Verðbólga og stýrivaxtahækkanir.

Virðulegi forseti. Flestar þjóðir glíma nú við verðbólgu. Seðlabankar þeirra allra hækka vexti og það er allt eftir bókinni. Báðir málshefjendur slepptu hins vegar að ræða spurninguna hvers vegna Seðlabanki Íslands þurfi tvöfalt hærri vexti til að vinna gegn sömu verðbólgu og grannþjóðirnar. Við vitum að þessa spurningu má ekki bera upp í Sjálfstæðisflokknum. Hitt er nýtt að hún er orðin að feimnismáli í Samfylkingunni. Við þurfum eins og aðrar þjóðir að sætta okkur við tímabundnar vaxtahækkanir þegar kæla þarf hagkerfið en við eigum ekki að sætta okkur við að vextir hér þurfi um alla framtíð að vera tvöfalt hærri en í nágrannaríkjum okkar. Það veikir samkeppnisstöðu Íslands. Það þýðir að við þurfum að vinna lengur til að skapa sömu verðmæti og þetta kemur þyngst niður á þeim sem lakast standa.

Gylfi Zoëga hagfræðingur skýrði þennan vanda fyrir skömmu. Við, ein þjóða, notum marga gjaldmiðla. Seðlabankinn hefur bara stjórn á einum þeirra. Þess vegna þurfa að vextir að vera allt að þrefalt hærri hér en annars staðar. Ungt fólk í íbúðakaupum og lítil fyrirtæki bera þannig helmingi þyngri byrðar í baráttunni við verðbólguna en stóru útflutningsfyrirtækin sem gera upp í evrum. Þetta er ekki bara óréttlátt heldur þjóðhagslega óhagkvæmt og þetta þarf ekki að vera svona.

Ég er alveg tilbúin til að ræða við báða málshefjendur um að nota gömlu krónuna en þeir sem trúa á hana þurfa fyrst að sýna okkur hinum fram á að hún sé nothæf fyrir okkur öll í hagkerfinu, að hún byggi hér raunverulega upp land jafnra tækifæra, því að svo er ekki í dag. Þegar fjármálaráðherra og seðlabankastjóri kalla eftir þjóðarsátt, þjóðarsátt sem vonandi bjargar okkur frá þessari ríkisstjórn, þá þurfa þeir að tala skýrt; hvort þjóðarsáttin eigi að snúast um lægri laun eða um stöðugan gjaldmiðil eins og gert var með þjóðarsáttinni 1990. Þeirri spurningu þurfa þeir að svara fyrst.