Ferill 654. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
126. löggjafarþing 2000–2001.
Þskj. 1032 — 654. mál.
Tillaga til þingsályktunar
um fullgildingu Árósasamnings um aðgang að upplýsingum, þátttöku almennings í ákvarðanatöku og aðgang að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum.
(Lögð fyrir Alþingi á 126. löggjafarþingi 2000–2001.)
Alþingi ályktar að heimila ríkisstjórninni að fullgilda fyrir Íslands hönd samning um aðgang að upplýsingum, þátttöku almennings í ákvarðanatöku og aðgang að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum sem gerður var í Árósum 25. júní 1998.
Athugasemdir við þingsályktunartillögu þessa.
Með þingsályktunartillögu þessari er leitað heimildar Alþingis til fullgildingar á samningi um aðgang að upplýsingum, þátttöku almennings í ákvarðanatöku og aðgang að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum sem gerður var í Árósum 25. júní 1998. Samningurinn er prentaður sem fylgiskjal með tillögu þessari.
Samningur sá sem hér um ræðir var samþykktur á fjórða ráðherrafundinum um umhverfi Evrópu í Árósum 25. júní 1998 og hefur verið nefndur Árósasamningur. Sama dag undirrituðu samninginn 35 ríki, þar á meðal Ísland, og Evrópubandalagið. Fjögur ríki til viðbótar undirrituðu hann áður en frestur til þess rann út 21. desember 1998. Hinn 27. mars 2001 höfðu tíu ríki fullgilt samninginn eða gerst aðilar að honum. Aðild að samningnum er opin aðildarríkjum Efnahagsráðs Evrópu, Evrópubandalaginu og þeim ríkjum sem hafa stöðu samráðsaðila í Efnahagsráði Evrópu. Samningurinn öðlast gildi á nítugasta degi eftir að sextánda skjalið um fullgildingu eða aðild er afhent til vörslu.
Árósasamningurinn er ný tegund samnings um umhverfismál. Hann tengir saman umhverfisrétt og mannréttindi. Hann viðurkennir að menn hafi skyldum að gegna gagnvart komandi kynslóðum. Samningurinn staðfestir að sjálfbærri þróun verður ekki náð án aðildar allra hagsmunaaðila og tengir saman ábyrgð stjórnvalda og umhverfisvernd. Hann beinir athyglinni að gagnverkandi áhrifum almennings og stjórnvalda í lýðræðislegu samhengi og kveður á um ný ferli varðandi þátttöku almennings í viðræðum um alþjóðlega samninga og framkvæmd þeirra.
Markmið samningsins er sett fram í 1. gr. Samkvæmt því ákvæði skulu samningsaðilar ábyrgjast rétt til aðgangs að upplýsingum, þátttöku almennings í ákvarðanatöku og aðgangs að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum í samræmi við ákvæði samningsins í því skyni að stuðla að verndun réttinda hvers einstaklings af núlifandi og komandi kynslóðum til að lifa í umhverfi sem er fullnægjandi fyrir heilsu og velferð hans.
Árósasamningurinn veitir almenningi því réttindi og leggur samningsaðilum og stjórnvöldum skyldur á herðar varðandi aðgang að upplýsingum og þátttöku almennings í ákvarðanatöku. Hann styður þessi réttindi með ákvæðum um aðgang að réttlátri málsmeðferð sem stuðla að auknu vægi samningsins. Í formála samningsins eru umhverfisvernd og mannréttindi tengd saman og réttindum í umhverfismálum veitt sama staða og öðrum mannréttindum.
Helstu efnisatriði samningsins eru eftirfarandi:
Í formála samningsins er gerð grein fyrir þeim væntingum og markmiðum sem voru hvatinn að samningnum og sem verða höfð að leiðarljósi í framtíðinni. Sérstök áhersla er lögð á tvö grundvallaratriði: umhverfisrétt sem mannréttindi annars vegar og mikilvægi aðgangs að upplýsingum, þátttöku almennings og aðgangs að réttlátri málsmeðferð við sjálfbæra þróun hins vegar.
Í formálanum er sú hugmynd að fullnægjandi umhverfisvernd sé undirstaða þess að menn geti notið grundvallarmannréttinda tengd þeirri hugmynd að hver einstaklingur eigi rétt á að lifa í heilbrigðu umhverfi og honum beri skylda til að vernda umhverfið. Í formálanum er síðan dregin sú ályktun að til þess að geta krafist þessa réttar og sinnt þessari skyldu verði borgarar að hafa aðgang að upplýsingum, hafa rétt til þátttöku í ákvarðanatöku og njóta réttlátrar málsmeðferðar í umhverfismálum.
Í formála samningsins er viðurkennt að sjálfbær og vistvæn þróun byggist á virkri ákvarðanatöku stjórnvalda sem grundvallist bæði á umhverfislegum sjónarmiðum og framlagi almennings. Þegar stjórnvöld veiti almenningi aðgang að upplýsingum um umhverfismál og geri honum kleift að eiga aðild að ákvarðanatöku stuðli þau að markmiðum samfélagsins um sjálfbæra þróun.
Í fyrstu þremur greinum Árósasamningsins er lagður grunnur að samningnum í heild, en þar eru sett fram markmið, skilgreiningar og meginkröfur sem höfð eru að leiðarljósi við túlkun og framkvæmd samningsins.
Í 3. gr., sem hefur að geyma almenn ákvæði samningsins, er gerð grein fyrir almennum meginreglum sem hafðar eru að leiðarljósi að því er varðar önnur nákvæmari og sérhæfðari ákvæði. Þær varða viðhorf sem eru mikilvæg fyrir framkvæmd samningsins, m.a. hvernig hinir ólíku þættir hans tengjast, leiðbeiningar um það hvernig samningurinn getur orðið almenningi að gagni, umhverfisfræðslu og aukna umhverfisvitund, sem og stuðning við hópa sem vinna að umhverfisvernd.
Í 4. gr. samningsins er fjallað um aðgang almennings að upplýsingum og í hvaða tilvikum megi hafna aðgangi að þeim. Í 5. gr. er fjallað um söfnun og dreifingu upplýsinga um umhverfismál, m.a. í þeim tilgangi að þær séu fyrir hendi og að þær séu sem aðgengilegastar. Í 6.–8. gr. er fjallað um þátttöku almennings í ákvörðunum um tiltekna starfsemi, um áætlanir, verkefni og stefnur er varða umhverfið og í undirbúningi bindandi reglna sem kunna að hafa umtalsverð áhrif á umhverfið. Þá er í 9. gr. fjallað um aðgang að réttlátri málsmeðferð og rétt manna til aðgangs að endurskoðunarleiðum fyrir dómstólum eða öðrum óháðum aðilum.
Í 10.–22. gr. samningsins er að finna ákvæði er lúta að framkvæmd samningsins, stofnanamálum, formsatriðum o.fl. Samningnum fylgja tveir viðaukar. I. viðauki hefur að geyma lista yfir starfsemi þar sem þátttaka almennings í ákvarðanatöku um hvort hún skuli leyfð er heimiluð, sbr. a-lið 1. mgr. 6. gr. samningsins. Í II. viðauka er fjallað um meðferð gerðardóms á deilum um túlkun eða beitingu samningsins.
Þau lög sem fjalla um þá þætti sem Árósasamningurinn tekur til eru annars vegar lög nr. 21/1993, um upplýsingamiðlun og aðgang að upplýsingum um umhverfismál, og hins vegar lög nr. 106/2000, um mat á umhverfisáhrifum. Á grundvelli síðarnefndu laganna hefur verið sett reglugerð nr. 671/2001, um mat á umhverfisáhrifum. Að mati umhverfisráðuneytisins kallar fullgilding samningsins ekki á lagabreytingar hér á landi.
Fylgiskjal.
SAMNINGUR
UM AÐGANG AÐ UPPLÝSINGUM, ÞÁTTTÖKU ALMENNINGS Í ÁKVARÐANATÖKU OG AÐGANG AÐ RÉTTLÁTRI MÁLSMEÐFERÐ Í UMHVERFISMÁLUM
Aðilar þessa samnings
minna á 1. reglu Stokkhólmsyfirlýsingarinnar um umhverfi mannsins,
minna einnig á 10. reglu Ríóyfirlýsingarinnar um umhverfi og þróun,
minna enn fremur á ályktun allsherjarþingsins nr. 37/7 frá 28. október 1982 um heimssáttmálann um náttúruna og 45/94 frá 14. desember 1990 um þörfina á að tryggja heilbrigt umhverfi fyrir velferð einstaklingsins,
minna á Evrópusáttmálann um umhverfi og heilsu sem samþykktur var á fyrstu Evrópuráðstefnunni um umhverfi og heilsu á vegum Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar í Frankfurt am Main, Þýskalandi, 8. desember 1989,
staðfesta þörfina á að vernda, varðveita og bæta ástand umhverfisins og að tryggja sjálfbæra þróun sem er umhverfisvæn og örugg,
viðurkenna að fullnægjandi verndun umhverfisins er nauðsynleg fyrir velferð mannsins og til að hann geti notið grundvallarmannréttinda, þar með talinn rétturinn til sjálfs lífsins,
viðurkenna einnig rétt sérhvers einstaklings til að lifa í umhverfi sem er fullnægjandi fyrir heilsu og velferð hans og að honum beri skylda til, bæði sem einstaklingi og í samvinnu við aðra, að vernda og bæta umhverfið til hagsbóta fyrir núverandi og komandi kynslóðir,
telja að til þess að geta staðið á þessum rétti sínum og uppfyllt þessar skyldur sínar verði borgararnir að hafa aðgang að upplýsingum, hafa heimild til að taka þátt í ákvarðanatöku og hafa aðgang að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum, og viðurkenna í þessu tilliti að borgararnir kunna að þurfa aðstoð til að beita rétti sínum,
viðurkenna að á sviði umhverfismála auki bættur aðgangur að upplýsingum og þátttaka almennings í ákvarðanatöku gæði og framkvæmd ákvarðana, efli vitund almennings um umhverfismál, gefi almenningi tækifæri til að lýsa sjónarmiðum sínum og geri opinberum yfirvöldum kleift að taka viðeigandi tillit til slíkra sjónarmiða,
stefna þannig að því að auka ábyrgð og gegnsæi í ákvarðanatöku og efla stuðning almennings við ákvarðanir varðandi umhverfið,
viðurkenna hve æskilegt gegnsæi er á öllum sviðum stjórnsýslu og óska eftir því við löggjafa að þeir hrindi í framkvæmd meginreglum þessa samnings,
viðurkenna einnig að almenningur þarf að vera upplýstur um málsmeðferð fyrir þátttöku í ákvörðunum um umhverfismál, hafa frjálsan aðgang að henni og kunna að nota hana,
viðurkenna enn fremur hve mikilvægt hlutverk einstakir borgarar, frjáls félagasamtök og einkageirinn geta haft varðandi umhverfisvernd,
æskja þess að efla menntun um umhverfismál til að auka skilning á umhverfinu og sjálfbærri þróun og til að hvetja til víðtæks skilnings almennings á og þátttöku hans í ákvörðunum sem hafa áhrif á umhverfið og sjálfbæra þróun,
benda á, í þessu sambandi, mikilvægi þess að nýta fjölmiðla og rafrænar eða annars konar samskiptaleiðir í framtíðinni,
viðurkenna mikilvægi þess að fella umhverfissjónarmið að fullu inn í ákvarðanatöku stjórnvalda og þörfina sem þar af leiðir fyrir opinber yfirvöld að búa yfir nákvæmum, yfirgripsmiklum og nýjustu upplýsingum um umhverfismál,
staðfesta að opinber yfirvöld varðveiti upplýsingar um umhverfismál til hagsbóta fyrir almenning,
láta sig varða að virk réttarfarsleg úrræði séu aðgengileg almenningi, þar með töldum samtökum, þannig að réttmætir hagsmunir hans séu varðir og lögum framfylgt,
benda á mikilvægi þess að neytendum séu látnar í té fullnægjandi upplýsingar um framleiðsluvörur til að gera þeim kleift að taka upplýsta ákvörðun um umhverfismál,
viðurkenna áhyggjur almennings af því að erfðabreyttum lífverum sé af ásetningi hleypt út í umhverfið og þörfina á auknu gegnsæi og þátttöku almennings í ákvarðanatöku á þessu sviði,
eru sannfærðir um að framkvæmd þessa samnings muni stuðla að eflingu lýðræðis á svæði Efnahagsráðs Evrópu (ECE),
gera sér grein fyrir því hlutverki sem Efnahagsráð Evrópu gegnir á þessu sviði og minna meðal annars á viðmiðunarreglur þess um aðgang að upplýsingum um umhverfismál og þátttöku almennings í ákvarðanatöku um umhverfismál sem samþykkt var á þriðja ráðherrafundinum „umhverfi í Evrópu“ sem haldinn var í Sofíu, Búlgaríu, 25. október 1995,
hafa í huga viðeigandi ákvæði samningsins um mat á umhverfisáhrifum milli landamæra sem gerður var í Espoo, Finnlandi, 25. febrúar 1991 og samningsins um áhrif af iðnaðarslysum milli landa og samningsins um verndun og nýtingu árfarvega og vatna sem ná yfir fleiri en eitt land sem báðir voru gerðir í Helsinki 17. mars 1992, ásamt öðrum svæðisbundnum samningum,
gera sér grein fyrir því að samþykkt þessa samnings mun vera framlag til eflingar ferlisins „umhverfi Evrópu“ og til niðurstöðu fjórða ráðherrafundarins í Árósum, Danmörku, í júní 1998,
hafa komið sér saman um eftirfarandi:
1. gr.
Markmið.
2. gr.
Skilgreiningar.
