130. löggjafarþing 2003–2004.
Þskj. 88 — 88. mál.
Frumvarp til laga
um breyting á lögum nr. 90/2003, um tekjuskatt og eignarskatt.
(Lagt fyrir Alþingi á 130. löggjafarþingi 2003–2004.)
1. gr.
Í stað orðanna „hagnaður af sölu“ í 3. mgr. 19. gr. laganna kemur: kaupverð.2. gr.
3. gr.
a. Í stað „91.049“ í 2. mgr. kemur: 93.325.
b. 3. málsl. 3. mgr. fellur brott.
4. gr.
a. Í stað „321.900“ í 1. mgr. A-liðar kemur: 329.948.
b. Í stað „728“ í 1. málsl. 4. mgr. B-liðar kemur: 746.
5. gr.
a. Í stað „35.422“ í 3. mgr. A-liðar kemur: 36.308.
b. Í stað „120.248“, „143.135“, „200.282“, „205.448“, „1.408.916“ og „704.459“ í 4. mgr. A-liðar kemur: 123.254, 146.713, 205.288, 210.584, 1.444.139, og: 722.070.
c. 1. málsl. 7. mgr. A-liðar orðast svo: Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. þessa stafliðar má ákvarða barnabætur með börnum sem ekki eru heimilisföst hér á landi en eru á framfæri ríkisborgara hins Evrópska efnahagssvæðis, enda séu framfærandi og barnið tryggð á grundvelli 9. gr. b eða 9. gr. c laga nr. 117/1993, um almannatryggingar, ásamt síðari breytingum.
d. Í stað „7%“ í 1. málsl. 3. mgr. B-liðar kemur: 5,5%.
e. Í stað „468.655“, „615.244“ og „761.832“ í 3. málsl. 3. mgr. B-liðar kemur: 480.371, 630.626, og: 780.878.
f. Í stað „3.525.022“, „5.843.331“, „160.588“, „206.528“, „265.567“ og „593“ í 4. mgr. B-liðar kemur: 3.613.148, 5.989.414, 164.603, 211.691, 272.206, og: 600.
6. gr.
a. 1. málsl. 1. mgr. orðast svo: Tekjuskattur lögaðila skv. 1. og 2. tölul. 1. mgr. 2. gr. skal vera 18% af tekjuskattsstofni, sbr. 2. tölul. 61. gr.
b. 2. málsl. 1. mgr. fellur brott.
c. 2. mgr. orðast svo:
Tekjuskattur annarra lögaðila, sbr. 3., 4. og 5. tölul. 1. mgr. 2. gr., skal vera 26% af tekjuskattsstofni, sbr. 2. tölul. 61. gr.
7. gr.
Í stað „1.401.117“ og „2.802.235“ í 77. gr. laganna kemur: 1.436.145, og: 2.872.290.
8. gr.
9. gr.
a. Í stað „4.720.000“ í 1. og 2. málsl. 2. mgr. og 1. og 2. málsl. 3. mgr. kemur: 4.838.000.
b. 4. mgr. fellur brott.
10. gr.
Ríkisskattstjóra er heimilt að víkja frá ákvæðum 1.–4. mgr. um framtals- og skattlagningarstað og ákveða annan framtals- eða skattlagningarstað þegar skattaðilar hafa flust á milli skattumdæma, eða þegar skattskyldir aðilar skv. I. kafla laga þessara hafa með höndum sameiginlegan rekstur, eða ákvörðun launa er með þeim hætti sem um getur í 58. gr.
11. gr.
12. gr.
Á tekjuskattsstofn manna vegna tekna á árunum 2004 og 2005 skal á árunum 2005 og 2006 leggja sérstakan tekjuskatt eins og nánar greinir í ákvæði þessu.
Á tekjuskattsstofn einstaklinga umfram 4.191.686 kr. eða tekjuskattsstofn hjóna umfram 8.383.372 kr. skal reikna sérstakan tekjuskatt. Sérstakur tekjuskattur vegna tekna ársins 2004 skal vera 4% en vegna tekna ársins 2005 skal sérstakur tekjuskattur vera 2%.
