störf þingsins.
Forseti. Þann 14. desember sl. hófst verkfall sjómanna og það stendur enn. Sjómenn hafa verið samningslausir í um sex ár og á þessum tíma hefur hagnaður útgerðarfyrirtækjanna aukist gríðarlega sem sést t.d. á því að þau hafa greitt niður skuldir fyrir 355 milljarða síðan árið 2008. Þessi fordæmalausi hagnaður er m.a. kominn til vegna hagstæðra markaðsskilyrða, sögulega lágs olíuverðs og síðast en ekki síst vegna lækkandi veiðigjalda í boði fráfarandi ríkisstjórnar, úr 12,8 milljörðum í 4,8.
Í ljósi þessa verða kröfur sjómanna enn athyglisverðari. Er ásættanlegt að við þessar aðstæður sé ætlast til þess að þeir greiði hluta af olíukaupum skipanna, eða greiði fyrir endurnýjun skipaflotans? Er í lagi að útgerðarmenn beiti blekkingum og tvöfaldri verðlagningu til þess að lækka aflaverðmæti og þar með laun sjómanna?
Hvernig má það vera að í kjölfar mestu uppgangstíma íslenskrar útgerðar síðastliðin sjö ár hafi ekki verið unnt að mæta fremur heilbrigðum og réttmætum kröfum þeirra sem standa vaktina úti á sjó? Helstu rökin fyrir því að halda fiskveiðistjórnarkerfinu óbreyttu er að við búum að sögn við best rekna sjávarútveg í heimi. Ætti best rekni sjávarútvegur í heimi ekki að hafa efni á því að borga laun sem endurspegla verðmætasköpun greinarinnar, hafa bolmagn til að endurnýja skipin, eiga fyrir vettlingum á starfsfólk sitt og vera aflögufær um veiðigjöld?
Hingað til hafa sjómenn haft um fjögurra til sjö vikna svigrúm til verkfalls áður en Alþingi skerst í leikinn og setur á þá lög. Það er sterk hefð fyrir því á Íslandi, gjarnan með vísan til þjóðarhagsmuna, að dilla útgerðarmönnum og grátkór þeirra, fella gengið og grípa inn í vinnudeilur. Ég vil vara við því að þetta verði gert nú. Í ljósi rekstrarstöðu greinarinnar er kominn tími til þess að slíta naflastrenginn á milli valdhafa og útgerðarmanna. Vinnumarkaðsdeilur eiga ekki erindi inn á Alþingi. Það eru grundvallarmannréttindi að geta samið um eigin kjör. Þennan rétt þarf að styrkja. Það gerir Alþingi best með því að láta aðila deilunnar útkljá hana eftir þeim almennu reglum sem gilda um verkföll og samninga á vinnumarkaði.
