WPC3 ~Ƥfg+{8gC,65I\4BS-6?<&~%oW#%@4qP88$@xRYӇ~ QEk'AP[z'"({h#j D2f2Xz+*K gc RQs㝥'j vR{H1 H9)S*Ӊd\lfT,ܵĭ P)~¨#IKP m<_^d!a9bXzA] U;H@QNhݍD@ÞBYZ4ɭj:ՑS{_aRC1dwCp) ?'x+F}{UſmiXl΅D@vWg,ُ-|n"esy:voS)hH怮 QC}~;bCʥ==f]R*`a(q6Enh,m}? {WB;91UN %8 0> #5( 4&Z m\>sw^ 4 B- 0 0DD/$$SZww 0( ($$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$N9%9%9%9%9% 1;%;% 0%%%% 0(( 0++ 0u// 0w// 0// 000 1u_1_1_1_1 B1111111111111111 721111 1#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2#2U:2222M2&d9 Z6Times New Roman RegularX(f$,..,TRW6&A4W6&A4 6&A4 6&A4T ? 0?vvbX0#ggdd  8dd8ISUS,.     ^^bAdobe PDF0 W:\WP2000\SKJRI~IZ.WPTUW:\WP2000\SkjritunY2k-nytt.wpt_TQvNrirs?g3|x)Hairline d(D2$ f!,..,X XXXTRW6&A4X3' Letter 6&A43'LetterT ? tXX 0?vvbX0#ggdd  8tdd8ISUS,.     ^^b   t  0  0    (#$  0   : e),..,X XXX? tXX 0?vvbX0#ggdd  ISUS,.   _>? Ҁ %_  g+,..,X XXX? tXX 0?vvbX0#ggdd  ISUS,.   d  ݀8DocumentManagement::ModifiedBooleanTRUE($ As1ur1kjalUWr%WisYr;unAssociationSouth EastAsianNationsMalas1uBruneiDarussalam Laosinnganga framt1Warst?Wu4FilipseyjumFilippseyjum&Kambod1uKamb;d1u"MyanmarMjanmar(SingaporeSingapCrheilsutengdum"forvarnaCrr%Wuml1kamsheilsutengdanlofthWa"styrktarYjlfunstoWkerfi(yfirlitsranns;knuml1kamsYrekhreyfigetuheilsutengdrWl?gWujarWarbCahreyfWu$hreyfingarleysis%WasjCkd;mabl;WYurrWkyrrsetuf;lk&YjlfunaraWferWumheimsfaraldur umhverfislegar"gr%nmetisneysla,Ranns;knaniWurst?Wur$gr%nmetisskammtaoffituflokki"n%ringarinnt?kuLangvinnirhjartal%knis forst?Wul%knisHjartaverndarlifnaWarhtta"doktorsverkefniJanusar v1sindagreinumJanus"efnaskiptavilla$doktorsverkefnis"raunpr;fanlegum$l1fsst1lstengdraaldursh;par;gnv%nlega":heilsusamlegur";heilsusamlegumgeysilegar heilsufarlegar WHO(kostnaWaraukninginReturnoninvestmentpublichealthinterventionssystematicreviewheilsutengdrainterventionfj;rtnfaltraunpr;fanlegheilsufr%Wum8langt1maranns;knarverkefnim%libreyturhreyfif%rni2heilbrigWisst)ttarinnar"heilsufr%Wingar"sjCkraYjlfurum*lUWheilsufr%Wilegra&?ldrunarsamf)lags*brWakrans%Wast1fluAspelundk;lester;li(l1fsst1lsbreytinga;hollust%kkandi$?ldrunarsamf)lag&?ldrunarsamf)lagiheilsutengdar  a',..,X XXX? tXX 0?vvbX0#ggdd  ISUS,.   _Ԁikmo %Eu{}1. a. 1.StafliWir undir t?luliW1.a.1.(3$ f!,..,X XXXTRW6&A4X3' Letter 6&A43'LetterT ? tXX 0?vvbX0#ggdd  8tdd8ISUS,.     ^^b  (3$ f!,..,X XXXTRW6&A4X3' Letter 6&A43'LetterT ? tXX 0?vvbX0#ggdd  8tdd8ISUS,.     ^^b  (3$ f!,..,X XXXTRW6&A4X3' Letter 6&A43'LetterT ? tXX 0?vvbX0#ggdd  8tdd8ISUS,.     ^^b   d (M0J$2  0  .3  0 ` (O;$0  2#  a  .3  0` (#(#(u$0  0` (#(#` `  2  a  .3  0` (#` (#(`$0  0` (#(#0 ` (#` (#0 (# (#"h2  0  .3  0(#(#3#37=CIQYag1.a.i.(1)(a)(i)1)a) dqi) gEu{}a. 1. a.T?luliWur undir stafliWa.1.a.1)a)4cp Z "Times Regular f!,..,X XXXTRW6&A4X3' Letter 6&A43'LetterT ? tXX 0?vvbX0#ggdd  8tdd8ISUS,.     ^^b  _ >?  _ikmo(%03q 9#151.lggjafarYing2020!2021. ( Xingskjal47"47.ml.      E tTillagatilYingslyktunar#t  E d#   U  umttektheilsutengdumforvrnumeldraf;lks.      Flm.:smundurFriWriksson,:lafurX;rGunnarsson,GuWj;nS.Brjnsson, K #  AnnaKolbrnrnad;ttir,HallaSignUKristjnsd;ttir,Halld;raMogensen,    HannaKatrnFriWriksson,GuWmundurIngiKristinsson.    W  AlYingilyktaraWfelaheilbrigWisrWherraaWgerattektheilsutengdumforvarnar wO  rWumeldraf;lksmeWherslulkams-ogheilsurkt,daglegahreyfinguogbttmatarWi. B  RWherrageriAlYingigreinfyrirniWurstWumttektarinnarvorYingi2021.    #dgg  GreinargerW.#ggd {  )  XingslyktunartillagaYessivarlgWfram150.lggjafarYingi(426.ml)ogernlgW nF framaWnUju;breytt. 9  Hkkandialduroglfsstll.     0flestumlndumheimsnbarstWugthrrialdriogYvermikilvgtaWrannsaka r heilsuf;lksefrirum.Ranns;knirbendatilYessaWvirkurlfsstllogfjlbreyttYjlfunhafi e= margvsleganheilsutengdanvinningfrmeWsraukYesssemYjlfuningeturdregiWr 0 UmsumhttuYttumsemtengjasthkkandialdri.Virkurlfsstllerm.a.f;lginnreglu  bundinnihreyfingusemfelursrlofthWaYjlfunogstyrktarYjlfun.SlkYjlfunhefur  sannaWgildisittfyrirhjarta-,Wa-,lungna-ogstoWkerfi.Afyfirlitsranns;knummrWaaW i YjlfunhafijkvWhriflkamsYrek,hagnUtahreyfigetu,athafnirdaglegslfsognnur \4 heilsutengdlfsgWi,ekkisstYegarveikburWaeldrieinstaklingareruannarsvegar. '  Mikilvntundaglegrihreyfingu.     GgnumdaglegahreyfingualmenningsgefatilkynnaaWrmlegaYriWjungurmannkyns `  niekkirWlgWulgmarkidaglegrarhreyfingar.XrttfyrirmiklaYekkingujkvWum S+! hrifumreglubundinnarhreyfingarferhreyfingminnkandi.riW2009vartaliWaWhlutfall " YeirrajarWarbasemvru;virkireWahreyfWusigekkisemneinunmivrium17%.0 # ranns;knumkemurframaW6!10%dauWsfallatengistsjkd;mumsemmegirekjatil  $ hreyfingarleysis.TaliWeraWYessitalasjafnvelhrri,eWaum30%,YegarumeraWrWatil !W% teknahjarta-ogWasjkd;matengdabl;WYurrW.riW2007vartaliWaWkomamttiveg J""& fyrirum5,5millj;nirdauWsfallaafvldumsjkd;ma,semekkierusmitandi,meWYvaWf #' kyrrsetuf;lktilaWstundahreyfingu.HreyfingarleysiheimsvsuhefuraukistYrttfyrir #( vaxandiYekkinguYjlfunaraWferWumsemleiWatilbttrarheilsu.XessustandierlktviW $ ) heimsfaraldurYvaWYaWsnertirekkieinungisheilsuf;lksheldureruafleiWingarnareinnig v%N!* efnahagslegar,umhverfislegarogflagslegar. A&"+    '", 9 _   & a  MikilvgarbendingartengdarheilsuogvelferW.  (   0nUlegriskUrslufrbandarskumheilbrigWisyfirvldumerusettarframmikilvgarbend  ingartengdarheilsueinstaklinga65raogeldri.HelstuYttirsemnefndireru'a(ogstuWlaaW  g;Wriheilsuerureglubundinhreyfing,skilegnringogaWforWastt;baksreykingar.Helstu a Yttirsemafturm;tistofnaheilsueldrialdursh;pahttueruminnkandihreyfing,ltil T, vaxta-oggrnmetisneysla,offitaogt;baksreykingar.Ranns;knaniWurstWurfrrinu2011  gfutilkynnaaWum33%einstaklinga,65raogeldri,hreyfWusigekki,73%borWuWufrri  enfimmvaxta-oggrnmetisskammtadag,24%Yeirravoruoffituflokkiog8%reyktu.   