Ef hjón hafa bæði tekjuskattsstofn umfram 4.191.686 kr. reiknast þeim sinn hlutinn hvoru hins sérstaka tekjuskatts. Sé tekjuskattsstofn annars hjóna lægri en 4.191.686 kr. reiknast hinu hjóna allur sérstaki tekjuskatturinn.
Sérstakur tekjuskattur samkvæmt ákvæði þessu skal ekki innheimtur með staðgreiðslu opinberra gjalda.
Fyrirframgreiðsla upp í væntanlega álagningu sérstaks tekjuskatts árin 2005 og 2006 skal fara fram með fimm jöfnum mánaðarlegum greiðslum mánuðina ágúst til desember árin 2004 og 2005. Fyrirframgreiðslan árið 2004 skal vera 4% af tekjuskattsstofni samkvæmt skattframtali ársins 2004 vegna tekna á árinu 2003 umfram 4.191.686 kr. hjá einstaklingi og umfram 8.383.372 kr. hjá hjónum. Fyrirframgreiðslan árið 2005 skal vera 2% af tekjuskattsstofni samkvæmt skattframtali ársins 2005 vegna tekna á árinu 2004 umfram 4.191.686 kr. hjá einstaklingi og umfram 8.383.372 kr. hjá hjónum.
Gjalddagar fyrirframgreiðslu skv. 5. mgr. skulu vera fyrstu dagar mánaðanna ágúst til og með desember hvert ár. Ráðherra er heimilt að setja í reglugerð nánari ákvæði um framkvæmd fyrirframgreiðslunnar.
Heimilt er gjaldanda að sækja um lækkun fyrirframgreiðslu sem honum hefur verið gert að greiða skv. 5. mgr. Umsókn um slíka lækkun skal senda skattstjóra sem úrskurðar um lækkun greiðsluskyldunnar. Ákvörðun skattstjóra er kæranleg til ríkisskattstjóra innan 30 daga frá dagsetningu úrskurðar skattstjóra. Ríkisskattstjóri skal kveða upp úrskurð sinn innan 15 daga frá því að kæra barst honum og skal úrskurður hans vera endanleg úrlausn málsins á stjórnsýslustigi.
Skattstjóri skal að jafnaði ekki taka til greina umsókn gjaldanda nema hann geti sýnt fram á að veruleg tekjulækkun hafi orðið hjá honum milli ára. Ríkisskattstjóra er heimilt að setja nánari reglur um þetta atriði.
Nú kemur í ljós við álagningu á sérstökum tekjuskatti að fyrirframgreiðsla samkvæmt þessu ákvæði hefur verið of há og skal þá bæta 2,5% álagi við mismuninn.
Um sérstakan tekjuskatt samkvæmt ákvæði til bráðabirgða skulu ákvæði VIII.–XIII. kafla laganna gilda eftir því sem við á.
13. gr.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Í þeim breytingum sem samþykktar voru á lögum nr. 75/1981, um tekjuskatt og eignarskatt (nú lög nr. 90/2003), í lok árs 2001 vegna afnáms verðbólgureikningsskila virðast hafa orðið mistök við textagerð ákvæðisins. Hér er lagt til að orðalag ákvæðisins verði lagfært þannig aðákvæðið nái upphaflegum tilgangi sínum þ.e. að kaupverðið verði lagt til grundvallar útreikningi á hagnaði.
Um 2. gr.
Vorið 1999 voru samþykkt á Alþingi sérstök lög um alþjóðleg viðskiptafélög, nr. 31/1999, en þau lög eru á ábyrgðarsviði viðskiptaráðherra. Jafnhliða var einstökum ákvæðum í tekju- og eignarskattslögunum breytt í samræmi við ákvæði fyrrgreindra laga. Þannig greiða alþjóðleg viðskiptafélög aðeins 5% tekjuskatt, auk þess að vera undanþegin eignarsköttum. Á móti vegur að skattlagning arðs sem greiddur er til innlendra aðila er þyngri en almennt gerist. Yfirlýstur tilgangur umræddra laga var að efla erlenda fjárfestingu hér á landi.
