Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 416. máls.
141. löggjafarþing 2012–2013.
Þingskjal 516 — 416. mál.
Héraðsdómara sem er skipaður til setu í rannsóknarnefnd skal veitt leyfi frá störfum dómsins meðan nefndin starfar. Ríkisstarfsmenn skulu enn fremur eiga rétt á launalausu leyfi þann tíma sem rannsóknarnefnd starfar. Leyfi sem veitt er hefur ekki áhrif á önnur starfsréttindi, þar á meðal um aðild að lífeyrissjóði.
Verði nefndarmaður forfallaður eða ef hann getur ekki af öðrum ástæðum sinnt starfinu getur forsætisnefnd skipað annan mann til þess að taka sæti í nefndinni.
Gögn skulu afhent á því formi sem rannsóknarnefnd ákveður innan tilgreinds tíma og án endurgjalds. Þegar krafa beinist að aðila sem er til rannsóknar, sbr. 3. og 5. mgr. 5. gr., og þegar sérstaklega stendur á, getur rannsóknarnefnd ákveðið að kostnaður af afhendingu gagna greiðist að hluta eða að öllu leyti af nefndinni, sbr. 3. mgr. 3. gr.
Í seinni málsgreininni er tekið fram með beinum hætti að verði nefndarmaður forfallaður eða geti ekki af öðrum ástæðum sinnt starfinu geti forsætisnefnd skipað annan mann til þess að taka sæti í nefndinni. Með þessu er tekið af skarið hvernig unnt er að bregðast við í slíkum tilvikum. Hér er um að ræða heimild og ræðst beiting hennar nánar af aðstæðum hverju sinni. Sé til dæmis komið að því að rannsóknarnefnd skili Alþingi skýrslu sinni mæla rök með því að heimildinni sé ekki beitt.
Almennt verður að gera ráð fyrir því að ágreiningsmál sem upp kunna að koma um greiðslu kostnaðar við afhendingu gagna séu fátíð og að rannsóknarnefnd beiti heimildum sínum á þann hátt að ekki sé stofnað til óþarfa kostnaðar. Þá ber þess jafnframt að gæta að rannsóknarnefnd leggur sjálfstætt mat á það hvaða gagna skuli aflað og hvernig sé hagað meðferð þeirra og úrvinnslu. Þrátt fyrir þetta hefur þess orðið vart að aðilar sem hýst hafa gögn sem rannsóknarnefnd hefur farið fram á hafi krafist þess að nefndin greiði kostnað við að taka saman upplýsingarnar og afhenda þær. Til þess að bregðast við slíkum tilvikum er með greininni lagt til að áréttað verði að gögn skuli afhent rannsóknarnefnd á því formi sem nefndin ákveður innan tilgreinds tíma og án endurgjalds. Með því að áskilja ákveðið form er einnig átt við aðgang að nauðsynlegum hugbúnaði og viðmóti til þess að geta unnið með gögnin. Ákvæði laga um rannsóknarnefndir líta eingöngu til þess að sá sem hefur gögn í sinni vörslu skuli afhenda þau að kröfu rannsóknarnefndar. Skiptir þá ekki máli þótt sá aðili sem rannsókn tekur til, og upphaflega safnaði gögnum í starfsemi sinni og bar ábyrgð á, sé ekki lengur til staðar.
Eins og áður segir gerir ákvæðið almennt ráð fyrir því að sá sem hefur gögnin hjá sér beri kostnaðinn af því að koma þeim til rannsóknarnefndar samkvæmt nánari ákvörðun hennar. Við sérstakar aðstæður er með ákvæðinu lagt til að víkja megi frá þessu, t.d. þegar gögn eru vistuð með rafrænum hætti hjá þriðja aðila og sérhæfðan búnað eða kunnáttu þarf til þess að nálgast þau eða þegar afhending þeirra krefst augljóslega kostnaðar umfram það sem almennt má gera ráð fyrir. Til þess að gæta sanngirni er lagt til að rannsóknarnefnd geti ákveðið að kostnaður umfram það sem eðlilegt má teljast kostnaður af störfum nefndarinnar verði greiddur að hluta eða öllu leyti, en kostnaður af störfum hennar greiðist úr ríkissjóði, sbr. 3. mgr. 3. gr. laganna. Sé um að ræða einstakling, lögaðila eða opinbera starfsmenn sem til rannsóknar eru, sbr. 3. og 5. mgr. 5. gr. laganna, ber rannsóknarnefnd þó almennt kostnað af afhendingu og vinnslu gagnanna eftir því sem við á. Gera verður ráð fyrir því að rannsóknarnefnd hafi áður lagt mat á þýðingu gagnanna fyrir rannsókn hennar og að leitað hafi verið hagkvæmustu leiða til þess að fá þau afhent.
141. löggjafarþing 2012–2013.
Þingskjal 516 — 416. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum um rannsóknarnefndir, nr. 68/2011.
