Ferill 475. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
144. löggjafarþing 2014–2015.
Þingskjal 821 — 475. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á almennum hegningarlögum, nr. 19/1940,
með síðari breytingum (guðlast).
Flm.: Helgi Hrafn Gunnarsson, Jón Þór Ólafsson, Birgitta Jónsdóttir.
1. gr.
125. gr. laganna fellur brott.2. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.Greinargerð.
125. gr. almennra hegningarlaga er svohljóðandi: „Hver, sem opinberlega dregur dár að eða smánar trúarkenningar eða guðsdýrkun löglegs trúarbragðafélags, sem er hér á landi, skal sæta sektum eða fangelsi allt að 3 mánuðum. Mál skal ekki höfða, nema að fyrirlagi saksóknara.“
Með þessu frumvarpi er lagt til að ákvæðið verði afnumið. Fólk hefur ólíka sýn á lífið og því er viðbúið að tjáning sem einn telur eðlilega telji annar móðgandi. Sem betur fer eru upplifanir fólks af lífinu og tilverunni afskaplega ólíkar. Því er með öllu óraunhæft að ætla mannlegum hugsunum, tilfinningum og skoðunum að rúmast alltaf innan ramma svokallaðs almenns velsæmis.
Því hefur verið haldið fram að óþarfi sé að hafa áhyggjur af þeirri lagagrein sem hér er lagt til að felld verði brott þar sem kæruheimildin sé afar sjaldan notuð og lagagreinin því í rauninni dauður lagabókstafur:
– Í fyrsta lagi gengur sú röksemdafærsla út frá því sem gefnu að lagagreinin sé óréttmæt.
– Í öðru lagi hefur almenningur rétt á því að geta kynnt sér hegningarlög og áttað sig með einhverjum hætti á því hvaða takmarkana sé ætlast til á hegðun manna og tjáningu. Því geta lögin haft hamlandi áhrif á samfélagið án þess að komi til kasta dómstóla.
– Í þriðja lagi geta ráðamenn Íslands ekki fordæmt beitingu sambærilegra lagagreina í ófrjálsari löndum meðan þær er einnig að finna í refsilöggjöf hérlendis.
Nýverið var gerð mannskæð árás á ritstjórn tímaritsins Charlie Hebdo í París og er talið að tilefni árásarinnar sé m.a. það að útgáfan hefur birt teikningar af Múhameð spámanni.
Slíkar árásir á fólk vegna tjáningar eru því miður ekki nýlunda og lýðræðissamfélög verða að svara slíkum árásum með þeim skýru skilaboðum að tjáningarfrelsið muni aldrei lúta fyrir manndrápum, ofbeldi eða hótunum. Meðal annars af þeirri ástæðu leggja flutningsmenn frumvarpsins til að Alþingi leggi sitt af mörkum við að koma þeim skilaboðum á framfæri með því að gera frumvarp þetta að lögum.
Íslensk löggjöf hefur oft verið gagnrýnd fyrir ýmsa vankanta af alþjóðastofnunum, m.a. þann að dæma má fangelsisrefsingu fyrir ólögmæta tjáningu, þar á meðal guðlast. Fjölmargt fleira þarf að bæta til þess að sú gagnrýni heyri sögunni til en hér er lagt til að einn augljósasti smánarbletturinn á almennum hegningarlögum verði afmáður.