1. „aðili“ merkir samningsaðila að þessum samningi, nema texti hans tilgreini annað;
2. „opinber yfirvöld“ merkir:
a) stjórnvöld ríkis, landsvæðis eða á öðru stigi;
b) einstaklinga eða lögpersónur sem sinna opinberri stjórnsýslu samkvæmt landslögum, þar með taldar sérstakar skyldur, athafnir og þjónusta í tengslum við umhverfið;
c) sérhverja aðra einstaklinga eða lögpersónur sem hafa opinbera ábyrgð eða hlutverk eða veita opinbera þjónustu í tengslum við umhverfið og eru undir stjórn stjórnvalds eða einstaklings eða lögpersónu sem falla undir a- eða b-lið;
d) stofnanir sérhverra svæðisbundinna samtaka um efnahagssamvinnu sem getið er í 17. gr. og eru aðili að þessum samningi.
Þessi skilgreining nær ekki til stjórnvalda eða stofnana sem hafa dóms- eða löggjafarvald;
3. „upplýsingar um umhverfismál“ merkir hvers konar upplýsingar sem settar eru fram á ritaðan, sjónrænan, hljóðrænan, rafrænan eða hvers konar annan efnislegan hátt varðandi:
a) ástand hinna ýmsu umhverfisþátta, svo sem lofts og lofthjúps, vatns, jarðvegs, lands, landslags og náttúruminja, líffræðilegrar fjölbreytni og hluta hennar, þar með taldar erfðabreyttar lífverur, og samspil þessara þátta;
b) atriði, svo sem efni, orku, hávaða og geislun, svo og athafnir eða aðgerðir, þar með taldar stjórnunaraðgerðir, umhverfissamninga, stefnur, löggjöf, áætlanir og framkvæmdir, sem hafa áhrif á eða líkur eru á að muni hafa áhrif á umhverfisþættina sem falla undir a-lið hér að framan, og kostnaðarábatagreiningu og aðrar efnahagslegar greiningar og ályktanir sem notast er við þegar teknar eru ákvarðanir um umhverfismál;
c) heilsufar manna og öryggi, skilyrði fyrir mannlífi, menningarstaði og mannvirki, að því marki sem þau eru undir eða kunna að verða fyrir áhrifum af ástandi umhverfisþáttanna eða, með tilstilli þessara þátta, af þeim atriðum, athöfnum eða aðgerðum sem getið er í b-lið hér að framan;
4. „almenningur“ merkir einn eða fleiri einstaklinga eða lögpersónur í samræmi við landslög og venjur, félög þeirra, samtök eða hópa;
5. „almenningur sem málið varðar“ merkir almenning sem verður fyrir eða er líklegt að verði fyrir áhrifum af eða á hagsmuna að gæta við ákvarðanatöku í umhverfismálum; hvað varðar þessa skilgreiningu skulu frjáls félagasamtök, er stuðla að umhverfisvernd og uppfylla kröfur samkvæmt landslögum af einhverju tagi, teljast eiga hagsmuna að gæta.
3. gr.
Almenn ákvæði.
2. Sérhver aðili skal leitast við að tryggja að embættismenn og yfirvöld veiti almenningi aðstoð og leiðbeiningar við leit að upplýsingum, við að auðvelda þátttöku í ákvarðanatöku og við að leita eftir réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum.
3. Sérhver aðili skal efla kennslu um umhverfismál og meðvitund um umhverfismál meðal almennings, einkum um hvernig unnt er að fá aðgang að upplýsingum, taka þátt í ákvarðanatöku og fá aðgang að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum.
4. Sérhver aðili skal veita viðeigandi viðurkenningu og stuðning til félaga, samtaka og hópa sem stuðla að verndun umhverfisins og tryggja að réttarkerfi landsins sé í samræmi við þessa skuldbindingu.
5. Ákvæði þessa samnings skulu ekki hafa áhrif á réttindi aðila til að viðhalda eða innleiða aðgerðir sem veita víðtækari aðgang að upplýsingum, fela í sér aukna þátttöku almennings í ákvarðanatöku og veita betri aðgang að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum en kveðið er á um í þessum samningi.
6. Þessi samningur skal ekki rýra neinn rétt sem fyrir er til aðgangs að upplýsingum, þátttöku almennings í ákvarðanatöku og aðgangs að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum.
7. Sérhver aðili skal stuðla að beitingu meginreglna þessa samnings í alþjóðlegri ákvarðanatöku um umhverfismál og á vettvangi alþjóðastofnana í málefnum er varða umhverfið.
8. Sérhver aðili skal tryggja að einstaklingar, sem beita réttindum sínum í samræmi við ákvæði þessa samnings, skuli ekki beittir refsingum, saksókn eða áreitni á neinn hátt vegna afskipta sinna. Þetta ákvæði skal ekki hafa áhrif á vald innlendra dómstóla til að dæma sanngjarnan málskostnað í málaferlum.
9. Innan marka viðeigandi ákvæða þessa samnings skal almenningur hafa aðgang að upplýsingum, hafa möguleika á að taka þátt í ákvarðanatöku og hafa aðgang að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum án mismununar hvað varðar ríkisfang, þjóðerni eða heimkynni, og, hvað viðkemur lögpersónu, án mismununar vegna þess hvar hún hefur skráð aðsetur sitt eða raunverulega miðstöð aðgerða sinna.
4. gr.
Aðgangur að upplýsingum um umhverfismál.
1. Með fyrirvara um eftirfarandi málsgreinar þessarar greinar skal sérhver aðili tryggja að séu opinber yfirvöld krafin um upplýsingar um umhverfismál skuli þau láta slíkar upplýsingar almenningi í té, innan ramma landslaga, þar með talið, ef um er beðið og með fyrirvara um b-lið, eintök af eiginlegum skjölum sem innihalda eða mynda slíkar upplýsingar:
a) án þess að geta þurfi um hagsmuni;
b) á hinu umbeðna formi nema:
(i) sanngjarnt sé að hið opinbera yfirvald láti þær í té á öðru formi en þá skulu tilgreindar ástæður þess að upplýsingarnar séu látnar í té á því formi; eða
(ii) upplýsingarnar séu þegar aðgengilegar opinberlega á öðru formi.
2. Upplýsingar um umhverfismál, sem vísað er til í 1. mgr. hér að framan, skulu látnar í té svo skjótt sem auðið er og í síðasta lagi innan mánaðar frá því að beiðni var lögð fram, nema ef magn og flókin gerð upplýsinganna réttlæta framlengingu á þessu tímabili um allt að tveimur mánuðum eftir að beiðni var lögð fram. Umsækjandinn skal upplýstur um hvers konar framlengingu og ástæður sem réttlæta hana.
3. Hafna má beiðni um upplýsingar um umhverfismál ef:
a) hið opinbera yfirvald sem beiðninni er beint til hefur ekki hinar umbeðnu upplýsingar undir höndum;
b) beiðnin er augljóslega ósanngjörn eða sett fram á of almennan hátt; eða
c) beiðnin varðar efni sem er í vinnslu eða innri samskipti opinberra yfirvalda þar sem gerð er slík undanþága í landslögum eða viðteknum hefðum, að teknu tilliti til þeirra almannahagsmuna sem þjónað væri með birtingu upplýsinganna.
4. Hafna má beiðni um upplýsingar um umhverfismál ef birting þeirra myndi hafa skaðleg áhrif á:
a) trúnað í starfsemi opinberra yfirvalda, þar sem gert er ráð fyrir slíkum trúnaði í landslögum;
b) alþjóðasamskipti, landvarnir og öryggi almennings;
c) framgang réttlætisins, möguleika einstaklings til að fá réttláta málsmeðferð fyrir dómstólum eða getu opinbers yfirvalds til að framkvæma rannsókn sem varðar glæpi eða refsingar;
d) trúnað varðandi viðskipta- eða iðnaðarupplýsingar, þar sem slíkur trúnaður er verndaður með lögum til að vernda lögmæta efnahagslega hagsmuni. Innan þessa ramma skal láta í té upplýsingar um efnalosun sem skipta máli varðandi verndun umhverfisins;
e) hugverkarétt;
f) trúnað varðandi persónulegar upplýsingar og/eða skrár sem tengjast einstaklingi þegar sá einstaklingur hefur ekki gefið samþykki sitt fyrir því að upplýsingarnar séu látnar af hendi til almennings, þar sem gert er ráð fyrir slíkum trúnaði í landslögum;
g) hagsmuni þriðja aðila sem hefur útvegað umbeðnar upplýsingar án þess að þeim aðila sé eða geti verið gert skylt samkvæmt lögum að láta upplýsingarnar í té og þar sem sá aðili samþykkir ekki að upplýsingarnar séu látnar af hendi; eða
h) umhverfið sem upplýsingarnar varða, svo sem uppeldisstöðvar sjaldgæfra tegunda.
Framangreindar synjunarástæður skal túlka þröngt, að teknu tilliti til þeirra almannahagsmuna sem þjónað er með birtingu upplýsinganna og þess hvort umbeðnar upplýsingar varða efnalosun út í umhverfið.
5. Í þeim tilvikum þegar opinbert yfirvald býr ekki yfir þeim upplýsingum um umhverfismál sem beðið er um skal það yfirvald, svo skjótt sem unnt er, greina umsækjandanum frá því til hvaða opinbers yfirvalds það telur að unnt sé að sækja um umbeðnar upplýsingar eða beina beiðninni til þess yfirvalds og tilkynna umsækjandanum um það.
6. Sérhver aðili skal tryggja, sé unnt að aðgreina upplýsingar sem eru undanþegnar birtingu skv. c-lið 3. mgr. og 4. mgr. hér að framan án þess að setja trúnað upplýsinganna sem undanþegnar eru í hættu, að opinber yfirvöld láti í té það sem eftir er af hinum umbeðnu upplýsingum um umhverfismál.
7. Höfnun beiðni skal vera skrifleg ef beiðnin var skrifleg eða ef umsækjandinn æskir þess. Í höfnun skal tilgreina ástæður fyrir höfnuninni og veita upplýsingar um aðgang að endurskoðunarferlinu sem gert er ráð fyrir í 9. gr. Höfnun skal gerð svo skjótt sem unnt er og í síðasta lagi innan eins mánaðar, nema ef flókin gerð upplýsinganna réttlætir framlengingu þess frests um allt að tveimur mánuðum eftir að beiðni er lögð fram. Umsækjandanum skal tilkynnt um hvers konar framlengingu og ástæður sem réttlæta hana.
8. Sérhver aðili getur heimilað opinberum yfirvöldum að taka gjald fyrir að láta upplýsingar í té, en slíkt gjald skal ekki fara fram úr sanngjarnri upphæð. Opinber yfirvöld, sem ætla sér að taka slíkt gjald fyrir að útvega upplýsingar, skulu láta umsækjendum í té gjaldskrá sem gefur til kynna hvenær gjalds kunni að vera krafist eða undanþága veitt frá því og hvenær útvegun upplýsinga er háð fyrirframgreiðslu slíks gjalds.
5. gr.
Söfnun og dreifing upplýsinga um umhverfismál.
a) að opinber yfirvöld búi yfir og uppfæri upplýsingar um umhverfismál sem varða starfsemi þeirra;
b) að komið verði á upplýsingaskyldu, þannig að nægilegar upplýsingar berist til opinberra yfirvalda um fyrirhugaða og núverandi starfsemi sem kann að hafa umtalsverð áhrif á umhverfið;
c) sé um að ræða yfirvofandi ógnun við heilsu manna eða umhverfið, hvort sem hún er af völdum starfsemi manna eða á sér náttúrulegar orsakir, skal dreifa öllum upplýsingum, sem eru í fórum opinbers yfirvalds og gætu gert almenningi kleift að gera ráðstafanir til að koma í veg fyrir eða draga úr skaða af völdum ógnunarinnar, strax og án tafar til þess hluta almennings sem kann að verða fyrir áhrifum af honum.
2. Sérhver aðili skal sjá til þess, innan ramma landslaga, að aðferðin sem opinber yfirvöld beita til að láta almenningi í té upplýsingar um umhverfismál sé gegnsæ og að upplýsingar um umhverfismál séu raunverulega aðgengilegar, meðal annars með því að:
a) láta almenningi í té fullnægjandi upplýsingar um gerð og umfang upplýsinga um umhverfismál sem viðeigandi opinber yfirvöld búa yfir, grundvallarskilmála og -skilyrði fyrir því að slíkar upplýsingar séu látnar í té og gerðar aðgengilegar, og aðferðina við að afla þeirra;
b) koma á fót og viðhalda hagnýtu fyrirkomulagi, svo sem:
(i) listum, skrám eða skjölum aðgengilegum almenningi;
(ii) að krefjast þess að embættismenn aðstoði almenning við að leita upplýsinga samkvæmt þessum samningi; og
(iii) að tilgreina tengiliði; og
c) veita aðgang að upplýsingum um umhverfismál sem er að finna í listum, skrám eða skjölum er vísað er til í b-lið (i) hér að framan án endurgjalds.
3. Sérhver aðili skal sjá til þess að upplýsingar um umhverfismál verði smám saman fyrirliggjandi á rafrænum gagnagrunnum sem eru auðveldlega aðgengilegir fyrir almenning gegnum net fjarskiptakerfa. Upplýsingar sem aðgengilegar eru á þessu formi skulu meðal annars vera eftirfarandi:
a) skýrslur um ástand umhverfisins, svo sem tilgreint er í 4. mgr.;
b) lagatextar um umhverfið eða varðandi það;
c) eftir því sem við á, stefnur, áætlanir og verkefni um eða varðandi umhverfið, og umhverfissamningar; og
d) aðrar upplýsingar, svo fremi að aðgengi að þeim upplýsingum á þessu formi myndi auðvelda beitingu landslaga við framkvæmd þessa samnings,
að því tilskildu að slíkar upplýsingar séu þegar fyrir hendi á rafrænu formi.
4. Sérhver aðili skal með reglulegu millibili, sem sé ekki lengra en þrjú eða fjögur ár, gefa út og dreifa landsskýrslu um ástand umhverfisins, þar með taldar upplýsingar um gæði umhverfisins og upplýsingar um ágengni á umhverfið.
5. Sérhver aðili skal gera ráðstafanir innan ramma laga sinna í því augnamiði að dreifa meðal annars:
a) lögum og skjölum með stefnumörkun, svo sem skjölum um heildaráætlanir, stefnu, verkefni og aðgerðaáætlanir sem varða umhverfið, og skýrslum um árangur af framkvæmd þeirra, sem gerðar eru á hinum ýmsu stigum stjórnsýslunnar;
b) alþjóðasamningum um umhverfismál; og
c) öðrum mikilvægum alþjóðlegum skjölum um umhverfismál, eftir því sem við á.
