Ferill 36. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1995. – 1064 ár frá stofnun Alþingis.
119. löggjafarþing. – 36 . mál.
40. Frumvarp til laga
um breytingu á lögum nr. 99/1993, um framleiðslu, verðlagningu og sölu á búvörum, með síð
(Lagt fyrir Alþingi á 119. löggjafarþingi 1995.)
1. gr.
Við 19. gr. laganna bætist ný málsgrein, er verður 5. mgr., svohljóðandi:
Til að jafna skilaverð til framleiðenda fyrir afurðir, sem seldar eru á erlendum mörkuðum samkvæmt samkomulagi sem kveðið er á um í 62. gr. laganna, getur landbúnaðarráðherra heimilað innheimtu á verðjöfnunargjaldi sem má nema allt að 10% af því verði sem kemur til skila við útflutning (fob) hjá hverri afurðastöð. Ráðherra setur í reglugerð nánari ákvæði um innheimtu og ráðstöfun verðmiðlunargjaldsins.
2. gr.
27. gr. laganna orðast svo:
Verðmiðlunargjöld, verðskerðingargjöld, verðjöfnunargjald og gjald til Framleiðsluráðs samkvæmt kafla þessum eru aðfararhæf.
3. gr.
Í ákvæðum til bráðabirgða, staflið A, kemur:
Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. 37. gr. laganna um að heildargreiðslumark sauðfjárafurða skuli endanlega ákveðið fyrir 15. september ár hvert, vegna framleiðslu næsta verðlagsárs, er land
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Gildandi samningur milli ríkisstjórnar Íslands og Stéttarsambands bænda um framleiðslu mjólkur og sauðfjárafurða frá 11. mars 1991 gerir ráð fyrir að aðilar geti óskað eftir viðræðum um endurskoðun á einstökum atriðum hans.
Í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar segir m.a. um markmið: „Að taka búvörusamninginn frá 1991 til endurskoðunar, sérstaklega með tilliti til þess mikla vanda, sem sauðfjárbændur standa frammi fyrir. Skapað verður svigrúm til aukinnar hagræðingar í landbúnaði og úr
Bændasamtök Íslands hafa óskað þess að sá hluti samningsins sem varðar framleiðslu sauð
Á vegum samningsaðila hefur verið gerð úttekt á ástandi sauðfjárafurða og markaðsstöðu afurða. Útdráttur úr þeirri greinargerð fylgir frumvarpi þessu.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Í 62. gr. laganna er gert ráð fyrir að Framleiðsluráð landbúnaðarins og sláturleyfishafar geri með sér samkomulag um verkaskiptingu vegna slátrunar. Það felur m.a. í sér að tekin verði ákvörðun um skiptingu slátrunar til sölu innan lands og til útflutnings. Til að skipting á verkun til útflutnings feli ekki í sér ójöfnuð milli sláturleyfishafa vegna þess hversu söluverð getur verið mismunandi milli erlendu markaðanna er talið nauðsynlegt að heimila að tekið skuli verðjöfnunargjald við útflutning. Gjaldið má vera 10 % af skilaverði afurðanna eða svonefndu fob-verði. Gjaldið yrði síðan notað til að verðbæta þá erlendu markaði sem lægstu verði skila.
Um 2. gr.
Í greininni er kveðið á um að verðmiðlunargjöld og gjald til Framleiðsluráðs séu aðfarar
Um 3. gr.
Samkvæmt núgildandi 1. mgr. 37. gr. laganna skal ákveða heildargreiðslumark sauðfjáraf
Fylgiskjal I.
Útdráttur úr greinargerð:
Útdráttur úr skýrslu unninni af landbúnaðarráðuneytinu og
Framleiðsluráði landbúnaðarins.
Ástandslýsing í sauðfjárrækt vegna endurskoðunar búvörusamningsins.
1. Sala innan lands (á kindakjöti).
Sala innan lands og birgðir innan greiðslumarks verðlagsárin 1992–94 ásamt spá (feitletraðar tölur) um sölu út gildistíma samningsins og birgðir miðað við þá forsendu að loka
Heildar- Greiðslumark Birgðir í lok
Verðlagsár greiðslumark lögbýla Sala verðlagsárs
1992/93 8.600 8.600 7.081 1.391
1993/94 8.150 8.150 7.613 1.470
1994/95 7.670 7.400 7.100 1.770
1995/96 7.820 7.200 6.900 2.070
1996/97 7.000 6.000 6.700 1.370
1997/98 6.800 5.700 6.500 570
Samkvæmt búvörusamningi skal við ákvörðun greiðslumarks byggt á neyslu síðasta alman
Sala kindakjöts á undanförnum árum hefur að jafnaði dregist saman um 3% á ári. Söluspáin í ofangreindri töflu byggir á óbreyttri þróun í þessa átt.
