[25:04]

Frsm. minni hluta samgn. (Jón Bjarnason):

Herra forseti. Ég mæli fyrir nál. minni hluta samgn. við frv. til laga um fjarskipti.

Virðulegi forseti. Þær breytingar sem verið er að gera á núgildandi lögum um fjarskipti kveða fyrst og fremst á um að innleiða í íslensk lög þær breytingar sem hafa orðið á löggjöf um fjarskipti hjá Evrópusambandinu. Þótt flestar séu þessar breytingar til bóta ber þó að vera á varðbergi gagnvart gagnrýnislausum innleiðingum þessara tilskipana. Hafa verður í huga að þjóðfélagsgerð Íslendinga og ekki hvað síst búsetumynstur sker sig verulega úr samanborið við flest önnur lönd innan Evrópska efnahagssvæðisins. Meginhluti þjóðarinnar býr á suðvesturhorni landsins en að öðru leyti er byggð mjög dreifð. Það reynir því á samstöðu þjóðarinnar, samhug og samábyrgð við uppbyggingu og rekstur grundvallarþjónustu við almenning eins og fjarskipti eru. Einkavæðing sem felur í sér að fjarskiptafyrirtæki geti fleytt rjómann af markaðnum og skilið fámennari landsvæði eftir á framfæri ríkisins og fólksins sem þar býr er andstæð þeim grundvallarhugsjónum um jöfnuð, samhjálp og samábyrgð sem Vinstri hreyfingin -- grænt framboð stendur fyrir.

Ávallt verður að hafa í huga að tilskipanir sem henta á þéttbýlum svæðum Evrópu þurfa alls ekki að vera það hentugasta hér og henta stundum alls ekki aðstæðum hér á landi.

Sérstaklega skal vakin athygli á V. kafla frumvarpsins, um markaði og skilgreiningu markaða. Þar eru auknar heimildir til að skipta landinu upp í markaðssvæði landfræðilega og bjóða út alþjónustu sem allir landsmenn eiga að hafa aðgang að svæðisbundið. Minni hlutinn styður ekki þessa tilhögun og leggur áherslu á að öll svæði landsins þar sem föst búseta er fyrir hendi séu skilgreind sem eitt markaðs- og þjónustusvæði.

Alþjónusta er skilgreind sem tiltekin fjarskiptaþjónusta sem allir landsmenn skuli eiga aðgang að á jafnréttisgrunni. Ísland mætti eiga frumkvæði að því að auka þá þjónustu sem flokkast undir alþjónustu, t.d. með því að skilgreina breiðbandþjónustu og GSM-farsímaþjónustu í byggð og á aðalþjóðvegum landsins sem alþjónustukvöð. Þingmenn Vinstri hreyfingarinnar -- græns framboðs hafa flutt þingsályktunartillögu sem kveður á um aðgang allra landsmanna að GSM-farsímakerfinu hvar sem er á landinu í byggð og á aðalþjóðvegum landsins. Sú tillaga er til meðferðar í þinginu og hefði átt að vera hluti af þessu frv. hefðu menn stefnt fram á við í þessum efnum.

Í VIII. kafla frumvarpsins er fjallað um skilamál og gjaldskrár en það er afar mikilvægt að verðskrár fjarskiptafyrirtækja séu gagnsæjar og einfaldar. Það er ekki síður mikilvægt þegar fleiri en einn þjónustuaðili er á markaðnum. Þetta á jafnt við um einstaklingsþjónustu sem samningsbundna þjónustu við fyrirtæki og stofnanir þar sem ýmiss konar afslættir eru í boði.

Virðulegi forseti. Heilbrigð samkeppnni verður aðeins virk með gagnsæjum viðskiptum. Lágmarksskilyrði sem viðskiptaskilmálar skulu uppfylla eru tilgreind í 37. gr. frv. Í fylgiskjali með áliti þessu er birt könnun Neytendasamtakanna þar sem glögglega má sjá hversu flóknar gjaldskrár fjarskiptafyrirtækjanna eru.