6. Sérhver aðili skal hvetja þá sem reka starfsemi er hefur umtalsverð áhrif á umhverfið til að upplýsa almenning reglulega um umhverfisáhrif af starfsemi eða framleiðsluvörum þeirra, þar sem við á með umhverfismerkingum eða umhverfiseftirliti sem komið er á að frumkvæði þeirra sem reka starfsemina, eða með öðrum aðferðum.
7. Sérhver aðili skal:
a) gefa út staðreyndir og greiningu á staðreyndum sem hann telur að skipti máli og séu mikilvægar við mótun tillagna um stefnu í umhverfismálum;
b) gefa út, eða gera aðgengilegt með öðrum hætti, efni sem fyrir hendi er til útskýringar á samskiptum sínum við almenning í málefnum sem falla undir gildissvið þessa samnings; og
c) útvega á viðeigandi formi upplýsingar um opinbera starfsemi eða opinbera þjónustu á sviði umhverfismála sem framkvæmd er af stjórnvöldum á öllum stigum.
8. Sérhver aðili skal þróa leiðir í því augnamiði að tryggja að nægilegar upplýsingar um framleiðsluvörur séu látnar almenningi í té á þann hátt að neytendum sé gert kleift að taka upplýstar ákvarðanir um umhverfismál.
9. Sérhver aðili skal gera ráðstafanir til að setja upp smám saman, að teknu tilliti til alþjóðlegra ferla þar sem við á, heildstætt kerfi á landsvísu þar sem skráðar eru upplýsingar um mengun í skipulagðan og tölvuvæddan gagnagrunn sem byggður er á stöðluðum tilkynningum og almenningur hefur aðgang að. Slíkt kerfi getur innihaldið upplýsingar um innsetningu, losun og tilflutning á tilgreindum flokkum efna og framleiðsluvara, þar með talið vatn, orka og notkun auðlinda, frá ákveðnum tegundum starfsemi út í umhverfið og til meðhöndlunar- og förgunarstöðva á staðnum eða annars staðar.
10. Ekkert í þessari grein má skerða rétt aðila til að synja um afhendingu ákveðinna upplýsinga um umhverfismál í samræmi við 3. og 4. mgr. 4. gr.
6. gr.
Þátttaka almennings í ákvörðunum um tiltekna starfsemi.
a) skal beita ákvæðum þessarar greinar að því er varðar ákvarðanir um hvort eigi að leyfa fyrirhugaða starfsemi sem tilgreind er í I. viðauka;
b) skal, í samræmi við landslög, einnig beita ákvæðum þessarar greinar við ákvarðanir um fyrirhugaða starfsemi sem ekki er tilgreind í I. viðauka sem kann að hafa umtalsverð áhrif á umhverfið. Í þessu augnamiði skulu aðilar ákveða hvort slík fyrirhuguð starfsemi sé háð þessum ákvæðum; og
c) getur ákveðið, í hverju tilviki fyrir sig ef svo er mælt fyrir um í landslögum, að beita ekki ákvæðum þessarar greinar varðandi fyrirhugaða starfsemi sem er í þágu landvarna telji sá aðili að beiting ákvæðanna myndi hafa skaðleg áhrif þar á.
2. Almenningur er málið varðar skal upplýstur, annaðhvort með almennri tilkynningu eða einstaklingsbundið eftir því sem við á, snemma í ákvörðunarferli um umhverfismál og á fullnægjandi, tímanlegan og virkan hátt meðal annars um:
a) fyrirhugaða starfsemi og þá umsókn sem ákvörðun verður tekin um;
b) eðli hugsanlegra ákvarðana eða drög að ákvörðun;
c) hið opinbera yfirvald sem ber ábyrgð á að taka ákvörðunina;
d) fyrirhugað ferli, þar með talið, ef og þegar unnt er að útvega þessar upplýsingar:
(i) upphaf ferlis;
(ii) tækifæri til þátttöku almennings;
(iii) stað og stund opinbers fundar sem kann að vera fyrirhugaður;
(iv) ábendingu um hvaða opinbera yfirvald getur veitt viðkomandi upplýsingar og hvar viðkomandi upplýsingum hefur verið komið fyrir svo almenningur geti kynnt sér þær;
(v) ábendingu um viðeigandi opinbert yfirvald eða annan opinberan aðila sem tekur við athugasemdum eða spurningum og um tímasetningu varðandi framlagningu athugasemda og spurninga; og
(vi) ábendingu um hvaða upplýsingar um umhverfismál sem varða fyrirhugaða starfsemi eru fyrirliggjandi; og
e) þá staðreynd að starfsemin er háð mati á umhverfisáhrifum innanlands eða milli landa.
3. Ferlið fyrir þátttöku almennings skal innihalda sanngjörn tímamörk fyrir hina mismunandi þætti þannig að nægilegur tími sé til að upplýsa almenning í samræmi við 2. mgr. hér að framan og til að almenningur geti undirbúið sig og tekið virkan þátt á meðan á ákvarðanatöku um umhverfismál stendur.
4. Sérhver aðili skal gera ráð fyrir þátttöku almennings snemma í ferlinu meðan allir kostir eru fyrir hendi og virk þátttaka almennings getur átt sér stað.
5. Sérhver aðili ætti, þar sem við á, að hvetja væntanlega umsækjendur til að greina þann hóp almennings sem málið varðar, hefja umræður og veita upplýsingar um markmið umsóknar sinnar áður en sótt er um leyfi.
6. Sérhver aðili skal krefjast þess að þar til bær opinber yfirvöld veiti almenningi sem málið varðar aðgang til að athuga allar upplýsingar sem máli skipta varðandi ákvarðanatöku sem vísað er til í þessari grein sem fyrir liggja þegar ferlið fyrir þátttöku almennings hefst, án endurgjalds og um leið og þær liggja fyrir, að beiðni þar sem þess er krafist samkvæmt landslögum, að óskertum rétti aðila til að synja um að láta í té ákveðnar upplýsingar í samræmi við 3. og 4. mgr. 4. gr. Að óskertum ákvæðum 4. gr. skulu viðeigandi upplýsingar innihalda að minnsta kosti:
a) lýsingu á staðháttum og ytri efnislegum og tæknilegum einkennum fyrirhugaðrar starfsemi, þar með talið mat á væntanlegum úrgangi og efnalosun;
b) lýsingu á umtalsverðum áhrifum fyrirhugaðrar starfsemi á umhverfið;
c) lýsingu á aðgerðum sem fyrirsjáanlegar eru til að hindra og/eða draga úr áhrifunum, þar með talin efnalosun;
d) samantekt af framangreindu án tæknilegrar útfærslu;
e) yfirlit yfir helstu kosti sem umsækjandinn hefur athugað; og
f) í samræmi við landslög, helstu skýrslur og ráðgjöf sem hinu opinbera yfirvaldi hefur borist þegar upplýsa skal almenning sem málið varðar í samræmi við 2. mgr. hér að framan.
7. Í ferlinu fyrir þátttöku almennings skal almenningi gert kleift að leggja fram, skriflega eða, eftir því sem við á, á opinberum fundi eða í opinberum fyrirspurnum til umsækjanda, hvers konar athugasemdir, upplýsingar, greiningar eða skoðanir sem hann telur að skipti máli varðandi fyrirhugaða starfsemi.
8. Sérhver aðili skal tryggja að við ákvarðanatöku sé tekið eðlilegt tillit til niðurstöðu af þátttöku almennings.
9. Sérhver aðili skal tryggja að þegar ákvörðun hefur verið tekin af opinberu yfirvaldi skuli almenningur án tafar vera upplýstur um ákvörðunina í samræmi við viðeigandi starfshætti. Sérhver aðili skal láta almenningi í té texta ákvörðunarinnar ásamt þeim ástæðum og sjónarmiðum sem ákvörðunin er byggð á.
10. Sérhver aðili skal tryggja að þegar opinbert yfirvald endurskoðar eða uppfærir starfsskilyrði fyrir starfsemi sem vísað er til í 1. mgr. skuli ákvæðum 2.–9. mgr. þessarar greinar beitt að breyttu breytanda og eftir því sem við á.
11. Sérhver aðili skal, innan ramma landslaga, beita ákvæðum þessarar greinar, að því marki sem unnt er og við á, um ákvarðanir um hvort leyfa beri vísvitandi losun erfðabreyttra lífvera út í umhverfið.
7. gr.
Þátttaka almennings varðandi áætlanir, verkefni og stefnur er varða umhverfið.
Eftir að hafa látið almenningi í té nauðsynlegar upplýsingar skal sérhver aðili gera viðeigandi hagnýtar og/eða aðrar ráðstafanir vegna þátttöku almennings við undirbúning áætlana og verkefna er varða umhverfið, innan gegnsæs og sanngjarns ramma. Innan þessa ramma skal beitt 3., 4. og 8. mgr. 6. gr. Sá hluti almennings, sem taka má þátt, skal tilgreindur af viðeigandi opinberu yfirvaldi, að teknu tilliti til markmiða þessa samnings. Að því marki sem eðlilegt er skal sérhver aðili leitast við að veita almenningi tækifæri til að taka þátt í undirbúningi stefnumótunar er varðar umhverfið.
8. gr.
Þátttaka almennings við undirbúning framkvæmdareglna og/eða lagalega bindandi reglna sem hafa almennt gildi.
Sérhver aðili skal leggja sig fram um að efla virka þátttöku almennings á viðeigandi stigi og meðan kostir eru enn fyrir hendi í undirbúningi opinberra yfirvalda á framkvæmdareglum og öðrum lagalega bindandi reglum sem hafa almennt gildi og kunna að hafa umtalsverð áhrif á umhverfið. Í þessum tilgangi ætti að gera eftirfarandi ráðstafanir:
a) setja tímamörk sem eru fullnægjandi til að ná fram virkri þátttöku;
b) gefa út drög að reglum eða gera þau almenningi aðgengileg á annan hátt; og
c) gefa almenningi kost á að gera athugasemdir, annaðhvort beint eða gegnum ráðgefandi aðila sem kemur fram fyrir hans hönd.
Taka skal tillit til niðurstöðu af þátttöku almennings að svo miklu leyti sem unnt er.
9. gr.
Aðgangur að réttlátri málsmeðferð.
Í þeim tilvikum þegar aðili gerir ráðstafanir til að fyrir hendi sé slík endurskoðunarleið fyrir dómstólum skal hann tryggja að viðkomandi maður hafi einnig aðgang að fljótvirkri meðferð sem mælt skal fyrir um í lögum sem sé ókeypis eða ódýr um endurmat af hálfu opinbers yfirvalds eða endurskoðun af hálfu óháðs og hlutlauss aðila annars en dómstólum.
Endanlegar ákvarðanir skv. 1. mgr. skulu vera bindandi fyrir hið opinbera yfirvald sem býr yfir upplýsingunum. Ástæður skulu tilgreindar skriflega, að minnsta kosti ef aðgangi að upplýsingum er hafnað samkvæmt þessari málsgrein.
2. Sérhver aðili skal, innan ramma landslaga, tryggja að einstaklingar sem málið varðar sem
a) eiga nægjanlegra hagsmuna að gæta
eða, að öðrum kosti,
b) halda því fram að gengið hafi verið á rétt þeirra, þar sem slíkt skilyrði er sett í lögum aðila um opinbera stjórnsýslu,
hafi aðgang að endurskoðunarleið fyrir dómstólum og/eða öðrum óháðum og hlutlausum aðila samkvæmt lögum til að véfengja lagagildi sérhverrar ákvörðunar, aðgerðar eða aðgerðaleysis, hvað varðar efni og form, samkvæmt ákvæðum 6. gr. og, sé kveðið svo á í landslögum og að óskertum ákvæðum 3. mgr. hér á eftir, öðrum viðeigandi ákvæðum þessa samnings.
Hvað teljast nægjanlegir hagsmunir og hvenær talið er að gengið hafi verið á rétt skal ákvarðast í samræmi við skilyrði landslaga og ávallt með það að markmiði að veita almenningi sem málið varðar víðtækan aðgang að réttlátri málsmeðferð innan ramma þessa samnings. Í þessu augnamiði skulu hagsmunir sérhverra frjálsra félagasamtaka sem uppfylla þau skilyrði sem vísað er til í 5. mgr. 2. gr. taldir vera nægjanlegir með tilliti til a-liðar hér að framan. Slík samtök skulu einnig teljast hafa réttindi sem hægt er að ganga á í skilningi b-liðar hér að framan.
Ákvæði 2. mgr. skulu ekki útiloka möguleikann á endurskoðunarleið til bráðabirgða fyrir opinberu yfirvaldi og skulu ekki hafa áhrif á það skilyrði að tæma allar endurskoðunarleiðir fyrir yfirvöldum áður en gripið er til endurskoðunarleiða fyrir dómstólum þar sem slík krafa er gerð í landslögum.
3. Til viðbótar og að óskertum þeim endurskoðunarleiðum sem vísað er til í 1. og 2. mgr. hér að framan skal sérhver aðili tryggja að uppfylli einstaklingar þau viðmiðunarskilyrði, ef einhver eru, sem kveðið er á um í landslögum skuli þeir hafa aðgang að stjórnsýslu- og dómstólaleiðum til að véfengja aðgerðir og aðgerðaleysi af hálfu einstaklinga og opinberra yfirvalda sem ganga gegn ákvæðum eigin landslaga um umhverfið.
4. Til viðbótar og að óskertri 1. mgr. hér að framan skulu leiðirnar, sem vísað er til í 1., 2. og 3. mgr. hér að framan, veita fullnægjandi og virk úrræði, þar með lögbannsleið eftir því sem við á, og vera sanngjarnar, réttlátar, tímanlegar og ekki óhæfilega dýrar. Ákvarðanir samkvæmt þessari grein skulu tilkynntar eða skráðar skriflega. Niðurstöður dómstóla, svo og annarra aðila þar sem unnt er, skulu vera aðgengilegar almenningi.
