Ferill 622. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
122. löggjafarþing 1997–98.
Þskj. 1052 – 622. mál.
Tillaga til þingsályktunar
um
fullgildingu stofnsamnings Fjölþjóðlegu fjárfestingarábyrgðastofnunarinnar.
(Lögð fyrir Alþingi á 122. löggjafarþingi 1997–98.)
Alþingi ályktar að heimila ríkisstjórninni að fullgilda fyrir Íslands hönd stofnsamning Fjölþjóðlegu fjárfestingarábyrgðastofnunarinnar sem lagður var fram til undirritunar í Seúl 11. október 1985.
Athugasemdir við þingsályktunartillögu þessa.
Með þingsályktunartillögu þessari er leitað heimildar Alþingis til fullgildingar á stofn
samningi Fjölþjóðlegu fjárfestingarábyrgðastofnunarinnar (Multilateral Investment Guaran
tee Agency — MIGA) sem lagður var fram til undirritunar í Seúl 11. október 1985. Samn
ingurinn er prentaður sem fylgiskjal með tillögu þessari.
Samningurinn öðlaðist gildi með aðild tilskilins fjölda ríkja 12. apríl 1988 og stofnunin tók til starfa árið 1989. Í lok fjárhagsársins 1997 voru aðildarríki stofnunarinnar 141 og auk þeirra voru 19 ríki að undirbúa aðild. Meðal aðildarríkja eru Bandaríkin, Kanada, Japan og öll ríki Vestur-Evrópu, þar á meðal Norðurlöndin, að Íslandi frátöldu. Stofnunin er ein af fimm stofnunum Alþjóðabankans og sú eina sem Ísland er ekki aðili að. Hinar stofnanirnar eru Alþjóðabankinn til endurbyggingar og nýbyggingar (IBRD), Alþjóðaframfarastofnunin (IDA), Alþjóðalánastofnunin (IFC) og Alþjóðastofnunin um lausn fjárfestingardeilna (ICSID). Fjölþjóðlega fjárfestingarábyrgðastofnunin hefur aðsetur í Washington. Aðild að stofnuninni er heimil öllum aðildarríkjum Alþjóðabankans.
Fjölþjóðlega fjárfestingarábyrgðastofnunin er til komin vegna víðtæks stuðnings við þá hugmynd að beinar erlendar fjárfestingar einkaaðila séu mikilvægur þáttur í að auka hagsæld þróunarlandanna. Einnig liggur fyrir að aðstæður til fjárfestinga í mörgum þessara landa eru að ýmsu leyti erfiðar og að áhætta sem ekki er viðskiptalegs eðlis hefur verið alvarleg hindr
un í vegi fjárfestinga af þessu tagi. Stofnuninni er ætlað að draga úr áhrifum þessarar hindr
unar og að stuðla með þeim hætti að vexti beinna erlendra fjárfestinga í þróunarlöndunum.
Umfang starfsemi stofnunarinnar frá því að hún hóf að veita ábyrgðir árið 1990 hefur verið verulegt og árangur verið uppörvandi. Í lok fjárhagsársins 1997 hafði stofnunin veitt 293 ábyrgðir, tekist á hendur ábyrgðarskuldbindingar sem námu 3,4 milljörðum Bandaríkja
dala og stuðlað að fjárfestingum í þróunarlöndunum sem námu 20 milljörðum Bandaríkjadala og sköpuðu 38.820 störf. Enn hefur engin ábyrgð fallið á stofnunina.
Stofnunin hefur eigið hlutafé og veitir ábyrgðir í eigin nafni. Hlutafé hennar er einn millj
arður SDR sem skiptist í 100.000 jafnstóra hluti. Lágmarkshlutafjáreign einstakra ríkja er 50 hlutir og ber Íslandi að skrá sig fyrir 90 hlutum við aðild að stofnuninni, að verðmæti u.þ.b. 70 milljónir kr. (900.000 SDR). 10% hlutafjárins skal greiða með reiðufé, önnur 10% með vaxtalausu skuldabréfi og stofnunin getur síðan kallað eftir þeim 80% sem eftir standa til að fullnægja skuldbindingum sínum. Ekki er gert ráð fyrir að til þess komi að skuldabréfið verði innleyst eða kallað eftir ógreiddum skuldbindingum aðildarríkjanna, enda er stofnun
inni ætlað að starfa á grundvelli traustra, viðskiptalegra sjónarmiða. Raunverulegur kostnað
ur Íslands við aðild yrði því um 7 milljónir kr. sem endurheimtust ákvæði Ísland síðar að hætta aðild að stofnuninni og selja hlut sinn. Á fjárlögum fyrir árið 1998 er gert ráð fyrir þessum kostnaði.
Fjölþjóðlega fjárfestingarábyrgðastofnunin veitir einkum ferns konar ábyrgðir vegna áhættu sem ekki er viðskiptalegs eðlis:
1.
Vegna hindrana gegn gjaldeyrisyfirfærslum sem varna því að hægt sé að fá gjaldmiðli gistilands skipt í annan gjaldmiðil.
2.
Vegna eignaupptöku eða annarra sambærilegra aðgerða.
3.
Vegna tiltekinna samningsbrota ríkisstjórnar gistilands.
4.
Vegna ófriðar og óeirða.
Þessu til viðbótar getur aukinn meiri hluti stjórnar stofnunarinnar ákveðið að veita ábyrgð gagnvart annarri áhættu komi fram ósk um slíkt frá fjárfesti og gistilandi sameiginlega.
Stofnunin ábyrgist allt að 90% þess tjóns sem fjárfestir kann að verða fyrir, þó aldrei meira en 50 milljónir Bandaríkjadala vegna einstaks verkefnis. Ábyrgðarþegi greiðir iðgjald í hlutfalli við þá fjárhæð sem ábyrgð er veitt fyrir og er iðgjaldið breytilegt eftir þeim grein
um sem fjárfest er í.
Stofnunin ábyrgist eingöngu nýjar fjárfestingar, þ.e. fjárfestingar sem eiga sér stað eftir að umsókn um ábyrgð er skráð hjá stofnuninni. Endurfjármögnun sem fyrir fram er sótt um ábyrgð fyrir getur talist ný fjárfesting í þessum skilningi. Ábyrgð er einkum veitt vegna eign
arhluta í eiginfé, meðal- og langtímalána sem eigendur eiginfjár veita eða ábyrgjast og ann
arra beinna fjárfestinga eftir því sem stjórnin kann að ákveða. Gjaldgengir fjárfestar eru rík
isborgarar eða fyrirtæki í aðildarríki og gjaldgeng er fjárfesting sem á sér stað í þróunarlandi sem einnig er aðili að stofnuninni. Í þessu sambandi skal vanþróuðustu löndunum veittur for
gangur. Stofnunin getur einnig endurtryggt aðra aðila sem veita sambærilega ábyrgðarþjón
ustu og hún, en upphaflegur ábyrgðarþegi skal engu síður uppfylla sömu skilyrði og ef ábyrgðin væri veitt beint af stofnuninni.
Auk þeirra ábyrgða sem að framan greinir getur stofnunin ábyrgst aðrar fjárfestingar eða veitt frekari endurtryggingar ef eitt eða fleiri aðildarríki fallast á að styðja sérstaklega um
ræddar fjárfestingar. Í þessum tilgangi er til staðar sérstakur stuðningssjóður sem þau ríki ein greiða í sem styðja einhverjar framkvæmdir með þessum hætti og er hann algerlega skil
inn frá öðrum sjóðum stofnunarinnar. Geta síðarnefndu sjóðirnir aldrei staðið til ábyrgðar á skuldbindingum þess fyrrnefnda. Nokkuð aðrar reglur gilda um hvaða fjárfestingar eru gjaldgengar vegna ábyrgðar úr stuðningssjóðnum, t.d. má veita úr honum ábyrgðir vegna fjárfestinga í þróuðum ríkjum.
Enn fremur stundar Fjölþjóðlega fjárfestingarábyrgðastofnunin rannsóknir, dreifir upp
lýsingum um fjárfestingartækifæri í þróunarlöndunum og hvetur til beinnar erlendrar fjárfest
ingar með öðrum hætti. Stofnunin aðstoðar þróunarlönd við að markaðssetja fjárfestingar
tækifæri og auk þess getur stofnunin að beiðni aðildarríkis veitt tæknilega aðstoð í því skyni að bæta fjárfestingaraðstæður þar. Slík þjónusta er veitt gegn viðeigandi gjaldi eða endur
gjaldslaust þegar við á.