XessarniWurstWursUnaframmikilvgiYessaWkomaf;theilsutengdrihlutunsam  X flgumYj;WameWYaWaWmarkmiWiaWstemmastiguviWhttuYttumtengdumheilsuleysi K #  ogumleiWaWaukamarkvissahreyfinguogskileganringarinntkumeWaleldrialdursh;pa.    JafnframtYarfmarkmiWiWaWveraaWaukasjlfbrnieldrieinstaklingatilYessaWsjum    heilsueflingusnauppeiginspUturogtakaauknabyrgWeiginheilsuogvelferW.    Langvinnirsjkd;mar.  B    Langvinnirsjkd;mareruogverWahelsta;gnviWheilbrigWi,framfariroghagvxtum    allanheimnsturumogratugumaWmatiKarlsAndersenhjartalknisogVilhjlms   GuWnasonar,forstWulknisHjartaverndar.Flestirlangvinnirsjkd;marerutilkomnirvegna {  slmralifnaWarhttasemYj;WirhafatamiWsrsWustu50r.0doktorsverkefniJanusar nF GuWlaugssonarogvsindagreinumsemritgerWinnifylgjasegirJanusaWmeWeinfldumog 9 ;dUrumstj;rnvaldsaWgerWummeginmiklumrangriskmmumtmameWheilsutengdum  forvrnum.XmegitakmarkanokkravelYekktahttuYttimeWeinfldumog;dUrum  aWgerWumsemhafahaftveruleghrifheilsuogvelferWokkarsWusturatugum.Dmi r umslkahttuYttiersykursUkiafgerW2(unninsykursUki)ogefnaskiptavillasemer e= httuYtturhjarta-ogWasjkd;ma.XessistaWreynderundirstrikuWniWurstWumdoktors 0 verkefnisJanusarogennfrekarraunpr;fanlegumverkefnuminnantveggjasveitarflaga  semberaheitinFjlYttheilsueflingsveitarflgum65+.VerkefninhafaveriWstarfrkt  Reykjanesbfrrinu2017ogHafnarfirWifrrinu2018. i  AWviWhaldaheilbrigWi. '    AWviWhaldaheilbrigWistaWYessaWmeWhndlaeinungissjkd;maermun;dUrariog  hrifarkarinlgunaWbttrilUWheilsuaWmatisrfrWingahelstuheilbrigWisstofnana  heiminum.AllarYj;WirstandanframmifyrirgrWarlegriaukningulangvinnralfsstls `  tengdrasjkd;mansturatugina.SamhliWaYessaristWumunueldrialdursh;parstkka S+! ;gnvnlegamikiWnsturumogratugumsemgerirvandannennerfiWari. "  :heilsusamlegurlfsstll.  $    Sjkd;marsemeigaupprunasinn;heilsusamlegumlfshttumgetahaftgrWarlegamikil !W% hrifheilbrigWiskerfialmenningsoghaftfrmeWsrgeysilegarheilsufarlegar,flagslegar J""& ogefnahagslegarafleiWingar,nemanUjaraWferWirogaWgerWirverWitilaWvarWveitaogbyggja #' uppheilsuogvelferWnUjanleik.XettahefurveriWmatAlYj;WaheilbrigWismlastofnunar #( innar(WHO)sWastaratug. $ )  Fjlguneldrialdursh;pumogkostnaWaraukning. A&"+    ldruWum,67raogeldri,munfjlgagfurlegansturum.SamkvmtspHagstof  '", unnarmgerarWfyrirum61%aukninguYessumaldursh;pinstu15rin.Xessih;purfer '#- Yvrrmlega42Ysundeinstaklingum68Ysund.AfleiWingYessararfjlgunarermeWal (z$. annarsmikilkostnaWaraukningrekstridvalar-oghjkrunarheimila.tlaWurkostnaWur ( einstaklingdvalar-oghjkrunarheimilumerum13!15millj.kr.riogertlaWurfjldi  