5. Til að efla virkni ákvæða þessarar greinar skal sérhver aðili tryggja að upplýsingar séu veittar almenningi um aðgang að endurskoðunarleiðum fyrir yfirvöldum og dómstólum og skal huga að því að koma á viðeigandi stuðningskerfum til að fjarlægja eða draga úr fjárhagslegum og öðrum hindrunum gegn aðgangi að réttlátri málsmeðferð.
10. gr.
Fundir aðila.
2. Á fundum sínum skulu aðilar hafa til stöðugrar endurskoðunar framkvæmd þessa samnings á grundvelli reglulegrar skýrslugerðar aðilanna og, með þennan tilgang í huga, skulu þeir:
a) endurskoða stefnu varðandi lagalegar og aðferðafræðilegar leiðir er varða aðgang að upplýsingum, þátttöku almennings í ákvarðanatöku og aðgang að réttlátri málsmeðferð í umhverfismálum í þeim tilgangi að bæta þær enn frekar;
b) skiptast á upplýsingum varðandi reynslu sem aflað hefur verið við að gera og framkvæma tvíhliða og marghliða samninga eða annars konar fyrirkomulag sem varðar tilgang þessa samnings og sem einn eða fleiri aðilar að þessum samningi eru aðilar að;
c) leita, þar sem við á, eftir þjónustu stofnana Efnahagsráðs Evrópu og annarra þar til bærra alþjóðlegra stofnana og sérstakra nefnda varðandi alla þætti er lúta að því að ná fram markmiðum þessa samnings;
d) setja á fót hvers konar undirnefndir eftir því sem þeir telja nauðsynlegt;
e) undirbúa, þar sem við á, bókanir við þennan samning;
f) fjalla um og samþykkja tillögur um breytingar á þessum samningi í samræmi við ákvæði 14. gr.;
g) fjalla um og hrinda í framkvæmd sérhverjum viðbótaraðgerðum sem kunna að vera nauðsynlegar til að ná fram markmiðum þessa samnings;
h) fjalla um á fyrsta fundi sínum og samþykkja samhljóða fundarsköp fyrir fundi sína og fundi undirnefnda;
i) fara á fyrsta fundi sínum yfir reynslu sína af framkvæmd ákvæða 9. mgr. 5. gr. og fjalla um hvaða skref eru nauðsynleg til að þróa frekar kerfið sem þar er vísað til, að teknu tilliti til alþjóðlegra ferla og þróunar, þar með talin útfærsla á viðeigandi gerningi varðandi skrár og upplýsingasöfn um losun og flutning mengunarefna sem mætti gera að viðauka við þennan samning.
3. Fundur aðilanna getur, ef þörf krefur, fjallað um að koma á fjárhagslegum ráðstöfunum með einróma samþykki.
4. Rétt til að taka þátt í fundum aðila sem áheyrnaraðilar hafa Sameinuðu þjóðirnar, sérstofnanir þeirra og Alþjóðakjarnorkumálastofnunin, ásamt sérhverju ríki eða svæðisbundnum samtökum um efnahagssamvinnu sem er heimilt skv. 17. gr. að undirrita þennan samning en er ekki aðili að honum, og einnig sérhver milliríkjastofnun sem er hæf á þeim sviðum sem þessi samningur snertir.
5. Sérhverjum frjálsum félagasamtökum, sem eru hæf á þeim sviðum sem þessi samningur snertir og hafa tilkynnt framkvæmdastjóra Efnahagsráðs Evrópu um vilja sinn til þess að eiga fulltrúa á fundum aðila, skal heimilt að taka þátt sem áheyrnaraðili, nema að minnsta kosti einn þriðji hluti aðila sem viðstaddir eru á fundinum hafi uppi mótmæli.
6. Að því er varðar 4. og 5. mgr. hér að framan skulu fundarsköp þau sem vísað er til í h-lið 2. mgr. hér að framan gera ráð fyrir hagnýtu fyrirkomulagi varðandi málsmeðferð við að veita aðgang og aðra viðeigandi skilmála.
11. gr.
Atkvæðisréttur.
2. Í málum sem falla undir valdsvið þeirra skulu svæðisbundin samtök um efnahagssamvinnu neyta atkvæðisréttar síns með atkvæðafjölda sem er jafn fjölda aðildarríkja þeirra sem eru aðilar að þessum samningi. Samtök þessi skulu ekki neyta atkvæðisréttar síns ef aðildarríki þeirra gera það og öfugt.
12. gr.
Skrifstofan.
a) kalla saman og undirbúa fundi aðilanna;
b) dreifa til aðilanna skýrslum og öðrum upplýsingum sem berast í samræmi við ákvæði þessa samnings; og
c) hver þau önnur störf sem aðilarnir kunna að ákveða.
13. gr.
Viðaukar.
14. gr.
Breytingar á samningnum.
2. Texti sérhverrar tillögu um breytingu á samningi þessum skal lagður fram skriflega hjá framkvæmdastjóra Efnahagsráðs Evrópu sem skal senda hann til allra aðila eigi síðar en níutíu dögum fyrir fund aðilanna þar sem tillagan er lögð fram til samþykktar.
3. Aðilar skulu gera sitt ítrasta til að ná samkomulagi um tillögu um breytingu á samningi þessum með einróma samþykki. Hafi allar tilraunir til að ná einróma samþykki reynst árangurslausar og ekkert samkomulag liggur fyrir skal síðasta úrræðið vera að samþykkja breytinguna með atkvæðum þriggja fjórðu hluta þeirra aðila sem viðstaddir eru og atkvæði greiða á fundinum.
4. Breytingar á samningi þessum, sem samþykktar eru í samræmi við 3. mgr. hér að framan, skal vörsluaðili senda öllum aðilum til fullgildingar, samþykktar eða staðfestingar. Breytingar á samningi þessum, aðrar en á viðauka, öðlast gildi að því er varðar aðila sem hafa fullgilt þær, samþykkt eða staðfest á nítugasta degi eftir að vörsluaðili hefur tekið við tilkynningu um fullgildingu, samþykkt eða staðfestingu þeirra frá þremur fjórðu hlutum þeirra aðila hið minnsta. Eftir þann tíma skulu þær öðlast gildi að því er varðar sérhvern annan aðila á nítugasta degi eftir að sá aðili hefur afhent skjal sitt um fullgildingu, samþykkt eða staðfestingu á breytingunum til vörslu.
5. Sérhver aðili, sem getur ekki samþykkt breytingu á viðauka við þennan samning, skal tilkynna það til vörsluaðilans skriflega eigi síðar en tólf mánuðum frá dagsetningu tilkynningar um samþykkt á fundi aðila. Vörsluaðilinn skal án tafar greina öllum aðilum frá sérhverri slíkri tilkynningu sem hann tekur við. Aðili getur hvenær sem er látið staðfestingu sína koma í stað fyrri tilkynningar sinnar og skulu breytingar á viðkomandi viðauka öðlast gildi að því er þann aðila varðar þegar hann afhendir skjal sitt um staðfestingu til vörsluaðila.
6. Að liðnum tólf mánuðum frá dagsetningu tilkynningar frá vörsluaðila sem kveðið er á um í 4. mgr. að framan skal breyting á viðauka öðlast gildi að því er þá aðila varðar sem ekki hafa lagt fram tilkynningu til vörsluaðila í samræmi við ákvæði 5. mgr. að framan, að því tilskildu að eigi fleiri en þriðjungur aðila hafi lagt fram slíka tilkynningu.
7. Hvað varðar þessa grein skal „aðilar sem viðstaddir eru og atkvæði greiða“ merkja þá aðila sem eru viðstaddir og greiða atkvæði með eða móti.
15. gr.
Athugun á því hvernig ákvæðum samningsins er fylgt.
16. gr.
Lausn deilumála.
2. Við undirritun, fullgildingu, staðfestingu eða samþykkt þessa samnings eða við aðild að honum, eða hvenær sem er síðar, getur aðili sent vörsluaðila skriflega yfirlýsingu um að varðandi deilu sem ekki hefur verið leyst í samræmi við 1. mgr. að framan samþykki hann eina eða báðar af eftirfarandi leiðum til lausnar á deilum sem bindandi hvað varðar sérhvern aðila sem einnig samþykkir sömu skuldbindingu:
a) að leggja deiluna fyrir Alþjóðadómstólinn;
b) gerð í samræmi við málsmeðferð sem lýst er í II. viðauka.
3. Ef aðilar að deilunni hafa samþykkt báðar leiðir til lausnar á deilum skv. 2. mgr. má aðeins leggja deiluna fyrir Alþjóðadómstólinn, nema þeir komi sér saman um annað.
17. gr.
Undirritun.
18. gr.
Vörsluaðili.
19. gr.
Fullgilding, staðfesting, samþykkt og aðild.
1. Samningur þessi er háður fullgildingu, staðfestingu eða samþykkt ríkja og svæðisbundinna samtaka um efnahagssamvinnu sem undirritað hafa hann.
2. Ríki og svæðisbundin samtök um efnahagssamvinnu sem vísað er til í 17. gr. geta gerst aðilar að þessum samningi frá og með 22. desember 1998.
3. Sérhvert annað ríki, sem ekki er vísað til í 2. mgr. að framan og er aðildarríki Sameinuðu þjóðanna, getur gerst aðili að þessum samningi með samþykki fundar aðilanna.
4. Sérhver samtök, sem vísað er til í 17. gr. og gerast aðili að þessum samningi án þess að nokkurt aðildarríkja þeirra sé aðili, skulu vera bundin af öllum skuldbindingum þessa samnings. Ef eitt eða fleiri aðildarríki að slíkum samtökum er aðili að samningi þessum skulu samtökin og aðildarríki þeirra skera úr um ábyrgð hvers um sig á að framkvæma skuldbindingar sínar samkvæmt þessum samningi. Í slíkum tilvikum skal samtökunum og aðildarríkjunum ekki heimilt að beita réttindum sínum samkvæmt þessum samningi samtímis.
5. Í skjölum sínum um fullgildingu, staðfestingu, samþykkt eða aðild skulu þau svæðisbundnu samtök um efnahagssamvinnu, sem um getur í 17. gr., tilgreina hvert valdsvið þeirra nær í málefnum sem samningur þessi nær til. Skulu samtökin einnig skýra vörsluaðila frá öllum umtalsverðum breytingum á valdsviði sínu.
20. gr.
Gildistaka.
2. Að því er varðar 1. mgr. að framan skal sérhvert skjal, sem svæðisbundin samtök um efnahagssamvinnu afhenda til vörslu, ekki talið vera viðbót við skjöl sem aðildarríki hennar afhenda.
3. Að því er varðar hvert ríki eða samtök sem vísað er til í 17. gr. sem fullgildir, staðfestir eða samþykkir þennan samning eða gerist aðili að honum eftir að sextánda skjalið um fullgildingu, staðfestingu, samþykkt eða aðild hefur verið afhent til vörslu skal samningurinn öðlast gildi á nítugasta degi eftir að það ríki eða þau samtök afhenda til vörslu skjal sitt um fullgildingu, staðfestingu, samþykkt eða aðild.
21. gr.
Uppsögn.
22. gr.
Gildir textar.
ÞESSU TIL STAÐFESTU hafa undirrituð, sem til þess hafa fullt umboð, undirritað samning þennan.
GJÖRT í Árósum (Danmörku) hinn 25. júní 1998.
I. VIÐAUKI
Listi yfir starfsemi sem vísað er til í
a-lið 1. mgr. 6. gr.
– hreinsunarstöðvar fyrir jarðolíu og gas;
– verksmiðjur til gasmyndunar og vökvamyndunar;
– varmaorkuver og önnur brennslusver með orkuaðveitu 50 megavött (MW) eða meira;
– koksofnar;
– kjarnorkuver og aðrir kjarnaofnar, þar með talið að taka í sundur eða taka úr notkun slík orkuver eða ofna 1 (nema rannsóknarver fyrir framleiðslu og ummyndun kjarnakleyfra og frjórra efna með orku sem er ekki meiri en 1 kW stöðugt varmaálag);
– stöðvar þar sem geisluð kjarnakleyf efni eru endurunnin;
– stöðvar sem hannaðar eru:
– til framleiðslu eða auðgunar kjarnakleyfra efna;
– til vinnslu geislaðra kjarnakleyfra efna eða mjög geislavirks úrgangs;
– til endanlegrar förgunar á geisluðum kjarnakleyfum efnum;
– eingöngu til endanlegrar förgunar á geislavirkum úrgangi;
– eingöngu til geymslu (til meira en 10 ára) á geisluðum kjarnakleyfum efnum eða geislavirkum úrgangi annars staðar en á framleiðslustað.
2. Framleiðsla og vinnsla málma:
– verksmiðjur til að baka eða sindra málmgrýti (þar með talið brennisteinssúlfíð);
– stöðvar til framleiðslu á steypujárni eða stáli (fyrsta eða önnur bræðsla) ásamt samfelldri steypingu með afköstum yfir 2,5 tonnum á klst.;
– stöðvar til framleiðslu á járnkenndum málmum:
(i) heitvölsunarstöðvar með afköstum yfir 20 tonn af hrástáli á klst.;
(ii) smiðjur með hömrum sem eru meira en 50 kilojoule hver og þar sem kaloríuorkan, sem notuð er, er meiri en 20 MW;
(iii) varnarhúðun með bræddum málmum þar sem notkun er meiri en 2 tonn af hrástáli á klst.;
– málmsteypusmiðjur fyrir járnkennda málma með afköst yfir 20 tonn á dag;
– stöðvar:
(i) til að framleiða málma sem ekki hafa eiginleika járns úr málmgrýti, uppsafni eða brotamálmum með aðferðum málmvinnslu, efnafræði eða rafgreiningar;
(ii) til bræðslu, einnig málmblendis, á járnlausum málmum, þar á meðal endurheimtum vörum (hreinsun, steypa í steypusmiðjum o.s.frv.), með bræðsluafköst yfir 4 tonn á dag fyrir blý og kadmíum og 20 tonn á dag fyrir alla aðra málma;
– stöðvar til vinnslu málma og plastefna ofanjarðar með rafgreiningar- eða efnameðferð ef rúmmál meðferðarkeranna er meira en 30 m 3.