Ljóst er að aðild að Fjölþjóðlegu fjárfestingarábyrgðastofnuninni mundi þjóna beint markmiðum Íslands um aukna þátttöku í þróunaraðstoð með hóflegum tilkostnaði. Ekki er síður mikilvægur sá hagur sem íslenskir fjárfestar kæmu til með að hafa af aðildinni.
Fjárfestingar íslenskra fyrirtækja og einstaklinga í þróunarlöndum sem eru aðilar að Fjöl
þjóðlegu fjárfestingarábyrgðastofnuninni eða hyggja á aðild hafa stóraukist á undanförnum árum og vænta má frekari landvinninga íslenskra fjárfesta. Aðgangur að ábyrgðum stofnun
arinnar gæti orðið þessum fjárfestum kærkomin leið til að fyrirbyggja fjárhagsleg skakkaföll af völdum atvika sem þeir fá ekki við ráðið.
Íslenskir bankar hafa verið tregir til að lána fyrirtækjum fé til fjárfestinga í viðsjárverðu fjárfestingarumhverfi þróunarlandanna. Búast má við að aðgangur að innlendu lánsfé yrði til mikilla muna greiðari nytu fjárfestingarnar ábyrgðar af því tagi sem stofnunin veitir og að íslenskum fyrirtækjum opnuðust þannig ný sóknarfæri utan landsteinanna. Slíkar ábyrgðir mundu með samsvarandi hætti greiða fyrir aðgangi íslenskra aðila að fjármagni frá alþjóð
legum bankastofnunum.
Fylgiskjal.
STOFNSAMNINGUR
FJÖLÞJÓÐLEGU
FJÁRFESTINGARÁBYRGÐA-STOFNUNARINNAR
INNGANGSORÐ
Samningsríkin
hafa í huga þörfina á að auka alþjóðlega samvinnu á sviði hagþróunar og að hvetja til þess að erlendar fjárfestingar almennt og einkum erlendar fjárfesting
ar einkaaðila stuðli að slíkri þróun;
viðurkenna að ef létt væri áhyggjum af áhættum sem ekki eru viðskiptalegs eðlis mundi það auðvelda streymi erlendra fjárfestinga til þróunarlanda og hvetja til þess;
æskja þess að auka streymi fjármagns og tækni sem stuðlar að framleiðslu til þróunarlanda við skilyrði sem samsvara þróunarþörf þeirra, stefnu og mark
miðum, á grundvelli sanngjarnra og stöðugra staðla um meðferð erlendra fjárfestinga;
eru sannfærð um að Fjölþjóðlega fjárfestingar
ábyrgðastofnunin geti gegnt mikilvægu hlutverki í því að hvetja til erlendra fjárfestinga og komi þannig til móts við fjárfestingarábyrgðaáætlanir einstakra landa og svæða og vátryggingafélög í einkaeign sem tryggja gegn áhættu sem ekki er viðskiptalegs eðlis;
gera sér ljóst að rétt er að slík stofnun uppfylli skuld
bindingar sínar að sem mestu leyti án þess að ganga á innkallanlegt hlutafé sitt og að besta leiðin að því markmiði er að halda áfram að bæta aðstæður til fjárfestinga;
og hafa komið sér saman um eftirfarandi:
I. KAFLI
Stofnsetning, staða, tilgangur og skilgreiningar.
1. gr.
Stofnsetning og staða stofnunarinnar.
a) Hér með er Fjölþjóðlega fjárfestingarábyrgðas
tofnunin (sem nefnist hér á eftir „stofnunin“) sett á stofn.
b) Stofnunin skal vera fullgild lögpersóna og nánar tiltekið njóta rétthæfis til að:
(i)
gera samninga;
(ii)
eignast lausafjármuni og fasteignir og ráðstafa þeim; og
(iii)
hefja málsókn.
2. gr.
Markmið og tilgangur.
Markmið stofnunarinnar er að hvetja til streymis fjárfestinga sem leiða til framleiðslu meðal aðildar
landa, einkum til þróunaraðildarlanda, og vera þann
ig viðbót við starfsemi Alþjóðabankans til endur
byggingar og nýbyggingar (sem nefnist hér á eftir „bankinn“), Alþjóðalánastofnunarinnar og annarra alþjóðlegra þróunarbanka.
Til að vinna að markmiði sínu skal stofnunin:
a)
gefa út ábyrgðir, þar á meðal samábyrgðir og endurtryggingar, gagnvart áhættum sem ekki eru viðskiptalegs eðlis að því er varðar fjárfest
ingar í aðildarlöndum sem koma frá öðrum að
ildarlöndum;
b)
sinna viðeigandi viðbótarstarfsemi til að stuðla að streymi fjárfestinga til og milli þróunarað
ildarlanda; og
c)
fara með önnur tilfallandi umboð sem kunna að reynast nauðsynleg eða æskileg til að stuðla að því að hún nái markmiði sínu.
Stofnunin skal leggja ákvæði þessarar greinar til grundvallar öllum ákvörðunum sínum.
3. gr.
Skilgreiningar.
Í þessum samningi merkir:
a)
„aðildarland“ ríki sem þessi samningur hefur öðlast gildi gagnvart í samræmi við 61. gr.,
b)
„gistiland“ eða „gististjórn“ aðildarland, ríkisstjórn þess eða opinbert yfirvald aðildarlands sem hýsir á yfirráðasvæði sínu, eins og það er skilgreint í 66. gr., fjárfestingu sem stofnunin hefur veitt, eða íhugar að veita, ábyrgð eða endurtryggingu vegna,
c)
„þróunaraðildarland“ aðildarland sem er tilgreint sem slíkt í skrá A eins og stjórnarnefnd
in sem um getur í 30. gr. (sem nefnist hér á eft
ir „nefndin“) kann að hafa breytt henni á hverj
um tíma,
d)
„sérstakur meiri hluti“ jáatkvæði ekki minna en tveggja þriðju hluta heildaratkvæðamagns
ins sem nemur ekki minna en 55 hundraðshlut
um skráðra hluta í hlutafé stofnunarinnar,
e)
„frjáls gjaldmiðill“
(i)
hvern þann gjaldmiðil sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn tilnefnir sem slíkan á hverjum tíma og
(ii)
hvern þann gjaldmiðil annan sem er fáanlegur án takmarkana og vel nothæfur og sem stjórnin sem getið er um í 30. gr. kann að tilnefna að því er varðar þennan samn
ing að höfðu samráði við Alþjóðagjaldeyr
issjóðinn og með samþykki útgáfulands gjaldmiðilsins.
II. KAFLI
Aðild og hlutafé.
4. gr.
Aðild.
a) Aðild að stofnuninni skal vera opin öllum aðild
arlöndum bankans auk Sviss.
b) Stofnaðilar skulu teljast þau ríki sem nefnd eru í skrá A og gerast aðilar að þessum samningi eigi síðar en 30. október 1987.
5. gr.
Hlutafé.
a) Leyfilegt hlutafé stofnunarinnar skal vera einn milljarður sérstakra dráttarréttinda (1.000.000.000 SDR). Hlutaféð skal skiptast í 100.000 hluti sem hafi nafnverðið 10.000 SDR hver og geta aðildarlönd skrifað sig fyrir þeim. Greiða skal allar skuldbind
ingar aðildarlandanna að því er varðar hlutafé á grundvelli meðalverðs SDR í Bandaríkjadölum á tímabilinu 1. janúar 1981 til 30. júní 1985 sem er 1,082 Bandaríkjadalir á hvert SDR.
b) Auka skal hlutaféð við inntöku nýrra aðildar
landa að því marki sem bæta þarf við leyfilega hluti til að ná þeim fjölda hluta sem nýja aðildarlandið skal skrifa sig fyrir skv. 6. gr.
c) Nefndinni er heimilt að auka hlutafé stofnunar
innar hvenær sem er, að fengnu samþykki sérstaks meiri hluta.
6. gr.
Hlutabréfaloforð.
Hver stofnaðili skal skrifa sig fyrir þeim fjölda hluta sem stendur við nafn aðildarlandsins í skrá A, á nafnverði. Önnur aðildarlönd skulu skrifa sig fyrir þeim fjölda hluta sem nefndin ákvarðar, gegn þeim skilmálum og skilyrðum sem hún ákveður, en þó má útgáfuverðið ekki vera undir nafnverði. Ekkert aðild
arland má skrifa sig fyrir færri en fimmtíu hlutum. Nefndinni er heimilt að setja reglur um það hvernig aðildarlönd geta skrifað sig fyrir viðbótarhlutum í hinu leyfilega hlutafé.
7. gr.
Skipting og innköllun skráðs hlutafjár.
