Ferill 466. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
122. löggjafarþing 1997–98.
Þskj. 799 – 466. mál.
Frumvarp til laga
um breyting á lögum um mannréttindasáttmála Evrópu, nr. 62 19. maí 1994.
(Lagt fyrir Alþingi á 122. löggjafarþingi 1997–98.)
1. gr.
1. gr. laganna orðast svo:Mannréttindasáttmáli Evrópu hefur lagagildi á Íslandi, en með honum er átt við ákvæði eftirfarandi samninga:
1. Samnings frá 4. nóvember 1950 um verndun mannréttinda og mannfrelsis, með áorðnum breytingum samkvæmt samningsviðauka nr. 11 frá 11. maí 1994 við samning um vernd
2. Samningsviðauka frá 20. mars 1952 við samninginn um verndun mannréttinda og mannfrelsis (samningsviðauka nr. 1), með áorðnum breytingum samkvæmt samningsviðauka nr. 11.
3. Samningsviðauka nr. 4 frá 16. september 1963 við samninginn um verndun mannréttinda og mannfrelsis um tiltekin önnur mannréttindi en greinir þegar í samningnum og fyrsta viðauka við hann, með áorðnum breytingum samkvæmt samningsviðauka nr. 11.
4. Samningsviðauka nr. 6 frá 28. apríl 1983 við samninginn um verndun mannréttinda og mannfrelsis varðandi afnám dauðarefsingar, með áorðnum breytingum samkvæmt samn
5. Samningsviðauka nr. 7 frá 22. nóvember 1984 við samninginn um verndun mannréttinda og mannfrelsis, með áorðnum breytingum samkvæmt samningsviðauka nr. 11.
Samningurinn um verndun mannréttinda og mannfrelsis og samningsviðaukar nr. 1, 4, 6 og 7, með áorðnum breytingum samkvæmt samningsviðauka nr. 11, eru birtir sem fylgiskjal með lögum þessum.
2. gr.
3. gr.
Fylgiskjal.
Samningur um verndun mannréttinda og mannfrelsis.
Ríkisstjórnir þær, sem undirritað hafa samning þennan og aðilar eru að Evrópuráðinu,
hafa í huga hina almennu mannréttindayfirlýsingu, sem allsherjarþing sameinuðu þjóð
hafa í huga, að yfirlýsing þessi hefur það markmið að tryggja almenna og raunhæfa viður
hafa í huga, að markmið Evrópuráðs er að koma á nánari einingu aðildarríkjanna og að ein af leiðunum að því marki er sú, að mannréttindi og mannfrelsi séu í heiðri höfð og efld;
lýsa á ný eindreginni trú sinni á það mannfrelsi, sem er undirstaða réttlætis og friðar í heiminum og best er tryggt, annars vegar með virku, lýðræðislegu stjórnarfari og, hins vegar, almennum skilningi og varðveislu þeirra mannréttinda, sem eru grundvöllur frelsisins;
eru staðráðnar í því að stíga fyrstu skrefin að því marki að tryggja sameiginlega nokkur þeirra réttinda, sem greind eru í hinni almennu mannréttindayfirlýsingu, enda eru þær stjórnir Evrópuríkja, sem sama sinnis eru og eiga sameiginlega arfleifð stjórnmálahefða, hugsjóna, frelsis og réttarríkis;
hafa orðið ásáttar um það sem hér fer á eftir:
1. gr.
[Skylda til að virða mannréttindi.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
I. KAFLI
[ Réttindi og frelsi.]1)
2. gr.
[Réttur til lífs.]1)
2. Þótt mannsbani hljótist af valdbeitingu skal það ekki talið brjóta í bága við þessa grein ef valdbeitingin er ekki meiri en ýtrasta nauðsyn krefur:
a. til að verja menn gegn ólögmætu ofbeldi;
b. til að framkvæma lögmæta handtöku eða til að koma í veg fyrir flótta manns sem er í lögmætri gæslu;
c. vegna löglegra aðgerða sem miða að því að bæla niður uppþot eða uppreisn.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
3. gr.
[Bann við pyndingum.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
4. gr.
[Bann við þrældómi og nauðungarvinnu.]1)
2. Eigi skal þess krafist af nokkrum manni að hann vinni þvingunar- eða nauðungarvinnu.
3. Þvingunar- eða nauðungarvinna í merkingu þessarar greinar skal eigi taka til:
a. vinnu sem krafist er í samræmi við almennar reglur um tilhögun gæslu sem kveðið er á um í 5. gr. samnings þessa eða meðan á skilyrtri lausn úr slíkri gæslu stendur;
b. herþjónustu eða þjónustu sem krafist er í hennar stað af mönnum sem synja herþjónustu samvisku sinnar vegna og búa við lög sem heimila slíka synjun;
c. þjónustu vegna hættu- eða neyðarástands sem ógnar lífi eða velferð almennings;
d. vinnu eða þjónustu sem er þáttur í venjulegum borgaraskyldum.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
5. gr.
[Réttur til frelsis og mannhelgi.]1)
Engan mann skal svipta frelsi nema í eftirfarandi tilvikum og þá í samræmi við þá máls
a. lögleg gæsla manns sem dæmdur hefur verið sekur af þar til bærum dómstóli;
b. lögleg handtaka eða gæsla manns fyrir að óhlýðnast lögmætri skipun dómstóls eða til að tryggja efndir lögmæltrar skyldu;
c. lögleg handtaka eða gæsla manns sem efnt er til í því skyni að færa hann fyrir réttan handhafa opinbers valds, enda hvíli á honum rökstuddur grunur um afbrot eða með rökum sé talið nauðsynlegt að koma í veg fyrir að hann fremji afbrot eða komist undan að svo búnu;
d. gæsla ósjálfráða manns samkvæmt löglegum úrskurði vegna eftirlits með uppeldi hans eða lögmætrar gæslu í því skyni að færa hann fyrir réttan handhafa opinbers valds;
e. lögleg gæsla manns til að koma í veg fyrir að smitandi sjúkdómur breiðist út eða manns sem er andlega vanheill, áfengissjúklingur, eiturlyfjasjúklingur eða umrenningur;
f. lögleg handtaka eða gæsla manns til að koma í veg fyrir að hann komist ólöglega inn í land eða gæsla manns sem vísa á úr landi eða framselja.
2. Hver sá maður, sem tekinn er höndum, skal án tafar fá vitneskju, á máli sem hann skilur, um ástæðurnar fyrir handtökunni og um sakir þær sem hann er borinn.
3. Hvern þann mann, sem tekinn er höndum eða settur í varðhald skv. c-lið 1. tölul. þessar
4. Hverjum þeim sem handtekinn er eða settur í gæslu skal rétt að bera lögmæti frelsis
5. Hver sá sem tekinn hefur verið höndum eða settur í gæslu gagnstætt ákvæðum þessarar greinar skal eiga bótarétt sem unnt sé að koma fram.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
6. gr.
[Réttur til réttlátrar málsmeðferðar fyrir dómi.]1)
2. Hver sá sem borinn er sökum um refsiverða háttsemi skal talinn saklaus uns sekt hans er sönnuð að lögum.
3. Hver sá sem borinn er sökum um refsiverða háttsemi skal eigi njóta minni réttar en hér greinir:
a. Hann fái án tafar, á máli sem hann skilur, vitneskju í smáatriðum um eðli og orsök þeirrar ákæru sem hann sætir.
b. Hann fái nægan tíma og aðstöðu til að undirbúa vörn sína.
c. Hann fái að halda uppi vörnum sjálfur eða með aðstoð verjanda að eigin vali. Hafi hann ekki nóg fé til að greiða lögfræðiaðstoð skal hann fá hana ókeypis ef það er nauðsynlegt vegna réttvísinnar.
d. Hann fái að spyrja eða láta spyrja vitni sem leidd eru gegn honum. Séð skal um að vitni, sem bera honum í vil, komi fyrir dóm og séu spurð á sama hátt og þau vitni sem leidd eru gegn honum.
e. Hann fái ókeypis aðstoð túlks ef hann skilur hvorki né talar mál það sem notað er fyrir dómi.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
7. gr.
[Engin refsing án laga.]1)
2. Ákvæði þessarar greinar skulu eigi torvelda réttarhöld yfir nokkrum manni eða refsingu hans fyrir hvern þann verknað eða aðgerðaleysi, refsiverð samkvæmt almennum ákvæðum laga, viðurkenndum af siðmenntuðum þjóðum þá framin voru.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
8. gr.
[Friðhelgi einkalífs og fjölskyldu.]1)
2. Opinber stjórnvöld skulu eigi ganga á rétt þennan nema samkvæmt því sem lög mæla fyrir um og nauðsyn ber til í lýðræðislegu þjóðfélagi vegna þjóðaröryggis, almannaheilla eða efnalegrar farsældar þjóðarinnar, til þess að firra glundroða eða glæpum, til verndar heilsu manna eða siðgæði eða réttindum og frelsi annarra.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
9. gr.
[Hugsana-, samvisku- og trúfrelsi.]1)
2. Frelsi manna til að rækja trú sína eða sannfæringu skal einungis háð þeim takmörkunum, sem lög mæla fyrir um og nauðsyn ber til í lýðræðislegu þjóðfélagi vegna almannaheilla, til verndar allsherjarreglu, heilsu manna eða siðgæði eða rétti og frelsi.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
10. gr.
[Tjáningarfrelsi.]1)
2. Þar sem af réttindum þessum leiðir skyldur og ábyrgð er heimilt að þau séu háð þeim formsreglum, skilyrðum, takmörkunum eða viðurlögum sem lög mæla fyrir um og nauðsyn ber til í lýðræðislegu þjóðfélagi vegna þjóðaröryggis, landvarna eða almannaheilla, til þess að firra glundroða eða glæpum, til verndar heilsu eða siðgæði manna, mannorði eða réttindum og til þess að koma í veg fyrir uppljóstran trúnaðarmála eða til þess að tryggja vald og óhlut
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
11. gr.
[Funda- og félagafrelsi.]1)
2. Eigi skal réttur þessi háður öðrum takmörkunum en þeim sem lög mæla fyrir um og nauðsyn ber til í lýðræðislegu þjóðfélagi vegna þjóðaröryggis eða almannaheilla, til þess að firra glundroða eða glæpum, til verndar heilsu eða siðgæði manna eða réttindum og frelsi. Ákvæði þessarar greinar skulu eigi vera því til fyrirstöðu að löglegar takmarkanir séu settar við því að liðsmenn hers og lögreglu eða stjórnarstarfsmenn beiti þessum rétti.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
12. gr.
[Réttur til að stofna til hjúskapar.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
13. gr.
[Réttur til raunhæfs úrræðis til að leita réttar síns.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
14. gr.
[Bann við mismunun.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
15. gr.
[Skerðing réttinda á hættutímum.]1)
2. Ákvæði þetta skal þó í engu rýra gildi 2. gr., nema þegar mannslát verða vegna löglegra hernaðaraðgerða, né heldur gildi 3. gr., 4. gr. (1. mgr.) og 7. gr.
3. Hver sá samningsaðili, sem neytir þessa réttar til undansláttar, skal láta aðalfram
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
16. gr.
[Skorður við stjórnmálaumsvifum útlendinga.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
17. gr.
[Bann við misnotkun réttinda.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
18. gr.
[Takmörkun á skerðingu réttinda.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
[II. KAFLI
Mannréttindadómstóll Evrópu.
19. gr.
Stofnun dómstólsins.
20. gr.
Fjöldi dómara.
21. gr.
Hæfisskilyrði.
2. Dómararnir skulu skipa sæti sitt sem einstaklingar.
3. Meðan kjörtímabil þeirra varir skulu dómararnir ekki taka þátt í neinni starfsemi sem er ósamrýmanleg sjálfstæði þeirra, hlutleysi eða kröfum sem gerðar eru til fulls dómarastarfs. Dómstóllinn skal skera úr um öll vafaatriði varðandi framkvæmd þessarar málsgreinar.
22. gr.
Kosning dómara.
2. Sami háttur skal hafður á til að fylla tölu dómara við tilkomu nýs samningsaðila eða þeg
23. gr.
Kjörtímabil.
2. Þeir dómarar, sem ganga eiga úr að fyrstu þremur árum liðnum, skulu valdir með hlut
3. Til að tryggja það, svo sem fært er, að skipt verði um helming dómara þriðja hvert ár er þinginu heimilt að ákveða, áður en til síðari kosninga er gengið, að kjör eins eða fleiri dómara, er kjósa skal, skuli gilda til annars tíma en sex ára, þó eigi lengur en til níu ára né skemur en til þriggja.
