Ferill 129. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
127. löggjafarþing 2001–2002.
Þskj. 319 — 129. mál.
Svar
fjármálaráðherra við fyrirspurn Jóhönnu Sigurðardóttur um skattgreiðslur fyrirtækja og einstaklinga.
1. Hvernig hefur tekjuskattshlutfall félaga breyst hér á landi samanborið við önnur ríki OECD á síðasta áratug?
Í eftirfarandi töflu kemur fram hvernig tekjuskattshlutfall félaga hefur breyst síðastliðinn áratug í helstu aðildarríkjum OECD, eða frá árinu 1989 til 2001. Rétt er að hafa þann fyrirvara við þennan samanburð að skatthlutfallið eitt og sér segir ekki alla söguna um skattbyrði af viðkomandi skatti.
Tekjuskattshlutfall fyrirtækja í nokkrum OECD-löndum.
1989, % | 2001, % | |
Kanada | 43 | 42 |
Japan | 59 | 42 |
Ítalía | 46 | 40 |
Belgía | 43 | 40 |
Bandaríkin | 34 | 40 |
Þýskaland | 56 | 39 |
Lúxemborg | 34 | 38 |
Frakkland | 39 | 35 |
Portúgal | 40 | 35 |
Holland | 40 | 35 |
Spánn | 35 | 35 |
Ástralía | 39 | 34 |
Austurríki | 30 | 34 |
Nýja Sjáland | 33 | 33 |
Danmörk | 50 | 30 |
Ísland | 50 | 30 |
Bretland | 35 | 30 |
Svíþjóð | 52 | 28 |
Noregur | 51 | 28 |
Finnland | 50 | 28 |
Sviss | 10 | 25 |
Írland | 43 | 20 |
2. Hvert er heildartekjuskattshlutfall á rekstrarhagnað félaga, þ.e. tekjuskattur félags að viðbættum skatti á eigandann við úttekt á arði, hér á landi og samanborið við önnur ríki OECD?
Efnahags- og framfarastofnunin í París (OECD) safnar reglubundið saman upplýsingum um skattareglur og skattaviðmiðanir í aðildarríkjunum. Í eftirfarandi töflu kemur fram hvernig einstök ríki skattleggja rekstrarhagnað félaga annars vegar og arðgreiðslur hins vegar miðað við tekjuárið 2000. Þessar tölur einar og sér sýna þó sjaldnast samanlagða raunskattlagningu félags og eigenda þess þar sem í gildi eru mjög mismunandi reglur um frádráttarbærni arðs, ýmist í hendi félagsins eða eigandans. Þeim er því einungis ætlað að gefa almenna mynd af skattlagningu hagnaðar, en engar nýlegar rannsóknir liggja fyrir um eiginlega raunskattlagningu hagnaðar svo vitað sé.
Skattlagning hagnaðar í helstu aðildarríkjum OECD.
Tekjuskattur lögaðila, % | Skattlagning arðgreiðslna, % | |
Austurríki | 34 | 25 |
Ástralía | 34 | 36 |
Bandaríkin | 40 | 40 |
Belgía | 40 | 15 |
Bretland | 30 | 33 |
Danmörk | 30 | 25 |
Finnland | 28 | 29 |
Frakkland | 35 | 33 |
Holland | 35 | 25 |
Írland | 20 | 24 |
Ísland | 30 | 10 |
Ítalía | 40 | 13 |
Japan | 42 | 35 |
Kanada | 42 | 22 |
Lúxemborg | 38 | 25 |
Noregur | 28 | 28 |
Nýja Sjáland | 33 | 33 |
Portúgal | 35 | 25 |
Spánn | 35 | 29 |
Sviss | 25 | 35 |
Svíþjóð | 28 | 20 |
Þýskaland | 39 | 48 |
Heimild: OECD og KPMG. |
3. Hve mörg fyrirtæki greiða tekjuskatt hér á landi, hvernig skiptast þau eftir atvinnugreinum og skattumdæmum árin 1999–2001 og hver er tekjuskattur fyrirtækja þessi ár sem hlutfall af þjóðarframleiðslu?
