Ferill 4. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
152. löggjafarþing 2021–2022.
Þingskjal 226 — 4. mál.
2. umræða.
Nefndarálit
um frumvarp til laga um breytingu á ýmsum lögum um skatta og gjöld (gjalddagar, refsinæmi o.fl.).
Frá meiri hluta efnahags- og viðskiptanefndar.
Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Ingvar J. Rögnvaldsson, Theodóru Emilsdóttur og Jóhönnu Láru Guðbrandsdóttur frá Skattinum og Hlyn Ingason, Steinar Örn Steinarsson, Guðlaugu Maríu Valdemarsdóttir, Guðrúnu Ingu Torfadóttur, Írisi Hannah Atladóttur og Benedikt Axel Ágústsson frá fjármála- og efnahagsráðuneyti.
Umsagnir bárust frá Hagsmunasamtökum heimilanna og Skattinum auk minnisblaðs frá fjármála- og efnahagsráðuneyti.
Umfjöllun nefndarinnar.
Samhliða umfjöllun nefndarinnar um frumvarpið fjallaði nefndin um frumvarp til laga um breytingu á ýmsum lögum vegna fjárlaga fyrir árið 2022 (3. mál). Efnisatriði frumvarpanna skarast að vissu leyti þar sem lagðar eru til breytingar á ýmsum lögum á sviði skatta og gjalda í báðum frumvörpum.
Í umsögn Hagsmunasamtaka heimilanna kemur fram að þegar meiri reynsla verður komin á framkvæmd laga um félög til almannaheilla, nr. 110/2021, laga um skráningarskyldu félaga til almannaheilla með starfsemi yfir landamæri, nr. 119/2019, og ákvæða laga um tekjuskatt, nr. 90/2003, sem kveða á um skattalegar ívilnanir í rekstrarumhverfi félaga til almannaheilla verði hugað að frekari samræmingu og einföldun fyrirkomulags við skráningu samtaka og félaga sem starfa til almannaheilla. Meiri hlutinn tekur undir þau sjónarmið. Í minnisblaði ráðuneytisins til nefndarinnar kemur fram að ráðuneytið sé jákvætt fyrir slíkri endurskoðun. Hvetur meiri hlutinn til þess að hún fari fram með það að leiðarljósi að einfalda og bæta regluverkið sem um félögin gildir.
Breytingartillögur meiri hlutans.
Almannaheillaskrá (1. gr.).
Með c-lið 1. gr. frumvarpsins eru lagðar til breytingar á 9. tölul. 4. gr. laga um tekjuskatt þar sem kveðið er á um skilyrði fyrir skráningu lögaðila í almannaheillaskrá, m.a. þannig að við skilyrðin bætist krafa um að ársreikningi hafi verið skilað til ríkisskattstjóra og að ekki sé um vanskil á sköttum, gjöldum eða skýrslum að ræða. Í minnisblaði ráðuneytisins til nefndarinnar eru lagðar til frekari breytingar, m.a. með vísan til erindis þar að lútandi frá Skattinum. Þar segir m.a. að rétt væri að bæta við ákvæðið því skilyrði að staðin hafi verið skil á skattframtali og einnig orðunum „eftir því sem við á“ þar sem að þeir lögaðilar sem eru hvorki skattskyldir né framtalsskyldir né ber að skila ársreikningum samkvæmt lögum um ársreikninga verði ekki krafðir um skil við skráningu á almannaheillaskrá. Þá leggur ráðuneytið til að sömu skilyrði eigi við um endurskráningu á almannaheillaskrá. Meiri hlutinn fellst á framangreind sjónarmið og leggur til breytingar þar að lútandi.
Skattívilnun vegna útleigu vistvænna ökutækja (15. gr.).
Með 15. gr. frumvarpsins er lagt til að tímabundin skattívilnun vegna útleigu vistvænna ökutækja sem kveðið er á um í ákvæði til bráðabirgða XXXIX í lögum um virðisaukaskatt verði rýmkuð þannig að hún nái ekki eingöngu til leigusala sjálfra heldur einnig til framleigu á ökutækjum og útleigustarfsemi á vegum framleigutaka.