4. Þegar um starfstíma fleiri en eins dómara er að ræða og þingið beitir ákvæðum næstu málsgreinar á undan skal starfstími hvers ákvarðaður með hlutkesti er aðalframkvæmdastjóri Evrópuráðsins annast þegar að kosningu lokinni.
5. Dómari, sem kjörinn hefur verið í stað annars er eigi hafði lokið kjörtímabili sínu, skal eiga sæti í dómstólnum út það kjörtímabil.
6. Kjörtímabil dómara rennur út þegar þeir verða 70 ára.
7. Dómarar skulu halda sæti sínu þar til aðrir koma í þeirra stað. Þeir skulu samt halda áfram að starfa að þeim málum sem þeir voru teknir við.
24. gr.
Brottvikning.
25. gr.
Skrifstofa og löglærðir aðstoðarmenn.
26. gr.
Fullskipaður dómstóll.
1. kjósa forseta sinn og einn eða tvo varaforseta til þriggja ára; þá má endurkjósa;
2. skipa deildir til ákveðins tíma;
3. kjósa forseta deilda dómstólsins; þá má endurkjósa;
4. samþykkja starfsreglur dómstólsins; og
5. kjósa ritara og einn eða fleiri aðstoðarritara.
27. gr.
Nefndir, deildir og yfirdeild.
2. Sjálfskipaður í deildina og yfirdeildina er dómari sá sem kjörinn er af hálfu þess ríkis sem er málsaðili. Fyrirfinnist enginn slíkur eða geti hann ekki tekið þátt í meðferð málsins til
3. Yfirdeildina skulu einnig skipa forseti og varaforsetar dómstólsins, forsetar deilda og aðrir dómarar sem valdir eru samkvæmt starfsreglum dómstólsins. Þegar máli er vísað til yfir
28. gr.
Yfirlýsingar nefnda um að kæra sé ótæk.
29. gr.
Ákvarðanir deilda um að kæra sé tæk og um efnishlið hennar.
2. Deild skal kveða á um hvort milliríkjakærur skv. 33. gr. séu tækar og um efnishlið þeirra.
3. Ákvörðun um hvort kæra sé tæk skal tekin sérstaklega nema dómstóllinn, í undantekn
30. gr.
Eftirgjöf lögsögu til yfirdeildarinnar.
31. gr.
Hlutverk yfirdeildarinnar.
1. úrskurða um kærur sem bornar eru fram skv. 33. gr. eða 34. gr. þegar deild hefur eftirlátið lögsögu skv. 30. gr. eða þegar máli hefur verið vísað til hennar skv. 43. gr.; og
2. fjalla um beiðnir um ráðgefandi álit sem bornar eru fram skv. 47. gr.
32. gr.
Lögsaga dómstólsins.
2. Ef ágreiningur verður um lögsögu dómstólsins sker hann úr.
33. gr.
Milliríkjamál.
34. gr.
Kærur einstaklinga.
35. gr.
Skilyrði þess að mál sé tækt.
2. Dómstóllinn skal eigi taka til meðferðar kæru einstaklings sem lögð er fyrir hann skv. 34. gr. ef hún er:
a. frá ónafngreindum aðila, eða
b. efnislega sú sama og mál sem þegar hefur verið rannsakað af dómstólnum eða hefur verið lagt fyrir til rannsóknar eða úrskurðar á alþjóðavettvangi og felur ekki í sér neinar nýjar upplýsingar sem máli skipta.
3. Dómstóllinn skal lýsa ótæka hverja þá kæru einstaklings sem borin er fram skv. 34. gr. sem hann telur ósamrýmanlega ákvæðum samningsins, augljóslega illa grundaða eða fela í sér misnotkun á kæruréttinum.
4. Dómstóllinn skal vísa frá hverri þeirri kæru sem hann telur ótæka samkvæmt þessari grein. Honum er heimilt að gera það á hvaða stigi málflutningsins sem er.
36. gr.
Málsaðild þriðja aðila.
2. Í því skyni að tryggja rétta dómsniðurstöðu er forseta dómstólsins heimilt að bjóða sér
37. gr.
Kærur felldar niður.
a. kærandi hyggist ekki fylgja kæru sinni eftir, eða
b. málinu hafi verið ráðið til lykta, eða
c. af einhverri annarri ástæðu sem dómstóllinn sannreynir, sé ekki lengur réttlætanlegt að halda áfram að fjalla um kæruna.
Dómstóllinn skal þó halda áfram rannsókn kærunnar ef nauðsynlegt er til þess að mannrétt
2. Dómstóllinn getur ákveðið að taka kæru að nýju á málaskrá sína ef hann telur að aðstæð
38. gr.
Rannsókn máls og sáttaumleitanir.
a. framkvæma athugun á málinu með fulltrúum málsaðila og ef þörf krefur framkvæma rannsókn sem þeim ríkjum sem hlut eiga að máli er þá skylt að greiða fyrir í hvívetna;
b. vera málsaðilum til reiðu við að ná sáttum í málinu enda sé við þær að fullu gætt þeirra mannréttinda sem skilgreind eru í samningnum og samningsviðaukum við hann.
2. Það sem fram fer skv. b-lið 1. mgr. skal vera trúnaðarmál.
39. gr.
Sáttagerð.
40. gr.
Opinber málsmeðferð og aðgangur að málsgögnum.
2. Málskjöl sem lögð eru fram hjá ritara skulu vera aðgengileg almenningi nema forseti dómstólsins ákveði annað.
41. gr.
Sanngjarnar bætur.
42. gr.
Dómar uppkveðnir í deildum.
43. gr.
Vísun máls til yfirdeildar.
2. Nefnd fimm dómara yfirdeildarinnar skal verða við beiðninni ef málið vekur alvarlega spurningu varðandi túlkun eða framkvæmd á samningnum og samningsviðaukum við hann eða alvarlegt deiluefni sem er almennt mikilvægt.
3. Samþykki nefndin beiðnina skal yfirdeildin ljúka málinu með dómi.
44. gr.
Endanlegir dómar.
2. Dómur deildar verður endanlegur:
a. þegar málsaðilar lýsa yfir að þeir muni ekki óska þess að málinu verði vísað til yfirdeildarinnar, eða
b. þremur mánuðum frá dagsetningu dómsins ef ekki hefur verið óskað eftir að málinu sé vísað til yfirdeildarinnar, eða
c. þegar nefnd yfirdeildarinnar vísar frá beiðni um málskot skv. 43. gr.
3. Endanlegur dómur skal birtur.
45. gr.
Rökstuðningur dóma og ákvarðana.
2. Ef dómarar verða ekki sammála um dóm sinn að öllu eða einhverju leyti skal hver dóm
46. gr.
Bindandi áhrif dóma og fullnusta þeirra.
2. Endanlegur dómur dómstólsins skal fenginn ráðherranefndinni sem hefur umsjón með fullnustu hans.
47. gr.
Ráðgefandi álit.
2. Eigi má í slíkum álitsgerðum fjalla um nokkurt atriði er varðar efni eða umfang réttinda þeirra eða mannfrelsis, er fjallað er um í I. kafla samningsins og samningsviðaukum við hann, né heldur um önnur atriði sem dómstóllinn eða ráðherranefndin kynni að þurfa að taka af
3. Til þess að ákvörðun ráðherranefndarinnar um að æskja álits dómstólsins nái fram að ganga þarf meiri hluta atkvæða fulltrúa þeirra er rétt eiga til setu í nefndinni.
48. gr.
Ráðgefandi lögsaga dómstólsins.
49. gr.
Rökstuðningur ráðgefandi álits.
2. Nú er álit eigi að öllu eða nokkru leyti einróma, og ber hverjum dómara þá réttur til að setja fram sérálit.
3. Áliti dómstólsins skal skilað til ráðherranefndarinnar.
50. gr.
Kostnaður við dómstólinn.
51. gr.
Sérréttindi og friðhelgi dómara.
1) Samningsviðauki nr. 11, 1. gr.
[III. KAFLI
Ýmis ákvæði.
52. gr.
Fyrirspurnir aðalframkvæmdastjóra.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
[53. gr.
Verndun núverandi mannréttinda.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
[54. gr.
Vald ráðherranefndarinnar.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
[55. gr.
Útilokun annarra úrræða til að leysa úr ágreiningi.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
[56. gr.
Svæðisbundið gildissvið.]1)
2. Samningurinn skal gilda fyrir það eða þau landsvæði, sem greind eru í tilkynningu, að 30 dögum liðnum frá því að tilkynningin berst aðalframkvæmdastjóra Evrópuráðs.
3. Ákvæðum samnings þessa skal þó beitt á slíkum landsvæðum með fullri hliðsjón af því hversu háttar til á hverjum stað.
4. Hvert það ríki, sem gefið hefur yfirlýsingu í samræmi við 1. tölul. þessarar greinar getur hvenær sem er síðar lýst því yfir vegna eins eða fleiri landsvæða þeirra, sem yfirlýsingin tekur til, að það fallist á að [dómstóllinn sé bær um að taka við kærum] 1) frá einstaklingum, samtökum eða hópum einstaklinga [skv. 34. gr. samnings þessa] 1).
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
[57. gr.
Fyrirvarar.]1)
2. Sérhverjum fyrirvara samkvæmt þessari grein skal fylgja stutt greinargerð um þá löggjöf sem um er að ræða.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
[58. gr.
Uppsögn.]1)
2. Slík uppsögn skal ekki leysa samningsaðila undan skyldum sínum samkvæmt samningi þessum hvað varðar verknað sem fara kann í bág við slíkar skuldbindingar og hann kann að hafa framið áður en uppsögnin tók gildi.
3. Hver sá samningsaðili, sem gengur úr Evrópuráðinu, skal slíta aðild sinni að samningi þessum með sömu skilmálum.
4. Samningi þessum má segja upp í samræmi við ákvæði töluliðanna hér að ofan hvað varðar hvert það landsvæði sem lýst hefur verið yfir að hann taki til skv. [56. gr.] 1).
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
[59. gr.
Undirritun og fullgilding.]1)
2. Samningur þessi skal taka gildi þegar tíu ríki hafa afhent fullgildingarskjöl sín.
3. Hvað varðar hvert það ríki, sem undirritað hefur samninginn og fullgildir hann eftir þetta, skal hann taka gildi daginn sem fullgildingarskjalið er afhent.
4. Aðalframkvæmdastjóri Evrópuráðs skal tilkynna öllum aðilum Evrópuráðs um gildis
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
Gjört í Róm, hinn 4. nóvember 1950, á ensku og frönsku – jafngildir textar báðir – í einu eintaki er varðveitt skal í skjalasafni Evrópuráðs. Aðalframkvæmdastjóri skal senda staðfest endurrit hverju ríki sem undirritað hefur.
Samningsviðauki nr. 1 við samning um verndun mannréttinda og mannfrelsis.
Ríkisstjórnir þær, sem undirritað hafa bókun þessa, eru aðilar að Evrópuráðinu og hafa ákveðið að bindast samtökum um að fullnægja tilteknum réttindum og frelsi umfram það sem þegar er greint í I. kafla samnings um verndun mannréttinda og mannfrelsis, sem gerður var í Róm hinn 4. nóvember 1950 (hér á eftir nefndur „samningurinn“).
Hafa þær því komið sér saman um það, sem hér segir:
1. gr.
[Friðhelgi eignarréttar.]1)
Eigi skulu þó ákvæði undanfarandi málsgreinar á nokkurn hátt rýra réttindi ríkis til þess að fullnægja þeim lögum sem það telur nauðsynleg til þess að geta haft hönd í bagga um notk
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
2. gr.
[Réttur til menntunar.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
3. gr.
[Réttur til frjálsra kosninga.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
4. gr.
[Svæðisbundið gildissvið.]1)
Hver samningsaðili, sem afhent hefur yfirlýsingu samkvæmt undanfarandi málsgrein, get
Yfirlýsingu, sem gefin er í samræmi við grein þessa, skal skoða svo sem hún sé gerð í sam
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
5. gr.
[Tengsl við samninginn.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
6. gr.
