Bráðabirgðaútgáfa.

152. löggjafarþing — 36. fundur,  9. feb. 2022.

sjúkratryggingar.

40. mál
[18:16]
Horfa

Flm. (Inga Sæland) (Flf):

Frú forseti. Ég mæli hér fyrir frumvarpi til laga um breytingu á lögum um sjúkratryggingar, nr. 112/2008, með síðari breytingum (tannlækningar og tannréttingar vegna afleiðinga meðfæddra galla). Með mér á frumvarpinu er gjörvallur þingflokkur Flokks fólksins; Ásthildur Lóa Þórsdóttir, Eyjólfur Ármannsson, Guðmundur Ingi Kristinsson, Jakob Frímann Magnússon og Tómas A. Tómasson.

Frumvarpið hljóðar svo:

„1. gr. Eftirfarandi breytingar verði á 1. mgr. 20. gr. laganna:

a. Orðin „meðfæddra galla“ í 2. málsl. falla brott.

b. Við bætist nýr málsliður, svohljóðandi: Þá taka sjúkratryggingar til tannlækninga og tannréttinga sem samið hefur verið um skv. IV. kafla vegna afleiðinga meðfæddra galla.

2. gr. Lög þessi öðlast þegar gildi.“

Ég vísa í greinargerð með frumvarpinu, með leyfi forseta:

Frumvarp þetta var áður lagt fram á 150. löggjafarþingi þannig að ég mæli fyrir því í annað sinn, en það náði þá ekki fram að ganga þótt furðulegt sé. Frumvarpið er nú lagt fram að nýju óbreytt.

Núverandi löggjöf tryggir ekki með nægjanlegum hætti að allir þeir sem fæðast með skarð í vör eða klofinn góm njóti stuðnings frá sjúkratryggingum til að greiða niður kostnað vegna viðhlítandi tannlækninga og tannréttinga. Þetta er vegna þess að það er skilyrði í núgildandi löggjöf að tilteknar aðgerðir séu nauðsynlegar vegna alvarlegra afleiðinga meðfæddra galla. Þau matskenndu viðmið sem lögð eru til grundvallar leiða til þess að réttur til niðurgreiðslu er ekki til staðar hjá öllum sem fæðast með klofinn góm og/eða skarð í vör. Hópur barna kemst nú ekki í viðhlítandi aðgerðir vegna þess að kostnaður er hár og Sjúkratryggingar Íslands taka ekki þátt í kostnaði þar sem afleiðingar meðfæddra galla hjá þessum tilteknu börnum eru að mati stofnunarinnar ekki nógu alvarlegar og telst aðgerð þar af leiðandi ekki nauðsynleg.

Virðulegi forseti. Ég trúi varla að ég sé að lesa þetta, en svona er Ísland í dag. Börn sem fæðast með klofinn góm og/eða skarð í vör þurfa að ganga í gegnum miklar þrautir. Það er því óboðlegt að hið opinbera geri þeim enn þá erfiðara fyrir. Þess vegna er lagt til að sjúkratryggingar taki til tannlækninga og tannréttinga vegna meðfæddra galla óháð alvarleika þeirra og hvort aðgerð teljist nauðsynleg. Með öðrum orðum, án þess að einhver meti það hvort aðgerðin teljist nauðsynleg eftir geðþótta og eftir því hvernig hann vaknaði í morgun og meti hvort þetta sé nógu slæmt eða ekki.

Fyrrverandi hæstv. heilbrigðisráðherra, Svandís Svavarsdóttir setti reglugerð til að reyna að bregðast við þessu að einhverju leyti en því miður þá gengur reglugerðin ekki nógu langt. Hún var samt góð og gild tilraun til að gera hlutina betri enda var hávært ákall á þeim tíma úti í samfélaginu því að það var augljóst öllum sem fylgdust með á þeim tíma að hér voru börn sem liðu fyrir það að fæðast með klofinn góm eða skarð í vör, að fæðast með galla sem þau báðu ekki um og íslenska heilbrigðiskerfið með Sjúkratryggingar Íslands í fararbroddi hvað það varðaði, greiddi ekki fyrir aðgerðir á börnunum til að hjálpa þeim með tannréttingar eða annað, neitaði að greiða það.

Þetta frumvarp kemur hins vegar í veg fyrir að nokkur ráðherra þurfi að hugsa um það meir með reglugerð. Það þarf ekkert að velkjast í vafa um það meir; öllum börnum sem þess þurfa verður með þessum lögum tryggður réttur til að fá þá hjálp sem þau þurfa nauðsynlega vegna galla, vegna tannmeina, burt séð frá efnahag foreldra. Enn eitt málið, virðulegi forseti, sem Flokkur fólksins mælir fyrir hér sem lýtur að því að hjálpa þeim sem eru virkilega hjálparþurfi. Ef það er ekki einu sinni svo að ráðamenn geti tekið utan um bjargarlaus börn og hjálpað þeim þegar þau eru að vaxa og dafna, og koma með því í veg fyrir að þau þurfi að ganga inn í framtíðina í þeirri þján sem fæðingargalli þeirra hefur gefið þeim, ef stjórnvöld eru ekki bær til að hjálpa slíkum börnum til framtíðar, mikið afskaplega eru það þá bágborin stjórnvöld. Það eru stjórnvöld, virðulegi forseti, sem mega skammast sín. Þannig að við skulum vona að Flokkur fólksins þurfi ekki að mæla fyrir þessu frumvarpi í þriðja sinn. Það eru örfá börn sem við þurfum að taka utan um og búa við þessa áþján sem þetta frumvarp mun taka til og mun hjálpa þeim til framtíðar.