[prenta uppsett í dálka] 2. fundur, 125. lþ.
Viðskiptaráðherra (Finnur Ingólfsson):
Herra forseti, góðir áheyrendur. Við Íslendingar lifum nú eitthvert mesta velsældarskeið í sögu þjóðarinnar og gildir þá einu hvaða mælistiku við berum á lífsgæðin. Á fáum árum hefur okkur tekist að koma okkur í fremstu röð þjóða heims þegar lífsgæðin eru metin. Fyrir þessum árangri eru fimm meginástæður.
Í fyrsta lagi höfum við nýtt náttúruauðlindir okkar skynsamlega og í sátt við náttúruna með hagsmuni komandi kynslóða að leiðarljósi.
Í öðru lagi höfum við skapað fjölbreytt atvinnulíf þar sem samkeppnihæfni þess hefur verið treyst og um leið verið lögð áhersla á vaxtarbrodda íslensks atvinnulífs á sviði þekkingariðnaðar, afþreyingariðnaðar og ýmiss konar þjónustu. Við höfum eflt alþjóðavæðingu með aukinni erlendri fjárfestingu á Íslandi og útrás íslenskra fyrirtækja til útlanda.
Í þriðja lagi tókst verkalýðshreyfingunni og vinnuveitendum, í samvinnu við ríkið, að gera skynsamlega kjarasamninga sem treyst hafa efnahagslegan stöðugleika og á þeim trausta grunni sem nú hefur verið lagður má byggja enn frekari ávinning og kjarabætur fyrir Íslendinga alla.
Í fjórða lagi hefur raunsæ stefna í ríkisfjármálum sem einkennt hefur störf okkar síðustu fjögur árin stuðlað að sókn í atvinnulífi og stöðugleika í efnahagsmálum.
Í fimmta lagi hefur tekist að skapa bjartsýni í þjóðfélaginu, ólíkt því þrúgandi ástandi atvinnuleysis og svartsýni sem var áberandi hér í upphafi þessa áratugar. Þessa bjartsýni þarf að beisla til nýrrar framsóknar þjóðarinnar allrar inn í næstu öld.
Stjórnarandstaðan hér á Alþingi hefur enga vörðu hlaðið á þessari leið. Sóknarfæri okkar Íslendinga í dagrenningu nýs árþúsunds eru á flestan hátt betri en nokkru sinni fyrr. Tækifærin blasa við hvert sem litið er. Við erum hins vegar misjafnlega í stakk búin til að grípa tækifærin því við erum ólík. Sum okkar búa við góða heilsu, aðrir búa við heilsuleysi, sumir eru uppfullir af hugmyndum og krafti til að hrinda þeim í framkvæmd, aðrir kjósa að lifa hæglátu lífi og sinna ýmsum hugðarefnum sínum í friði. Þetta er mikilvægt að hafa í huga þegar sérhver einstaklingur á og verður að fá að njóta ávaxtanna af aukinni verðmætasköpun.
Hlutverk okkar stjórnmálamannanna er að sjá til þess að enginn meðbræðra okkar eða systra verði þar út undan. Góður árangur og sóknarfæri geta horfið eins og dögg fyrir sólu ef fyrirhyggjuleysis gætir við stjórn landsins. Jafnvægi og stöðugleiki í efnahagsmálum er viðkvæmt ástand sem ekki má við miklum sveiflum. Blikur eru á lofti í þeim efnum núna, því miður. Verðbólgan er aftur farin að sýna klærnar. Við hana verður ekki ráðið með aðferðum stjórnarandstöðunnar þar sem ósamstaðan og úrræðaleysið er algjört.
Má ég, herra forseti, nefna nokkur dæmi úr umræðu síðustu daga um viðbrögð stjórnarandstöðunnar við aðgerðum sem gripið hefur verið til til að sporna við þenslu og vaxandi verðbólgu?