[Undirritun og fullgilding.]1)
Afhenda skal fullgildingarskjölin aðalframkvæmdastjóra Evrópuráðs, og skal hann til
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
Gjört í París hinn 20. mars 1952, á ensku og frönsku – jafngildir textar báðir – í einu eintaki er varðveitt skal í skjalasafni Evrópuráðs. Aðalframkvæmdastjóri skal senda staðfest endurrit hverju ríki sem undirritað hefur.
Samningsviðauki nr. 4 við samning um verndun mannréttinda og mannfrelsis
um tiltekin önnur mannréttindi en greinir þegar í samningnum
og samningsviðauka nr. 1 við hann.
hafa orðið ásátt um eftirfarandi:
1. gr.
[Bann við skuldafangelsi.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
2. gr.
[Ferðafrelsi.]1)
2. Öllum ber réttur til brottfarar úr landi, einnig úr eigin landi.
3. Eigi má leggja nokkrar hömlur á vernd slíkra réttinda, umfram það sem lög standa til og nauðsyn ber til í lýðræðislegu þjóðfélagi vegna þjóðaröryggis eða almannaheilla, í þágu alls
4. Réttindi þau, er greinir í 1. mgr., geta á tilteknum landsvæðum sætt takmörkunum, svo fremi að þeim sé beitt að lögum og séu réttlætanlegar vegna almennra hagsmuna í lýðræðis
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
3. gr.
[Bann við brottvísun eigin borgara.]1)
2. Eigi má banna nokkrum manni að koma til þess ríkis sem hann er þegn í.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
4. gr.
[Bann við hópbrottvísun útlendinga.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
5. gr.
[Svæðisbundið gildissvið.]1)
2. Aðildarríki, sem afhent hefur yfirlýsingu samkvæmt næsta tölulið á undan, getur hvenær sem er afhent aðra yfirlýsingu um breytingar á fyrri yfirlýsingu eða um uppsögn á gildi samn
3. Yfirlýsing, sem fram er lögð samkvæmt þessari grein, telst vera gerð í samræmi við 1. mgr. [56. gr.] 1) samningsins.
4. Landsvæði hvers ríkis, sem þessi samningsviðauki nær til samkvæmt fullgildingu eða samþykki ríkis, og hvert landsvæði, sem hann nær til samkvæmt yfirlýsingu ríkis í samræmi við grein þessa, ber að skoða sem aðgreind landsvæði að því er varðar ákvæðin í 2. og 3. gr. um landsvæði ríkis.
[5. Hvert það ríki sem gefið hefur yfirlýsingu í samræmi við 1. og 2. mgr. þessarar greinar getur hvenær sem er síðar lýst því yfir vegna eins eða fleiri landsvæða þeirra sem yfirlýsingin tekur til, að það fallist á að dómstóllinn sé bær um að taka við kærum frá einstaklingum, sam
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
6. gr.
[Tengsl við samninginn.]1)
2. […] 1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
7. gr.
[Undirritun og fullgilding.]1)
2. Fullgildingarskjöl ber að afhenda aðalframkvæmdastjóra Evrópuráðs, og tilkynnir hann öllum aðildarríkjum um hver þeirra fullgilt hafi.
Þessu til staðfestu hafa undirritaðir, sem til þess hafa fullt umboð, ritað undir samningsvið
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
Strassborg, 16. dag septembermánaðar 1963, á ensku og frönsku – jafngildir textar báðir – í einu eintaki sem geyma ber í skjalasafni Evrópuráðs. Skal aðalframkvæmdastjóri láta öll
Samningsviðauki nr. 6 við samning um verndun mannréttinda og mannfrelsis,
varðandi afnám dauðarefsingar.
Aðildarríki Evrópuráðs, sem undirritað hafa þennan samningsviðauka við samninginn um verndun mannréttinda og mannfrelsis sem undirritaður var í Róm 4. nóvember 1950 (hér á eftir nefndur „samningurinn“), telja að þróun sú, sem orðið hefur í ýmsum aðildarríkjum Evrópuráðsins, lýsi almennri tilhneigingu í átt til afnáms dauðarefsingar,
hafa orðið ásátt um eftirfarandi:
1. gr.
[Afnám dauðarefsingar.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
2. gr.
[Dauðarefsing á stríðstímum.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
3. gr.
[Bann við frávikum.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
4. gr.
[Bann við fyrirvörum.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
5. gr.
[Svæðisbundið gildissvið.]1)
2. Með yfirlýsingu til aðalframkvæmdastjóra Evrópuráðs getur sérhvert ríki hvenær sem er síðar látið samningsviðauka þennan ná til hvaða annars landsvæðis sem tilgreint er í yfir
3. Sérhverja yfirlýsingu, sem gefin er samkvæmt tveimur undanfarandi töluliðum, má afturkalla fyrir hvert það landsvæði, sem þar er greint, með tilkynningu til aðalframkvæmda
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
6. gr.
[Tengsl við samninginn.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
7. gr.
[Undirritun og fullgilding.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
8. gr.
[Gildistaka.]1)
2. Gagnvart aðildarríki, sem síðar samþykkir að vera bundið af samningsviðauka þessum, öðlast hann gildi fyrsta dag næsta mánaðar eftir afhendingu fullgildingar-, viðurkenningar- eða samþykktarskjals.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
9. gr.
[Framlagningar.]1)
a. Sérhverja undirritun.
b. Afhendingu sérhvers fullgildingar-, viðurkenningar- eða samþykktarskjals.
c. Sérhvern gildistökudag samningsviðauka þessa skv. 5. og 8. gr.
d. Sérhvern gerning, tilkynningu eða orðsendingu varðandi samningsviðauka þennan.
Þessu til staðfestu hafa undirritaðir, sem til þess hafa fullt umboð, ritað undir samningsvið
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
Gjört í Strassborg, 28. apríl 1983, á ensku og frönsku – jafngildir textar báðir – í einu ein
Samningsviðauki nr. 7 við samning um verndun mannréttinda og mannfrelsis.
Aðildarríki Evrópuráðs, sem undirritað hafa samningsviðauka þennan, og ákveðið hafa að gera frekari ráðstafanir til að tryggja sameiginlega framkvæmd tiltekinna réttinda og frelsis með tilstuðlan samningsins um verndun mannréttinda og mannfrelsis sem undirritaður var í Róm 4. nóvember 1950 (hér á eftir nefndur „samningurinn“),
hafa orðið ásátt um eftirfarandi:
1. gr.
[Réttarfarsreglur um brottvísun útlendinga.]1)
a. að bera fram ástæður gegn brottvísun sinni,
b. að fá mál sitt tekið upp að nýju, og
c. að fá erindi sitt flutt í þessu skyni fyrir réttu stjórnvaldi eða manni eða mönnum sem það stjórnvald tilnefnir.
2. Heimilt er að vísa útlendingi brott áður en hann hefur neytt réttinda sinna skv. a-, b- og c-lið 1. tölul. þessarar greinar þegar slík brottvísun er nauðsynleg vegna allsherjarreglu eða á grundvelli þjóðaröryggis.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
2. gr.
[Réttur til áfrýjunar sakamáls.]1)
2. Réttur þessi getur verið háður undantekningum þegar um er að ræða minni háttar brot, eftir því sem fyrir er mælt í lögum, eða þegar fjallað var um mál viðkomandi manns á frum
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
3. gr.
[Bætur fyrir ranga sakfellingu.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
4. gr.
[Réttur til að vera ekki saksóttur eða refsað tvívegis.]1)
2. Ákvæði undanfarandi töluliðar skulu ekki vera því til fyrirstöðu að málið sé endurupp
3. Óheimilt er að víkja frá þessari grein með skírskotun til 15. gr. samningsins.
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
5. gr.
[Jafnrétti hjóna.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
6. gr.
[Svæðisbundið gildissvið.]1)
2. Með yfirlýsingu til aðalframkvæmdastjóra Evrópuráðs getur sérhvert ríki hvenær sem er síðar látið samningsviðauka þennan ná til hvaða annars landsvæðis sem tilgreint er í yfir
3. Sérhverja yfirlýsingu, sem gefin er samkvæmt undanfarandi tveimur töluliðum, má afturkalla eða breyta fyrir hvert það landsvæði sem þar er tilgreint með tilkynningu til aðal
4. Yfirlýsing, sem gerð er samkvæmt þessari grein, skal talin gerð í samræmi við 1. tölul. [56. gr.] 1) samningsins.
5. Heimilt er að skoða landsvæði sérhvers ríkis, sem þessi samningsviðauki tekur til sam
[6. Hvert það ríki sem gefið hefur yfirlýsingu í samræmi við 1. og 2. mgr. þessarar greinar getur hvenær sem er síðar lýst því yfir vegna eins eða fleiri landsvæða þeirra, sem yfirlýsingin tekur til, að það fallist á að dómstóllinn sé bær um að taka við kærum frá einstaklingum, samtökum eða hópum einstaklinga skv. 34. gr. samningsins varðandi 1.–5. gr. þessa samn
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
7. gr.
[Tengsl við samninginn.]1)
2. […] 1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
8. gr.
[Undirritun og fullgilding.]1)
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
9. gr.
[Gildistaka.]1)
2. Gagnvart aðildarríki, sem síðar lýsir samþykki sínu við að vera bundið af samningsvið
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
10. gr.
[Framlagningar.]1)
a. Sérhverja undirritun.
b. Afhendingu sérhvers fullgildingar-, viðurkenningar- eða samþykktarskjals.
c. Sérhvern gildistökudag samningsviðauka þessa skv. 6. og 9. gr.
d. Sérhvern gerning, tilkynningu eða yfirlýsingu varðandi samningsviðauka þennan.
Þessu til staðfestu hafa undirritaðir, sem til þess hafa fullt umboð, ritað undir samningsvið
1) Samningsviðauki nr. 11, 2. gr.
Gjört í Strassborg, 22. nóvember 1984, á ensku og frönsku – jafngildir textar báðir – í einu eintaki sem varðveitt skal í skjalasafni Evrópuráðs. Aðalframkvæmdastjóri Evrópuráðs skal senda staðfest endurrit til allra aðildarríkja Evrópuráðs.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
I.
Samningurinn um verndun mannréttinda og mannfrelsis var undirritaður 4. nóvember árið 1950 og fullgiltur af Íslands hálfu 19. júní 1953, sbr. auglýsingu nr. 11/1954. Hann tók síðan gildi 3. september 1953. Samningurinn ásamt samningsviðaukum var lögfestur hér á landi með lögum nr. 62 frá 19. maí 1994.
Þegar mannréttindasáttmálinn var lögtekinn hér á landi var farin sú leið að lögfesta hann í heild sinni, þ.e. ekki einungis efnisreglur um þau mannréttindi sem sáttmálinn verndar, held
II.
Samningsviðauki nr. 9 frá 6. nóvember 1990 tók gildi 1. október 1994 er tíu aðildarríki höfðu fullgilt hann. Með honum voru gerðar breytingar á III. og IV. kafla samningsins. Ísland er meðal þeirra ríkja sem ekki hafa fullgilt viðaukann, en geta má þess að með samningsvið
III.
Í stuttu máli má segja að eftirlitskerfi mannréttindasáttmálans hafi verið byggt upp á eftirfarandi hátt:
Kærum vegna brota á sáttmálanum hefur í upphafi verið beint til mannréttindanefndarinn
Framangreint eftirlitskerfi hefur reynst þungt í vöfum og með auknum málafjölda hefur afgreiðslutími mála verið talinn óviðunandi. Til þess að leita lausnar á vanda eftirlitskerfis sáttmálans hefur um nokkurra ára skeið verið til umræðu að sameina mannréttindanefndina og mannréttindadómstólinn í eina stofnun. Tillögur hafa komið fram um hvernig skipulag slíkrar stofnunar ætti að vera, en það var þó fyrst á árinu 1993 sem fram kom tillaga sem ráð
IV.