Í eftirfarandi töflu frá embætti ríkisskattstjóra koma fram upplýsingar um fjölda þeirra fyrirtækja (einstaklingsrekstur ekki meðtalinn) sem greiða tekjuskatt, tekjuskattsgreiðslur og skiptingu þeirra eftir skattumdæmum, enn fremur um heildarfjölda skattskyldra lögaðila. Hins vegar liggja ekki fyrir upplýsingar um skiptingu þeirra eftir atvinnugreinum, en í skýrslu nefndar um verðbólgureikningsskil er að finna töflur sem gefa allgóða hugmynd um þessa skiptingu fyrir rekstrarárin 1998 og 1999. Þessi skýrsla birtist í heild sinni sem fylgiskjal I með frumvarpi til laga um breytingar á lögum um tekjuskatt og eignarskatt o.fl. sem nú liggur fyrir Alþingi (þskj. 114, 114. mál).
Tekjuskattur lögaðila 1999–2001.
Skattumdæmi | ||||||||||
Miðað við framtalsár | Reykja- vík |
Reykja- nes |
Vestur- land |
Vest- firðir |
Norður- land vestra |
Norður- land eystra |
Austur- land |
Suður- land |
Vest- manna- eyjar |
Landið allt |
1999 | ||||||||||
Tekjuskattur, millj. kr. | 6.778 | 1.828 | 151 | 109 | 74 | 400 | 105 | 203 | 61 | 9.709 |
Fjöldi tekjuskattsgreiðenda | 3.235 | 1.321 | 207 | 196 | 129 | 450 | 156 | 238 | 72 | 6.004 |
Fjöldi skattskyldra lögaðila | 7.167 | 2.950 | 626 | 513 | 395 | 1.082 | 578 | 671 | 204 | 14.186 |
2000 | ||||||||||
Tekjuskattur, millj. kr. | 7.417 | 1.757 | 148 | 101 | 102 | 387 | 115 | 256 | 35 | 10.318 |
Fjöldi tekjuskattsgreiðenda | 3.867 | 1.523 | 217 | 225 | 135 | 513 | 139 | 332 | 80 | 7.031 |
Fjöldi skattskyldra lögaðila | 7.961 | 3.347 | 673 | 549 | 428 | 1.146 | 748 | 623 | 214 | 15.689 |
2001 | ||||||||||
Tekjuskattur, millj. kr. | 6.225 | 1.730 | 153 | 133 | 108 | 343 | 99 | 322 | 28 | 9.140 |
Fjöldi tekjuskattsgreiðenda | 4.015 | 1.691 | 266 | 216 | 156 | 581 | 169 | 363 | 79 | 7.536 |
Fjöldi skattskyldra lögaðila | 8.582 | 3.830 | 732 | 594 | 471 | 1.227 | 647 | 816 | 234 | 17.133 |
Heimild: RSK. |
Eftirfarandi tafla sýnir tekjuskatt fyrirtækja sem hlutfall af þjóðarframleiðslu fyrir árin 1991–2000, en í fylgiskjali er að finna upplýsingar um opinber gjöld lögaðila 1991–2000.
Tekjuskattur lögaðila sem hlutfall af landsframleiðslu 1991–2000.
Ár | Tekjuskattur lögaðila | Landsframleiðsla | Hlutfall, % |
1991 | 3.970 | 368.475 | 1,1 |
1992 | 4.209 | 399.248 | 1,1 |
1993 | 3.934 | 400.417 | 1,0 |
1994 | 4.249 | 412.039 | 1,0 |
1995 | 5.133 | 438.822 | 1,2 |
1996 | 5.195 | 451.372 | 1,2 |
1997 | 6.076 | 483.965 | 1,3 |
1998 | 7.592 | 524.136 | 1,4 |
1999 | 9.709 | 579.286 | 1,7 |
2000 | 10.318 | 623.419 | 1,7 |
4. Hverjar eru skattgreiðslur fyrirtækja annars vegar og einstaklinga hins vegar á árunum 1999–2001:
a. sem hlutfall af heildarsköttum,
b. sem hlutfall af þjóðarframleiðslu?
Óskað er einnig eftir samanburði á þessum efnisþáttum við skattlagningu einstaklinga og fyrirtækja innan annarra ríkja OECD.