3. Steinefnaiðnaður:
– verksmiðjur til að framleiða sementsgjall í snúningsbrennsluofnum með afköst yfir 500 tonn á dag eða kalk í snúningsbrennsluofnum með afköst yfir 50 tonn á dag eða í annars konar brennsluofnum með afköst yfir 50 tonn á dag;
– stöðvar til framleiðslu á asbesti og asbestvörum;
– stöðvar til framleiðslu á gleri og trefjaefni með bræðsluafköst yfir 20 tonn á dag;
– stöðvar til að bræða steinefni og framleiða steinefnatrefjar með bræðsluafköst yfir 20 tonn á dag;
– stöðvar til framleiðslu á leirvöru með brennslu, einkum þakflísum, múrsteinum, eldföstum múrsteinum, flísum, leirmunum og postulíni, með afköst yfir 75 tonn á dag og/eða ofnarými yfir 4 m 3 og með hleðsluþéttleika yfir 300 kg/m 3 á hvern brennsluofn.
4. Efnaiðnaður: Framleiðsla innan þeirra flokka starfsemi sem greinir í þessum tölulið merkir framleiðslu á stærðargráðu iðnaðar með kemískri vinnslu efna eða flokka efna sem getið er í a- til g-liðum:
a) efnaverksmiðjur til að framleiða lífræn hráefni, svo sem:
(i) einföld kolefnissambönd (línu- eða hringtengd, mettuð eða ómettuð, alifatísk eða arómatísk);
(ii) súrefnisinnihaldandi kolvetni svo sem alkóhól, aldehýð, ketón, karboxýlsýrur, esterar, asetöt, eterar, peroxíð, epoxý- efni;
(iii) kolvetnissúlfíð;
(iv) níturkolvetni svo sem amín, amíð, nítursambönd, nítró- eða nítratsambönd, nítríl, síanöt, ísósíanöt;
(v) kolvetni sem innihalds fosfór;
(vi) halótgenisk kolvetni;
(vii) lífræn málmefnasambönd;
(viii) hráefni í plastiðnaði, (pólýmer, gerviþræðir og sellulósaþræðir);
(ix) gervigúmmí;
(x) litunarefni og litarefni;
(xi) yfirborðsvirk efni;
b) efnaverksmiðjur til að framleiða ólífræn hráefni, svo sem:
(i) gastegundir, svo sem ammóníak, klór eða klórvetni, flór eða flórvetni, kolefnisoxíð, brennisteinssambönd, níturoxíð, vetni, brennisteinsdíoxíð, karbónílklóríð;
(ii) sýrur, svo sem krómsýru, flórvetnissýru, fosfórsýru, saltpéturssýru, saltsýru, brennisteinssýru, olíusýru, brennisteinstvísýrlinga;
(iii) basa, svo sem ammóníumhýdroxíð, kalíumhýdroxíð, natríumhýdroxíð;
(iv) sölt, svo sem ammóníumklóríð, kalíumklóríð, kalíumkarbónat, natríumkarbónat, perbórat, silfurnítrat;
(v) málmleysingja, málmoxíð og önnur ólífræn efnasambönd svo sem kalsíumkarbíð, silíkon, silíkonkarbíð;
c) efnaverksmiðjur til að framleiða áburð sem inniheldur fosfór, köfnunarefni eða kalíum (einnig áburðarblöndur);
d) efnaverksmiðjur til að framleiða grunnvörur fyrir plöntuvarnarefni og lífeyða;
e) verksmiðjur til að framleiða grunnlyfjavörur með efnafræðilegum eða líffræðilegum aðferðum;
f) kemískar verksmiðjur til framleiðslu á sprengiefni;
g) kemískar verksmiðjur þar sem kemískar eða lífrænar aðferðir eru notaðar til að framleiða viðbótarefni í prótínfóðurbæta, hvata og önnur prótínefni.
5. Meðferð úrgangs:
– stöðvar fyrir brennslu, endurvinnslu, efnameðferð eða urðun hættulegra úrgangsefna;
– verksmiðjur fyrir brennslu heimilisúrgangs með afköst yfir 3 tonn á klst.;
– verksmiðjur fyrir förgun á úrgangi sem ekki er hættulegur með afköst yfir 50 tonn á dag;
– urðunarstaðir sem taka við meira en 10 tonnum á dag eða með heildarrými fyrir meira en 25.000 tonn, að frátöldum urðunarstöðum fyrir óbreytanlegan úrgang.
6. Skólphreinsistöðvar með meiri afkastagetu en sem svarar til 150.000 íbúa byggðar.
7. Verksmiðjur fyrir:
a) framleiðslu á pappírsdeigi úr timbri eða svipuðum trefjaefnum;
b) framleiðslu á pappír og pappa sem geta framleitt meira en 20 tonn á dag.
8. a) Lagning járnbrauta yfir miklar vegalengdir, svo og flugvalla, 2 með 2100 metra langa meginflugbraut eða lengri;
b) lagning vega og hraðbrauta; 3
c) lagning nýs vegar með fjórum akreinum eða fleiri, eða lagfæring á veglínu og/eða breikkun vegar með tveimur akreinum eða færri til þess að fjölga akreinum í minnst fjórar, ef nýi vegurinn, lagfærð veglína og/eða breikkaður vegarhluti væri 10 km eða meira að lengd samfellt.
9. a) Skipgengar vatnaleiðir og innhafnir sem skip stærri en 1350 tonn komast um;
b) viðskiptahafnir, bryggjur til útskipunar og uppskipunar tengdar landi og ytri hafnir (að frátöldum ferjubryggjum) sem skip stærri en 1350 tonn geta lagst að.
10. Kerfi til að vinna grunnvatn eða veita því á svæði, ef árlegt magn vatns sem unnið er eða veitt á er 10 milljónir rúmmetrar eða meira.
11. a) Mannvirki til að flytja vatnslindir milli vatnssvæða ef flutningurinn miðar að því að koma í veg fyrir vatnsskort og magn vatnsins, sem flutt er, er yfir 100 milljónir rúmmetrar á ári.
b) Í öllum öðrum tilvikum, mannvirki til að flytja vatnslindir milli vatnssvæða ef meðalstreymi um svæðið, sem safnað er af, er yfir 2000 milljónir rúmmetrar á ári og magnið, sem flutt er, er yfir 5% af því streymi.
Í báðum tilvikum er flutningur drykkjarvatns í leiðslum undanskilinn.
12. Vinnsla í viðskiptaskyni á meira en 500 tonnum á dag af jarðolíu og meira en 500.000 rúmmetrum á dag af jarðgasi.
13. Gerð stíflna og annarra mannvirkja til að hemja vatn eða geyma það til langs tíma, ef vatnsmagnið, sem hamið er eða geymt, er meira en 10 milljónir rúmmetrar.
14. Leiðslur, sem eru meira en 800 mm í þvermál og meira en 40 km langar, til flutnings á gasi, olíu eða efnum.
15. Stöðvar þar sem fram fer þauleldi alifugla eða svína með meira en:
a) 40.000 stæði fyrir alifugla;
b) 2.000 stæði fyrir alisvín (yfir 30 kg); eða
c) 750 stæði fyrir gyltur.
16. Grjótnámur og opnar námur sem ná yfir meira en 25 hektara ofanjarðar eða mótekja þar sem yfirborðið nær yfir meira en 150 hektara.
17. Lagning loftlína sem eru gerðar til flutnings á raforku með að minnsta kosti 220 kV spennu og eru lengri en 15 km.
18. Geymslustöðvar fyrir jarðolíu, efni unnin úr jarðolíu eða efnavörur, með 200.000 tonna geymslugetu eða meira.
19. Önnur starfsemi:
– verksmiðjur þar sem fram fer formeðferð (svo sem þvottur, bleiking og mersivinnsla) eða litun trefja eða textílefna þar sem afkastageta við meðferðina er yfir 10 tonn á dag;
– verksmiðjur fyrir sútun skinna og húða þar sem afkastageta er yfir 12 tonn af unninni vöru á dag;
a) sláturhús sem afkasta meiru en 50 tonnum af sláturafurðum á dag;
b) meðferð og vinnsla sem ætluð er til framleiðslu á matvörum til manneldis úr:
(i) hráefnum úr dýraríkinu (öðrum en mjólk) með afkastagetu á unnum afurðum yfir 75 tonn á dag;
(ii) hráefnum úr jurtaríkinu með afkastagetu á unnum afurðum yfir 300 tonn á dag (meðalgildi, mælt á ársfjórðungsgrundvelli);
c) meðferð og vinnsla mjólkur, sé magn móttekinnar mjólkur meira en 200 tonn á dag (meðalgildi, mælt á ársgrundvelli);
– mannvirki til förgunar eða endurvinnslu á dýraskrokkum og dýraúrgangi með afkastagetu yfir 10 tonn á dag;
– verksmiðjur fyrir yfirborðsmeðferð efna, hluta eða framleiðsluvara þar sem notast er við lífræn leysiefni, einkum til að klæða, prenta, húða, hreinsa fitu, vatnsverja, gljábera, mála, þrífa og gegnvæta, með notkun yfir 150 kg á klst eða meira en 200 tonn á ári;
– verksmiðjur til framleiðslu á kolefni (harðbrenndum kolum) eða rafgrafíti með brennslu eða grafítmyndun.
20. Sérhver starfsemi sem ekki fellur undir 1.–19. tölul. að framan þar sem gert er ráð fyrir þátttöku almennings í mati á umhverfisáhrifum framkvæmdar samkvæmt landslögum.
21. Ákvæði a-liðar 1. mgr. 6. gr. þessa samnings gildir ekki um neina framangreinda starfsemi sé hún eingöngu eða aðallega í þágu rannsókna, þróunar eða prófana á nýjum aðferðum eða framleiðsluvörum og standi yfir í minna en tvö ár, nema líklegt sé að hún valdi umtalsverðum skaðlegum áhrifum á umhverfi eða heilsu.
22. Allar breytingar á eða viðbætur við starfsemi sem falla í sjálfum sér undir viðmiðanir/takmarkanir þessa viðauka skulu háðar ákvæðum a-liðar 1. mgr. 6. gr. þessa samnings. Allar aðrar breytingar á eða viðbætur við starfsemi skulu háðar ákvæðum b-liðar 1. mgr. 6. gr. samningsins.
Athugasemdir
2 Hvað varðar þennan samning merkir „flugvöllur“ flugvöll sem fellur að skilgreiningunni í Chicagosamningnum frá 1944 þar sem Alþjóðaflugmálastofnuninni var komið á fót (viðauki 14).
3 Hvað varðar þennan samning merkir „hraðbraut“ veg sem fellur að skilgreiningunni í Evrópusamningi um aðalumferðaræðar milli landa frá 15. nóvember 1975.
II. VIÐAUKI
Gerð.
2. Í gerðardómi skulu eiga sæti þrír gerðarmenn. Bæði umkvörtunaraðilinn eða -aðilarnir og hinn aðilinn eða aðilarnir skulu skipa einn gerðarmann og þeir tveir gerðarmenn sem þannig eru skipaðir skulu síðan koma sér saman um tilnefningu hins þriðja er skal vera forseti gerðardómsins. Hann skal hvorki vera ríkisborgari deiluaðila, eiga aðsetur að jafnaði í landi deiluaðila, vera í starfi hjá deiluaðilum né áður hafa haft afskipti af sama máli í nokkru öðru starfi.
3. Nú hefur forseti gerðardóms eigi verið tilnefndur innan tveggja mánaða frá því að hinn síðari gerðarmaður var skipaður og skal þá framkvæmdastjóri Efnahagsráðs Evrópu tilnefna hann að ósk annars hvors deiluaðila innan annarra tveggja mánaða.
4. Nú skipar annar deiluaðili ekki gerðarmann innan tveggja mánaða frá því er ósk kemur fram um það og getur þá hinn deiluaðilinn tilkynnt það framkvæmdastjóra Efnahagsráðs Evrópu sem tilnefnir formann gerðardómsins innan annarra tveggja mánaða. Er hann hefur verið tilnefndur skal forseti gerðardómsins beina því til þess deiluaðila sem ekki hefur skipað gerðarmann að gera það innan tveggja mánaða. Ef hann gerir það ekki innan þess tíma skal forsetinn skýra framkvæmdastjóra Efnahagsráðs Evrópu frá því og skal hann þá skipa gerðarmanninn innan annarra tveggja mánaða.
5. Gerðardómur skal byggja úrlausn sína á reglum þjóðaréttar og ákvæðum samnings þessa.
6. Gerðardómur sem komið er á samkvæmt ákvæðum viðauka þessa skal setja sér eigin starfsreglur.
7. Úrlausnir gerðardóms, bæði um málsmeðferð og efni máls, skulu kveðnar upp með atkvæðum meiri hluta gerðarmanna.
8. Gerðardómur getur gert allar viðeigandi ráðstafanir til að leiða málsatvik í ljós.
9. Deiluaðilar skulu leitast við að auðvelda störf gerðardómsins og einkum neyta allra ráða sem þeir búa yfir til að:
a) útvega gerðardóminum öll viðkomandi skjöl, aðstöðu og upplýsingar;
b) gera honum kleift, ef nauðsyn krefur, að kalla til vitni og sérfræðinga og heyra vitnisburð þeirra.
10. Aðilarnir og gerðarmennirnir skulu viðhafa trúnað varðandi allar upplýsingar sem þeir taka við í trúnaði við málarekstur gerðardómsins.
11. Gerðardómurinn getur að ósk annars deiluaðila mælst til þess að gerðar séu nauðsynlegar verndarráðstafanir til bráðabirgða.
12. Komi deiluaðili ekki fyrir gerðardóminn eða haldi ekki fram máli sínu getur hinn deiluaðilinn farið þess á leit við gerðardóminn að hann haldi málarekstrinum áfram og kveði upp úrlausn sína. Útivist aðila eða skortur á vörnum fyrir máli hindrar ekki framgang máls.