Með 1. gr. samningsviðauka nr. 11 eru gerðar breytingar á ákvæðum II.–IV. kafla mann
Kærur vegna brota á mannréttindasáttmálanum skal eftir gildistöku viðauka nr. 11 senda beint til hins nýja dómstóls. Þeim kærum, sem augljóslega uppfylla ekki þær frumkröfur sem gerðar eru til að þess að þær séu tækar til afgreiðslu, skal vísað frá af skrifstofu dómsins. Þau mál, sem eru skráð sem kærur fyrir dóminum, ganga fyrst til nefndar sem í eiga sæti þrír dómarar. Þessar nefndir athuga málin á frumstigi og geta vísað frá kærum frá einstaklingum sem ótækum, án frekari könnunar, og er slík afgreiðsla endanleg. Dómstóllinn ákveður hve margar nefndirnar verða. Þau mál, sem nefnd telur að þurfi nánari athugunar við, er vísað til deildar. Í deild sitja sjö dómarar, en fjöldi deilda fer eftir því sem dómstóllinn kann að ákveða miðað við þarfir hverju sinni. Deildir þessar fullvinna málin og hafa auk þess með höndum frumathugun á milliríkjakærum. Deildir geta vísað máli frá á hvaða stigi málflutnings sem er. Takist ekki sættir með aðilum kveða þær upp dóm í málinu. Dómur deildar er endanlegur, nema þegar málsaðili óskar eftir að máli sé vísað til svonefndrar yfirdeildar, sem í eiga sæti sautján dómarar. Skilyrði þess að yfirdeild taki til meðferðar mál sem aðili vísar til hennar eru tvenns konar. Annars vegar verður beiðni þess efnis að koma fram innan þriggja mánaða frá uppkvaðningu dóms deildar. Hins vegar verður nefnd fimm dómara, sem sæti eiga í yfirdeildinni, að telja að málið sé þess eðlis að það veki alvarlega spurningu varðandi túlkun eða framkvæmd á samningnum, eða að um sé að ræða alvarlegt deiluefni sem sé almennt mikilvægt. Mál geta einnig borist til yfirdeildar með þeim hætti að deild vísi því þangað. Skilyrði þess eru þrenns konar. Í fyrsta lagi verður það að gerast áður en dómur í málinu er kveðinn upp í deildinni. Í öðru lagi verður málið að gefa tilefni til alvarlegs vafa um túlkun á mannréttindasáttmálanum eða samningsviðaukum við hann, eða ályktun um vafamál fyrir deildinni að vera talin geta leitt til niðurstöðu sem væri í ósamræmi við fyrri dóm dómstólsins. Í þriðja lagi má aðili að málinu ekki hreyfa mótmælum við þessari málsmeðferð. Dómur yfirdeildar er endanlegur. Ætla má að í framkvæmd hljóti langflest mál endanlega afgreiðslu hjá deild og að mál verði aðeins tekið fyrir hjá yfirdeild í sérstökum tilvikum.
Ráðherranefnd Evrópuráðsins mun áfram annast um fullnustu dóma, þ.e. taka við dómum frá dómstólnum og fylgjast með að ríki fari eftir því sem fyrir er mælt í dóminum. Hlutverk ráðherranefndarinnar sem úrskurðaraðila fellur hins vegar niður.
Samkvæmt 1. gr. samningsviðauka nr. 11 er samningsviðauki nr. 2 felldur brott sem sjálf
Með 2. gr. samningsviðauka nr. 11 eru gerðar breytingar, annars vegar á nokkrum ákvæð
Samkvæmt 2. gr. samningsviðauka nr. 11 skal einstökum köflum og greinum samningsins um verndun mannréttinda og mannfrelsis og samningsviðauka við hann gefin fyrirsögn í sam
Samkvæmt 2. gr. samningsviðauka nr. 11 er samningsviðauki nr. 9 felldur úr gildi, en með honum voru gerðar breytingar á III. og IV. kafla mannréttindasáttmálans. Að framan var nefnt að Ísland er meðal þeirra ríkja sem ekki hafa fullgilt samningsviðauka nr. 9. Með samn
Eins og rakið er að framan var mannréttindasáttmáli Evrópu tekinn í lög á Íslandi með lög
Samningurinn um verndun mannréttinda og mannfrelsis ásamt samningsviðaukum, með ákvæðum samningsviðauka nr. 11 felldum inn í texta þeirra, fylgir frumvarpi þessu. Samn
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Eins og 1. gr. frumvarpsins ber með sér er lagt til að í stað 1. gr. laganna komi ný grein, sem feli í sér þær breytingar á samningnum um verndun mannréttinda og mannfrelsis og viðauka við hann, er leiðir af fullgildingu samningsviðauka nr. 11. Nánar tiltekið eru breytingarnar á 1. gr. laganna þessar:
Gert er ráð fyrir að í stað orðanna „eftirtöldum samningsviðaukum“ í 1. tölul. 1. mgr. 1. gr. laganna komi samningsviðauki nr. 11 ásamt nánara heiti sínu og viðauka. Jafnframt er gert ráð fyrir að stafliðir a, b og c í 1. tölul. 1. mgr. 1. gr. falli brott, en í þeim eru taldir upp þeir samningsviðaukar sem fela í sér breytingar á upprunalegum texta samningsins um verndun mannréttinda og mannfrelsis og lögfestir voru hér á landi um leið og hann. Nánar tiltekið er hér um að ræða samningsviðauka nr. 3, 5 og 8. Allir fela þeir í sér breytingar á ákvæðum III. og IV. kafla samningsins, þar sem fjallað er um skipan og störf mannréttindanefndarinnar og mannréttindadómstólsins. Með samningsviðauka nr. 11 eru ákvæði II.–IV. kafla samningsins sameinuð í einn kafla, II. kafla, og leiðir af því breytingar á ákvæðum samningsins, sem taka yfir breytingarnar sem fólust í samningsviðaukum nr. 3, 5 og 8.
Í 2.–6. tölul. 1. mgr. 1. gr. laganna eru taldir upp þeir samningsviðaukar sem fela í sér við
Lagt er til að tekið verði fram um hvern og einn samningsviðauka, í upptalningu í tölulið
Gert er ráð fyrir breytingum á 2. mgr. 1. gr. laganna í samræmi við breytingarnar á 1. mgr. 1. gr. Þarfnast þetta ekki skýringa.
Um efni samningsviðauka nr. 11 vísast að öðru leyti til almennra athugsemda við frum
Um 2. gr.
Um 3. gr.
Fylgiskjal I.
Samningsviðauki nr. 11 við samning um verndun mannréttinda og mannfrelsis varðandi endurskipulagningu á eftirlitskerfi samningsins.
Aðildarríki Evrópuráðsins sem undirritað hafa þennan samningsviðauka við samninginn um verndun mannréttinda og mannfrelsis sem undirritaður var í Róm 4. nóvember 1950 (hér á eftir nefndur „samningurinn“),
telja að bráð þörf sé að endurskipuleggja eftirlitskerfi það sem stofnað er til samkvæmt samningnum til að viðhalda og bæta skilvirkni þess við verndun mannréttinda og mannfrelsis, einkum með tilliti til fjölgunar kæra og aðildar fleiri ríkja að Evrópuráðinu,
telja að það sé því æskilegt að breyta tilteknum ákvæðum samningins sérstaklega í því skyni að nýr dómstóll sem starfi samfellt komi í stað núverandi mannréttindanefndar og mannréttindadómstóls Evrópu,
vísa til samþykktar nr. 1 sem gerð var á Evrópsku ráðherraráðstefnunni um mannréttinda
vísa til ályktunar 1194 (1992) sem samþykkt var af þingi Evrópuráðsins 6. október 1992,
vísa til ákvörðunar sem tekin var um endurbætur á eftirlitskerfi samningsins af leiðtogum ríkja Evrópuráðsins í Vínaryfirlýsingunni frá 9. október 1993
og hafa orðið ásátt um eftirfarandi:
1. grein.
II. KAFLI
Mannréttindadómstóll Evrópu.
19. gr.
Stofnun dómstólsins.
20. gr.
Fjöldi dómara.
21. gr.
Hæfisskilyrði.
2. Dómararnir skulu skipa sæti sitt sem einstaklingar.
3. Meðan kjörtímabil þeirra varir skulu dómararnir ekki taka þátt í neinni starfsemi sem er ósamrýmanleg sjálfstæði þeirra, hlutleysi eða kröfum sem gerðar eru til fulls dómarastarfs. Dómstóllinn skal skera úr um öll vafaatriði varðandi framkvæmd þessarar málsgreinar.
22. gr.
Kosning dómara.
2. Sami háttur skal hafður á til að fylla tölu dómara við tilkomu nýs samningsaðila eða þeg
23. gr.
Kjörtímabil.
2. Þeir dómarar, sem ganga eiga úr að fyrstu þremur árum liðnum, skulu valdir með hlut
3. Til að tryggja það, svo sem fært er, að skipt verði um helming dómara þriðja hvert ár er þinginu heimilt að ákveða, áður en til síðari kosninga er gengið, að kjör eins eða fleiri dómara, er kjósa skal, skuli gilda til annars tíma en sex ára, þó eigi lengur en til níu ára né skemur en til þriggja.
4. Þegar um starfstíma fleiri en eins dómara er að ræða og þingið beitir ákvæðum næstu málsgreinar á undan skal starfstími hvers ákvarðaður með hlutkesti er aðalframkvæmdastjóri Evrópuráðsins annast þegar að kosningu lokinni.
5. Dómari, sem kjörinn hefur verið í stað annars er eigi hafði lokið kjörtímabili sínu, skal eiga sæti í dómstólnum út það kjörtímabil.
6. Kjörtímabil dómara rennur út þegar þeir verða 70 ára.
7. Dómarar skulu halda sæti sínu þar til aðrir koma í þeirra stað. Þeir skulu samt halda áfram að starfa að þeim málum sem þeir voru teknir við.
24. gr.
Brottvikning.
25. gr.
Skrifstofa og löglærðir aðstoðarmenn.
26. gr.
Fullskipaður dómstóll.
1. kjósa forseta sinn og einn eða tvo varaforseta til þriggja ára; þá má endurkjósa;
2. skipa deildir til ákveðins tíma;
3. kjósa forseta deilda dómstólsins; þá má endurkjósa;
4. samþykkja starfsreglur dómstólsins; og
5. kjósa ritara og einn eða fleiri aðstoðarritara.
27. gr.
Nefndir, deildir og yfirdeild.
2. Sjálfskipaður í deildina og yfirdeildina er dómari sá sem kjörinn er af hálfu þess ríkis sem er málsaðili. Fyrirfinnist enginn slíkur eða geti hann ekki tekið þátt í meðferð málsins tilnefnir aðildarríkið dómara.
3. Yfirdeildina skulu einnig skipa forseti og varaforsetar dómstólsins, forsetar deilda og aðrir dómarar sem valdir eru samkvæmt starfsreglum dómstólsins. Þegar máli er vísað til yfir
28. gr.
Yfirlýsingar nefnda um að kæra sé ótæk.
29. gr.
Ákvarðanir deilda um að kæra sé tæk og um efnishlið hennar.
2. Deild skal kveða á um hvort milliríkjakærur skv. 33. gr. séu tækar og um efnishlið þeirra.
3. Ákvörðun um hvort kæra sé tæk skal tekin sérstaklega nema dómstóllinn, í undantekn
30. gr.
Eftirgjöf lögsögu til yfirdeildarinnar.
31. gr.
Hlutverk yfirdeildarinnar.
1. úrskurða um kærur sem bornar eru fram skv. 33. gr. eða 34. gr. þegar deild hefur eftirlátið lögsögu skv. 30. gr. eða þegar máli hefur verið vísað til hennar skv. 43. gr.; og
2. fjalla um beiðnir um ráðgefandi álit sem bornar eru fram skv. 47. gr.
32. gr.
Lögsaga dómstólsins.
2. Ef ágreiningur verður um lögsögu dómstólsins sker hann úr.
33. gr.
Milliríkjamál.
34. gr.
Kærur einstaklinga.
35. gr.
Skilyrði þess að mál sé tækt.
2. Dómstóllinn skal eigi taka til meðferðar kæru einstaklings sem lögð er fyrir hann skv. 34. gr. ef hún er:
a. frá ónafngreindum aðila, eða
b. efnislega sú sama og mál sem þegar hefur verið rannsakað af dómstólnum eða hefur verið lagt fyrir til rannsóknar eða úrskurðar á alþjóðavettvangi og felur ekki í sér neinar nýjar upplýsingar sem máli skipta.
3. Dómstóllinn skal lýsa ótæka hverja þá kæru einstaklings sem borin er fram skv. 34. gr. sem hann telur ósamrýmanlega ákvæðum samningsins, augljóslega illa grundaða eða fela í sér misnotkun á kæruréttinum.
4. Dómstóllinn skal vísa frá hverri þeirri kæru sem hann telur ótæka samkvæmt þessari grein. Honum er heimilt að gera það á hvaða stigi málflutningsins sem er.
36. gr.
Málsaðild þriðja aðila.