Hvert aðildarland skal greiða upphaflegt hluta
bréfaloforð á eftirfarandi hátt:
(i)
Innan níutíu daga frá gildistöku þessa samnings að því er varðar hlutaðeigandi aðildarland skal það greiða tíu hundraðshluta af verði hvers hlutar í reiðufé eins og mælt er fyrir um í a-lið 8. gr. og aðra tíu hundraðshluta í formi óframseljanlegra, vaxtalausra skuldaviður
kenninga eða sambærilegra skuldbindinga sem innleysa má í kjölfar ákvörðunar stjórnarinnar til að uppfylla skuldbindingar stofnunarinnar.
(ii)
Stofnuninni er heimilt að innkalla afganginn eftir þörfum til að uppfylla skuldbindingar sín
ar.
8. gr.
Greiðsla hlutabréfaloforða.
a) Greiða skal hlutabréfaloforð í frjálsum gjald
miðlum nema hvað þróunaraðildarlöndum er heimilt að greiða í eigin gjaldmiðlum allt að 25 hundraðs
hlutum þess hluta hlutabréfaloforðsins sem greiddur er í reiðufé skv. i-lið 7. gr.
b) Innköllun á hluta ógreiddra hlutabréfaloforða skal ná í sama hlutfalli til allra hlutabréfa.
c) Nægi sú upphæð sem stofnunin fær við innköll
un ekki til að uppfylla skuldbindingarnar sem gerðu innköllunina nauðsynlega er stofnuninni heimilt að innkalla stærri hluta ógreiddra hlutabréfaloforða þar til hún hefur náð inn þeirri upphæð sem þarf til að uppfylla skuldbindingarnar.
d) Ábyrgð á hlutabréfum skal takmörkuð við ógreiddan hluta útgáfuverðs.
9. gr.
Mat á gjaldmiðlum.
Þegar nauðsynlegt reynist að meta hlutfallslegt verðmæti einstakra gjaldmiðla að því er varðar þenn
an samning skal stofnunin ákvarða það verðmæti á sanngjarnan hátt, að höfðu samráði við Alþjóða
gjaldeyrissjóðinn.
10. gr.
Endurgreiðsla.
a) Stofnunin skal eins fljótt og framkvæmanlegt er endurgreiða aðildarlöndunum þær upphæðir sem þau hafa greitt við innköllun skráðs hlutafjár, ef og að því marki sem:
(i)
innköllunin hefur verið til að greiða kröfu sem leiðir af ábyrgðar- eða endurtryggingar samn
ingi og stofnunin hefur síðar endurheimt greiðslu sína að fullu eða að hluta í frjálsum gjaldmiðli; eða
(ii)
innköllunin hefur verið vegna vanskila einhvers aðildarlandanna og það aðildarland hefur síðar greitt vanskilin að hluta eða að fullu; eða
(iii)
nefndin ákveður með sérstökum meiri hluta að fjárhagsstaða stofnunarinnar leyfi að fyrrnefnd
ar upphæðir eða hlutar þeirra séu endurgreidd
ar af tekjum stofnunarinnar.
b) Endurgreiðsla til aðildarlands samkvæmt þessari grein skal vera í frjálsum gjaldmiðli í sama hlutfalli og greiðslur viðkomandi aðildarlands voru af heild
arupphæðinni sem greidd var við innkallanir fyrir endurgreiðsluna.
c) Jafngildi þeirra upphæða sem aðildarlandi eru endurgreiddar samkvæmt þessari grein skulu verða hluti innkallanlegra hlutafjárskuldbindinga þess að
ildarlands skv. ii-lið 7. gr.
III. KAFLI
Starfsemi.
11. gr.
Áhættur sem tryggt er gagnvart.
a) Með fyrirvara um ákvæði b- og c-liðar hér að aftan er stofnuninni heimilt að ábyrgjast fjárfestingar sem til greina koma gagnvart tjóni vegna einnar eða fleiri eftirfarandi tegunda af áhættum:
(i)
Gjaldeyrisyfirfærsla
að gististjórnin setji hömlur á að gjaldmiðli gistilandsins sé skipt utan landsteinanna í frjálsan gjaldmiðil eða annan gjaldmiðil sem handhafi ábyrgðarinnar samþykkir, þar með talið að gististjórnin sinni ekki innan hæfilegs tíma umsókn handhafa um slíka yfirfærslu;
(ii)
Eignaupptaka og sambærilegar aðgerðir
lagasetningu eða stjórnvaldsaðgerðum eða að
gerðaleysi af hálfu gististjórnarinnar sem svipt
ir handhafa ábyrgðar eignarráðum sínum eða stjórn á fjárfestingu sinni, eða umtalsverðum hagsmunum vegna hennar, nema um sé að ræða almennar aðgerðir án mismununar sem ríkisstjórnir beita venjulega til að hafa stjórn á atvinnustarfsemi á yfirráðasvæði sínu;
(iii)
Samningsbrot
að gististjórnin neiti að efna samning við hand
hafa ábyrgðar eða brjóti gegn honum, ef (a) handhafi ábyrgðar getur ekki skotið málinu til dómstóls eða gerðardóms til að fá úr því skorið hvort um afneitun eða samningsbrot sé að ræða, eða (b) ákvörðun dómstóls eða gerðar
dóms berst ekki innan hæfilegs tíma sem mæla skal fyrir um í ábyrgðarsamningum samkvæmt reglum stofnunarinnar, eða (c) ekki er unnt að framfylgja slíkri ákvörðun; og
(iv)
Ófriður og óeirðir
hernaðaraðgerðum eða óeirðum á hverju því svæði gistilandsins sem þessi samningur gildir um skv. 66. gr.
b) Sæki fjárfestirinn og gistilandið um það sameig
inlega er stjórninni heimilt að samþykkja, með sér
stökum meiri hluta, að ábyrgðin nái samkvæmt þess
ari grein til tilgreindra áhættna sem ekki eru við
skiptalegs eðlis, annarra en þeirra sem um getur í a-lið hér að framan, þó ekki til hættunnar á gengis
lækkun eða -rýrnun.
c) Ábyrgðin skal ekki ná til tjóns af völdum eftir
farandi:
(i)
aðgerðar eða aðgerðaleysis gististjórnarinnar sem handhafi ábyrgðarinnar hefur samþykkt eða borið ábyrgð á; og
(ii)
aðgerðar eða aðgerðaleysis gististjórnarinnar eða annars atburðar sem verður áður en ábyrgðarsamningurinn er gerður.
12. gr.
Gjaldgengar fjárfestingar.
a) Meðal þeirra fjárfestinga sem eru gjaldgengar skulu vera eignarhlutir í eiginfé, að meðtöldum með
altíma- og langtímalánum sem eigendur eiginfjár í viðkomandi fyrirtæki veita eða ábyrgjast, og aðrar gerðir beinna fjárfestinga sem stjórnin kann að ákveða.
b) Stjórninni er heimilt að samþykkja með sérstök
um meiri hluta að færa út mörk gjaldgengra fjárfest
inga þannig að aðrar gerðir meðaltíma- eða lang
tímafjárfestinga falli þar undir, nema hvað önnur lán en þau sem um getur í a-lið hér að framan geta því aðeins verið gjaldgeng að þau tengist tiltekinni fjár
festingu sem stofnunin ábyrgist eða til stendur að hún ábyrgist.
c) Takmarka skal ábyrgðir við fjárfestingar sem koma til framkvæmda eftir að umsókn um ábyrgð er skráð hjá stofnuninni. Meðal slíkra fjárfestinga mega vera:
(i)
gjaldeyrisviðskipti sem miða að því að færa fjárfestingu sem fyrir er til nútímahorfs, út
víkka hana eða þróa; og
(ii)
notkun hagnaðar af fjárfestingum sem fyrir eru sem einnig mætti flytja út úr gistilandinu.
d) Áður en stofnunin ábyrgist fjárfestingu skal hún ganga úr skugga um að:
(i)
fjárfestingin sé viðskiptalega traust og að hún stuðli að þróun gistilandsins;
(ii)
fjárfestingin sé í samræmi við lög og reglugerðir gistilandsins;
(iii)
fjárfestingin sé í samræmi við yfirlýst þróunarmarkmið og forgangsröðun gistilandsins; og
(iv)
aðstæður til fjárfestinga í gistilandinu séu viðunandi, þar með talið að fjárfestingin geti notið sanngjarnrar meðferðar án mismununar og rétt
arverndar.
13. gr.
