Menntamálaráðherra (Svavar Gestsson):
Herra forseti. Hér er um að ræða einfalt mál sem gerir ráð fyrir því að í náttúruverndarlögunum verði skotið inn ákvæðum um landverði til þess að unnt verði að setja reglugerð um starfssvið þeirra, skyldur og meginverkefni.
Landverðir hafa unnið á vegum Náttúruverndarráðs í u.þ.b. 15 ár. Hlutverk þeirra hefur stöðugt verið að vaxa eftir því sem ferðamannastraumur til landsins hefur aukist og þeirri þróun, stórfelldri fjölgun ferðamanna til landsins, hefur Náttúruverndarráð mætt með ráðningu landvarða á ýmsa helstu ferðamannastaði. Þeir starfa nú á vegum Náttúruverndarráðs á mörgum svæðum, þjóðgörðunum í Skaftafelli og Jökulsárgljúfrum, við Mývatn, í Herðubreiðarlindum, Öskju, Landmannalaugum, Hvannalindum, Dyrhólaey, á Hveravöllum og á Hornströndum. Á sumum landsvæðum hafa landverðir fast aðsetur yfir sumartímann en á öðrum ekki, t.d. á Hornströndum. Landverðir hafa verið sérstaklega þjálfaðir af Náttúruverndarráði, en á vegum ráðsins hafa verið haldin viðamikil námskeið fyrir verðandi landverði sem lokið hefur verið með prófi.
Náttúruverndarráð og Landvarðafélag Íslands hafa á undanförnum árum lagt á það ríka áherslu að kveðið verði á um starfsmenntun og starfssvið landvarða í reglugerð. Í núgildandi lögum um náttúruvernd er hins vegar ekki kveðið á um störf landvarða. Í frv. sem hér er lagt fram er gerð tillaga um svipaða skipun varðandi landverði og nú gildir um leiðsögumenn, sbr. lög nr. 60/1976, um skipulag ferðamála. Verður ekki séð að nein rök séu fyrir því að gerðar séu minni kröfur til starfshæfis og menntunar landvarða en gerðar eru til leiðsögumanna í þeim efnum, þótt kröfur til landvarða verði að hluta til aðrar eðli málsins samkvæmt.
Ég vænti þess, herra forseti, að frv. fái skjóta meðferð á yfirstandandi þingi og verði að lögum í vor þannig að unnt verði hið allra fyrsta að setja þær reglugerðir sem Náttúruverndarráð leggur áherslu á og Landvarðafélagið í þessum efnum. Það skiptir miklu máli að hér sé örugglega á málum haldið. Landverðir gegna þýðingarmiklum störfum við að vernda og leiðbeina fólki um dýrmætustu náttúruperlur þessa lands.
Ég vænti þess að frv. mæti skilningi á hv. Alþingi og legg til að því verði að lokinni þessari umræðu vísað til 2. umr. og hv. menntmn.
Herra forseti. Hér er um að ræða einfalt mál sem gerir ráð fyrir því að í náttúruverndarlögunum verði skotið inn ákvæðum um landverði til þess að unnt verði að setja reglugerð um starfssvið þeirra, skyldur og meginverkefni.
Landverðir hafa unnið á vegum Náttúruverndarráðs í u.þ.b. 15 ár. Hlutverk þeirra hefur stöðugt verið að vaxa eftir því sem ferðamannastraumur til landsins hefur aukist og þeirri þróun, stórfelldri fjölgun ferðamanna til landsins, hefur Náttúruverndarráð mætt með ráðningu landvarða á ýmsa helstu ferðamannastaði. Þeir starfa nú á vegum Náttúruverndarráðs á mörgum svæðum, þjóðgörðunum í Skaftafelli og Jökulsárgljúfrum, við Mývatn, í Herðubreiðarlindum, Öskju, Landmannalaugum, Hvannalindum, Dyrhólaey, á Hveravöllum og á Hornströndum. Á sumum landsvæðum hafa landverðir fast aðsetur yfir sumartímann en á öðrum ekki, t.d. á Hornströndum. Landverðir hafa verið sérstaklega þjálfaðir af Náttúruverndarráði, en á vegum ráðsins hafa verið haldin viðamikil námskeið fyrir verðandi landverði sem lokið hefur verið með prófi.
Náttúruverndarráð og Landvarðafélag Íslands hafa á undanförnum árum lagt á það ríka áherslu að kveðið verði á um starfsmenntun og starfssvið landvarða í reglugerð. Í núgildandi lögum um náttúruvernd er hins vegar ekki kveðið á um störf landvarða. Í frv. sem hér er lagt fram er gerð tillaga um svipaða skipun varðandi landverði og nú gildir um leiðsögumenn, sbr. lög nr. 60/1976, um skipulag ferðamála. Verður ekki séð að nein rök séu fyrir því að gerðar séu minni kröfur til starfshæfis og menntunar landvarða en gerðar eru til leiðsögumanna í þeim efnum, þótt kröfur til landvarða verði að hluta til aðrar eðli málsins samkvæmt.
Ég vænti þess, herra forseti, að frv. fái skjóta meðferð á yfirstandandi þingi og verði að lögum í vor þannig að unnt verði hið allra fyrsta að setja þær reglugerðir sem Náttúruverndarráð leggur áherslu á og Landvarðafélagið í þessum efnum. Það skiptir miklu máli að hér sé örugglega á málum haldið. Landverðir gegna þýðingarmiklum störfum við að vernda og leiðbeina fólki um dýrmætustu náttúruperlur þessa lands.
Ég vænti þess að frv. mæti skilningi á hv. Alþingi og legg til að því verði að lokinni þessari umræðu vísað til 2. umr. og hv. menntmn.