djúpborunarverkefni á jarðhitasvæðum.
Frú forseti. Við höfum heyrt af því á undanförnum árum hversu gríðarlega miklir möguleikar liggja í djúpborunarverkefnum. Skemmst er þess að minnast að árið 2007 var sett á fót formlegt samstarf á milli orkufyrirtækja, Orkustofnunar, Alcoa og jafnvel fleiri aðila í framhaldi af því, um rannsóknir á djúpborunarverkefni á Kröflusvæðinu sem er á norðausturhorni landsins. Nú er árið 2011 og það væri áhugavert að heyra frá hæstv. iðnaðarráðherra, sem er mjög áhugasöm um orkuuppbyggingu í Þingeyjarsýslum, hvernig þetta verkefni gangi.
Nú hefur verið sagt að gangi þetta eftir geti verið um að ræða fimm- eða jafnvel tíföldun á því orkumagni sem verið er að vinna nú, þ.e. ef menn fara dýpra ofan í jörðina. Ef þetta verkefni gengur eftir gæti það í raun og veru margfaldað þær orkuauðlindir sem eru fyrir hendi í Þingeyjarsýslum og eru þær nú miklar fyrir. Þetta er því spennandi. Í þeirri umræðu sem við reynum að halda uppi, m.a. við framsóknarmenn, hér á Alþingi um atvinnuuppbyggingu í Þingeyjarsýslum væri mjög áhugavert að heyra frá hæstv. ráðherra hvernig það gengur. Það má svo velta fyrir sér framhaldinu ef þetta gengur vel hvort önnur landsvæði kæmu þá á eftir því að óhjákvæmilega yrðu til þúsundir nýrra starfa í íslensku samfélagi. Það veitir svo sannarlega ekki af því.
Ég beini þessum fyrirspurnum til hæstv. ráðherra: Hvar á vegi eru þessi mál stödd í dag? Hvenær megum við búast við því að við förum að sjá árangur af þessu verkefni og jafnvel af orkuframleiðslu úr djúpum holum á Kröflusvæðinu?
Ég tel að með þessu séum við að margfalda afkastagetu svæðisins orkulega séð, ef þetta gengur upp, með tilheyrandi jákvæðum fréttum fyrir atvinnulífið í Þingeyjarsýslum og vonandi vítt og breitt um landið, þar með fyrir íslenskt þjóðarbú og íslenskan almenning. Þannig minnkum við atvinnuleysið. Það væri virkilega ánægjulegt að fá jákvæðar fréttir frá hæstv. ráðherra af þessu máli því að það koma dimmir dagar hér í þinginu í umræðum um atvinnu- og efnahagsmál. Það verður því áhugavert að heyra svör hæstv. ráðherra.
Virðulegi forseti. Ég þakka hv. þingmanni fyrir að bera þessa fyrirspurn upp vegna þess að ég það er orðið töluvert síðan menn ræddu þessi mál í þinginu. Það er svo sannarlega orðið tímabært.
Við höfum fréttir að færa. Það er kannski rétt að ég fari stutt yfir forsöguna vegna þess að menn þurfa að rifja þetta mál aðeins upp. Það er rétt sem hv. þingmaður segir að það var í júlí 2007 sem fulltrúar Landsvirkjunar, Orkuveitu Reykjavíkur, Hitaveitu Suðurnesja, Alcoa og Orkustofnunar undirrituðu samstarfssamning um djúpborunarverkefni á háhitasvæðum. Það var ætlunin að ráðast í þrjú verkefni. Árið 2008 bættist Statoil í hópinn sem mikill fengur var í. Verkefnið á sér þó mun lengri forsögu, eða aftur til ársins 2000 þegar fyrst var farið að huga að því að bora allt að 4.000–5.000 metra djúpar borholur með það að markmiði að ná 400–600° hita og yfirmarksástandi í þrýstingi. Við slíkar aðstæður standa vonir til að ná megi mun meiri orku úr hverri borholu. Eins og hv. þingmaður kom inn á er þetta því afar vænlegt verkefni og getur orðið vænlegt fyrir okkur Íslendinga um allt land.
