almennar stjórnmálaumræður.
Frú forseti. Ég velti oft fyrir mér hvernig aðrir sjái starf þingmanns. Hvað halda börn að þingmaður geri? Slökkviliðsmenn eru með hjálm og slöngu og slökkva elda. Lögreglumenn elta bófa. En hvað gera þingmenn?
Eins konar svar við þessari spurningu má finna í þekktri, norrænni barnabókaseríu. Ég er að tala um Múmínálfana eftir Tove Jansson. Í þeim ágætu bókum er nefnilega einn stjórnmálamaður, meira að segja þingmaður, þó að það sé ekki augljóst við fyrstu sýn.
Þessi persóna er augljóslega þingmaður fyrir Múmíndal. Af hverju? Því að hann segist vera frá Múmíndal en hann er samt í raun aldrei í Múmíndal.
Þetta er Snúður, þessi með græna hattinn.
Snúður er oft í Múmíndal á sumrin. Hann hittir fólk og talar á háfleygan hátt um hugmyndafræði, eignarréttinn, valdmörk hins opinbera en hann framkvæmir ekki mikið. Og síðan þegar dagarnir styttast hverfur hann.
Persóna Snúðs er raunar byggð á alvöruþingmanni. Sá hét Atos Wirtanen, var finnskur sósíalisti og vinur Tove Jansson. Þegar ég las Múmínálfabækurnar sem barn, þá enn á pólsku, dáðist ég að persónu Snúðs. Snúður var dulrænn og svalur — og nú eigum við Snúður meira sameiginlegt en mig hefði grunað. [Hlátur í þingsal.] Ég geri mér þó grein fyrir því við Snúður værum ólíklega samflokksmenn. Snúður er vinstri anarkisti. [Hlátur í þingsal.] Þessi stjórn hér myndi ólíklega sitja í hans umboði. Samkvæmt prófi sem ég tók á opinberri heimasíðu Múmínálfanna, og ekki ljúga netprófin, frú forseti, er sú persóna sem ég líkist mest Múmínpabbinn. Þetta var auðvitað rothögg fyrir sjálfsmynd ungs manns, frú forseti, en líklegast hárrétt.
En þótt við Snúður hefðum að öllum líkindum ekki verið í sama flokki deilum við þó ákveðinni sýn á það að landamæri eigi ekki að vera fólki til trafala. Fólk á að ferðast milli landa, geta sest að, unnið, stundað nám eða bara upplifað eitthvað.
Ein af grunnáherslum Viðreisnar fyrir síðustu kosningar var einmitt að Ísland skyldi vera opið fyrir fólki alls staðar að úr heiminum. Ég játa alveg að mér hefur þótt þeim málum ekki hafa miðað nægilega hratt áfram á þessu þingi. Við höfum aðallega verið að laga augljósa galla á nýsettum útlendingalögum. Reyndar voru lögð fram þrjú frumvörp sem öll hefðu falið í sér ákveðnar réttarbætur í þessum málaflokki, frumvörp um bann við mismunun innan vinnumarkaðar sem utan og frumvarp um ríkisfangsleysi. Ekkert þeirra varð þó að lögum, því miður.
Raunar var frumvarpi þingmanna Viðreisnar um aukinn kosningarrétt erlendra ríkisborgara vel tekið og því vísað til ríkisstjórnar til frekari vinnslu. Ég treysti því að ríkisstjórnin vinni málið áfram og klári það fyrr en síðar. En áfram er landið lokað fyrir fólki frá löndum á sunnanverðum Balkanskaga eða öðrum löndum utan Evrópu. Áfram þurfa þeir sem hyggjast flytja til Íslands að reiða sig á kerfi sem ekki er hugsað fyrir hefðbundna fólksflutninga. Þessu þarf að kippa í liðinn og við ætlum að sjá til þess að það verði gert.
Frú forseti. Þó að Viðreisn hafi náð ágætum árangri í seinustu þingkosningum verður auðvitað að viðurkenna að sá árangur er hluti af stærri þróun sem á sér stað á Vesturlöndum. Víða gengur svipuðum flokkum vel, markaðssinnuðum, alþjóðasinnuðum og frjálslyndum flokkum. Macron vann góðan sigur í Frakklandi. Meira að segja berast fréttir af því að Frjálsir demókratar séu orðnir valkostur fyrir þýska hipstera. Þá er eitthvað mikið að gerast því að allir vita að þýskir hipsterar vita hvað þeir vilja.
Það sem er að gerast er að fólk er að senda kurteisleg en ákveðin skilaboð gegn uppgangi öfgaflokka og einangrunarhyggju. Þar getur fólk treyst á okkur í Viðreisn, fólk getur treyst því að þegar þjóðernispopúlisminn bankar upp á með sinn boðskap munum við mæta honum og segja: „Nei, takk“ og: „Bless“, kurteislega en ákveðið.
