Ferill 65. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1994. – 1064 ár frá stofnun Alþingis.
118. löggjafarþing. –
65
. mál.
65. Frumvarp til laga
um samþykkt á ríkisreikningi fyrir árið 1992.
(Lagt fyrir Alþingi á 118. löggjafarþingi 1994.)
1. gr.
Ríkisreikningur fyrir árið 1992 samþykkist með eftirfarandi niðurstöðum í þús. kr.:
REKSTRARREIKNINGUR FYRIR ÁRIÐ 1992
A-HLUTI
Reikningur
1992
Tekjur
Beinir skattar
20.570.222
Óbeinir skattar
77.079.644
Aðrar tekjur
1.270.352
Tekjur samtals
98.920.218
Fjármunatekjur
7.118.433
Tekjur alls
106.038.651
Gjöld
Launagjöld
34.690.182
Ýmis rekstrargjöld
22.764.480
Eignakaup
2.270.700
Tilfærslur og ósundurliðað rekstrarfé
54.038.829
Rekstrargjöld, ósundurliðuð í fjáraukalögum
-
Sértekjur stofnana
-10.124.421
Gjöld samtals
103.639.770
Fjármagnskostnaður
12.991.723
Gjöld alls
116.631.493
TEKJUR UMFRAM GJÖLD
-10.592.842
Reikningur
1992
Sundurliðun gjalda á ráðuneyti
00 Æðsta stjórn ríkisins
1.024.336
01 Forsætisráðuneyti
357.172
02 Menntamálaráðuneyti
16.266.638
03 Utanríkisráðuneyti
1.470.909
04 Landbúnaðarráðuneyti
5.969.798
05 Sjávarútvegsráðuneyti
996.914
06 Dóms- og kirkjumálaráðuneyti
5.187.958
07 Félagsmálaráðuneyti
5.254.380
08 Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneyti
46.241.054
09 Fjármálaráðuneyti
18.946.506
10 Samgönguráðuneyti
7.505.797
11 Iðnaðarráðuneyti
1.895.414
12 Viðskiptaráðuneyti
4.777.976
13 Hagstofa Íslands
142.565
14 Umhverfisráðuneyti
594.076
Samtals
116.631.491
EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 1992
A-HLUTI
Reikningur
EIGNIR:
1992
Veltufjármunir
Sjóður
166.525
Ríkisféhirðir
4.292
Aðrir ríkisaðilar
162.233
Bankainnstæður
4.825.485
Seðlabanki Íslands, aðalviðskiptareikningur
1.943.434
Seðlabanki Íslands, hlaupareikningar
729.892
Innlendar innlánsstofnanir
1.256.473
Erlendar innlánsstofnanir
895.686
Skammtímakröfur
Óinnheimtar ríkistekjur og innheimtufé
28.370.626
Almennar ríkistekjur og skyldusparnaður
25.860.576
Markaðar ríkistekjur
2.214.993
Innheimtufé fyrir aðra
200.461
Fyrirfram greiddar geymdar markaðar tekjur
94.596
Skammtímakröfur, aðrar
9.157.180
Fyrirfram greidd gjöld
36.785
Áfallnar, ógreiddar vaxtatekjur
2.823.132
Viðskiptareikningur, bráðabirgðalán
6.031.989
Veitt stutt lán
265.274
Sjóður og skammtímakröfur samtals
42.519.816
Vöru- og efnisbirgðir
262.066
Veltufjármunir samtals
42.781.882
Reikningur
1992
Langtímakröfur og áhættufjármunir
Langtímakröfur
Veitt löng lán, innlend ógengisbundin
22.508.524
Stofnanir í A-hluta
14.160
Fyrirtæki og sjóðir í B-hluta
15.407.475
Fyrirtæki með eignaraðild ríkissjóðs
3.504.129
Sveitarfélög
126.962
Lánastofnanir
482.777
Aðrir
2.973.021
Veitt löng lán, innlend gengisbundin
18.862.846
Fyrirtæki og sjóðir í B-hluta
9.948.499
Fyrirtæki með eignaraðild ríkissjóðs
3.081.679
Sveitarfélög
3.079.332
Lánastofnanir
162.088
Aðrir
2.557.934
Gengisauki lána
33.314
Veitt löng lán, til erlendra aðila
16.796
____________
Langtímakröfur samtals
41.388.166
Áhættufjármunir
2.555.869
Innlend hlutabréf og stofnfjárframlög
888.621
Erlend hlutabréf og stofnfjárframlög
1.667.248
____________
Langtímakröfur og áhættufjármunir samtals
43.944.035
____________
EIGNIR ALLS
86.725.917
____________
EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 1992
A-HLUTI
Reikningur
SKULDIR:
1992
Skammtímaskuldir
Bankareikningar, hlaupareikningsskuld
875.901
Seðlabanki Íslands, aðalviðskiptareikningur
-
Seðlabanki íslands, aðrir hlaupareikningar
830.201
Innlánsstofnanir
45.700
Krafa á óinnheimtar ríkistekjur, innheimt fé o.fl.