13. Gerðardómur getur fjallað um og skorið úr um gagnkröfur sem beinlínis eiga rætur að rekja til deiluefnisins.
14. Ákveði gerðardómur ekki annað vegna sérstakra atvika í máli skulu deiluaðilar bera kostnað af störfum gerðardóms að jöfnu, þ.m.t. þóknun gerðarmanna. Dómurinn skal færa allan kostnað sinn til bókar og láta deiluaðilum í té endanlegt yfirlit um hann.
15. Sérhverjum aðila að þessum samningi, sem á lagalegra hagsmuna að gæta varðandi deiluefnið og úrlausn í málinu getur haft áhrif á, er heimil meðalganga með samþykki gerðardómsins.
16. Gerðardómur skal kveða upp dóm sinn innan fimm mánaða frá því er hann var skipaður nema hann telji nauðsynlegt að lengja þann frest um tíma sem ekki skyldi vera lengri en fimm mánuðir.
17. Rökstuðningur skal fylgja dómi gerðardóms. Dómur er endanlegur og bindandi fyrir deiluaðila. Gerðardómurinn skal tilkynna deiluaðilum og skrifstofunni um dóminn. Skrifstofan sendir fengnar upplýsingar til allra aðila að þessum samningi.
18. Nú kemur upp deila milli aðila um túlkun eða fullnustu á dómi gerðardóms og getur þá deiluaðili vísað henni til þess gerðardóms sem dóminn kvað upp, eða ef hann er ekki tiltækur, til annars gerðardóms sem komið er á í því skyni á sama hátt og sá fyrri.
CONVENTION
ON ACCESS TO INFORMATION, PUBLIC PARTICIPATION IN DECISION-MAKING AND ACCESS TO JUSTICE IN ENVIRONMENTAL MATTERS
The Parties to this Convention,
Recalling principle l of the Stockholm Declaration on the Human Environment,
Recalling also principle 10 of the Rio Declaration on Environment and Development,
Recalling further General Assembly resolutions 37/7 of 28 October 1982 on the World Charter for Nature and 45/94 of 14 December 1990 on the need to ensure a healthy environment for the well-being of individuals,
Recalling the European Charter on Environment and Health adopted at the First European Conference on Environment and Health of the World Health Organization in Frankfurt-am-Main, Germany, on 8 December 1989,
Affirming the need to protect, preserve and improve the state of the environment and to ensure sustainable and environmentally sound development,
Recognizing that adequate protection of the environment is essential to human well-being and the enjoyment of basic human rights, including the right to life itself,
Recognizing also that every person has the right to live in an environment adequate to his or her health and well-being, and the duty, both individually and in association with others, to protect and improve the environment for the benefit of present and future generations,
Considering that, to be able to assert this right and observe this duty, citizens must have access to information, be entitled to participate in decision- making and have access to justice in environmental matters, and acknowledging in this regard that citizens may need assistance in order to exercise their rights,
Recognizing that, in the field of the environment, improved access to information and public participation in decision-making enhance the quality and the implementation of decisions, contribute to public awareness of environmental issues, give the public the opportunity to express its concerns and enable public authorities to take due account of such concerns,
Aiming thereby to further the accountability of and transparency in decision-making and to strengthen public support for decisions on the environment,
Recognizing the desirability of transparency in all branches of government and inviting legislative bodies to implement the principles of this Convention in their proceedings,
Recognizing also that the public needs to be aware of the procedures for participation in environmental decision-making, have free access to them and know how to use them,
Recognizing further the importance of the respective roles that individual citizens, non-governmental organizations and the private sector can play in environmental protection,
Desiring to promote environmental education to further the understanding of the environment and sustainable development and to encourage widespread public awareness of, and participation in, decisions affecting the environment and sustainable development,
Noting, in this context, the importance of making use of the media and of electronic or other, future forms of communication,
Recognizing the importance of fully integrating environmental considerations in governmental decision-making and the consequent need for public authorities to be in possession of accurate, comprehensive and up-to-date environmental information,
Acknowledging that public authorities hold environmental information in the public interest,
Concerned that effective judicial mechanisms should be accessible to the public, including organizations, so that its legitimate interests are protected and the law is enforced,
Noting the importance of adequate product information being provided to consumers to enable them to make informed environmental choices,
Recognizing the concern of the public about the deliberate release of genetically modified organisms into the environment and the need for increased transparency and greater public participation in decision-making in this field,
Convinced that the implementation of this Convention will contribute to strengthening democracy in the region of the United Nations Economic Commission for Europe (ECE),
Conscious of the role played in this respect by ECE and recalling, inter alia, the ECE Guidelines on Access to Environmental Information and Public Participation in Environmental Decision-making endorsed in the Ministerial Declaration adopted at the Third Ministerial Conference “Environment for Europe in Sofia, Bulgaria, on 25 October 1995,
Bearing in mind the relevant provisions in the Convention on Environmental Impact Assessment in a Transboundary Context, done at Espoo, Finland, on 25 February 1991, and the Convention on the Transboundary Effects of Industrial Accidents and the Convention on the Protection and Use of Transboundary Watercourses and International Lakes, both done at Helsinki on 17 March 1992, and other regional conventions,
Conscious that the adoption of this Convention will have contributed to the further strengthening of the “Environment for Europe process and to the results of the Fourth Ministerial Conference in Aarhus, Denmark, in June 1998,
Have agreed as follows:
Article 1
OBJECTIVE
Article 2
DEFINITIONS
1. “Party means, unless the text otherwise indicates, a Contracting Party to this Convention;
2. “Public authority means:
(a) Government at national, regional and other level;
(b) Natural or legal persons performing public administrative functions under national law, including specific duties, activities or services in relation to the environment;
(c) Any other natural or legal persons having public responsibilities or functions, or providing public services, in relation to the environment, under the control of a body or person falling within subparagraphs (a) or (b) above;
(d) The institutions of any regional economic integration organization referred to in article 17 which is a Party to this Convention.
This definition does not include bodies or institutions acting in a judicial or legislative capacity;
3. “Environmental information means any information in written, visual, aural, electronic or any other material form on:
(a) The state of elements of the environment, such as air and atmosphere, water, soil, land, landscape and natural sites, biological diversity and its components, including genetically modified organisms, and the interaction among these elements;
(b) Factors, such as substances, energy, noise and radiation, and activities or measures, including administrative measures, environmental agreements, policies, legislation, plans and programmes, affecting or likely to affect the elements of the environment within the scope of subparagraph (a) above, and cost-benefit and other economic analyses and assumptions used in environmental decision-making;
(c) The state of human health and safety, conditions of human life, cultural sites and built structures, inasmuch as they are or may be affected by the state of the elements of the environment or, through these elements, by the factors, activities or measures referred to in subparagraph (b) above;
4. “The public means one or more natural or legal persons, and, in accordance with national legislation or practice, their associations, organizations or groups;
5. “The public concerned means the public affected or likely to be affected by, or having an interest in, the environmental decision-making; for the purposes of this definition, non-governmental organizations promoting environmental protection and meeting any requirements under national law shall be deemed to have an interest.
Article 3
GENERAL PROVISIONS
2. Each Party shall endeavour to ensure that officials and authorities assist and provide guidance to the public in seeking access to information, in facilitating participation in decision-making and in seeking access to justice in environmental matters.
3. Each Party shall promote environmental education and environmental awareness among the public, especially on how to obtain access to information, to participate in decision-making and to obtain access to justice in environmental matters.
4. Each Party shall provide for appropriate recognition of and support to associations, organizations or groups promoting environmental protection and ensure that its national legal system is consistent with this obligation.
5. The provisions of this Convention shall not affect the right of a Party to maintain or introduce measures providing for broader access to information, more extensive public participation in decision- making and wider access to justice in environmental matters than required by this Convention.
6. This Convention shall not require any derogation from existing rights of access to information, public participation in decision-making and access to justice in environmental matters.
7. Each Party shall promote the application of the principles of this Convention in international environmental decision-making processes and within the framework of international organizations in matters relating to the environment.
8. Each Party shall ensure that persons exercising their rights in conformity with the provisions of this Convention shall not be penalized, persecuted or harassed in any way for their involvement. This provision shall not affect the powers of national courts to award reasonable costs in judicial proceedings.
9. Within the scope of the relevant provisions of this Convention, the public shall have access to information, have the possibility to participate in decision-making and have access to justice in environmental matters without discrimination as to citizenship, nationality or domicile and, in the case of a legal person, without discrimination as to where it has its registered seat or an effective centre of its activities.
Article 4
ACCESS TO ENVIRONMENTAL INFORMATION
(a) Without an interest having to be stated;
(b) In the form requested unless:
(i) It is reasonable for the public authority to make it available in another form, in which case reasons shall be given for making it available in that form; or
(ii) The information is already publicly available in another form.
2. The environmental information referred to in paragraph 1 above shall be made available as soon as possible and at the latest within one month after the request has been submitted, unless the volume and the complexity of the information justify an extension of this period up to two months after the request. The applicant shall be informed of any extension and of the reasons justifying it.
3. A request for environmental information may be refused if:
(a) The public authority to which the request is addressed does not hold the environmental information requested;
(b) The request is manifestly unreasonable or formulated in too general a manner; or
(c) The request concerns material in the course of completion or concerns internal communications of public authorities where such an exemption is provided for in national law or customary practice, taking into account the public interest served by disclosure.
4. A request for environmental information may be refused if the disclosure would adversely affect:
(a) The confidentiality of the proceedings of public authorities, where such confidentiality is provided for under national law;
(b) International relations, national defence or public security;
(c) The course of justice, the ability of a person to receive a fair trial or the ability of a public authority to conduct an enquiry of a criminal or disciplinary nature;
(d) The confidentiality of commercial and industrial information, where such confidentiality is protected by law in order to protect a legitimate economic interest. Within this framework, information on emissions which is relevant for the protection of the environment shall be disclosed;
(e) Intellectual property rights;
(f) The confidentiality of personal data and/or files relating to a natural person where that person has not consented to the disclosure of the information to the public, where such confidentiality is provided for in national law;
(g) The interests of a third party which has supplied the information requested without that party being under or capable of being put under a legal obligation to do so, and where that party does not consent to the release of the material; or
(h) The environment to which the information relates, such as the breeding sites of rare species.
The aforementioned grounds for refusal shall be interpreted in a restrictive way, taking into account the public interest served by disclosure and taking into account whether the information requested relates to emissions into the environment.
5. Where a public authority does not hold the environmental information requested, this public authority shall, as promptly as possible, inform the applicant of the public authority to which it believes it is possible to apply for the information requested or transfer the request to that authority and inform the applicant accordingly.
6. Each Party shall ensure that, if information exempted from disclosure under paragraphs 3 (c) and 4 above can be separated out without prejudice to the confidentiality of the information exempted, public authorities make available the remainder of the environmental information that has been requested.
7. A refusal of a request shall be in writing if the request was in writing or the applicant so requests. A refusal shall state the reasons for the refusal and give information on access to the review procedure provided for in accordance with article 9. The refusal shall be made as soon as possible and at the latest within one month, unless the complexity of the information justifies an extension of this period up to two months after the request. The applicant shall be informed of any extension and of the reasons justifying it.
8. Each Party may allow its public authorities to make a charge for supplying information, but such charge shall not exceed a reasonable amount. Public authorities intending to make such a charge for supplying information shall make available to applicants a schedule of charges which may be levied, indicating the circumstances in which they may be levied or waived and when the supply of information is conditional on the advance payment of such a charge.
Article 5
COLLECTION AND DISSEMINATION OF ENVIRONMENTAL INFORMATION
(a) Public authorities possess and update environmental information which is relevant to their functions;
(b) Mandatory systems are established so that there is an adequate flow of information to public authorities about proposed and existing activities which may significantly affect the environment;
(c) In the event of any imminent threat to human health or the environment, whether caused by human activities or due to natural causes, all information which could enable the public to take measures to prevent or mitigate harm arising from the threat and is held by a public authority is disseminated immediately and without delay to members of the public who may be affected.
2. Each Party shall ensure that, within the framework of national legislation, the way in which public authorities make environmental information available to the public is transparent and that environmental information is effectively accessible, inter alia, by:
(a) Providing sufficient information to the public about the type and scope of environmental information held by the relevant public authorities, the basic terms and conditions under which such information is made available and accessible, and the process by which it can be obtained;
(b) Establishing and maintaining practical arrangements, such as:
(i) Publicly accessible lists, registers or files;
(ii) Requiring officials to support the public in seeking access to information under this Convention; and
(iii) The identification of points of contact; and
(c) Providing access to the environmental information contained in lists, registers or files as referred to in subparagraph (b) (i) above free of charge.
3. Each Party shall ensure that environmental information progressively becomes available in electronic databases which are easily accessible to the public through public telecommunications networks. Information accessible in this form should include:
(a) Reports on the state of the environment, as referred to in paragraph 4 below;
(b) Texts of legislation on or relating to the environment;
(c) As appropriate, policies, plans and programmes on or relating to the environment, and environmental agreements; and
(d) Other information, to the extent that the availability of such information in this form would facilitate the application of national law implementing this Convention,
provided that such information is already available in electronic form.
4. Each Party shall, at regular intervals not exceeding three or four years, publish and disseminate a national report on the state of the environment, including information on the quality of the environment and information on pressures on the environment.
5. Each Party shall take measures within the framework of its legislation for the purpose of disseminating, inter alia:
(a) Legislation and policy documents such as documents on strategies, policies, programmes and action plans relating to the environment, and progress reports on their implementation, prepared at various levels of government;
(b) International treaties, conventions and agreements on environmental issues; and
(c) Other significant international documents on environmental issues, as appropriate.
6. Each Party shall encourage operators whose activities have a significant impact on the environment to inform the public regularly of the environmental impact of their activities and products, where appropriate within the framework of voluntary eco-labelling or eco-auditing schemes or by other means.