eldriborgarasemeruinnistofnuntplega3.500manns.HeildarkostnaWurvegnaumnnun  arYessaraeinstaklingaerYvum50milljarWarkr.ri.VerWiekkibreytingYvkerfisem a viWbumviWmgerarWfyrirYvaWYessi61%aukningba67raogeldriverWitilYess T, aWkostnaWaraukninginverWium31milljarWurkr.nstu10!15rum.KostnaWurinnverWi  Yvum81milljarWurkr.umriW2030.HreraWeinsveriWaWtalaumreksturdvalar-og  hjkrunarheimila.GeramrWfyrirennfrekarikostnaWaraukninguviWbygginguhjkrunar   heimilansturinkomiekkitilnUjarleiWiraW;dUrariYj;nustu.HttaeraWaWeinsrekstur  X heimilannagtiorWiWtilYessaWknsetjaheilbrigWiskerfiW. K #    FyrirutanYannmiklakostnaWaraukasemgeramrWfyrirvegnadvalar-oghjkrunar    heimilansturumerufyrirsjanlegarmiklarbreytingarvinnumarkaWi.SamkvmtHag    stofunnivorutplegasexeinstaklingarvinnumarkaWiaWbakieinumeinstaklingi67raog   eldririW2011.Eftir10!15rmgerarWfyriraWYaWverWiaWeinsumYrreinstaklingaraW wO  bakihverjumeinstaklingi67raogeldriog2,7riW2051.XessiYr;unUtirennfrekarundir B  nauWsynYessaWfinnanUjarleiWiraWuppbygginguheilsuogvelferWarlandsmanna.     AWfjrfestaheilsutengdumforvrnum.  {    NUlegarranns;knir,unnarafbreskumvsindamnnumhafasUntframaWfjrfestingar nF heilsutengdumforvrnumborgasigmargfalttilbaka.NUlegbreskvsindagrein,Returnon 9 investmentofpublichealthinterventions:asystematicreview,eftirbreskasrfrWingafr  UmsumheilbrigWisstofnunumoghsk;lumBretlandidregurframskUramyndafvinningi  heilsutengdraforvarna.VsindamennirnirkomustaWYeirriniWurstWu,eftirsamantekt52 r ranns;knumsviWiheilsutengdraforvarna(publichealthintervention),aWarWsemistaWbund e= innarfjrfestingarinnanhraWaeWasveitarflagavrieinm;tifj;rtn.XettaYUWiraWhver 0 kr;nasemfjrfestermeWheilsutengdumforvrnumskilarsrfj;rtnfalttilbaka.lands  vsuhkkararWsemiYessaraforvarnaogverWureinm;ti27.   0slensktraunpr;fanlegranns;knarverkefni.  \4   JanusGuWlaugsson,doktorYr;tta-ogheilsufrWum,semhefurunniWviWYennanmla ' flokkhrlandiummjglangtskeiWbendiraWgeramegirWfyriraWhgtsaWseinka  innlgneldrieinstaklingadvalar-oghjkrunarheimiliumnokkurrogjafnvelmegikoma  vegfyrirslkainnlgn.XrlyktanirdregurhannafniWurstWumrlangtmaranns;knar `  verkefnisnuReykjanesbogHafnarfirWi. S+!   XrmlibreytursemstuWsterviW,afkastageta,styrkur,hreyfifrni,aukindagleghreyfing " aWviWbttristyrktarYjlfunogbttmatarWisemogmatYtttakendaheilsusinniogvel # ferWfrasttveimurrumallartilbetrivegarmeWYtttkumarkvissriheilsueflinguYrtt  $ fyrirhkkandialdur.XlWurhinumeldrimunbeturenWuraukYesssemhafamhrif !W% helstuhttuYttihjarta-ogWasjkd;mameWskipulagWrihreyfinguogbttumatarWi. J""&   Fjrhagslegurvinningursamflagsinsafslkriheilsueflinguermikill.Semdmim #' nefnaaWefseinkaWerinnlgn500einstaklingadvalar-oghjkrunarheimiliumaWeinseitt #( rersparnaWurinnfyrirhiWopinbera,srlagirkiWeneinnigsveitarflg,um6,5millj $ ) arWarkr. v%N!