uppbygging klasa opinberra fyrirtækja og stofnana.

Virðulegur forseti. Ég flyt hér tillögu um uppbyggingu klasa opinberra fyrirtækja og stofnana. Flutningsmenn, auk þess sem hér stendur, eru hv. þingmenn Þórarinn Ingi Pétursson, Halla Signý Kristjánsdóttir, Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, Líneik Anna Sævarsdóttir og Sigmar Guðmundsson.

Tillagan felur í sér að Alþingi feli fjármála- og efnahagsráðherra að skipa starfshóp sem geri tillögu að uppbyggingu klasa opinberra fyrirtækja og stofnana. Markmið starfshópsins verði að koma opinberum fyrirtækjum og stofnunum fyrir á sama stað til þess að ná fram rekstrarlegri hagræðingu og öðrum samlegðaráhrifum, svo sem þegar kemur að þekkingu. Þá er lagt til að unnið verði að uppbyggingu slíks klasa í nánu samstarfi við einkaaðila og þar til bær sveitarfélög. Lagt er upp með að starfshópurinn skili tillögu sinni fyrir árslok 2023.

Þingsályktunartillaga þessi var áður lögð fram á 152. löggjafarþingi (371. mál) en náði ekki fram að ganga. Umræða um mikilvægi klasasamstarfs hefur farið vaxandi undanfarin ár því að klasar hafa sannað að þeir auka samkeppnishæfni og verðmætasköpun í samfélaginu. Willum Þór Þórsson, hæstv. heilbrigðisráðherra en þá hv. þingmaður, fékk á 150. löggjafarþingi samþykkta þingsályktunartillögu um mótun klasastefnu sem fæli í sér fyrirkomulag um hvernig hið opinbera gæti eflt stoðkerfi atvinnulífsins á landsvísu í samvinnu við atvinnulífið, rannsókna- og menntastofnanir, sveitarfélögin og aðra hagsmunaaðila sem málið snertir. Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir, þáverandi hæstv. atvinnuvega- og nýsköpunarráðherra og nú hæstv. utanríkisráðherra, birti svo klasastefnu í mars árið 2021 og var margt áhugavert að finna í henni.

Nýta má hugmyndafræði klasasamstarfs til að efla samvinnu opinberra fyrirtækja og stofnana, stuðla að hagræðingu og færa núverandi ástand í þeim málum til betri vegar. Með uppbyggingu opinbers klasa er mögulegt að hagræða enn frekar í ríkisrekstri og bæta skipulag á mörgum sviðum, t.d. í rekstri stofnana. Opinbert klasasamstarf getur aukið framleiðni og nýsköpun og þannig leitt til aukinnar verðmætasköpunar.

Uppbygging klasa opinberra fyrirtækja og stofnana getur skilað umtalsverðri rekstrarlegri hagræðingu og gera mætti ráð fyrir 5–6.000 m² skrifstofuhúsnæði þar sem ynnu og störfuðu á bilinu 250–300 starfsmenn nokkurra lítilla opinberra fyrirtækja og stofnana. Þetta gætum við séð víðs vegar um landið. Með slíkri útfærslu mætti ná fram hagræðingu fyrir þau samlegðaráhrif sem yrðu í rekstri þeirra fyrirtækja og stofnana sem þar væru til húsa. Þar má nefna sameiginlegan rekstur tölvukerfa, móttöku, mötuneytis og svo auðvitað húsnæðis.

Flestar stofnanir eru staðsettar í Reykjavík. Við höfum séð opinberar stofnanir og fyrirtæki flytja í nýtt húsnæði og getur það verið af ýmsum ástæðum. Hins vegar er það mat þess sem hér stendur að þegar slíkir flutningar eiga sér stað þá sé það ekki gert með nægilega skynsamlegum hætti. Horfa þarf frekar til rekstrarlegra áhrifa líkt og lagt er upp með í þessari þingsályktunartillögu. Heppilegast er að klasi sem þessi verði á slóðum þar sem nýta megi umferðarmannvirki betur, í þeim skilningi að umferð að klasanum verði í gagnstæða átt við mestan umferðarþunga nú svo að takast megi að létta á honum. Mælst er til að starfshópurinn taki tillit til allra þessara þátta við tillögugerð sína. Það má gera með þeim hætti að staðsetja klasann þannig að umferð að klasanum verði í gagnstæða átt við mestan umferðarþunga þá tíma dags sem við þekkjum öll, að morgni og seinni part dags þegar fólk fer í og úr vinnu og skóla. Þá er rétt að horfa til staðsetningar þar sem finna megi hágæðaalmenningssamgöngur. Þannig nýttust umferðarmannvirki vel og væri það stórt umhverfismál.

Virðulegur forseti. Stundum eru lausnirnar einfaldar og beint fyrir framan okkur. Það eina sem þarf er vilji til góðra verka. Hægt er að ná fram opinberum klasa sem þessum með betri nýtingu á umferðarmannvirkjum og almennt minni sóun í kerfinu, m.a. sóun á opinberum fjármunum og tíma fólks. Að þessu sögðu tel ég að þetta geti verið ein ódýrasta, besta og skilvirkasta samgöngubót sem íbúar höfuðborgarsvæðisins og landsins alls geta fengið. Til viðbótar tel ég þetta sérstaklega góða leið til að ná fram þverfaglegu samstarfi ólíkra starfa, fyrirtækja og stofnana.

Ég hef nú í þessari stuttu ræðu minni gert grein fyrir þingsályktunartillögunni og legg til, virðulegur forseti, að henni verði vísað til fjárlaganefndar og vonast til að hún fái góða umfjöllun þar.