2. Í því skyni að tryggja rétta dómsniðurstöðu er forseta dómstólsins heimilt að bjóða sér
37. gr.
Kærur felldar niður.
a. kærandi hyggist ekki fylgja kæru sinni eftir, eða
b. málinu hafi verið ráðið til lykta, eða
c. af einhverri annarri ástæðu sem dómstóllinn sannreynir, sé ekki lengur réttlætanlegt að halda áfram að fjalla um kæruna.
Dómstóllinn skal þó halda áfram rannsókn kærunnar ef nauðsynlegt er til þess að mannréttindi þau sem skýrgreind eru samningi þessum eða samningsviðaukum við hann séu virt.
2. Dómstóllinn getur ákveðið að taka kæru að nýju á málaskrá sína ef hann telur að aðstæð
38. gr.
Rannsókn máls og sáttaumleitanir.
a. framkvæma athugun á málinu með fulltrúum málsaðila og ef þörf krefur framkvæma rannsókn sem þeim ríkjum sem hlut eiga að máli er þá skylt að greiða fyrir í hvívetna;
b. vera málsaðilum til reiðu við að ná sáttum í málinu enda sé við þær að fullu gætt þeirra mannréttinda sem skilgreind eru í samningnum og samningsviðaukum við hann.
2. Það sem fram fer skv. b-lið 1. mgr. skal vera trúnaðarmál.
39. gr.
Sáttagerð.
40. gr.
Opinber málsmeðferð og aðgangur að málsgögnum.
2. Málskjöl sem lögð eru fram hjá ritara skulu vera aðgengileg almenningi nema forseti dómstólsins ákveði annað.
41. gr.
Sanngjarnar bætur.
42. gr.
Dómar uppkveðnir í deildum.
43. gr.
Vísun máls til yfirdeildar.
2. Nefnd fimm dómara yfirdeildarinnar skal verða við beiðninni ef málið vekur alvarlega spurningu varðandi túlkun eða framkvæmd á samningnum og samningsviðaukum við hann eða alvarlegt deiluefni sem er almennt mikilvægt.
3. Samþykki nefndin beiðnina skal yfirdeildin ljúka málinu með dómi.
44. gr.
Endanlegir dómar.
2. Dómur deildar verður endanlegur:
a. þegar málsaðilar lýsa yfir að þeir muni ekki óska þess að málinu verði vísað til yfirdeildarinnar, eða
b. þremur mánuðum frá dagsetningu dómsins ef ekki hefur verið óskað eftir að málinu sé vísað til yfirdeildarinnar, eða
c. þegar nefnd yfirdeildarinnar vísar frá beiðni um málskot skv. 43. gr.
3. Endanlegur dómur skal birtur.
45. gr.
Rökstuðningur dóma og ákvarðana.
2. Ef dómarar verða ekki sammála um dóm sinn að öllu eða einhverju leyti skal hver dómari hafa rétt til að skila séráliti.
46. gr.
Bindandi áhrif dóma og fullnusta þeirra.
2. Endanlegur dómur dómstólsins skal fenginn ráðherranefndinni sem hefur umsjón með fullnustu hans.
47. gr.
Ráðgefandi álit.
2. Eigi má í slíkum álitsgerðum fjalla um nokkurt atriði er varðar efni eða umfang réttinda þeirra eða mannfrelsis, er fjallað er um í I. kafla samningsins og samningsviðaukum við hann, né heldur um önnur atriði sem dómstóllinn eða ráðherranefndin kynni að þurfa að taka afstöðu til í framhaldi af málskotum er efnt kynni að verða til í samræmi við samninginn.
3. Til þess að ákvörðun ráðherranefndarinnar um að æskja álits dómstólsins nái fram að ganga þarf meiri hluta atkvæða fulltrúa þeirra er rétt eiga til setu í nefndinni.
48. gr.
Ráðgefandi lögsaga dómstólsins.
49. gr.
Rökstuðningur ráðgefandi álits.
2. Nú er álit eigi að öllu eða nokkru leyti einróma, og ber hverjum dómara þá réttur til að setja fram sérálit.
3. Áliti dómstólsins skal skilað til ráðherranefndarinnar.
50. gr.
Kostnaður við dómstólinn.
51. gr.
Sérréttindi og friðhelgi dómara.
2. grein.
2. I. kafli samningsins skal nefnast „Réttindi og frelsi“ og nýr III. kafli samningsins „Ýmis ákvæði“. 1.–18. gr. og ný 52.–59. gr. samningsins skulu fá fyrirsagnir sem greindar eru í viðauka við þennan samningsviðauka.
3. Í nýrri 56. gr., 1. mgr., skal bæta inn orðunum „þó með fyrirvara skv. 4. mgr. þessarar greinar“ á eftir orðinu „skuli“; í 4. mgr. skulu í stað orðanna „nefndin sé bær um að taka við erindum“ og „skv. 25. gr. samnings þessa“ koma orðin „dómstóllinn sé bær um að taka við kærum“ og „skv. 34. gr. samnings þessa“ á samsvarandi hátt.
Í nýrri 58. gr., 4. mgr., skulu orðin „56. gr.“ koma í stað orðanna „63. gr.“.
4. Samningsviðauki nr. 1 skal breytast þannig:
a. greinarnar skulu fá fyrirsagnir þær sem greindar eru í viðauka við samningsviðauka þennan; og
b. í síðustu setningu 4. gr. skulu orðin „56. gr.“ koma í stað orðanna „63. gr.“.
5. Samningsviðauki nr. 4 skal breytast þannig:
a. greinarnar skulu fá fyrirsagnir þær sem greindar eru í viðauka við samningsviðauka þennan;
b. í 3. mgr. 5. gr. skulu orðin „56. gr.“ koma í stað orðanna „63. gr.“; og bæta skal við nýrri 5. mgr., svohljóðandi:
Hvert það ríki sem gefið hefur yfirlýsingu í samræmi við 1. og 2. mgr. þessarar greinar getur hvenær sem er síðar lýst því yfir vegna eins eða fleiri landsvæða þeirra sem yfirlýsingin tekur til, að það fallist á að dómstóllinn sé bær um að taka við kærum frá einstaklingum, samtökum eða hópum einstaklinga skv. 34. gr. samningsins varðandi 1.–4. gr. þessa samningsviðauka, eina eða allar ; og
c. 2. mgr. 6. gr. skal falla brott.
6. Samningsviðauki nr. 6 skal breytast þannig:
a. greinarnar skulu fá fyrirsagnir þær sem greindar eru í viðauka við samningsviðauka þennan; og
b. í 4. gr. skulu orðin „57. gr.“ koma í stað „64. gr.“.
7. Samningsviðauki nr. 7 skal breytast þannig:
a. greinarnar skulu fá fyrirsagnir þær sem greindar eru í viðauka við samningsviðauka þennan;
b. í 4. mgr. 6. gr. skulu orðin „56. gr.“ koma í stað orðanna „63. gr.“ og við bætist ný 6. mgr., svohljóðandi:
Hvert það ríki sem gefið hefur yfirlýsingu í samræmi við 1. og 2. mgr. þessarar greinar getur hvenær sem er síðar lýst því yfir vegna eins eða fleiri landsvæða þeirra, sem yfirlýsingin tekur til, að það fallist á að dómstóllinn sé bær um að taka við kærum frá einstaklingum, samtökum eða hópum einstaklinga skv. 34. gr. samningsins varðandi 1.–5. gr. þessa samningsviðauka; og
c. 2. mgr. 7 gr. skal falla brott.
8. Samningsviðauki nr. 9 skal falla úr gildi.
3. grein.
a. undirritun án fyrirvara um fullgildingu, viðurkenningu eða samþykki; eða
b. undirritun með fyrirvara um fullgildingu, viðurkenningu eða samþykki og fullgildingu, viðurkenningu eða samþykki síðar.
2. Fullgildingar-, viðurkenningar- eða samþykktarskjöl skulu afhent aðalframkvæmda
4. grein.
5. grein.
1. Kjörtímabil dómara, nefndarmanna mannréttindanefndarinnar, ritara og aðstoðarritara skal ljúka á gildistökudegi þessa samningsviðauka, sbr. þó ákvæði 3. og 4. mgr. hér á eftir.
2. Kærur sem til meðferðar eru hjá mannréttindanefndinni og ekki hafa verið lýstar tækar á gildistöku þessa samningsviðauka skulu teknar til athugunar af dómstólnum í samræmi við ákvæði þessa samningsviðauka.
3. Kærur sem hafa verið lýstar tækar á gildistökudegi þessa samningsviðauka skulu í eitt ár þaðan í frá vera áfram til meðferðar hjá nefndarmönnum mannréttindanefndarinnar. Vísa skal til dómstólsins þeim kærum sem ekki er lokið athugun á innan framgreinds tíma og skal hann taka þær til meðferðar sem tæk mál í samræmi við ákvæði þessa samningsviðauka.
4. Að því er varðar kærur sem mannréttindanefndin hefur samþykkt skýrslu um í samræmi við ákvæði eldri 31. gr. samningsins eftir gildistöku þessa samningsviðauka skal skýrslan send málsaðilum. Þeim er ekki heimilt að birta hana. Vísa má máli til dómstólsins í samræmi við ákvæði þau sem giltu fyrir gildistöku ákvæða þessa samningsviðauka. Nefnd yfirdeildarinnar skal ákvarða hvort einhver deildanna eða yfirdeildin skuli úrskurða í málinu. Ef málið er úrskurðað af deild skal úrskurður deildarinnar vera endanlegur. Mál sem ekki er vísað til dómstólsins skal fjallað um af ráðherranefndinni sem þá starfar í samræmi við ákvæði eldri 32. gr. samningsins.
5. Málum sem til meðferðar eru fyrir dómstólnum og ekki hefur verið úrskurðað í á gildis
6. Málum sem til meðferðar eru fyrir ráðherranefndinni og ekki hefur verið úrskurðað um samkvæmt eldri 32. gr. samningsins á gildistökudegi þessa samningsviðauka skal lokið af ráð
6. grein.
7. grein.
1. sérhverja undirritun;
2. afhendingu sérhvers fullgildingar-, viðurkenningar- eða samþykktarskjals;
3. gildistökudag þessa samningsviðauka eða sérhvers ákvæðis hans í samræmi við 4. gr.; og
4. sérhvern annan gerning, tilkynningu eða yfirlýsingu varðandi samningsviðauka þennan.
Þessu til staðfestu hafa undirritaðir, sem til þess hafa fullt umboð, undirritað samningsvið
Gjört í Strassborg, 11. maí 1994, á ensku og frönsku – jafngildir textar báðir – í einu eintaki sem varðveitt skal í skjalasafni Evrópuráðsins. Aðalframkvæmdastjóri Evrópuráðsins skal senda staðfest endurrit til allra aðildarríkja Evrópuráðsins.
Viðauki.
Fyrirsagnir sem bæta skal við greinar í texta samningsins um verndun mannréttinda og mannfrelsis og samningsviðauka við hann.
1. gr. – Skylda til að virða mannréttindi.
2. gr. – Réttur til lífs.
3. gr. – Bann við pyndingum.
4. gr. – Bann við þrældómi og nauðungarvinnu.
5. gr. – Réttur til frelsis og mannhelgi.
6. gr. – Réttur til réttlátrar málsmeðferðar fyrir dómi.
7. gr. – Engin refsing án laga.
8. gr. – Friðhelgi einkalífs og fjölskyldu.
9. gr. – Hugsana-, samvisku- og trúfrelsi.
10. gr. – Tjáningarfrelsi.
11. gr. – Funda- og félagafrelsi.
12. gr. – Réttur til að stofna til hjúskapar.
13. gr. – Réttur til raunhæfs úrræðis til að leita réttar síns.
14. gr. – Bann við mismunun.
15. gr. – Skerðing réttinda á hættutímum.
16. gr. – Skorður við stjórnmálaumsvifum útlendinga.
17. gr. – Bann við misnotkun réttinda.
18. gr. – Takmörkun á skerðingu réttinda.
[…]
52. gr. – Fyrirspurnir aðalframkvæmdastjóra.
53. gr. – Verndun núverandi mannréttinda.
54. gr. – Vald ráðherranefndarinnar.
55. gr. – Útilokun annarra úrræða til að leysa úr ágreiningi.
56. gr. – Svæðisbundið gildissvið.
57. gr. – Fyrirvarar.
58. gr. – Uppsögn.
59. gr. – Undirritun og fullgilding.