418.799
Markaðar ríkistekjur á teknaliði
218.338
Innheimtufé fyrir aðra
200.461
Geymdar markaðar ríkistekjur og innheimtufé
343.726
Markaðar ríkistekjur á teknaliði
310.977
Innheimtufé fyrir aðra
32.749
Skammtímaskuldir, aðrar
25.827.259
Ógreidd gjöld
1.421.927
Ógreidd gjöld, sérstakar skuldbindingar
4.554.986
Viðskiptareikningar, bráðabirgðaskuldir
4.476.847
Tekin stutt lán, Seðlabanki
-
Tekin stutt lán, ríkisvíxlar
15.031.919
Tekin stutt lán, innlend önnur
341.580
Skammtímaskuldir samtals
27.465.685
Reikningur
1992
Langtímaskuldir
Tekin löng lán, innlend ógengisbundin
48.647.987
Stofnanir í A-hluta
862
Seðlabanki Íslands
13.272
Fyrirtæki og sjóðir í B-hluta
29.509
Innlánsstofnanir
5.197.933
Lánastofnanir, innlendar
1.529.806
Sveitarfélög
1.053.390
Aðrir
40.823.215
Tekin löng lán, innlend gengisbundin
2.117.956
Seðlabanki Íslands
8
Fyrirtæki og sjóðir í B-hluta
10.023
Innlánsstofnanir
18.312
Lánastofnanir
2.084.085
Aðrir
5.528
Tekin löng lán, erlend
87.272.765
Tekin löng lán samtals
138.038.708
Ýmsar langtímaskuldbindingar
13.338.720
Langtímaskuldir samtals
151.377.428
Lífeyrissjóðsskuldbindingar
57.770.966
Skuldir alls
236.614.079
Höfuðstóll
Höfuðstóll í ársbyrjun
-131.409.018
Endurmat veltufjármuna/skammtímaskulda
644.810
Endurmat langtímakrafna/langtímaskulda
-8.531.112
Tekjur umfram gjöld
-10.592.842
Höfuðstóll í árslok samtals
-149.888.162
SKULDIR OG HÖFUÐSTÓLL ALLS
86.725.917
2. gr.
Ríkisreikningur fyrir árið 1992 samþykkist með eftirfarandi niðurstöðum í þús. kr.:
REKSTRARREIKNINGUR FYRIR ÁRIÐ 1992
B-HLUTI
Reikningur
1992
Rekstrartekjur:
Seldar vörur og þjónusta
36.814.262
Seldir happdrættismiðar
1.488.698
Aðrar rekstrartekjur
853.606
Samtals
39.156.566
Rekstrargjöld:
Hráefni og vörur til endursölu
9.119.213
Laun og launatengd gjöld
8.826.041
Happdrættisvinningar
969.995
Önnur rekstrargjöld
10.696.498
Afskriftir
2.775.728
Stofnkostnaðarviðfangsefni flutt á efnahag
-884.268
Samtals
31.503.207
Rekstrarhagnaður án fjármunatekna og fjármagnsgjalda
7.653.359
Fjármunatekjur og fjármagnsgjöld:
Vaxtatekjur
9.570.751
Vaxtagjöld
-11.042.332
Arður af hlutabréfum
1.429
Endurmat, tekjufært
4.023.303
Endurmat, gjaldfært
-4.298.166
Reiknaðar tekjur vegna verðbreytinga
91.123
Reiknuð gjöld vegna verðbreytinga
-767.963
Samtals
-2.421.855
Hagnaður af reglulegri starfsemi
5.231.504
Óreglulegar tekjur
321.689
Óregluleg gjöld
-1.603.268
Framlög (tekjur) og tilfærslur (gjöld):
3.942.447
Hagnaður til ráðstöfunar
7.892.372
EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 1992
B-HLUTI
Reikningur
EIGNIR:
1992
Veltufjármunir
Sjóður og bankainnstæður
6.377.892
Sjóður
195.913
Banki
6.181.979
Skammtímakröfur
18.646.790
Fyrirframgreiddur kostnaður
340.143
Viðskiptareikningur
8.174.296
Veitt stutt lán
8.504.972
Áfallnar ógjaldfallnar tekjur
1.627.379
Vöru- og efnisbirgðir
2.670.864
Veltufjármunir samtals
27.695.546
Fastafjármunir
Langtímakröfur og áhættufjármunir
167.414.856
Langtímakröfur/veitt löng lán
175.596.489
Hlutafé og stofnfjárframlög
380.251
Afskriftarreikningur útlána
-8.561.884
Varanlegir rekstrarfjármunir
44.427.966
Áhöld, húsgögn, skrifstofuvélar o.þ.h.