Gjaldgengir fjárfestar.
a) Allir einstaklingar og lögpersónur eru gjaldgeng til að hljóta ábyrgð frá stofnuninni að því tilskildu að:
(i)
viðkomandi einstaklingur sé ríkisborgari annars aðildarlands en gistilandsins;
(ii)
viðkomandi lögpersóna sé skráð og hafi meginaðsetur í aðildarlandi eða meiri hluti hlutafjár þess sé í eigu aðildarlands eða -landa eða ríkis
borgara þeirra, að því tilskildu að í engu framangreindra tilvika má hlutaðeigandi aðildar
land vera gistilandið; og
(iii)
viðkomandi lögpersóna starfi á viðskiptagrundvelli, hvort sem hún er í einkaeign eða ekki.
b) Hafi fjárfestirinn fleiri en eitt ríkisfang skal, að því er varðar a-lið hér að framan, ríkisfang í aðildar
landi vera ráðandi gagnvart ríkisfangi í landi sem ekki er aðildarland og ríkisfang í gistilandi vera ráð
andi gagnvart ríkisfangi í öðru aðildarlandi.
c) Ef fjárfestir og gistiland sækja sameiginlega um það er stjórninni heimilt að samþykkja með sérstök
um meiri hluta að einstaklingur sem hefur ríkisfang í gistilandinu eða lögpersóna sem er skráð í gisti
landinu eða sem ríkisborgarar gistilandsins eiga meiri hluta í sé gjaldgeng, að því tilskildu að þeir fjármunir sem fjárfest er með komi frá öðru landi.
14. gr.
Gjaldgeng gistilönd.
Því aðeins skal ábyrgjast fjárfestingar samkvæmt þessum kafla að þær eigi að eiga sér stað í þróunar
aðildarlandi.
15. gr.
Samþykki gistilandsins.
Stofnunin skal ekki gera ábyrgðarsamning fyrr en gististjórnin hefur samþykkt útgáfu ábyrgðar stofnun
arinnar gagnvart þeim áhættum sem tilgreint er að hún nái til.
16. gr.
Skilmálar og skilyrði.
Stofnunin skal ákveða skilmála og skilyrði hvers ábyrgðarsamnings samkvæmt reglum sem stjórnin gefur út, að því tilskildu að stofnunin ábyrgist ekki algert tap fjárfestingarinnar. Forsetinn skal sam
þykkja ábyrgðarsamninga með tilsögn stjórnarinnar.
17. gr.
Greiðsla krafna.
Forsetinn ákveður með tilsögn stjórnarinnar hvort greiða skal kröfur sem handhafi ábyrgðar gerir, í samræmi við ábyrgðarsamninginn og stefnumið sem stjórnin kann að setja sér. Í ábyrgðarsamningum skal þess krafist að handhafar ábyrgðar leiti þeirra stjórn
valdsúrræða sem við eiga við viðkomandi aðstæður áður en stofnunin greiðir kröfu, að því tilskildu að þeir hafi greiðan aðgang að slíkum úrræðum sam
kvæmt lögum gistilandsins. Í slíkum samningum má kveða á um að tiltekinn hæfilegur tími skuli líða frá þeim atburðum sem leiða til kröfu og þess að krafan er greidd.
18. gr.
Kröfuhafaskipti.
a) Þegar stofnunin greiðir eða ákveður að greiða handhafa ábyrgðar bætur skal hún eignast hver þau réttindi eða kröfur tengdar fjárfestingunni sem ábyrgðin náði til sem handhafi ábyrgðarinnar kann að hafa átt gagnvart gistilandinu og öðrum. Í ábyrgð
arsamningnum skal kveðið á um skilmála og skilyrði fyrir slíkum kröfuhafaskiptum.
b) Öll aðildarlönd skulu viðurkenna þau réttindi sem stofnunin hefur skv. a-lið hér að framan.
c) Upphæðir í gjaldmiðli gistilandsins sem stofnun
in hefur fengið sem kröfuþegi skv. a-lið hér að fram
an skulu fá eins hagstæða meðferð af hálfu gisti
landsins, hvað varðar notkun og skipti, og sömu fjár
munir hefðu átt rétt á í höndum handhafa ábyrgðar
innar. Hvernig sem atvikast vill er stofnuninni heim
ilt að nota slíkar upphæðir til að greiða stjórnunar
kostnað og annan kostnað. Stofnunin skal einnig leit
ast við að komast að samkomulagi við gistilönd um önnur not slíkra gjaldmiðla að því marki sem þeir eru ekki frjálsir.
19. gr.
Tengsl við stofnanir einstakra landa og svæða.
Stofnunin skal eiga samstarf við stofnanir einstakra aðildarlanda og svæðastofnanir sem aðildarlönd eiga meiri hluta hlutafjár í og sem vinna að sambærilegri starfsemi og stofnunin sjálf og leitast við að koma til móts við aðgerðir þeirra með það fyrir augum að gera skilvirkni stofnananna sem mesta, svo og fram
lag þeirra til aukins streymis erlendra fjárfestinga. Í þessu augnamiði er stofnuninni heimilt að gera samninga við slíkar stofnanir um einstök atriði slíks samstarfs, einkum fyrirkomulag endurtrygginga og samábyrgða.
20. gr.
Endurtrygging stofnana einstakra landa og svæða.
a) Stofnuninni er heimilt að gefa út endurtryggingar fyrir tiltekna fjárfestingu gegn tapi sem leiðir af einni eða fleiri áhættum sem ekki eru viðskiptalegs eðlis og aðildarland, stofnun á vegum aðildarlands eða svæðisbundin fjárfestingarábyrgðastofnun sem aðildarlönd eiga meiri hluta hlutafjár í ber áhættu af. Stjórnin skal öðru hverju, með sérstökum meiri hluta, mæla fyrir um hámarksupphæð ábyrgðaskuld
bindinga sem stofnuninni er heimilt að taka á sig vegna endurtryggingarsamninga. Að því er varðar einstakar fjárfestingar sem gengið hefur verið frá meira en tólf mánuðum áður en stofnuninni berst umsókn um endurtryggingu skal hámarksupphæðin í upphafi vera tíu hundraðshlutar af heildarábyrgðar
skuldbindingum stofnunarinnar samkvæmt þessum kafla. Skilyrðin fyrir gjaldgengi, sem tilgreind eru í 11.–14. gr., skulu gilda um endurtryggingaraðgerðir, nema hvað ekki er skylt að endurtryggða fjárfesting
in komi til framkvæmda eftir að sótt er um endur
tryggingu.
b) Gagnkvæm réttindi og skuldbindingar stofnunar
innar og endurtryggðs aðildarlands eða stofnunar skulu koma fram í endurtryggingarsamningum háð þeim reglum sem stjórnin gefur út. Stjórnin þarf að samþykkja alla endurtryggingarsamninga sem ná til fjárfestinga sem gerðar hafa verið áður en stofnun
inni barst umsókn um endurtryggingu, með það fyrir augum að draga eins og unnt er úr áhættu, tryggja að stofnuninni séu greidd iðgjöld sem eru í samræmi við áhættuna sem hún tekur og tryggja að endur
tryggða stofnunin sé tilhlýðilega skuldbundin til að stuðla að nýjum fjárfestingum í þróunaraðildarlönd
um.
c) Stofnunin skal eftir því sem unnt er tryggja að hún eða hin endurtryggða stofnun hafi rétt á kröfu
hafaskiptum og gerðardómi sem samsvarar þeim rétti sem stofnunin hefði, væri hún fyrsti ábyrgðaraðili. Í skilmálum og skilyrðum fyrir endurtryggingu skal þess krafist að leitað sé stjórnsýsluúrræða í samræmi við 17. gr. áður en stofnunin greiðir kröfu. Kröfu
hafaskipti skulu aðeins vera virk að því er varðar hlutaðeigandi gistiland eftir að stofnunin hefur sam
þykkt endurtrygginguna. Stofnunin skal hafa ákvæði í endurtryggingarsamningum um að endurtryggði aðilinn skuli ganga með tilhlýðilegri kostgæfni eftir réttindum og kröfum sem tengjast endurtryggðu fjár
festingunni.
21. gr.
Samstarf við vátryggjendur í einkaeign
og endurtryggjendur.
a) Stofnuninni er heimilt að gera samninga við vá
tryggjendur í einkaeign í aðildarlöndum til að bæta eigin starfsemi og hvetja slíka vátryggjendur til að tryggja gegn áhættum sem ekki eru viðskiptalegs eðl
is í þróunaraðildarlöndum gegn sambærilegum skil
yrðum og þeim sem stofnunin setur. Í slíkum samn
ingum má kveða á um að stofnunin veiti endurtrygg
ingu með þeim skilyrðum og aðferðum sem tilgreind eru í 20. gr.
b) Stofnuninni er heimilt að endurtryggja ábyrgðir sem hún gefur út að hluta eða í heild hjá viðeigandi endurtryggingarstofnunum.
c) Stofnunin mun einkum leitast við að ábyrgjast fjárfestingar sem ekki er unnt að tryggja á sambæri
legan hátt gegn viðráðanlegum skilmálum hjá vá
tryggjendum og endurtryggjendum í einkaeign.