Skýringar á samdrætti í sölu kindakjöts eru eflaust margvíslegar og flóknar. Hér að neðan verður leitast við að draga fram nokkra þætti:
a. Í nýlegri neytendakönnun kemur fram marktækur munur á neyslu eftir aldri, búsetu og ráðstöfunartekjum. Þannig er tryggasti kindakjötsneytandinn í dag fullorðinn, tekjulágur landsbyggðarmaður.
b. Almenn breyting á innkaupavenjum er sú að nú eru keypt matvæli sem hvað fljótlegast er að matreiða. Þannig kaupa menn frekar ferska vöru en frosna og mikið unna rétti í stað óunninna. Svo virðist sem neytandinn forðist í vaxandi mæli matvæli sem krefjast mikilar und
c. Í framangreindri neytendakönnun var spurt um hvaða kjöt menn teldu dýrast og kom á óvart að kindakjöt var þar ekki efst á blaði 1 .
Hér að neðan verður leitast við að lýsa verðhlutföllum milli kjöttegunda í smásölu í nóv
Útsöluverð á kindakjöti og staðkvæmdarvörum þess,
í nóvember hvert ár.
Línurit mynduð
Án þess að farið sé hér út í nákvæma tölfræðilega útreikninga er hægt að fullyrða að verðhlutföll hafi ekki breyst þannig að skýra megi hinn stöðuga sölusamdrátt kinda
Þróun kjötneyslu á íbúa eftir kjöttegundum er eftirfarandi:
Kjötneysla á íbúa.
Línurit - repró í Gutenberg.
Samkvæmt þessu línuriti hefur neysla kindakjöts á íbúa minnkað verulega, neysla svínakjöts aukist, en aðrar kjöttegundir tekið litlum breytingum.
Neðangreind tafla sýnir heildarkjötneyslu á íbúa í kílógrömmum.
Almanaksár 1990 1991 1992 1993 1994
Kg á íbúa 63,07 62,43 63,90 63,86 61,36
Samkvæmt henni virðist neyslan hafa minnkað sem svarar til 1,7 kg á íbúa frá 1990 til 1994. Þessi minnkun samsvarar 450 tonna neyslusamdrætti á ári. Hér er um mjög alvarlega staðreynd að ræða því samkvæmt þessu taka aðrar kjötgreinar ekki einu sinni við af kindakjötinu og auka magnsölu sína.
d. Lausleg skoðun á innflutningsskýrslum Hagstofu Íslands sýnir nánast engan inn
e. Hvað varðar áhrif verðs á aðföngum til framleiðslu kjöts er stærsti þátturinn vafalaust breytingar á verði kjarnfóðurs. Verð kjarnfóðurs hefur veigamikil áhrif á heildarkjötsölu svo og innbyrðis samkeppnisstöðu milli kjötgreinanna. Neðangreind tafla sýnir hversu mörg kg af kjarnfóðri til eldiskjúklingaframleiðslu hefur mátt kaupa fyr
1990 1991 1992 1993 1994 mars ´95
Eldisfóður alifugla 38,43 35,025 34,4 40,933 37,773 36,937
DIA (verðfl. dilkakjöts) 394,94 438,31 435,26 435,26 435,26 435,26
Verðfall fóðurs og kjöts 10,28 12,51 12,65 10,63 11,52 11,78
Kjarnfóður er mjög veigalítill þáttur í framleiðslukostnaði kindakjöts og má því leiða rök að því að samkeppnisstaða kjarnfóðursgreinanna hafi styrkst nokkuð við þá þróun sem sýnd er í töflunni. Bæta má við að grunngjöldin hurfu alveg um áramót
2. Tekjur bænda.
Hagþjónustu landbúnaðarins var falið að kanna áhrif lækkunar greiðslumarks á tekj
Niðurstaða Hagþjónustunnar, að gefnum tilteknum forsendum, er í fáum orðum sú að bú (miðað við meðaltal búa með 301–400 ærgildi, 32 bú) sem árið 1993 var með 6.310 kg í framleiðslurétt fer niður í 4.839 kg árið 1996. Til greiðslu launa árið 1993 voru 770 þús. kr. og aðrar tekjur af búrekstri 160 þús. kr. Sé miðað við árið 1996 má búast við því að til greiðslu launa af búrekstri verði 271 þús. kr. og óbreyttum öðr
Fylgiskjal II.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breytingu á lögum
nr. 99/1993, um framleiðslu, verðlagningu og sölu á búvörum,
með síðari breytingum.
Samkvæmt 1. gr. frumvarpsins er landbúnaðarráðherra heimilað að innheimta verð
Í 3. gr. frumvarpsins er kveðið á um að heimilt sé að fresta ákvörðun heildar
Ekki verður séð að frumvarpið feli í sér kostnaðarauka fyrir ríkissjóð.
- Neðanmálsgrein: 1
-
1 Nauðsynlegt er þó að hafa vakandi auga á verðhlutföllunum og verði um aukna vinnslu á kindakjöti að ræða má
búast við hækkuðu verði. Sama mun gilda ef framboðstímabil fersks kindakjöts verður lengt.