*  MikilvgthlutverkheilbrigWisstttarinnar.  '",    Stj;rnendurheilbrigWiskerfinu,YarsemlknarogannaWheilbrigWisstarfsf;lkerbroddi '#- fylkingar,hafamikilvguhlutverkiaWgegnansturum,ekkisstviWaWfinnanUjarleiWir (z$. aWbttriheilsuogaWbeitaheilsutengdumforvrnumYeirrivegferW.XvernauWsynlegtaW ( Yr;tta-ogheilsufrWingarsamtsjkraYjlfurumleggiYessufagf;lkiliWogbeitihrifa  rkuminngripumtilaWfyrirbyggjalangvinnasjkd;maokkarsamflagi.0Yvleynasttki  fritilframYr;unarheilbrigWissttta.HrleynasteinnigtkifritilYessaWgeraheilbrigWis a Yj;nustumargfalt;dUrari,fyrirhiWopinberaogeinnigfyrirf;lkiWsjlft. T,  AukiWlanglfioglangvinnirsjkd;mar.     LanglfihefuraukistundanfrnumrumogsfelltstrrahlutfallYj;Warinnarnreftir   launaaldri.Langlfierm.a.afleiWingafbreyttumlfsstlYj;Warinnarogmenningu.MeWenn  X betrisamYttingulknisfrWinnaroglUWheilsufrWilegrainngripamgerabeturinnan K #  ldrunarsamflagsframtWar.XaWhlUturaWveraeftirs;knarvertaWtakastviWYrbreytingar    ogfkkalangvinnumsjkd;mumstaWYessaWsjYaukastnsturumogratugummeW    auknumkostnaWiogerfiWleikum.TaliWeraWum40%fullorWinnaEvr;pueigiaWminnsta   kostiviWeinnlangvinnansjkd;maWstrWaogtveirYriWjuhlutarYeirrasemneftirlauna wO  aldrihafitvoeWafleirilangvinnasjkd;ma.XaWerkostnaWarsamtaWveraundirstWugu B  eftirlitistarfsmannaheilbrigWiskerfisinsoglyferudUr,fyrirhiWopinberaogfyrireinstak    lingana.    0slensksrfrWiYekking.  nF   SrfrWingarinnanHjartaverndarhafakomistaWYvaWsWastliWin25rhefurtilfellum 9 afbrWrikransWastflufkkaWum66%.XessibreytinghefurskilaWsr80%fkkun  dauWsfallavegnabrWakransWastfluaWmatiThorsAspelund,pr;fessorsviWHsk;la  0slandsogsrfrWingshjHjartavernd.FramfrsviWilknisfrWiogmeWferWumlkna r ogheilbrigWisstarfsf;lksviWYessumsjkd;mumskUraaWeinsumfj;rWungbreytingarinnar, e= enaWYremurfj;rWuhlutumvarbreytinginskUrWafjkvWumbreytingumhelstuhttu 0 YttummeWalYj;Warinnar;reykingum,huk;lester;lioghumbl;WYrUstingi.FlestaYessara  Yttamrekjatillfsstlsbreytingaeinstaklingasemltuaf;hollumatarWioghreyfingar  leysi.XvmiWurerokkurennvandihndumYarsemsykursUkiogoffitaunnugegnenn i betrirangri. \4  rtstkkandildrunarsamflag.     EfsinnaheilbrigWismlum,einsogheilsaerskilgreind,btaheilsutengdlfsgWiallra  aldursh;paogverWafrumaWsinnartstkkandildrunarsamflagiframtWarerlykilatriWi `  aWaukaheilsutengdarforvarnirYarsembttogbreyttmatarWi,dagleghreyfingogflags S+! legaWhlynningeinstaklingaogh;paerhfWaWleiWarlj;si.Framlagrkisinstilheilsutengdra " forvarnaYarfaWaukastum1,5!3%afheildarframlagirkisinstilheilbrigWismla.Slktfram # laggeturskiptskpumfyrirslenskaYj;WsvoaWvindamegiofanaflangvinnumsjkd;mum,  $ sinnartvaxandieldrasamflagiogaukajafnvgitgjldumtilheilbrigWismlanstu !W% rumogratugum. J""&