Ferill 126. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1994–95. – 1064 ár frá stofnun Alþingis.
118. löggjafarþing. – 126 . mál.
678. Nefndarálit
um frv. til l. um grunnskóla.
Frá 3. minni hluta menntamálanefndar.
Framlög til menntamála hafa þróast með þeim hætti í tíð núverandi ríkisstjórnar sem gleggst sést á meðfylgjandi súluriti (sjá fskj. I). Glöggt sést hver samdrátturinn í framlögum til mennta
Í öllum löndum er verið að auka við framlög til menntamála. Vandinn hér á landi er sá að ráðherrar í núverandi ríkisstjórn hafa misskilið hlutverk menntakerfisins í grundvallaratriðum. Þeir líta á menntakerfið sem hluta af velferðarkerfinu og telja þess vegna að verkefni þess sé að taka við vandamálum sem koma upp á hverjum tíma. Með öðrum orðum er litið á kennslu í skólastofu rétt eins og uppskurð við mjaðmagrindarvandamálum svo að dæmi sé tekið. Það er ekki litið á kennslu og skólastarf, og rannsóknir þar af leiðandi líka, sem undirstöðuþátt nútíma
Þessi vinnubrögð núverandi ríkisstjórnar eru þeim mun hrikalegri þegar þess er gætt að hún hefur auk þess gert allt sem unnt er til þess að spilla fyrir þeirri víðtæku samstöðu sem náðst hafði um menntamál í tíð fyrri ríkisstjórnar. Það gerðist fyrst með því að Ólafur G. Einarsson menntamálaráðherra lokaði ofan í skúffu stefnumótunina „Til nýrrar aldar“ sem unnin hafði verið í sátt við kennarasamtökin og aðra aðila skólamála í tíð fyrrverandi ríkisstjórnar. Þessu næst ákvað hann að skera niður framlög til grunnskóla og til Lánasjóðs íslenskra námsmanna og að fresta framkvæmd grunnskólalaga þó að full sátt hefði verið um setningu þeirra laga í tíð fyrri ríkisstjórnar, einnig við stjórnarandstöðuna. Þá beit núverandi menntamálaráðherra höfuðið af skömminni með því að skipa 18 manna nefnd eigin hendi og án tilnefninga frá þeim aðilum sem nærri þessum málum eiga að koma í samfélaginu. Þessi nefnd starfaði svo algerlega lokað allan þann tíma sem hún var að störfum. Það var bannað að hafa þar samskipti við kennarasamtök eða aðra aðila, enda hafa samskipti menntamálaráðuneytisins við kennarasamtökin í tíð núverandi ríkisstjórnar ekki verið við frostmark heldur við alkul eins og einn orðhagur kennari komst að orði á dögunum.
Nú er feluleikurinn í 18 manna nefndinni að hefna sín. Vinnubrögðin að undanförnu eru nú að skila þeirri niðurstöðu sem við blasir. Það er verulegur ágreiningur um grunnskólafrumvarp
Samband íslenskra sveitarfélaga mótmælti vinnubrögðunum við afgreiðslu frumvarpsins daginn sem það var tekið út úr menntamálanefnd. Meiri hluti nefndarinnar neitaði að bera upp tillögu sem borin var upp í nefndinni með eðlilegum hætti um það að beðið yrði eftir niðurstöðu Sambands íslenskra sveitarfélaga. Munu þess fá dæmi að Samband ís
Í annan stað liggur það fyrir að kennarar eru andvígir því að gengið verði frá mál
Kennarasamband Íslands og Hið íslenska kennarafélag gerðu strax í upphafi mjög al
Fjölmargir aðrir aðilar koma við sögu og gagnrýna ýmist einstök atriði frumvarpsins eða frumvarpið í heild. Í því sambandi má t.d. nefna athugasemdir frá Sambandi sveit
Fyrir utan þær almennu athugasemdir, sem gerð hefur verið grein fyrir, er um að ræða fjöldann allan af breytingartillögum sem gera verður við frumvarpið ef það á að verða að lögum. 3. minni hluti hefur ekki talið ástæðu til þess að gera breytingartillögur við ein
Alþingi, 16. febr. 1995.
Svavar Gestsson.
Fylgiskjal I.
REPRÓ
Fylgiskjal II.
Útgjöld menntamálaráðuneytis árin 1991–1993 samanborið við áætluð
útgjöld í fjárlögum 1994 og frumvarpi til fjárlaga 1995.