1.297.243
Rannsóknartæki
7.204
Farartæki og vélar
9.601.886
Fasteignir
23.575.221
Virkjanir, orku- og jarðvarmaveitur og jarðhitarannsóknir
9.720.517
Aðrar eignir
225.895
Fastafjármunir samtals
211.842.822
EIGNIR ALLS
239.538.368
EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 1992
B-HLUTI
Reikningur
SKULDIR:
1992
Skammtímaskuldir
Bankareikningar, hlaupareikningsskuld
295.222
Aðrar skammtímaskuldir
11.202.194
Ógreidd gjöld
3.578.495
Viðskiptareikningar
5.088.925
Tekin stutt lán
2.534.774
Skammtímaskuldir samtals
11.497.416
Langtímaskuldir
Langtímaskuldir/tekin löng lán samtals
140.976.672
Skuldir samtals
152.474.088
Eigið fé
Ýmsir eiginfjárreikningar
1.012.996
Endurmatsreikningar
55.955.680
Höfuðstóll
30.095.604
Eigið fé alls
87.064.280
SKULDIR OG EIGIÐ FÉ ALLS
239.538.368
3. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Frumvarp þetta er samið eftir ríkisreikningi fyrir árið 1992 sem lagður var fyrir Alþingi með bréfi fjármálaráðherra til forseta Alþingis í september 1993. Frumvarp þetta var áður flutt á vorþingi 1994, en hlaut ekki afgreiðslu þá og er nú endurflutt óbreytt.
1.
Helstu niðurstöður.
Niðurstöður ríkisreiknings sýna að rekstrarafkoma A-hluta ríkissjóðs á árinu er neikvæð um 10.592 m.kr., en var árið á undan neikvæð um 13.450 m.kr. Heildartekjur námu 106.039 m.kr. og er það hækkun frá fyrra ári um 59 m.kr. eða innan við 0,1%. Heildargjöld ríkissjóðs urðu 116.631 m.kr. á árinu en voru árið áður 119.430 m.kr. Lækkun milli ára er 2.799 m.kr. eða 2,3%. Meðalhækkun verðlags milli áranna 1991 og 1992 á mælikvarða landsframleiðslu er 3,4% þannig að raunlækkun gjalda nemur 5,6%.
Ríkis-
Ríkis-
Greiðslu-
reikningur
reikningur
uppgjör
1991
1992
1992
Mismunur1)
m.kr.
m.kr.
m.kr.
m.kr.
Tekjur
105.980
106.039
103.447
2.592
Gjöld
119.430
116.631
110.608
6.023
Gjöld umfram tekjur
13.450
10.592
7.161
3.431
1) Í ríkisreikningi er tekið tillit til skuldbreytinga og krafna sem ekki hafa komið til greiðslu eða innheimtu.
Ef niðurstöður ríkisreiknings eru bornar saman við uppgjör ríkissjóðs á greiðslum ársins, þá er afkoman betri samkvæmt greiðsluuppgjöri eins og taflan hér að ofan sýnir.
Tekjur eru alls 2.592 m.kr. hærri í reikningsuppgjöri þar sem álagðar tekjur ársins verða hærri en það sem innheimtist á árinu. Af þeirri fjárhæð eru 1.671 m.kr. aukning á eftirstöðvum virðisaukaskatts og 565 m.kr. vegna áfallina vaxtatekna.
Sundurliðun
mismunar
m.kr.