Staðan er sú að byrjað var að bora fyrstu djúpborunarholuna af þremur sem kveðið er á um í samningnum um verkefnið á Kröflusvæðinu í október árið 2008. Í mars árið 2009 kom í ljós að borað hafði verið niður á hraunkviku á um 2.100 metra dýpi. Þar með var ljóst að markmið verkefnisins næðist ekki við borun þeirrar holu þar sem hún mundi ekki ná fyrirhugaðri dýpt sem var áætluð um 3.500–4.500 metrar. Þar af leiðandi næðist ekki yfirmarksástand jarðhitavökva sem næst við 270°. Holan í Kröflu hefur þrátt fyrir þetta gefið mikilvægar upplýsingar um nýtingu jarðhitans. Frekari rannsóknir verða unnar við holuna nú í sumar.
Vegna þeirra jákvæðu teikna og mikilvægu upplýsinga sem þarna hafa fengist ákváðu aðstandendur verkefnisins að halda áfram rannsóknum á holunni eins og upphaflega hafði verið áformað. Í fyrrasumar fóru fram svokallaðar tilraunablástursprófanir til að kanna eiginleika vökvans og holan reyndist heitasta vinnsluhola í heimi. Hún blæs líka þurrgufu sem dygði fyrir framleiðslu 20–25 MW af raforku. Efnainnihald gufunnar olli þó tæringu á yfirborðslögnum og var holunni því lokað á meðan unnið er að endurbótum og nýjum tæringarþolnari blástursbúnaði. Blástursprófanir hófust síðan aftur núna í maí og eru í gangi og munu standa fram eftir þessu ári. Við munum án efa fá frekari upplýsingar um þessa holu í lok árs.
Vinnsluaðferðir verða reyndar mismunandi, svo sem blauthreinsun og þurrhreinsun gufu og varmaskiptabúnaður. Stjórn verkefnisins vonast til að vel takist til með tilraunina í ár því að holan er mjög afkastamikil og gætu niðurstöðurnar leitt til þess að tekin yrði upp ný vinnsluaðferð til gufuöflunar við síðari áfanga Kröfluvirkjunar. Það eru góðar fréttir.
Varðandi framhald verkefnisins er unnið að undirbúningi þess að bora djúpborunarholu nr. 2, en ekki hefur enn verið tekin ákvörðun um hvort sú hola verði boruð á Reykjanesi eða á Hellisheiði. Borun djúpborunarholu 2 gæti hafist á næsta ári eða á árinu 2013, en ákvarðanir um framkvæmdir munu liggja fyrir í haust. Undirbúningurinn felst í því að endurbæta hönnun djúpborunarholunnar í ljósi reynslunnar af boruninni í Kröflu.
Virðulegi forseti. Jarðvarminn getur verið ansi dyntóttur og menn þurfa að aðlagast og breyta vinnsluaðferðum eftir því sem reynslan og rannsóknirnar verða meiri. Við hljótum að vera bjartsýn á þetta verkefni vegna þess að ýmis jákvæð teikn eru á lofti og verkefnið heldur áfram á fullum skriði. Eins og hv. þingmaður heyrir gefast menn ekki upp þótt á móti blási eða niður í kviku kemur, eins og í þessu tilfelli, heldur breyta einfaldlega um vinnsluaðferðir og þróa nýjar aðferðir og ný tæki til að ná upp og nýta jarðvarmann sem þarna er að finna. Ég held að við getum verið nokkuð brött hvað varðar góðar fréttir þegar þessari lotu rannsókna lýkur síðar á árinu.
Frú forseti. Ég þakka hæstv. ráðherra upplýsingarnar. Það verður spennandi að sjá hvað sumarið ber í skauti sér hvað varðar tilraunaborholuna á Kröflusvæðinu.
