150. löggjafarþing — 47. fundur
 17. desember 2019.
tímabundnar endurgreiðslur vegna kvikmyndagerðar á Íslandi, 3. umræða.
frv. BHar o.fl., 104. mál (Grænland og Færeyjar). — Þskj. 104.

[10:57]
Ágúst Ólafur Ágústsson (Sf):

Herra forseti. Mig langar að segja örfá orð um þetta ágæta mál sem ég styð heils hugar. Í andsvari við 2. umr. þessa máls vakti ég athygli á því að eins gott og þetta mál er er stjórnin að fara aftur á bak að einu leyti þegar kemur að þessum geira. Það er niðurskurður á næsta ári til endurgreiðslu vegna kvikmyndagerðar, í fjárlögum næsta árs er stór og mikill niðurskurður til þessara liða, u.þ.b. 30%. Mér finnst það sérkennileg skilaboð frá ríkisstjórnarflokkunum til sjónvarps- og kvikmyndageirans að skera niður um 30% af endurgreiðslum vegna kvikmyndagerðar þegar við ættum að fara í hina áttina. Það úrræði að endurgreiða hluta kostnaðar kvikmynda- og sjónvarpsgeirans er gott fyrirkomulag og það frumvarp sem við erum að tala um hér er einmitt liður í því að láta það fyrirkomulag ná til Grænlands og Færeyja. Það er jákvætt en þess vegna skil ég ekki af hverju sömu flokkar eru á sama tíma að skera niður þegar kemur að heildarfjárhæð vegna endurgreiðslunnar.

Herra forseti. Hér á landi starfa fjölmörg fyrirtæki í kvikmynda-, myndbanda- og sjónvarpsmyndagerð og það er heilmikil gróska á þeim markaði. Ég hef mikla trú á sjónvarps- og kvikmyndageiranum. Þetta er geiri sem beinlínis býr til peninga vegna aukinna umsvifa sem kallar síðan á auknar skatttekjur sem skila sér í kassann. Við höfum fengið fjölmörg erlend verkefni, hvort sem það eru Star Wars, Interstellar, Game of Thrones, Nova, Oblivion eða Secret Life of Walter Mitty o.s.frv. sem hafa beinlínis komið til Íslands vegna endurgreiðslufyrirkomulagsins. Sömuleiðis hefur þetta þau jákvæðu áhrif að fagþekkingin innan geirans eykst við að starfa við, fyrir og með erlendum sérfræðingum. Samhliða þessari miklu grósku í sjónvarps- og kvikmyndageiranum sjáum við að íslensk sjónvarpsmynda- og kvikmyndagerð nýtur í æ meira mæli alþjóðlegrar viðurkenningar, hvort sem litið er til verðlaunahátíða eða að þær eru einfaldlega keyptar. Þetta er geiri sem ég vil að við í þessum sal veðjum einfaldlega á. Þetta er stór, skemmtileg og spennandi atvinnugrein. Þessar tölur sem ég er með hér eru fimm ára gamlar en við sjáum að velta í sjónvarps- og kvikmyndaiðnaði er svipuð og heildarvelta mjólkuriðnaðarins í landinu. Hugsið ykkur, veltan í sjónvarps- og kvikmyndaiðnaði er svipuð og heildarvelta kjötiðnaðarins í landinu. Við erum ekki feimin í þessum sal við að styrkja myndarlega kjötiðnaðinn eða mjólkuriðnaðinn í meira mæli. Að mínu mati ættum við að styrkja í meira mæli sjónvarps- og kvikmyndaiðnaðinn sem byggist á hugviti og öðru slíku. Ársverkin í sjónvarps- og kvikmyndaiðnaðinum eru á annað þúsund talsins þannig að ársverkin í framleiðslu og dreifingu kvikmynda- og sjónvarpsefnis og útsendingar eru á við a.m.k. þrjú stóriðjuverkefni svo ég setji þetta í samhengi sem margir hér hafa áhuga á. Þau ársverk sem verða til í þessum geira eru heilmikil stóriðja þegar kemur að hagkerfinu. Við sjáum sömuleiðis framlög ríkisins til greinarinnar og þá tek ég með framlög til Ríkisútvarpsins, kostnað vegna endurgreiðslunnar sem ríkisstjórnin er að skera niður og Kvikmyndasjóðinn — ef við tökum þessi framlög ríkisins með RÚV, sem er stór biti, eru þetta helmingi lægri tölur en þær skatttekjur sem greinin sjálf býr til og renna til okkar í þessum sal. Hver króna frá ríkinu skilar sér tvöfalt til baka. Hugsið ykkur, hver króna sem við setjum í sjónvarps- og kvikmyndageirann skilar sér tvöfalt til baka til okkar. Ég vek aftur athygli á að ég er með RÚV inni í þessum tölum. Ég ætla ekki að hafa þetta öllu lengra en mig langaði bara að koma þessu að. Það eru aðrar leiðir sem við ættum að huga að, ekki bara með því að auka endurgreiðsluna og ekki draga úr henni eins og ríkisstjórnin er að gera. Við ættum að setja á fót sérstakan sjónvarpssjóð og Samfylkingin hefur beinlínis lagt það til í meðförum fjárlaga að eyrnamerkja sjónvarpsmyndagerðinni pening. Við erum með Kvikmyndasjóðinn og svo höfum við vísi að sjónvarpssjóði. Við ættum að búa til sérstakan og myndarlegan sjónvarpssjóð, alveg eins og við höfum Kvikmyndasjóð, sem einblíni á sjónvarpsgerð enda sér maður að mikið er að gerast í sjónvarpsmyndagerð, ekki bara kvikmyndagerð. Við ættum að huga að því að styrkja fyrirtæki til talsetningar og textunar. Ég held að það sé mikilvægt að skattyfirvöld hugi að því hvernig skattskyldu erlendra efnisveitna er háttað hér á landi. Við sjáum að íslensku fyrirtækin eru í mikilli samkeppni, hvort sem það er Netflix, HBO, Hulu eða hvað þetta heitir allt saman þannig að við þurfum að tryggja jafnræði á markaðnum. Þetta er nokkuð sem skattyfirvöld ættu að huga að. Að sjálfsögðu viljum við að að menn keppi á jöfnum grundvelli, herra forseti.