(Úr frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 1995, bls. 291.)
Verðlag frumvarps til fjárlaga 1995 Reikningur Reikningur Reikningur Fjárlög Frumvarp
1991 1992 1993 1994 1995
Greiðslugrunnur m.kr. m.kr. m.kr. m.kr. m.kr.
Aðalskrifstofa 268 235 242 239 237
Háskólar og rannsóknir 2.704 2.517 2.564 2.560 2.498
Framhaldsskólar og héraðsskólar 3.865 3.800 3.722 3.782 3.855
Grunnskólar og sérskólar 5.764 5.639 5.401 5.266 5.460
Námsaðstoð 2.787 2.238 1.885 1.681 1.600
Annað 1.384 1.368 1.436 1.414 1.468
Viðhalds og stofnkostnaður 2.002 1.507 1.947 1.916 1.554
Samtals 18.774 17.303 17.197 16.858 16.673
Fylgiskjal III.
Ályktun miðstjórnar Alþýðubandalagsins um mótun
menntastefnu, grunnskólafrumvarpið og aukið
fjármagn til menntamála.
Miðstjórn Alþýðubandalagsins hefur fjallað um menntamál á fundi sínum 5.–6. nóv
Miðstjórnin telur að menntamál eigi að vera eitt þeirra viðfangsefna sem efst eru á dagskrá í íslenskum þjóðmálum. Heilsteypt stefna í mennta- og menningarmálum er ein mikilvægasta forsenda þess að lífskjör á Íslandi verði sambærileg við það sem gerist ann
Í síðustu ríkisstjórn beitti Alþýðubandalagið sér fyrir mótun menntastefnu í samvinnu við samtök kennara, nemenda, foreldra og annarra sem hlut eiga að skólamálum. Árang
— auknum framlögum til menntamála,
— nýjum lögum um leikskóla, grunnskóla og framhaldsskóla,
— auknu sjálfstæði skólanna um mannaráðningar,
— breyttum lögum um Háskóla Íslands,
— auknu fjármagni til rannsókna um þróunarstarfsemi.
Samhliða þessari stefnumótun voru teknar mikilvægar ákvarðanir í menningarmálum sem styrktu undirstöðu skólastarfs til lengri eða skemmri tíma og ber þar hæst þá ákvörð
Í tíð núverandi ríkisstjórnar hafa framlög til menntamála hins vegar verið skorin nið
Stoðþjónusta er í uppnámi samkvæmt frumvarpinu og gerð er tillaga um að fella sér
2. Ekki eru tryggðir hagsmunir barna í dreifbýlinu og engin ákvæði eru í frumvarpinu um hámarksfjölda í bekkjardeildum.
3. Ekki hefur verið gengið frá kjaramálum kennara vegna lífeyrisréttinda og annarra starfstengdra réttinda þeirra.
4. Ekki hefur tekist sátt við sveitarfélögin um tilflutning grunnskólans til sveitarfélag
Það er skoðun miðstjórnarinnar að rétt sé að fresta afgreiðslu grunnskólafrumvarps
Miðstjórn Alþýðubandalagsins telur brýnt að flokkurinn beiti sér fyrir því að mennta
Skólamál, rannsóknir og menntun eiga að vera forgangsatriði á komandi árum. Al
Fylgiskjal IV.
Samþykkt Sambands íslenskra sveitarfélaga.
Fyrirvarar Sambands íslenskra sveitarfélaga sem samþykktir voru á XV. landsþingi sambandsins sem haldið var á Akureyri 31. ágúst til 2. september 1994:
1. Að fullt samkomulag náist milli ríkis og sveitarfélaga varðandi flutning verkefna og tekjustofna til sveitarfélaganna til að standa undir öllum þeim aukna kostnaði er yf
2. Vanda sveitarfélaga, sem yfirtaka hlutfallslega háan grunnskólakostnað miðað við tekjur, verði mætt með jöfnunaraðgerðum.
3. Að fullt samkomulag náist milli ríkis, sveitarfélaga og stéttarfélaga kennara um kjara- og réttindamál kennara, þar með talin meðferð lífeyrisréttinda.
Niðurstaða þarf að hafa náðst í þessum málum fyrir áramót svo að yfirtaka sveitarfélaga geti átt sér stað á næsta ári.