Í minnisblaði ráðuneytisins til nefndarinnar er lagt til að gerðar verði frekari breytingar á ákvæðinu þannig að fallið verði frá því skilyrði ívilnunar samkvæmt því að við kaup eða innflutning hafi ökutæki fallið undir ívilnun á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða XXIV í lögunum. Er tilgangur þessa að ökutækjaleigum og fjármögnunaraðilum verði mögulegt að nýta ívilnun samkvæmt ákvæði til bráðabirgða XXXIX vegna vistvænna bifreiða þrátt fyrir að gildistími ívilnana vegna þeirra samkvæmt ákvæði til bráðabirgða XXIV hafi runnið út. Er þannig betur gætt samræmis við markmið ákvæðisins um að greiða fyrir orkuskiptum í samgöngum. Meiri hlutinn tekur undir tillögu ráðuneytisins, með vísan til þess sem fram kemur í minnisblaðinu, og leggur til breytingar á 15. gr. frumvarpsins í því skyni.
Tímabundin heimild til endurgreiðslu virðisaukaskatts af vistvænum loftförum (ný grein).
Í minnisblaði ráðuneytisins til nefndarinnar er lagt til að bætt verði nýju ákvæði til bráðabirgða við lög um virðisaukaskatt þar sem heimilað verði, að tilteknum skilyrðum uppfylltum, að sækja um endurgreiðslu þess virðisaukaskatts sem greiddur hefur verið við innflutning eða fyrstu sölu nýs loftfars, hreyfils eða loftskrúfu sem nýtir rafmagn eða vetni sem orkugjafa á tímabilinu 1. janúar 2022 til og með 31. desember 2027. Sambærilegt ákvæði til bráðabirgða var í frumvarpi samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra til nýrra heildarlaga um loftferðir sem lagt var fram á 151. löggjafarþingi (586. mál, þskj. 994) en náði ekki fram að ganga.
Í minnisblaðinu segir að slík endurgreiðsla virðisaukaskatts kunni að fela í sér ríkisaðstoð í skilningi 61. gr. samningsins um Evrópska efnahagssvæðið, sbr. lög nr. 2/1993. Þó séu ákveðnar undantekningar frá almennu banni við ríkisaðstoð sem geti einkum átt við ef talið er að jákvæð áhrif ríkisaðstoðar á samfélagið geti vegið þyngra en sú röskun á samkeppni sem af henni hlýst. Vísast þar m.a. til ákvörðunar Eftirlitsstofnunar EFTA frá 7. júlí 2021 um skattalegar ívilnanir hér á landi vegna vistvænna ökutækja. Ráðuneytið leggur til, að höfðu samráði við samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið, með vísan til markmiða stjórnvalda um orkuskipti í flugi á Íslandi og samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda, að fyrrgreindu ákvæði til bráðabirgða verði bætt við lög um virðisaukaskatt.
Meiri hlutinn fellst á þau sjónarmið og leggur til að við IV. kafla frumvarpsins bætist grein um að nýtt ákvæði til bráðabirgða bætist við lög um virðisaukaskatt um framangreint efni. Vísar meiri hlutinn að auki til skýringa í minnisblaði ráðuneytisins sem og í greinargerð með áðurnefndu frumvarpi til laga um loftferðir sem samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra lagði fram á síðasta þingi.
Tímabundin framlenging undanþágu vegna vörugjalda á húsbíla (ný grein).