22. gr.
Takmörk ábyrgðar.
a) Nema nefndin ákveði annað með sérstökum meiri hluta skal heildarupphæð ábyrgðarskuldbind
inga sem stofnuninni er heimilt að taka á sig sam
kvæmt þessum kafla ekki vera hærri en 150 hundr
aðshlutar af óskertu skráðu hlutafé stofnunarinnar og varasjóðum auk þess hluta endurtryggingarábyrgðar hennar sem stjórnin ákveður. Stjórnin skal öðru hverju endurskoða heildaráhættumynd vátryggingar
stofns stofnunarinnar í ljósi reynslu hennar af kröf
um, fjölbreytni áhættu, endurtryggingum og öðrum þáttum sem máli skipta til að komast að því hvort rétt sé að mæla með því við nefndina að hún breyti heildarupphæð ábyrgðarskuldbindinga. Heildarupp
hæðin sem nefndin ákveður skal ekki undir neinum kringumstæðum vera hærri en fimmföld upphæð óskerts skráðs hlutafjár stofnunarinnar, varasjóða hennar og þess hluta endurtryggingarábyrgðar hennar sem telst viðeigandi.
b) Með fyrirvara um almennu takmörkin sem ábyrgðum eru sett í a-lið hér að framan er stjórninni heimilt að ákveða:
(i)
hámarksheildarupphæðir ábyrgðarskuldbindinga sem stofnuninni er heimilt að taka á sig samkvæmt þessum kafla fyrir allar ábyrgðir sem veittar eru fjárfestum frá hverju einstöku aðildarlandi. Við ákvörðun slíkra hámarksupp
hæða skal stjórnin taka tilhlýðilegt tillit til hlutar viðkomandi aðildarlands í stofnuninni og til þarfarinnar á því að hafa frjálslegri tak
markanir á fjárfestingum sem koma frá þróun
araðildarlöndum; og
(ii)
hámarksheildarupphæðir ábyrgðarskuldbindinga sem stofnuninni er heimilt að taka á sig með tilliti til þátta sem lúta að fjölbreytni áhættu, svo sem einstakra verkefna, einstakra gistilanda og tegunda fjárfestinga eða áhættu.
23. gr.
Stuðlað að fjárfestingum.
a) Stofnunin skal vinna að rannsóknum, takast á hendur starfsemi til að stuðla að streymi fjárfestinga og dreifa upplýsingum um fjárfestingartækifæri í þróunaraðildarlöndum með það fyrir augum að bæta umhverfi fyrir erlent fjárfestingastreymi til slíkra landa. Æski eitthvert aðildarlandanna þess er stofn
uninni heimilt að veita tæknilega ráðgjöf og aðstoð til að bæta aðstæður til fjárfestinga á yfirráðasvæð
um þess aðildarlands. Við þessa starfsemi skal stofn
unin:
(i)
taka mið af þeim fjárfestingarsamningum aðildarlandanna sem máli skipta;
(ii)
leitast við að fjarlægja hindranir, jafnt í þróuðum aðildarlöndum sem í þróunaraðildarlönd
um, á streymi fjárfestinga til þróunaraðildar
landa; og
(iii)
samhæfa sig við aðrar stofnanir sem fást við að stuðla að erlendum fjárfestingum, einkum Al
þjóðalánastofnunina.
b) Stofnunin skal enn fremur:
(i)
hvetja til vinsamlegra lausna í deilumálum milli fjárfesta og gistilanda;
(ii)
kappkosta að gera samninga við þróunaraðildarlönd, einkum hugsanleg gistilönd, sem tryggi stofnuninni meðferð, hvað varðar fjárfestingar sem hún ábyrgist, sem er að minnsta kosti jafn hagstæð og sú meðferð sem viðkomandi aðild
arland hefur fallist á að veita þeirri fjárfesting
arábyrgðastofnun eða ríki sem fær hagstæðasta meðferð í samningi sem tengist fjárfestingu, og þarf sérstakur meiri hluti stjórnarinnar að sam
þykkja slíka samninga; og
(iii)
stuðla að og greiða fyrir samningum milli aðildarlanda sinna um eflingu og verndun fjár
festinga.
c) Stofnuninni ber í eflingarviðleitni sinni að beina athygli sinni sérstaklega að mikilvægi þess að auka streymi fjárfestinga milli þróunaraðildarlanda.
24. gr.
Ábyrgðir vegna studdra fjárfestinga.
Auk þeirrar ábyrgðastarfsemi sem stofnunin fæst við samkvæmt þessum kafla er henni heimilt að ábyrgjast fjárfestingar með stuðningssamningi af því tagi sem kveðið er á um í I. viðauka við þennan samning.
IV. KAFLI
Ákvæði um fjárhag.
25. gr.
Fjárhagsstjórnun.
Stofnunin skal sinna störfum sínum í samræmi við heilbrigða viðskiptahætti og varfærnislegar aðferðir við fjárhagsstjórnun í þeim tilgangi að viðhalda undir öllum kringumstæðum getu sinni til að standa við fjárhagslegar skuldbindingar sínar.
26. gr.
Iðgjöld og þóknanir.
Stofnunin skal reglulega ákveða og endurskoða ið
gjöld, þóknanir og, ef við á, önnur gjöld vegna hverr
ar tegundar áhættu.
27. gr.
Úthlutun hagnaðar.
a) Með fyrirvara um ákvæði a-liðar (iii) 10. gr. skal stofnunin úthluta hagnaði til varasjóða þar til vara
sjóðirnir ná stærð sem nemur fimmföldu skráðu hlutafé stofnunarinnar.
b) Þegar varasjóðir stofnunarinnar hafa náð því marki sem mælt er fyrir um í a-lið hér að framan skal nefndin ákveða hvort og að hvaða marki skal út
hluta hagnaði stofnunarinnar til varasjóða, skipta honum milli aðildarlanda stofnunarinnar eða verja honum á annan hátt. Skipting hagnaðar milli aðildar
landa stofnunarinnar skal fara fram í réttu hlutfalli við hlut hvers aðildarlands í hlutafé stofnunarinnar í samræmi við ákvörðun sérstaks meiri hluta nefnd
arinnar.
28. gr.
Fjárhagsáætlun.
Forsetinn skal útbúa árlega fjárhagsáætlun yfir tekjur og útgjöld stofnunarinnar og skal stjórnin samþykkja hana.
29. gr.
Reikningar.
Stofnunin skal birta ársskýrslu sem í skulu vera ársreikningar hennar og stuðningssjóðsins sem um getur í I. viðauka við þennan samning, endurskoðaðir af óháðum endurskoðendum. Stofnunin skal með hæfilegu millibili dreifa til aðildarlanda sinna yfir
litsskýrslu um fjárhagsstöðu sína og rekstrarskýrslu sem sýnir afrakstur starfsemi hennar.
V. KAFLI
Skipulag og stjórnun.
30. gr.
Skipulag stofnunarinnar.
Stofnunin skal eiga sér stjórnarnefnd, stjórn, for
seta og starfslið til að vinna þau skyldustörf sem stofnunin kann að ákveða.
31. gr.
Nefndin.
a) Nefndinni skulu falin öll völd stofnunarinnar, nema þau völd sem samkvæmt þessum samningi eru sérstaklega færð öðrum stjórnunaraðilum stofnunar
innar. Nefndinni er heimilt að fela stjórninni að fara með völd sín, nema valdið til að:
(i)
veita nýjum löndum aðild og ákvarða skilyrðin fyrir aðild þeirra;
(ii)
gera aðildarland brottrækt;
(iii)
ákveða aukningu eða minnkun hlutafjár;
(iv)
ákveða hámark á heildarupphæð ábyrgðarskuldbindinga skv. a-lið 22. gr.;
(v)
skilgreina aðildarland sem þróunaraðildarland skv. c-lið 3. gr.;
(vi)
flokka ný aðildarlönd í fyrsta eða annan flokk að því er atkvæðisrétt varðar skv. a-lið 39. gr. eða endurflokka aðildarlönd sem fyrir eru í sama tilgangi;
(vii)
ákveða þóknun stjórnarmanna og varamanna þeirra;
(viii)
hætta starfsemi og taka stofnunina til skipta;
(ix)
skipta eignum milli aðildarlanda við skiptameðferð; og
(x)
breyta þessum samningi, viðaukunum við hann og skrám hans.
b) Hvert aðildarland skal tilnefna einn nefndar
mann og einn varamann í nefndina og er hverju landi í sjálfsvald sett hvernig það stendur að tilnefning
unni. Varamenn greiða ekki atkvæði nema aðalmenn þeirra séu fjarverandi. Nefndin velur formann úr hópi nefndarmanna.
c) Nefndin skal halda árlega fundi og aðra fundi sem nefndin ákveður eða stjórnin boðar til. Stjórnin skal boða til fundar í nefndinni ef fimm aðildarlönd eða aðildarlönd sem ráða 25 prósentum heildarat
kvæðamagns óska eftir því.
