146. löggjafarþing — 45. fundur
 21. mars 2017.
sveitarstjórnarlög, 1. umræða.
frv. ÁstaH o.fl., 184. mál (íbúakosningar). — Þskj. 255.

[16:02]
Flm. (Ásta Guðrún Helgadóttir) (P):

Virðulegi forseti. Ég mæli hér fyrir frumvarpi til laga um breytingu á sveitarstjórnarlögum, nr. 138/2011, um íbúakosningar.

Frumvarp þetta er ósköp einfalt. Eins og segir í 1. gr. mun í stað orðanna „hærra hlutfall“ í 2. málslið 2. mgr. 108. gr. laganna koma: annað hlutfall.

Frumvarp þetta var lagt fram á 143. þingi en náði ekki fram að ganga. Er það því endurflutt í óbreyttri mynd.

Í 108. gr. sveitarstjórnarlaga, nr. 138/2011, er kveðið á um að 20% kosningarbærra íbúa í sveitarfélagi geti óskað íbúakosninga og er þá skylt að verða við því eigi síðar en innan árs frá því að óskin berst. Hlutfallið er lágmarkshlutfall samkvæmt lögunum en heimilt er að ákveða hærra hlutfall í samþykkt um stjórn hvers sveitarfélags, þó aldrei hærra en þriðjung þeirra sem kosningarrétt eiga.

Í athugasemdum sem fylgdu frumvarpi til laganna kemur fram að ekkert banni sveitarstjórn að verða við óskum um íbúakosningar þótt lægra hlutfall íbúa leggi þær fram. Þó yrði afar matskennt hvernig slíkar óskir yrðu afgreiddar og það mundi valda undirskriftasöfnunum óvissu, efist þeir t.d. um að geta safnað undirskriftum 20% kosningarbærra manna í sveitarfélaginu sökum þess að sveitarfélagið er strjálbýlt eða samanstendur af nokkrum dreifðum byggðakjörnum.

Flutningsmenn telja rétt að veita sveitarfélögum skýra heimild til þess að kveða á um almenna reglu um hlutfallið í samþykkt um stjórn sveitarfélags sem íbúar gætu þar með nálgast. Með því væri eytt óvissu um við hvaða hlutfall yrði miðað þegar undirskriftasafnanir um íbúakosningar fengju formlega afgreiðslu hjá sveitarstjórn, án tillits til þess um hvaða efni væri að ræða.

Að svo mæltu legg ég til að frumvarp þetta fari í umhverfis- og samgöngunefnd til efnislegrar umfjöllunar.



[16:05]
Einar Brynjólfsson (P):

Virðulegur forseti. Ef þetta frumvarp nær fram að ganga er sveitarfélögunum gefið enn betra færi á að styrkja íbúalýðræði, stuðla að valddreifingu og stuðla að meiri þátttöku almennings í þeim málum sem hann varða. Þetta er ákall nútímans. Með þessu er hægt að færa valdið heim í hérað til fólksins enn meira en orðið er. Það er nefnilega mikilvægt að almenningur segi skoðun sína oftar en á fjögurra ára fresti. Við skulum leita allra leiða til að svo megi verða.



Frumvarpið gengur til 2. umr. 

Frumvarpið gengur til um.- og samgn.