Það eru fjölmargar stórar og smáar aðgerðir sem við getum einhent okkur í. Aðalatriðið er að við viðurkennum sjónvarps- og kvikmyndageirann og áttum okkur á því að hann býr til peninga. Hann býr líka til menningu, hann eykur lífsgæði okkar, gerir skemmtilegra að búa á þessu skeri sem við búum á. Þetta er „win-win“ ef ég má sletta, herra forseti, það græða allir á auknum áhuga þessa salar á þessum geira. Þess vegna fagna ég sérstaklega því frumvarpi sem við erum að tala hér um. Við eigum í miklu meira mæli að tala um sjónvarps- og kvikmyndageirann og ræða þær leiðir sem við getum farið til að hlúa miklu betur að þessum geira. Því meira sem ég hugsa um þetta, því rökréttara er að við séum svolítið myndarleg í stuðningi okkar við þessar atvinnugreinar.



[11:04]
Bryndís Haraldsdóttir (S):

Virðulegur forseti. Við ræðum hér frumvarp sem ég lagði fram ásamt félögum mínum í Íslandsdeild Vestnorræna ráðsins er lýtur að lítils háttar breytingum um stuðning við kvikmyndagerð þannig að kostnaður geti líka fallið til á Grænlandi og í Færeyjum eins og lögin gera ráð fyrir að hluti kostnaðar, þ.e. 20%, geti fallið til utan Íslands en þá innan EES-svæðisins.

Hv. þm. Guðjón S. Brjánsson fór ágætlega yfir það hér í gær hversu miklu máli skiptir samstarf við okkar góðu granna í Færeyjum og á Grænlandi. Það er vissulega ákjósanlegt og vonandi að þetta verði til að styrkja enn betur þau menningartengsl sem eru á milli þessara landa en þá vil ég segja að ég held að þetta sé ekki síður tækifæri fyrir íslenskan kvikmyndaiðnað í því að þróa starfsemi sína enn frekar. Ég tek undir það sem kom fram í máli hv. þm. Ágústs Ólafs Ágústssonar, að þessi iðnaður er mjög mikilvægur. Það er mikilvægt að horfa til þess að við styðjum hér skapandi greinar og hugvitsdrifna starfsemi. Þó að við séum rík af náttúruauðlindum getum við ekki til langrar framtíðar treyst eingöngu á virkjun náttúrunnar og nýtingu náttúruauðlinda heldur þurfum við að horfa til þess að nýta hugvitið.

Hv. þm. Ágúst Ólafur Ágústsson kom aðeins inn á þær breytingar sem verið er að ræða á þessum vettvangi. Við þekkjum það að Ríkisendurskoðun hefur gefið út skýrslu og starfshópur hefur verið að störfum. Ég er sannfærð um að það eru mjög mikil hagræn áhrif af kvikmyndagerð. Mér varð hugsað til þess þegar hv. þingmaður talaði áðan að á 145. löggjafarþingi var lögð fram beiðni af hæstv. núverandi utanríkisráðherra, þá hv. þm. Guðlaugi Þór Þórðarsyni, og fleiri þingmönnum um að iðnaðar- og viðskiptaráðherra flytti Alþingi skýrslu um hagræn áhrif kvikmyndagerðar á Íslandi með sérstakri áherslu á svæðisbundin áhrif. Væri kannski skynsamlegt hjá okkur hv. þingmanni að leggja hreinlega fram aðra skýrslubeiðni? Ég hygg að á þessum árum hafi umtalsvert mikið gerst. Ég held að við sjáum hvað þessi atvinnugrein hefur vaxið gríðarlega og hvað hún hefur fjölþætt áhrif. Í þessari ágætu skýrslu var horft sérstaklega til svæðisbundnu áhrifanna og þess hvað ákveðin svæði hefðu fengið út úr því að fá til sín kvikmyndatökur og annað. Við sjáum að þau eru augljós, við sjáum bara á fréttum þegar verið er að ræða við fólk í smærri byggðasamlögum þegar eiginlega heilt þorp mætir og býr þar um stund. Það hefur mikil áhrif en ekki síður hefur þetta haft áhrif á ferðaþjónustuna okkar. Ég tel líka að skatttekjur okkar, beinar og óbeinar, af þessari atvinnugrein séu miklar þannig að ég held að það sé full ástæða til að við höldum vel utan um þessa atvinnugrein og ég vona að þetta frumvarp, þó að það láti lítið yfir sér, sé jákvætt innlegg í þá vinnu.