Sögulegt yfirlit
Fyrstu fastanefndirnar árið 1915
Árið 1915 var ákveðið í þingsköpum að kosnar skyldu 14 fastanefndir, en fram til þess tíma var venja að skipa nefnd um hvert mál. Þessar nefndir voru fjárhagsnefnd, fjárveitinganefnd, samgöngumálanefnd, landbúnaðarnefnd, sjávarútvegsnefnd, menntamálanefnd og allsherjarnefnd, allar bæði í efri og neðri deildum þingsins. Voru 5 menn í hverri nefnd að því undanskildu að 7 voru í fjárveitinganefnd neðri deildar.
Utanríkismálanefnd árið 1928
Árið 1928 bættist við ein nefnd, utanríkismálanefnd. Skyldi hún kosin í sameinuðu þingi og skipuð 7 mönnum. Árið 1936 var síðan með breytingu á þingsköpum ákveðið að auk 7 aðalmanna skyldu kosnir jafnmargir varamenn. Fram til ársins 2011 (140. löggjafarþings) var utanríkismálanefnd eina nefndin sem í voru kjörnir varamenn.
Iðnaðarnefnd árið 1932
Með breytingu á þingsköpum árið 1932 bættist iðnaðarnefnd í hóp þeirra nefnda sem kosnar voru í báðum deildum þingsins. Voru fastanefndir þingsins þá orðnar 17 talsins.
Fjárveitinganefnd kosin af sameinuðu þingi árið 1934
Árið 1934 var þingsköpum breytt á þann veg að fjárveitinganefnd skyldi kosin í sameinuðu Alþingi og yrði skipuð 9 mönnum. Fækkaði nefndum þingsins um eina við þessa breytingu þar sem fjárveitinganefndir lögðust af í deildum þingsins.
Allsherjarnefnd kosin af sameinuðu þingi árið 1938
Með breytingu á þingsköpum árið 1938 bættist við ný nefnd, allsherjarnefnd, skipuð 7 mönnum, sem kosin skyldi í sameinuðu þingi. Eftir sem áður voru allsherjarnefndir einnig kosnar í báðum deildum þingsins.
Nefndarmönnum í nefndum deilda fjölgað árið 1964
Árið 1964 var nefndarmönnum í hverri nefnd deildanna fjölgað úr 5 í 7.
Nefndum fjölgað árið 1972
Árið 1972 var ákveðið að kosnar yrðu atvinnumálanefnd, heilbrigðis- og trygginganefnd og félagsmálanefnd. Skyldi kjósa heilbrigðis- og trygginganefnd og félagsmálanefnd í báðum deildum þingsins en sameinað þing skyldi kjósa atvinnumálanefnd sem skipuð yrði 7 mönnum. Var þeirri nefnd ætlað að fjalla um mál sem landbúnaðar-, sjávarútvegs- og iðnaðarnefndir í deildum mundu fjalla um ef þau væru borin fram í frumvarpsformi. Eftir þessar breytingar voru nefndir sem skipa átti í deildum orðnar 18 talsins og nefndir sameinaðs þings fjórar, og því alls 22 nefndir í þinginu. Samtímis var nafni fjárhagsnefnda efri og neðri deildar breytt í fjárhags- og viðskiptanefnd.
Breytingar á fjölda nefndarmanna í fjárveitinganefnd
Árið 1974 var nefndarmönnum í fjárveitinganefnd fjölgað úr 9 í 10. Árið 1978 var þeim fækkað í 9, en fjölgað aftur í 10 árið 1983. Árið 1985 var þeim síðan aftur fækkað í 9 og hélst sú skipan þar til þeim var fjölgað í 11 árið 1991.
Félagsmálanefnd í sameinuðu þingi árið 1985
Árið 1985 bættist félagsmálanefnd í hóp þeirra nefnda sem kosnar voru í sameinuðu þingi, en áfram voru þó kosnar félagsmálanefndir í báðum deildum þingsins. Fjölgaði nefndum þingsins því í 23 við þessa breytingu.
Alþingi í einni málstofu árið 1991
Árið 1991 voru gerðar veigamiklar breytingar á þingsköpum þegar deildaskipting þingsins var lögð af. Fastanefndir þingsins urðu 12, allsherjarnefnd, efnahags- og viðskiptanefnd, félagsmálanefnd, fjárlaganefnd, heilbrigðis- og trygginganefnd, iðnaðarnefnd, landbúnaðarnefnd, menntamálanefnd, samgöngunefnd, sjávarútvegsnefnd, umhverfisnefnd og utanríkismálanefnd. Hver nefnd var skipuð 9 þingmönnum að því undanskildu að 11 sátu í fjárlaganefnd en auk þess voru kosnir 9 varamenn í utanríkismálanefnd.
Breytingar á nefndum árið 2007
Árið 2007 voru gerðar breytingar á þingsköpum í tengslum við breytingar á lögum um Stjórnarráð Íslands. Efnahags- og viðskiptanefnd var skipt upp í tvær nefndir, efnahags- og skattanefnd annars vegar og viðskiptanefnd hins vegar. Félagsmálanefnd breyttist í félags- og tryggingamálanefnd og heilbrigðis- og trygginganefnd breyttist í heilbrigðisnefnd. Þá voru sjávarútvegsnefnd og landbúnaðarnefnd sameinaðar undir heitinu sjávarútvegs- og landbúnaðarnefnd.
Breytingar á nefndum árið 2011
Breytingar á þingsköpum þar sem fastanefndum Alþingis var fækkað úr tólf í átta tóku gildi 1. október 2011. Verkefni allsherjarnefndar og menntamálanefndar heyra nú að mestu leyti undir allsherjar- og menntamálanefnd en að hluta til undir stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd. Verkefni efnahags- og skattanefndar og viðskiptanefndar heyra undir efnahags- og viðskiptanefnd. Efnahags- og viðskiptanefnd starfaði áður frá 114. til 134. þings en með breytingum sem gerðar voru á þingsköpum í tengslum við breytingar á stjórnarráðinu árið 2007 var málefnum nefndarinnar vísað annars vegar til efnahags- og skattanefndar og hins vegar til viðskiptanefndar. Verkefni félags- og tryggingamálanefndar og heilbrigðisnefndar heyra undir velferðarnefnd. Verkefni iðnaðarnefndar og sjávarútvegs- og landbúnaðarnefndar heyra undir atvinnuveganefnd. Verkefni umhverfisnefndar og samgöngunefndar heyra undir umhverfis- og samgöngunefnd.
Utanríkismálanefnd og fjárlaganefnd starfa áfram undir óbreyttum heitum en sú breyting var gerð að 9 nefndarmenn eru kjörnir í fjárlaganefnd í stað 11 áður.
Sérnefndir um stjórnarskrármál
Eftir breytingar á lögum um þingsköp Alþingis, nr. 55/1991, með síðari breytingum, sem samþykktar voru á Alþingi 11. júní 2011, eru ekki lengur kosnar sérnefndir til að fjalla um stjórnarskrármál heldur fjallar stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd um þau málefni.
Starfshópur utanríkismálanefndar um Evrópumál
Í júlí 2009 skipaði utanríkismálanefnd sérstakan starfshóp um Evrópumál í samræmi við nefndarálit meiri hluta nefndarinnar um tillögu til þingsályktunar um aðildarumsókn að Evrópusambandinu. Skipað var í starfshópinn á 138., 139., 140. og 141. þingi 2009-2013.