7. Each Party shall:
(a) Publish the facts and analyses of facts which it considers relevant and important in framing major environmental policy proposals;
(b) Publish, or otherwise make accessible, available explanatory material on its dealings with the public in matters falling within the scope of this Convention; and
(c) Provide in an appropriate form information on the performance of public functions or the provision of public services relating to the environment by government at all levels.
8. Each Party shall develop mechanisms with a view to ensuring that sufficient product information is made available to the public in a manner which enables consumers to make informed environmental choices.
9. Each Party shall take steps to establish progressively, taking into account international processes where appropriate, a coherent, nationwide system of pollution inventories or registers on a structured, computerized and publicly accessible database compiled through standardized reporting. Such a system may include inputs, releases and transfers of a specified range of substances and products, including water, energy and resource use, from a specified range of activities to environmental media and to on- site and off-site treatment and disposal sites.
10. Nothing in this article may prejudice the right of Parties to refuse to disclose certain environmental information in accordance with article 4, paragraphs 3 and 4.
Article 6
PUBLIC PARTICIPATION IN DECISIONS ON SPECIFIC ACTIVITIES
(a) Shall apply the provisions of this article with respect to decisions on whether to permit proposed activities listed in annex I;
(b) Shall, in accordance with its national law, also apply the provisions of this article to decisions on proposed activities not listed in annex I which may have a significant effect on the environment. To this end, Parties shall determine whether such a proposed activity is subject to these provisions; and
(c) May decide, on a case-by-case basis if so provided under national law, not to apply the provisions of this article to proposed activities serving national defence purposes, if that Party deems that such application would have an adverse effect on these purposes.
2. The public concerned shall be informed, either by public notice or individually as appropriate, early in an environmental decision-making procedure, and in an adequate, timely and effective manner, inter alia, of:
(a) The proposed activity and the application on which a decision will be taken;
(b) The nature of possible decisions or the draft decision;
(c) The public authority responsible for making the decision;
(d) The envisaged procedure, including, as and when this information can be provided:
(i) The commencement of the procedure;
(ii) The opportunities for the public to participate;
(iii) The time and venue of any envisaged public hearing;
(iv) An indication of the public authority from which relevant information can be obtained and where the relevant information has been deposited for examination by the public;
(v) An indication of the relevant public authority or any other official body to which comments or questions can be submitted and of the time schedule for transmittal of comments or questions; and
(vi) An indication of what environmental information relevant to the proposed activity is available; and
(e) The fact that the activity is subject to a national or transboundary environmental impact assessment procedure.
3. The public participation procedures shall include reasonable time-frames for the different phases, allowing sufficient time for informing the public in accordance with paragraph 2 above and for the public to prepare and participate effectively during the environmental decision-making.
4. Each Party shall provide for early public participation, when all options are open and effective public participation can take place.
5. Each Party should, where appropriate, encourage prospective applicants to identify the public concerned, to enter into discussions, and to provide information regarding the objectives of their application before applying for a permit.
6. Each Party shall require the competent public authorities to give the public concerned access for examination, upon request where so required under national law, free of charge and as soon as it becomes available, to all information relevant to the decision-making referred to in this article that is available at the time of the public participation procedure, without prejudice to the right of Parties to refuse to disclose certain information in accordance with article 4, paragraphs 3 and 4. The relevant information shall include at least, and without prejudice to the provisions of article 4:
(a) A description of the site and the physical and technical characteristics of the proposed activity, including an estimate of the expected residues and emissions;
(b) A description of the significant effects of the proposed activity on the environment;
(c) A description of the measures envisaged to prevent and/or reduce the effects, including emissions;
(d) A non-technical summary of the above;
(e) An outline of the main alternatives studied by the applicant; and
(f) In accordance with national legislation, the main reports and advice issued to the public authority at the time when the public concerned shall be informed in accordance with paragraph 2 above.
7. Procedures for public participation shall allow the public to submit, in writing or, as appropriate, at a public hearing or enquiry with the applicant, any comments, information, analyses or opinions that it considers relevant to the proposed activity.
8. Each Party shall ensure that in the decision due account is taken of the outcome of the public participation.
9. Each Party shall ensure that, when the decision has been taken by the public authority, the public is promptly informed of the decision in accordance with the appropriate procedures. Each Party shall make accessible to the public the text of the decision along with the reasons and considerations on which the decision is based.
10. Each Party shall ensure that, when a public authority reconsiders or updates the operating conditions for an activity referred to in paragraph 1, the provisions of paragraphs 2 to 9 of this article are applied mutatis mutandis, and where appropriate.
11. Each Party shall, within the framework of its national law, apply, to the extent feasible and appropriate, provisions of this article to decisions on whether to permit the deliberate release of genetically modified organisms into the environment.
Article 7
PUBLIC PARTICIPATION CONCERNING PLANS, PROGRAMMES AND POLICIES RELATING TO THE ENVIRONMENT
Article 8
PUBLIC PARTICIPATION DURING THE PREPARATION OF EXECUTIVE
REGULATIONS AND/OR GENERALLY APPLICABLE LEGALLY BINDING
NORMATIVE INSTRUMENTS
(a) Time-frames sufficient for effective participation should be fixed;
(b) Draft rules should be published or otherwise made publicly available; and
(c) The public should be given the opportunity to comment, directly or through representative consultative bodies.
The result of the public participation shall be taken into account as far as possible.
Article 9
ACCESS TO JUSTICE
In the circumstances where a Party provides for such a review by a court of law, it shall ensure that such a person also has access to an expeditious procedure established by law that is free of charge or inexpensive for reconsideration by a public authority or review by an independent and impartial body other than a court of law.
Final decisions under this paragraph 1 shall be binding on the public authority holding the information. Reasons shall be stated in writing, at least where access to information is refused under this paragraph.
2. Each Party shall, within the framework of its national legislation, ensure that members of the public concerned
(a) Having a sufficient interest
or, alternatively,
(b) Maintaining impairment of a right, where the administrative procedural law of a Party requires this as a precondition,
have access to a review procedure before a court of law and/or another independent and impartial body established by law, to challenge the substantive and procedural legality of any decision, act or omission subject to the provisions of article 6 and, where so provided for under national law and without prejudice to paragraph 3 below, of other relevant provisions of this Convention.
What constitutes a sufficient interest and impairment of a right shall be determined in accordance with the requirements of national law and consistently with the objective of giving the public concerned wide access to justice within the scope of this Convention. To this end, the interest of any non-governmental organization meeting the requirements referred to in article 2, paragraph 5, shall be deemed sufficient for the purpose of subparagraph (a) above. Such organizations shall also be deemed to have rights capable of being impaired for the purpose of subparagraph (b) above.
The provisions of this paragraph 2 shall not exclude the possibility of a preliminary review procedure before an administrative authority and shall not affect the requirement of exhaustion of administrative review procedures prior to recourse to judicial review procedures, where such a requirement exists under national law.
3. In addition and without prejudice to the review procedures referred to in paragraphs 1 and 2 above, each Party shall ensure that, where they meet the criteria, if any, laid down in its national law, members of the public have access to administrative or judicial procedures to challenge acts and omissions by private persons and public authorities which contravene provisions of its national law relating to the environment.
4. In addition and without prejudice to paragraph 1 above, the procedures referred to in paragraphs 1, 2 and 3 above shall provide adequate and effective remedies, including injunctive relief as appropriate, and be fair, equitable, timely and not prohibitively expensive. Decisions under this article shall be given or recorded in writing. Decisions of courts, and whenever possible of other bodies, shall be publicly accessible.
5. In order to further the effectiveness of the provisions of this article, each Party shall ensure that information is provided to the public on access to administrative and judicial review procedures and shall consider the establishment of appropriate assistance mechanisms to remove or reduce financial and other barriers to access to justice.
Article 10
MEETING OF THE PARTIES
2. At their meetings, the Parties shall keep under continuous review the implementation of this Convention on the basis of regular reporting by the Parties, and, with this purpose in mind, shall:
(a) Review the policies for and legal and methodological approaches to access to information, public participation in decision-making and access to justice in environmental matters, with a view to further improving them;
(b) Exchange information regarding experience gained in concluding and implementing bilateral and multilateral agreements or other arrangements having relevance to the purposes of this Convention and to which one or more of the Parties are a party;
(c) Seek, where appropriate, the services of relevant ECE bodies and other competent international bodies and specific committees in all aspects pertinent to the achievement of the purposes of this Convention;
(d) Establish any subsidiary bodies as they deem necessary;
(e) Prepare, where appropriate, protocols to this Convention;
(f) Consider and adopt proposals for amendments to this Convention in accordance with the provisions of article 14;
(g) Consider and undertake any additional action that may be required for the achievement of the purposes of this Convention;
(h) At their first meeting, consider and by consensus adopt rules of procedure for their meetings and the meetings of subsidiary bodies;
(i) At their first meeting, review their experience in implementing the provisions of article 5, paragraph 9, and consider what steps are necessary to develop further the system referred to in that paragraph, taking into account international processes and developments, including the elaboration of an appropriate instrument concerning pollution release and transfer registers or inventories which could be annexed to this Convention.
3. The Meeting of the Parties may, as necessary, consider establishing financial arrangements on a consensus basis.
4. The United Nations, its specialized agencies and the International Atomic Energy Agency, as well as any State or regional economic integration organization entitled under article 17 to sign this Convention but which is not a Party to this Convention, and any intergovernmental organization qualified in the fields to which this Convention relates, shall be entitled to participate as observers in the meetings of the Parties.
5. Any non-governmental organization, qualified in the fields to which this Convention relates, which has informed the Executive Secretary of the Economic Commission for Europe of its wish to be represented at a meeting of the Parties shall be entitled to participate as an observer unless at least one third of the Parties present in the meeting raise objections.
6. For the purposes of paragraphs 4 and 5 above, the rules of procedure referred to in paragraph 2 (h) above shall provide for practical arrangements for the admittance procedure and other relevant terms.
Article 11
RIGHT TO VOTE
2. Regional economic integration organizations, in matters within their competence, shall exercise their right to vote with a number of votes equal to the number of their member States which are Parties to this Convention. Such organizations shall not exercise their right to vote if their member States exercise theirs, and vice versa.
Article 12
SECRETARIAT
(a) The convening and preparing of meetings of the Parties;
(b) The transmission to the Parties of reports and other information received in accordance with the provisions of this Convention; and
(c) Such other functions as may be determined by the Parties.
Article 13
ANNEXES
Article 14
AMENDMENTS TO THE CONVENTION
2. The text of any proposed amendment to this Convention shall be submitted in writing to the Executive Secretary of the Economic Commission for Europe, who shall communicate it to all Parties at least ninety days before the meeting of the Parties at which it is proposed for adoption.
3. The Parties shall make every effort to reach agreement on any proposed amendment to this Convention by consensus. If all efforts at consensus have been exhausted, and no agreement reached, the amendment shall as a last resort be adopted by a three-fourths majority vote of the Parties present and voting at the meeting.
4. Amendments to this Convention adopted in accordance with paragraph 3 above shall be communicated by the Depositary to all Parties for ratification, approval or acceptance. Amendments to this Convention other than those to an annex shall enter into force for Parties having ratified, approved or accepted them on the ninetieth day after the receipt by the Depositary of notification of their ratification, approval or acceptance by at least three fourths of these Parties. Thereafter they shall enter into force for any other Party on the ninetieth day after that Party deposits its instrument of ratification, approval or acceptance of the amendments.
5. Any Party that is unable to approve an amendment to an annex to this Convention shall so notify the Depositary in writing within twelve months from the date of the communication of the adoption. The Depositary shall without delay notify all Parties of any such notification received. A Party may at any time substitute an acceptance for its previous notification and, upon deposit of an instrument of acceptance with the Depositary, the amendments to such an annex shall become effective for that Party.
6. On the expiry of twelve months from the date of its communication by the Depositary as provided for in paragraph 4 above an amendment to an annex shall become effective for those Parties which have not submitted a notification to the Depositary in accordance with the provisions of paragraph 5 above, provided that not more than one third of the Parties have submitted such a notification.
7. For the purposes of this article, “Parties present and voting means Parties present and casting an affirmative or negative vote.
Article 15
REVIEW OF COMPLIANCE
The Meeting of the Parties shall establish, on a consensus basis, optional arrangements of a non- confrontational, non-judicial and consultative nature for reviewing compliance with the provisions of this Convention. These arrangements shall allow for appropriate public involvement and may include the option of considering communications from members of the public on matters related to this Convention.
Article 16
SETTLEMENT OF DISPUTES
2. When signing, ratifying, accepting, approving or acceding to this Convention, or at any time thereafter, a Party may declare in writing to the Depositary that, for a dispute not resolved in accordance with paragraph 1 above, it accepts one or both of the following means of dispute settlement as compulsory in relation to any Party accepting the same obligation:
(a) Submission of the dispute to the International Court of Justice;
(b) Arbitration in accordance with the procedure set out in annex II.
3. If the parties to the dispute have accepted both means of dispute settlement referred to in paragraph 2 above, the dispute may be submitted only to the International Court of Justice, unless the parties agree otherwise.
Article 17
SIGNATURE
Article 18
DEPOSITARY
Article 19
RATIFICATION, ACCEPTANCE, APPROVAL AND ACCESSION
2. This Convention shall be open for accession as from 22 December 1998 by the States and regional economic integration organizations referred to in article 17.
3. Any other State, not referred to in paragraph 2 above, that is a Member of the United Nations may accede to the Convention upon approval by the Meeting of the Parties.
4. Any organization referred to in article 17 which becomes a Party to this Convention without any of its member States being a Party shall be bound by all the obligations under this Convention. If one or more of such an organization's member States is a Party to this Convention, the organization and its member States shall decide on their respective responsibilities for the performance of their obligations under this Convention. In such cases, the organization and the member States shall not be entitled to exercise rights under this Convention concurrently.
5. In their instruments of ratification, acceptance, approval or accession, the regional economic integration organizations referred to in article 17 shall declare the extent of their competence with respect to the matters governed by this Convention. These organizations shall also inform the Depositary of any substantial modification to the extent of their competence.
Article 20
ENTRY INTO FORCE
2. For the purposes of paragraph 1 above, any instrument deposited by a regional economic integration organization shall not be counted as additional to those deposited by States members of such an organization.
