Ferill 979. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
154. löggjafarþing 2023–2024.
Þingskjal 1773 — 979. mál.
Svar
fjármála- og efnahagsráðherra við fyrirspurn frá Birni Leví Gunnarssyni um útgreiddar barnabætur.
Barnabætur eru hluti af tekjuskattskerfinu og reiknast hverju barni og greiðast til foreldra þess að 18 ára aldri skv. 68. gr. tekjuskattslaga. Við útreikning barnabóta er tekið tillit til tekna foreldra, þ.m.t. fjármagnstekna, á þann veg að skerðing á grunnbótum með hverju barni reiknast af tekjustofni umfram tiltekin fjárhæðarmörk. Á því tímabili sem spurt er um tók sú skerðing barnabótanna mið af fjölda barna, þ.e. skerðingarprósentan hækkaði í þrepum eftir því hvort bæturnar reiknuðust fyrir eitt barn, tvö börn, þrjú börn eða fleiri. Ákvörðun bótanna fór hins vegar ekki eftir aldri barna nema að því leyti að sérstök viðbót var greidd með hverju barni yngra en sjö ára en skerðing á þá viðbót var 4% af viðmiðunarmörkum tekna. Foreldrar geta átt börn sem falla innan beggja aldursflokka. Af þeim sökum er ekki gerlegt út frá gögnum sem verða til við árlegan útreikning Skattsins að taka sérstakan aldurshóp út úr mengi barnabótakerfisins. Aldurinn er ekki skráður í uppgjörskerfið að öðru leyti en því hvort greidd er viðbót vegna barns yngra en sjö ára. Í fyrirspurninni er hins vegar í flestum töluliðum spurt um fjölda foreldra og greiddar bætur miðað við aldurshópinn 7–15 ára. Ráðuneytið leitaði því til Skattsins um leiðir til að einangra greiddar bætur vegna 16 og 17 ára barna frá öðrum aldurshópum. Það reyndist ekki mögulegt nema með því að samkeyra upplýsingar Þjóðskrár við álagningu einstaklinga og endurreikna barnabótakerfi seinustu fimm ára með tilliti til umbeðinnar aldursskiptingar. Er það mat ráðuneytisins að slíkur endurútreikningur yrði of fyrirhafnarmikill og einungis nálgun á greiddum barnabótum fyrri ára en ekki þær fjárhæðir sem raunverulega voru greiddar.
Eftirfarandi svar er unnið upp úr frumálagningu einstaklinga 2019–2023 fyrir tekjuárin 2018–2022. Svarið byggist á þeirri aldursskiptingu sem barnabótakerfið tilgreinir, þ.e. börn yngri en 7 ára og börn 7 ára og eldri, að 18 ára aldri. Grunneining greiningarinnar er dulkóðuð kennitala einstaklinga og miðast tekjutíundir við endanlegan tekjuskattsstofn allra kennitalna í frumálagningu. Í hverri tekjutíund eru um 32 þúsund einstaklingar og sýnir greining eftir tíund hvernig þeir sem fá greiddar barnabætur raðast innan hverrar tíundar. Upplýsingar fyrir tekjuárið 2023 liggja ekki fyrir fyrr en með álagningu einstaklinga í maí n.k.
1. Hversu margir foreldrar hafa verið einstæðir með börn yngri en 7 ára á undanförnum 5 árum, sundurliðað eftir árum?
Tafla 1 sýnir fjölda einstæðra foreldra með börn yngri en 7 ára á tekjuárunum 2018–2022 og greiddar barnabætur til þess hóps eftir árum.
Tafla 1.
| Ár | Fjöldi einstæðra foreldra | Greiddar barnabætur |
| 2018 | 5.336 | 3.215.974.914 |
| 2019 | 5.017 | 3.132.190.540 |
| 2020 | 4.878 | 3.066.372.016 |
| 2021 | 4.787 | 3.217.005.830 |
| 2022 | 4.777 | 3.153.988.897 |
2. Hversu margir foreldrar hafa verið einstæðir með börn á aldrinum 7–15 ára á undanförnum 5 árum, sundurliðað eftir árum?
Tafla 2 sýnir fjölda einstæðra foreldra með börn 7 ára og eldri, þ.e. allt að 18 ára, á tekjuárunum 2018–2022 og greiddar barnabætur til þess hóps eftir árum.
Tafla 2.
| Ár | Fjöldi einstæðra foreldra | Greiddar barnabætur |
| 2018 | 9.207 | 4.223.654.700 |
| 2019 | 9.219 | 4.282.271.466 |
| 2020 | 9.313 | 4.290.934.372 |
| 2021 | 9.409 | 4.624.177.862 |
| 2022 | 9.599 | 4.845.954.739 |
3. Hversu margir foreldrar í sambúð eða hjónabandi voru með börn yngri en 7 ára á undanförnum 5 árum, sundurliðað eftir árum?
Tafla 3 sýnir fjölda foreldra barna í sambúð með börn yngri en 7 ára á tekjuárunum 2018– 2022 og greiddar barnabætur til þess hóps eftir árum.