Ég bið hæstv. ráðherra að afsaka því að þetta er aðeins á skjön við fyrri spurningu mína, en vegna áhuga Þingeyinga og í raun allra á norðausturhorni landsins á atvinnuuppbyggingu á svæðinu þá hefur komið fram í umræðunni að Landsvirkjun slái slöku við þegar kemur að rannsóknum í sumar á Þeistareykjasvæðinu og á jarðhitasvæðunum í Þingeyjarsýslum. Mér finnst mjög mikilvægt að hæstv. ráðherra flytji þau skilaboð héðan að fullur gangur verði í því verkefni og rannsóknum á orkuauðlindunum á svæðinu þannig að við getum virkjað þá orku sem þar er fyrir til atvinnusköpunar. Það er mikilvægt vegna þess að ég hef það á tilfinningunni að á næstu árum verði markvisst hægt að fara í nokkuð umfangsmikla orkuöflun á þessu svæði með tilheyrandi atvinnusköpun. Í framhaldinu mun sú orka sem þaðan kemur nýtast til atvinnuuppbyggingar þar. Við hæstv. ráðherra þekkjum það mætavel að það hefur blásið á móti í byggðaþróun á svæðinu. Þessi atvinnusköpun gæti breytt því í grundvallaratriðum. Það er mikilvægt að við höfum augun opin hvað þessi mál varðar.
Ég fagna því að menn ætli að vinna áfram að djúpborunarverkefnunum. Það er spurning hvort hægt sé að setja meiri kraft í þau, ég skal ekki um það segja, en mikilvægt er að þessi mál séu á rekspöl. Vonandi mun þessi vinna og þessar rannsóknir leiða til þess að við fáum mun meiri orku af þessum svæðum sem verður til þess að við getum stuðlað að öflugra atvinnulífi og aukinni hagsæld í íslensku samfélagi.
Virðulegi forseti. Hvort hægt sé að setja meiri kraft í þessar rannsóknir skal ég ekki segja en eins og ég skil málið vilja menn bíða með að fara í rannsóknarboranir eða djúpborunarholu 2 og læra fyrst af reynslunni sem verður í þeim rannsóknum sem gerðar verða á Kröfluholunni í sumar. Það skiptir máli að menn hafi allar upplýsingar sem þarf áður en ráðist er í næstu holu. Ég held að við getum sagt að menn séu að keyra verkefnið áfram á þeim hraða sem gerlegur er í ljósi þess að þeir lentu í ákveðinni fyrirstöðu með því að fara niður í kviku á 2.100 metra dýpi.
Virðulegi forseti. Ég vil líka nefna annað, af því hv. þingmaður fór aðeins frá djúpborunarverkefninu í önnur jarðhitaverkefni á Norðausturlandi, þá er ekki langt síðan ég greindi frá því hér í þingsölum að eftir tveggja ára hlé í rannsóknum yrði aldeilis blásið til sóknar í sumar. Það verður farið í töluverðar rannsóknir á svæðinu aftur af hálfu Landsvirkjunar. Þær góðu fréttir hafa líka borist að þeir ætli sér að gefa enn frekar í, þ.e. þeir lýstu því yfir í desember að mig minnir fyrst að það yrði haldið áfram með rannsóknir í sumar og núna nýverið var tekin ákvörðun um það í stjórn að leggja meira að segja í frekari rannsóknir en áætlaðar höfðu verið. Við hv. þingmaður getum deilt þeirri ánægju að Landsvirkjun ætli að halda áfram með rannsóknir þarna.
Ráðuneytið og sveitarfélögin þarna í kring eru búin að ljúka gerð nýrrar viljayfirlýsingar þar sem verið er að vinna að því að greina innviði samfélagsins svo að hægt sé að tryggja að opinber þjónusta og annað sem er að finna á svæðinu (Forseti hringir.) haldi í við þá atvinnuuppbyggingu sem fram undan er.