Í ákvæði til bráðabirgða XVIII í lögum um vörugjald af ökutækjum, eldsneyti o.fl., nr. 29/1993, kemur fram undanþága um útreikning vörugjalds af húsbílum. Ákvæðinu var bætt við lögin samkvæmt tillögu meiri hluta þáverandi efnahags- og viðskiptanefndar, sbr. nefndarálit um 450. mál á 150. löggjafarþingi (þskj. 1057), til að bregðast við aðstæðum varðandi húsbíla í kjölfar viðamikilla breytinga á fyrirkomulagi álagningar vörugjalds vegna breytinga á útblástursmælingum. Í nefndarálitinu kom fram að undanþágan væri lögð til sem tímabundin lausn þar til varanleg lausn fyndist. Undanþágan hefur síðan verið framlengd einu sinni og rennur út um áramót að óbreyttu. Í minnisblaði ráðuneytisins til nefndarinnar kemur fram að varanleg lausn liggi ekki fyrir og því sé rétt að leggja til framlengingu á umræddu ákvæði. Meiri hlutinn tekur undir það og telur rétt að gildistími ákvæðis til bráðabirgða XVIII í lögum nr. 29/1993 verði framlengdur um eitt ár. Leggur meiri hlutinn til að við V. kafla frumvarpsins bætist ný grein í þessu skyni. Leggur meiri hlutinn jafnframt áherslu á að unnið verði að varanlegri lausn um útreikning vörugjalda af húsbílum.
Losunarviðmið vegna bifreiðagjalds (18. gr.).
Í 18. gr. eru lagðar til breytingar á lögum um bifreiðagjald er snúa að losunarviðmiði koltvísýrings vegna notkunar ökutækja og viðmiði gramma og hlutfallstalna við útreikning bifreiðagjaldsins. Samhliða er lögð til verðlagsuppfærsla á bifreiðagjaldinu. Meiri hluti efnahags- og viðskiptanefndar bendir á í áliti sínu um frumvarp til laga um breytingu á ýmsum lögum vegna fjárlaga fyrir árið 2022 (3. mál) að skörunar gæti á milli þeirra breytinga sem lagðar eru til á 2. málsl. 2. mgr. 2. gr. laga um bifreiðagjald í báðum málum. Til leiðréttingar á framangreindu leggur meiri hlutinn til tæknilega breytingu sem felur í sér að ákvæðið verði fellt brott úr frumvarpinu. Þess í stað verði sú efnislega breyting sem lögð er til felld inn í frumvarp til laga um breytingu á ýmsum lögum vegna fjárlaga fyrir árið 2022, með breytingartillögu.
Lengra tímabil lægri innflutningstolla á tiltekið grænmeti (nýr kafli).
Við meðferð frumvarpsins í 3. máli á yfirstandandi þingi barst nefndinni minnisblað frá atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytinu þar sem þess er farið á leit við nefndina að við frumvarpið bætist ákvæði um breytingu á búvörulögum, nr. 99/1993. Er lagt til að við þau lög bætist ákvæði til bráðabirgða um að lengt verði það tímabil innan ársins 2022 sem afmarkar lægri innflutningstolla á tilteknar tegundir grænmetis. Samkvæmt minnisblaði ráðuneytisins eru þau tímabil sem lögð eru til í samræmi við tillögur Bændasamtaka Íslands og Félags atvinnurekenda. Breytingunni er ætlað að tryggja nægjanlegt framboð til hagsbóta fyrir neytendur, koma í veg fyrir skortstöðu og draga úr líkum á tímabundnum verðhækkunum vegna álagningar tolla þegar innlent vöruframboð er ekki nægjanlegt. Meiri hlutinn fellst á tillögu ráðuneytisins um að bregðast við stöðunni með bráðabirgðaákvæði við búvörulög og leggur til að nýr kafli þess efnis bætist við frumvarpið sem hér er til umfjöllunar.
Aðrar breytingar sem meiri hlutinn leggur til eru tæknilegs eðlis og er ekki ætlað að hafa efnisleg áhrif.
Að framansögðu virtu leggur meiri hlutinn til að frumvarpið verði samþykkt með þeim breytingum sem lagðar eru til í sérstöku þingskjali.
Alþingi, 20. desember 2021.
| Guðrún Hafsteinsdóttir, form., frsm. |
Ágúst Bjarni Garðarsson. | Diljá Mist Einarsdóttir. | |
| Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir. | Steinunn Þóra Árnadóttir. | ||