Frá forsætisnefnd.
1. gr.
Héraðsdómara sem er skipaður til setu í rannsóknarnefnd skal veitt leyfi frá störfum dómsins meðan nefndin starfar. Ríkisstarfsmenn skulu enn fremur eiga rétt á launalausu leyfi þann tíma sem rannsóknarnefnd starfar. Leyfi sem veitt er hefur ekki áhrif á önnur starfsréttindi, þar á meðal um aðild að lífeyrissjóði.
Verði nefndarmaður forfallaður eða ef hann getur ekki af öðrum ástæðum sinnt starfinu getur forsætisnefnd skipað annan mann til þess að taka sæti í nefndinni.
2. gr.
Gögn skulu afhent á því formi sem rannsóknarnefnd ákveður innan tilgreinds tíma og án endurgjalds. Þegar krafa beinist að aðila sem er til rannsóknar, sbr. 3. og 5. mgr. 5. gr., og þegar sérstaklega stendur á, getur rannsóknarnefnd ákveðið að kostnaður af afhendingu gagna greiðist að hluta eða að öllu leyti af nefndinni, sbr. 3. mgr. 3. gr.
3. gr.
Skaðleysi nefndarmanna.
4. gr.
Greinargerð.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Í seinni málsgreininni er tekið fram með beinum hætti að verði nefndarmaður forfallaður eða geti ekki af öðrum ástæðum sinnt starfinu geti forsætisnefnd skipað annan mann til þess að taka sæti í nefndinni. Með þessu er tekið af skarið hvernig unnt er að bregðast við í slíkum tilvikum. Hér er um að ræða heimild og ræðst beiting hennar nánar af aðstæðum hverju sinni. Sé til dæmis komið að því að rannsóknarnefnd skili Alþingi skýrslu sinni mæla rök með því að heimildinni sé ekki beitt.
Um 2. gr.
Almennt verður að gera ráð fyrir því að ágreiningsmál sem upp kunna að koma um greiðslu kostnaðar við afhendingu gagna séu fátíð og að rannsóknarnefnd beiti heimildum sínum á þann hátt að ekki sé stofnað til óþarfa kostnaðar. Þá ber þess jafnframt að gæta að rannsóknarnefnd leggur sjálfstætt mat á það hvaða gagna skuli aflað og hvernig sé hagað meðferð þeirra og úrvinnslu. Þrátt fyrir þetta hefur þess orðið vart að aðilar sem hýst hafa gögn sem rannsóknarnefnd hefur farið fram á hafi krafist þess að nefndin greiði kostnað við að taka saman upplýsingarnar og afhenda þær. Til þess að bregðast við slíkum tilvikum er með greininni lagt til að áréttað verði að gögn skuli afhent rannsóknarnefnd á því formi sem nefndin ákveður innan tilgreinds tíma og án endurgjalds. Með því að áskilja ákveðið form er einnig átt við aðgang að nauðsynlegum hugbúnaði og viðmóti til þess að geta unnið með gögnin. Ákvæði laga um rannsóknarnefndir líta eingöngu til þess að sá sem hefur gögn í sinni vörslu skuli afhenda þau að kröfu rannsóknarnefndar. Skiptir þá ekki máli þótt sá aðili sem rannsókn tekur til, og upphaflega safnaði gögnum í starfsemi sinni og bar ábyrgð á, sé ekki lengur til staðar.
Eins og áður segir gerir ákvæðið almennt ráð fyrir því að sá sem hefur gögnin hjá sér beri kostnaðinn af því að koma þeim til rannsóknarnefndar samkvæmt nánari ákvörðun hennar. Við sérstakar aðstæður er með ákvæðinu lagt til að víkja megi frá þessu, t.d. þegar gögn eru vistuð með rafrænum hætti hjá þriðja aðila og sérhæfðan búnað eða kunnáttu þarf til þess að nálgast þau eða þegar afhending þeirra krefst augljóslega kostnaðar umfram það sem almennt má gera ráð fyrir. Til þess að gæta sanngirni er lagt til að rannsóknarnefnd geti ákveðið að kostnaður umfram það sem eðlilegt má teljast kostnaður af störfum nefndarinnar verði greiddur að hluta eða öllu leyti, en kostnaður af störfum hennar greiðist úr ríkissjóði, sbr. 3. mgr. 3. gr. laganna. Sé um að ræða einstakling, lögaðila eða opinbera starfsmenn sem til rannsóknar eru, sbr. 3. og 5. mgr. 5. gr. laganna, ber rannsóknarnefnd þó almennt kostnað af afhendingu og vinnslu gagnanna eftir því sem við á. Gera verður ráð fyrir því að rannsóknarnefnd hafi áður lagt mat á þýðingu gagnanna fyrir rannsókn hennar og að leitað hafi verið hagkvæmustu leiða til þess að fá þau afhent.
Um 3. gr.
Um 4. gr.