Tekjur
2.592
Virðisaukaskattur
1.671
Vaxtatekjur og aðrar lánatekjur
565
Tekjuskattur einstaklinga
348
Annað
8
Gjöld
6.023
Ógjaldfallnir vextir
3.947
Lífeyrisskuldbindingar
1.766
Niðurfærsla hlutafjáreignar í Íslenska Járnblendifélaginu hf.
770
Ábyrgðasjóður launa vegna gjaldþrota
360
Gjöld vegna uppkaupa ríkissjóðs á fullvirðisrétti bænda
306
Lækkun á niðurgreiðslum landbúnaðarafurða
-407
Lækkun á skuld ríkissjóðs við sveitarfélög v/ skólabygginga o.fl.
-397
Lækkun á ýmsum stofnkostnaðarliðum í mennta- félags- og heilbrigðismálum
-384
Lækkun á gjöldum Vegagerðar ríkisins
-258
Annað
320
Frávik frá gjöldum eru 6.023 m.kr. Munar þar mest um áfallna vexti, umfram greidda, eða 3.947 m.kr. Þar af eru 3.236 m.kr. vegna hækkunar á vöxtum spariskírteina ríkissjóðs. Í meðfylgjandi töflu kemur fram frekari sundurliðun á mismun greiðsluuppgjörs og ríkisreiknings. Varðandi frekari greinargerð um niðurstöðu og framvindu ríkisfjármála á árinu vísast til skýrslu fjármálaráðherra frá því í febrúar 1993 um ríkisfjármál 1992 og endurskoðunarskýrslu yfirskoðunarmanna ríkisreiknings og ríkisendurskoðunar um ríkisreikning 1992.
2.
Reikningsfærsla ábyrgða og skuldbindinga.
Með ríkisreikningi ársins 1989 var stigið veigamikið skref í þá átt að færa uppgjör ríkissjóðs nær almennum reikningsskilavenjum í atvinnurekstri. Breytingin felur fyrst og fremst
í sér að í ríkisreikning eru færðar allar skuldbindingar og kröfur A-hluta ríkissjóðs, óháð því hvort þær eru gjaldfallnar eða ekki. Ákvæði laga um gerð ríkisreiknings nr. 52/1966 með síðari breytingum, gera ráð fyrir að ríkisreikningur sé gerður upp á rekstrargrunni.
Breytingin tekur einnig til þess að ábyrgðir ríkissjóðs á rekstri og skuldbindingum séu metnar og færðar í ríkisreikning eftir því sem þær eru best þekktar. Þeim er hins vegar hagað með ýmsum hætti í uppgjörum. Ábyrgðir vegna rekstrar stofnana í A-hluta ríkissjóðs eru tiltölulega skýrar og auðmetnar, en málið er flóknara þegar tekur til ábyrgða á fyrirtækjum og sjóðum í ríkiseign svo og ýmsum öðrum aðilum sem ríkissjóður veitir ábyrgð. Einnig þarf að ákveða færslur á eignarhluta ríkisins í fyrirtækjum og sjóðum í efnahag A-hluta ríkisreiknings svo og með hvaða hætti rekstrarniðurstaða ársins og breytingar á eigin fé þeirra er sett þar fram.
Þannig koma ýmis álitamál upp þegar ákvarða skal reikningsfærslu slíkra ábyrgða og skuldbindinga. Mikilvægt er að um þær gildi samræmdar og skýrar vinnureglur. Þetta er eitt af þeim viðfangsefnum sem ríkisreikningsnefnd hefur nú til úrlausnar. Undir þessa málsmeðferð fellur m.a. ábyrgð ríkissjóðs á skuldbindingum Framkvæmdasjóðs Íslands. Með lögum nr. 3/1992 breyttist hlutverk og staða sjóðsins þar sem útlánastarfsemi hans var m.a. lögð af. Samkvæmt endurskoðuðu uppgjöri sjóðsins er eigið fé hans neikvætt um 830 m.kr. í lok árs 1993. Um það er ekki deilt að ríkissjóður ber fulla ábyrgð á þessum skuldbindingum. Það sama má einnig segja um neikvæðan höfuðstól Atvinnutryggingardeildar Byggðastofnunar í árslok 1992 og e.t.v. fleiri aðila.
Þar til ríkisreikningsnefnd hefur gert tillögu um samræmdar reglur um bókhaldsmeðferð skuldbindinga og ábyrgða ríkissjóðs hafa hlutaðeigandi orðið ásáttir um að færa neikvætt eigið fé umræddra sjóða ekki í ríkisreikning.