirl?grWandi metur Y Y?rf.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW yfirl?grWandi skuli af eigin frumkv%Wi leysa rWsmann fr st?rfum verWi hann Yess skynja aW skj;lst%Wingur hans uppfylli ekki lengur skilyrWi 33. gr. Sama  viW ef rWsmaWur vanr%kir starfa sinn, gerist brotlegur 1 starfi eWa uppfyllir ekki lengur almenn h%fisskilyrWi.  Yetta getur reynt hvort heldur sem rWsmaWur brUtur gegn Yeim starfsskyldum sem m%lt er fyrir um 1 43. gr. eWa gerist meW ?Wrum h%tti brotlegur 1 starfi. Leysi yfirl?grWandi rWsmann fr st?rfum skal hann gera YaW meW formlegum h%tti og tilkynna um lausnina meW Yeim h%tti sem segir 1 49. gr.  + 0 3. mgr. segir aW ;ski skj;lst%Wingur eftir Yv1 aW rWsmanni verWi veitt lausn fr st?rfum og honum fengin umsj;n eigna sinna  nU skuli yfirl?grWandi verWa viW Yeirri ;sk nema kv%Wi 48. gr. eigi viW.  + Loks er 1 4. mgr. fjallaW um YaW aW viW andlt eWa gjaldYrot skj;lst%Wings eWa gjaldYrot rWsmanns hans falli sjlfkrafa niWur r)ttarhrif skipunar rWsmanns. GjaldYrot miWast viW uppkvaWningu CrskurWar d;mara um aW bC viWkomandi skuli tekiW til gjaldYrotaskipta. 0 ?llum Yeim tilvikum sem h)r um r%Wir skal yfirl?grWandi sj um aW koma Yv1 til skila til viWeigandi aWila aW rWsmanni hafi veriW veitt lausn fr st?rfum, sbr. 49. gr. X segir aW verWi skj;lst%Wingur rWsmanns sviptur fjrr%Wi falli skipun rWsmanns niWur viW skipun l?grWamanns. X; svo aW m?guleiki s)  Yv1 aW tveir rWsmenn starfi samhliWa viW umsUslu eigna eins manns, sbr. 3. mgr. 39. gr., kemur aldrei til Yess aW rWsmaWur og l?grWamaWur s)u starfandi samt1mis fyrir einn og sama einstakling. Hins vegar m gera rW fyrir Yv1 aW rWsmaWur verWi 1 m?rgum tilvikum skipaWur l?grWamaWur ef til sviptingar fjrr%Wis kemur hj skj;lst%Wingi hans. 2`Um 48. gr. ' ? + 0 48. gr. er aW finna eins konar Crr%Wi til ?ryggis. 0 4. gr. frumvarpins er m%lt fyrir um 1 hvaWa tilvikum heimilt er aW svipta mann l?gr%Wi og r)tt Yykir, ef aWst%Wur skj;lst%Wings rWsmanns eru taldar vera meW Yeim h%tti sem Yar greinir, aW yfirl?g z$^ԮrWandi veiti Yeim aWilum er mliW kann aW varWa frest til aW 1huga hvort st%Wa s) til aW krefjast sviptingar fjrr%Wis ef viWkomandi s%kir um niWurfellingu eWa breytingu  skipan rWsmanns. Um Yetta er kveWiW  1 1. mgr. Xegar beiWni kemur fram um breytingu  eWa brottfall rWsmennsku skal yfirl?grWandi haga meWferW mlsins eftir Yeim reglum sem gilda um skipan rWsmanns. Hann skal Yv1 m.a. kynna s)r af eigin raun hvort skj;lst%Wingur rWsmanns uppfylli enn skilyrWi 33. gr. 0 Yeim tilvikum sem skj;lst%Wingur rWsmanns ;skar eftir niWurfellingu rWsmennsku %tti yfirl?grWandi meW sama h%tti aW kynna s)r stand ums%kjanda af eigin raun til aW ganga Cr skugga um aW ekki s) st%Wa til aW %tla aW h?gum hans s) ekki svo fariW sem segir 1 4. gr.  + 0 2. mgr. er aW finna kv%Wi sem tekur  Yv1 standi sem skapast Yegar heilsa skj;lst%Wings rWsmanns breytist meW Yeim h%tti aW hann uppfyllir ekki lengur skilyrWi 33. gr. RWsmanni ber 1 Yeim tilvikum aW vekja athygli yfirl?grWanda  Yv1 og tekur yfirl?grWandi 1 kj?lfariW afst?Wu til Yess hvort veita skuli rWsmanni lausn fr st?rfum eWa hvort beWiW skuli CrskurWar 1 fjrr%Wissviptingarmli. SkilyrWi skipunar rWsmanns skv. 33. gr. eru Yrenns konar. Fyrsta skilyrWiW er aW um fjrrWa einstakling s) aW r%Wa, en vikiW er aW Yv1 1 4. mgr. 47. gr. aW skipun rWsmanns falli niWur viW skipun l?grWamanns 1 kj?lfar fjrr%Wissviptingar. kv%Wi 2. mgr. tekur aftur  m;ti til Yess Yegar skj;lst%Wingur uppfyllir ekki annars vegar skilyrWi 33. gr. um veikindi eWa f?tlun og hins vegar aW gera s)r grein fyrir YUWingu skipunar rWsmanns. VarWandi hiW fyrrnefnda Y er vikiW aW Yv1 h)r aW framan aW fyrirkomulagiW sem h)r er lagt til aW tekiW verWi upp s) einv?rWungu %tlaW Yeim einstaklingum sem vegna veikinda eWa f?tlunar eiga ;h%gt um vik meW aW stj;rna fjrmlum s1num meW viWunandi h%tti. Xegar Yau veikindi eWa f?tlun sem upphaflega voru grundv?llur skipunar rWsmanns eru ekki lengur til staWar er grundv?llur skipunar hans Yar meW brostinn og skal yfirl?grWandi 1 sl1kum tilvikum veita rWsmanni lausn fr st?rfum og fela skj;lst%Wingi hans aftur umsUslu eigna sinna. Um hiW s1Warnefnda gildir hiW sama, breytist heilsufar skj;lst%Wings rWsmanns til hins verra sem hefur Y%r afleiWingar aW hann getur hvorki gert s)r grein fyrir YUWingu Yeirrar rWst?funar sem skipun rWsmanns er n) sinnt eftirliti meW st?rfum rWsmanns ber rWsmanni aW tilkynna YaW yfirl?grWanda. XaW er s1Wan mat yfirl?grWanda hvaW hann gerir 1 Yeim tilvikum, hvort hann veitir rWsmanni lausn fr st?rfum eWa b1Wur CrskurWar 1 fjrr%Wissviptingarmli. 0 Yeim tilvikum sem yfirl?grWandi veitir rWsmanni lausn fr st?rfum skal hann jafnframt vekja athygli Yeirra sem aWild eiga aW l?gr%Wissviptingarmli  standi skj;lst%Wingsins. 7 2`Um 49. gr. ' ? + 0 49. gr. er gerW grein fyrir Yv1 meW hvaWa h%tti tilkynna skuli um lausn rWsmanns fr st?rfum eWa um breytingar  st?rfum hans. Samsvarandi reglur gilda og um getur 1 40. gr. um tilkynningu um skipun rWsmanns og um skrningu rWsmanna. R)ttarhrif breytinga  st?rfum rWsmanns gagnvart grandlausum aWilum eru miWuW viW aW s?mu rWstafanir hafi fariW fram og Y%r sem nauWsynlegar eru til aW skipun rWsmanns hafi r)ttarhrif gagnvart grandlausum aWilum, sbr. 2. mgr. 40. gr. 2BUm 50. gr. ' ? + 0 50. gr. er gerW grein fyrir Yeim gj?ldum sem innheimta skal vegna skipunar rWsmanns og breytingar  st?rfum hans. Gj?ld Yessi renna 1 r1kissj;W. Gert er rW fyrir z$_ Yv1 aW Yau skuli, l1kt og Y;knun rWsmanns, greiWast af skj;lst%Wingi hans. 1Um V. kafla. ' ? + 0 V. kafla er fjallaW um l?grWamenn. H)r g%tir verulegra nUm%la fr gildandi l?gum, Yar  meWal um l?gborna l?grWamenn, eins og fram kemur 1 athugasemdum meW einst?kum greinum, einkum 51. gr. frumvarpsins.  + Um skipaWa l?grWamenn eru 1tarlegri reglur 1 frumvarpinu en 1 gildandi l?gum, m.a. um skipun l?grWamanns og tilkynningu um skipun hans, skUrslugj?f l?grWamanns til yfirl?grWanda o.fl. X er YaW nUm%li aW yfirl?grWandi getur kveWiW aW Y;knun til skipaWs l?grWamanns skuli greidd Cr r1kissj;Wi ef eignir hins ;l?grWa eru litlar eWa aWrar s)rstakar st%Wur m%la meW Yv1. Meginreglan um Y;knun skipaWs l?grWamanns er Y; sC aW hCn skuli greidd af eignum hins ;l?grWa.  + 0 kaflanum er enn fremur kveWiW  um mikilv%gar breytingar  heimildum l?grWamanna sjlfr%Wissviptra manna til aW vista Y nauWuga  stofnunum, sem Yar er nnar m%lt fyrir um, og um skilyrWi Yess aW sl1kum vistunum verWi komiW viW. Enn fremur er m%lt s)rstaklega fyrir um r)tt sjlfr%Wissvipts manns til aW bera kv?rWun l?grWamanns s1ns um vistun  stofnun undir d;mst;la. AW ?Wrum nUm%lum 1 V. kafla er nnar vikiW 1 athugasemdum um einstakar greinar. "Um 51. gr.  + 0 51. gr. er fjallaW um l?grWamenn Yeirra sem ;l?grWa eru fyrir %sku sakir. Langoftast er um aW r%Wa svokallaWa l?gborna l?grWamenn, Y.e. foreldra ;l?grWa barna og ungmenna.  + kv%Wi 1. mgr. er til skUringar. 0 Yv1 er v1saW til Yess aW s Yttur l?grWa barns eWa ungmennis sem lUtur aW pers;nulegum h?gum Yess og nefnist forsj heyri undir barnal?g og l?g um vernd barna og ungmenna. kv%WiW er 1 samr%mi viW kv%Wi 25. gr. gildandi l?gr%Wislaga aW ?Wru leyti en Yv1 aW h)r er, auk Yess aW v1sa til barnalaga, v1saW til laga um vernd barna og ungmenna sem m.a. geyma reglur um sviptingu forsjr af hlfu stj;rnvalda.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW foreldrar barns sem fara meW forsj Yess, eWa aWrir Yeir sem falin hefur veriW forsj barns samkv%mt barnal?gum, fari meW fjrhald Yess. X er einnig m%lt fyrir um aW sama eigi viW um fjrhald ungmenna  aldursbilinu fr Yv1 aW Yau verWa sjlfrWa Yar til Yau verWa fjrrWa, Y.e.  aldursskeiWinu fr 16!18 ra. Xetta er nUm%li 1 l?gr%Wisl?gum en gildandi l?g hafa veriW tClkuW meW Yessum h%tti. ViWkomandi foreldri eWa aWrir verWa sjlfir aW vera fjrrWa, eins og nnar er fjallaW um 1 athugasemdum viW 5. mgr. kv%Wi 2. mgr. samsvarar 26. gr. gildandi l?gr%Wislaga. H)r skal Y; tekiW fram, aW meW orWalaginu ?foreldrar barns sem fara meW forsj Yess  er v1saW til Yess aW YaW s)u einungis kynforeldrar barnsins, sem meW forsjna fara, sem fari meW fjrhaldiW. Getur Y hvort sem er veriW um aW r%Wa einst%tt foreldri, foreldra 1 hjCskap eWa ;v1gWri sambCW eWa foreldra sem samiW hafa um sameiginlega forsj. Er Yv1 ekki gert rW fyrir aW stjCpforeldri eWa sambCWarmaki foreldris fari meW fjrhald barnsins. VerWur aW telja sl1kt fyrirkomulag of Yungt 1 v?fum og fl;kiW, auk Yess sem ekki verWur s)W aW Y?rf s)  sl1kum reglum.  hinn b;ginn er ekkert Yv1 til fyrirst?Wu aW t.d. stjCpforeldri verWi skipaW fjrhaldsmaWur barns skv. 5. mgr. ef skipunar fjrhaldsmanns er Y?rf og kv%Wum laganna aW ?Wru leyti fulln%gt. Xegar v1saW er til annarra Yeirra sem falin hefur veriW forsj barns samkv%mt barnal?gum er t.d. tt viW Y sem foreldrar hafa faliW forsj barns s1ns meW samningi, z$` sbr. 3. mgr. 33. gr. laganna.  + Ef forsj barns hefur veriW skipaW samkv%mt barnaverndarl?gum, Y.e. ef foreldri hefur veriW svipt forsj eWa barn verWur forsjrlaust, skal skipa Yv1 l?grWamann, sbr. 26. gr. Yeirra laga. H)r mun tt viW fjrhaldsmann Yar sem forsj barnsins er annaWhvort hj barnaverndarnefnd eWa Yeim sem nefndin hefur faliW forsjna.  + kv%Wi 3. mgr. um aW s)u fjrhaldsmenn barns tveir fari Yeir sameiginlega meW fjrhaldiW er nUm%li 1 l?gr%Wisl?gum, en Yessa reglu m Y; leiWa af 25. gr. gildandi laga. Xykir r)tt aW taka Yetta fram meW ;tv1r%Wum h%tti 1 l?gr%Wisl?gum. X segir 1 3. mgr. um umboW annars fjrhaldsmanns til hins, en h)r  landi getur veriW s)rstaklega brUn nauWsyn  veitingu sl1ks umboWs vegna langra fjarvista annars foreldris fr heimili fj?lskyldunnar, oftast f?Wur.  + 0 1. og 2. mlsl. 4. mgr. er ?Wrum af tveimur fjrhaldsm?nnum barns veittar Y%r heimildir sem Yar greinir. kv%WiW stendur 1 tengslum viW kv%Wi 3. mgr. og er Yess einkum Y?rf Yegar umboW samkv%mt Yeirri grein hefur ekki veriW veitt eWa er takmarkaW viW s)rstakt erindi. 0 niWurlagi 4. mgr. er loks m%lt fyrir um aW ef fjrhaldsmenn barns greinir  um fjrhaldiW megi bera greininginn undir yfirl?grWanda.  a  + kv%Wi 5. mgr. er 1 samr%mi viW 2. mgr. 27. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Xar er m%lt fyrir um aW yfirl?grWandi skuli skipa Yeim sem ;fjrrWa er fyrir %sku sakir fjrhaldsmann 1 Yrenns konar tilvikum. 0 fyrsta lagi Yegar fjrhaldsmanns skv. 2. mgr. nUtur eigi viW. H)r getur t.d. hagaW svo til aW foreldri sem fer eitt meW forsj barns eWa bWir foreldrar s)u ;fjrrWa fyrir %sku sakir eWa hafi veriW sviptir forsj barns  grundvelli barnaverndarlaga. VarWandi fyrrgreinda tilvikiW er bent  aW YaW er viWurkennd regla 1 pers;nur)tti aW l?gborinn l?grWamaWur verWur sjlfur aW vera fjrrWa til Yess aW geta veriW fjrhaldsmaWur barns s1ns, enda er ;fjrrWa maWur jafn;h%fur til aW rWa yfir f) annarra sem sjlfs s1ns. Tilvik sem Yetta tengist einnig niWurlagi 5. mgr. 0 s1Warnefnda tilvikinu samsvarar Yetta kv%Wi 26. gr. barnaverndarlaga sem Wur var v1saW til. 0 ?Wru lagi skal yfirl?grWandi skipa fjrhaldsmann ef hann %skir lausnar fr starfi af st%Wum sem yfirl?grWandi metur gildar. Getur h)r hvort heldur er veriW um andleg eWa l1kamleg vanheilindi l?grWamanns aW r%Wa eWa langar fjarvistir hans fr heimili s1nu. 0 YriWja lagi skal yfirl?grWandi skipa fjrhaldsmann ef fjrmlum barns Yykir ekki n%gilega borgiW 1 h?ndum Yess sem fjrhaldinu gegnir. Mundi svo vallt vera ef fjrhaldsmaWur hefur sjlfur veriW sviptur fjrr%Wi, en fleira getur komiW til. X getur ums;kn um skipun rWamanns veriW v1sbending um Y?rf  skipun l?grWamanns. Ef yfirl?grWandi f%r meW ?Wrum h%tti bendingu um aW Y?rf kunni aW vera  skipun l?grWamanns af Yessum st%Wum ber honum aW taka mliW til ranns;knar og haga meWferW Yess aW ?Wru leyti 1 samr%mi viW reglur stj;rnsUslulaga og aW Yv1 loknu taka Y kv?rWun sem best hentar viWkomandi barni. Ef fjrhaldsmenn barns eru tveir og aWeins annar Yeirra %skir lausnar fr st?rfum eWa fjrmlum barns Yykir ekki n%gilega borgiW 1 h?ndum hans er ekki Y?rf skipunar fjrhaldsmanns 1 hans staW.  + kv%Wi 6. mgr. um skipun s)rstaks fjrhaldsmanns (ad hoc fjrhaldsmanns) Yeim til handa sem ;fjrrWa er fyrir %sku sakir til Yess aW reka tiltekiW erindi fyrir hann ef Yess gerist Y?rf og aW YaW skuli jafnan gert er fastur fjrhaldsmaWur hefur eigin hagsmuna aW g%ta viW Yann erindrekstur er 1 samr%mi viW hiW almenna kv%Wi 53. gr. um s)rstaka l?grWamenn. XaW kv%Wi er hins vegar ;breytt 28. gr. gildandi laga. Segja m aW heimildir Y%r sem 6. mgr. veitir yfirl?grWanda felist einnig 1 kv%Wi 53. gr., en til skUringar Yykir r)tt aW hafa s)rstakt kv%Wi um Yetta 1 51. gr. sem fjallar eing?ngu um l?grWamenn Yeirra sem ;l?grWa eru fyrir %sku sakir.  + 0 7. mgr. er m%lt fyrir um aW gefa skuli barni, sem nW hefur 12 ra aldri, kost  aW tj sig um ml Wur er fjrhaldsmaWur skv. 5. mgr. eWa s)rstakur fjrhaldsmaWur skv. 6. mgr. er skipaWur, nema sl1kt s) taliW barni til tj;ns eWa YUWingarlaust fyrir niWurst?Wu mls. Enn fremur s) r)tt aW gefa yngra barni kost  aW tj sig um ml ef YaW Yykir hafa aldur og Yroska til Yess. kv%Wi Yetta er m.a. 1 samr%mi viW reglur barnalaga um r)tt barns til aW tj sig 1 forsjr og umgengnismlum og enn fremur 1 samr%mi viW mannr)ttindasttmla sem 0sland er aWili aW, m.a. sttmla SameinuWu Yj;Wanna um r)ttindi barnsins.  + kv%Wi 8. mgr., sem m%lir fyrir um aW hafi foreldri kveWiW hver vera skuli aW Yv1 ltnu fjrhaldsmaWur barns sem YaW hefur forsj fyrir skuli skipa hann fjrhaldsmann, nema annaW Yyki hentara vegna hagsmuna barnsins eWa m%lt s) fyrir um fjrhaldiW 1 l?gum, er aW nokkru marki 1 samr%mi viW kv%Wi 2. mgr. 29. gr. gildandi l?gr%Wislaga. SC breyting er Y; gerW aW 1 8. mgr. er aWeins fjallaW um fjrhaldsmann barns en ekki l?grWamann, sbr. 29. gr. gildandi laga. st%Wa Yess er sC aW 1 frumvarpi Yessu eru einungis reglur um Yann Ytt l?grWa barna er felst 1 fjrhaldi Yeirra. Regl z$bԮur um hinn Ytt l?grWanna er fela 1 s)r r)tt og reyndar einnig skyldur til aW rWa pers;nulegum h?gum barns, Y.e. um forsj barna, eru 1 barnal?gum. Er Yv1 lagt til aW fellt verWi 1 barnal?g samsvarandi kv%Wi um forsj barna og 8. mgr. geymir um fjrhald Yeirra. Xess ber Y; aW geta aW forsj og fjrhald barns eru oftast  hendi sama eWa s?mu einstaklinga, en Yetta tvennt kann Y; aW verWa skiliW aW eins og vikiW hefur veriW aW fyrr 1 athugasemdum meW Yessari grein. Einnig er lj;st aW yfirlUsingar foreldris um YaW hver skuli aW Yv1 ltnu taka viW forsj barns eWa fjrhaldi Yess hafa einungis gildi aW Yv1 leyti sem l?g m%la ekki fyrir um hvernig um Yessi l?grW skuli fara og aW Yv1 tilskildu aW Y%r s)u 1 samr%mi viW hagsmuni barns. 7 2`Um 52. gr. ' ? + 0 1. mgr. er kveWiW  um aW l?grW manns, sem sviptur hefur veriW l?gr%Wi, hverfi til yfirl?grWanda viW sviptinguna. kv%WiW er nUm%li 1 l?gr%Wisl?gum, en litiW hefur veriW svo  aW Yessi regla hafi gilt fram til Yessa. Xrtt fyrir aW yfirl?grWandi skuli skipa l?gr%Wissviptum manni l?grWamann svo flj;tt sem verWa m eftir aW honum berst staWfest endurrit CrskurWar um sviptinguna, eins og m%lt er fyrir um 1 2. mgr., getur liWiW nokkur t1mi Yar til h%fur l?grWamaWur finnst. Eru l?grW hins l?gr%Wissvipta manns Y hj yfirl?grWanda Yeim sem nnar er greint fr 1 1. mgr. fr Yv1 aW CrskurWur um sviptinguna er kveWinn upp Yar til l?grWamaWur hefur veriW skipaWur. X;tt Yess s) ekki getiW 1 greininni ber aW tClka hana svo aW viW andlt l?grWamanns hverfi l?grW hins svipta til yfirl?grWanda og s)u 1 hans h?ndum Yar til nUr l?grWamaWur hefur veriW skipaWur. Nnar er fjallaW um l?grWamenn 1 athugasemdum um 62. gr. um Y;knun og CtlagWan kostnaW skipaWra l?grWamanna.  + MeW 3. mgr. er s)rstaklega tekiW fram aW kv%Wi laganna um l?grWamenn eigi einnig viW um l?grWamenn Yeirra sem s%tt hafa takmarkaWri l?gr%Wissviptingu, nema annaW s) tekiW fram. 2`Um 53. gr. ' ? + kv%WiW er samhlj;Wa 28. gr. gildandi l?gr%Wislaga og Yarfnast ekki skUringa. 2`Um 54. gr. ' ? + kv%Wi 1. mgr. er samhlj;Wa 1. mgr. 29. gr. gildandi l?gr%Wislaga og Yarfnast ekki skUringa. 0 2. mgr. er hnykkt  Yv1 aW l?grWamennska er ekki borgaraleg skylda, heldur verWur skipaWur l?grWamaWur aW gefa samYykki sitt fyrir skipun. H%tt er viW aW s sem YvingaWur yrWi til aW taka aW s)r l?grWamennsku mundi ekki sinna henni meW Yeim h%tti sem tilhlUWilegur er. Um skipaWa l?grWamenn er nnar fjallaW 1 athugasemdum viW 62. gr. 2`Um 55. gr. ' ? + 0 55. gr. er m%lt fyrir um Y%r mlsmeWferWarreglur sem gilda eiga um skipun l?grWamanns.  + 0 1. og 2. mgr. kemur fram aW l?grWamaWur skuli valinn 1 samrWi viW hinn l?gr%Wissvipta meW Yeim h%tti aW ;ski hann eftir Yv1 aW tiltekinn maWur verWi skipaWur l?grWamaWur hans skuli skipa Yann mann l?grWamann, nema hagsmunir hins l?gr%Wissvipta krefjist annars.  + 0 3. mgr. kemur fram aW yfirl?grWandi skuli veita maka ums%kjanda eWa sambCWarmaka hans kost  aW tj sig um mliW Wur en skipun l?grWamanns fer fram. Yf z$cԮirl?grWandi skal hafa samband viW maka ums%kjanda eWa sambCWarmaka og veita honum kveWinn frest til aW kynna s)r g?gn og tj sig um mliW, og eftir YaW er undir honum komiW hvort hann nUtir s)r Yennan r)tt. 2`Um 56. gr. ' ? + 0 56. gr. er m%lt fyrir um kv?rWun um skipun l?grWamanns.  + 0 1. mgr. er kveWiW  um aW kv?rWun um skipun l?grWamanns skuli vera skrifleg og s1Wan er rakiW 1 fj;rum liWum hvaW fram skuli koma 1 henni. kv?rWun samkv%mt Yessari mlsgrein f%rir yfirl?grWandi 1 gerWab;k emb%ttisins, sbr. 82. gr.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW yfirl?grWandi skuli, aW tekinni kv?rWun skv. 1. mgr., gefa Ct skipunarbr)f til l?grWamanns Yar sem fram komi Yau atriWi sem talin eru upp 1 a-, b- og c-liWum 1. mgr. Er Yv1 ekki %tlast til aW getiW s) um Y;knun l?grWamanns og fyrirkomulag  greiWslu hennar 1 skipunarbr)fi l?grWamanns, enda ekki ;l1klegt aW Y;knun l?grWamanns taki breytingum fr einum t1ma til annars. kvarWanir um breytingar  Y;knun l?grWamanns f%rir yfirl?grWandi hins vegar 1 gerWab;k emb%ttisins.  + 0 3. mgr. segir aW skipun l?grWamanns s) ;t1mabundin nema um t1mabundna l?gr%Wissviptingu s) aW r%Wa. 2`Um 57. gr. ' ? + 0 57. gr. er er aW finna reglur um tilkynningu um skipun l?grWamanns og um skrningu l?grWamanna.  + 0 1. mgr. er m%lt fyrir um hvernig tilkynna skuli l?grWamanni, skj;lst%Wingi hans og d;msmlarWuneyti um kv?rWunina og er greinin 1 samr%mi viW 1. mgr. 20. gr. stj;rnsUslulaga aW ?Wru leyti en Yv1 aW h)r er m%lt fyrir um tryggilegri birtingu, Y.e. meW byrgWarbr)fi eWa ?Wrum jafntryggum h%tti.  + 0 2. mgr. segir aW d;msmlarWuneytiW haldi skr yfir skipaWa l?grWamenn sem er 1 samr%mi viW skyldu rWuneytisins til aW halda skr yfir l?gr%Wissvipta menn, sbr. 6. mgr. 14. gr. kv%Wi Yetta er einnig 1 samr%mi viW lit umboWsmanns AlYingis 1 mlinu nr. 1084/1994 sem reifaW er 1 athugasemdum um 14. gr. 2`Um 58. gr. ' ? + 0 58. gr. er fjallaW um heimildir l?grWamanna o.fl. 0 1. og 2. mgr. er m%lt fyrir um heimildir l?grWamanna sjlfr%Wissviptra manna, en 1 3. mgr. um heimildir l?grWamanna fjrr%Wissviptra manna.  + Reglur um heimildir l?grWamanna sjlfr%Wissviptra manna eru samkv%mt gildandi l?gr%Wisl?gum mj?g rCmar og l1tt afmarkaWar. Segir Yar aW l?grWamaWur skuli rWa pers;nulegum h?gum skj;lst%Wings s1ns, sbr. 31. gr. laganna, og s)rstaklega tekiW fram aW YaW eigi m.a. viW um vistrW og vinnusamninga. Er YaW 1 reynd nnast sama regla og gildir um l?gborna l?grWamenn Yeirra sem eru ;sjlfrWa fyrir %sku sakir, sbr. 25. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Xegar um er aW r%Wa l?grWamenn Yeirra sem sviptir hafa veriW sjlfr%Wi er Y; hvorki st%Wa til n) eWlilegt aW hafa heimildir l?grWamanna jafnrCmar og Yegar um l?gborna l?grWamenn er aW r%Wa. Er Yv1 1 1. mgr. leitast viW aW afmarka heimildir l?grWamanna sjlfr%Wissviptra manna og eru Y%r takmarkaWar verulega fr Yv1 sem gildandi l?gr%Wisl?g m%la fyrir um. 0 1. mgr. segir aW l?grWamaWur sjlfr%Wissvipts manns hafi heimild til aW taka nauWsynlegar kvarWanir um Y pers;nuhagi hins sjlfr%Wissvipta sem hann er ;f%r um aW taka sjlfur. Xar sem til z$dԮvikin geta veriW afar mismunandi er erfitt aW setja nkv%mari reglur um Yessar heimildir. Leggja ber herslu  orWalagiW ?nauWsynlegar kvarWanir . MeW Yv1 er fyrst og fremst tt viW Y%r kvarWanir sem eru nauWsynlegar til Yess aW sjlfr%Wissviptingin ni tilgangi s1num. L?gm%t kv?rWun sem l?grWamaWur tekur innan ramma Yeirra heimilda sem hann hefur bindur hinn sjlfr%Wissvipta eins og hann hefWi hana sjlfur gert.  + 0 2. mgr. er byggt  Yeirri meginreglu, aW l?grWamaWur sjlfr%Wissvipts manns geti ekki kveWiW aW skj;lst%Wingur hans skuli vistaWur  stofnun gegn vilja s1num. Fr Yessu er Y; gerW undantekning ef l%knir metur stand hins svipta Yannig aW l1fi hans eWa heilsu s) h%tta bCin. X getur l?grWamaWur sjlfr%Wissvipts manns tekiW sl1ka kv?rWun. XaW er mat nefndarinnar aW nauWsynlegt s) aW hafa Yess konar heimild 1 l?gr%Wisl?gum, enda eiga kv%Wi III. kafla um nauWungarvistun aWeins viW um Y sem eru sjlfrWa. Lj;st er Y; aW heimildin verWur aW s%ta takm?rkunum og henni ber aW beita af varCW. Er YaW Yv1 gert aW skilyrWi aW fyrir liggi mat l%knis um aW nauWsyn s)  vistun til verndar l1fi eWa heilsu hins svipta. Heimildin er einnig bundin viW stofnanir sem reknar eru  grundvelli laga um heilbrigWisYj;nustu, nr. 97/1990, laga um mlefni fatlaWra, nr. 59/1992, eWa heimili eWa stofnanir sem reknar eru samkv%mt l?gum um vernd barna og ungmenna, nr. 58/1992. Vistun  s1Wastgreindu stofnununum getur Y; einungis tt viW ungmenni  aldrinum 16!18 ra. L?grWamanni ber aW tilkynna um sl1ka kv?rWun til yfirl?grWanda. Er YaW 1 samr%mi viW eftirlitshlutverk yfirl?grWenda meW st?rfum l?grWamanna. Um framkv%md kv?rWunar fer skv. 4. mgr. 19. gr. og 25.!28. gr. eftir Yv1 sem viW .  + 0 3. mgr. er sett fram meginreglan um aW l?grWamaWur fjrr%Wissvipts manns rWi f) skj;lst%Wings s1ns, nema l?g m%li  annan veg. kv%WiW er ;breytt fr 1. mlsl. 32. gr. gildandi l?gr%Wislaga. MeW fyrirvaranum um aW l?g m%li  annan veg er 1 fyrsta lagi v1saW til Yeirra takmarkana sem rWst?funarr)ttur s%tir aW Yv1 er varWar tilteknar eignir og tilteknar rWstafanir, sbr. nnar kv%Wi VI. kafla. X er 1 ?Wru lagi v1saW til Yess aW hinn ;fjrrWa getur gert vissar rWstafanir sjlfur Yannig aW bindandi s) fyrir hann. Xar er einkum h?fW 1 huga heimild hins ;fjrrWa til aW rWa sjlfur sjlfsaflaf) og gjafaf) meW Yeim takm?rkunum sem nnar er m%lt fyrir um 1 75. gr. 0 YriWja lagi kann yfirl?grWandi aW hafa tekiW sjlfur 1 v?rslur s1nar fjrmuni, sbr. 4. mgr. 67. gr., og hefur l?grWamaWur Y ekki rWst?funarr)tt yfir Yv1 f). 0 fj;rWa lagi r%Wur ;fjrrWa maWur Yv1 f) sem l?grWamaWur hefur ltiW hann hafa til umrWa skv. 4. mgr. 75. gr. 0 3. mgr. er enn fremur tekiW fram aW Yegar um er aW r%Wa fjrr%Wissviptingu, sem aWeins tekur til tiltekinna eigna, taki heimildir l?grWamanns aWeins til Yeirra eigna sem sviptingin tekur til. 2`Um 59. gr. ' ? + 0 1. mgr. 59. gr. er tryggWur r)ttur sjlfr%Wissvipts manns til aW bera kv?rWun l?grWamanns skv. 2. mgr. 58. gr. undir d;mst;la. Xetta kv%Wi er hliWst%tt 30. gr. Yar sem m%lt er fyrir um r)tt sjlfrWa manns sem vistaWur hefur veriW nauWugur 1 sjCkrahCsi samkv%mt kv%Wum III. kafla til aW bera Y kv?rWun undir d;mst;la. X;tt staWiW s) aW kv?rWunum Yessum sem ;l1kum h%tti, eiga Yau sj;narmiW um vernd mannr)ttinda og r)ttar?ryggi sem bCa aW baki kv%Wi 30. gr. einnig aW mestu leyti viW um kvarWanir l?grWamanna skv. 2. mgr. 58. gr. Xykir Yv1 eWlilegt aW gera rW fyrir aW sjlfr%Wissviptur maWur geti meW sama h%tti boriW kv?rWun l?grWamanns s1ns um vistun  stofnun undir d;mst;la.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW d;mari skuli kalla l?grWamann hins sjlfr%Wissvipta z$e fyrir d;m, kynna honum kr?funa og gefa honum kost  aW tj sig um hana.  + 0 3. mgr. er kveWiW  um aW kv%Wi 31. gr. skuli aW ?Wru leyti gilda um meWferW mla skv. 1. mgr. eftir Yv1 sem viW . Er h)r einkum tt viW kv%Wi 1. mgr., 4. mgr. og 5. mgr. 31. gr.    о2`Um 60. gr. ' ? + 0 60. gr. er kveWiW  um almennar starfsskyldur l?grWamanna. kv%Wi 60. gr. tekur b%Wi til skipaWra l?grWamanna og l?gborinna, en Y; aW sjlfs?gWu einungis aW Yv1 er varWar fjrhald Yeirra s1Warnefndu. Xegar um er aW r%Wa skipaWa l?grWamenn gildir kv%WiW jafnt um l?grWamenn sjlfr%Wissviptra manna og fjrr%Wissviptra.  + 0 1. mgr. er lagt fyrir l?grWamann aW hafa samrW viW hinn ;l?grWa um framkv%md starfa sinna, eftir Yv1 sem viW verWur komiW, nema um minni httar kvarWanir s) aW r%Wa. Xegar m%lt er fyrir um samrW, eftir Yv1 sem viW verWur komiW, verWur aW l1ta til aldurs og Yroska ungmennis sem ;fjrrWa er fyrir %sku sakir en skylda til samrWs eykst eftir Yv1 sem ungmenni eldist og Yroskast. Xegar um er aW r%Wa sjlfr%Wis eWa fjrr%Wissviptan mann fer um skyldu til samrWs viW hann fyrst og fremst eftir standi hans og Yar meW m?guleikum  aW tj sig um Yau st?rf l?grWamanns sem um er aW tefla hverju sinni. kv%WiW ber aW skUra svo aW l?grWamaWur beri r1kar skyldur til samrWs viW hinn ;l?grWa og aW frvik fr Yeirri reglu eigi einungis viW Yegar auglj;st er aW tilgangslaust er aW reyna aW koma samrWi viW, annaWhvort vegna stands hins ;l?grWa eWa vegna Yess aW ekki reynist unnt aW n til hans. X er YaW frvik fr samrWi tilgreint 1 1. mgr. aW Yess s) ekki Y?rf Yegar um minni httar kvarWanir er aW r%Wa. H)r getur margt komiW til og m til d%mis nefna greiWslur Umissa reikninga fyrir ;fjrrWa mann sem l?gskylt er aW greiWa. Xykir ekki r)tt aW l?grWamaWur Yurfi vallt aW hafa samrW viW hinn ;l?grWa Yegar Yannig hagar til.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um skyldu l?grWamanns til aW haga st?rfum s1num 1 Ygu hins ;l?grWa eins og best hentar hag hans hverju sinni. kv%WiW Yarfnast ekki skUringa.  + 0 3. mgr. er kveWiW  um skyldu l?grWamanns til aW fara aW fyrirm%lum yfirl?grWanda og d;msmlarWuneytisins. kv%Wi Yetta er samhlj;Wa 2. mgr. 30. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Um hlutverk yfirl?grWenda er m.a. m%lt fyrir 1 2. og 3. mgr. 81. gr. og hlutverk d;msmlarWuneytis er aW fara meW yfirstj;rn Yeirra mla er snerta l?grW, sbr. 13. t?lul. 3. gr. reglugerWar um Stj;rnarrW 0slands, sbr. auglUsingu nr. 96/1969, um staWfestingu forseta 0slands.  + M%lt er fyrir um heimild d;msmlarWherra til aW setja nnari reglur um st?rf og starfsskyldur l?grWamanna og eftirlit yfirrWenda meW Yeim 1 4. mgr. kv%WiW er 1 samr%mi viW 3. mgr. 40. gr. gildandi l?gr%Wislaga og Yarfnast ekki nnari skUringa. 2`Um 61. gr. ' ? + kv%Wi 61. gr. um skaWab;taskyldu l?grWamanns er ;breyttur 2. mlsl. 33. gr. gildandi l?gr%Wislaga og Yarfnast ekki skUringa. 2`Um 62. gr. ' ? + 0 62. gr. er m%lt fyrir um greiWslu Y;knunar til skipaWs l?grWamanns og endurgreiWslu  Ctl?gWum kostnaWi hans. kv%WiW tekur einungis til skipaWra l?grWamanna Yar sem ekki er gert rW fyrir aW l?gbornir l?grWamenn nj;ti sl1kra greiWslna, hvorki Cr hendi hins ;l?grWa n) Cr r1kissj;Wi.  + Nokkurra nUm%la g%tir 1 Yessu kv%Wi. 0 gildandi l?gum er ekki vikiW aW endurgreiWslu  Ctl?gWum kostnaWi l?grWamanns, en 1 2. mgr. 40. gr. laganna segir aW yf E%fԮirl?grWandi geti kveWiW l?grWamanni Y;knun fyrir fjrhaldiW af rlegum tekjum skj;lst%Wings hans ef starf l?grWamanns ;fjrrWa manns er s)rstaklega umfangsmikiW. Ekki virWist gert rW fyrir aW l?grWamanni sjlfr%Wissvipts manns verWi greidd Y;knun og ekki er aW finna heimild 1 l?gunum til aW yfirl?grWandi geti kveWiW aW Y;knun l?grWamanns verWi greidd Cr r1kissj;Wi.    о + 0 1. mgr. 62. gr. er lagt til aW l?grWamaWur skuli vallt eiga r)tt  endurgreiWslu  nauWsynlegum Ctl?gWum kostnaWi vegna starfans. Yfirl?grWandi metur hvort CtlagWur kostnaWur hafi veriW nauWsynlegur, ef Yv1 er aW skipta. BtlagWan kostnaW skal aW jafnaWi greiWa af eignum hins ;l?grWa en yfirl?grWandi getur Y; kveWiW aW hann skuli greiddur Cr r1kissj;Wi ef eignir hins ;l?grWa eru litlar eWa aWrar s)rstakar st%Wur m%la meW Yv1.  + 0 1. mgr. er enn fremur lagt til aW yfirl?grWandi geti kveWiW aW l?grWamaWur skuli f sanngjarna Y;knun fyrir st?rf s1n. MeW sanngjarnri Y;knun er tt viW aW hCn skuli kveWin 1 samr%mi viW eWli og umfang starfans. Meginreglna er sC aW Y;knun l?grWamanns skuli greidd af eignum hins ;l?grWa en yfirl?grWandi getur Y; kveWiW aW hCn skuli greidd Cr r1kissj;Wi ef eignir hins ;l?grWa eru litlar eWa aWrar s)rstakar st%Wur m%la meW Yv1.  + 0 2. mgr. segir aW d;msmlarWherra skuli setja nnari reglur um Y;knun yfirl?grWenda.  + 0 athugasemdum meW frumvarpi Yv1 sem varW aW gildandi l?gr%Wisl?gum er bent  aW kaflega erfitt hafi veriW aW f menn til aW taka aW s)r l?grWamennsku en jafnframt s) lj;st aW nauWsynlegt s) aW manni verWi skipaWur l?grWamaWur strax og hann hafi veriW sviptur l?gr%Wi. Starf l?grWamanns geti oft  t1Wum veriW mj?g erfitt, s)rstaklega ef um geWsjCkan mann er aW r%Wa. XaW s) Yv1 skiljanlegt aW menn kinoki s)r viW sl1ku starfi. 0 athugasemdunum kemur enn fremur fram aW nefndin hafi 1hugaW hvort taka skyldi 1 frumvarpiW kv%Wi um aW YaW v%ri borgaraleg skylda fyrir vissa aWila, Y.e. tiltekna vandamenn og l?gmenn, aW vera l?grWamenn, en taldi Yann kost ekki tilt%kan aW svo st?ddu.  + Samkv%mt upplUsingum, sem borist hafa fr yfirl?grWandanum 1 Reykjav1k og fleiri yfirl?grWendum, er enn erfitt aW f menn til Yess aW taka aW s)r l?grWamennsku 1 m?rgum tilvikum.  Yetta einkum viW um l?grWamennsku fyrir alvarlega geWsjCka menn og fengis og f1kniefnaneytendur.  + Nefnd sC er samdi frumvarp YaW sem nC er lagt fram er Yeirrar skoWunar aW meW ?llu s) ;verjandi aW l?gr%Wissviptum manni verWi ekki skipaWur l?grWamaWur svo flj;tt sem viW verWur komiW eftir sviptingu, hvort sem um er aW r%Wa sjlfr%Wis eWa fjrr%Wissviptingu. Til Yess aW tryggja aW svo megi verWa eru tv? Crr%Wi tilt%k. Annars vegar aW gera l?grWamennsku aW borgaralegri skyldu fyrir vissa aWila og hins vegar aW heimila greiWslu Y;knunar Cr r1kissj;Wi til handa l?grWamanni ef annar kostur er ekki fyrir hendi. Fyrra Crr%WiW telur nefndin ekki koma til lita. H%tt er viW aW Yeir sem YvingaWir yrWu til aW taka aW s)r l?grWamennsku mundu ekki sinna Yv1 starfi meW tilhlUWilegum h%tti. Eins m benda  aW 1 l?ndum Yar sem l?grWamennska hefur veriW borgaraleg skylda er greinileg tilhneiging til Yess aW fella hana niWur og m t.d. benda  aW 1 nUjum l?gr%Wisl?gum 1 Danm?rku, sem gildi t;ku 1. janCar sl., var borgaraleg skylda til l?grWamennsku afnumin. Er Yv1 ekki annaW Crr%Wi tilt%kt en leggja til aW yfirl?grWanda verWi heimilt aW kveWa Y;knun til l?grWamanns Cr r1kissj;Wi ef eignir hins ;l?grWa eru ekki n%gilegar eWa aWrar s)rstakar st%Wur m%la meW Yv1. Gert er rW fyrir aW Y;knanir Cr r1kissj;Wi Yurfi Y; einungis til aW koma 1 undantekn z$gԮingartilvikum, sbr. YaW sem h)r segir um skipaWa l?grWamenn. Nnir %ttingjar sem l?grWamenn.  + Mj?g hefur t1Wkast aW nnir %ttingjar s)u skipaWir l?grWamenn l?gr%Wissviptra manna, t.d. uppkomin b?rn aldraWra foreldra, foreldrar Yeirra sem sviptir hafa veriW l?gr%Wi eWa systkin. Xetta verWur aW teljast eWlilegt fyrirkomulag og aW fum standi n%r aW sinna l?grWamennsku fyrir hinn svipta. Gert er rW fyrir aW nnum %ttingjum verWi yfirleitt ekki greidd Y;knun fyrir l?grWamennsku, nema um s) aW r%Wa ;venjulega umfangsmikil st?rf henni fylgjandi. Sl1kt mundi einkum koma til vegna verulegrar eignaumsUslu l?grWamanns, og m Y %tla aW Y;knun yrWi 1 langflestum tilvikum greidd af eignum hins svipta. Ekki er Y; h%gt aW Ctiloka aW Y;knun verWi greidd nnum %ttingjum sem sinna l?grWamennsku, Cr r1kissj;Wi, hvort heldur sem er um sjlfr%Wis eWa fjrr%Wissviptingu aW r%Wa. Venslamenn sem l?grWamenn.  + H)r er tt viW vini, fjarskyldari %ttingja en aW framan greinir eWa aWra Y sem tengjast hinum svipta pers;nulegum b?ndum. 0 vissum tilvikum getur veriW heppilegt aW fela sl1kum einstaklingum l?grWamennsku, einkum ef nnum %ttingjum er ekki til aW dreifa eWa Yeir treysta s)r ekki til aW sinna l?grWamennsku fyrir hinn svipta. 0 Yessum tilvikum verWur aW %tla aW oftar komi til greiWslu Y;knunar en Yegar nnir %ttingjar taka aW s)r l?grWamennsku, en sl1kt verWur aW rWast af eWli og umfangi starfans. S)rfr%Wingar sem l?grWamenn.  + Til Yess getur komiW aW Y?rf s)  Yv1 aW s)rfr%Wingi verWi falin l?grWamennska, en sl1kt %tti aW heyra til undantekninga, og Y helst ef um ;venjulega mikla og fl;kna eignaumsUslu fjrr%Wissvipts manns er aW r%Wa eWa Yegar ekki reynist unnt aW skipa sjlfr%Wissviptum manni l?grWamann Cr r?Wum ninna %ttingja eWa venslamanna. H)r er t.d. tt viW l?gmenn, l?ggilta endurskoWendur eWa f)lagsrWgjafa. ViW Yessar aWst%Wur mun oftast verWa Y?rf  greiWslu Y;knunar til l?grWamannsins og gildir Y aW sjlfs?gWu meginreglan um aW Y;knun verWi greidd af eignum hins svipta en aWeins 1 undantekningartilvikum Cr r1kissj;Wi.  + Eins og aW framan greinir er 1 2. mgr. m%lt fyrir um aW d;msmlarWherra skuli setja nnari reglur um Y;knun l?grWamanna. Eins og Wur er einnig fram komiW er miWaW viW aW Y;knun l?grWamanns skuli vera sanngj?rn miWaW viW eWli og umfang starfa hans. H)r er b%Wi tt viW Y;knun sem greidd er af eignum eWa tekjum hins l?gr%Wissvipta og Y;knun er greiWist Cr r1kissj;Wi. Til greina kemur t.d. aW setja reglur um kveWin viWmiWunarm?rk, Yannig aW Y;knun skuli greiWa af eignum eWa tekjum hins svipta ef Y%r eru yfir kveWnum nnar tilgreindum fjrh%Wum. ViW mat  Yv1 hvaW teljist sanngj?rn Y;knun miWaW viW eWli og umfang starfa skipaWs l?grWamanns, ber aW l1ta til Yess aW sem best samr%mi verWi 1 kvarWanat?kum 1 ?llum tilvikum. Hagsmuni beggja aWila, Y.e. hins svipta og l?grWamannsins, ber aW hafa 1 huga viW gerW reglna um Y;knun til l?grWamanna. Gert er rW fyrir aW yfirl?grWandi meti meW reglulegu millibili hvort Y;knun l?grWamanns er sanngj?rn miWaW viW eWli og umfang starfa hans meW hliWsj;n af skUrslugj?f l?grWamanns skv. 63. gr. 7 2`Um 63. gr. z$hԌ' ? + 0 63. gr. er m%lt fyrir um skUrslugj?f l?grWamanns til yfirl?grWanda. SkUrslugjafir l?grWamanna er mikilv%gur Yttur 1 eftirliti yfirl?grWenda meW st?rfum l?grWamanna og nauWsynlegt aW Y%r s)u 1tarlegar og ?ll nauWsynleg skj?l fylgi.  + kv%Wi Yessarar greinar eru mun 1tarlegri en kv%Wi gildandi l?gr%Wislaga um skUrslugjafir l?grWamanna, en um Y%r segir 1 1. mgr. 40. gr. laganna. H)r er m.a. m%lt fyrir um rlegar skUrslugjafir l?grWamanna, meW Yeirri undantekningu sem um getur 1 1. mgr., skUrslugjafir viW upphaf og lok skipaWrar l?grWamennsku o.fl.  + 0 1. mgr. er lagt fyrir l?grWamenn barna og ungmenna sem ekki hafa nW fjrr%Wisaldri, en YaW eru oftast foreldrar Yeirra, aW gefa yfirl?grWanda rlega skUrslu um helstu kvarWanir sem teknar hafa veriW  fyrra ri um fjrhaldiW ef verWm%ti eigna barnsins eWa ungmennisins er 500.000 kr. eWa Yar yfir. Ekki Yykir r)tt aW leggja til skUrslugjafir Yegar um tilt?lulega litlar eignir er aW r%Wa. Ber Y hvort tveggja til, aW Y?rf fyrir skUrslugj?f og eftirlit yfirl?grWanda er ekki eins brUn og eins hitt aW ;heyrilegt lag mundi fylgja Yv1 ef yfirl?grWendum v%ri gert skylt aW fylgjast meW eignaumsUslu allra barna og ungmenna. Hins vegar er lagt til aW kv%Wi 3. mgr. um fortakslausa skUrslugj?f skuli gilda ef barni eWa ungmenni undir fjrr%Wisaldri hefur veriW skipaW fjrhaldsmaWur, sbr. 5. og 6. gr. 51. gr.  + 0 2. mgr. er kveWiW  um skyldu skipaWs l?grWamanns fjrr%Wissvipts manns til Yess aW taka saman skUrslu um eignir og skuldir hins svipta og senda hana yfirl?grWanda, nema einungis s) um aW r%Wa sviptingu fjrr%Wis varWandi tilteknar eignir, sbr. 2. mgr. 5. gr. kv%WiW byggir  Yv1 aW b%Wi er skipuWum l?grWamanni nauWsynlegt aW hafa vitneskju um eignir og skuldir skj;lst%Wings s1ns, til Yess aW geta sinnt skyldum s1num sem l?grWamaWur og eins er yfirl?grWanda nauWsynlegt aW bCa yfir s?mu vitneskju til Yess aW geta sinnt eftirlitsskyldum s1num.  + kv%Wi 3. mgr. um rlega skUrslugj?f l?grWamanns fjrr%Wissvipts manns er %tlaW aW tryggja eftirlit yfirl?grWenda meW st?rfum skipaWra l?grWamanna. Er h)r tt viW skUrslugj?f allra skipaWra l?grWamanna Yeirra sem sviptir hafa veriW fjrr%Wi.  + kv%Wi 4. mgr. um aW l?grWamanni ;fjrrWa manns s) skylt aW tilkynna yfirl?grWanda ef hinum ;fjrrWa skotnast verWm%ti sem nemur 500.000 kr. eWa meira  b%Wi viW um l?grWamenn Yeirra sem ;fjrrWa eru fyrir %sku sakir og Yeirra sem sviptir hafa veriW fjrr%Wi. kv%WiW tengist 73. gr. um tilkynningarskyldu til yfirl?grWanda og er %tlaW aW vera til ?ryggis ef misbrestur verWur  tilkynningarskyldu samkv%mt Yeirri grein. Einnig tengist kv%WiW 1. mgr. Yessarar greinar og er m.a. %tlaW aW tryggja eftirlit yfirl?grWenda meW fjrhaldi Yeirra sem ;fjrrWa eru fyrir %sku sakir.  + 0 5. mgr. er m%lt fyrir um r)tt yfirl?grWanda til aW f fjrhaldiW endurskoWaW af l?ggiltum endurskoWanda  kostnaW hins ;fjrrWa ef fjrhaldiW er umfangsmikiW eWa s)rstakar st%Wur gefa tilefni til. Xessi heimild er nauWsynleg til aW gera eftirlitiW n%gilega virkt og er henni %tlaW aW hafa b%Wi almenn og s)rst?k varnaWarhrif Yannig aW l?grWamenn geti bCist viW Yess httar endurskoWun og aW hCn verWi framkv%md ef Y?rf er . Xegar m%lt er fyrir um heimild yfirl?grWanda til Yess aW kveWa aW kostnaWur af sl1kri endurskoWun skuli greiddur Cr r1kissj;Wi er einkum tt viW Yau tilvik Yegar fjrhagsstaWa hins ;fjrrWa er bgborin, en sl1kt mun sjaldan koma til ef Y?rf er endurskoWunar l?ggilts endurskoWanda.  + kv%Wi 6. mgr. er 1 samr%mi viW 1. mgr. 40. gr. gildandi l?gr%Wislaga.  Yessu kv%Wi s)st aW frumkv%Wisskylda yfirl?grWanda er r1k, og vakni grunsemdir hj honum um aW l?grWamaWur sinni ekki sem skyldi starfsskyldum s1num ber honum aW z$i krefjast upplUsinga um fjrhald og eignaumsUslu l?grWamannsins eWa annaW sem umsUslu hans tengist.  + 0 7. mgr. er loks kveWiW  um aW Yegar skipaWur l?grWamaWur f%r lausn fr st?rfum skuli hann gefa yfirl?grWanda skUrslu um fjrhald og eignaumsUslu skj;lst%Wings s1ns. Um er aW r%Wa sams konar skUrslu og nefnd er 1 3. mgr., en hCn mundi v%ntanlega alltaf taka yfir styttra t1mabil, Y.e. fr Yv1 t1mabili sem hin rlega skUrsla endar og til lausnardags.  