Samningsviðauki nr. 1.
1. gr. – Friðhelgi eignarréttar.
2. gr. – Réttur til menntunar.
3. gr. – Réttur til frjálsra kosninga.
4. gr. – Svæðisbundið gildissvið.
5. gr. – Tengsl við samninginn.
6. gr. – Undirritun og fullgilding.
Samningsviðauki nr. 4.
1. gr. – Bann við skuldafangelsi.
2. gr. – Ferðafrelsi.
3. gr. – Bann við brottvísun eigin borgara.
4. gr. – Bann við hópbrottvísun útlendinga.
5. gr. – Svæðisbundið gildissvið.
6. gr. – Tengsl við samninginn.
7. gr. – Undirritun og fullgilding.
Samningsviðauki nr. 6.
1. gr. – Afnám dauðarefsingar.
2. gr. – Dauðarefsing á stríðstímum.
3. gr. – Bann við frávikum.
4. gr. – Bann við fyrirvörum.
5. gr. – Svæðisbundið gildissvið.
6. gr. – Tengsl við samninginn.
7. gr. – Undirritun og fullgilding.
8. gr. – Gildistaka.
9. gr. – Framlagningar.
Samningsviðauki nr. 7.
1. gr. – Réttarfarsreglur um brottvísun útlendinga.
2. gr. – Réttur til áfrýjunar sakamáls.
3. gr. – Bætur fyrir ranga sakfellingu.
4. gr. – Réttur til að vera ekki saksóttur eða refsað tvívegis.
5. gr. – Jafnrétti hjóna.
6. gr. – Svæðisbundið gildissvið.
7. gr. – Tengsl við samninginn.
8. gr. – Undirritun og fullgilding.
9. gr. – Gildistaka.
10. gr. – Framlagningar. Fylgiskjal II.
PROTOCOL No. 11
TO THE CONVENTION FOR THE PROTECTION OF HUMAN RIGHTS
AND FUNDAMENTAL FREEDOMS, RESTRUCTURING THE CONTROL
MACHINERY ESTABLISHED THEREBY
Considering the urgent need to restructure the control machinery established by the Con
Considering that it is therefore desirable to amend certain provisions of the Convention with a view, in particular, to replacing the existing European Commission and Court of Human Rights with a new permanent Court;
Having regard to Resolution No. 1 adopted at the European Ministerial Conference on Human Rights, held in Vienna on 19 and 20 March 1985;
Having regard to Recommendation 1194 (1992), adopted by the Parliamentary Assembly of the Council of Europe on 6 October 1992;
Having regard to the decision taken on reform of the Convention control machinery by the Heads of State and Government of the Council of Europe member States in the Vienna Declaration on 9 October 1993,
Have agreed as follows:
Article 1
The existing text of Sections II to IV of the Convention (Articles 19 to 56) and Protocol No. 2 conferring upon the European Court of Human Rights competence to give advisory opinions shall be replaced by the following Section II of the Convention (Articles 19 to 51):
“ Section II
European Court of Human Rights
Article 19
Establishment of the Court
Article 20
Number of judges
Article 21
Criteria for office
2. The judges shall sit on the Court in their individual capacity.
3. During their term of office the judges shall not engage in any activity which is incompatible with their independence, impartiality or with the demands of a full-time office; all questions arising from the application of this paragraph shall be decided by the Court.
Article 22
Election of judges
2. The same procedure shall be followed to complete the Court in the event of the accession of new High Contracting Parties and in filling casual vacancies.
Article 23
Terms of office
2. The judges whose terms of office are to expire at the end of the initial period of three years shall be chosen by lot by the Secretary General of the Council of Europe immediately after their election.
3. In order to ensure that, as far as possible, the terms of office of one-half of the judges are renewed every three years, the Parliamentary Assembly may decide, before proceeding to any subsequent election, that the term or terms of office of one or more judges to be elected shall be for a period other than six years but not more than nine and not less than three years.
4. In cases where more than one term of office is involved and where the Parliamentary Assembly applies the preceding paragraph, the allocation of the terms of office shall be effec
5. A judge elected to replace a judge whose term of office has not expired shall hold office for the remainder of his predecessor's term.
6. The terms of office of judges shall expire when they reach the age of 70.
7. The judges shall hold office until replaced. They shall, however, continue to deal with such cases as they already have under consideration.
Article 24
Dismissal
Article 25
Registry and legal secretaries
Article 26
Plenary Court
a elect its President and one or two Vice-Presidents for a period of three years; they may be re-elected;
b set up Chambers, constituted for a fixed period of time;
c elect the Presidents of the Chambers of the Court; they may be re-elected;
d adopt the rules of the Court; and
e elect the Registrar and one or more Deputy Registrars.
Article 27
Committees, Chambers and Grand Chamber
2. There shall sit as an ex officio member of the Chamber and the Grand Chamber the judge elected in respect of the State Party concerned or, if there is none or if he is unable to sit, a person of its choice who shall sit in the capacity of judge.
3. The Grand Chamber shall also include the President of the Court, the Vice-Presidents, the Presidents of the Chambers and other judges chosen in accordance with the rules of the Court. When a case is referred to the Grand Chamber under Article 43, no judge from the Chamber which rendered the judgment shall sit in the Grand Chamber, with the exception of the President of the Chamber and the judge who sat in respect of the State Party concerned.
Article 28
Declarations of inadmissibility by committees
Article 29
Decisions by Chambers on admissibility and merits
2. A Chamber shall decide on the admissibility and merits of inter-State applications sub
3. The decision on admissibility shall be taken separately unless the Court, in exceptional cases, decides otherwise.
Article 30
Relinquishment of jurisdiction to the Grand Chamber
Article 31
Powers of the Grand Chamber
a determine applications submitted either under Article 33 or Article 34 when a Chamber has relinquished jurisdiction under Article 30 or when the case has been referred to it under Article 43; and
b consider requests for advisory opinions submitted under Article 47.
Article 32
Jurisdiction of the Court
2. In the event of dispute as to whether the Court has jurisdiction, the Court shall decide.
Article 33
Inter-State cases
Article 34
Individual applications
Article 35
Admissibility criteria
2. The Court shall not deal with any individual application submitted under Article 34 that
a is anonymous; or
b is substantially the same as a matter that has already been examined by the Court or has already been submitted to another procedure of international investigation or settlement and contains no relevant new information.
3. The Court shall declare inadmissible any individual application submitted under Article 34 which it considers incompatible with the provisions of the Convention or the protocols thereto, manifestly ill-founded, or an abuse of the right of application.
4. The Court shall reject any application which it considers inadmissible under this Article. It may do so at any stage of the proceedings.
Article 36
Third-party intervention
2. The President of the Court may, in the interest of the proper administration of justice, invite any High Contracting Party which is not a party to the proceedings or any person concerned who is not the applicant to submit written comments or take part in hearings.
Article 37
Striking out applications
a the applicant does not intend to pursue his application; or
b the matter has been resolved; or
c for any other reason established by the Court, it is no longer justified to continue the examination of the application.
However, the Court shall continue the examination of the application if respect for human rights as defined in the Convention and the protocols thereto so requires.
2. The Court may decide to restore an application to its list of cases if it considers that the circumstances justify such a course.
Article 38
Examination of the case and friendly settlement proceedings
a pursue the examination of the case, together with the representatives of the parties, and if need be, undertake an investigation, for the effective conduct of which the States con
b place itself at the disposal of the parties concerned with a view to securing a friendly settlement of the matter on the basis of respect for human rights as defined in the Con
2. Proceedings conducted under paragraph 1.b shall be confidential.
Article 39
Finding of a friendly settlement
Article 40
Public hearings and access to documents
2. Documents deposited with the Registrar shall be accessible to the public unless the President of the Court decides otherwise.
Article 41
Just satisfaction
Article 42
Judgments of Chambers
Article 43
Referral to the Grand Chamber
2. A panel of five judges of the Grand Chamber shall accept the request if the case raises a serious question affecting the interpretation or application of the Convention or the protocols thereto, or a serious issue of general importance.
3. If the panel accepts the request, the Grand Chamber shall decide the case by means of a judgment.
Article 44
Final judgments
2. The judgment of a Chamber shall become final
a when the parties declare that they will not request that the case be referred to the Grand Chamber; or
b three months after the date of the judgment, if reference of the case to the Grand Chamber has not been requested; or
c when the panel of the Grand Chamber rejects the request to refer under Article 43.
3. The final judgment shall be published.
Article 45
Reasons for judgments and decisions
2. If a judgment does not represent, in whole or in part, the unanimous opinion of the judges, any judge shall be entitled to deliver a separate opinion.
Article 46
Binding force and execution of judgments
2. The final judgment of the Court shall be transmitted to the Committee of Ministers, which shall supervise its execution.
Article 47
Advisory opinions
2. Such opinions shall not deal with any question relating to the content or scope of the rights or freedoms defined in Section I of the Convention and the protocols thereto, or with any other question which the Court or the Committee of Ministers might have to consider in consequence of any such proceedings as could be instituted in accordance with the Convention.
3. Decisions of the Committee of Ministers to request an advisory opinion of the Court shall require a majority vote of the representatives entitled to sit on the Committee.
Article 48
Advisory jurisdiction of the Court
Article 49
Reasons for advisory opinions
2. If the advisory opinion does not represent, in whole or in part, the unanimous opinion of the judges, any judge shall be entitled to deliver a separate opinion.
3. Advisory opinions of the Court shall be communicated to the Committee of Ministers.
Article 50
Expenditure on the Court
Article 51
Privileges and immunities of judges
Article 2
1. Section V of the Convention shall become Section III of the Convention; Article 57 of the Convention shall become Article 52 of the Convention; Articles 58 and 59 of the Convention shall be deleted, and Articles 60 to 66 of the Convention shall become Articles 53 to 59 of the Convention respectively.
2. Section I of the Convention shall be entitled “Rights and freedoms and new Section III of the Convention shall be entitled “Miscellaneous provisions. Articles 1 to 18 and new Articles 52 to 59 of the Convention shall be provided with headings, as listed in the appendix to this Protocol.
3. In new Article 56, in paragraph 1, the words “, subject to paragraph 4 of this Article, shall be inserted after the word “shall; in paragraph 4, the words “Commission to receive petitions and “in accordance with Article 25 of the present Convention shall be replaced by the words “Court to receive applications and “as provided in Article 34 of the Convention respectively.
In new Article 58, paragraph 4, the words “Article 63 shall be replaced by the words “Article 56.
4. The Protocol to the Convention shall be amended as follows
a the Articles shall be provided with the headings listed in the appendix to the present Protocol; and
b in Article 4, last sentence, the words “of Article 63 shall be replaced by the words “of Article 56.
5. Protocol No. 4 shall be amended as follows
a the Articles shall be provided with the headings listed in the appendix to the present Protocol;
b in Article 5, paragraph 3, the words “of Article 63 shall be replaced by the words “of Article 56; a new paragraph 5 shall be added, which shall read
“Any State which has made a declaration in accordance with paragraph 1 or 2 of this Article may at any time thereafter declare on behalf of one or more of the territories to which the declaration relates that it accepts the competence of the Court to receive applications from individuals, non-governmental organisations or groups of individuals as provided in Article 34 of the Convention in respect of all or any of Articles 1 to 4 of this Protocol.; and
c paragraph 2 of Article 6 shall be deleted.
6. Protocol No. 6 shall be amended as follows
a the Articles shall be provided with the headings listed in the appendix to the present Protocol; and
b in Article 4 the words “under Article 64 shall be replaced by the words “under Article 57.
7. Protocol No. 7 shall be amended as follows
a the Articles shall be provided with the headings listed in the appendix to the present Protocol;
b in Article 6, paragraph 4, the words “of Article 63 shall be replaced by the words “of Article 56; a new paragraph 6 shall be added, which shall read
“Any State which has made a declaration in accordance with paragraph 1 or 2 of this Article may at any time thereafter declare on behalf of one or more of the territories to which the declaration relates that it accepts the competence of the Court to receive applications from individuals, non-governmental organisations or groups of individuals as provided in Article 34 of the Convention in respect of Articles 1 to 5 of this Protocol.; and
c paragraph 2 of Article 7 shall be deleted.
8. Protocol No. 9 shall be repealed.
Article 3
1. This Protocol shall be open for signature by member States of the Council of Europe signatories to the Convention, which may express their consent to be bound by
a signature without reservation as to ratification, acceptance or approval; or
b signature subject to ratification, acceptance or approval, followed by ratification, acceptance or approval.