Þegar Seðlabankinn hækkaði vexti til að sporna við þenslu þá mótmælti stjórnarandstaðan og vildi gera eitthvað annað. Þegar ríkissjóði er skilað með tekjuafgangi í þeim tilgangi að halda aftur af þenslunni þá flytur stjórnarandstaðan á Alþingi tillögur um stórlega aukin útgjöld ríkissjóðs. Þegar fresta á framkvæmdum til að draga úr þenslunni þá mótmælir stjórnarandstaðan harðlega.
Þegar stjórnarandstaðan er spurð að því hvað hún vilji gera er svarið: Bara eitthvað annað. ,,Bara eitthvað annað`` er stefna stjórnarandstöðunnar í efnahagsmálum og í atvinnumálum. En hvergi er málflutningur stjórnarandstöðunnar þó eins ótrúverðugur og í byggðamálum og um uppbyggingu atvinnulífs á sviði orkufreks iðnaðar. Nú reyna nokkrir fyrrum forustumenn Alþfl., sem nú er Samfylkingin, að villa um fyrir þjóðinni og hlaupast undan ábyrgð á verkum sínum. Alþfl. hefur í áratugi verið eitt aðalbaráttuaflið fyrir uppbyggingu orkufreks iðnaðar á Íslandi. Það voru iðnaðar- og umhverfisráðherrar Alþfl. sem voru í fararbroddi fyrir virkjun Jökulsár í Fljótsdal með uppistöðulón við Eyjabakka. Þá var ætlunin að leggja 80 ferkílómetra gróins lands undir vatn, grafa skurði um þvera og endilanga Fljótsdalsheiði, reisa tvær 400 km háspennulínur þvert yfir hálendi landsins til þess að flytja orkuna að austan og suður á Reykjanes og selja hana þar á útsöluverði.
Nú koma þessir sömu menn og leggjast gegn áformum um uppbyggingu orkufreks iðnaðar á Austurlandi þó að búið sé að minnka um helming það svæði gróins lands sem fer undir vatn, þótt hætt sé við að leggja háspennulínur þvert yfir hálendi landsins og orkuna eigi að nýta á Austurlandi til að treysta þar byggð í sessi og þó svo að orkan verði ekki seld nema hún skili Landsvirkjun góðum arði sem skapað getur fólki og fyrirtækjum í landinu lægra orkuverð.
Er þessi málflutningur fyrrum forustumanna Alþfl. trúverðugur? Nei. Hann er tækifærismennska af verstu gerð og hefur þann eina tilgang að skapa ósætti í samfélaginu, átök og togstreitu milli fólks og landshluta. Öll umræða um umhverfismál, sérstaklega í sambandi við nýtingu miðhálendisins og náttúruvernd, hefur aukist síðustu missirin. Það er af hinu góða. Jafnframt hafa talsmenn byggða þar sem byggð og atvinnulíf á í vök að verjast bent á hve mikilvægt sé að nýta orkuna til atvinnuuppbyggingar. Ég taldi því nauðsynlegt að efna til faglegrar og málefnalegrar umfjöllunar um nýtingu orkulindanna og áhrif hennar á hið náttúrulega umhverfi en jafnframt um áhrif nýtingarinnar á efnahag þjóðarinnar, atvinnu og byggðaþróun. Því er farin af staða vinna við stefnumótun um rammaáætlun um nýtingu vatnsafls og jarðvarma til langs tíma. Þess er vænst að sú vinna geti stuðlað að almennri sátt í samfélaginu um sambýli manns og náttúru við nýtingu auðlindanna. Að þessu starfi kemur fjölmenn sveit fagmanna hvaðanæva að af landinu, frá hagsmunahópum á sviði umhverfisverndar og atvinnulífs.