3. For each State or organization referred to in article 17 which ratifies, accepts or approves this Convention or accedes thereto after the deposit of the sixteenth instrument of ratification, acceptance, approval or accession, the Convention shall enter into force on the ninetieth day after the date of deposit by such State or organization of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession.
Article 21
WITHDRAWAL
Article 22
AUTHENTIC TEXTS
IN WITNESS WHEREOF the undersigned, being duly authorized thereto, have signed this Convention.
DONE at Aarhus (Denmark), this twenty-fifth day of June, one thousand nine hundred and ninety- eight.
Annex I
LIST OF ACTIVITIES REFERRED TO IN ARTICLE 6, PARAGRAPH 1 (a)
– Mineral oil and gas refineries;
– Installations for gasification and liquefaction;
– Thermal power stations and other combustion installations with a heat input of 50 megawatts (MW) or more;
– Coke ovens;
– Nuclear power stations and other nuclear reactors including the dismantling or decommissioning of such power stations or reactors 1 (except research installations for the production and conversion of fissionable and fertile materials whose maximum power does not exceed 1 kW continuous thermal load);
– Installations for the reprocessing of irradiated nuclear fuel;
– Installations designed:
– For the production or enrichment of nuclear fuel;
– For the processing of irradiated nuclear fuel or high-level radioactive waste;
– For the final disposal of irradiated nuclear fuel;
– Solely for the final disposal of radioactive waste;
– Solely for the storage (planned for more than 10 years) of irradiated nuclear fuels or radioactive waste in a different site than the production site.
2. Production and processing of metals:
– Metal ore (including sulphide ore) roasting or sintering installations;
– Installations for the production of pig-iron or steel (primary or secondary fusion) including continuous casting, with a capacity exceeding 2.5 tons per hour;
– Installations for the processing of ferrous metals:
(i) Hot-rolling mills with a capacity exceeding 20 tons of crude steel per hour;
(ii) Smitheries with hammers the energy of which exceeds 50 kilojoules per hammer, where the calorific power used exceeds 20 MW;
(iii) Application of protective fused metal coats with an input exceeding 2 tons of crude steel per hour;
– Ferrous metal foundries with a production capacity exceeding 20 tons per day;
– Installations:
(i) For the production of non-ferrous crude metals from ore, concentrates or secondary raw materials by metallurgical, chemical or electrolytic processes;
(ii) For the smelting, including the alloying, of non-ferrous metals, including recovered products (refining, foundry casting, etc.), with a melting capacity exceeding 4 tons per day for lead and cadmium or 20 tons per day for all other metals;
– Installations for surface treatment of metals and plastic materials using an electrolytic or chemical process where the volume of the treatment vats exceeds 30 m 3.
3. Mineral industry:
– Installations for the production of cement clinker in rotary kilns with a production capacity exceeding 500 tons per day or lime in rotary kilns with a production capacity exceeding 50 tons per day or in other furnaces with a production capacity exceeding 50 tons per day;
– Installations for the production of asbestos and the manufacture of asbestos-based products;
– Installations for the manufacture of glass including glass fibre with a melting capacity exceeding 20 tons per day;
– Installations for melting mineral substances including the production of mineral fibres with a melting capacity exceeding 20 tons per day;
– Installations for the manufacture of ceramic products by firing, in particular roofing tiles, bricks, refractory bricks, tiles, stoneware or porcelain, with a production capacity exceeding 75 tons per day, and/or with a kiln capacity exceeding 4 m 3 and with a setting density per kiln exceeding 300 kg/m 3.
4. Chemical industry: Production within the meaning of the categories of activities contained in this paragraph means the production on an industrial scale by chemical processing of substances or groups of substances listed in subparagraphs (a) to (g):
(a) Chemical installations for the production of basic organic chemicals, such as:
(i) Simple hydrocarbons (linear or cyclic, saturated or unsaturated, aliphatic or aromatic);
(ii) Oxygen-containing hydrocarbons such as alcohols, aldehydes, ketones, carboxylic acids, esters, acetates, ethers, peroxides, epoxy resins;
(iii) Sulphurous hydrocarbons;
(iv) Nitrogenous hydrocarbons such as amines, amides, nitrous compounds, nitro compounds or nitrate compounds, nitriles, cyanates, isocyanates;
(v) Phosphorus-containing hydrocarbons;
(vi) Halogenic hydrocarbons;
(vii) Organometallic compounds;
(viii) Basic plastic materials (polymers, synthetic fibres and cellulose-based fibres);
(ix) Synthetic rubbers;
(x) Dyes and pigments;
(xi) Surface-active agents and surfactants;
(b) Chemical installations for the production of basic inorganic chemicals, such as:
(i) Gases, such as ammonia, chlorine or hydrogen chloride, fluorine or hydrogen fluoride, carbon oxides, sulphur compounds, nitrogen oxides, hydrogen, sulphur dioxide, carbonyl chloride;
(ii) Acids, such as chromic acid, hydrofluoric acid, phosphoric acid, nitric acid, hydrochloric acid, sulphuric acid, oleum, sulphurous acids;
(iii) Bases, such as ammonium hydroxide, potassium hydroxide, sodium hydroxide;
(iv) Salts, such as ammonium chloride, potassium chlorate, potassium carbonate, sodium carbonate, perborate, silver nitrate;
(v) Non-metals, metal oxides or other inorganic compounds such as calcium carbide, silicon, silicon carbide;
(c) Chemical installations for the production of phosphorous-, nitrogen- or potassium-based fertilizers (simple or compound fertilizers);
(d) Chemical installations for the production of basic plant health products and of biocides;
(e) Installations using a chemical or biological process for the production of basic pharmaceutical products;
(f) Chemical installations for the production of explosives;
(g) Chemical installations in which chemical or biological processing is used for the production of protein feed additives, ferments and other protein substances.
5. Waste management:
– Installations for the incineration, recovery, chemical treatment or landfill of hazardous waste;
– Installations for the incineration of municipal waste with a capacity exceeding 3 tons per hour;
– Installations for the disposal of non-hazardous waste with a capacity exceeding 50 tons per day;
– Landfills receiving more than 10 tons per day or with a total capacity exceeding 25,000 tons, excluding landfills of inert waste.
6. Waste-water treatment plants with a capacity exceeding 150,000 population equivalent.
7. Industrial plants for the:
(a) Production of pulp from timber or similar fibrous materials;
(b) Production of paper and board with a production capacity exceeding 20 tons per day.
8. (a) Construction of lines for long-distance railway traffic and of airports 2 with a basic runway length of 2,100 m or more;
(b) Construction of motorways and express roads; 3
(c) Construction of a new road of four or more lanes, or realignment and/or widening of an existing road of two lanes or less so as to provide four or more lanes, where such new road, or realigned and/or widened section of road, would be 10 km or more in a continuous length.
9. (a) Inland waterways and ports for inland- waterway traffic which permit the passage of vessels of over 1,350 tons;
(b) Trading ports, piers for loading and unloading connected to land and outside ports (excluding ferry piers) which can take vessels of over 1,350 tons.
10. Groundwater abstraction or artificial groundwater recharge schemes where the annual volume of water abstracted or recharged is equivalent to or exceeds 10 million cubic metres.
11. (a) Works for the transfer of water resources between river basins where this transfer aims at preventing possible shortages of water and where the amount of water transferred exceeds 100 million cubic metres/year.
(b) In all other cases, works for the transfer of water resources between river basins where the multiannual average flow of the basin of abstraction exceeds 2,000 million cubic metres/year and where the amount of water transferred exceeds 5 per cent of this flow.
In both cases transfers of piped drinking water are excluded.
12. Extraction of petroleum and natural gas for commercial purposes where the amount extracted exceeds 500 tons/day in the case of petroleum and 500,000 cubic metres/day in the case of gas.
13. Dams and other installations designed for the holding back or permanent storage of water, where a new or additional amount of water held back or stored exceeds 10 million cubic metres.
14. Pipelines for the transport of gas, oil or chemicals with a diameter of more than 800 mm and a length of more than 40 km.
15. Installations for the intensive rearing of poultry or pigs with more than:
(a) 40,000 places for poultry;
(b) 2,000 places for production pigs (over 30 kg); or
(c) 750 places for sows.
16. Quarries and opencast mining where the surface of the site exceeds 25 hectares, or peat extraction, where the surface of the site exceeds 150 hectares.
17. Construction of overhead electrical power lines with a voltage of 220 kV or more and a length of more than 15 km.
18. Installations for the storage of petroleum, petrochemical, or chemical products with a capacity of 200,000 tons or more.
19. Other activities:
– Plants for the pretreatment (operations such as washing, bleaching, mercerization) or dyeing of fibres or textiles where the treatment capacity exceeds 10 tons per day;
– Plants for the tanning of hides and skins where the treatment capacity exceeds 12 tons of finished products per day;
(a) Slaughterhouses with a carcass production capacity greater than 50 tons per day;
(b) Treatment and processing intended for the production of food products from:
(i) Animal raw materials (other than milk) with a finished product production capacity greater than 75 tons per day;
(ii) Vegetable raw materials with a finished product production capacity greater than 300 tons per day (average value on a quarterly basis);
(c) Treatment and processing of milk, the quantity of milk received being greater than 200 tons per day (average value on an annual basis);
– Installations for the disposal or recycling of animal carcasses and animal waste with a treatment capacity exceeding 10 tons per day;
– Installations for the surface treatment of substances, objects or products using organic solvents, in particular for dressing, printing, coating, degreasing, waterproofing, sizing, painting, cleaning or impregnating, with a consumption capacity of more than 150 kg per hour or more than 200 tons per year;
– Installations for the production of carbon (hard- burnt coal) or electrographite by means of incineration or graphitization.
20. Any activity not covered by paragraphs 1–19 above where public participation is provided for under an environmental impact assessment procedure in accordance with national legislation.
21. The provision of article 6, paragraph 1 (a) of this Convention, does not apply to any of the above projects undertaken exclusively or mainly for research, development and testing of new methods or products for less than two years unless they would be likely to cause a significant adverse effect on environment or health.
22. Any change to or extension of activities, where such a change or extension in itself meets the criteria/thresholds set out in this annex, shall be subject to article 6, paragraph 1 (a) of this Convention. Any other change or extension of activities shall be subject to article 6, paragraph 1 (b) of this Convention.
Notes
1 Nuclear power stations and other nuclear reactors cease to be such an installation when all nuclear fuel and other radioactively contaminated elements have been removed permanently from the installation site.
2 For the purposes of this Convention, “airport means an airport which complies with the definition in the 1944 Chicago Convention setting up the International Civil Aviation Organization (Annex 14).
3 For the purposes of this Convention, “express road means a road which complies with the definition in the European Agreement on Main International Traffic Arteries of 15 November 1975.
Annex II
ARBITRATION
2. The arbitral tribunal shall consist of three members. Both the claimant party or parties and the other party or parties to the dispute shall appoint an arbitrator, and the two arbitrators so appointed shall designate by common agreement the third arbitrator, who shall be the president of the arbitral tribunal. The latter shall not be a national of one of the parties to the dispute, nor have his or her usual place of residence in the territory of one of these parties, nor be employed by any of them, nor have dealt with the case in any other capacity.
3. If the president of the arbitral tribunal has not been designated within two months of the appointment of the second arbitrator, the Executive Secretary of the Economic Commission for Europe shall, at the request of either party to the dispute, designate the president within a further two-month period.
4. If one of the parties to the dispute does not appoint an arbitrator within two months of the receipt of the request, the other party may so inform the Executive Secretary of the Economic Commission for Europe, who shall designate the president of the arbitral tribunal within a further two-month period. Upon designation, the president of the arbitral tribunal shall request the party which has not appointed an arbitrator to do so within two months. If it fails to do so within that period, the president shall so inform the Executive Secretary of the Economic Commission for Europe, who shall make this appointment within a further two-month period.
5. The arbitral tribunal shall render its decision in accordance with international law and the provisions of this Convention.
6. Any arbitral tribunal constituted under the provisions set out in this annex shall draw up its own rules of procedure.
7. The decisions of the arbitral tribunal, both on procedure and on substance, shall be taken by majority vote of its members.
8. The tribunal may take all appropriate measures to establish the facts.
9. The parties to the dispute shall facilitate the work of the arbitral tribunal and, in particular, using all means at their disposal, shall:
(a) Provide it with all relevant documents, facilities and information;
(b) Enable it, where necessary, to call witnesses or experts and receive their evidence.
10. The parties and the arbitrators shall protect the confidentiality of any information that they receive in confidence during the proceedings of the arbitral tribunal.
11. The arbitral tribunal may, at the request of one of the parties, recommend interim measures of protection.
12. If one of the parties to the dispute does not appear before the arbitral tribunal or fails to defend its case, the other party may request the tribunal to continue the proceedings and to render its final decision. Absence of a party or failure of a party to defend its case shall not constitute a bar to the proceedings.
13. The arbitral tribunal may hear and determine counter-claims arising directly out of the subject matter of the dispute.
14. Unless the arbitral tribunal determines otherwise because of the particular circumstances of the case, the expenses of the tribunal, including the remuneration of its members, shall be borne by the parties to the dispute in equal shares. The tribunal shall keep a record of all its expenses, and shall furnish a final statement thereof to the parties.
15. Any Party to this Convention which has an interest of a legal nature in the subject matter of the dispute, and which may be affected by a decision in the case, may intervene in the proceedings with the consent of the tribunal.
16. The arbitral tribunal shall render its award within five months of the date on which it is established, unless it finds it necessary to extend the time limit for a period which should not exceed five months.
17. The award of the arbitral tribunal shall be accompanied by a statement of reasons. It shall be final and binding upon all parties to the dispute. The award will be transmitted by the arbitral tribunal to the parties to the dispute and to the secretariat. The secretariat will forward the information received to all Parties to this Convention.
18. Any dispute which may arise between the parties concerning the interpretation or execution of the award may be submitted by either party to the arbitral tribunal which made the award or, if the latter cannot be seized thereof, to another tribunal constituted for this purpose in the same manner as the first.