32. gr.
Stjórnin.
a) Stjórnin skal bera ábyrgð á almennri starfsemi stofnunarinnar og grípa til hverra þeirra aðgerða sem þessi samningur krefst eða heimilar til að standa undir þeirri ábyrgð.
b) Í stjórninni skulu vera ekki færri en tólf stjórnar
menn. Nefndinni er heimilt að breyta fjölda stjórnar
manna til samræmis við breytingar á aðild. Hverjum stjórnarmanni er heimilt að tilnefna varamann sinn sem hefur fullt umboð til að sinna störfum stjórnarmannsins, sé hann fjarverandi eða óstarfhæfur. Aðal
bankastjóri bankans skal vera stjórnarformaður í krafti embættis síns, en ekki hafa atkvæðisrétt nema oddaatkvæði ef atkvæði falla jafnt.
c) Nefndin skal ákveða skipunartíma stjórnar
manna. Nefndin skal mynda fyrstu stjórnina á stofn
fundi sínum.
d) Stjórnin skal koma saman þegar formaður henn
ar boðar til fundar að eigin frumkvæði eða að beiðni þriggja stjórnarmanna.
e) Þar til nefndin kann að ákveða að stofnunin skuli hafa fasta stjórn sem sitji samfellt skulu stjórn
armenn og varamenn þeirra aðeins fá þóknun fyrir kostnað við setu á fundum stjórnarinnar og iðkun annarra opinberra starfa á vegum stofnunarinnar. Þegar sett verður á stofn stjórn sem situr samfellt skal nefndin ákveða þóknun stjórnarmanna og vara
manna þeirra.
33. gr.
Forseti og starfslið.
a) Forsetinn skal sinna venjulegum störfum stofn
unarinnar undir almennu eftirliti stjórnarinnar. Hann skal bera ábyrgð á skipulagningu, ráðningu og upp
sögnum starfsfólks.
b) Stjórnin skal skipa forseta samkvæmt tilnefn
ingu stjórnarformanns. Nefndin ákveður laun forseta og skilmála ráðningarsamnings hans.
c) Forsetinn og starfsliðið bera eingöngu skyldur gagnvart stofnuninni og engum öðrum við iðkun starfa sinna. Öll aðildarlönd stofnunarinnar skulu virða alþjóðlegt eðli þessara skyldna og ekki reyna að hafa áhrif á forsetann eða starfsliðið við skyldu
störf þeirra.
d) Þegar forsetinn ræður starfslið skal hann taka tilhlýðilegt tillit til mikilvægis þess að ráða starfsfólk á eins breiðum landfræðilegum grunni og mögulegt er, en þó hafa í fyrirrúmi sérstakt mikilvægi þess að tryggja að skilvirkni og tæknileg hæfni uppfylli ströngustu kröfur.
e) Forsetinn og starfsliðið skulu ætíð hafa í heiðri trúnaðarskyldu vegna upplýsinga sem þau komast yf
ir við störf sín í þágu stofnunarinnar.
34. gr.
Bann við stjórnmálastarfsemi.
Stofnuninni, forseta hennar og starfsliði er óheimilt að hafa afskipti af stjórnmálum aðildarlanda. Með fyrirvara um rétt stofnunarinnar til að taka tillit til aðstæðna í umhverfi fjárfestingar skulu þessir aðilar ekki láta stjórnmálalegt eðli hlutaðeigandi aðildar
lands eða -landa hafa áhrif á ákvarðanir sínar. Meta skal atriði sem máli skipta fyrir ákvarðanir þeirra á óhlutdrægan hátt til að ná fram markmiðunum sem gerð er grein fyrir í 2. gr.
35. gr.
Tengsl við alþjóðastofnanir.
Stofnunin skal, innan marka þessa samnings, eiga samstarf við Sameinuðu þjóðirnar og aðrar milli
ríkjastofnanir sem hafa sérhæfðar skyldur á skyldum sviðum, einkum bankann og Alþjóðalánastofnunina.
36. gr.
Staðsetning aðalskrifstofu.
a) Aðalskrifstofa stofnunarinnar skal vera í Wash
ington, D.C., nema nefndin ákveði með sérstökum meiri hluta að finna henni annan stað.
b) Stofnuninni er heimilt að setja á stofn aðrar skrifstofur eftir því sem þess gerist þörf vegna starf
semi hennar.
37. gr.
Vörsluaðilar eigna.
Sérhver aðili skal tilgreina seðlabanka sinn sem vörsluaðila þar sem stofnunin getur geymt fé í gjald
miðli aðilans eða aðrar eignir stofnunarinnar, en hafi aðilinn engan seðlabanka skal hann tilgreina í þessu skyni hverja þá stofnun aðra sem stofnunin sam
þykkir.
38. gr.
Samskiptaleið.
a) Hvert aðildarland skal tilnefna viðeigandi yfir
vald sem stofnunin getur átt samskipti við vegna mála sem upp koma í tengslum við þennan samning. Stofnunin skal geta treyst því að yfirlýsingar þess yfirvalds séu yfirlýsingar aðildarlandsins. Æski að
ildarland þess skal stofnunin ráðfæra sig við það að
ildarland um málefni sem fjallað er um í 19.–21. gr. og tengjast stofnunum eða vátryggjendum í því aðild
arlandi.
b) Hvenær sem krafist er samþykkis aðildarlands áður en stofnunin getur gripið til tiltekinnar aðgerðar skal samþykki talið veitt nema aðildarlandið hreyfi andmælum innan hæfilegra tímamarka sem stofnun
inni er heimilt að setja þegar hún tilkynnir aðildar
landinu um fyrirhugaða aðgerð.
VI. KAFLI
Atkvæðagreiðsla, breytingar hlutafjárloforða
og fyrirsvar.
39. gr.
Atkvæðagreiðsla og breytingar hlutafjárloforða.
a) Til þess að fyrirkomulag atkvæðagreiðslu endur
spegli að ríkin í báðum flokkunum í skrá A í þessum samningi hafa jafna hagsmuni af stofnuninni, og einnig mikilvægi fjárhagslegrar hlutdeildar hvers að
ildarlands, skal hvert aðildarland hafa 177 aðildarat
kvæði auk eins hlutafjáratkvæðis fyrir hvern hlut sem það á í hlutafé stofnunarinnar.
b) Ef heildarfjöldi aðildaratkvæða og hlutafjárat
kvæða aðildarlanda, sem tilheyra öðrum hvorum flokknum í skrá A í þessum samningi, er minni en 40 hundraðshlutar heildaratkvæðamagns einhvern tíma á fyrstu þremur árunum eftir gildistöku þessa samn
ings skulu aðildarlönd í þeim flokki fá viðbótarat
kvæði í því magni sem þarf til að samanlagt at
kvæðamagn flokksins nái fyrrnefndu hlutfalli af heildaratkvæðamagni. Dreifa skal slíkum viðbótar
atkvæðum meðal aðildarlandanna í þeim flokki í því hlutfalli sem hlutafjáratkvæði hvers lands eru af heildarfjölda hlutafjáratkvæða í þeim flokki. Fjölda slíkra viðbótaratkvæða skal breyta sjálfkrafa til að tryggja að hlutfallinu sé viðhaldið og þau skal af
nema við lok fyrrnefnds þriggja ára tímabils.
c) Á þriðja árinu eftir gildistöku þessa samnings ber nefndinni að endurskoða úthlutun hluta og hafa við það eftirfarandi meginreglur að leiðarljósi:
(i)
atkvæðafjöldi aðildarlandanna skal endurspegla raunveruleg hlutafjárloforð þeirra í hlutafé stofnunarinnar og aðildaratkvæði eins og mælt er fyrir um í a-lið þessarar greinar;
(ii)
hlutabréfum sem úthlutað hefur verið til landa sem ekki hafa undirritað samninginn skal heimilt að úthluta aftur til þeirra aðildarlanda og á þann hátt að það leiði til jafns atkvæða
magns fyrrnefndra flokka; og
(iii)
nefndin skal gera ráðstafanir til að auðvelda aðildarlöndum að skrifa sig fyrir því hlutafé sem þeim er úthlutað.
