140. löggjafarþing — 73. fundur
 14. mars 2012.
fullgilding Evrópuráðssamningsins um vernd barna gegn kynferðislegri misneytingu og misnotkun, síðari umræða.
stjtill., 341. mál. — Þskj. 417, nál. 942.

[16:49]
Frsm. utanrmn. (Árni Páll Árnason) (Sf):

Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti utanríkismálanefndar um tillögu til þingsályktunar um fullgildingu Evrópuráðssamnings um vernd barna gegn kynferðislegri misneytingu og kynferðislegri misnotkun. Framsögumaður málsins, Mörður Árnason, er fjarverandi við skyldustörf.

Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund gesti.

Með tillögunni er leitað heimildar Alþingis til að fullgilda Evrópuráðssamning um vernd barna gegn kynferðislegri misneytingu og kynferðislegri misnotkun sem gerður var í Lanzarote 25. október 2007.

Í athugasemdum við þingsályktunartillöguna kemur fram að markmið samningsins eru að koma í veg fyrir og berjast gegn kynferðislegri misneytingu og kynferðislegri misnotkun á börnum, að vernda réttindi barna sem eru þolendur kynferðislegrar misneytingar og kynferðislegrar misnotkunar og að efla samstarf í baráttunni gegn kynferðislegri misneytingu og kynferðislegri misnotkun á börnum hjá hverri þjóð og á alþjóðavísu. Hér er um að ræða fyrsta alþjóðlega gerninginn þar sem kynferðisleg misnotkun barna í margvíslegum myndum er gerð refsiverð, þar með talið þegar slík misnotkun á sér stað inni á heimilum eða innan fjölskyldna, þar sem ofbeldi er beitt, nauðung eða hótunum. Samningurinn tekur meðal annars til barnavændis, barnakláms, þess að fullorðnir einstaklingar falast eftir börnum í kynferðislegum tilgangi, ferðaþjónustu sem byggist á kynferðislegri misnotkun barna og spillingu barna með því að valda því vísvitandi að börn verði vitni að kynferðislegu efni eða athöfnum.

Við umfjöllun nefndarinnar kom fram að kynferðisleg misneyting og kynferðisleg misnotkun á börnum hefur aukist uggvænlega, einkum að því er varðar aukna notkun bæði barna og brotamanna á upplýsinga- og fjarskiptatækni, og að eitt af hverjum fimm börnum í Evrópu verður fyrir kynferðislegu ofbeldi í æsku.

Á fundi nefndarinnar var gerð grein fyrir helstu breytingum á íslenskum lögum sem leiðir af samningnum en frumvarp til breytinga á almennum hegningarlögum er til umfjöllunar í allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis. Á meðal nýmæla í íslenskum rétti sem leiðir beint af samningnum samkvæmt frumvarpinu má nefna hert ákvæði um barnaklám. Refsivert verður að skoða slíkt myndefni en áður þurfti niðurhal barnakláms til þess að um refsivert athæfi væri að ræða. Enn fremur eru sýndarmyndir sem sýna börn á klámfenginn hátt bannaðar en slíkt efni er talið ýta undir sókn í eiginlegt barnaklám. Þá skulu nefndar breytingar á refsilögsögu sem gera það að verkum að hægt verður að ákæra hérlendis fyrir brot sem framin eru erlendis jafnvel þótt brotin varði ekki við lög í þeim löndum þar sem þau eru framin. Þessari breytingu er stefnt gegn ferðaþjónustu sem byggist á kynferðislegri misnotkun barna og er með slíkum ákvæðum komið í veg fyrir að gerendur geti komist undan refsiábyrgð með því að ferðast til ríkja þar sem lagaramminn er veikur og vernd barna ábótavant.

Nefndin telur mikilvægt að fullgilda samninginn sem hér um ræðir og auka með þeim hætti vernd barna gegn kynferðislegri misneytingu og misnotkun og leggur því til að tillagan verði samþykkt óbreytt.

Birgitta Jónsdóttir áheyrnarfulltrúi var samþykk álitinu.

Hv. þingmenn Gunnar Bragi Sveinsson, Helgi Hjörvar og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson voru fjarverandi við afgreiðslu málsins.

Undir nefndarálitið rita auk undirritaðs Árni Þór Sigurðsson, Mörður Árnason, Bjarni Benediktsson, Guðfríður Lilja Grétarsdóttir og Ragnheiður E. Árnadóttir.



[16:53]
Ragnheiður E. Árnadóttir (S):

Virðulegi forseti. Ég ætla að taka hér örstutt til máls þar sem ég átti ekki þess kost að vera við fyrri umræðu málsins. Ég vil lýsa ánægju minni með að við séum að ljúka málinu með þessum hætti vegna þess að ef það er eitthvað sem við eigum öll að taka höndum saman um — og ég fagna því að við erum að því hér — þá er það þegar börnin okkar eiga á hættu að verða fyrir einhvers konar misbeitingu og þá sérstaklega jafn ógeðfelldri og við erum að berjast hér gegn, kynferðislegri misneytingu og kynferðislegri misnotkun á börnum.

Röksemdirnar fyrir þessu koma skýrt fram í nefndarálitinu og ætla ég ekki að fara að endurtaka þær heldur vildi ég einungis koma hingað til að lýsa ánægju minni og fullum stuðningi við þetta mál.