virðisaukaskattur.
Herra forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti meiri hluta efnahags- og viðskiptanefndar með breytingartillögu um frumvarp til laga um breytingu á lögum um virðisaukaskatt (tíðavörur og getnaðarvarnir). Efnahags- og viðskiptanefnd hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Hlyn Ingason og Elínu Guðjónsdóttur frá fjármála- og efnahagsráðuneyti, Steinþór Þorsteinsson og Hörð Davíð Harðarson frá tollstjóraembættinu, Brynhildi Ómarsdóttur frá Kvenréttindafélagi Íslands og Freyju Barkardóttur og Sigríði Finnbogadóttur frá félaginu Femínísk fjármál. Nefndinni bárust umsagnir frá Aðalsteini Baldurssyni, félaginu Femínísk fjármál, Femínistafélagi Háskóla Íslands og Kvenréttindafélagi Íslands.
Með frumvarpinu er lagt til að einnota og margnota tíðavörur, þar með talin dömubindi, tíðatappar og tíðabikarar, ásamt öllum tegundum getnaðarvarna, falli í lægra þrep virðisaukaskatts. Markmið frumvarpsins er að stuðla að bættri lýðheilsu og auknu jafnræði.
Við umfjöllun nefndarinnar um málið kom fram almenn ánægja með frumvarpið og stuðningur við að það næði fram að ganga. Meðal annars komu fram sjónarmið um að tíðavörur væru nauðsynjavörur fyrir konur og því legðist skattlagning varanna samkvæmt hærra þrepi virðisaukaskatts á þær með ósanngjörnum hætti. Skattkerfið ætti ekki leggja þyngri byrðar á konur umfram aðra, sérstaklega þegar um nauðsynjavörur væri að ræða. Hvað varðar getnaðarvarnir væri lækkun þeirra í neðra þrep virðisaukaskatts einnig tímabær og sanngjörn breyting, m.a. til að auka jafnræði milli þeirra sem nota getnaðarvarnir af mismunandi gerðum og þá er vísað í það að smokkar hafa verið í lægra þrepi töluvert lengi en með þessu verður það jafnað út.
Til umræðu kom hvort tilefni væri til að fella niður með öllu virðisaukaskatt af þeim vörum sem frumvarpið varðar. Þar sem ekki hefur tíðkast að undanþiggja neysluvörur virðisaukaskatti með öllu telur nefndin að slík breyting krefðist ítarlegri skoðunar.
Nefndin fékk ábendingu frá fulltrúum ráðuneytisins og tollstjóra um tæknilega ágalla á tilvísunum til tollskrárnúmera í frumvarpinu og leggur, í samráði við tollstjóra, til breytingu á 1. gr. frumvarpsins því til leiðréttingar. Með breytingunni eykst svigrúm tollstjóra til að skilgreina undirflokka þeirra vara sem falla undir þá vöruliði sem fram koma í lögunum verði frumvarpið samþykkt. Verður því m.a. unnt að skilgreina sérstaka vöruflokka fyrir tíðavörur sem nýlega hafa komið fram á sjónarsviðið, svo sem á við um margnota tíðavörur á borð við tíðanærbuxur og tíðasundföt, til að vilji löggjafans um að allar tíðavörur verði í lægra þrepi virðisaukaskatts nái fram að ganga. Hið sama á við um nýjar vörur sem fyrirsjáanlegt er að eigi eftir að koma fram á komandi árum, m.a. í ljósi tækniframfara og aukinnar umhverfisvitundar.
Nefndin hefur verið upplýst um að embætti tollstjóra þurfi ráðrúm til að gera þær breytingar sem gildistaka frumvarpsins krefst. Leggur meiri hlutinn því til þá breytingu á 2. gr. frumvarpsins að lögin öðlist gildi 1. september 2019.
Sú breyting sem er lögð til í frumvarpinu er bæði sanngjörn og tímabær. Líkt og kemur fram í greinargerð með frumvarpinu er kostnaður og tekjutap ríkissjóðs af breytingunni óverulegt. Að framangreindu virtu leggur meiri hlutinn til að frumvarpið verði samþykkt með breytingu sem gerð er grein fyrir í nefndarálitinu og ég ætla ekki að rekja það sérstaklega enda er það fyrst og fremst upptalning á tollskrárnúmerum.
Oddný G. Harðardóttir skrifar undir álitið með fyrirvara sem hún hyggst gera grein fyrir í ræðu og Þorsteinn Víglundsson var fjarverandi við afgreiðslu málsins en skrifar undir álitið samkvæmt heimild í 4. mgr. 18. gr. starfsreglna fastanefnda.
Undir þetta rita Óli Björn Kárason formaður, Smári McCarthy framsögumaður, Þorsteinn Víglundsson, Bryndís Haraldsdóttir, Oddný G. Harðardóttir, Ólafur Þór Gunnarsson og Silja Dögg Gunnarsdóttir.
Ég vil bara nefna, eftir að hafa klárað að kynna nefndarálitið, að þetta er mál sem hefur verið mjög lengi til umræðu á Íslandi og hefur oft verið kallað rauði skatturinn. Þetta er mál sem (Gripið fram í.) — ha? (Gripið fram í: Bleiki.) Bleiki skatturinn jafnvel, já, ég hef heyrt hvort tveggja, bleiki eða rauði, en í öllu falli er þetta mál þess eðlis að þetta er hreinlega jafnréttismál. Það var mjög ánægjulegt að í efnahags- og viðskiptanefnd voru flestir sammála um að þetta væri mál sem þyrfti að gera eitthvað í og að þetta væri orðið tímabært þannig að ég þakka nefndinni bara mjög vel fyrir góða vinnu í þessu máli.
Þetta mál er líka þess eðlis að maður lærir töluvert á meðferðinni. Þá er kannski helst að nefna að ég held að flestir í efnahags- og viðskiptanefnd hafi lært töluvert mikið um það hvernig tollskrárkerfið virkar við meðferð málsins og er það alveg einstaklega áhugavert fyrirbæri þegar maður kynnist því aðeins nánar.
Svona mál eru eðli málsins samkvæmt mörg á þinginu. Það eru ótrúlega mörg mál sem eru einföld jafnréttismál sem væri sæmilega auðvelt að afgreiða ef vilji stæði til og ég myndi bara vilja gera það að tillögu minni að almennt þegar svona mál koma upp sem eru auðveldari en önnur, vegna þess að það er rík samstaða um þau, að ekki sé beðið með þau út í hið óendanlega eða jafn lengi og t.d. þetta mál hefur verið til umræðu, heldur frekar að þau séu afgreidd hratt og örugglega þannig að það sé í raun bara hægt að koma þessum augljósu málum frá og hægt að eyða meiri tíma í að tala um málin sem er kannski síður samstaða um, mál sem eru meira umdeild.
Að svo sögðu ætla ég ekki að tefja þetta mál lengur.
