149. löggjafarþing — 31. fundur
 14. nóvember 2018.
kjarabætur til öryrkja.

[15:26]
Anna Kolbrún Árnadóttir (M):

Hæstv. forseti. Fátækt fólk á ekki að bíða eftir réttlæti, voru orð sem núverandi hæstv. forsætisráðherra sagði hér í salnum fyrir um ári síðan. Ég er þessum orðum sammála og þess vegna er það með öllu óskiljanlegt að fresta eigi kjarabótum öryrkja vegna þess að nefnd á vegum félagsmálaráðherra hefur ekki staðið sig í stykkinu, ef ég skil orð efnahags- og fjármálaráðherra rétt og höfð voru eftir honum í fjölmiðlum. Ég vil leyfa mér að hugsa upphátt hvort ekki sé byrjað á fullkomlega röngum enda. Ég vil líka velta því upp hvort það sé virkilega þannig að öryrkjar geti ekki fengið eina einustu kjarabót fyrr en kerfisbreytingar hafa gengið í gegn. Ómöguleg verkstjórn félagsmálaráðherra á ekki að bitna á öryrkjum. Við erum að ræða um heildarendurskoðun á almannatryggingakerfinu. Er sanngjarnt að leggja það undir? Er sanngjarnt að sá hópur fólks sem hefur það hvað verst í landinu verði látinn bíða enn og aftur?

Ég vil því spyrja hæstv. fjármála- og efnahagsráðherra hvernig hann fái það út að ekki standi til að draga úr fjárframlögum til örorkulífeyrisþega um rúman milljarð í tillögum meiri hlutans þegar um er að ræða fjárlög þessa árs.



[15:28]
fjármála- og efnahagsráðherra (Bjarni Benediktsson) (S):

Virðulegi forseti. Það er tvennt sem mig langar til að staldra við í þessum málflutningi. Það er í fyrsta lagi það að því er haldið fram af hv. þingmanni að sá hópur sem hér er undir, einn viðkvæmasti hópur samfélagsins, hafi algerlega setið eftir, ekki fengið að njóta þess langa hagvaxtarskeiðs sem við nú lifum. Þá vil ég benda hv. þingmanni á það að opinberar tölur sýna allt aðra mynd.

Ef við förum aftur til ársins 2010 sjáum við að heildarframlögin í almannatryggingum vegna þessa málaflokks voru á verðlagi dagsins í dag 40 milljarðar. Á næsta ári verða framlögin 70 milljarðar, fyrir hv. þingmann, 30 milljarða aukning á ársgrundvelli.

Hvað þýðir þetta í auknum bótarétti fyrir hvern og einn bótaþega? Þetta þýðir að bæturnar hafa hækkað fyrir hvern og einn bótaþega um 1,1 milljón á ári. Hvers vegna stendur þá þessi hv. þingmaður hér og heldur því fullum fetum fram að þessi hópur hafi algerlega setið eftir? Tölurnar sýna allt annað.

Við ætlum að halda áfram á næsta ári. Við ætlum að taka frá fjármuni til að auka réttindin. Svo getum við rætt um það, sem er allt önnur umræða, hvort við þurfum að gera enn betur, hvort við séum að skipta því sem er til skiptanna rétt eða ekki. Og við ættum sömuleiðis að taka umræðu um að það virðist vera sjálfstætt vandamál hjá okkur Íslendingum að þeim sem rata inn í örorkubótakerfið fjölgar hraðar en líffræðileg fjölgun í landinu er og það virðist líka vera að gerast hraðar en í nágrannalöndunum. Ef við missum stjórn á þeirri þróun mun það draga mjög verulega úr getu okkar til að styðja við þá sem eru í mestri þörf (Forseti hringir.) og það er mjög alvarlegt mál.

Ég held að við ættum að fara að beina umræðunni aðeins meira inn á þær brautir í stað þess að vera hér með fullyrðingar sem standast einfaldlega ekki skoðun.



[15:30]
Anna Kolbrún Árnadóttir (M):

Hæstv. forseti. Ég þakka kærlega fyrir þessa ræðu. Mig langar aðeins að staldra við og velta upp einni spurningu þar sem við höfum nú séð að fresta á framkvæmdum við nýjan Landspítala. Gætum við frestað þeim framkvæmdum um nokkra mánuði í viðbót og notað þá fjármuni sem áttu að fara þar inn í það að bæta hag þess hóps sem aðeins hefur strípaðar Tryggingastofnunarbætur?

Ég er bara að tala um þann hóp.

Annað er að mér er sagt að króna á móti krónu skerðing komi ekki heildarendurskoðun kerfisbreytinganna við. Er möguleiki á að fara í þá aðgerð á þessu ári?



[15:31]
fjármála- og efnahagsráðherra (Bjarni Benediktsson) (S):

Virðulegi forseti. Mig langar til þess að svara þessu bara með því að segja að ég studdi Eygló Harðardóttur, þáverandi félagsmálaráðherra, eindregið í því að vinna tillögur að kerfisumbótum. Ég studdi sömuleiðis Þorstein Víglundsson sem félagsmálaráðherra til þess að gera það sama. Og nú styð ég Ásmund Einar Daðason til þess að ná fram breytingum á kerfinu sem auka réttindin, gera kerfið sanngjarnara. Við höfum tekið frá fjármuni til að láta þær kerfisbreytingar ná fram að ganga. Það getur orðið strax á næsta ári.

Við erum sem sagt, þrátt fyrir það sem er að gerast við meðferð fjárlagafrumvarpsins í fjárlaganefnd, að setja 5 milljarða til að halda í við verðlag annars vegar og auka réttindin strax á næsta ári. Þetta er aðalatriðið.

Ég held að aðalatriðið sé að þessari vinnu verður að fara að ljúka. Við þurfum að ná fram þeim breytingum sem einmitt er ætlað að ná þeim áhrifum sem hv. þingmaður kallar eftir, þ.e. að við getum létt betur undir með þeim sem hafa minnst.