d) Á þriggja ára tímabilinu sem kveðið er á um í b-lið þessarar greinar skulu allar ákvarðanir nefndar
innar og stjórnarinnar teknar með sérstökum meiri hluta, nema hvað ákvarðanir sem samkvæmt þessum samningi skulu teknar með stærri meiri hluta skulu eftir sem áður teknar með þeim stærri meiri hluta.
e) Ef hlutafé stofnunarinnar er aukið skv. c-lið 5. gr. skal heimila hverju því aðildarlandi sem þess óskar að skrifa sig fyrir hluta af aukningunni sem samsvarar því hlutfalli sem hlutaféð sem það land var áður skrifað fyrir var af heildarhlutafé stofnunar
innar, en engu aðildarlandi skal skylt að skrifa sig fyrir neinum hluta hins nýja hlutafjár.
f) Nefndin skal gefa út reglur um ný hlutafjárloforð skv. e-lið þessarar greinar. Í slíkum reglum skal mælt fyrir um hæfileg tímamörk fyrir aðildarlöndin til að skila beiðni um hlutafjárloforð.
40. gr.
Atkvæðagreiðsla í nefndinni.
a) Hver nefndarmaður skal hafa rétt til að ráðstafa atkvæðum þess aðildarlands sem hann er fulltrúi fyr
ir. Ráðið skal taka ákvarðanir með meiri hluta greiddra atkvæða, nema annað sé tekið fram í þess
um samningi.
b) Ákvörðunarbær meiri hluti á fundum nefndar
innar skal teljast meiri hluti nefndarmanna sem ræð
ur ekki minna en tveimur þriðju hlutum heildar
atkvæðamagns.
c) Nefndinni er heimilt að setja reglur um máls
meðferð sem gerir stjórninni kleift að fara fram á ákvörðun nefndarinnar um tiltekið málefni án þess að boða fund í nefndinni, ef stjórnin telur hagsmun
um stofnunarinnar best borgið með slíkri aðgerð.
41. gr.
Kjör stjórnarmanna.
a) Stjórnarmenn skulu kjörnir í samræmi við skrá B.
b) Stjórnarmenn skulu sitja í embætti þar til eftir
menn þeirra hafa verið kjörnir. Ef sæti stjórnar
manns verður laust meira en níutíu dögum fyrir lok kjörtímabils hans skulu nefndarmennirnir sem kusu hann kjósa annan stjórnarmann sem situr það sem eftir er kjörtímabilsins. Til að ná kjöri þarf meiri hluta greiddra atkvæða. Meðan sætið er laust skal varamaður fyrrverandi stjórnarmanns fara með vald hans, nema valdið til að skipa varamann.
42. gr.
Atkvæðagreiðsla í stjórninni.
a) Hver stjórnarmaður hefur rétt til að ráðstafa at
kvæðafjölda þeirra aðildarlanda sem greiddu honum atkvæði við kjör hans. Öll atkvæði sem stjórnarmað
ur hefur til ráðstöfunar skal greiða sem eina einingu. Ákvarðanir stjórnarinnar skulu teknar með meiri hluta greiddra atkvæða, nema annað sé tekið fram í þessum samningi.
b) Ákvörðunarbær meiri hluti á fundum stjórnar
innar skal teljast meiri hluti stjórnarmanna sem ræð
ur ekki minna en helmingi heildaratkvæðamagns.
c) Stjórninni er heimilt að setja reglur um máls
meðferð sem gerir stjórnarformanni kleift að fara fram á ákvörðun stjórnarinnar um tiltekið málefni án þess að boða fund í stjórninni, ef hann telur hags
munum stofnunarinnar best borgið með slíkri að
gerð.
VII. KAFLI
Sérréttindi og friðhelgi.
43. gr.
Tilgangur kaflans.
Til að gera stofnuninni kleift að sinna hlutverki sínu skulu henni veitt sérréttindi og friðhelgi sam
kvæmt þessum kafla á yfirráðasvæðum allra aðildar
landa.
44. gr.
Málarekstur.
Aðeins má reka mál gegn stofnuninni, önnur en þau sem 57. og 58. gr. ná til, fyrir lögbærum dómstóli á yfirráðasvæðum aðildarlanda þar sem stofnunin hefur skrifstofu eða hefur skipað umboðsmann til að veita viðtöku stefnu eða tilkynningu um málshöfðun. Ekki er heimilt að reka mál gegn stofnuninni: (i) af hálfu aðildarlands eða einstaklings sem rekur málið í umboði aðildarlands eða hefur eignast kröfu aðildarlands eða (ii) vegna mála sem lúta að starfsmannahaldi. Eignir stofnunarinnar, hvar sem þær eru staðsettar og hver sem hefur þær undir höndum, skulu njóta friðhelgi gagnvart öllum gerðum töku, kyrrsetningar og aðfarar áður en lokadómur eða -úrskurður er fallinn stofnuninni í óhag.
45. gr.
Eignir.
a) Eignir stofnunarinnar, hvar sem þær eru staðsett
ar og hver sem hefur þær undir höndum, skulu njóta friðhelgi gagnvart leit, löghaldi, eignaupptöku, eign
arnámi og öllum öðrum gerðum töku með ákvörðun framkvæmdarvalds eða lagasetningu.
b) Að svo miklu leyti sem nauðsynlegt er til að stofnunin geti sinnt hlutverki sínu samkvæmt þessum samningi skulu allar eignir hennar óháðar hvers kyns takmörkunum, reglum, stýringu og greiðslustöðvun; að því tilskildu að eignir sem stofnunin öðlast með viðtöku eða við kröfuhafaskipti frá handhafa ábyrgð
ar, endurtryggðum aðila eða fjárfesti sem vátryggður er hjá endurtryggðum aðila skulu vera óháðar gild
andi gjaldeyristakmörkunum, reglum og stýringu sem í gildi eru á yfirráðasvæðum hlutaðeigandi að
ildarlands að því marki sem handhafinn, aðilinn eða fjárfestirinn sem stofnunin tók við af naut slíkrar meðferðar.
c) Að því er varðar þennan kafla nær hugtakið „eignir“ einnig til eigna stuðningssjóðsins sem um getur í I. viðauka við þennan samning og annarra eigna sem stofnunin hefur til ráðstöfunar til að vinna að markmiði sínu.
46. gr.
Skjalasöfn og samskipti.
a) Skjalasöfn stofnunarinnar skulu vera friðhelg, hvar sem þau kunna að vera.
b) Aðildarlöndin skulu veita opinberum samskipt
um stofnunarinnar sömu meðferð og þau veita opin
berum samskiptum bankans.
47. gr.
Skattar.
a) Stofnunin, eignir hennar og tekjur og sú starf
semi hennar og þau viðskipti sem þessi samningur heimilar skulu vera undanþegin öllum sköttum og tollum. Stofnunin skal einnig njóta friðhelgi gagnvart ábyrgð vegna innheimtu eða greiðslu skatta eða tolla.
b) Ekki skal leggja skatta á eða í tengslum við greiðslur vegna kostnaðar sem stofnunin greiðir nefndarmönnum og varamönnum þeirra eða laun, greiðslur vegna kostnaðar eða önnur hlunnindi sem stofnunin greiðir stjórnarformanni, stjórnarmönnum, varamönnum þeirra, forseta eða starfsliði stofnunar
innar, nema um sé að ræða ríkisborgara viðkomandi lands.
c) Ekki skal leggja skatta af neinu tagi á neina fjár
festingu sem stofnunin ábyrgist eða endurtryggir (að meðtöldum tekjum af slíkum fjárfestingum) eða vá
tryggingarskírteini sem stofnunin endurtryggir (að meðtöldum iðgjöldum og öðrum tekjum af slíkum skírteinum) hver sem hefur það undir höndum: (i) ef í sköttunum felst mismunun slíkri fjárfestingu eða vátryggingarskírteini í óhag af þeirri ástæðu einni að stofnunin ábyrgist eða endurtryggir það; eða (ii) ef eini lögsögugrundvöllur skattlagningarinnar er stað
setning einhverrar skrifstofu eða starfsstöðvar stofn
unarinnar.
48. gr.
Embættismenn stofnunarinnar.