Minni hlutinn telur, þrátt fyrir framangreind atriði sem hér hafa verið talin upp varðandi grunnhugmyndafræði almannaþjónustunnar, að margt í þessu frv. tryggi betur gæði fjarskiptaþjónustunnar og möguleika á að framfylgja samkeppnisreglum. Ég legg þó ríka áherslu á að allar byggðir landsins verði skilgreindar sem eitt markaðs- og þjónustusvæði í fjarskiptaþjónustu. Minni hlutinn getur ekki fallist á þær tilskipanir sem kveða á um landfræðilega skiptingu landsins í markaðssvæði í fjarskiptaþjónustu né aðra hugmyndafræði frumvarpsins sem kveður á um að almannaþjónusta, sem fjarskipti eru, sé sett á frjálsan markað. Að mati minni hlutans er enginn grundvöllur fyrir því að almenn samkeppni tryggi jöfnuð í verði, gæðum fjarskipta og fjölþætt grunnfjarskipti í svo dreifbýlu landi sem Íslandi.

Fari fjarskiptaþjónustan að fullu á samkeppnismarkað mun þar ávallt ríkja fákeppni, ef ekki einokun á ákveðnum sviðum. Þá er mikilvægt að hindra að einstök fyrirtæki geti komið og fleytt rjómann af viðskiptum við þéttbýlustu svæðin án þess að bera nokkrar skyldur gagnvart öðrum landsvæðum þar sem meira þarf fyrir hlutunum að hafa. Við þau skilyrði er mikilvægt að þjóðin eigi hið ráðandi þjónustufyrirtæki, Landssímann, og beiti styrk þess til að efla og bæta fjarskiptanetið um allt land og tryggja jafnframt jöfnuð í verði og gæðum þjónustunnar hvar sem er á landinu á grundvelli hugsjóna félagshyggju og samábyrgðar þjóðarinnar allrar.

Virðulegi forseti. Með þessu nál. er fylgiskjal, úttekt frá Neytendasamtökunum á verði á símtölum. Ég vil leyfa mér, herra forseti, að lesa upp fréttina af niðurstöðum þessarar könnunar. Greinargerð með niðurstöðum könnunarinnar nefnist Síminn --- hvað kostar þegar ég hringi --- verðkönnun í janúar 2003, með leyfi forseta:

,,Með tilkomu fleiri símafyrirtækja á Íslandi varð útreikningur á símakostnaði aðeins flóknari en áður, því fyrir neytandann skiptir máli að vita hvaða kerfi hann er að hringja úr og í hvaða kerfi hann er að hringja í.

Okkur hér hjá Neytendasamtökunum lék forvitni á að vita, hvort hægt væri að sjá einfaldasta formið á svona útreikningi og þá var símtólið einfaldlega tekið upp og hringt. Það er annars vegar að hringja í Símann eða Íslandssíma. Á báðum stöðum var þjónustan frábær og ekki stóð á svörunum. Við bárum upp þessa einföldu spurningu: ,,Hvað kostar að hringja úr þessum síma í þennan síma?`` Svo reiknuðum við hvað símtalið kostar í fimm mínútur og hvað ef talað er í fimmtán mínútur.

Ein orsök þess að við gerðum könnunina er hve einfalt það er að hringja í vin sinn eða vinkonu, maður bara tekur upp heyrnartólið og potar í tölustafina alla sjö og bíður svo eftir að hann eða hún svari. Þetta er svo einfalt og eðlilegt, að börnin eru orðin rétt talandi þegar þau þurfa að nota símann og svolítið eldri þurfa þau að fá GSM-síma.

Það hafa verið alls konar skýringar á því hvers vegna börnin þurfi síma en sú skondnasta er að þá geti foreldrar vitað hvar börnin eru og gagnkvæmt. Þá er gengið út frá því að allir segi satt í símann. Svo koma símareikningarnir og enginn skilur neitt í þessum fjárhæðum því enginn þykist hafa notað símann, rétt lyft honum ...``

Virðulegi forseti. Í þessari töflu er svo greinilegt að það er hreinn frumskógur að átta sig á kostnaðinum þegar menn hringja úr síma Símans í síma Íslandssíma og öfugt. Veruleg þörf er á að öll gjaldtaka verði mun skýrari en nú er, bæði hvað varðar símafjarskiptin og önnur samskipti. Þetta er dregið fram hér, herra forseti, til að árétta hversu mikilvægt það er að öll viðskipti í fjarskiptaþjónustu séu gagnsæ, einföld og öllum ljós.

Virðulegi forseti. Ég ítreka það sem ég hef sagt í nál. mínu og legg áherslu á að Ísland, þjóðin öll, allar byggðir landsins séu eitt markaðssvæði, eitt þjónustusvæði hvað snertir almannaþjónustu og þar með fjarskiptaþjónustu.