Ástandið á spítölunum

[14:03]

Heilbrigðisráðherra (Jón Kristjánsson):

Herra forseti. Hv. 15. þm. Reykv. beinir til mín nokkrum spurningum er varða Landspítala -- háskólasjúkrahús í tilefni af blaðagreinum tveggja lækna nú nýverið.

Spurt er hvort heilbrrh. telji að ástandið á spítölunum sé viðunandi og hvort þar sé veitt viðunandi þjónusta. Almennt séð er það skoðun mín að þjónustan sem starfsmenn Landspítala veita sjúklingum sé ekki bara viðunandi heldur mjög góð og í mörgum tilfellum er hún framúrskarandi. Það er hins vegar ljóst að flutningar, endurnýjun á aðstöðuhúsnæði sem verið er að gera upp og skipulagsbreytingar hafa valdið röskun á sumum deildum spítalans og óróa í hugum sumra starfsmanna. Margt af þessu var fyrirséð. Það hefur komið fram í samtölum mínum við starfsmenn og stjórnendur spítalans að strax sl. haust hafi menn verið varaðir við að þetta ástand kynni að koma upp og jafnframt voru menn beðnir að sýna skilning á þeim aðstæðum sem kynnu að skapast.

Í umræddum blaðagreinum hafa höfundar notað gífuryrði eins og mannréttindabrot og stríðsástand sem hv. þm. endurtekur hér. Ég vara við slíkri orðanotkun, hvort sem í hlut eiga hv. þm. eða starfsmenn, þegar um jafnviðkvæma þjónustu er að ræða og veitt er á Landspítala -- háskólasjúkrahúsi. Slíkt er engum til gagns, ekki stofnuninni, enn síður sjúklingum og enn síður aðstandendum.

Talað er um að gangalagnir og legur á skolherbergjum og er sameiningu stóru sjúkrahúsanna í Reykjavík kennt um. Ég minni á að því miður eru gangalagnir á sjúkrahúsum hér ekki nýtt fyrirbæri. Mörg undanfarin ár hafa komið álagstoppar með þeim afleiðingum að stjórnendur spítalans hafa neyðst til þess að leggja á ganga. Landspítali -- háskólasjúkrahús vísar nefnilega engum frá sem þarf á bráðaþjónustu að halda. Það er nauðsynlegt að hafa það í huga. Hann er endastöð í heilbrigðiskerfinu og vísar engum frá.

Hitt er svo annað mál að íbúum höfuðborgarsvæðisins hefur fjölgað um 20% á síðustu árum eða um 1,8% á ári. Á sama árabili fjölgaði einstaklingum 67 ára og eldri um 26% eða 2,4% á ári. Slíkar breytingar í búsetu hafa mikil áhrif á álag á Landspítalann enda fjölgaði innlögnum á spítalann um 3,5% á milli áranna 2000 og 2001.

Sá misskilningur hefur komið fram að allar úrbætur í málefnum Landspítalans bíði haustsins. Það er fjarri lagi. Þar er nú unnið að sameiningu sérgreina og deilda sem þegar hefur sýnt sig að er til mikilla bóta fyrir sjúklinga, sérstaklega með tilliti til gæða þjónustunnar. Stærsta hluta sameiningarinnar verður lokið á þessu ári og reyndar hafa toppar í henni verið núna á undanförnum vikum. Seint á þessu ári standa vonir til þess, og er reyndar fullvíst, að nýr barnaspítali verði opnaður. Þá skapast umtalsvert rými á Landspítala.

Herra forseti. Ég geri mér grein fyrir því að mikið og langvarandi álag á starfsfólk sem sinnir jafnmikilvægum og viðkvæmum störfum og á Landspítala eykur hættu á mistökum. Hins vegar veit ég að stjórnendur spítalans gæta þess vel dag frá degi að fyllsta öryggis sé gætt og jafnvægi sé á milli mönnunar og álags. Ég ber fullt traust til stjórnenda og starfsfólks spítalans í þessum efnum sem öðrum.

Hv. þm. spyr um áætlun ráðherra vegna þess útskriftarvanda sem spítalinn glímir við. Ég viðurkenni það fyrstur manna að hér er um erfiðleika að ræða. Á hverjum tíma eru um og yfir 60 sjúklingar á bráðadeildum Landspítalans sem að mati sérfræðinga hafa lokið sinni meðferð en eru ekki færir að útskrifast heim. Flestir þessir sjúklingar bíða eftir vistun á öldrunarstofnunum.

Eins og ég nefndi fyrr er hlutfall aldraðra að hækka, sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu. Það kallar á sérstök úrræði fyrir þann hóp. Því miður hefur okkur ekki tekist að halda í við fjölgunina hvað byggingu stofnana fyrir aldraða varðar. Reyndar er það svo að í heilbrigðisáætlun, sem samþykkt var samhljóða á Alþingi fyrir tæpu ári síðan, er sett fram það markmið að árið 2010 verði um 75% 80 ára og eldra fólks við svo góða heilsu að það geti með viðeigandi stuðningi búið á eigin heimili. Til að stuðla að því að þetta markmið náist hef ég lagt áherslu á að efla heimahjúkrun, bæði með því að fjölga stöðum og einnig hefur verið sett á fót miðstöð heimahjúkrunar. Með því er ætlunin að veita enn betri og samhæfðari þjónustu en fyrr auk þess sem mannafli nýtist betur.

Á næstu dögum mun ég leggja fyrir ríkisstjórn skýrslu þar sem sett er fram áætlun um uppbyggingu öldrunarþjónustu frá árinu 2002--2007.