Tafla 3.
| Ár | Fjöldi foreldra í sambúð | Greiddar barnabætur |
| 2018 | 36.958 | 4.309.166.327 |
| 2019 | 37.158 | 4.612.552.039 |
| 2020 | 37.840 | 4.934.565.475 |
| 2021 | 38.562 | 5.560.672.944 |
| 2022 | 39.332 | 5.668.730.306 |
4. Hversu margir foreldrar í sambúð eða hjónabandi voru með börn á aldrinum 7–15 ára á undanförnum 5 árum, sundurliðað eftir árum?
Tafla 4 sýnir fjölda foreldra barna í sambúð með börn 7 ára og eldri, þ.e. allt að 18 ára, á tekjuárunum 2018–2022 og greiddar barnabætur til þess hóps eftir árum.
Tafla 4.
| Ár | Fjöldi foreldra í sambúð | Greiddar barnabætur |
| 2018 | 48.456 | 3.858.469.744 |
| 2019 | 48.992 | 4.035.074.605 |
| 2020 | 49.550 | 4.208.458.694 |
| 2021 | 50.088 | 4.666.670.844 |
| 2022 | 50.910 | 4.930.919.671 |
5. Hversu miklar barnabætur voru greiddar til hvers hóps fyrir sig sem talinn er upp í 1.–4. tölul., sundurliðað eftir árum?
Sjá greiddar barnabætur til hvers hóps í töflum 1–4.
6. Hvernig skiptust útgreiddar barnabætur skv. 5. tölul. eftir tekjutíundum í hverjum hópi fyrir sig, sundurliðað eftir árum?
Tafla 5 sýnir hvernig barnabætur til einstæðra foreldra barna yngri en 7 ára hafa dreifst á tekjutíundir undanfarin fimm ár.
Tafla 5. Einstæðir foreldrar barna yngri en 7 ára (barnabætur í millj. kr.).
| Tíund | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| 1 | 120 | 132 | 128 | 149 | 167 |
| 2 | 359 | 411 | 353 | 393 | 417 |
| 3 | 509 | 533 | 568 | 608 | 647 |
| 4 | 548 | 608 | 589 | 571 | 655 |
| 5 | 641 | 623 | 589 | 573 | 461 |
| 6 | 399 | 382 | 356 | 334 | 324 |
| 7 | 251 | 253 | 221 | 234 | 256 |
| 8 | 196 | 164 | 149 | 156 | 180 |
| 9 | 106 | 88 | 92 | 91 | 89 |
| 10 | 25 | 22 | 23 | 24 | 21 |
Tafla 6 sýnir hvernig barnabætur til einstæðra foreldra barna 7 ára og eldri, þ.e. allt að 18 ára, hafa dreifst á tekjutíundir undanfarin 5 ár.
Tafla 6. Einstæðir foreldrar barna 7 ára og eldri (barnabætur í millj. kr.).
| Tíund | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| 1 | 119 | 117 | 104 | 131 | 136 |
| 2 | 288 | 306 | 272 | 283 | 288 |
| 3 | 524 | 509 | 544 | 525 | 544 |
| 4 | 742 | 783 | 729 | 674 | 763 |
| 5 | 861 | 825 | 729 | 773 | 587 |
| 6 | 665 | 642 | 565 | 556 | 541 |
| 7 | 584 | 561 | 500 | 524 | 522 |
| 8 | 540 | 463 | 458 | 433 | 485 |
| 9 | 397 | 333 | 305 | 307 | 283 |
| 10 | 126 | 86 | 85 | 77 | 73 |
Tafla 7 sýnir hvernig greiðsla barnabóta til foreldra barna í sambúð með börn yngri en 7 ára dreifðist á tekjutíundir á árunum 2018–2022.
Tafla 7. Foreldrar í sambúð með börn yngri en 7 ára (barnabætur í millj. kr.).
| Tíund | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| 1 | 371 | 364 | 348 | 344 | 341 |
| 2 | 582 | 575 | 542 | 530 | 498 |
| 3 | 822 | 811 | 727 | 664 | 623 |
| 4 | 686 | 719 | 629 | 590 | 514 |
| 5 | 619 | 592 | 533 | 472 | 440 |
| 6 | 719 | 676 | 568 | 527 | 483 |
| 7 | 730 | 733 | 624 | 561 | 518 |
| 8 | 601 | 607 | 528 | 500 | 485 |
| 9 | 429 | 386 | 347 | 339 | 319 |
| 10 | 110 | 99 | 89 | 84 | 89 |
Tafla 8 sýnir hvernig greiðsla barnabóta til foreldra barna í sambúð með börn 7 ára og eldri, þ.e. allt að 18 ára, dreifðist á tekjutíundir á árunum 2018–2022.
Tafla 8. Foreldrar í sambúð með börn 7 ára og eldri (barnabætur í millj. kr.).
| Tíund | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| 1 | 294 | 269 | 262 | 264 | 255 |
| 2 | 391 | 363 | 364 | 356 | 365 |
| 3 | 657 | 641 | 590 | 555 | 539 |
| 4 | 587 | 578 | 514 | 527 | 455 |
| 5 | 541 | 515 | 459 | 429 | 416 |
| 6 | 619 | 568 | 505 | 473 | 446 |
| 7 | 653 | 621 | 548 | 500 | 480 |
| 8 | 602 | 596 | 496 | 482 | 475 |
| 9 | 459 | 402 | 363 | 350 | 330 |
| 10 | 130 | 114 | 107 | 98 | 98 |