Frá því að lögin voru sett hafa aðeins 14 fyrirtæki fengið leyfi til að starfa sem alþjóðleg viðskiptafélög. Þar af eru einungis 6 með einhverja starfsemi í dag. Af þessu sést að þær vonir sem bundnar voru við umrædd lög og áhrif þeirra á íslenskt atvinnulíf hafa ekki gengið eftir. Þá hefur skattalegu umhverfi íslenskra fyrirtækja verið gjörbylt frá árinu 1999. Með þeirri miklu lækkun sem samþykkt var árið 2001 á tekju- og eignarsköttum fyrirtækja má segja að stigið hafi verið stórt skref í þá átt að gera lögin um alþjóðlegu viðskiptafélögin óþörf.
Í frumvarpi þessu er því mælt fyrir um brottfall þeirra ákvæða sem sett voru í tengslum við setningu laga nr. 31/1999, um alþjóðleg viðskiptafélög. Viðskiptaráðherra mun jafnframt leggja fram frumvarp um afnám laganna um alþjóðleg viðskiptafélög þar sem lagt er til að nýjum fyrirtækjum verði ekki veitt leyfi til að starfa sem alþjóðleg viðskiptafélög frá og með næstu áramótum. Nauðsynlegt þykir þó að veita þeim fyrirtækjum sem þegar eru starfandi sem alþjóðleg viðskiptafélög ákveðinn aðlögunartíma til að breyta rekstri sínum. Því er lagt til að sú breyting sem hér um ræðir komi ekki til framkvæmda fyrr en í ársbyrjun 2008, sbr. 13. gr. frumvarpsins.
Um 3. gr.
Í b-lið er fellt brott ákvæði sem varðar alþjóðleg viðskiptafélög. Um nánari skýringar er vísað til athugasemda við 2. gr. í frumvarpi þessu.
Um 4. gr.
Um 5. gr.
Í c-lið er lögð til breyting sem lýtur að ákvörðun barnabóta. Er breytingin lögð til vegna þess ósamræmis sem gætir í skilyrðum til greiðslu barnabóta samkvæmt íslenskum lögum og ákvæðum reglugerðar EBE nr. 1408/71, um beitingu almannatryggingareglna gagnvart launþegum, sjálfstætt starfandi einstaklingum og aðstandendum þeirra, sem flytjast á milli aðildarríkja. Með þeirri breytingu sem hér er lögð til er ekki lengur skilyrði að framfærandi barns sé skattskyldur hér á landi skv. 1. gr. laganna eins og verið hefur, heldur er meginskilyrðið að framfærandi og barnið séu tryggð á grundvelli 9. gr. b eða 9. gr. c laga nr. 117/1993, um almannatryggingar.
Í d-lið er lögð til lækkun á hlutfalli vaxtagjalda af skuldum til útreiknings á vaxtabótum úr 7% í 5,5%. Rökin fyrir breytingunni eru þau að frá því að núverandi viðmiðunarmörk voru sett hafa raunvextir langtímalána lækkað umtalsvert. Þegar ákveðið var að taka viðmiðunina upp árið 1993 voru raunvextir af húsbréfum 6% og af lánum lífeyrissjóða 7%. Frá þeim tíma hafa vextir lækkað umtalsvert og nú eru húsbréfavextir 5% og vextir af lánum lífeyrissjóða um 5,5- 6%. Í ljósi þessarar þróunar er eðlilegt að ofangreint hlutfall breytist í samræmi við langtímavexti af íbúðalánum og þar með verði dregið úr hvata til frekari skuldsetningar hjá þeim sem eru að fjárfesta í eigin húsnæði.
Um 6. gr.
Ákvæði b-liðar tengist afnámi laga um alþjóðleg viðskiptafélög. Um nánari skýringar er vísað til athugasemda við 2. gr. í frumvarpi þessu.
Um 7. og 8. gr.
Um 9. gr.
Breyting undir b-lið lýtur að alþjóðlegum viðskiptafélögum. Um nánari skýringar er vísað til athugasemda við 2. gr. í frumvarpi þessu.
Um 10. gr.
Um 11. gr.
Um 12. gr.
Um 13. gr.
Fylgiskjal.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breyting á lögum nr. 90/2003,
um tekjuskatt og eignarskatt.