5. Hvert er hlutfall heildarskattlagningar á tekjur af atvinnurekstri annars vegar og laun hins vegar hér á landi og samanborið við önnur ríki OECD á árunum 1997–2001?
Eftirfarandi tafla sýnir áætlaða skiptingu skattgreiðslna milli fyrirtækja og einstaklinga á tímabilinu 1999–2001, sem og hlutfall þeirra af þjóðarframleiðslu. Síðan kemur tafla sem sýnir hlutfallslega sundurliðun á skatttekjum hins opinbera fyrir OECD-löndin í heild árið 1998 þar sem ekki liggur fyrir nýrra uppgjör frá stofnuninni.
Skipting á skattgreiðslum milli fyrirtækja og einstaklinga 1999–2001.
1999 | 2000 | 2001 | |||
Skattgreiðslur einstaklinga sem % af skatttekjum | 83,0 | 82,6 | 83,0 | ||
Skattgreiðslur fyrirtækja sem % af skatttekjum | 17,0 | 17,4 | 17,0 | ||
Skattgreiðslur einstaklinga sem % af VLF | 25,0 | 24,6 | 23,7 | ||
Skattgreiðslur fyrirtækja sem % af VLF | 5,1 | 5,2 | 4,9 |
Sambærileg sundurliðun á skiptingu skatta fyrir önnur OECD-lönd liggur ekki fyrir en næsta tafla sýnir sundurliðun á skatttekjum hins opinbera fyrir OECD-löndin í heild árið 1998. Mikilvægt er að gera greinarmun á tekjum hins opinbera í heild og skatttekjum ríkissjóðs þar sem hlutur sveitarfélaga getur verið mismunandi eftir löndum.
Hlutfallsleg skipting skatttekna hins opinbera í OECD-löndum 1998.
Tekjuskattur einstaklinga | Tekjuskattur lögaðila | Tryggingargjald og aðrir launaskattar | Eignarskattar | Skattar á vöru og þjónustu | |
Austurríki | 22,5 | 4,8 | 40,3 | 1,3 | 27,9 |
Ástralía | 43,3 | 15,2 | 6,6 | 9,5 | 25,5 |
Bandaríkin | 40,5 | 9,0 | 23,7 | 10,6 | 16,2 |
Belgía | 30,7 | 8,5 | 31,5 | 3,2 | 24,9 |
Bretland | 27,5 | 11,0 | 17,6 | 10,7 | 32,6 |
Danmörk | 51,6 | 5,6 | 3,9 | 3,6 | 33,2 |
Finnland | 32,3 | 9,0 | 25,2 | 2,4 | 30,7 |
Frakkland | 17,4 | 59,0 | 39,5 | 7,3 | 26,6 |
Grikkland | 13,2 | 6,4 | 32,3 | 3,8 | 41,0 |
Holland | 15,2 | 10,6 | 39,9 | 4,9 | 27,7 |
Írland | 30,9 | 10,7 | 13,8 | 5,2 | 38,7 |
Ísland | 35,2 | 3,4 | 8,3 | 7,1 | 45,9 |
Ítalía | 25,0 | 7,0 | 29,5 | 4,8 | 27,4 |
Japan | 18,8 | 13,3 | 38,4 | 10,5 | 18,8 |
Kanada | 38,5 | 10,0 | 15,8 | 10,4 | 24,7 |
Kórea | 20,1 | 12,2 | 11,4 | 11,4 | 40,5 |
Lúxemborg | 18,8 | 19,7 | 25,6 | 8,4 | 26,1 |
Mexíkó | 29,5 | 18,0 | 51,3 | ||
Noregur | 27,3 | 9,7 | 23,3 | 2,4 | 37,2 |
Nýja Sjáland | 41,8 | 10,9 | 0,9 | 5,7 | 36,0 |
Portúgal | 17,1 | 11,6 | 25,5 | 2,9 | 41,3 |
Pólland | 22,0 | 7,5 | 33,1 | 3,0 | 34,4 |
Spánn | 20,8 | 7,3 | 35,2 | 6,0 | 29,4 |
Sviss | 31,8 | 6,0 | 35,7 | 8,3 | 18,2 |
Svíþjóð | 35,0 | 5,7 | 33,5 | 3,7 | 21,6 |
Tékkland | 13,6 | 9,7 | 44,1 | 1,5 | 31,0 |
Tyrkland | 27,0 | 5,8 | 14,3 | 2,8 | 35,7 |
Ungverjaland | 16,8 | 5,6 | 36,2 | 1,6 | 39,0 |
Þýskaland | 25,0 | 4,4 | 40,4 | 2,4 | 27,4 |
OECD í heild | 27,1 | 8,9 | 25,6 | 5,4 | 31,3 |
ESB | 25,6 | 8,7 | 28,9 | 4,7 | 30,2 |
Fylgiskjal.