2. The instruments of ratification, acceptance or approval shall be deposited with the Secretary General of the Council of Europe.
Article 4
This Protocol shall enter into force on the first day of the month following the expiration of a period of one year after the date on which all Parties to the Convention have expressed their consent to be bound by the Protocol in accordance with the provisions of Article 3. The election of new judges may take place, and any further necessary steps may be taken to establish the new Court, in accordance with the provisions of this Protocol from the date on which all Parties to the Convention have expressed their consent to be bound by the Protocol.
Article 5
1. Without prejudice to the provisions in paragraphs 3 and 4 below, the terms of office of the judges, members of the Commission, Registrar and Deputy Registrar shall expire at the date of entry into force of this Protocol.
2. Applications pending before the Commission which have not been declared admissible at the date of the entry into force of this Protocol shall be examined by the Court in accordance with the provisions of this Protocol.
3. Applications which have been declared admissible at the date of entry into force of this Protocol shall continue to be dealt with by members of the Commission within a period of one year thereafter. Any applications the examination of which has not been completed within the aforesaid period shall be transmitted to the Court which shall examine them as admissible cases in accordance with the provisions of this Protocol.
4. With respect to applications in which the Commission, after the entry into force of this Protocol, has adopted a report in accordance with former Article 31 of the Convention, the report shall be transmitted to the parties, who shall not be at liberty to publish it. In accordance with the provisions applicable prior to the entry into force of this Protocol, a case may be referred to the Court. The panel of the Grand Chamber shall determine whether one of the Chambers or the Grand Chamber shall decide the case. If the case is decided by a Chamber, the decision of the Chamber shall be final. Cases not referred to the Court shall be dealt with by the Committee of Ministers acting in accordance with the provisions of former Article 32 of the Convention.
5. Cases pending before the Court which have not been decided at the date of entry into force of this Protocol shall be transmitted to the Grand Chamber of the Court, which shall examine them in accordance with the provisions of this Protocol.
6. Cases pending before the Committee of Ministers which have not been decided under former Article 32 of the Convention at the date of entry into force of this Protocol shall be completed by the Committee of Ministers acting in accordance with that Article.
Article 6
Where a High Contracting Party had made a declaration recognising the competence of the Commission or the jurisdiction of the Court under former Article 25 or 46 of the Convention with respect to matters arising after or based on facts occurring subsequent to any such declaration, this limitation shall remain valid for the jurisdiction of the Court under this Protocol.
Article 7
The Secretary General of the Council of Europe shall notify the member States of the Council of
a any signature;
b the deposit of any instrument of ratification, acceptance or approval;
c the date of entry into force of this Protocol or of any of its provisions in accordance with Article 4; and
d any other act, notification or communication relating to this Protocol.
In witness whereof, the undersigned, being duly authorised thereto, have signed this Protocol.
Done at Strasbourg, this 11th day of May 1994, in English and French, both texts being equally authentic, in a single copy which shall be deposited in the archives of the Council of Europe. The Secretary General of the Council of Europe shall transmit certified copies to each member State of the Council of Europe.
Appendix
Headings of articles to be inserted into the text of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and its protocols.
Article 1 – Obligation to respect human rights
Article 2 – Right to life
Article 3 – Prohibition of torture
Article 4 – Prohibition of slavery and forced labour
Article 5 – Right to liberty and security
Article 6 – Right to a fair trial
Article 7 – No punishment without law
Article 8 – Right to respect for private and family life
Article 9 – Freedom of thought, conscience and religion
Article 10 – Freedom of expression
Article 11 – Freedom of assembly and association
Article 12 – Right to marry
Article 13 – Right to an effective remedy
Article 14 – Prohibition of discrimination
Article 15 – Derogation in time of emergency
Article 16 – Restrictions on political activity of aliens
Article 17 – Prohibition of abuse of rights
Article 18 – Limitation on use of restrictions on rights
[…]
Article 52 – Enquiries by the Secretary General
Article 53 – Safeguard for existing human rights
Article 54 – Powers of the Committee of Ministers
Article 55 – Exclusion of other means of dispute settlement
Article 56 – Territorial application
Article 57 – Reservations
Article 58 – Denunciation
Article 59 – Signature and ratification
Protocol
Article 1 – Protection of property
Article 2 – Right to education
Article 3 – Right to free elections
Article 4 – Territorial application
Article 5 – Relationship to the Convention
Article 6 – Signature and ratification
Protocol No. 4
Article 1 – Prohibition of imprisonment for debt
Article 2 – Freedom of movement
Article 3 – Prohibition of expulsion of nationals
Article 4 – Prohibition of collective expulsion of aliens
Article 5 – Territorial application
Article 6 – Relationship to the Convention
Article 7 – Signature and ratification
Protocol No. 6
Article 1 – Abolition of the death penalty
Article 2 – Death penalty in time of war
Article 3 – Prohibition of derogations
Article 4 – Prohibition of reservations
Article 5 – Territorial application
Article 6 – Relationship to the Convention
Article 7 – Signature and ratification
Article 8 – Entry into force
Article 9 – Depositary functions
Protocol No. 7
Article 1 – Procedural safeguards relating to expulsion of aliens
Article 2 – Right of appeal in criminal matters
Article 3 – Compensation for wrongful conviction
Article 4 – Right not to be tried or punished twice
Article 5 – Equality between spouses
Article 6 – Territorial application
Article 7 – Relationship to the Convention
Article 8 – Signature and ratification
Article 9 – Entry into force
Article 10 – Depositary functions
Fylgiskjal III.
PROTOCOLE N° 11
À LA CONVENTION DE SAUVEGARDE DES DROITS DE L'HOMME ET
DES LIBERTÉS FONDAMENTALES, PORTANT RESTRUCTURATION DU
MÉCANISME DE CONTRÔLE ÉTABLI PAR LA CONVENTION
Considérant qu'il est nécessaire et urgent de restructurer le mécanisme de contrôle établi par la Convention afin de maintenir et de renforcer l'efficacité de la protection des droits de l'homme et des libertés fondamentales prévue par la Convention, en raison principalement de l'augmentation des requêtes et du nombre croissant des membres du Conseil de l'Europe;
Considérant qu'il convient par conséquent d'amender certaines dispositions de la Conven
Vu la Résolution n° 1 adoptée lors de la Conférence ministérielle européenne sur les droits de l'homme, tenue à Vienne les 19 et 20 mars 1985;
Vu la Recommandation 1194 (1992), adoptée par l'Assemblée parlementaire du Conseil de l'Europe le 6 octobre 1992;
Vu la décision prise sur la réforme du mécanisme de contrôle de la Convention par les Chefs d'Etat et de Gouvernement des Etats membres du Conseil de l'Europe dans la Déclarati
Sont convenus de ce qui suit:
Article 1
Le texte des titres II à IV de la Convention (articles 19 à 56) et le Protocole n° 2 attribuant à la Cour européenne des Droits de l'Homme la compétence de donner des avis consultatifs sont remplacés par le titre II suivant de la Convention (articles 19 à 51):
« Titre II
Cour européenne des Droits de l'Homme
Article 19
Institution de la Cour
Article 20
Nombre de juges
Article 21
Conditions d'exercice des fonctions
2. Les juges siègent à la Cour à titre individuel.
3. Pendant la durée de leur mandat, les juges ne peuvent exercer aucune activité incompat
Article 22
Election des juges
2. La même procédure est suivie pour compléter la Cour en cas d'adhésion de nouvelles Hautes Parties contractantes et pourvoir les sièges devenus vacants.
Article 23
Durée du mandat
2. Les juges dont le mandat prendra fin au terme de la période initiale de trois ans sont désignés par tirage au sort effectué par le Secrétaire Général du Conseil de l'Europe, immédiatement après leur élection.
3. Afin d'assurer, dans la mesure du possible, le renouvellement des mandats d'une moitié des juges tous les trois ans, l'Assemblée parlementaire peut, avant de procéder à toute élection ultérieure, décider qu'un ou plusieurs mandats des juges à élire auront une durée autre que celle de six ans, sans qu'elle puisse toutefois excéder neuf ans ou être inférieure à trois ans.
4. Dans le cas où il y a lieu de conférer plusieurs mandats et où l'Assemblée parlementaire fait application du paragraphe précédent, la répartition des mandats s'opère suivant un tirage au sort effectué par le Secrétaire Général du Conseil de l'Europe immédiatement après l'élection.
5. Le juge élu en remplacement d'un juge dont le mandat n'est pas expiré achève le mandat de son prédécesseur.
6. Le mandat des juges s'achève dès qu'ils atteignent l'âge de 70 ans.
7. Les juges restent en fonctions jusqu'à leur remplacement. Ils continuent toutefois de connaître des affaires dont ils sont déjà saisis.
Article 24
Révocation
Article 25
Greffe et référendaires
Article 26
Assemblée plénière de la Cour
a élit, pour une durée de trois ans, son président et un ou deux vice-présidents; ils sont rééligibles;
b constitue des Chambres pour une période déterminée;
c élit les présidents des Chambres de la Cour, qui sont rééligibles;
d adopte le règlement de la Cour; et
e élit le greffier et un ou plusieurs greffiers adjoints.
Article 27
Comités, Chambres et Grande Chambre
2. Le juge élu au titre d'un Etat partie au litige est membre de droit de la Chambre et de la Grande Chambre; en cas d'absence de ce juge, ou lorsqu'il n'est pas en mesure de siéger, cet Etat partie désigne une personne qui siège en qualité de juge.
3. Font aussi partie de la Grande Chambre le président de la Cour, les vice-présidents, les présidents des Chambres et d'autres juges désignés conformément au règlement de la Cour. Quand l'affaire est déférée à la Grande Chambre en vertu de l'article 43, aucun juge de la Chambre qui a rendu l'arrêt ne peut y siéger, à l'exception du président de la Chambre et du juge ayant siégé au titre de l'Etat partie intéressé.
Article 28
Déclarations d'irrecevabilité par les comités
Article 29
Décisions des Chambres sur la recevabilité et le fond
2. Une Chambre se prononce sur la recevabilité et le fond des requêtes étatiques introduites en vertu de l'article 33.
3. Sauf décision contraire de la Cour dans des cas exceptionnels, la décision sur la recevabilité est prise séparément.
Article 30
Dessaisissement en faveur de la Grande Chambre
Article 31
Attributions de la Grande Chambre
a se prononce sur les requêtes introduites en vertu de l'article 33 ou de l'article 34 lorsque l'affaire lui a été déférée par la Chambre en vertu de l'article 30 ou lorsque l'affaire lui a été déférée en vertu de l'article 43; et
b examine les demandes d'avis consultatifs introduites en vertu de l'article 47.
Article 32
Compétence de la Cour
2.En cas de contestation sur le point de savoir si la Cour est compétente, la Cour décide.
Article 33
Affaires interétatiques
Article 34
Requêtes individuelles
Article 35
Conditions de recevabilité
2. La Cour ne retient aucune requête individuelle introduite en application de l'article 34, lorsque
a elle est anonyme; ou
b elle est essentiellement la même qu'une requête précédemment examinée par la Cour ou déjà soumise à une autre instance internationale d'enquête ou de règlement, et si elle ne contient pas de faits nouveaux.
3. La Cour déclare irrecevable toute requête individuelle introduite en application de l'article 34, lorsqu'elle estime la requête incompatible avec les dispositions de la Convention ou de ses protocoles, manifestement mal fondée ou abusive.
4. La Cour rejette toute requête qu'elle considère comme irrecevable en application du présent article. Elle peut procéder ainsi à tout stade de la procédure.
Article 36
Tierce intervention
2. Dans l'intérêt d'une bonne administration de la justice, le président de la Cour peut inviter toute Haute Partie contractante qui n'est pas partie à l'instance ou toute personne intéressée autre que le requérant à présenter des observations écrites ou à prendre part aux audiences.
Article 37
Radiation
a que le requérant n'entend plus la maintenir; ou
b que le litige a été résolu; ou
c que, pour tout autre motif dont la Cour constate l'existence, il ne se justifie plus de poursuivre l'examen de la requête.
Toutefois, la Cour poursuit l'examen de la requête si le respect des droits de l'homme garantis par la Convention et ses protocoles l'exige.