Virkjun Jökulsár í Fljótsdal fellur utan þessa starfs af þeirri ástæðu að Alþingi hafði áður veitt Landsvirkjun rétt til að virkja þar og sá réttur verður ekki tekinn af fyrirtækinu nema með lögum frá Alþingi. Til að reyna að skapa sátt í samfélaginu um þau virkjanaáform og til að kanna ótvírætt hver vilji Alþingis er til þessara framkvæmda mun ég um leið og skýrslan um mat á umhverfisáhrifum Fljótsdalsvirkjunar er tilbúin leggja fram á Alþingi till. til þál. um framhald framkvæmda við Fljótsdalsvirkjun. Sú tillaga mun byggja á skýrslunni um mat á umhverfisáhrifum.
Það er á fleiri sviðum sem málstaður stjórnarandstöðunnar er ekki trúverðugur. Í bankamálum hafa einstakir þingmenn stjórnarandstöðunnar barist gegn öllum breytingum. Gerðar hafa verið einhverjar róttækustu skipulagsbreytingar á íslenskum fjármagnsmarkaði sem nokkru sinni hefur verið ráðist í. Fjárfestingarlánasjóðir atvinnulífsins voru sameinaðir í Fjárfestingarbanka atvinnulífsins í mikilli andstöðu við stjórnarandstöðuna. Ríkisviðskiptabönkum var breytt í hlutafélag og tugþúsundir Íslendinga eignuðust hlut í bönkunum, allt í harðri andstöðu við stjórnarandstöðuna á Alþingi. Nú eru þessar eignir þjóðarinnar tugmilljarða króna virði, eignir eins og Fjárfestingarbanki atvinnulífsins, sem metinn er á um 20 milljarða kr. í dag, var að mati stjórnarandstöðunnar lítils virði og því væri rétt að gefa hann bönkunum og setja hann inn í þá hít sem þar var.
Undirstaða samhjálpar og velferðar fólksins í landinu er öflugt atvinnulíf og blómlegar byggðir. Með áframhaldandi skynsamlegri hagstjórn og markvissri og skipulagðri stefnu í atvinnumálum og enn frekari hagræðingu í bankakerfinu, sem leiðir til lægri vaxta og minni kostnaðar fyrir fólk og fyrirtæki, tekst okkur að tryggja stöðu okkar í fremstu röð þjóða heims. Þannig viðhöldum við stöðugleika, höldum áfram að greiða niður skuldir ríkisins, aukum kaupmátt og sköpum svigrúm til lífskjarajöfnunar og berjumst fyrir mörgum mikilvægum verkefnum sem nú blasa við í íslensku samfélagi. Þar má nefna baráttuna gegn fíkniefnum og sölumönnum dauðans sem nú er hafin. Baráttuna fyrir blómlegri byggðum þar sem öflugt og fjölbreytt atvinnu- og menningarlíf og aðgangur að góðri menntun og velferðarþjónustu ásamt jafnari orkukostnaði verði höfð að leiðarljósi. Baráttuna fyrir að skapa þjóðarsátt um skynsamlega nýtingu orkulinda landsins og um byggð í landinu öllu. Baráttuna fyrir réttlátari tekjuskiptingu til að styrkja fjölskylduna sem hornstein samfélagsins og treysta samheldni hennar og velferð. Mikilvægur liður í því er að draga úr tekjutengingum í barnabótakerfinu en stjórnarsáttmáli ríkisstjórnarinnar gerir ráð fyrir því að það verði gert með útgáfu sérstaks barnakorts. Slíkar breytingar verða gerðar samhliða breytingum á skattalögum og þær aðgerðir verða miðaðar við að þær ýti ekki undir þenslu í hagkerfinu, og það vonast ég til að stjórnarandstaðan geti verið sammála um.
Herra forseti. Verkefnin sem við Alþingi blasa nú í upphafi nýs kjörtímabils eru mörg og stór. Framsóknarflokkurinn hefur ávallt verið reiðubúinn til að takast á við erfið og mikilvæg úrlausnarefni. Við munum ekki skorast undan því á nýrri öld heldur leitast við að ná sátt um verkefni framtíðarinnar.