Opinber gjöld lögaðila 1991–2000, millj. kr.
1991* | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | |
Tekjuskattur | 3.970 | 4.209 | 3.934 | 4.249 | 5.133 | 5.195 | 6.076 | 7.592 | 9.709 | 10.318 |
Fjármagnstekjuskattur** | - | - | - | - | - | - | - | 65 | 40 | 1.160 |
Eignarskattar alls | 1.366 | 1.363 | 1.344 | 1.455 | 1.614 | 1.727 | 1.959 | 2.087 | 2.149 | 2.454 |
þar af almennur eignarskattur | 1.130 |
1.128 |
1.113 |
1.204 |
1.335 |
1.429 |
1.622 |
1.727 |
1.779 |
2.031 |
þar af sérstakur eignarskattur | 236 |
235 |
232 |
251 |
278 |
298 |
338 |
360 |
371 |
423 |
Iðnlánasjóðs- og iðnaðarmálagjald*** | 212 |
228 |
200 |
212 |
233 |
232 |
276 |
118 |
175 |
181 |
Markaðsgjald/útflutningsráðsgjald**** | 86 | 95 | 81 | 152 | 139 | 125 | 109 | 118 | 0 | - |
Markaðsgjald | 0 | 0 | 152 | 139 | 125 | 109 | 118 | 0 | ||
Útflutningsráðsgjald | 86 | 95 | 81 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Tryggingagjald | 0 | 7.826 | 8.222 | 8.419 | 9.320 | 9.882 | 11.906 | 12.575 | 14.681 | 16.392 |
þar af staðgreiðsla | 0 | 7.824 | 8.215 | 8.416 | 9.319 | 9.880 | 11.900 | 12.575 | 14.681 | 16.391 |
þar af gjaldfallið 1. ágúst | 0 | 2 | 7 | 3 | 1 | 2 | 6 | 0 | 0 | 1 |
Rekstrargjald | ||||||||||
Aðstöðugjald | 4.201 | 4.482 | 4.166 | - | - | - | - | - | - | - |
Búnaðargjald | 0 | 33 | 106 | |||||||
Þróunarsjóðsgjald | 0 | 0 | 0 | 73 | 63 | |||||
Skattur á skrifstofu- og verslunarhúsnæði | 417 | 369 | 398 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Kirkjugarðsgjald | 63 | 68 | 63 | |||||||
Önnur gjöld***** | 480 | 437 | 461 | 0 | 73 | 63 | - | - | - | - |
Samtals | 10.315 | 18.641 | 18.408 | 14.487 | 16.510 | 17.223 | 20.327 | 22.555 | 26.787 | 30.612 |
Alls | 26.754 | 30.506 | ||||||||
* Tryggingagjald var tekið upp árið 1992 og kom það í staðinn fyrir ýmis önnur gjöld, svo sem launaskatt. Þar sem launaskattur er ekki innifalinn í álagningartölum fyrir árið 1991 er heildarálagning ekki sambærileg milli áranna 1991 og 1992. | ||||||||||
** Greiddur af lögaðilum sem undanþegnir eru tekjuskatti og eignarskatti, sbr. lög nr. 75/1981. | ||||||||||
*** Iðnlánasjóðsgjald var lagt niður við álagningu 1998. | ||||||||||
**** Markaðsgjald er nú lagt á með tryggingagjaldi. | ||||||||||
***** Önnur gjöld eru skattur á skrifstofu- og verslunarhúsnæði, kirkjugarðsgjald og þróunarsjóðsgjald. | ||||||||||
Heimild: RSK. |