Ferill 268. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1992. – 1062 ár frá stofnun Alþingis.
116. löggjafarþing. – 268 . mál.
359. Frumvarp til laga
um breyting á lögum um almannatryggingar, nr. 67/1971, með síðari breytingum.
Flm.: Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, Anna Ólafsdóttir Björnsson,
Ágústa Gísladóttir, Kristín Einarsdóttir, Kristín Ástgeirsdóttir.
1. gr.
6. mgr. 14. gr. laganna orðast svo:
Árlegur barnalífeyrir með hverju barni skal ákvarðaður af ráðherra eftir tillögum tryggingaráðs. Tillögu sína skal tryggingaráð byggja á könnun á kostnaði við framfærslu barns að frádregnum bótum til einstæðra foreldra og skal barnalífeyrir aldrei nema lægri upphæð en sem nemur helmingi þess kostnaðar.
2. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Greinargerð.
Á 113. og 115. löggjafarþingi lögðu þingkonur Kvennalistans fram frumvarp sem gekk efnislega í sömu átt og þetta frumvarp. Í hvorugt skiptið tókst að afgreiða frumvarpið fyrir þinglok og því er nú gerð enn ein tilraunin.
Sú breyting er hins vegar gerð á frumvarpstextanum að ekki er lengur lagt til að sérstök barnalífeyrisnefnd geri tillögu um árlegan barnalífeyri heldur sé það í verkahring tryggingaráðs. Eftir sem áður er gert ráð fyrir því að tillagan byggi á könnun á raunverulegum kostnaði við framfærslu barns. Það yrði þá í verkahring tryggingaráðs að láta vinna þá könnun. Þessi breyting er m.a. gerð vegna ábendinga sem fram komu í umsögn barnaverndarráðs við frumvarp það sem flutt var á 115. löggjafarþingi.
Þá hefur jafnframt verið felld út setning, sem var í frumvarpinu áður og var tekin beint upp úr almannatryggingalögunum, um að ekki skuli greiða barnalífeyri vegna þeirra barna er njóta örorkulífeyris. Þessi breyting á frumvarpinu felur því jafnframt í sér tillögu til breytinga á núgildandi almannatryggingalögum. Eru flutningsmenn frumvarpsins sammála því sem kom fram í umsögn Öryrkjabandalags Íslands að örorkubætur séu til þess ætlaðar að mæta óþægindum og aukakostnaði sem af fötlun hlýst og eigi því ekki að hafa áhrif á aðrar lífeyrisgreiðslur eða bætur.
Ákvörðun barnalífeyris fer enn eftir reglum sem settar voru þegar lög um almannatryggingar tóku gildi fyrir meira en 50 árum. Þessar reglur eru löngu úreltar og meira en tímabært að taka upp aðrar aðferðir við mat á lífeyri, þ.e. taka mið af kostnaði við framfærslu eins og hún er nú á tímum. Í þessu sambandi er rétt að hafa í huga að skv. 2. mgr. 11. gr. barnalaga skal meðlagsgreiðsla taka mið af barnalífeyri og hvorugt er í neinu samræmi við kostnað af framfærslu barns.
Barnalífeyrir, og þar með lágmarksmeðlag, er nú 7.551 kr. á mánuði. Færa má sterk rök fyrir því að foreldri, sem greiðir lágmarksmeðlag með barni sínu — í flestum tilvikum faðir — leggi talsvert minna af mörkum til framfærslu barnsins en það mundi gera ef það væri í sambúð með barninu. Það getur tæpast verið vilji löggjafans að draga með þessum hætti úr framfærsluskyldu við sambúðarslit. Með þessu frumvarpi er lögð á það áhersla að barnalífeyrir og meðlag sé í samræmi við þann kostnað sem fylgir framfærslu barns.
Í fylgiskjali eru birtar niðurstöður könnunar á kostnaði við framfærslu barna árið 1991 sem Félag einstæðra foreldra lét gera. Þar kemur í ljós sá munur sem er á raunverulegum útgjöldum vegna barna og þeim greiðslum er hið opinbera ákvarðar til framfærslu þeirra.
Fylgiskjal.
Unnið upp úr könnun meðal félaga FEF.
Meðaltal 1991
1–5 ára
6–9 ára
Samtals
352.871
357.749
Meðlag 89.276 89.276
Mismunur 263.595 268.473
Innifalið í fatnaði er allur úti- og innifatnaður, bleiur o.þ.h., skór, stígvél, rúmfatnaður, sængur og koddar. Ekki reiknað með: Kostnaður vegna íbúðarhúsnæðis, rafmagn, hiti, sími og fjölmiðlar.
Unnið upp úr könnun meðal félaga FEF.
Meðaltal 1991
10–12 ára
13–15 ára
Samtals
396.523
502.033
Meðlag 89.276 89.276
Mismunur 307.247 412.757
Innifalið í fatnaði er allur úti- og innifatnaður, skór, stígvél, rúmfatnaður, sængur og koddar.
Ath.: Fermingarkostnaður vegna 14 ára barnsins er ekki innifalinn í ofangreindum tölum.
Ekki reiknað með: Kostnaður vegna íbúðarhúsnæðis, rafmagn, hiti, sími og fjölmiðlar.