j  + 0 8. mgr. er d;msmlarWherra veitt heimild til aW setja nnari reglur um skUrslugj?f l?grWamanna samkv%mt Yessari grein og Yarfnast hCn ekki skUringa. 2`Um 64. gr. ' ? + 0 64. gr. er fjallaW um YaW hvernig fara skuli meW lausn skipaWs l?grWamanns fr st?rfum.  + 0 1. mgr. er fjallaW um YaW Yegar l?grWamaWur ;skar sjlfur eftir Yv1 aW vera leystur fr st?rfum.  honum hv1lir Y; sC skylda aW gegna fram starfa s1num Yar til nUr l?grWamaWur hefur veriW skipaWur.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW yfirl?grWandi skuli af eigin frumkv%Wi leysa l?grWamann fr st?rfum vanr%ki hann starfa sinn eWa gerist brotlegur 1 starfi eWa uppfylli ekki lengur skilyrWi laga um almennt h%fi sem l?grWamaWur.  Yetta getur reynt hvort heldur sem l?grWamaWur brUtur gegn Yeim starfsskyldum sem m%lt er fyrir um 1 60. gr. eWa gerist meW ?Wrum h%tti brotlegur 1 starfi.  + 0 3. mgr. segir loks aW viW andlt skj;lst%Wings skipaWs l?grWamanns falli sjlfkrafa niWur skipun l?grWamannsins. kv%WiW Yarfnast ekki skUringa. 2`Um 65. gr. ' ? + kv%Wi 65. gr. um tilkynningu um lausn l?grWamanns fr st?rfum og skrningu um lausn hans v1sar til 57. gr. Um skUringar viW Yessa grein er v1saW til athugasemda um 57. gr. 1Um VI. kafla. ' ? + 0 VI. kafla eru reglur um meWferW  fjrmunum ;fjrrWa manna og eiga Y%r viW hvort sem um er aW r%Wa fjrr%Wisskort vegna %sku hins ;fjrrWa eWa vegna fjrr%Wissviptingar hans. Reglurnar gilda einkum um meWferW l?grWamanna  fjrmunum ;fjrrWa manna en eiga einnig viW um meWferW yfirl?grWenda eftir Yv1 sem viW .  + Kafli Yessi hefur aW geyma Umsar reglur sem eru 1 V. kafla gildandi l?gr%Wislaga, l1tt breyttar, sbr. t.d. kv%Wi 1. mlsl. 33. gr. og 1. mgr. 38. gr. laganna um varWveislu og v?xtun eigna ;fjrrWa manns, kv%Wi 35. gr. um bann viW Yv1 aW binda ;fjrrWa mann viW byrgW eWa tryggingu fyrir YriWja mann, kv%Wi 36. og 37. gr. um nauWsyn  samYykki yfirl?grWanda til kaupa og s?lu  eignum ;fjrrWa o.fl. og kv%Wi 2. mgr. 38. gr. um takmarkanir  heimildum l?grWamanns til aW lna f) ;fjrrWa manns. X er 1 Yessum kafla frumvarpsins efnislega ;breytt 39. gr. laganna.  + Framangreindar reglur hafa veriW 1 1slenskum l?gum alllengi og  svipuWum reglum hefur veriW byggt 1 l?gr%Wisl?gum ngrannalandanna.  + Framsetning reglna gildandi laga hefur veriW breytt 1 VI. kafla frumvarpsins 1 Yv1 skyni aW gera Y%r aWgengilegri og skUrari og einnig eru sumar Yeirra 1tarlegri en samsvarandi kv%Wi gildandi laga.  + 0 kafla Yessum g%tir enn fremur nokkurra nUm%la sem reifuW eru 1 athugasemdum um einstakar greinar kaflans. 2`Um 66. gr. ' ? + 0 greininni er skUrlega kveWiW  um aW reglur kaflans um meWferW  fjrmunum Yeirra sem eru ;fjrrWa eigi viW hvort sem fjrr%Wisskort m rekja til ungs aldurs eWa sviptingar fjrr%Wis.  z$kԌ 2`Um 67. gr. ' ? + 0 1. mgr. er tekiW fram aW eignir ;fjrrWa manns skuli varWveittar tryggilega og vaxtaWar eins og best er  hverjum t1ma. 0 Yessu felst aW l?grWamaWur skuli fyrst og fremst hafa aW leiWarlj;si hagsmuni hins ;fjrrWa Yegar teknar eru kvarWanir um varWveislu og v?xtun fjrmuna hans. 0 Yessu felst jafnframt aW l?grWamaWur skuli stuWla aW Yv1 aW f) hins ;fjrrWa beri Yann arW sem eWlilegt m telja og eignum s) haldiW viW Yannig aW verWgildi Yeirra rUrni ekki, aW leitaW s) jafnv%gis milli h%filegrar v?xtunar fjr og h%ttu. kv%WiW  s)r fyrirmynd 1 1. mlsl. 33. gr. gildandi l?gr%Wislaga.  + kv%Wi 2. mgr. er nUm%li. Xar er m%lt svo fyrir aW s)u eignir ;fjrrWa manns aW verWm%ti 500.000 kr. eWa Yar yfir skuli l?grWamaWur hafa samrW viW yfirl?grWanda um varWveislu Yeirra og v?xtun. kv%WiW miWar aW Yv1 aW veita l?grWamanni aukiW aWhald um fjrhald sitt fyrir hinn ;l?grWa. Eru ekki s1st hafWir 1 huga l?gbornir l?grWamenn Yeirra sem eru ;fjrrWa fyrir %sku sakir Y;tt kv%WiW s) ekki bundiW viW Y.  + 0 3. mgr. er m%lt svo fyrir aW l?grWamaWur skuli vallt halda peningum og viWskiptabr)fum hins ;fjrrWa aWgreindum fr eigin fjrmunum. Xetta kv%Wi er sett til frekari tryggingar hagsmunum hins ;fjrrWa og Yarfnast ekki nnari skUringa.  + 0 4. mgr. er kveWiW  um aW yfirl?grWandi geti tekiW 1 s1nar v?rslur fjrmuni 1 eigu hins ;fjrrWa ef hann telur st%Wu til. Hefur l?grWamaWur Y ekki rWst?funarr)tt  Yv1 f). 0 gildandi l?gum er ekki beint m%lt fyrir um s)rstaka heimild fyrir yfirl?grWanda 1 Yessu efni. Lj;st er Y; aW yfirl?grWandi hefur sl1ka heimild, sbr. 34. gr. laganna, en YaW kv%Wi  s)r fyrirmynd 1 eldri l?gum.  + 0 5. mgr. er gert rW fyrir aW samYykki yfirl?grWanda Yurfi til aW ganga  eignir ;fjrrWa manns til greiWslu kostnaWar af framf%rslu hans, nmi eWa ?Wru. AW baki kv%Winu bUr sC hugsun aW Yegar um er aW r%Wa Y sem eru ;fjrrWa fyrir %sku sakir eiga Yeir vallt framf%rslur)tt  hendur ?Wrum. Eru h)r einkum h?fW 1 huga kv%Wi barnalaga um framf%rsluskyldur foreldra. ViW Y%r aWst%Wur %tti sjaldnast aW vera Y?rf  aW ganga  eignir hins ;fjrrWa til framf%rslu hans. Einnig er h)r  Yv1 byggt aW eignir ;fjrrWa manns fyrir %sku sakir skuli varWveittar eftir Yv1 sem kostur er Yar til hann verWur fjrrWa. NokkuW ?Wru mli gegnir um eignir Yess sem sviptur hefur veriW fjrr%Wi og Y;tt meginsj;narmiWiW s) hiW sama, Y.e. aW varWveita skuli eignir hans og nUta fremur tekjur og arW af Yeim til framf%rslu hans, ef  Yarf aW halda, m lj;st vera aW ekki er vallt jafnbrUn Y?rf fyrir varWveislu eigna hans ;skertra, einkum ef hinn fjrr%Wissvipti er kominn  efri r. 5. mgr. er 1 samr%mi viW lokamlsliW 36. gr. gildandi l?gr%Wislaga.  + 0 6. mgr. er d;msmlarWherra veitt heimild til aW setja nnari reglur um varWveislu og v?xtun fjrmuna ;fjrrWa manna. 2`Um 68. gr. ' ? + 0 1. mgr. er orWuW sC almenna regla aW l?grWamaWur skuli sj til Yess aW tekjur og arW af eignum ;fjrrWa manns skuli nUta 1 Ygu hins ;fjrrWa. Reglan er 1 samr%mi viW Y grundvallarreglu aW l?grWamaWur skuli haga kv?rWunum s1num um rWst?fun fjrmuna hins ;fjrrWa, Yar meW taldra tekna eWa arWs af eignum hans, meW hagsmuni skj;lst%Wingsins aW leiWarlj;si. LiWur 1 Yv1 er aW tryggja aW tekjur eWa arWur af f) hans nUtist 1 hans Ygu. S) um aW r%Wa menn sem sviptir hafa veriW fjrr%Wi ber z$l m.a. aW nUta sl1kar tekjur eWa arW til framf%rslu Yeirra, aW svo miklu leyti sem Y?rf er  Yv1.  + Samkv%mt 2. mgr. getur l?grWamaWur, ef hann telur sl1ka rWst?fun samr%mast hagsmunum hins ;fjrrWa, afhent honum h%filegt f) til eigin nota af tekjum hans eWa arWi. Fjrh%W ber aW meta eftir aWst%Wum og efnum hins ;fjrrWa. 0 gildandi l?gum er ekki    о aW finna kv%Wi Yessa efnis, en almennt verWur Y; aW l1ta svo  aW l?grWamanni s) Yetta heimilt engu aW s1Wur. H)r er Yv1 t%past um nUm%li aW r%Wa. Sjlfsagt Yykir Y; aW taka af skariW 1 Yessu efni 1 l?gr%Wisl?gum. 0 2. mgr. er jafnframt tekiW fram aW l?grWamanni s) heimilt aW ganga  h?fuWst;l hins ;fjrrWa 1 Yessu skyni ef tekjur hans hr?kkva ekki til, en 1 Yv1 tilfelli Yurfi Y; samYykki yfirl?grWanda. Gert er rW fyrir aW yfirl?grWandi veiti aWeins 1 undantekningartilvikum samYykki sitt til Yess aW gengiW verWi  eignir Yess sem ;fjrrWa er fyrir %sku sakir.  + 2`Um 69. gr. ' ? + 0 69. gr. er fjallaW um kaup og s?lu eigna ;fjrrWa manns o.fl. SvipuW kv%Wi eru 1 36. og 37. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Xessar reglur m aW stofni til rekja til kv%Wa 7. gr. tilskipunar fr 18. febrCar 1847.  + Samkv%mt 1. mgr. er skylt aW leita samYykkis yfirl?grWanda til kaupa eWa s?lu fasteignar, loftfars, skrningarskylds skips og ?kut%kis og jafnframt atvinnufyrirt%kis. Skiptir ekki mli hvort rWst?fun telst mikils httar eWa ;venjuleg miWaW viW efni hins ;fjrrWa. Sama gildir ef ;fjrrWa manni eru afhentar sl1kar eignir n Yess aW endurgjald komi fyrir. NokkuW hefur Y;tt bera  Yv1 aW l?gbornir l?grWamenn, Y.e. foreldrar barna og ungmenna, hafi f%rt eignarr)tt aW fasteign eWa bifreiW yfir  barn sitt aW Yv1 er virWist til Yess aW forWast aWf?r skuldheimtumanna. Xar sem margs konar skyldur hv1la  eigendum Yeirra eigna sem tilgreindar eru 1 mlsgreininni Yykir r)tt aW yfirl?grWandi meti hvort hinn ;fjrrWa hafi hag af eignatilf%rslunni og er Yv1 lagt til aW samYykki hans Yurfi til aW koma Yegar Yannig hagar til. kv%WiW um aW samYykki yfirl?grWanda Yurfi til aW ;fjrrWa maWur megi eiga skrningarskylt ?kut%ki er h)r lagt til samkv%mt tilm%lum umboWsmanns barna sem lUst hefur hyggjum s1num yfir nokkrum fj?lda barna og ungmenna sem skrW eru eigendur bifreiWa, en viW k?nnun  standi Yessara mla kom 1 lj;s aW 18. september 1995 voru 372 bifreiWar skrWar  b?rn yngri en 15 ra. SvipuW tilm%li hafa borist d;msmlarWuneytinu fr emb%tti tollstj;rans 1 Reykjav1k. S)rstaklega skal Y; tekiW fram aW eignarhald ;fjrrWa ungmennis  skrningarskyldu ?kut%ki getur tt fullan r)tt  s)r og m Y bCast viW aW yfirl?grWandi veiti samYykki sitt til Yess. 0 niWurlagi 1. mgr. er r)ttaW aW eignir skv. 1. mgr. skuli ekki ltnar af hendi nema hinn ;fjrrWa hafi hag af Yv1. H)r er l?gW hersla  aW rWst?fun Yj;ni hagsmunum hins ;fjrrWa.  + 0 2. mgr. er kveWiW  um aW samYykkis yfirl?grWanda s) einnig Y?rf Yegar um er aW r%Wa leigusamning um fasteign til lengri t1ma en Yriggja ra, nema kveWiW s)  um r)tt til uppsagnar meW h%filegum fyrirvara.  + Skv. 3. mgr. er samYykkis yfirl?grWanda enn fremur Y?rf til allra rWstafana varWandi fjrhaldiW sem eru mikils httar eWa ;venjulegar, miWaW viW efni hins ;fjrrWa, svo sem kaup eWa s?lu  lausaf), ef um tilt?lulega mikiW verWm%ti er aW tefla, og til rWningar forstj;ra fyrir atvinnufyrirt%ki ;fjrrWa manns. Upptalning rWstafana 1 kv%Winu er einungis 1 d%maskyni.  + 0 4. mgr. kemur fram aW d;msmlarWherra geti sett nnari reglur um form og efni beiWna l?grWamanna um samYykki yfirl?grWenda og Yau g?gn sem beiWni skulu fylgja. E%mԌ 2`Um 70. gr. ' ? + kv%Wi 1. mgr. samsvarar kv%Wi 1 37. gr. gildandi laga. XaW m rekja allt aftur til tilskipunarinnar fr 1847 sem fyrr er getiW. MeW ?Wrum eignarh?ftum (kv?Wum) er tt viW afnotar)ttindi, 1taksr)ttindi, afgjaldsskyldur, forkaupsr)tt, kaupr)tt og ?nnur takm?rkuW og ;bein eignarr)ttindi sem meW einum eWa ?Wrum h%tti takmarka afnot eWa rWst?funarheimildir eiganda Yeirra eigna sem 1 kv%Winu eru taldar.    о + 0 2. mgr. er tekiW fram aW Yegar um veWb?nd er aW r%Wa skuli samYykki bundiW viW aW veWsetning s) til tryggingar skuldum hins ;fjrrWa. X; er einnig tekiW fram, ef s)rstaklega stendur , aW heimilt s) aW veita heimild til veWsetningar til tryggingar skuldum l?grWamanns. H)r er fyrst og fremst tt viW l?gborna l?grWamenn Yeirra sem ;fjrrWa eru fyrir %sku sakir. Um rWstafanir samkv%mt Yessari grein gildir s almenni fyrirvari aW rWst?fun Yj;ni hagsmunum hins ;fjrrWa.  + kv%Wi 3. mgr. er hliWst%tt kv%Wi 4. mgr. 69. gr. og Yarfnast ekki s)rstakra skUringa. 2`Um 71. gr. ' ? +   Samkv%mt 35. gr. l?gr%Wislaganna fr 1947 var ;heimilt meW ?llu aW binda ;fjrrWa mann viW byrgW eWa tryggingu fyrir YriWja mann. SagWi 1 greinargerW aW l?ggerningar af Yv1 tagi g%tu veriW mj?g varhugaverWir, en sjaldnast til hagsb;ta fyrir hinn ;fjrrWa. kv%WiW var tekiW ;breytt upp 1 1. mgr. 35. gr. gildandi laga. 0 2. mgr. Yeirrar greinar var Y; upphaflega tekiW fram aW d;msmlarWherra g%ti veitt undanYgu fr banni 1. mgr. Yegar s)rstaklega st%Wi  vegna hagsmuna hins ;fjrrWa. MeW 79. gr. laga nr. 92/1991 var Yessu hins vegar breytt 1 yfirl?grWanda. Er h)r lagt til ;breytt kv%Wi 35. gr. gildandi laga og  YaW bent aW gert er rW fyrir aW undanYguheimild 2. mgr. verWi beitt meW Utrustu varf%rni. 2`Um 72. gr. ' ? + 0 1. mgr. er YaW gert aW skilyrWi aW ekki megi lna f) ;fjrrWa manna nema meW samYykki yfirl?grWanda. Er Y tilskiliW aW ln skuli aWeins veitt gegn tryggu veWi 1 fasteign. kv%Wi um aW lnsfjrh%W skuli ekki fram fram Cr tilteknum hluta af fasteignamati eignar er samb%rilegt Yeim reglum sem finna m 1 2. mgr. 38. gr. l?gr%Wislaganna fr 1947 og 2. mgr. 38. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Hugsanlegt er aW trygging verWi ekki metin n%gilega traust Y;tt lnsfjrh%W s) innan marka Y.TELJ + 2YTELJ B ZMNEFN *   3.Zl=NEFN   !  hluta af fasteignamati eignar, einkum Yar sem raunverulegt markaWsverW eignar getur veriW mun l%gra en fasteignamat. Ber yfirl?grWanda aW hafa Yetta 1 huga Yegar hann metur hvort veW teljist fulln%gjandi. Reglur Yessar miWa aW ?ruggri endurheimtu Yess fjr sem lnaW er af fjrmunum ;fjrrWa manna. Yfirl?grWandi skal Yv1 aWeins veita samYykki sitt aW hinum ;fjrrWa s) hagur af rWst?funinni.  + kv%Wi 2. mgr. er 1 samr%mi viW 39. gr. gildandi l?gr%Wislaga, sbr. l?g nr. 90/1991.  + 0 3. mgr. er tekiW fram aW hafi maWur einungis veriW sviptur fjrr%Wi aW Yv1 er varWar tilteknar eignir eigi kv%Wi Yessarar greinar aWeins viW um Y%r eignir. 2`Um 73. gr. ' ? + Reglan, sem fram kemur 1 Yessari grein, er nUm%li. Fyrir kemur aW b?rnum, ungmennum eWa Yeim sem sviptir hafa veriW fjrr%Wi skotnast f) fyrir gj?f, happdr%tti, x$n vegna b;ta o.fl. 0 sl1kum tilfellum Yykir r)tt aW leggja Y skyldu  herWar Yeim sem greiWslur Yessar inna af hendi aW tilkynna um YaW til yfirl?grWanda 1 umd%mi Yar sem hinn ;fjrrWa  l?gheimili. Er YaW liWur 1 Yv1 aW tryggja, eftir Yv1 sem kostur er varWveislu fjrins og v?xtun. Ef svo vill til aW l?grW hins ;fjrrWa manns heyra undir annan yfirl?grWanda en Yann Yar sem hinn ;fjrrWa maWur  l?gheimili, t.d. ef fastur dvalarstaWur hans er annar en Yar sem hann  l?gheimili, ber yfirl?grWanda sem berst tilkynning samkv%mt Yessari grein aW framsenda Yeim yfirl?grWanda tilkynninguna. Xessu til skUringar er bent  athugasemdir um 9. gr. og jafnframt v1saW til kv%Wa 3. mgr. 14. gr. og 1. mgr. 52. gr. frumvarpsins. Verklag Yetta er einnig 1 samr%mi viW 2. mgr. 7. gr. stj;rnsUslulaga. 7 '0Um VII. kafla. ' ? + Reglur Y%r sem fram koma 1 75.!78. gr. 1 Yessum kafla eru 1 ?llum aWalatriWum samhlj;Wa kv%Wum 20.!24. gr. gildandi l?gr%Wislaga. Wur voru samb%rilegar reglur 1 16.!21. gr. l?gr%Wislaganna fr 1947.  + Framangreindar reglur varWa inntak sjlfr%Wis og fjrr%Wis aW Yv1 er varWar heimild ;l?grWa manns (;sjlfrWa og/eWa ;fjrrWa) til aW gera l?ggerninga, kveWa  um riftun samninga og um skilaskyldu og b%tur.  + kv%Wi 74. gr. um gildissviW VII. kafla og 79. gr. um takm?rkun  fullnustu 1 eignum sem fjrr%Wissvipting skv. 2. mgr. 5. gr. tekur til eru nUm%li sem nnar eru skUrW 1 athugasemdum meW Yeim. 2`Um 74. gr. ' ? + 0 kv%Winu er gildissviW kaflans afmarkaW. TekiW er fram berum orWum aW reglurnar eigi viW hvort sem st%Wa l?gr%Wisskorts er ungur aldur eWa svipting l?gr%Wis, nema annaW s) tekiW fram. HliWst%tt kv%Wi er ekki 1 gildandi l?gum. Sjlfsagt Yykir aW taka af allan vafa um gildissviW reglnanna aW Yessu leyti. 2`Um 75. gr. ' ? + kv%Wi 2.!3. og 5.!7. mgr. 75. gr. frumvarpsins eru efnislega ;breytt 21. gr. gildandi l?gr%Wislaga. kv%Wi 1. og 4. mgr. eru nUm%li. Greinin 1 heild er reist  Yeirri grunnreglu sem fram kemur 1 1. mgr. aW ;fjrrWa maWur rWi ekki f) s1nu, nema l?g m%li  annan veg. SC regla er grundvallarregla um r)ttarhrif fjrr%Wisskorts. 0 2.!4. mgr. er m%lt fyrir um undantekningar fr Yeirri reglu. Xessar undantekningar eru Yrenns konar. 0 fyrsta lagi hefur ;fjrrWa maWur rWst?funarr)tt yfir sjlfsaflaf) s1nu, sbr. 2. mgr., 1 ?Wru lagi  gjafaf), sbr. 3. mgr. og 1 YriWja lagi  Yv1 f) sem l?grWamaWur hefur ltiW skj;lst%Wing sinn hafa til eigin rWst?funar, sbr. 4. mgr.  + MeW sjlfsaflaf) er fyrst og fremst tt viW YaW f) sem hinn ;fjrrWa hefur unniW s)r inn meW pers;nulegri vinnu sinni. MeW gjafaf) er tt viW f) sem hinum ;fjrrWa hefur skotnast fyrir gj?f, hvort sem um er aW r%Wa l1fsgjafir eWa dnargjafir. X er enn fremur gerW undantekning varWandi YaW f) sem l?grWamaWur hefur ltiW skj;lst%Wing sinn hafa til eigin rWst?funar. 0 Yv1 tilfelli mundi sjaldnast vera um svo mikiW f) aW r%Wa aW raunh%ft s) aW gera rW fyrir aW kv%Wi 5. mgr. g%ti tekiW til Yess. Xessi regla hefur veriW talin gilda Y;tt hCn hafi ekki veriW l?gfest. R)tt Yykir aW reglan komi beinl1nis fram 1 l?gum.  + RWst?funarr)ttur hins ;fjrrWa  fjrmunum sem falla undir 2.!4. mgr. er ekki bundinn viW aW maWur hafi nW sjlfr%Wisaldri. X skiptir heldur ekki mli hve gam z$oԮall maWur var Yegar fjrins var aflaW eWa YaW fengiW aW gj?f. Skv. 6. mgr. tekur rWst?funarr)tturinn einnig til arWs af Yessu f) og til Yess verWm%tis sem 1 staW Yess kemur.  + RWst?funarr)ttur hins ;fjrrWa s%tir Y; vissum takm?rkunum. 0 fyrsta lagi tekur hann aWeins til fjr sem Yegar hefur veriW aflaW eWa fengiW aW gj?f. MaWur getur Yv1 ekki rWstafaW meW l?ggerningi f) sem hann  eftir aW afla, t.d. vinnulaunum. 0 ?Wru lagi getur ;fjrrWa maWur ekki rWstafaW Yv1 f) sem Yegar hefur veriW aflaW eWa fengiW, ef YaW er gert meW l?ggerningi sem efna  s1War. Xetta leiWir af 7. mgr., Yar sem fram kemur aW ;fjrrWa manni er beinl1nis ;heimilt aW stofna til skuldar eWa veWsetja eignir s1nar, og meginreglunni 1 1. mgr. 76. gr. um aW l?ggerningar ;fjrrWa manna s)u ekki bindandi fyrir Y. 0 YriWja lagi s%tir rWst?funarr)ttur ;fjrrWa manna  sjlfsaflaf) og gjafaf) takm?rkunum ef um tilt?lulega mikiW f) er aW r%Wa. 0 sl1kum tilfellum getur yfirl?grWandi tekiW eWa heimilaW l?grWamanni aW taka f)W aW nokkru eWa ?llu leyti til varWveislu. 0 fj;rWa lagi er almennt h%gt aW takmarka Yennan r)tt ef sUnt Yykir aW hinn ;fjrrWa maWur fari rWlauslega meW f) sitt. Xessi takm?rkun er ekki bundin viW aW um mikiW f) s) aW r%Wa, en hefur aW sjlfs?gWu meiri YUWingu 1 sl1kum tilfellum.  + 0 fr%Wilegri umfj?llun hefur einnig veriW litiW svo  aW ;l?grWa maWur geti komiW fram fyrir sjlfs s1ns h?nd, svo bindandi s) fyrir hann, eftir reglum um ;beWinn erindisrekstur. 2`Um 76. gr. ' ? + 0 1. mgr. er sett fram meginreglan um aW l?ggerningar ;l?grWa manna, sem Yeir hafa ekki heimild til aW gera, bindi Y ekki. Xetta er grundvallarreglan um hrif l?gr%Wisskorts  h%fi manna til aW baka s)r skuldbindingar. HCn  b%Wi viW l?ggerninga ;sjlfrWa manna og ;fjrrWa manna.  + Reglan er bundin viW aW um s) aW r%Wa l?ggerninga sem varWa rWst?fun Yar sem hinn ;l?grWa tekur aW einhverju leyti  sig skyldur sem hann er ;f%r um aW taka  sig vegna sjlfr%Wis og/eWa fjrr%Wisskorts. L?gr%Wisskortur hefur aftur  m;ti almennt ekki hrif  h%fi manns til aW taka viW r)ttindum, t.d. gj?fum, Yannig aW skuldbindandi s) fyrir gefandann. Leggja m herslu  aW greinin tekur fyrst og fremst til l?ggerninga sem fela 1 s)r rWst?fun fjrverWm%ta og stofnun fjrhagsskuldbindinga og varWar Yar af leiWandi fyrst og fremst hrif fjrr%Wisskorts  l?ggerninga. HCn tekur Y; einnig til Yess Yegar ;sjlfrWa maWur gerir samninga sem sjlfr%Wi Yarf til aW gera, svo sem vinnusamninga.  + Samkv%mt hefWbundnum viWhorfum 1 pers;nu og fjrmunar)tti eru viWurkenndar undantekningar fr meginreglunni um aW l?ggerningar ;l?grWa manna, sem Yeir hafa ekki heimild til aW gera, bindi Y ekki. Xannig er almennt litiW svo  aW viWsemjandi hins ;l?grWa geti unniW r)tt samkv%mt reglum um traustnm Yegar um er aW r%Wa afhendingu peninga eWa viWskiptabr)fa.  + 0 2. mgr. er aW finna kv%Wi um r)ttarhrif sviptingar fjrr%Wis gagnvart grandlausum viWsemjendum. AW ?Wru leyti gilda kv%Wi 13. gr. Xegar um er aW r%Wa fjrr%Wissviptingu sem ekki er bundin viW tilteknar eignir teljast r)ttarhrif CrskurWar gagnvart grandlausum viWsemjendum fr birtingu CrskurWar 1 L?gbirtingablaWi. X; geta r)ttarhrifin komiW fram fyrr aW Yv1 er varWar einstakar eignir ef rWstafanir skv. 4. mgr. 14. gr. hafa veriW gerWar aW Yv1 er Y%r eignir varWar. Xess m geta aW reglan, aW Yv1 er fjrr%Wissviptingu varWar sem ekki er bundin viW tilteknar eignir, er nokkuW breytt z$p fr Yv1 sem gildandi l?gr%Wisl?g gera rW fyrir, sbr. 2. mgr. 22. gr. Yeirra laga. Samkv%mt Yeirri grein teljast r)ttarhrif fjrr%Wissviptingar fr uppkvaWningu CrskurWar ef CrskurWur er birtur 1 L?gbirtingablaWi innan tveggja vikna fr uppkvaWningu hans. ViW Y%r aWst%Wur hefur birting CrskurWarins afturvirk hrif og getur leitt til ;gildingar l?ggerninga sem gerWir voru fyrir birtinguna.  + 0 3. mgr. 76. gr. er s)rregla um r)ttarhrif CrskurWar um fjrr%Wissviptingu sem tekur aWeins til tiltekinna eigna. Xegar um sl1ka sviptingu er aW r%Wa er ekki birt tilkynning um CrskurWinn 1 L?gbirtingablaWi. SC regla  aWeins viW Yegar maWur hefur veriW sviptur fjrr%Wi aW ?llu leyti, t1mabundiW eWa ;t1mabundiW. Xv1 er Y?rf s)rreglu Yegar sviptingin tekur aWeins til tiltekinna eigna. Meginreglan um r)ttarhrif fjrr%Wissviptingar kemur fram 1 2. mgr. 13. gr. og gildir hCn gagnvart hinum svipta sjlfum og gagnvart Yeim sem vissu eWa mttu vita um sviptinguna. Samkv%mt s)rreglunni 1 3. mgr. 76. gr. miWast r)ttarhrif fjrr%Wissviptingar, sem einungis tekur til tiltekinna eigna, gagnvart grandlausum aWilum viW YaW aW Y%r rWstafanir hafi veriW gerWar sem nefndar eru 1 4. mgr. 14. gr. 7 2`Um 77. gr. ' ? + kv%WiW er aW mestu leyti ;breytt fr Yv1 sem fram kemur 1 23. gr. gildandi l?gr%Wislaga, sbr. Wur 20. gr. laga nr. 95/1947.  + Greinin fjallar um samninga meW gagnkv%mum samningsskuldbindingum sem ;l?grWa maWur hefur gert n samYykkis l?grWamanns. X;tt samningurinn bindi ekki Yann ;l?grWa getur hann bundiW hinn aWila samningsins aW uppfylltum Yeim skilyrWum sem fram koma 1 kv%Winu.  + 0 1. mgr. er tt viW Yau tilfelli Yegar samningsaWili hins ;l?grWa manns er grandlaus um heimildaskort viWsemjanda s1ns, Y.e. hann vissi ekki um l?gr%Wisskortinn eWa hafWi st%Wu til aW %tla aW hinn ;l?grWa hefWi samYykki l?grWamanns. ViW Y%r aWst%Wur getur samningsaWilinn Yegar rift samningnum meW tilkynningu til hins ;l?grWa og l?grWamanns hans, nema l?grWamaWur hafi Yegar staWfest samninginn eWa honum hafi veriW fulln%gt svo skuldbindandi s) fyrir hinn ;l?grWa. HiW s1Warnefnda getur komiW til hafi hinn ;l?grWa maWur t.d. Yegar unniW verk, eWa hann hafi afhent fjrmuni sem viWsemjandi hans getur unniW r)tt yfir  grundvelli reglna um traustnm, eWa f) greitt af fjrmunum sem kv%Wi 75. gr. tekur til. Ef sjlfrWa maWur, en ;fjrrWa,  aW inna af hendi b%Wi vinnu og fjrgreiWslur n%gir aW fjrskuldbindingunni hafi veriW fulln%gt meW greindum h%tti. Eftirfarandi staWfesting l?grWamanns n%gir aW sjlfs?gWu ekki Yegar um er aW r%Wa rWstafanir sem Yurfa einnig staWfestingu yfirl?grWanda.  + 0 2. mgr. er fjallaW um YaW Yegar samningsaWila hins ;l?grWa manns er kunnugt um fjrr%Wisskortinn og hefur ekki st%Wu til aW %tla aW heimild fr l?grWamanni s) fyrir hendi. ViW Y%r aWst%Wur Yykir r)tt aW hann s) bundinn Yar til hinn ;l?grWa maWur hefur tt Yess kost aW leita samYykkis l?grWamanns. Hafi veriW tiltekinn frestur til Yess 1 samningi verWur samningnum ekki rift fyrr en s frestur er liWinn, ella verWur aW b1Wa 1 h%filegan t1ma. M Yar hafa hliWsj;n af kv%Wum samningalaga, nr. 7/1936, sbr. einkum 3. gr. Ekki verWur l?gW sC skylda  samningsaWila hins ;l?grWa manns aW leita samYykkis l?grWamanns aW eigin frumkv%Wi.  + Hafi maWur rWiW ;sjlfrWa mann 1 vinnu og haft vitneskju um aW hann v%ri ;sjlfrWa, og ekki haft st%Wu til aW %tla aW samYykki l?grWamanns v%ri fyrir hendi, getur hann ekki rift samningnum  meWan hinn ;sjlfrWa fulln%gir samningnum af z$q sinni hendi, sbr. 3. mgr.  + 0 4. mgr. er gerW undantekning fr Yeirri meginreglu aW viWskiptatilkynningar til ;fjrrWa manna hafi ekki gildi. H)r er einnig m%lt fyrir um aW kv?rWun um riftun samnings skuli b%Wi tilkynna hinum ;l?grWa manni sjlfum og l?grWamanni hans. 2`Um 78. gr. ' ? + kv%Wi Yetta er ;breytt fr gildandi l?gum, sbr. 24. gr., sbr. Wur 21. gr. laga nr. 95/1947.  + 0 kv%Winu er fjallaW um skyldu samningsaWila til aW skila aftur verWm%tum og um b;taskyldu Yegar samningur verWur ;gildur vegna l?gr%Wisskorts annars samningsaWila.  + Meginreglan er sC aW s) s hlutur (verWm%ti) enn viW lUWi sem annar aWili hefur fengiW 1 hendur fr hinum beri aW skila honum. Ef Yetta er ekki unnt, t.d. vegna Yess aW hlutur hefur eyWilagst, eWa honum hefur veriW rWstafaW til YriWja manns, Yannig aW hann verWi ekki heimtur aftur vegna reglna um traustnm, ber viWkomandi aW greiWa verW hlutarins samkv%mt Yv1 sem segir 1 a- og b-liWum 1. mgr. Xessi greiWsluskylda er ekki reist  reglum um skaWab%tur. Til verndar hinum ;l?grWa manni er l?gW r1k skylda  samningsaWila hans til aW greiWa verW hlutarins, hvort sem hann er grandlaus um l?gr%Wisskortinn eWa ekki, Yegar hann f)kk hlutinn 1 hendur. Honum er gert skylt aW greiWa f)gjald, jafnvel Y;tt hluturinn hafi farist af hendingu. X; er gerW undantekning ef hlutnum tti aW skila aftur samkv%mt samningi aWila, og hann hefur farist vegna eiginleika hans sem voru fyrir hendi Yegar hann var afhentur. Ef aWili hefur fengiW hlutinn aW gj?f eWa til geymslu fr hinum ;l?grWa manni mundi Yessi stranga greiWsluskylda oft verWa ;sanngj?rn, og er Yv1 heimiluW l%kkun greiWslu b;ta eftir Yv1 sem sanngjarnt Yykir. Um skyldu hins ;l?grWa manns til aW greiWa verW hlutar sem ekki verWur skilaW segir 1 bliW 1. mgr. Honum ber aWeins aW greiWa f)gjald aW Yv1 leyti sem hluturinn eWa verWm%tiW hefur orWiW honum aW notum. H)r er Yv1 um aW r%Wa nokkurs konar auWgunarkr?fu  hendur honum sem einkum miWast viW YaW hvort eign hans hefur aukist vegna Yess aW hann f)kk hlutinn 1 hendur eWa hvort honum hafi viW YaW sparast nauWsynleg Ctgj?ld.  + kv%Wi bliWar 1. mgr. miWast viW YaW aW maWur hafi ekki gerst sekur um r)ttarbrot 1 sambandi viW gerW samnings eWa framkv%md hans. Ef hann hefur aftur  m;ti, viW gerW samningsins, villt  s)r heimildir, skUrt rangt fr aldri s1num eWa samYykki l?grWamanns, afhent h%ttulega muni er tj;ni geta valdiW eWa  annan htt gerst sekur um r)ttarbrot, ber honum aW greiWa f)b%tur eftir 2. mgr. Ekki er Y; um efndab%tur aW tefla, heldur ber hinum ;l?grWa manni aW b%ta samningsaWila s1num tj;n YaW er hann hefur beWiW vegna samningsgerWarinnar. Hafi hinn ;l?grWa maWur af setningi eWa gleysi rUrt eWa eyWilagt hlutinn eWa rWstafaW honum til YriWja manns, Yannig aW hann verWi ekki af honum heimtur, og um hlut er aW r%Wa sem samkv%mt samningnum bar aW skila aftur (ln til afnota, geymsla, leiga, handveW o.s.frv.) eWa skilaskyldan er til orWin vegna riftunar samningsaWila  samningnum, sbr. 77. gr. er hinum ;fjrrWa manni skylt aW greiWa b%tur sem oftast mundu kveWnar eftir reglum um skaWab%tur utan samninga. vallt m f%ra b%tur niWur Yegar Y%r eru metnar skv. 2. mgr.  + 0 3. mgr. er tt viW aW refsivert brot hafi sannast 1 opinberu mli. X nUtur hinn ;l?grWa maWur ekki g;Ws af l%kkunarheimildum 2. mgr.  z$rԌ2`Um 79. gr. ' ? + 0 79. gr. er gert rW fyrir aW eignir, sem takm?rkuW fjrr%Wissvipting tekur til, verWi undanYegnar aWf?r skuldheimtumanna, aW nnar tilgreindum skilyrWum uppfylltum. Er skiliW aW Yetta gildi eing?ngu um skuldbindingar hins svipta sem hann stofnar til eftir aW rWstafanir skv. 4. mgr. 14. gr. hafa veriW gerWar. X?rfin fyrir Yessa reglu er byggW  Yv1 aW Yegar fjrr%Wissvipting tekur aWeins til tiltekinna eigna heldur viWkomandi fjrr%Wi s1nu aW ?Wru leyti. Xar meW er ekkert sem kemur 1 veg fyrir aW hann geti stofnaW til frekari skuldbindinga eWa gengiW 1 byrgW fyrir YriWja mann. Er lj;st aW viW Yessara aWst%Wur getur Crr%Wi Yetta haft takmarkaWa YUWingu til verndar hinum svipta gegn eigin rWst?funum ef Y%r eignir sem hann hefur ekki rWst?funarheimildir yfir standa n frekari takm?rkunar til fullnustu Yeim skuldum hans sem hann hefur stofnaW til eftir sviptinguna. Xykir Y; r)tt aW Yessi undanYga s%ti Yeim takm?rkunum aW rWstafanir skv. 4. mgr. 14. gr. hafi veriW gerWar. AWrar eignir hins svipta, sem fjrr%Wissviptingin tekur ekki til, standa aW sjlfs?gWu Yessum skuldum hans til fullnustu. UndanYga sC, sem h)r er m%lt fyrir um,  s)r aW nokkru hliWst%Wu 1 50. gr. aWfararlaga, nr. 90/1989, aW Yv1 er skilyrWi undanYgunnar varWar. Xar er m%lt fyrir um aW fjrnm verWi ekki gert 1 eign sem gefin    оhefur veriW gerWarYola meW fyrirm%lum um aW hCn verWi undanYegin aWf?r. skiliW er aW gerWarYola s) sjlfum ;heimilt aW rWstafa eigninni og aW gjafagerningi hafi veriW YinglUst. R)tt er aW taka fram aW ekki er gert rW fyrir aW undanYga Yessi taki til krafna  hendur hinum svipta sem h%gt er aW rekja til b;taskyldrar httsemi hans.  Um VIII. kafla.  + kv%Wi VIII. kafla fjalla um yfirl?grWendur og hlutverk Yeirra.  + NUm%li um gerWab%kur yfirl?grWenda er 1 Yessum kafla og um aW d;msmlarWherra geti sett nnari reglur um f%rslur 1 Y%r.  + Loks er 1 kaflanum almennt kv%Wi um mlskot  stj;rnvaldskv?rWunum yfirl?grWenda til d;msmlarWherra. 2`Um 80. gr. ' ? + 0 80. gr. er m%lt fyrir um aW sUslumenn s)u yfirl?grWendur hver 1 s1nu umd%mi sem er ;breytt regla gildandi l?gr%Wislaga, sbr. 1. mlsl. 1. mgr. 30. gr. VarWandi umd%mism?rk yfirl?grWenda er v1saW til reglugerWar nr. 57/1992, um skiptingu landsins 1 stj;rnsUsluumd%mi.  + Yfirl?grWendur heyra undir d;ms og kirkjumlarWuneytiW sem fer meW yfirstj;rn mla er varWa pers;nur)tt og Yar meW l?grW, sbr. 13. t?lul. 3. gr. reglugerWar um Stj;rnarrW 0slands, sbr. auglUsingu nr. 96/1969, um staWfestingu forseta 0slands. 2`Um 81. gr. ' ? + 0 81. gr. er kveWiW  um helstu hlutverk yfirl?grWenda 1 1. og 2. mgr., Y.e. skipun l?grWamanna og rWsmanna og eftirlit meW st?rfum Yeirra, svo og eftirlit meW fjrhaldi l?grWamanna Yeirra sem ;fjrrWa eru fyrir %sku sakir.  + 0 3. mgr. er til fyllingar kveWiW  um aW yfirl?grWendur sinni enn fremur Yeim st?rfum sem Yeim eru falin samkv%mt l?gr%Wisl?gum eWa ?Wrum l?gum. 2`Um 82. gr. ' ? + kv%Wi 82. gr. um gerWab%kur Yarfnast ekki skUringa.  E%sԌ2`Um 83. gr. ' ? + kv%Wi 83. gr. um mlskot er 1 samr%mi viW 2. mlsl. 1. mgr. 30. gr. gildandi l?gr%Wislaga, svo og 27. gr. stj;rnsUslulaga aW ?Wru leyti en Yv1 aW k%rufrestur er 30 dagar sem er styttri frestur en hinn almenni k%rufrestur stj;rnsUslulaga. R)tt Yykir aW Crlausn mla er snerta mikilsverW fjrhags og pers;numlefni manna gangi almennt hratt fyrir sig. AW Yv1 er varWar Ctreikning k%rufrests gilda aW ?Wru leyti kv%Wi 8. og 27. gr. stj;rnsUslulaga. 1Um IX. kafla. ' ? + 0 kaflanum er fjallaW um verWbreytingar  grunnfjrh%Wum 1 tilteknum greinum frumvarpsins, gildist?ku, brottfallin l?g og lagaskil.  + "Um 84. gr.  + kv%WiW veitir heimild til aW breyta Yeim grunnfjrh%Wum sem um er getiW 1 Yar greindum kv%Wum 1 samr%mi viW breytingar  v1sit?lu neysluverWs, hvort sem er til h%kkunar eWa l%kkunar. Skal d;msmlarWherra Y tilkynna um breytingarnar meW auglUsingu 1 L?gbirtingablaWi.    о "Um 85. gr.  + 0 85. gr. er gert rW fyrir aW l?gin, ef frumvarp Yetta n%r fram aW ganga, ?Wlist gildi 1. janCar 1998. Er nauWsynlegt aW nokkur t1mi gefist til aW semja Y%r reglur sem gert er rW fyrir 1 Umsum greinum aW settar verWi, en einkum m bCast viW aW gerW reglna skv. 2. mgr. 62. gr. um Y;knun skipaWra l?grWamanna Yarfnist r%kilegs undirbCnings. "Um 86. gr.  + Greinin Yarfnast ekki skUringa. "Um 87. gr.  + 0 87. gr. er m%lt fyrir um lagaskil.  + 0 1. mgr. er kveWiW  um meWferW krafna um nauWungarvistun, l?gr%Wissviptingu og niWurfellingu l?gr%Wissviptingar, sem settar hafa veriW fram 1 gildist1W gildandi l?gr%Wislaga en ekki hafa hlotiW Crlausn viW gildist?ku nUrra l?gr%Wislaga. Meginreglan er Y sC aW Cr mli skuli leysa samkv%mt eldri l?gr%Wisl?gum, en Y; m veita Crlausn samkv%mt nUjum l?gr%Wisl?gum ef s er kr?fu setti fram ;skar eftir Yv1. Er gert rW fyrir aW Yeir er kr?fu settu fram nj;ti leiWbeininga d;mara eWa starfsmanna d;msmlarWuneytis um Yann m?guleika.  + Xrtt fyrir aW kv%Wi 87. gr. taki b%Wi til krafna um nauWungarvistun, l?gr%Wissviptingu og niWurfellingu l?gr%Wissviptingar verWur aW telja afar ;sennilegt aW krafa um nauWungarvistun verWi ;afgreidd 1 d;msmlarWuneytinu viW gildist?ku nUrra l?gr%Wislaga Yar sem sl1k ml hlj;ta vallt eins skj;ta afgreiWslu og viW verWur komiW, oftast samd%gurs og krafa er fram sett.  + 0 2. mgr. er m%lt fyrir um aW skyldur l?grWamanna, sem skipaWir hafa veriW fyrir gildist?ku nUrra l?gr%Wislaga, s)u Y%r sem 1 Yeim l?gum greinir. Gert er rW fyrir aW yfirl?grWendur leiWbeini l?grWam?nnum um r)ttindi Yeirra og skyldur samkv%mt nUjum l?gr%Wisl?gum eftir Yv1 sem Y?rf er  og jafnfram er gert rW fyrir aW d;msmlarWherra kynni helstu nUm%li laganna fyrir almenningi hiW fyrsta eftir gildist?ku Yeirra. z$tԌ  u Fylgiskjal.  y?dddby l^  FjrmlarWuneyti, fjrlagaskrifstofa:   Ums?gn um frumvarp til l?gr%Wislaga. ă  + FrumvarpiW er samiW af nefnd er skipuW var af d;msmlarWherra til aW endurskoWa gildandi l?gr%Wisl?g, nr. 68/1984. AW mati fjrmlarWuneytis geta eftirfarandi Y%ttir frumvarpsins haft hrif  Ctgj?ld r1kissj;Ws:  1. a. a. 1. 1. a. a. a. 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)Ҿ :/I1 @ + 1.؃T  0 II. kafla eru kv%Wi um sviptingu l?gr%Wis og er um nokkur nUm%li aW r%Wa. Erfitt er aW %tla kostnaWarauka vegna Yeirra Yar sem framt1Warumfang er ekki lj;st.Ʒ  ;/I2  +  @  a.؃- lKveWiW er  um t1mabundna l?gr%Wissviptingu. Hugsanlegt er aW l?gr%Wismlum 1 d;mskerfinu fj?lgi meW Yessum m?guleika Yar sem margir hafa veigraW s)r viW aW leita eftir l?gr%Wissviptingu samkv%mt kv%Wum nCgildandi laga.  s1Wustu 12 rum hefur aW meWaltali veriW ;skaW eftir l?gr%Wissviptingu 20 einstaklinga  ri.Ʒl  ;/I2  +  @  b.؃- lVeitt er heimild til aW skipa talsmann fyrir s;knaraWila og er Yar um aW r%Wa l?gmann. $tla m aW nnir aWstandendur mundu helst nUta s)r Yennan m?guleika. Samkv%mt upplUsingum 1 greinargerW frumvarpsins hafa aW meWaltali veriW rekin 15!16 ml  ri s1WastliWin 12 r Yar sem aWstandendur hafa veriW s;knaraWilar. Ekki er h%gt aW sp fyrir um hve margir mundu nUta s)r Yennan r)tt en lj;st er aW Ctgj?ld r1kissj;Ws aukast vegna Yessa kv%Wis. MeWalY;knun til skipaWs verjanda var 25!35 YCs. kr.  rinu 1996. Ef gert er rW fyrir aW Y;knun til talsmanns s) svipuW og aW um helmingur aWstandenda mundu nUta s)r Yennan r)tt getur rlegur kostnaWur veriW  bilinu 0,4!0,6 m.kr.Ʒl  ;/I2  +  @  c.؃- lAnnar mlskostnaWur greiWist einnig Cr r1kissj;Wi, Y.e. kostnaWur viW l%knisvottorW og aWrar s)rfr%WiskUrslur. L%knisvottorW eru 1 flestum tilvikum l?gW fram en aWrar s)rfr%WiskUrslur eru sjaldg%fari. GreiWsla fyrir l%knisvottorW getur numiW 10!15 YCs. kr. eWa jafnvel meira ef skoWun er umfangsmikil. Ef miWaW er viW framangreindar forsendur og nCverandi fj?lda mla, Y.e. 20  ri aW meWaltali, verWur rlegur kostnaWur af l%knisvottorWum 0,2!0,3 m.kr.Ʒl  :/I1 @ + 2.؃T  III. kafli tekur til nauWungarvistana en Yar er helsta nUm%liW aW kveWiW er  um rWgjafa nauWungarvistaWs manns. Samkv%mt upplUsingum fr d;msmlarWuneytinu eru afgreidd u.Y.b. 80 nauWungarvistunarml  ri. Ef miWaW er viW aW um hmarkst1ma s) aW r%Wa 1 flestum tilvikum, Y.e. tv%r vikur, er heildarfj?ldi vikna  ri 160. XaW jafngildir Yv1 aW 1 hverri viku s) aW meWaltali Yr1r nauWungarvistaWir einstaklingar sem geta fariW fram  aWstoW rWgjafa. 0 greinargerW meW frumvarpinu er gert rW fyrir aW starfi rWgjafa sinni maWur meW fagmenntun  sviWi f)lagsrWgjafar, slfr%Wi eWa  ?Wru samb%rilegu sviWi. S) t.d. miWaW viW f)lagsrWgjafa 1 0,5!1 starfi getur rlegur kostnaWur orWiW  bilinu 1,2!3 m.kr. L%knisvottorW skulu greiWast Cr r1kissj;Wi og miWaW viW 80 ml  ri getur s kostnaWarauki numiW 0,8!1,2 m.kr. AW lokum skal getiW kv%Wa 1 32. gr. sem taka til skaWab;ta ef l?gm%t skilyrWi til nauWungarvistunar hafa ekki veriW uppfyllt. KostnaWarauki Yessa Yttar er v%ntanlega l1till Yar sem verWur aW %tla aW sl1k ml s)u mj?g sjaldg%f.Ʒ y$vԌ :/I1 @ + 3.؃T  M?guleikar fjrrWa manns til aW ;ska eftir aW skipaWur verWi rWsmaWur honum til aWstoWar er nUm%li 1 1slenskum l?gum. Gert er rW fyrir aW skj;lst%Wingur rWsmanns greiWi honum Y;knun fyrir st?rf hans og hefur Yetta Yv1 ekki Ctgjaldaauka 1 f?r meW s)r fyrir r1kissj;W. Xessi nUja skipan eykur Y; vinnu yfirl?grWenda, Y.e. sUslumanna, sj nnar 5. t?lul. h)r  eftir. Skj;lst%Wingi rWsmanns er skylt aW greiWa fyrir skipun rWsmanns, breytingar  st?rfum hans og lausnarbr)f. 0 50. gr. kveWiW  um aW greiWslan skuli nema 5.000 kr. og renna 1 r1kissj;W. 0 84. gr. er kveWiW  um verWlagsh%kkun Yessa gjalds.Ʒ  :/I1 @ + 4.؃T  0 V. kafla er fjallaW um l?grWamenn og eru kv%Wi 1tarlegri en 1 nCgildandi l?gum. Leitast er viW aW skipa aWstandendur l?grWamenn og Yeim ber ekki Y;knun nema 1 undantekningartilfellum. S) um Y;knun aW r%Wa til skipaWs l?grWamanns er meginreglan aW skj;lst%Wingur beri kostnaW af starfi hans en YaW er nUm%li aW 1 undantekningartilfellum getur yfirl?grWandi kveWiW aW Y;knun til skipaWs l?grWamanns skuli greiWast Cr r1kissj;Wi ef eignir hins ;l?grWa eru litlar eWa aWrar s)rstakar st%Wur m%la meW Yv1. Ekki liggja fyrir upplUsingar um Y;knun til skipaWra l?grWamanna og ekki er gerlegt aW sp fyrir um hve oft sl1kur kostnaWur yrWi greiddur Cr r1kissj;Wi. Yfirl?grWandi skal hafa eftirlit meW skipuWum l?grWam?nnum og getur kveWiW aW endurskoWun l?ggilts endurskoWanda skuli greidd Cr r1kissj;Wi. V%ntanlega kemur Y; sjaldan til Yess Yar sem vart verWur talin st%Wa til Yess Yegar eignir ;l?grWa manns eru litlar.Ʒ  :/I1 @ + 5.؃T  FrumvarpiW felur 1 s)r auknar skyldur yfirl?grWanda, Y.e. sUslumanna. Xeir skulu hafa eftirlit meW st?rfum rWsmanna sem er nUm%li en einnig er gert rW fyrir auknu eftirliti meW skipuWum l?grWam?nnum. SUslumenn skulu gefa Ct skipunarbr)f og lausnarbr)f, fara yfir rlegar skUrslur rWsmanna og l?grWamanna og frumkv%Wisskylda Yeirra er r1k. Xetta mun leiWa til aukinnar vinnu hj sUslum?nnum en aW hvaWa marki YaW verWur er erfitt aW %tla.  heildina litiW eru Yetta ekki mj?g m?rg ml  ri og %tti Yetta aW geta falliW innan nCverandi fjrveitingaramma sUslumannsemb%tta. Reynslan verWur Y; aW leiWa YaW 1 lj;s.  m;ti aukinni vinnu kemur greiWsla fyrir skipunarbr)f rWsmanna o.fl. en hCn rennur 1 r1kissj;W.Ʒ  :/I1 @ + 6.؃T  D;msmlarWuneytiW skal halda skr yfir nauWungarvistaWa menn, rWsmenn og skj;lst%Winga Yeirra og skipaWa l?grWamenn og skj;lst%Winga Yeirra. Flest er Yetta gert nC Yegar 1 einhverju formi og %tti ekki aW leiWa til aukinnar vinnu 1 d;msmlarWuneyti.Ʒ  + Alls telur fjrmlarWuneytiW aW frumvarpiW muni hafa 1 f?r meW s)r a.m.k. 2,5!5 m.kr. Ctgjaldaauka en r)tt er aW 1treka aW h)r aW framan er gerW grein fyrir nokkrum Yttum sem ekki er unnt aW meta 1 fjrhagslegu tilliti og verWur aW %tla aW tala Yessi geti orWiW h%rri.