Allir nefndarmenn, stjórnarmenn og varamenn stofnunarinnar, forseti hennar og starfslið:
(i)
skulu njóta friðhelgi gagnvart málarekstri vegna athafna sem þeir framkvæma við skyldu
störf sín;
(ii)
skulu, séu þeir ekki ríkisborgarar viðkomandi lands, njóta sömu friðhelgi gagnvart innflutn
ingstakmörkunum, kröfum um skráningu út
lendinga og herskyldu eða þegnskyldu og sömu aðstöðu að því er varðar gjaldeyristakmarkanir og viðkomandi aðildarlönd veita álíka háttsett
um fulltrúum, embættismönnum og starfs
mönnum annarra aðildarlanda; og
(iii)
skulu njóta sömu meðferðar hvað snertir ferðaþjónustu og viðkomandi aðildarlönd veita álíka háttsettum fulltrúum, embættismönnum og starfsmönnum annarra aðildarlanda.
49. gr.
Beiting þessa kafla.
Hvert aðildarland skal grípa til þeirra aðgerða sem nauðsynlegar eru á eigin yfirráðasvæðum til að meg
inreglurnar sem settar eru fram í þessum kafla gildi innan ramma laga þess lands og tilkynna stofnuninni um aðgerðirnar í einstökum atriðum.
50. gr.
Fráfall.
Friðhelgi sú, undanþágur og sérréttindi sem kveðið er á um í þessum kafla eru veitt í þágu stofnunarinn
ar og heimilt er að falla frá þeim, að því marki og með þeim skilyrðum sem stofnunin kann að ákveða, í tilvikum þar sem slíkt fráfall kæmi ekki niður á hagsmunum stofnunarinnar. Stofnunin skal falla frá friðhelgi starfsmanna sinna í tilvikum þar sem hún álítur að friðhelgin mundi hindra að réttlætið næði fram að ganga og að falla megi frá henni án þess að það komi niður á hagsmunum stofnunarinnar.
VIII. KAFLI
Uppsögn, tímabundin svipting aðildar
og lok starfsemi.
51. gr.
Uppsögn.
Hverju aðildarlandi er heimilt hvenær sem er, að liðnum þremur árum frá gildistöku þessa samnings að því er snertir það aðildarland, að segja upp aðild að stofnuninni með skriflegri tilkynningu til aðal
skrifstofu stofnunarinnar. Stofnunin skal gera bank
anum viðvart sem vörsluaðila þessa samnings um að hún hafi tekið við slíkri tilkynningu. Uppsagnir skulu öðlast gildi níutíu dögum eftir að stofnuninni berst slík tilkynning í hendur. Aðildarlandinu er heimilt að afturkalla slíka tilkynningu meðan hún hefur enn ekki öðlast gildi.
52. gr.
Tímabundin svipting aðildar.
a) Uppfylli aðildarland ekki einhverja skuldbind
inga sinna samkvæmt þessum samningi er nefndinni heimilt að svipta það aðild tímabundið, með atkvæð
um meiri hluta þeirra aðildarlanda sem ráða meiri hluta heildaratkvæðamagns.
b) Aðildarlönd hafa engin réttindi samkvæmt þess
um samningi meðan þau eru svipt aðild, nema rétt til uppsagnar og önnur réttindi sem kveðið er á um í þessum kafla og IX. kafla, en skulu áfram bera allar sínar skyldur.
c) Að því er varðar ákvörðun um hvort til greina komi að gefin sé út ábyrgð eða endurtrygging skv. III. kafla þessa samnings eða I. viðauka við hann skal ekki meðhöndla aðildarland sem hefur verið svipt aðild tímabundið sem aðildarland stofnunarinnar.
d) Aðildarlandið sem er svipt aðild tímabundið glatar aðild sinni sjálfkrafa ári eftir að hin tíma
bundna svipting öðlast gildi nema nefndin ákveði að framlengja gildistíma sviptingarinnar eða að endur
nýja aðild landsins.
53. gr.
Réttindi og skyldur ríkja sem hætta aðild.
a) Þegar ríki hættir að vera aðildarland skal það áfram bera ábyrgð á öllum skuldbindingum sínum, að meðtöldum veðsetningum og ábyrgðaskuldbind
ingum, samkvæmt þessum samningi sem í gildi voru áður en aðild lauk.
b) Með fyrirvara um a-lið hér að framan skal stofn
unin semja við slík ríki um uppgjör krafna þessara aðila og skuldbindinga hvors gagnvart öðrum. Allir slíkir samningar skulu háðir samþykki stjórnarinnar.
54. gr.
Hlé á starfsemi.
a) Stjórninni er heimilt, hvenær sem hún telur það réttlætanlegt, að hætta útgáfu nýrra ábyrgða í tiltek
inn tíma.
b) Í neyðartilvikum er stjórninni heimilt að leggja alla starfsemi stofnunarinnar niður á tímabili sem ekki er lengra en sá tími sem neyðarástandið ríkir, að því tilskildu að gerðar séu nauðsynlegar ráðstaf
anir til að vernda hagsmuni stofnunarinnar og þriðju aðila.
c) Ákvörðunin um að leggja starfsemina niður tímabundið hefur ekki áhrif á skuldbindingar aðild
arlandanna samkvæmt þessum samningi eða skuldbindingar stofnunarinnar gagnvart handhöfum ábyrgða eða endurtryggingarskírteina eða gagnvart þriðju aðilum.
55. gr.
Félagsslit.
a) Nefndinni er heimilt að ákveða með sérstökum meiri hluta að leggja starfsemina niður og að slíta fé
laginu. Skal þá stofnunin þegar í stað hætta allri starfsemi, nema þeirri sem nauðsynleg er til að selja, vernda og varðveita megi eignir og uppfylla skuld
bindingar með skipulegum hætti. Þar til lokauppgjör og skipting eigna hefur farið fram skal stofnunin áfram vera til og öll réttindi og skuldbindingar aðild
arlandanna samkvæmt þessum samningi vera óskert.
b) Ekki er heimilt að skipta eignum milli aðildar
landa fyrr en gerðar hafa verið upp allar bótaábyrgðir gagnvart handhöfum ábyrgða og öðrum kröfuhöfum, eða séð til þess að það verði gert, og nefndin hefur ákveðið að ganga til slíkra skipta.
c) Með fyrirvara um framangreint ber stofnuninni að skipta eftirstandandi eignum sínum milli aðildar
landanna í réttu hlutfalli við hlut hvers aðildarlands í hlutafé stofnunarinnar. Stofnunin skal einnig skipta eftirstandandi eignum stuðningssjóðsins sem um get
ur í I. viðauka við þennan samning, ef einhverjar eru, milli stuðningsaðila í því hlutfalli sem fjárfestingar þær sem hver stuðningsaðili studdi eru af heildar
magni studdra fjárfestinga. Ekkert aðildarland á til
kall til hlutar síns í eignum stofnunarinnar eða stuðningssjóðsins nema það hafi gert upp allar kröf
ur sem stofnunin kann að hafa átt inni hjá því. Skipt
ing eigna skal fara fram á þeim tíma sem nefndin ákveður og á þann hátt sem hún telur sanngjarnan og réttlátan.
IX. KAFLI
Lausn deilumála.
56. gr.
Túlkun og beiting samningsins.
a) Spurningar um túlkun eða beitingu ákvæða þessa samnings sem upp koma milli einhvers aðildarlanda stofnunarinnar og stofnunarinnar sjálfrar eða milli aðildarlanda stofnunarinnar skal leggja fyrir stjórnina til ákvörðunar. Aðildarríkjum sem slík spurning varðar sérstaklega og ekki eiga ríkisborgara sem fulltrúa í stjórninni er heimilt að senda fulltrúa sinn á hvern þann fund stjórnarinnar þar sem spurningin er rædd.
b) Í tilvikum þar sem stjórnin hefur tekið ákvörðun skv. a-lið hér að framan getur hvert aðildarlandanna krafist þess að spurningunni verði vísað til nefnd
arinnar og er niðurstaða hennar endanleg. Þar til fengin er niðurstaða nefndarinnar er stofnuninni heimilt að starfa á grundvelli ákvörðunar stjórnar
innar eftir því sem nauðsynlegt þykir.
57. gr.
Deilumál milli stofnunarinnar og aðildarlanda.
a) Með fyrirvara um ákvæði 56. gr. og b-liðar þess
arar greinar skal leysa öll deilumál milli stofnunar
innar og aðildarlands eða einhverrar stofnunar þess og milli stofnunarinnar og fyrrverandi aðildarlands (eða einhverrar stofnunar þess) í samræmi við máls
meðferðina sem mælt er fyrir um í II. viðauka við þennan samning.