2. La Cour peut décider la réinscription au rôle d'une requête lorsqu'elle estime que les circonstances le justifient.
Article 38
Examen contradictoire de l'affaire et procédure de règlement amiable
a poursuit l'examen contradictoire de l'affaire avec les représentants des parties et, s'il y a lieu, procède à une enquête pour la conduite efficace de laquelle les Etats intéressés fourniront toutes facilités nécessaires;
b se met à la disposition des intéressés en vue de parvenir à un règlement amiable de l'affaire s'inspirant du respect des droits de l'homme tels que les reconnaissent la Convention et ses protocoles.
2. La procédure décrite au paragraphe 1.b est confidentielle.
Article 39
Conclusion d'un règlement amiable
Article 40
Audience publique et accès aux documents
2. Les documents déposés au greffe sont accessibles au public à moins que le président de la Cour n'en décide autrement.
Article 41
Satisfaction équitable
Article 42
Arrêts des Chambres
Article 43
Renvoi devant la Grande Chambre
2. Un collège de cinq juges de la Grande Chambre accepte la demande si l'affaire soulève une question grave relative à l'interprétation ou à l'application de la Convention ou de ses protocoles, ou encore une question grave de caractère général.
3. Si le collège accepte la demande, la Grande Chambre se prononce sur l'affaire par un arrêt.
Article 44
Arrêts définitifs
2. L'arrêt d'une Chambre devient définitif
a lorsque les parties déclarent qu'elles ne demanderont pas le renvoi de l'affaire devant la Grande Chambre; ou
b trois mois après la date de l'arrêt, si le renvoi de l'affaire devant la Grande Chambre n'a pas été demandé; ou
c lorsque le collège de la Grande Chambre rejette la demande de renvoi formulée en application de l'article 43.
3. L'arrêt définitif est publié.
Article 45
Motivation des arrêts et décisions
2. Si l'arrêt n'exprime pas en tout ou en partie l'opinion unanime des juges, tout juge a le droit d'y joindre l'exposé de son opinion séparée.
Article 46
Force obligatoire et exécution des arrêts
2. L'arrêt définitif de la Cour est transmis au Comité des Ministres qui en surveille l'exécution.
Article 47
Avis consultatifs
2. Ces avis ne peuvent porter ni sur les questions ayant trait au contenu ou à l'étendue des droits et libertés définis au titre I de la Convention et dans les protocoles ni sur les autres questions dont la Cour ou le Comité des Ministres pourraient avoir à connaître par suite de l'introduction d'un recours prévu par la Convention.
3. La décision du Comité des Ministres de demander un avis à la Cour est prise par un vote à la majorité des représentants ayant le droit de siéger au Comité.
Article 48
Compétence consultative de la Cour
Article 49
Motivation des avis consultatifs
2. Si l'avis n'exprime pas en tout ou en partie l'opinion unanime des juges, tout juge a le droit d'y joindre l'exposé de son opinion séparée.
3. L'avis de la Cour est transmis au Comité des Ministres.
Article 50
Frais de fonctionnement de la Cour
Article 51
Privilèges et immunités des juges
Article 2
2. Le titre I de la Convention s'intitule «Droits et libertés» et le nouveau titre III «Disposi
3. Dans le nouvel article 56, au paragraphe 1, insérer les mots «, sous réserve du paragraphe 4 du présent article,» après le mot «s'appliquera»; au paragraphe 4, les mots «Commission» et «conformément à l'article 25 de la présente Convention» sont respectivement remplacés par les mots «Cour» et «, comme le prévoit l'article 34 de la Convention».
Dans le nouvel article 58, paragraphe 4, les mots «l'article 63» sont remplacés par les mots «l'article 56».
4. Le Protocole additionnel à la Convention est amendé comme suit
a les articles sont présentés avec les intitulés énumérés à l'annexe du présent Protocole; et
b à l'article 4, dernière phrase, les mots «de l'article 63» sont remplacés par les mots «de l'article 56».
5. Le Protocole n° 4 est amendé comme suit
a les articles sont présentés avec les intitulés énumérés à l'annexe du présent Protocole;
b à l'article 5, paragraphe 3, les mots «de l'article 63» sont remplacés par les mots «de l'article 56»; un nouveau paragraphe 5 s'ajoute et se lit comme suit
«Tout Etat qui a fait une déclaration conformément au paragraphe 1 ou 2 du présent article peut, à tout moment par la suite, déclarer relativement à un ou plusieurs des territoires visés dans cette déclaration qu'il accepte la compétence de la Cour pour connaître des requêtes de personnes physiques, d'organisations non gouvernementales ou de groupes de particuliers, comme le prévoit l'article 34 de la Convention, au titre des articles 1 à 4 du présent Protocole ou de certains d'entre eux.»; et
c le paragraphe 2 de l'article 6 est supprimé.
6. Le Protocole n° 6 est amendé comme suit
a les articles sont présentés avec les intitulés énumérés à l'annexe du présent Protocole; et
b à l'article 4, les mots «en vertu de l'article 64» sont remplacés par les mots «en vertu de l'article 57».
7. Le Protocole n° 7 est amendé comme suit
a les articles sont présentés avec les intitulés énumérés à l'annexe du présent Protocole;
b à l'article 6, paragraphe 4, les mots «de l'article 63» sont remplacés par les mots «de l'article 56»; un nouveau paragraphe 6 s'ajoute et se lit comme suit
«Tout Etat ayant fait une déclaration conformément au paragraphe 1 ou 2 du présent article peut, à tout moment par la suite, déclarer relativement à un ou plusieurs des territoires visés dans cette déclaration qu'il accepte la compétence de la Cour pour connaître des requêtes de personnes physiques, d'organisations non gouvernementales ou de groupes de particuliers, comme le prévoit l'article 34 de la Convention, au titre des articles 1 à 5 du présent Protocole.»; et
c le paragraphe 2 de l'article 7 est supprimé.
8. Le Protocole n° 9 est abrogé.
Article 3
a signature sans réserve de ratification, d'acceptation ou d'approbation; ou
b signature sous réserve de ratification, d'acceptation ou d'approbation, suivie de ratification, d'acceptation ou d'approbation.
2. Les instruments de ratification, d'acceptation ou d'approbation seront déposés près le Secrétaire Général du Conseil de l'Europe.
Article 4
Article 5
1. Sans préjudice des dispositions des paragraphes 3 et 4 ci-dessous, le mandat des juges, membres de la Commission, greffier et greffier adjoint expire à la date d'entrée en vigueur du présent Protocole.
2. Les requêtes pendantes devant la Commission qui n'ont pas encore été déclarées recevables à la date d'entrée en vigueur du présent Protocole sont examinées par la Cour conformément aux dispositions du présent Protocole.
3. Les requêtes déclarées recevables à la date d'entrée en vigueur du présent Protocole continuent d'être traitées par les membres de la Commission dans l'année qui suit. Toutes les affaires dont l'examen n'est pas terminé durant cette période sont transmises à la Cour qui les examine, en tant que requêtes recevables, conformément aux dispositions du présent Protocole.
4. Pour les requêtes pour lesquelles la Commission, après l'entrée en vigueur du présent Protocole, a adopté un rapport conformément à l'ancien article 31 de la Convention, le rapport est transmis aux parties qui n'ont pas la faculté de le publier. Conformément aux dispositions applicables avant l'entrée en vigueur du présent Protocole, une affaire peut être déférée à la Cour. Le collège de la Grande Chambre détermine si l'une des Chambres ou la Grande Chambre doit se prononcer sur l'affaire. Si une Chambre se prononce sur l'affaire, sa décision est définitive. Les affaires non déférées à la Cour sont examinées par le Comité des Ministres agissant conformément aux dispositions de l'ancien article 32 de la Convention.
5. Les affaires pendantes devant la Cour dont l'examen n'est pas encore achevé à la date d'entrée en vigueur du présent Protocole sont transmises à la Grande Chambre de la Cour, qui se prononce sur l'affaire conformément aux dispositions de ce Protocole.
6. Les affaires pendantes devant le Comité des Ministres dont l'examen en vertu de l'ancien article 32 n'est pas encore achevé à la date d'entrée en vigueur du présent Protocole sont réglées par le Comité des Ministres agissant conformément à cet article.
Article 6
Dès lors qu'une Haute Partie contractante a reconnu la compétence de la Commission ou la juridiction de la Cour par la déclaration prévue à l'ancien article 25 ou à l'ancien article 46 de la Convention, uniquement pour les affaires postérieures, ou fondées sur des faits postérieurs à ladite déclaration, cette restriction continuera à s'appliquer à la juridiction de la Cour aux termes du présent Protocole.
Article 7
Le Secrétaire Général du Conseil de l'Europe notifiera aux Etats membres du Conseil:
a toute signature;
b le dépôt de tout instrument de ratification, d'acceptation ou d'approbation;
c la date d'entrée en vigueur du présent Protocole ou de certaines de ses dispositions conformément à l'article 4; et
d tout autre acte, notification ou communication ayant trait au présent Protocole.
En foi de quoi, les soussignés, dûment autorisés à cet effet, ont signé le présent Protocole.
Fait à Strasbourg, le 11 mai 1994, en français et en anglais, les deux textes faisant également foi, en un seul exemplaire qui sera déposé dans les archives du Conseil de l'Europe. Le Secrétaire Général du Conseil de l'Europe en communiquera copie certifiée conforme à chacun des Etats membres du Conseil de l'Europe.
Annexe
Intitulés des articles à insérer dans le texte de la Convention de sauvegarde des Droits de l'Homme et des Libertés fondamentales et de ses protocoles
Article 1 – Obligation de respecter les droits de l'homme
Article 2 – Droit à la vie
Article 3 – Interdiction de la torture
Article 4 – Interdiction de l'esclavage et du travail forcé
Article 5 – Droit à la liberté et à la sûreté
Article 6 – Droit à un procès équitable
Article 7 – Pas de peine sans loi
Article 8 – Droit au respect de la vie privée et familiale
Article 9 – Liberté de pensée, de conscience et de religion
Article 10 – Liberté d'expression
Article 11 – Liberté de réunion et d'association
Article 12 – Droit au mariage
Article 13 – Droit à un recours effectif
Article 14 – Interdiction de discrimination
Article 15 – Dérogation en cas d'état d'urgence
Article 16 – Restrictions à l'activité politique des étrangers
Article 17 – Interdiction de l'abus de droit
Article 18 – Limitation de l'usage des restrictions aux droits
[…]
Article 52 – Enquêtes du Secrétaire Général
Article 53 – Sauvegarde des droits de l'homme reconnus
Article 54 – Pouvoirs du Comité des Ministres
Article 55 – Renonciation à d'autres modes de règlement des différends
Article 56 – Application territoriale
Article 57 – Réserves
Article 58 – Dénonciation
Article 59 – Signature et ratification
Protocole additionnel
Article 1 – Protection de la propriété
Article 2 – Droit à l'instruction
Article 3 – Droit à des élections libres
Article 4 – Application territoriale
Article 5 – Relations avec la Convention
Article 6 – Signature et ratification
Protocole n° 4
Article 1 – Interdiction de l'emprisonnement pour dette
Article 2 – Liberté de circulation
Article 3 – Interdiction de l'expulsion des nationaux
Article 4 – Interdiction des expulsions collectives d'étrangers
Article 5 – Application territoriale
Article 6 – Relations avec la Convention
Article 7 – Signature et ratification
Protocole n° 6
Article 1 – Abolition de la peine de mort
Article 2 – Peine de mort en temps de guerre
Article 3 – Interdiction de dérogations
Article 4 – Interdiction de réserves
Article 5 – Application territoriale
Article 6 – Relations avec la Convention
Article 7 – Signature et ratification
Article 8 – Entrée en vigueur
Article 9 – Fonctions du dépositaire
Protocole n° 7
Article 1 – Garanties procédurales en cas d'expulsion d'étrangers
Article 2 – Droit à un double degré de juridiction en matière pénale
Article 3 – Droit d'indemnisation en cas d'erreur judiciaire
Article 4 – Droit à ne pas être jugé ou puni deux fois
Article 5 – Egalité entre époux
Article 6 – Application territoriale
Article 7 – Relations avec la Convention
Article 8 – Signature et ratification
Article 9 – Entrée en vigueur
Article 10 – Fonctions du dépositaire
Fylgiskjal IV.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breyting
á lögum um mannréttindasáttmála Evrópu, nr. 62 19. maí 1994.
Ekki verður séð að frumvarpið hafi í för með sér kostnaðarauka fyrir ríkissjóð.